ChÈn ®o¸n vµ ®iÒu trÞ suy tim
PHAN ĐÌNH PHONG
§Þnh nghÜa
Suy tim là t×nh tr¹ng bÖnh lý trong ®ã cung lîng tim kh«ng ®ñ ®¸p øng nhu cÇu cña c¬ thÓ vÒ mÆt «xy trong mäi t×nh huèng sinh ho¹t cña bÖnh nh©n
Suy tim sẽ lµm “mÊt” dÇn c¸c ho¹t ®éng thể lùc hµng ngµy cña bÖnh nh©n
Cuèi cïng, bÖnh nh©n sÏ bÞ khã thë kÓ c¶ khi
nghØ ng¬i (suy tim giai ®o¹n cuèi)
§Þnh nghÜa
- Suy tim là một hội chứng lâm sàng, là hậu quả của sự rối loạn chức năng đổ đầy và tống máu của tâm thất.
- Suy tim là hậu quả của tất cả các bệnh lý thực tổn và chức năng ảnh hưởng đến hoạt động của tim.
- Chẩn đoán suy tim chủ yếu dựa vào khai thác tiền sử bệnh và khám lâm sàng.
ACCF/AHA Heart Failure Guideline 2013
DÞch tÔ häc suy tim (tû lÖ m¾c % qua 34 n¨m theo dâi ë
nghiªn cøu framingham - usa)
Tỉ lệ mắc suy tim theo tuổi vµ giới (Hoa Kỳ: 1988-94)
Sources: NHANES III (1988-94), CDC/NCHS and the American Heart Association
DÞch tÔ häc suy tim (tẠI HOA KỲ hiÖn nay)
- 5,1 triệu người đang bị suy tim (330 triệu dân). - Mỗi năm có thêm 650.000 ca mới mắc suy tim.
- Đối với một người Mỹ trên 40 tuổi, nguy cơ mắc suy tim trong thời gian còn lại của cuộc đời là 20%.
ACCF/AHA Heart Failure Guideline 2013
Sinh lý bÖnh
C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn cung lîng tim
Søc co bãp c¬ tim
HËu g¸nh
TiÒn g¸nh
ThÓ tÝch nh¸t bãp
TÇn sè tim
• Sù co bãp ®ång bé • Sù toµn vÑn c¬ thÊt • Sù toµn vÑn c¸c van tim
Cung lîng tim
TriÖu chøng suy tim
TriÖu chøng suy tim tr¸i
PHỔI
ĐỘNG MẠCH
TriÖu chøng suy tim tr¸i X quang: cung díi tr¸i gi·n
TriÖu chøng suy tim tr¸i Phï phæi cÊp
TriÖu chøng suy tim tr¸i §T§: ph× ®¹i thÊt tr¸i
TriÖu chøng suy tim tr¸i Siªu ©m tim: thÊt tr¸i gi·n, EF gi¶m
TriÖu chøng suy tim ph¶i
TĨNH MẠCH, GAN
PHỔI
TriÖu chøng suy tim ph¶i X quang: mám tim chÕch lªn
TriÖu chøng suy tim ph¶i §T§: t¨ng g¸nh thÊt ph¶i
TriÖu chøng suy tim ph¶i Siªu ©m tim: thÊt ph¶i gi·n
TriÖu chøng suy tim toµn bé
• Khã thë thêng xuyªn
• TM cæ næi to, ¸p lùc TM t¨ng rÊt cao
• Phï toµn th©n
• Gan to nhiÒu
• Ha tèi ®a h¹, HA tèi thiÓu t¨ng.
• Xquang: tim to toµn bé
• §T§: dµy hai thÊt...
