Jonathan Pincus Summer 2022

Development Policy

FSPPM

PHÁT TRIỂN CON NGƯỜI

TIỀN THÂN CỦA CHỈ SỐ PHÁT TRIỂN CON NGƯỜI: GUNNAR MYRDAL VÀ HỆ QUẢ TÍCH LŨY

• Quyển sách Asian Drama: An Inquiry into the Poverty

of Nations (tạm dịch Bi kịch châu Á: Tìm hiểu về nghèo đói ở các quốc gia) (1968), 2500 trang chia làm 3 quyển về các thách thức củng cố lẫn nhau ở Nam Á và Đông Nam Á

• Năng suất thấp, vốn trên lao động thấp, trình độ giáo dục thấp, y tế kém và nhà nước bị thao túng bởi giới tinh hoa.

Gunnar Myrdal

• Quyển sách cho rằng các yếu tố xã hội và thể chế là

yếu tố then chốt đối với phát triển.

CHÂU Á SAU CHIẾN TRANH: GIÀNH ĐƯỢC ĐỘC LẬP, TĂNG TRƯỞNG NHANH, SỨC KHỎE CON NGƯỜI CẢI THIỆN

GDP trên đầu người (2011 USD, PPP) Nguồn: Groeningen Growth Center

Tỉ lệ tử vong trẻ dưới 5 tuổi (trên 1000 ca được sinh ra) Nguồn: World Development Indicators

18,000

16,000

250

14,000 200

Asian Drama

12,000

150 10,000

Asian Drama

8,000 100 6,000

4,000 50

2,000

0 6 9 1

2 6 9 1

4 6 9 1

6 6 9 1

8 6 9 1

0 7 9 1

2 7 9 1

4 7 9 1

6 7 9 1

8 7 9 1

0 8 9 1

2 8 9 1

4 8 9 1

6 8 9 1

8 8 9 1

0 9 9 1

2 9 9 1

4 9 9 1

6 9 9 1

8 9 9 1

0 0 0 2

2 0 0 2

4 0 0 2

6 0 0 2

8 0 0 2

0 1 0 2

2 1 0 2

4 1 0 2

6 1 0 2

8 1 0 2

China

India

Indonesia

Thailand

Viet Nam

China

India

0 - 1600 1700 1820 1870 1890 1900 1913 1929 1938 1950 1960 1970 1980 1990 2010 2018

Y TẾ, GIÁO DỤC VÀ TĂNG TRƯỞNG THU NHẬP: PHÁT TRIỂN CON NGƯỜI

50,000

• Cuộc sống nghèo đói và chết trẻ là hiện tượng phổ biến trong suốt lịch sử

45,000

40,000

• Hai yếu tố sau 1800

• Sự phát triển của chủ nghĩa tư

35,000

bản

30,000

25,000

20,000

• Sự trỗi dậy của chính phủ nhà nước và ý tưởng công bằng trong quyền công dân

15,000

• Kể từ 1900 sự tồn tại của

10,000

5,000

nhân loại đã có sự thay đổi lớn và vô tiền khoáng hậu trong lịch sử

-

1600

1700

1800

1900

2000

China

India

Netherlands

Spain

United Kingdom

United States

Source: Groningen Growth Center

CHỈ SỐ PHÁT TRIỂN CON NGƯỜI CỦA UNDP

• Mahbub ul Haq: Tập trung phát triển vào con người (tín đồ của Amartya Sen)

• Ra mắt vào năm 1990 để tập trung thảo luận vào những chỉ số khác ngoài thu

nhập trên đầu người

• Nhưng tương quan giữa thu nhập, tuổi thọ và trình độ học vấn rất lớn → các

trường hợp ngoại lệ khá hiếm hoi, nhưng quan trọng

CHỈ SỐ PHÁT TRIỂN CON NGƯỜI CỦA UNDP

0.8

1990

2018

0.75

0.7

• Các nước Đông Nam Á có thành tích phát triển tốt từ 1990 • Trung Quốc và Việt

0.65

0.6

0.55

Nam thuộc nhóm tăng trưởng nhanh nhất, Philippines là quốc gia tệ nhất

0.5

0.45

0.4

• Tất cả các nước đều có tỉ lệ đi học tăng nhanh kể từ 1990

M

I n d i a

C h i n a

H i g h

V i e t n a m

T h a i l a n d

a l a y s i a

I n d o n e s i a

h u m a n d e v

P h i l i p p i n e s

TIẾN TRÌNH LỊCH SỬ, KHIẾN BẤT BÌNH ĐẲNG CÀNG THÊM SÂU SẮC

• Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản đã thúc đẩy tăng năng suất nhưng cũng làm gia tăng

sự bất bình đẳng

• Phát triển không đồng đều là một đặc điểm của chủ nghĩa tư bản: phân nửa trẻ em Ấn

Độ bị suy dinh dưỡng

• Phân công lao động theo giới (phụ nữ chủ yếu làm những việc tệ nhất) và phân bổ

không đồng đều các công việc trong gia đình

• Mundle: Nhà nước làm trung gian cân đối giữa đầu ra kinh tế và xã hội

• Mức độ thao túng của giới tinh hoa giữa các nhà nước là khác nhau: Ấn Độ và Indonesia là

hai ví dụ chính phủ chỉ bảo vệ lợi ích của giới tinh hoa

• Năng lực bộ máy hành chính để phát triển dịch vụ y tế và giáo dục khác nhau giữa các quốc

gia.

