Giới thiệu tài liệu
Tài liệu này giới thiệu Chương 8 của môn Lý thuyết Tài chính công, tập trung vào Ngân sách nhà nước (NSNN) và các phương thức tài trợ bội chi. Chương này sẽ trình bày các đặc điểm, nguyên tắc cơ bản của NSNN, cách thức đo lường tình trạng ngân sách, phân tích bội chi và các giải pháp tài trợ cho bội chi ngân sách.
Đối tượng sử dụng
Tài liệu này hướng đến sinh viên, giảng viên và các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực tài chính công, kinh tế học, quản lý nhà nước, hoặc bất kỳ ai quan tâm đến cơ chế vận hành và quản lý ngân sách nhà nước, đặc biệt là vấn đề bội chi và các phương pháp đo lường liên quan.
Nội dung tóm tắt
Chương 8 của môn Lý thuyết Tài chính công cung cấp cái nhìn toàn diện về Ngân sách nhà nước (NSNN) và vấn đề bội chi. Phần đầu tiên trình bày tổng quan về NSNN, bao gồm các khái niệm khác nhau về NSNN như quỹ tiền tệ tập trung, bảng cân đối thu chi, kế hoạch tài chính, và đặc biệt là một đạo luật tài chính cơ bản do Quốc hội quyết định. Các đặc điểm nổi bật của NSNN được phân tích gồm tính pháp lý (là một bộ luật phải tuân thủ), là bảng dự toán thu – chi, mang tính chính trị (thể hiện sự đồng lòng của đại biểu quần chúng), và là công cụ quản lý tài chính quốc gia. Chương cũng đi sâu vào các nguyên tắc quản lý NSNN, bao gồm nguyên tắc niên hạn (Quốc hội thông qua hàng năm, Chính phủ thi hành trong một năm tài khóa), nguyên tắc đơn nhất (toàn bộ dự toán thu chi trình bày trong một văn kiện duy nhất), và nguyên tắc toàn diện (NSNN phải bao quát mọi khoản thu chi, không có sự bù trừ giữa thu và chi). Phần tiếp theo tập trung vào việc đo lường tình trạng ngân sách, giới thiệu các phương pháp như phân biệt giá trị danh nghĩa và giá trị thực, kế toán tiền mặt và kế toán vốn, ngân sách tĩnh và ngân sách động, cũng như khái niệm bội chi ngân sách và nợ ngầm định. Đặc biệt, tài liệu giải thích rõ sự khác biệt giữa giá trị danh nghĩa (giá trị tại thời điểm hiện tại) và giá trị thực (giá trị đã loại trừ yếu tố lạm phát), đồng thời giới thiệu khái niệm “thuế lạm phát” như một yếu tố làm giảm giá trị thực của nợ và bội chi. Một ví dụ cụ thể về nợ và bội chi của Mỹ được sử dụng để minh họa tác động của lạm phát lên các con số này.