Chẩn đoán Suy tim theo tiêu chuẩn Framingham
• Khó thở kịch phát về đêm. Tĩnh
cực đại
Tiêu chuẩn chính
mạch cổ nổi to. Rales ở phổi. Hình tim to trên phim Xquang • Phù phổi cấpTiếng ngựa phi T3 • ALTM cổ tăng > 16 cm nướcThời gian tuần hoàn > 25 giây Phản hồi gan-TM cổ (+)
• Phù phổi, sung huyết tạng hoặc gan to khi làm giải phẫu đại thể • Cân nặng giảm > 4.5kg/5 ngày khi điều trị suy tim (chính hoặc phụ)
• Chẩn đoán xác định khi có 2 tiêu chuẩn chính hoặc 1 tiêu chuẩn chính &
Tiêu chuẩn phụ • Phù hai mắt cá • Ho về đêm. Khó thở khi gắng sức thường. Gan to. Tràn dịch màng phổi • Dung tích sống giảm 1/3 so với mức • Nhịp tim nhanh > 120 ck/phút
2 tiêu chuẩn phụ.
• Áp dụng tốt khi điều tra dịch tễ, độ đặc hiệu > độ nhậy, dễ bỏ sót ST nhẹ.
§¸nh gi¸ møc ®é suy tim (theo NYHA)
• NYHA I: BÖnh nh©n cã bÖnh tim nhng kh«ng cã
triÖu chøng c¬ n¨ng, sinh ho¹t vµ ho¹t ®éng thÓ lùc gÇn nh b×nh thêng
• NYHA II: C¸c triÖu chøng c¬ n¨ng chØ xuất hiÖn khi g¾ng søc nhiÒu, gi¶m nhÑ c¸c ho¹t ®éng thÓ lùc.
• NYHA III: C¸c triÖu chøng c¬ n¨ng x/hiÖn kÓ c¶ khi g¾ng søc rÊt Ýt lµm h¹n chÕ nhiÒu c¸c ho¹t ®éng thÓ lùc.
• NYHA IV: C¸c triÖu chøng c¬ n¨ng tån t¹i thêng
xuyªn kÓ c¶ khi nghØ.
NYHA ĐỘ I
NYHA ĐỘ II
NYHA ĐỘ III
NYHA ĐỘ IV
H×nh ¶nh chó lõa
Theo ACC/AHA 2001: 4 giai đoạn suy tim: Giai đoạn A: Bệnh nhân có nguy cơ cao bị suy tim trong thời gian tới, nhưng chưa có rối loạn cơ năng hoặc thực tổn của tim.
Giai đoạn B: Có thực tổn ở tim, nhưng chưa có
biểu hiện cơ năng của suy tim.
Giai đoạn C: Có thực tổn ở tim, và trong tiền sử
hoặc hiện tại có triệu chứng cơ năng của suy tim, và điều trị nội khoa có kết quả tốt.
Giai đoạn D: Bệnh tim tiến triển đã nặng, đòi hỏi phải điều trị tại bệnh viện, hoặc nội khoa tích cực hoặc thay tim.
Ph©n ®é suy tim
NYHA
0
B I
Giai đoạn suy tim theo ACCF/AHA Bệnh nhân có nguy cơ cao bị suy tim A trong thời gian tới, nhưng chưa có rối loạn cơ năng hoặc thực tổn của tim. Có bệnh thực tổn ở tim, nhưng chưa có biểu hiện cơ năng của suy tim.
BÖnh nh©n cã bÖnh tim nhng kh«ng cã triÖu chøng c¬ n¨ng, sinh ho¹t vµ ho¹t ®éng thÓ lùc gÇn nh b×nh thêng
Có thực tổn ở tim, và trong tiền sử hoặc hiện tại có triệu chứng cơ năng của suy tim, và điều trị nội khoa có kết quả tốt.
C I
II
III
C¸c triÖu chøng c¬ n¨ng chØ xuất hiÖn khi g¾ng søc nhiÒu, gi¶m nhÑ c¸c ho¹t ®éng thÓ lùc. C¸c triÖu chøng c¬ n¨ng x/hiÖn kÓ c¶ khi g¾ng søc rÊt Ýt lµm h¹n chÕ nhiÒu c¸c ho¹t ®éng thÓ lùc. C¸c triÖu chøng c¬ n¨ng tån t¹i thêng xuyªn kÓ c¶ khi nghØ.
Bệnh tim tiến triển đã nặng, đòi hỏi phải điều trị tại bệnh viện, hoặc nội khoa tích cực hoặc thay tim.
