Chương 7: CHẤT RẮN – CHẤT LỎNG – SỰ
CHUYỂN THỂ
Chủ đề 1: Biến dạng cơcủa vật rắn
Chủ đề 2: Sựnởvì nhiệt của chất rắn
Chủ đề 3: Các hiện tượng bềmặt của chất lỏng
Chủ đề 4: Sựchuyển thểcác chất
Chủ đề 5: Độ ẩm không khí
Vu Dinh Hoang - lophocthem.com - vuhoangbg@gmail.com -
01689.996.187
I. Kiến thức:
* Các công thức
+ Độ nở dài của vật rắn: ∆l = l – l
0
= αl
0
∆t.
+ Độ nở diện tích của vật rắn: ∆S = S – S
0
= 2αS
0
∆t
+ Độ nở khối của vật rắn: ∆V = V – V
0
= βV
0
∆t; với β ≈ 3α.
* Phương pháp giải
Để tìm những đại lượng có liên quan đến sự nở vì nhiệt của của vật rắn
ta viết biểu thức liên hệ giữa những đại lượng đã biết và đại lượng cần
tìm từ đó suy ra và tính đại lượng cần tìm.
Vu Dinh Hoang - lophocthem.com - vuhoangbg@gmail.com -
01689.996.187
II. CÁC DẠNG BÀI TẬP
VÍ DỤ MINH HOẠ
Chủ đề 1: SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
VD
1:
Hai thanh kim loại, một bằng sắt và một bằng kẽm ở 0
0
C có chiều dài bằng nhau, còn
ở
100
0
C thì chiều dài chênh lệch nhau 1mm. Tìm chiều dài hai thanh ở 0
0
C. Biết hệ số nở
dài
của sắt và kẽm là 1,14.10
-5
K
-1
và 3,4.110
-5
K
-1
HD.
- Chiều dài của thanh sắt ở 100
0
C là:
)1(
0
tll
ss
∆
α
- Chiều dài của thanh kẽm ở 100
0
C là:
)1(
0
tll
kk
∆+=
α
- Theo đề bài ta có:
1=− sk ll
⇔
)1(
0
tl
k
∆
+
α
-
)1(
0
tl
s
∆
+
α
= 1
⇔
tl
k
∆
α
(
0
-
)t
s
∆
α
=1
⇔
=
∆−
=t
l
sk
)(
1
0
αα
0,43 (m)
Vu Dinh Hoang - lophocthem.com - vuhoangbg@gmail.com -
01689.996.187
II. CÁC DẠNG BÀI TẬP
VÍ DỤ MINH HOẠ
Chủ đề 1: SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
VD2
: Tính độ dài của thanh thép và thanh đồng ở 0
o
C sao cho ở bất kỳ nhiệt độ
nào thanh thép
cũng dài hơn thanh đồng 5cm.Cho hệ số nở dài của thép và đồng lần lượt là
5 1
1, 2.10
K
− −
và
5 1
1, 7.10
K
− −
.
HD.
- Gọi
01
l
,
02
l
là chiều dài của thanh thép và thanh đồng tại
0
0
C
Ta có:
01 02
5
l l cm
− =
(1)
- Chiều dài của thanh thép và đồng tại
o
t C
là
1 01 1
2 02 2
(1 )
(1 )
l l t
l l t
α
α
= +
= +
Theo đề thì
01 02 1 2 01 02 01 1 02 2
.
l l l l l l l t l t
α α
− = − = − + −
Nên
02 1
02 2 01 1
01 2
12
17
l
l l
l
α
α α α
=⇒= =
(2)
Từ (1) và (2), ta được:
01
17
l cm
=
và
02
12
l cm
=
Vu Dinh Hoang - lophocthem.com - vuhoangbg@gmail.com -
01689.996.187
II. CÁC DẠNG BÀI TẬP
VÍ DỤ MINH HOẠ
Chủ đề 1: SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
VD3
. Ở 0
0
C, thanh nhôm và thanh sắt có tiết diện ngang bằng nhau, có chiều dài lầ
n
lượt là 80 cm và 80,5 cm. Hỏi ở nhiệt độ nào thì chúng có chiều dài bằng nhau và ở
nhiệt độ nào thì chúng có thể tích bằng nhau. Biết hệ số nở dài củ
a nhôm là
24.10
-6
K
-1
, của sắt là 14.10
-6
K
-1
.
HD
.
Nhiệt độ để chiều dài của chúng bằng nhau:
l
0nh
(1 + α
nh
t) = l
0s
(1 + α
s
t) t =
ssnhnh
nhs
ll
ll
αα
00
00
−
−
= 630
0
C.
Nhiệt độ để thể tích của chúng bằng nhau:
S
0
l
0nh
(1 + 3α
nh
t) = S
0
l
0s
(1 + 3α
s
t) t =
ssnhnh
nhs
ll
ll
αα
33 00
00
−
−
= 210
0
C.
Vu Dinh Hoang - lophocthem.com - vuhoangbg@gmail.com -
01689.996.187