• Dịch bệnh Covid-19 một lần nữa hé lộ mức độ cam kết với bình đẳng và năng lực hành chính

của chính phủ các nước Đông Nam Á

TUỔI THỌ VÀ GDP THEO ĐẦU NGƯỜI, 2005

• Thay đổi trong dịch tễ: từ các bệnh truyền nhiễm sang các căn bệnh mãn tính (như đau tim và ung thư)

• Mối quan hệ gần gũi giữa thu nhập

và sức khỏe

• Các nước không thành công: Mỹ, Nam Phi, Guinea Xích đạo là những nước thiếu bình đẳng

• Các nước thành công: Nhật Bản, Hàn Quốc, Việt Nam có mức độ bất bình đẳng thấp

Source: Deaton 2013

TUỔI THỌ TÍNH TỪ LÚC MỚI SINH, 2018

Japan Iceland Korea Netherlands Slovenia Qatar Cuba Croatia Turkey Thailand Algeria Morocco Lithuania Honduras Latvia Nicaragua Trinidad and Tobago Bangladesh Syria Bhutan Nepal India Senegal Kenya Sudan PNG Haiti Gambia Burkina Faso Cameroon Cote d'Ivoire CAR

50 55 60 65 70 75 80 85

LOG SCALE: CÁC NƯỚC THÀNH CÔNG VÀ KHÔNG THÀNH CÔNG

• Chiến tranh là nguyên

nhân chính khiến tuổi thọ thấp

• HIV/AIDS kéo lùi tuổi

thọ của nhiều nước châu Phi

• Tuổi thọ ở Nga giảm khi Liên Xô sụp đổ, suy thoái kinh tế và hệ thống phúc lợi xã hội tan rã

Source: Deaton 2013

TỈ LỆ TỬ VONG CỦA TRẺ DƯỚI 5 TUỔI VÀ GDP THEO ĐẦU NGƯỜI (ĐÃ LẤY LOG), 2017

140

CAR

Chad 120

Mali

Sierra Leone

Nigeria 100 Benin South Sudan Congo, DR Equatorial Guinea Cote d'Ivoire Lesotho Guinea Niger Cameroon Guinea-Bissau Burkina Faso Angola 80 Mauritania Pakistan Liberia Togo Mozambique Haiti Comoros Afghanistan Gambia Laos Sudan Burundi 60 Zambia Ethiopia Malawi Yemen Kiribati Tanzania Eswatini Papua New Guinea Ghana Uganda Myanmar Timor-Leste Congo Gabon Turkmenistan Zimbabwe Kenya Senegal Namibia Madagascar 40 India Rwanda Botswana Bolivia Nepal Tajikistan South Africa Nauru Micronesia Iraq Venezuela Dominican Republic Vanuatu Trinidad and Tobago Indonesia Dominica Guyana Bhutan Philippines Guatemala Fiji Morocco Azerbaijan Egypt Solomon Islands 20 Bangladesh Cambodia Tuvalu Kyrgyzstan Honduras Seychelles Ecuador Tunisia Armenia Georgia Uzbekistan Viet Nam Palestine, State of Cabo Verde Nicaragua Jordan Tonga Moldova Jamaica El Salvador Belize Ukraine Paraguay Mongolia Peru Sri Lanka Albania Lebanon Singapore Qatar Luxembourg Algeria Suriname Grenada Panama Palau Iran Brazil Colombia North Macedonia Mexico Mauritius Barbados Libya Turkey Oman Argentina Kazakhstan Thailand China UAE Costa Rica Uruguay Kuwait Maldives Malaysia Romania Russia Bulgaria Chile Saudi Arabia Antigua Bahrain Bahamas United States Malta Bosnia and Herz Serbia Slovakia New Zealand Greece Canada Poland Croatia Hungary United Kingdom Denmark Lithuania SwedenSwitzerland France Latvia Netherlands Belgium Portugal Belarus Germany Israel Austria Australia Ireland Montenegro Italy Korea Czechia Spain Cyprus Estonia Norway Japan Finland San Marino Slovenia Iceland 0 6.5 7.5 8.5 9.5 10.5 11.5

VIỆN TRỢ VÀ Y TẾ: CÁC CHƯƠNG TRÌNH THEO CHIỀU DỌC VÀ THEO CHIỀU NGANG

• Các chương trình theo chiều dọc đem đến các giải pháp kỹ thuật (tiêm

chủng, dung dịch bù nước qua đường uống, thuốc chữa HIV bằng kháng vi rút) cực kỳ thành công trong việc giảm tỉ lệ tử vong và tỉ lệ nhiễm bệnh

