Bài giảng môn Tài chính công: Chương 6 - Quang Trung TV

Ngân sách nhà nước (NSNN) đóng vai trò trung tâm trong bức tranh tài chính công của bất kỳ quốc gia nào, thể hiện quyền lực kinh tế và chính trị của Nhà nước trong việc huy động và phân phối nguồn lực. Tầm quan trọng của NSNN không chỉ nằm ở khả năng tài trợ cho các hoạt động công cộng mà còn ở vai trò công cụ điều tiết vĩ mô, góp phần đảm bảo cân bằng kinh tế và công bằng xã hội. Chương này cung cấp cái nhìn tổng quan về NSNN, từ khái niệm cơ bản, đặc điểm, vai trò, đến cấu trúc thu và chi, cũng như hệ thống tổ chức và các vấn đề liên quan đến cân đối ngân sách.

Sinh viên các ngành kinh tế, tài chính, quản trị công; cán bộ quản lý tài chính; và bất kỳ ai quan tâm đến nguyên lý và cơ chế hoạt động của ngân sách nhà nước.

Tài liệu này trình bày một cách có hệ thống về Ngân sách nhà nước (NSNN), một cấu phần thiết yếu của tài chính công. Bắt đầu với việc định nghĩa NSNN là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước, tài liệu đi sâu phân tích các đặc điểm nổi bật, bao gồm mối liên hệ với quyền lực nhà nước, mục đích phục vụ lợi ích công cộng, vị trí chủ đạo trong hệ thống tài chính quốc gia và tính giai cấp. Các vai trò quan trọng của NSNN cũng được nhấn mạnh, từ việc huy động nguồn tài chính, hỗ trợ thực hiện chính sách vĩ mô, đến điều tiết thu nhập và đảm bảo công bằng xã hội. Phần tiếp theo chi tiết hóa nội dung thu ngân sách, bao gồm thuế, phí, thu từ hoạt động kinh tế, bán tài sản nhà nước, các khoản vay và viện trợ; đồng thời phân tích nội dung chi ngân sách cho đầu tư phát triển, chi thường xuyên, trả nợ, dự trữ và các khoản chi khác. Tài liệu cũng làm rõ cấu trúc hệ thống NSNN, phân biệt giữa mô hình liên bang và thống nhất, với điểm nhấn về mô hình tổ chức thống nhất của Việt Nam. Cuối cùng, các vấn đề về cân đối ngân sách và giải pháp bù đắp bội chi được đề cập, cung cấp cái nhìn toàn diện về quản lý tài chính công hiệu quả.