Bài 1: Tổng quan chung về Tài chính công

NỘI DUNG MÔN HỌC

Bài 1: Tổng quan chung về Tài chính công Tài chính công là gì? Vai trò chính phủ và tài chính công

Bài 2: Hệ thống ngân sách nhà nước Nội dung thu chi Phân cấp quản lý Quy trình NSNN Cân đối ngân sách

Bài 3: Hệ thống thuế nhà nước Khái quát chung hệ thống thuế Quản lý các loại thuế (10)

Bài 1- Tài chính công 1

TÀI CHÍNH CÔNG LÀ GÌ?

Khu vực công? Cơ quan hành chính + Dịch vụ hành chính công + Lệ phí Đơn vị sự nghiệp (có thu, ko thu) + hàng hoá công cộng + Phí Doanh nghiệp nhà nước (lợi nhuận, phi lợi nhuận) Tổ chức, thể chế khác…

Tài chính:

Quan hệ bằng tiền, phản ánh sự vận động của các quỹ tiền tệ tập trung gắn với các chủ thể khác nhau của nền kinh tế: Tài chính doanh nghiệp, Tài chính quốc tế, Tài chính hộ gia đình

Tài chính công?

Bài 1- Tài chính công 2

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Phương pháp phân tích thực chứng:

Phân tích thực chứng (positive analysis) là một phương pháp phân tích khoa học nhằm tìm ra mối quan hệ nhân quả giữa các biến số kinh tế.

Phương pháp phân tích chuẩn tắc:

Phân tích chuẩn tắc (normative analysis) là phương pháp phân tích dựa trên những nhận định chủ quan cơ bản về điều gì đáng có hoặc cần phải làm để đạt được kết quả mong muốn.

Bài 1- Tài chính công 3

KHÓ KHĂN KHI PHÂN TÍCH CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH CÔNG

 Không thấy hết tác động của chính sách tài chính

công

 Bất đồng quan điểm giá trị  Sự khác biệt về hành vi kinh tế và mô hình kinh

tế.

Bài 1- Tài chính công 4

VAI TRÒ CHÍNH PHỦ - VAI TRÒ CHI TIÊU CÔNG

Chính phủ - Quyền lực tuyệt đối - Thuế

 Vai trò truyền thống  Vai trò mở rộng (p/diện kinh tế)

Thay đổi theo mô hình kinh tế nhằm Điều tiết - Ổn định- Phát triển

Bài 1- Tài chính công 5

Chính phủ?

Tổ chức được thiết lập để thực thi những quyền lực nhất định, điều tiết hành vi của các tổ chức cá nhân sống trong xã hội, nhằm phục vụ lợi ích chung của xã hội đó và tài trợ cho việc cung cáp những hàng hoá dịch vụ thiết yếu mà xã hội có nhu cầu.

Bài 1- Tài chính công 6

Chính phủ trong vòng tuần hoàn kinh tế

Cá nhân

Thị Trường đầu ra

Thuế T.Thu

Chính phủ

Thuế G.Thu

D/nghiệp

Thị trường Đầu vào

Bài 1- Tài chính công 7

CƠ SỞ KHÁCH QUAN CHO SỰ CAN THIỆP CỦA CHÍNH PHỦ

Kinh tế học phúc lợi:

là một nhánh của lý thuyết kinh tế quan tâm đến sự mong muốn của xã hội đối với các trạng thái kinh tế khác nhau

Hiệu quả Pareto: Một sự phân bổ nguồn lực được gọi là

đạt hiệu quả pareto nếu như không có cách nào phân bổ lại các nguồn lực để làm cho ít nhất một người được lợi hơn mà không làm thiệt hai đến bất kỳ ai khác. (Hoàn thiện Pareto)

Điều kiện biên đạt hiệu quả Pareto

MB = MC hoặc MSB = MSC

Bài 1- Tài chính công 8

Điều kiện đạt hiệu quả Pareto Sản xuất – Phân phối - Hỗn hợp

Sản xuất: MRTS(klX) = MRTS(klY) =Pl/Pk Tiêu dùng: MRS(xyA) = MRS(xyB) =Px/Py Hỗn hợp (Sản xuất-tiêu dùng)

MRTxy = MRS(xyA) = MRS(xyB) = Px/Py

Bài 1- Tài chính công 9

Các thất bại của nền kinh tế và sự can thiệp của chính phủ

Ngoại ứng Hàng hoá công cộng Thông tin không đối xứng Bất ổn kinh tế Phân phối lại thu nhập… Độc quyền

Các nguyên nhân làm thất bại chính sách công (Thiếu thông tin, bộ máy quan liêu, không kiểm soát được phản ứng của cá nhân, do yếu tố chính trị gây ra)

Bài 1- Tài chính công 10

Độc quyền-Độc quyền nhà nước-Định giá hai phần

Nguyên nhân

Chính phủ nhượng quyền Chế độ bản quyền Sở hữu nguồn lực đặc biệt Giảm chi phí khi sản xuất lớn

Tổn thất

Lợi nhuận độc quyền

Giải pháp

Luật chống độc quyền Đánh thuế, phạt… Độc quyền nhà nước

Bài 1- Tài chính công 11

Độc quyền tự nhiên – Ngành dịch vụ công cộng

Khái niệm:

Là tình trạng trong đó các yếu tố hàm chứa trong quá trình sản xuất cho phép doanh nghiệp có thể giảm liên tục chi phí sản xuất khi quy mô sản xuất mở rộng, do đó dẫn đến cách tổ chức sản xuất hiệu quả nhất là thông qua một hãng duy nhất.

