Bài giảng "Dinh dưỡng và thức ăn thủy sản - Chương 6: Dinh dưỡng khoáng" cung cấp cho người đọc các kiến thức: Khái niệm, phân loại khoáng, vai trò dinh dưỡng của khoáng, đặc điểm chuyển hóa khoáng, nhu cầu chất khoáng. Mời các bạn cùng tham khảo
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Dinh dưỡng và thức ăn thủy sản: Chương 6 - TS. Ngô Hữu Toàn
- DINH DƯỠNG VÀ THỨC ĂN THUỶ SẢN
CHƯƠNG 6
DINH DƯỠNG KHOÁNG
- NỘI DUNG
1. KHÁI NIỆM
2. PHÂN LOẠI KHOÁNG
3. VAI TRÒ DINH DƯỠNG CỦA KHOÁNG
4. ĐẶC ĐIỂM CHUYỂN HÓA KHOÁNG
5. NHU CẦU CHẤT KHOÁNG
- 1- KHÁI NIỆM
• Các chất khoáng tìm thấy trong tự
nhiên đều có mặt trong các mô
của động vật
• Không phải chất khoáng nào
cũng có vai trò trong trao đổi chất
của cơ thể.
- • Một số khoáng với hàm lượng rất
thấp có thể còn gây độc cho cơ thể.
• Một số chất khoáng cần thiết đối với
ĐVTS nhưng được cung cấp với
lượng vượt mức nhu cầu cũng gây
độc cho cơ thể.
• Trong cơ thể người, động vật và cá
chất khoáng chiếm tỷ lệ rất thấp so
với các chất hữu cơ khác
- • Khoáng thiết yếu (Essential mineral
element): chất khoáng tham gia vào quá
trình trao đổi chất của cơ thể.
• Nghiên cứu về dinh dưỡng khoáng: Để
nhận biết một chất khoáng là thiết yếu hay
không thì khi con vật ăn khẩu phần không
có chứa chất khoáng ấy và gây ra những
triệu chứng bệnh lý chỉ có thể điều trị hoặc
phòng ngừa bằng chính chất đó.
• 21 nguyên tố khoáng có vai trò dinh dưỡng
đối với tôm và cá
- Các nguyên tố khoáng có vai trò DD đối với tôm, cá
Khoáng đa lượng
Khoáng vi lượng
Calcium (Ca) Phosphorus (P) Iron (Fe) Fluorine (F)
Magnesium (Mg) Chlorine (Cl) Zinc (Zn) Vanadium (V)
Manganese
Sodium (Na) Sulphur (S) Chromium (Cr)
(Mn)
Potassium (K) Molybdenum
Copper (Cu)
(Mo)
Iodine (I) Selenium (Se)
Cobalt (Co)
Nickel (Ni)
Silicon (Si)
1 Underwood (1971); Reinhold (1975)
- Hàm lượng một số nguyên tố khoáng
trong cơ thể động vật
Đa khoáng g/kg thể trọng Vi khoáng mg/kg thể
trọng
Ca 15 Fe 20-80
P 10 Zn 10-50
K 2 Cu 1-5
Na 1,6 Mo 1-4
Clo 1,1 Se 1-2
S 1,5 I 0,3-0,6
Mg 0,4 Mn 0,2-0,5
Co 0,02-0,1
- Thành phần chất khoáng trong cơ thể cá
(Shearer, 1984, Kirchgessmer và Shwarz, 1986)
Các loại khoáng phổ biến Cá hồi Cá chép
(10-1800g) (170-1150g)
Khoáng đa lượng (g/kg BW)
Ca 5,2 6,1
P 4,8 5,0
Mg 0,33 0,25
K 3,2 2,1
Na 1,3 0,85
Khoáng vi lượng (mg/kg BW)
Fe 12 20
Cu 1,2 1,1
Mn 1,8 0,7
Zn 25 63
- 2- PHÂN LOẠI
+ Theo nhu cầu của ĐVTS
• NGUYÊN TỐ ĐA LƯỢNG
1/ Ca 2/ P
3/ Mg 4/ K, Na, Cl
5/ S
• NGUYÊN TỐ VI LƯỢNG
Fe, Cu, Mn, Cr, Zn, Co, Se, I
- + Theo chức năng sinh học:
- Cấu trúc cơ thể: Ca, P, Mg
- Duy trì áp suất thẩm thấu: Na, K, Mg, Cl
- Hoạt tính enzyme: Fe, Cu, Zn, Mn, Co,
I, Se…
- Gây độc hại: Hg, Ag, Cd, Pb…
- Chưa xác định chức năng: As, Si, F…
- 3. VAI TRÒ DD CỦA KHOÁNG
• Thành phần cấu tạo của cơ thể: Ca, P, Mg
tham gia cấu tạo khung cơ thể.