• Các chương trình theo chiều ngang xây dựng năng lực y tế cho những

địa phương gặp nhiều khó khăn • Chi phí trên mỗi bệnh nhân ở vùng sâu vùng xa cao • Thiếu năng lực hành chính và quản lý • Bác sĩ thích làm việc ở thành phố và chữa bệnh cho người giàu với các trang thiết bị

hiện đại

• Chính phủ ít đầu tư vào y tế cơ bản

GIÁO DỤC: XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC, TỈ LỆ BIẾT CHỮ VÀ BIẾT LÀM TOÁN • Khả năng tiếp cận với giáo dục chính quy tạo động lực cho các phong trào yêu nước – các đế quốc thường giới hạn việc đi học chỉ dành cho giới tinh hoa

• Hầu hết các quốc gia đều đặt mục tiêu phổ cập giáo dục tiểu học sau khi

giành được độc lập và sau đó là phổ cập giáo dục trung học

• Xây dựng văn hóa quốc gia từ nền tảng thực dân trước đây: cùng chương

trình học, nghi thức và niềm tin

• Benedict Anderson’s “Imagined Communities” (Cộng đồng tưởng

tượng): các cộng đồng ngôn ngữ, nhà trường và ấn phẩm truyền thông đưa đến ý tưởng về quốc gia ở những thuộc địa cũ.

XUẤT PHÁT ĐIỂM KHÁC NHAU VÀ KẾT QUẢ KHÁC NHAU

• Lịch sử không quyết định vận mệnh: Thái Lan khởi đầu với xuất phát

điểm kém nhưng nhanh chóng tăng tốc sau năm 1990

• Philippines bắt đầu với lợi thế và nhưng mất đà • Di sản của nền giáo dục trong quá khứ thể hiện rõ trong nhóm người

trưởng thành hiện tại.

• Kỳ thị giới tính theo truyền thống: phụ nữ trưởng thành có ít bằng cấp và chen chúc trong những công việc cần ít kỹ năng, đặc biệt ở Ấn Độ và Thái Lan

• Gia đình ít đầu tư vào giáo dục và y tế cho bé gái

TỈ LỆ ĐI HỌC CẤP TRUNG HỌC THẤP HƠN

Boys

Girls

2018 120% 2018 120%

100%

100%

2010 2018 2018 2018 2010 2018 2018 2018 80% 2018 80% 2018 1982 1981

1981 60% 60% 1970 1976 40% 1971 40% 1970 1971 1971 20% 20% 1971 1971 1970

0% China India Indonesia Malaysia Philippines Thailand 0% China India Indonesia Malaysia Philippines Thailand

NHỮNG NGƯỜI TRÊN 25 TUỔI ĐÃ TỐT NGHIỆP CẤP 2

Men

Women

70% 80% 2016 2018 2010 2009 70% 60%

2010

60% 2017 2018 50%

2011

40%

2015 2018 50% 40% 2018

1980

2016 30% 1982 30% 1980 1970

20% 1990 20% 1989 1992

10% 1991 1971 1971 1970 10% 1980 1981 1981

0% 0% China India Indonesia Malaysia Philippines Thailand Vietnam China India Indonesia Malaysia Philippines Thailand

TỈ LỆ THEO HỌC TRUNG HỌC, % TƯ NHÂN

• Chính phủ Ấn Độ ưu

tiên phát triển giáo dục bậc cao trong khi ít đầu tư vào tiểu học và trung học

60%

• Hệ thống giáo dục tư

50%

nhân phải nhảy vào lắp đi khoảng trống mà chính phủ Ấn Độ và Indonesia tạo ra

40%

• Chất lượng giáo dục

30%

kém: trường lớp nhỏ, cơ sở vật chất tồi tàn, giáo viên dưới chuẩn

20%

10%

0% China India Indonesia Malaysia Philippines Thailand

KẾT LUẬN • Chỉ số phát triển con người đã có tiến bộ vượt bậc nhưng còn nhiều khác

biệt • Phát triển của chủ nghĩa tư bản không đồng đều • Nhà nước khác nhau về mục đích tồn tại và năng lực

• Các nước thành công và thất bại trong phát triển con người • Phát triển con người và xây dựng đất nước: Sự công bằng của công dân

trước luật pháp?

• Phát triển con người và bất bình đẳng giới: Phân công lao động theo giới và gánh nặng bất công của việc chăm sóc gia đình đè lên vai người phụ nữ

CÂU HỎI THẢO LUẬN

• Đại dịch Đại dịch Covid-19 cho chúng ta biết gì về vai trò của chính

phủ và quy tắc của cộng đồng quốc tế trong việc cải thiện sức khỏe con người?

• Thảo luận về mối quan hệ giữa giáo dục, tăng trưởng và bất bình đẳng