Độc quyền chưa bị điều tiết

Chiến lược điều tiết độc quyền của chính phủ

- Định giá bằng chi phí trung bình - Định giá hai phần

+ Phần 1 = Chi phí cố định bình quân + Phần 2 = MC

Liên hệ thực tế : Điện, nước, bưu chính

Bài 1- Tài chính công 12

Ngoại ứng

Khái niệm Phân loại (tích cực, tiêu cực) Đặc điểm

- Do sản xuất và tiêu dùng gây ra - Ai gây ra tác hại hay chịu tác hại mang tính

tương đối

- Ngoại ứng tích cực, tiêu cực mang tính

tương đối

- Tất cả đều phi hiệu quả

Bài 1- Tài chính công 13

Ngoại Ứng Tiêu cực

Chi phí lợi ích của ngoại ứng tích cực

- MSB=MB - MSC>MC (MSC=MC+MEC) - Qo>Q*

Giải pháp

- Hợp nhất (sáp nhập): Đinh lý Coase - Dùng dư luận xã hội - Đánh thuế (Thuế Pigou) - Hạn mức xả thải (H/mức gây ngoại ứng)

Bài 1- Tài chính công 14

Ngoại ứng tích cực

Chi phí lợi ích của ngoại ứng tích cực

- MSC=MC - MSB>MB (MSB=MB+MEB) - Qo

Giải pháp

- Trợ cấp (thuế thu nhập âm) - Giảm thuế…

Bài 1- Tài chính công 15

Hàng hoá công cộng

Khái niệm:

Những loại hàng hoá không có tính cạnh tranh trong tiêu dùng, việc một cá nhân này đang hưởng thụ lợi ích do hàng hoá đó tạo ra không ngăn cản những người khác cùng đồng thời hưởng thụ lợi ích của nó.

Hàng hoá công cộng thuần tuý - Không có tính cạnh tranh - Không có tính loại trừ

Hàng hoá công cộng ko thuần tuý

+ HHCC có tính giới hạn + HHCC có thể định giá

Hàng hoá cá nhân?

Bài 1- Tài chính công 16

Chí phí lợi ích HHCC thuần tuý – HHCC có thể định giá

HHCC thuần tuý

HHCC có thể định giá

MSC = ∑MCi MSB = ∑(MBi+MEBi)

MSC cố định (trong giới hạn) MSB = ∑MBi MC = 0

Bài 1- Tài chính công 17

HHCC có tính giới hạn

-Chi phí lợi ích MSB=∑MBi MSB=∑MBi

MSC cố định MSC tăng

MC =0 MC>0

- Đồ thị

Bài 1- Tài chính công 18

Thu phí HHCC

Qtt

Qtt>Q* thu phí

- Thu phí không xảy ra tắc nghẽn tại P* (Qtt=Q*) - Thu phí đạt hiệu quả tối ưu: thu tại Po =MB=MC

Qtt>Q* Không thu phí- Gây tổn thất =Tam giác EoAQm

Bài 1- Tài chính công 19

Thông tin không đối xứng

Khái niệm:

Là tình trạng thiếu thông tin của người mua hoặc người bán về đặc tính của sản phẩm.

Kết quả của hiện tượng thiếu thông tin: là lựa chọn ngược

Bài 1- Tài chính công 20

Phân phối lại thu nhập

Công bằng(bất bình đẳng) – là cơ sở phân phối lại thu nhập

- Công bằng dọc: - Công bằng ngang:

Thước đo bất bình đẳng về thu nhập

- Đường cong Lorenz - Hệ số Gini

Bài 1- Tài chính công 21

Đường cong Lorenz

1

2

3

4

5

∑

Nhóm

5

10

15

20

50

100

5

15

30

50

100

Thu nhập

%∑T.nhập (Luỹ kế)

Bài 1- Tài chính công 22

Nguồn gốc bất bình đẳng và quan điểm phân phối lại

Nguồn gốc

- Do lao động (K/năng, cường độ, nghề, nhân tố

khác)

- Do tài sản (Kinh doanh, thừa kế, nhân tố khác)

Quan điểm phân phối

- Theo sở hữu nguồn lực - Theo thuyết vị lợi - Chủ nghĩa bình quân - Thuyết cực đại thấp nhất

Bài 1- Tài chính công 23

Công bằng-Hiệu quả-Xoá đói nghèo

Đường cong Kuznet

Xoá đói nghèo

Mức độ nghèo đói

Bài 1- Tài chính công 24

MB+MEB MC

MC+MEC

MC

MB

MB

Q1 Qo Q

Qo Q1 Q

Ngoại ứng tích cực

Ngoại ứng tiêu cực

Bài 1- Tài chính công 25

Độc quyền tự nhiên

P1

F1

P2

Po

Q1 Q2 Qo

Bài 1- Tài chính công 26