Bài giảng Hệ cơ sở dữ liệu Nguyễn Việt Cường

HỆ CƠ SỞ DỮLIỆU

GV: Nguyễn Việt Cường

NỘI DUNG MÔN HỌC

•Chương 1: Giới thiệu chung vềlý thuyết CSDL

•Chương 2: Mô hình thực thểkết hợp

•Chương 3: Mô hình quan hệ

•Chương 4: Chuyển từmô hình thực thểkết hợp

sang mô hình quan hệ

•Chương 5: Ngôn ngữtruy vấn SQL

•Chương 6: Chuẩn hóa dữliệu

•Chương 7: Thiết kếvật lý cơ sởdữliệu

•Chương 8: Thủtụclưu trữvà trigger

•Chương 9: Bảo mật và quyền củangười dùng

• Tổng cộng: 45 LT+60TH

NỘI DUNG MÔN HỌC

6045Tổng cộng:

Bảo mật và quyền của

người dùng

246Thủtụclưu trữvà trigger8

Thiết kếvật lý cơ sởdữ

liệu

06Chuẩn hóa dữliệu6

3012Ngôn ngữtruy vấn SQL5

Chuyển từmô hình thực

thểkết hợp sang mô hình

quan hệ

06Mô hình quan hệ3

03Mô hình thực thểkết hợp2

Giới thiệu chung vềlý

thuyết CSDL

THỰC HÀNHLÝ THUYẾTTÊN CHƯƠNGCHƯƠNG

TÀI LIỆU THAM KHẢO

• [1]Concepts of Database management – Philip

J. Pratt & Joseph J. Adamski – Thomson , 5th

edition

• [2] Database Systems: Design, Implementation

& Management – Peter Rob & Carlos Coronel –

Thomson, 6th edition

• [3] Programming Logic and Design – Joyce

Farrell – Thomson, 3rd Edition

• [4] Giáo trình cơ sởdữliệu - Trường ĐH Công

nghiệp TP HCM

[5] Các bài thực hành môn cơ sởdữliệu-

Trường ĐH Công nghiệp TP HCM

• [6] Principles of database and knowledge base

systems - JEFFREY D. ULLMAN

Giới thiệu chung vềlý thuyết

Cơ SởDữLiệu (CSDL)

Chương 1Các khái niệmcơ bản và định nghĩa

Hệthống xửlý tập tin truyền thống

Cách tiếp cậncơ sởdữliệu

Các thành phần của môi trường hệ

quản trị cơ sởdữliệu

Các chứcnăng của hệquản trị cơ sở

dữliệu

Kiến trúc cơ sởdữliệu ba lượcđồ

Nội dung

Dữliệu và thông tin

Dữliệu(data):

•Là một mô tảhình thức thích hợp vềnhững sự

kiện(event), khái niệm (concept) hay chỉthị để

giúp con người giao tiếp, diễn giải hay xửlý

hoặc thực hiện 1 cách tự động

•Dữliệuđược mô tảbất kỳdạng nào, chẳng hạn

ký tựhay sốgắn liền với ngữnghĩa

Thông tin (Information):

•Là dữliệuđãđược qua xửlý nhằmđáp ứng

yêu cầu củangười sửdụng trong những hoàn

cảnh cụthể

•Dữliệu trong ngữcảnh

•Dữliệuđược tổng hợp / xửlý

1. Các khái niệmcơ bản và định nghĩa1. Các khái niệmcơ bản và định nghĩa

Thông tin: dữliệu trong ngữcảnh

STT Mã sinh viên Họvà tên sinh viên Lớp

Tuổi

1 10273 Nguyễn Văn Hoà CDTH7 20

2 00298 Nguyễn Minh Tâm CDTH7 19

…

151 50542 HồXuân Phương TCTH33 18

152

50075

ệ

CNTH34

Dữliệu

1 10273 Nguyễn Văn Hoà CDTH7 20

2 00298 Nguyễn Minh Tâm CDTH7 19

…

151 50542 HồXuân Phương TCTH33 18

152 50075 Lê Việt Dũng CNTH34 20

1. Các khái niệmcơ bản và định nghĩa

Siêu dữliệu (metadata)

Siêu dữliệulà dữliệu dùng để mô tảcác tính

chất / đặc tính của dữliệu khác (dữliệu vềdữ

liệu).

Các đặc tính: định nghĩa dữliệu, cấu trúc dữ

liệu, qui tắc / ràng buộc.

1. Các khái niệmcơ bản và định nghĩa

Hệthống xửlý tập tin(file processing system)

Hệthống xửlý tập tin là tập hợp các chương trình

dùng để lưu trữ, thao tác và truy xuất các tập tin

dữliệu có kích thước lớn.

