YăBANăNHỂNăDỂNăTNHăQUNGăNGẩI
TRNGăĐIăHCăPHMăVĔNăĐNG
----------
VẪăTHăVITăDUNG
BÀIăGING
HịAăHCăPHỂNăTệCHă1
CỂNăBNGăIONăTRONG DUNGăDCH
QungăNgưi,ă12/2013
1
YăBANăNHỂNăDỂNăTNHăQUNGăNGẩI
TRNGăĐIăHCăPHMăVĔNăĐNG
----------
VẪăTHăVITăDUNG
BÀIăGING
HịAăHCăPHỂNăTệCHă1
CỂNăBNGăIONăTRONGăDUNGăDCH
QungăNgưi,ă12/2013
2
LIăGIIăTHIU
Thực hiện thông báo số: 935/TB-ĐHPVĐ ca Hiệu trưng trưng Đi học
Phm Văn Đồng về Kế hoch triển khai đưa bài ging lên website nhằm to điều
kiện cho sinh viên có thêm tài liệu học tập, từng bước nâng cao chất lượng đào to,
tôi đã biên son và giới thiệu bài ging Hóa hcăPhơnătíchă1ăậ Cơnăbngăionătrongă
dungădchăvới thi lượng 03 tín chỉ, ging dy 45 tiết, dùng cho sinh viên ngành
Cao đẳng Sư phm Hóa học, trưng Đi học Phm Văn Đồng.
Bài ging cung cấp kiến thc về một số định luật cơ bn ca hóa học áp dụng
cho hệ chất điện li, lí thuyết về cân bằng axit-bazơ, cân bằng to phc, cân bằng oxi
hóa-khử, cân bằng trong dung dịch cha hợp chất ít tan, cân bằng phân bố chất tan
giữa hai pha không trộn lẫn.
Sau khi học tập và nghiên cu nội dung bài ging, sinh viên sẽ:
1. Nắm vững cơ s lý thuyết về cân bằng ion để lí gii các phn ng ion xy
ra trong dung dịch nước.
2. Mô t đúng các cân bằng xy ra trong dung dịch các chất điện li khác
nhau. Sử dụng được các phương pháp gần đúng để đánh giá bán định lượng và định
lượng chiều hướng phn ng xy ra trong dung dịch.
3. Vận dụng được lý thuyết cân bằng ion để gii thích các hiện tượng xy ra
trong dung dịch chất điện li. Áp dụng vào gii thích các vấn đề hóa học giúp ging
dy tốt các nội dung về Hoá học Vô cơ, Hoá học Đi cương chương trình THCS.
Để học tốt nội dung bài ging này, sinh viên cần kết hợp với giáo trình tham
kho [6], đọc kĩ các phần lí thuyết, làm cẩn thận các ví dụ đi kèm và sau mỗi phần lí
thuyết vận dụng làm các bài tập tương ng đã cho cuối chương. Các bài tập tự
luận đều có hướng dẫn gii hoặc đáp số để sinh viên đối chiếu kết qu.
Trong quá trình biên son không tránh khỏi sai sót, tác gi xin chân thành
cm ơn những ý kiến đóng góp quý báu ca các thầy cô giáo, các anh chị đồng
nghiệp và các em sinh viên để bài ging được hoàn thiện hơn.
TÁCăGI
3
CHNGă1.ăCÁCăĐNHăLUTăCăBNăCAăHịAăHCăÁPăDNGă
CHOăCÁCăHăTRONGăDUNGăDCHăCHTăĐINăLI
1.1.ăTrngătháiăcácăchtăđinăliătrongădungădchă
1.1.1.ăChtăđinăliăvƠăsăđinăli
Chất điện li là những chất khi tan vào nước phân li thành các ion.
Sự điện li là quá trình phân li thành các ion khi chất điện li tan vào nước hoặc
nóng chy.
1.1.2.ăĐăđinăliăvƠăhngăsăđinăli
1.1.2.1. Độ điện li
Độ điện li là tỷ số giữa số mol n ca chất đã phân li thành ion với tổng số
mol n0 ca chất tan trong dung dịch.
0
00
n
nC
V
n
nC
V
(1.1)
C: Nồng độ chất đã phân li
Co: Tổng nồng độ chất điện li
Ví dụ:
nn
MX M X

€
nn
MX MX
MX
CC

01
= 0: chất không điện li
= 1: chất điện li hoàn toàn
1.1.2.2. Hằng số điện li K
nn
M . X
KMX

(1.2)
* Liên hệ giữa K và
22
CC
KC C 1

4
Vậy:
2
K
C1

(1.3)
Nếu << 1:
K
C

(1.4)
phụ thuộc vào K: K
phụ thuộc vào C: C
1.1.3.ăPhơnăloiăcác chtăđinăli
1.1.3.1. Các chất điện li không liên hợp (các chất điện li mnh)
Là những chất phân li gần như hoàn toàn.
Các axit mnh vô cơ, các bazơ tan, các muối tan đều là các chất điện li không
liên hợp.
*Quy ước:
Các chất điện li không liên hợp được biểu diễn bằng một mũi tên
""
hướng từ trái (ghi công thc phân tử chất điện li) sang phi (ghi công thc các ion
tương ng).
Ví dụ:
NaCl Na Cl


NaOH Na OH


HCl H Cl


1.1.3.2. Các chất điện li liên hợp (các chất điện li yếu)
Là những chất chỉ phân li một phần.
Các axit yếu vô cơ, các axit hữu cơ, một số muối ít tan được xem là các chất
điện li liên hợp.
*Quy ước:
Các chất điện li liên hợp được biểu diễn bằng dấu thuận nghịch
""€
giữa
các phân tử không phân li và các ion ca chất điện li.
Ví dụ:
33
CH COOH H CH COO

€
3 2 4
NH H O NH OH

€