ĐÁNH GIÁ CÁC HOẠT ĐỘNG Y TẾ
Mục tiêu 1. Phân biệt các khái niệm giám sát, kiểm tra, thanh tra, đánh
giá
2. Trình bày tiêu chuẩn và chức năng của giám sát viên 3. Trình bày các hình thức và nội dung giám sát 4. Trình bày được các phương pháp giám sát và quy trình
giám sát.
5. Trình bày được các khái niệm, mục đích phân loại đánh
giá
6. Mô tả được các phương pháp đánh giá. 7. Phân tích nhóm chỉ số và nêu tiêu chuẩn của chỉ số trong
đánhgiá.
8. Trình bày các bước cơ bản của đánh giá.
Giám sát
• Giám sát trực tiếp
– xem xét tìm ra những khó khăn về mặt kỹ thuật của tuyến dưới rồi cùng bàn bạc với người được giám sát và người quản lý tuyến dưới tìm ra các giải pháp nhằm thực hiện hoạt động đó đúng kỹ thuật.
• Giám sát là quá trình quản lý
Đánh giá là gì
1. Xét đoán giá trị của một việc gì đó
2. Đo lường và xem xét các kết quả đạt được của một chương trình hoặc một hoạt động trong một giai đoạn nhất định
3. Cung cấp thông tin cho người quản lý
đưa ra quyết định cho tương lai
Mục đích của đánh giá (1)?
1. Chương trình đã đạt được những gì
3. Đo tiến độ kèm theo mục tiêu của chương trình
2. Tại sao chương trình đạt được như thế.
4. Để cải thiện hoạt động giám sát sao cho công
việc quản lý được tốt hơn.
5. Xác định những mặt mạnh và những điểm còn
yếu nhằm cải thiện chương trình
Mục đích của đánh giá (2)?
5. Để xem công việc khác nhau mà chương trình
đang thực hiện.
7. Thu thập thông tin cho lập kế hoạch và quản lí các hoạt động của chương trình được tốt hơn.
6. Lợi ích đã đạt được đo bằng kinh phí đã bỏ ra?
9. Lập kế hoạch tốt hơn, phù hợp với nhu cầu của
8. Vạch ra những sai sót:ngăn chặn tái xuất hiện
người dân
CẦN THIẾT ĐỂ ĐÁNH GIÁ VÌ
Đánh giá cho ta biết những thành công và thất bại.
–Đương nhiên và quan trọng
–Cần thiết để tiến bộ
Đánh giá giúp ta thấy được hiệu quả bằng các chỉ số đánh giá
–Khách quan, trung thực
Đối chiếu với mục tiêu đã đề ra để xác định mức độ hoàn thành cả về số lượng và chất lượng
Các loại đánh giá
KẾT THÚC
THỰC HiỆN
LẬP KẾ HOẠCH
Đánh giá sau cùng
Đánh giá ban đầu
Đánh giá tức thời
Đánh giá dài hạn
Mô hình tổ chức đánh giá
Mục tiêu
Đối chiếu với mục tiêu
Thực hiện KH
Thu thập số liệu khi kết thúc
Mô hình đánh giá đơn giản:
Mô hình đánh giá so sánh trước sau
Thực hiện KH Số liệu khi kết thúc
Mục tiêu
So sánh
Số liệu cơ bản khi chưa thực hiện
Mô hình đánh giá so sánh trước sau có đối chứng
Thực hiện KH
Số liệu khi kết thúc
Mục tiêu
Xã A
So sánh
Số liệu cơ bản khi chưa thực hiện
So sánh hai xã A&B
Thu thập số liệu
Thu thập Số liệu
Xã B
Ai thực hiện đánh giá?
Người thực hiện đánh giá
• Người không trực tiếp thực hiện kế hoạch
hành động/ chương trình GDSK
• Đối tượng tự đánh giá là cách tốt nhất
• Cần có đội ngũ cán bộ được đào tạo để thực hiện việc đánh giá 1 chương trình sức khoẻ.
Các bước của quá trình đánh giá X¸c ®Þnh môc tiªu ®¸nh gi¸ LËp kÕ ho¹ch
chuÈn bÞ ®¸nh gi¸
X¸c ®Þnh ph¹m vi ®¸nh gi¸
Chän chØ sè ®¸nh gi¸
Chän phương ph¸p thu thËp SL
Thùc hiÖn ®¸nh gi¸
Thu thËp sè liÖu
Ph©n tÝch vµ phiªn gi¶i sè liÖu
ViÕt b¸o c¸o kÕt qu¶ ®¸nh gi¸
Sö dông kÕt qu¶
®¸nh gi¸
Th«ng b¸o vµ sö dông kÕt qu¶ ®¸nh gi¸
Xác định mục tiêu và phạm vi đánh giá
• Xác định mục tiêu đánh giá
– Đánh giá hoạt động gì – Nhằm mục tiêu gì – Kết quả đánh giá sẽ được ai sử dụng
• Xác định phạm vi đánh giá
– Đối tượng – Cỡ mẫu – Thời gian – Địa điểm
Các chỉ số đánh giá
• Những chỉ số này phải đo lường được, ước
lượng được và dùng để so sánh, đối chiếu được, những chỉ số đánh đảm bảo 1 số tiêu chuẩn sau:
• Có giá trị: Phản ánh đúng mức độ thành công của
hoạt động y tế. Đáng tin cậy, ít bị sai.
• Độ nhạy: Dễ phát hiện được vấn đề cần tìm.
• Đặc hiệu: Không nhầm lẫn vấn đề này với vấn đề
khác.
Các nhóm chỉ số cơ bản
• Chỉ số đầu vào
• Chỉ số về quá trình hoạt động
• Chỉ số đầu ra
Chỉ số đầu vào
• nguồn lực • nhu cầu GDSK của cộng đồng.
Các chỉ số về quá trình hoạt động
• các con số nói lên việc tổ chức hoạt động • vd: số buổi Nói chuyện sức khỏe đã tổ
chức
Các chỉ số đầu ra • Đầu ra tức thì, ví dụ: tỉ lệ % trẻ em dưới 1
tuổi được tiêm đủ 6 loại vaccine
• Các chỉ số về hiệu quả:Chỉ số về kiến thức
thái độ và thực hành đối với KHHGĐ
• Các chỉ số về thành quả, tác động:
– Tổng số người/cặp vợ chồng áp dụng các
– Tỷ lệ sinh thô trong khu vực – Tỷ lệ nạo hút thai trong khu vực
biện pháp KHHGĐ
Nguồn thông tin và Phương pháp thu thập
• Nghiên cứu hồ sơ, sổ
sách
Nguồn thông tin và Phương pháp thu thập
• Phỏng vấn bán cấu trúc/Phỏng vấn sâu
• Thảo luận nhóm trọng
tâm
• Quan sát trực tiếp
Công cụ
• Bộ câu hỏi soạn sẵn • Bảng kiểm
Tiến hành thu thập thông tin
Chuẩn bị
Tiến hành
Điều tra viên
CÔNG CỤ
PRE-TEST
Điều tra viên
Điều tra viên
Giám sát viên
TẬP HUẤN
CON NGƯỜI
Điều tra viên
Điều tra viên
Phân tích và trình bày kết quả
• Sử dụng các phần mềm thống kê để xử lý
số liệu
• So sánh kết quả đạt được với mục tiêu. • So sánh với điểm xuất phát, so sánh với
đối chứng.
• Rút ra kết luận và những nguyên nhân
thành công, thất bại.
Phân tích định lượng
phiên giải các kết quả tìm được dưới dạng các con số
Sau khi số liệu thu được từ điều tra đánh giá, cần tổng hợp vào các bảng và biểu đồ.
Phân tích định tính
Phân tích các số liệu định tính từ phỏng vấn sâu, ghi chép qua quan sát tại thực địa hoặc thông tin của điều tra bằng các câu hỏi mở có thể xác định được sự tương tự và xu hướng của vấn đề
Sử dụng kết quả
• Đối với khâu xác định vấn đề, chọn ưu tiên: vấn
đề nào, đối tượng nào cần được quan tâm. • Đối với việc chọn giải pháp khả thi: biện pháp nào có tính thực tế và phù hợp với các nguồn lực của địa phương.
• Đối với quá trình thực hiện kế hoạch: điều chỉnh biện pháp, kỹ thuật để thực hiện đúng tiến độ đảm bảo chất lượng.
Một số điểm lưu ý khi đánh giá • Cần cân nhắc kỹ khi chọn chỉ số đánh giá thích
hợp.
• Các danh mục đánh giá cần soạn thảo cẩn thận,
đủ chi tiết nhưng không quá dài.
• Các bộ câu hỏi, biểu mẫu, bảng kiểm được soạn thảo cùng với tài liệu hướng dẫn nghiên cứu viên, giám sát viên kỹ càng.
• Cần đánh giá thử để điều chỉnh các mục và các câu hỏi cho phù hợp với địa phương/cộng đồng. • Người thực hiện đánh giá cần được đào tạo để có
kỹ năng cần thiết.
• Phải tuân theo các nguyên tắc chọn mẫu. • Số liệu thu được cần xử lý bằng thống kê toán học
Lưu ý khi đánh giá
• Việc lập kế hoạch phân bổ
tài chính, nhân lực, phương tiện cho đánh giá là rất quan trọng