Các tập tin dữliệuđượclưu trữtrong các thư mục

(folder).

2.1 Hệthống xửlý tập tin theo lối cũ

2. Quá trình quản lý dữliệu2. Quá trình quản lý dữliệu

Các thành phần của hệthống xửlý tập tin

Phần cứng: các máy tính.

Phần mềm:

Hệ điều hành

Các tiện ích

Các tập tin

Các chương trình quản lý tập tin

Các chương trình ứng dụng tạo các báo cáo từcác

dữliệuđượclưu trữtrong các tập tin.

Con người: người quản lý, chuyên gia, người lập

trình, người sửdụng cuối cùng.

Các thủtục: các lệnh và các qui tắc chi phối việc

thiết kếvà sửdụng các thành phần của phần

mềm.

Dữliệu: tập hợp các sựkiện.

2. Quá trình quản lý dữliệu

Quản lý dữliệu của hệthống tập tin

Ngôn ngữlập trình: 3GL (third-Generation

Language).

Làm gì? Làm như thếnào?

Các ngôn ngữ:

COBOL (COmmon Business-Oriented Language)

BASIC (Beginner’s All-purpose Symbolic Instruction Code)

FORTRAN (FORmula TRANslation)

Các chương trình xửlý tập tin

Tạo cấu trúc tập tin.

Thêm dữliệu vào tập tin.

Xóa dữliệu của tập tin

Sửa dữliệu của tập tin.

Liệt kê dữliệu của tập tin.

Hệthống xửlý tập tin theo lối cũ

Nhượcđiểm của hệthống xửlý tập tin

Phụthuộc dữliệu – chương trình (Program-Data

Dependence)

Tất cảcác chương trình ứng dụng phải duy trì siêu

dữliệu (phần mô tả) của các tập tin mà chúng sử

dụng.

Dư thừa dữliệu / Trùng lặp dữliệu(Data

Redundancy / Duplication of Data)

Các hệthống / chương trình khác nhau có các bản

dữliệu riêng biệt của cùng dữliệu.

Hạn chếviệc dùng chung dữliệu

Mỗiứng dụng có các tập tin riêng biệt, ít sửdụng

chung dữliệu với các ứng dụng khác.

Hệthống xửlý tập tin theo lối cũ

Nhượcđiểm của hệthống xửlý tập tin

Thời gian phát triển lâu

Người lập trình phải thiết kếcác dạng tập tin dữliệu

riêng và viết cách truy xuất tập tin cho mỗiứng dụng

mới.

Chi phí bảo trì chương trình cao

Các nhượcđiểm nêu trên làm cho việc bảo trì

chương trình gặp nhiều khó khăn, thường chiếm

khoảng 80% ngân sách phát triển HTTT.

Mỗingười lập trình phải duy trì dữliệu riêng

biệt.

Mỗichương trình ứng dụng phải có mã lệnh

cho siêu dữliệu của mỗi tập tin.

Mỗichương trình ứng dụng phải có các

chương trình con xửlý để đọc, thêm, sửa và

xóa dữliệu.

Không có các điều khiển chung và phối hợp.

Các dạng thức tập tin không có cùng chuẩn.

Phụthuộc dữliệu

Tốn vùng nhớ để lưu trữdữliệudư thừa.

Gây ra các vấnđề khó vềbảo trì dữliệu.

Vấnđề chính:

Việc cập nhật dữliệu của một tập tin có thểdẫn

đến các mâu thuẫn dữliệu.

Vi phạm tính toàn vẹn dữliệu.

Dư thừa dữliệuDư thừa dữliệu

Duplicate Data

2. Quá trình quản lý dữliệu

2.2 Cách tiếp cậncơ sởdữliệu

2. Quá trình quản lý dữliệu

2.2 Cách tiếp cậncơ sởdữliệu

Cơ sởdữliệu(CSDL)

Cơ sởdữliệulà sựtập hợp có tổchức các dữliệu

có liên quan luận lý với nhau đượclưu trữtrong

các tập tin

Tập dữliệu này sẽ đượclưu trữtrên các

thiết bịthông tin lưu trữ như băng từ,

đĩa…nhằm thỏa mãn yêu cầu khai thác

thông tin đồng thời của nhiềungười dùng

hay nhiềuchương trình ứng dụng với nhiều

mụcđích sửdụng khác nhau.

Một hệCSDL= CSDL+ hệQTCSDL

3.Các khái niệm vềhệquản trị cơ sởdữliệu

Hệquản trịCSDL

DBMS – DataBase Management System

Hệquản trịCSDL là tập hợp các chương trình,

phần mềm dùng để quản lý cấu trúc và dữliệu

của CSDL và điều khiển truy xuất dữliệu trong

CSDL.

