
Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội
Viện KH&CN Nhiệt - Lạnh
CƠ SỞ LÝ THUYẾT ĐIỀU CHỈNH QUÁ TRÌNH NHIỆT
Giảng viên : Vũ Thu Diệp
Bộ môn Hệ thống & Tự động hóa quá trình Nhiệt

2
Mở đầu: Một số khái niệm
•Quá trình điều khiển là sự phát sinh và thực hiện những tác
động mệnh lệnh làm thay đổi trạng thái của thiết bị công
nghệ (đối tượng) một cách có định hướng trong những điều
kiện nào đó theo yêu cầu nhất định.
•Quá trình điều chỉnh xảy ra khi xuất hiện những yếu tố ngẫu
nhiên đánh bật các thông số công nghệ ra khỏi quỹ đạo đặt
trước của nó. Đó là nhiệm vụ và cũng là sự cần thiết của quá
trình điều chỉnh.

3

Các thông số đặc trưng, phản ánh trạng thái của
quá trình công nghệ, có thể phải duy trì cố định
hoặc thay đổi theo mục đích nhất định. Đó là
những thông số công nghệ quan trọng cần phải
điều khiển và thường gọi là các đại lượng điều
khiển hay điều chỉnh.
Các yếu tố ảnh hưởng xuất hiện từ bên ngoài làm
thay đổi đại lượng điều khiển một cách không
mong muốn gọi là các tác động nhiễu hay nhiễu
loạn.
4
Mở đầu: Một số khái niệm (tiếp)

Để thay đổi các đại lượng điều khiển theo hướng phù hợp với
mục đích định trước, cần phải tác động vào đối tượng công
nghệ bằng một đại lượng vật lý nào đó được tổ chức một cách
đặc biệt, gọi là tác động điều khiển (tác động lệnh).
Tác động điều khiển được thực hiện nhờ một cơ cấu gọi là cơ
quan điều khiển hay cơ quan điều chỉnh.
Đối tượng điều khiển là một nhóm thiết bị hoạt động theo một
nguyên tắc nhất định tạo nên bản chất công nghệ của một quá
trình sản xuất.
Bộ điều khiển là nhóm thiết bị tác động vào đối tượng bằng
những tác động lệnh, theo một hàm toán học nhất định, nhằm
thay đổi đại lượng điều khiển đầu ra (thông số công nghệ của
đối tượng) theo quỹ đạo mong muốn.
5
Mở đầu: Một số khái niệm (tiếp)