IV D
§iÒu trÞ suy tim
Chế độ ăn và thay đổi lối sống.
Điều trị thuốc.
Điều trị không dùng thuốc
Dụng cụ (devices)
Phẫu thuật
ChÕ ®é ¨n vµ thay ®æi lèi sèng
Duy trì cân nặng hợp lý, giảm cân nặng
nếu thừa cân.
Hạn chế muối, nước
Ngưng hút thuốc lá.
Hạn chế rượu và các chất gây độc cho
tim.
Tập luyện thể lực vừa sức.
§iÒu trÞ b»ng thuèc
Điều trị tốt THA, rối loạn lipid máu, đái tháo đường, các rối loạn nhịp tim (rung nhĩ…), bệnh động mạch vành…
Các thuốc chống suy tim: thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế men chuyển, thuốc chẹn beta giao cảm, nitrates, digoxin…
Thuốc chống đông dự phòng tắc mạch.
Thuốc trong điều trị suy tim
Các thuốc cải thiện được tử vong:
ƯCMC Chẹn beta giao cảm Kháng aldosterone (Spironolactone)
Các thuốc cải thiện được triệu chứng:
Lợi tiểu Digoxin liều thấp Nitrates
Các thuốc có thể gây hại, cần cân nhắc dùng
tuỳ từng trường hợp: Các thuốc tăng co bóp cơ tim, giống giao cảm Thuốc chống loạn nhịp Thuốc chẹn kênh calci Digoxin liều cao
Digoxin
Giống củ cà rốt trước mũi con lừa...
Digoxin
Nhưng rốt cuộc sẽ làm chú chóng mệt...
Digoxin
Chú lừa trong đời thực với nhiều gánh nặng...
Digoxin so sánh với nhóm chứng ở BN suy tim
Placebo
Digoxin
Tỉ lệ TV do mọi nguyên nhân (%)
Tháng
Dig Trial: NEJM 336(8):525, 1997
P=0.80
Digoxin có ảnh hưởng đến tử vong? Phụ thuộc nồng độ Digoxin huyết thanh?
g n ố s ệ l ỉ
T
P<0.001
Tháng
Rathore SS: JAMA 289(7):871, 2004
Placebo SDC 0.5-0.8 ng/mL SDC 0.9-1.1 ng/mL SDC 1.2 ng/mL
Digoxin
Tăng sức co bóp cơ tim
Giảm hoạt tính hệ TK giao cảm và hệ RAAS
Thử nghiệm lâm sàng (DIG) đã chứng minh,
digoxin: – Giúp giảm triệu chứng suy tim – Cải thiện khả năng gắng sức – Cải thiện huyết động (đặc biệt trong suy tim kèm
rung nhĩ
Dig Trial: NEJM 336(8):525, 1997
– Giảm nhập viện do suy tim mất bù – Nhưng không cải thiện sống còn. Duy trì liều thấp: 0,125-0,375 mg/ngày.
Thuốc lợi tiểu
Tăng thải, giảm ứ trệ muối nước.
Cải thiện triệu chứng (phù, khó thở...), cải thiện
khả năng gắng sức.
Các nhóm thuốc lợi tiểu: lợi tiểu quai
(Furosemide), lợi tiểu thiazid (hypothiazid), lợi tiểu kháng aldosterone (Spironolactone).
Cần phải bù Kali khi dùng các lợi tiểu thải Kali (lợi tiểu quai, thiazide) hoặc phối hợp lợi tiểu thải Kali với lợi tiểu giữ Kali (VD: Spiromide).
Vai trß cña lîi tiÓu
Bá bít c¸c bao g¹o...
Thuốc ức chế men chuyển
Thuốc ức chế men chuyển dạng angiotensin I thành angiotensin II, hạn chế tác dụng bất lợi lên tim mạch của angiotensin II.
Là một trong những thuốc quan trọng nhất trong
điều trị dài hạn suy tim
Cải thiện triệu chứng và khả năng gắng sức.
Làm chậm tiến triển suy tim và giảm tử vong.