Cho phép người sửdụng định nghĩa, tạo lập và

bảo trì CSDL và cung cấp các truy xuất dữliệu.

Cung cấp một giao diệngiưãngười sửdụng và

dữliệu.

3.Các khái niệm vềhệquản trị cơ sởdữliệu

3.1 Các cách nhìn khác nhau vềdữliệu

View 1 View 2 View n…..

Logical (or Conceptal) Level

Physical Level

Cấpđộ trừutượng

Các mứcđộ trừutượng trong một DBMS

Sựtrừutượng đạtđược thông qua mô tảmỗi mứcdưới dạng mộtlượcđồ

bằng cách dùng một mô hình dữliệu cụthể

3.2 Mô hình dữliệu, lượcđồ và thểhiện

Mô hình Dữliệu – Data Model: Tập hợp

các khái niệm mô tả:

Dữliệu và mối kết hợp giữa dữliệu

Ngữnghĩa dữliệu và ràng buộc dữliệu

Các thao tác trên Mô hình Dữliệu: Các

thao tác rút trích và cập nhật CSDL bằng

cách tham chiếuđến các khái niệm của Mô

hình Dữliệu

Mô hình Dữliệu

3.2 Mô hình dữliệu, lượcđồ và thểhiện

Mô hình Quan hệ- Relational Model

Mô hình Mạng-Network Model

Mô hình Dữliệu Phân cấp-Hierarchical

Data Model

Mô hình Hướng đốitượng-Object-oriented

Data Models

Mô hình Quan hệ Đốitượng-Object-

Relational Models

Các Mô hình Dữliệu:

3.2 Mô hình dữliệu, lượcđồ và thểhiện

Lượcđồ CSDL-Database Schema: Mô tả

vềCSDL. Bao gồm mô tảvềcấu trúc CSDL

và các ràng buộc trên CSDL đó

Thểhiện CSDL-Database Instance: Dữ

liệu hiện thờiđượclưu trong một CSDL ở

một thờiđiểm nào đó, hay còn gọi là trạng

thái CSDL- database state(hay thểhiện-

occurrence)

Lượcđồ CSDL rất ít khi thay đổi. Trạng

thái CSDL thay đổi mỗi khi CSDL được cập

nhật

Lượcđồ và thểhiện:

Một kho chứa dữliệuđượcđịnh nghĩa 1

lần, được duy trì và truy xuất bởi nhiều

người dùng.

Bản chất tựmô tảcủa 1 hệCSDL

Một DBMS catalog lưu trữmô tảvềCSDL(mô

tảnày gọi là meta-data).

CSDL+ mô tảvềcấu trúc và ràng buộc của

CSDL

Phần mềm DBMS làm việc với nhiềuứng

dụng CSDL

Sựtách biệt giữachương trình và dữliệu,

sựtrừutượng của dữliệu

3.3 Các đặcđiểm của Cách tiếp cậncơ sởdữliệu

Mô hình dữliệu Dữliệu.

Hỗtrợnhiều cách nhìn vềdữliệu

Chia sẽdữliệu và xửlý giao dịch nhiều

người dùng

3.3 Các đặcđiểm của Cách tiếp cậncơ sởdữliệu

3.4 Các đốitượng dùng Cơ sởdữliệu

Những người lập trình: Những người này phải hiểu

rõ cấu trúc CSDL, cách lưu trữdữliệu.

Những người sửdụng không chuyên: Chỉcần biết

nội dung CSDL và cách truy xuất

Những người quản trịCSDL: Đốitượng này xuất

hiện do tính chất quá phức tạp của hệquản trị

CSDL, không phải ai cũng có toàn quyềnđối với

CSDL. Những người thuộcđốitượng này có nhiệm

vụcài đặt cấu trúc CSDL vào hệquản trịCSDL,

nhập dữliệu ban đầu, giải quyết các biến cốxảy ra,

backup , restore dữliệu, sửađối cấu trúc CSDL

theo yêu cầu củangười thiết kế, nắm các quyềnưu

tiên, lậpcơ chếbảo mật của hệthống CSDL.

Dữliệu tạo thành một tài sản của tổchức:

Điều khiển tích hợp

Giảm tối thiểu sự dư thừa dữliệu (data

redundancy).

Nâng cao tính nhất quán (data consistency) /

toàn vẹn dữliệu (data integrity).

Nâng cao việc dùng chung dữliệu (data

sharing).

Những người sửdụng khác nhau có những cái nhìn

khác nhau vềdữliệu.

3.5 Sựcần thiết của CSDL

Bài giảng Hệ cơ sở dữ liệu - Nguyễn Việt Cường

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi