Bài giảng Hóa học 11: Anđehit – Xeton

BÀI GIẢNG HÓA HỌC 11<br /> <br /> ANĐEHIT – XETON<br /> <br /> 1<br /> <br /> A - ANĐEHIT<br /> I - ĐỊNH NGHĨA, PHÂN LOẠI, DANH PHÁP<br /> 1. Định nghĩa<br /> Hãy quan sát công thức các phân tử anđehit.<br /> <br /> H<br /> H C<br /> O<br /> Anđehit fomic<br /> <br /> H<br /> H3C C<br /> <br /> H<br /> C<br /> <br /> O<br /> <br /> Anđehit axetic<br /> <br /> O<br /> Benzanđehit<br /> <br /> O<br /> H<br /> <br /> H<br /> C C<br /> O<br /> <br /> Anđehit oxalic<br /> <br />  Đặc điểm chung: đều chứa nhóm –CHO<br /> * Định nghĩa: anđehit là các hợp chất hữu cơ mà phân tử có nhóm<br /> –CHO liên kết trực tiếp với nguyên tử cacbon hoặc nguyên tử H.<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2. Phân loại<br /> a) Theo đặc điểm cấu tạo của gốc<br /> hiđrocacbon :<br /> + Anđehit no : HCHO, CH3CHO,…<br /> + Anđehit không no: CH2=CHCHO,<br /> CH3–CH=CH–CHO,…<br /> + Anđehit thơm: C6H5–CHO,<br /> CH3C6H4–CHO…<br /> <br /> b) Theo số nhóm –CHO trong phân<br /> tử anđehit :<br /> + Anđehit đơn chức: C6H5–CHO<br /> CH3CH2–CHO, CH3[CH2]2CHO,…<br /> + Anđehit đa chức: O=CH–CH=O,<br /> CH2(CHO)2, CH3C6H3(CHO)2,…<br /> <br /> Công thức tổng quát của anđehit no, mạch hở, đơn chức:<br /> CxH2x + 1–CHO (x ≥ 0)<br /> Viết gọn: CnH2nO (n ≥ 1)<br /> 3<br /> <br /> 3. Danh pháp<br /> Công thức cấu tạo<br /> <br /> Tên thay thế<br /> <br /> Tên thông thường<br /> <br /> H–CH=O<br /> <br /> metanal<br /> <br /> anđehit fomic (fomanđehit)<br /> <br /> CH3–CH=O<br /> <br /> etanal<br /> <br /> anđehit axetic (axetanđehit)<br /> <br /> CH3CH2CHO<br /> <br /> propanal<br /> <br /> anđehit propionic<br /> <br /> CH3[CH2]2CHO<br /> <br /> butanal<br /> <br /> anđehit butiric<br /> <br /> CH3[CH2]3CHO<br /> <br /> pentanal<br /> <br /> anđehit valeric<br /> <br />  Cách gọi tên thay thế anđehit :<br /> - Chọn mạch chính là mạch C dài nhất chứa nhóm –CHO.<br /> - Đánh số thứ tự bắt đầu từ nhóm –CHO.<br /> - Gọi tên anđehit = tên mạch C no ứng với chính + al<br />  Cách gọi tên thông thường :<br /> Tên thông thường = anđehit + tên axit tương ứng.<br /> 4<br /> <br /> II - ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO – TÍNH CHẤT VẬT LÍ<br /> 1. Đặc điểm cấu tạo<br /> <br /> • Nh ó m – CHO c ó c ấ u t ạ o ( …)<br /> gồm một liên kết σ bền vững và<br /> một liên kết π kém bền (giống<br /> li ê n k ế t đ ô i C=C trong ph â n t ử<br /> anken.<br /> • Mô hình phân tử các anđehit:<br /> <br /> HCHO<br /> <br /> 2. Tính chất vật lí<br /> • Ở điều kiện thường, HCHO và<br /> CH3CHO là chất khí, t0s thấp, tan<br /> tốt trong nước.<br /> • C á c an đ ehit ti ế p theo l à ch ất<br /> lỏng hoặc rắn, độ tan trong nước<br /> giảm dần theo chiều tăng phân tử<br /> khối.<br /> • Dung d ị ch n ư ớ c c ủ a an đehit<br /> fomic đ ư ợ c g ọ i l à fomon. Dung<br /> dịch bão hòa của anđehit fomic<br /> (n ồ ng đ ộ 37-40%) đ ư ợ c g ọ i l à<br /> fomalin.<br /> <br /> CH3-CHO<br /> 5<br /> <br />