Thực chứng đồ sộ.
Thuốc ức chế thụ thể Angiotensin II
Có thể chỉ định thay thế trong trường hợp không dung nạp được thuốc ức chế men chuyển (phù mạch, ho khan nhiều...).
CHARM-Alternate.
Ức chế men chuyển Bá bít c¸c bao g¹o võa t¸i c¬ cÊu ®Ó ch¹y æn
®Þnh, hiÖu qu¶ l©u bÒn h¬n
Khỏe mạnh
Các nghiên cứu về thuốc ƯCMC trong điều trị suy tim
Bệnh lý tim mạch
A
HOPE; EUROPA; các thử nghiệm về THA
SOLVD-P; SAVE
B
SOLVD-T; VHeFT-II
Tái cấu trúc và RL chức năng thất trái
C
Consensus
D
Suy tim lâm sàng
Suy tim giai đoạn cuối và tử vong
ƯCMC = Lựa chọn hàng đầu cho điều trị suy tim (giai đoạn B-D)
¦CMC lµm gi¶m tû lÖ tö vong thªm 16 – 31%
SOLVD CONCENSUS -16 to -31%
g n o v ö T
ACE-Inh
Digoxin, Diuretics, Hydralazine
Kashani et al- JACC Dec05;46(12):2183-92
CHARM-Alternate – 2,028 bệnh nhân ARB vs Placebo ở bệnh nhânsuy tim không dung nạp với ƯCMC
P<0.02
P<0.0001
P<0.001
Tử vong do bệnh TM
Tử vong do bệnh TM hoặc nhập viện vì suy tim
Nhập viện vì suy tim
Tỉ lệ các Biến cố
Granger CB et al: Lancet, 2003
Thuốc chẹn beta giao cảm
Chống lại sự hoạt hóa quá mức của hệ TK giao cảm.
Về cơ chế dược lý: thuốc có thể làm giảm sức co bóp
cơ tim.
Cải thiện triệu chứng, cải thiện sống còn trong suy
tim, được xem là điều trị nền tảng.
Các thuốc chẹn beta giao cảm có thể dùng trong
điều trị suy tim: Carvedilol (Dilatrend), metoprolol (Betaloc), bisoprolol (Concor), nevibolol (Nebilet)...
Lưu ý: suy tim phải “khô”, khởi đầu liều rất thấp...
Thuốc chẹn beta giao cảm
Hạn chế tốc độ, tiết kiệm năng lượng, do vậy
chú có thể chạy lâu hơn...
Khỏe mạnh
Các nghiên cứu về thuốc chẹn beta trong điều trị suy tim
Có bệnh lý tim mạch
A
SHEP; các nghiên cứu về THA, NMCT
CAPRICORN
B
Tái cấu trúc và RLCN thất trái
C
U.S. Carvedilol trials; MERIT-HF; CIBIS-II SENIORS
Suy tim trên LS
COPERNICUS
D
Suy tim giai đoạn cuối
Chẹn beta ở BN Suy tim: TV do mọi nguyên nhân
Survival %
Survival %
1.0
US Carvedilol Program
100
Carvedilol
0.9
90
Carvedilol
Placebo (n=398)
COPERNICUS
0.8
80
N=1094
0.7
70
Risk reduction=65%
p<0.001
N=2289
Placebo
p=0.00014
60
0.6
0.5
50
0 50 100 150 200 250 300 350 400 days
0
4
8
12
16
20
24
28 months
.
Mortality % 20
Risk reduction=35%
Placebo
Bisoprolol
15
N=3991
CIBIS-II MERIT-HF
Metoprolol CR/XL
10
Placebo
5
Risk reduction=34% p=0.0062
N=2647
0
Survival % 1.0 0.8 0.6 0
0 200 400 600 800 days
3
6
9
12
15
18
21 months
0
Risk p<0.0001 reduction=34%
Nghiên cứu SENIORS – phân tích nhóm: Bệnh nhân < 75.2 tuổi và LVEF ≤ 35%
Rất nhiều bằng chứng tin cậy ủng hộ thuốc chẹn beta trong điều trị suy tim
Bangalore.S et al: Cardiovascular protection using beta-blockers. 2007;50: 563-572
Thuốc chẹn Beta được lựa chọn hàng đầu cho BN suy tim giai đoạn B - D
Khuyến cáo ESC 2012
CIBIS II
COPERNICUS
MERIT-HF
ESC Guidelines for the diagnosis and Treatment of acute and chronic heart failure 2012
SENIORS
ChÑn bªta lµm gi¶m thªm tû lÖ tö vong tíi > 30%
SOLVD CONCENSUS -16 to -31%
CIBIS II MERIT HF COPERNICUS SENIORS -35%
g n o v
ö T
ACE-Inh
Digoxin, Diuretics, Hydralazine
B-blockers + ACE-Inh
Kashani et al- JACC Dec05;46(12):2183-92
Lợi tiểu kháng Aldosterone Bá bít Ýt bao g¹o, chñ yÕu t¸i c¬ cÊu ®Ó chó lõa
ch¹y æn ®Þnh, hiÖu qu¶ l©u bÒn h¬n
Nghiên cứu RALES – đánh giá tỉ lệ TV 1,663 BN NYHA III/IV, theo dõi dọc 24 tháng
*
*
Placebo Spironolactone
%
*
*
RR=0.7*
TV do bệnh TM
Tỉ lệ nhập viện do suy tim giảm 35%
NYHA
TV chung TV do suy tim Đột tử
Pitt et al: NEJM, 1997
Nghiên cứu EPHESUS Eplerenone ở BN suy tim sau NMCT, n = 6642
P=0.008
Placebo
P=0.005
Eplerenone
Số BN Tử vong
P=0.10
TV
Đột tử
TV do bệnh TM
TV vì suy tim
TV hoặc nhập viện vì suy tim
Pitt et al: NEJM, 1997
P=0.03
Kh¸ng Aldosterone lµm gi¶m tû lÖ tö vong trong suy tim
SOLVD CONCENSUS -16 to -31%
CIBIS II COPERNICUS -35%
RALES -22%
g n o v ö T
B-blockers And ACE-Inh + Aldosterone Inh
ACE-Inh
Digoxin, Diuretics, Hydralazine
B-blockers + ACE-Inh
Kashani et al- JACC Dec05;46(12):2183-92
Sống còn
Nhập viện vì suy tim
Thuốc ƯCMC
Thuốc chẹn beta
Có Có
Có Có
???? Có thể
Thuốc lợi tiểu Digoxin
Có Có
Có
Có
Spironolactone
Có thể
? Có thể
Thuốc chẹn thụ thể angiotensin
C¸c biÖn ph¸p kh«ng thuèc khi ®iÒu trÞ thuèc thÊt b¹i
Thay tim
CÊy m¸y t¹o nhÞp t¸i ®ång bé tim (Cardiac resynchronize Therapy).
CÊy m¸y t¹o nhÞp chèng rung (Implantable defibrillators).
Dông cô hç trî tim (Cardiac support Devices).
PhÉu thuËt.
Kh¸ng m¹ch ngoµi (External Counterpulsation)
M¸y t¹o nhÞp t¸i ®ång bé tim (CRT)
M¸y t¹o nhÞp t¸i ®ång bé
BÖnh nh©n suy tim nÆng (NYHA III-IV) do THA, bÖnh m¹ch vµnh, bÖnh c¬ tim gi·n mµ cã:
1. PR 0,16s vµ/hoÆc QRS 0,13s.
2. Dd 60 mm.
3. EF 35%.
(Theo c¸c t¸c gi¶ Mü)
C¸c thö nghiÖm l©m sµng
M¸y t¹o nhÞp t¸i ®ång bé
Thö nghiÖm care-hf
Cleland JGF et al, N Engl J Med 2005;352:1-11.
M¸y t¹o nhÞp t¸i ®ång bé
Thö nghiÖm care-hf
Cleland JGF et al, N Engl J Med 2005;352:1-11
M¸y t¹o nhÞp t¸i ®ång bé
M¸y t¹o nhÞp t¸i ®ång bé lµ mét bíc tiÕn trong ®iÒu trÞ suy tim
SOLVD CONCENSUS -16 to -31%
CIBIS II COPERNICUS -35%
RALES -22%
COMPANIAN & CARE HF
g n o v ö T
-36%
B-blockers And ACE-Inh + Aldosterone Inh
B-blockers And ACE-Inh + Aldosterone Inh + CRT
B-blockers + ACE-Inh
Digoxin, Diuretics, Hydralazine
ACE-Inh
Ellenbogen BA et al, JACC 2005
Kashani et al- JACC Dec05;46(12):2183-92
m¸y t¹o nhÞp t¸i ®ång bé
T¨ng hiÖu qu¶ cña bíc ch¹y (less guity feet...)
ICD: M¸y ph¸ rung tù ®éng
V× sao ph¶i cÊy m¸y ph¸ rung tù ®éng (ICD) cho bÖnh nh©n suy tim?
MERIT - HF. Lancet. 1999;353:2001-07.
Tû lÖ ®ét tö ë bÖnh nh©n suy tim nÆng chiÕm 50% c¸c tö vong
Máy phá rung tự động (ICD) Tỉ lệ sống sót theo nghiên cứu MADIT II
9 tháng 1.0 HR 0.69 (0.51-0.93)
0.9
0.8
Có máy phá rung *
Tỉ lệ Sống sót
0.7
0.6 P (LR)=0.007
0
Year
Số BN có nguy cơ Defibrillator Conventional
742 490
503 (0.91) 329 (0.90)
274 (0.84) 170 (0.78)
110 (0.78) 65 (0.69)
9 3
Moss et al: NEJM 346:877, 2002
Điều trị truyền thống
ThiÕt bÞ hç trî thÊt tr¸i (LVAD)
Bãng ®èi xung ®«ng m¹ch chñ (IABP)
Kh¸ng m¹ch ngoµi (EECP) Enhanced External Counterpulsation
EECP sẽ bóp trong thì tâm trương giúp cải thiện cung cấp ôxy cho ĐMV. Cơ chế tương tự như Bóng đối xung ĐMC nhưng không xâm lấn.
Kh¸ng m¹ch ngoµi (EECP)
NhiÒu cñ cµ rèt tríc mòi chó lõa???
Kh¸ng m¹ch ngoµi (EECP)
Chó lõa ®Æt EECP cho cñ cµ rèt?
PhÉu thuËt
T¸i t¹o m¹ch vµnh
Söa/thay van tim.
T¸i t¹o l¹i h×nh th¸i thÊt tr¸i, lo¹i bá nh÷ng vïng c¬ tim kh«ng ®éng, nh÷ng vïng ph×nh vµ gi·n c¬ tim (®ang ®îc nghiªn cøu, cha cã kÕt qu¶ cuèi cïng vµ cha ®îc khuyÕn c¸o bëi ACC).
GhÐp tim (Cardiac transplant)
GhÐp tim (Cardiac transplant)
KÕt qu¶
N¨m
Nam
N÷
Sau 1 n¨m
87,5%
85,5%
Sau 3 n¨m
78,8%
76,0%
Sau 5 n¨m
72,3%
67,4%
Heart Disease and Stroke Statistics--2012 Update AHA Retrieved 27 November 2012
Gi¸o s Kenneth Claus, ghÐp tim n¨m 1988. HiÖn ®ang gi¶ng d¹y t¹i Florida International University vµ Miami Dade College.
en.wikipedia.org
Golfer Eric Kompton, ®· tr¶i qua 2 lÇn ghÐp tim. Gi¶i nh× US Open 2014
en.wikipedia.org
Dick Cheney, cùu phã tæng thèng Hoa Kú. GhÐp tim n¨m 2012
en.wikipedia.org
Tony Huesman, ghÐp tim n¨m 1978, ngêi sèng l©u nhÊt sau ghÐp tim (32 n¨m). ¤ng mÊt ngµy 10/8/2009 v× viªm phæi.
en.wikipedia.org
Xin c¶m ¬n sù chó ý!