• Duy trì chức năng sinh lý bình thường
• Chất xúc tác cho phản ứng sinh hoá.
• Duy trì chức năng sinh lí, ảnh hưởng đến
sự cân bằng acid và baze góp phần ổn định
nồng độ thẩm thấu cơ thể, duy trì sự cân
bằng nước.
- • Dẫn truyền thần kinh và một số
nguyên tố là thành phần cấu tạo một
số hormon như iod trong Thyroxine
giúp cơ thể thích ứng điều kiện bên
trong và bên ngoài.
• Tham gia vào cấu tạo máu như Fe
(hemoglobin), Cu (hemocyanin)
- 4. ĐẶC ĐIỂM CHUYỂN HÓA
CHẤT KHOÁNG CỦA ĐVTS
• Nguồn cung cấp khoáng cho ĐVTS:
– Môi trường nước
– Thức ăn
• Khoáng từ môi trường nước được ĐVTS
hấp thu trực tiếp
• Khoáng trong thức ăn được giải phóng
trong quá trình tiêu hóa P, L, Carbohydrate.
- • Điều kiện để khoáng được hấp thu:
– Chất khoáng phải tan trong nước
– Thẩm thấu được
• Mức độ hấp thu của các muối:
– Nhiều: Clorua, bromua, iodua, butyrat
– Ít: Photphat, citrat, tatrat
– Không hấp thu: oxalat, phytat.
• Nhu cầu chất khoáng của ĐVTS tương tự
như ĐV trên cạn
- SƠ ĐỒ TRAO ĐỔI CHẤT KHOÁNG Ở ĐVTS
NƯỚC
MÁ MÔ
U CƠ THỂ
KHẨU PHÂN
&
PHẦN NƯỚC
ĂN TIỂU
- 5. NHU CẦU CÁC CHẤT KHOÁNG
5.1. Canxi
+ Chức năng:
- Cấu tạo xương, sụn và vỏ giáp xác
- Tham gia quá trình đông máu (kích thích tiểu
cầu hình thành thromboplastin).
- Hoạt hoá một số enzyme như lipase, axit
phosphatase, cholinesterase, ATPase và
succinic dehydrogenase.
- - Ca kích thích sự co cơ và điều hoà
sự truyền xung thần kinh (thông qua
việc kiểm soát sản sinh acetylcholine)
- Ca liên kết với phospholipids giữ vai
trò chính trong việc điều hoà tính
thấm của màng tế bào.
- Ca cần cho sự hấp thu vitamin B12
ở ống tiêu hoá.
- + Hấp thu:
• Cá hấp thu ở ruột, mang, da, vẩy; tôm hấp
thu ở ruột, mang và vỏ giáp xác
• Môi trường nước giàu Ca -> Ca máu tăng
• Nhiệt độ nước tăng -> hấp thu Ca tăng
• Ca hấp thu từ nước nhanh chóng vận
chuyển đển các mô xương, da. Ca từ thức
ăn phải qua quá trình tiêu hóa, hấp thu mới
sử dụng được
- • Hấp thu Ca phụ thuộc rất nhiều vào
P. Tỷ lệ Ca/P tối ưu cho hấp thu là
1/1-2/1. Nếu vượt quá làm giảm hấp
thu các chất khác.
• Tỷ lệ Ca/P thức ăn không gây ảnh
hưởng lớn đến đời sống của cá
- + Nhu cầu:
- Phụ thuộc vào Ca của nước:
• Cá hồi: hàm lượng Ca nước là 200mg/l
→ đủ nhu cầu Ca .
• Nếu Ca nước < 5 mg/l thì cá phải sử
dụng Ca khẩu phần.
- Phụ thuộc vào pH nước và một số nguyên
tố như Al, P (nước có Ca < 0,8mg/l, pH
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
