Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
B môn C˯ s kͿ thut Xây d͹ng Bài ging Nn và Móng
CHѬѪNG I. MӜT SӔ VҨNĈӄ CѪ BҦN TRONG THIӂT Kӂ NӄN MÓNG
1. CÁC KHÁI NIӊM CѪ BҦN
1.1. Móng
Móng là bӝ phұn chӏu lӵcÿһt thҩp nhҩt, là
kӃt cҩu cuӕi cùng cӫa nhà hoһc công trình. Nó
tiӃp thu tҧi trӑng công trình và truyӅn tҧi trӑng ÿó
lên nӅnÿҩt dѭӟiÿáy móng.
Màût moïng
Gåì moïng
Âaïy moïng
Moïng
Cäø moïng
Nãön
b
a
Cáúu kiãûn
bãn trãn
hm
1.2. Mһt móng
BӅ mһt móng tiӃp xúc vӟi công trình bên
trên (chân cӝt, chân tѭӡng) gӑi là mһt móng. Mһt
móng thѭӡng rӝng hѫn kӃt cҩu bên trên mӝt chút
ÿӇ tҥoÿiӅu kiӋn cho viӋc thi công cҩu kiӋn bên
trên mӝt cách dӉ dàng.
1.3. Gӡ móng
Phҫn nhô ra cӫa móng gӑi là gӡ móng, gӡ
móng ÿѭӧc cҩu tҥoÿӇ ÿӅ phòng sai lӋch vӏ trí có
thӇ xҧy ra khi thi công các cҩu kiӋn bên trên, lúc
này có thӇ xê dӏch cho ÿúng thiӃt kӃ.
H
ình 1.1
N
n và móng
1.4. Ĉáy móng
BӅ mһt móng tiӃp xúc vӟi nӅnÿҩt gӑi là ÿáy móng. Ĉáy móng thѭӡng rӝng hѫn
nhiӅu so vӟi kӃt cҩu bên trên. Sӣ dƭ nhѭ vұy bӣi vì chênh lӋch ÿӝ bӅn tҥi mһt tiӃp xúc
móng - ÿҩt rҩt lӟn (tӯ 100 - 150 lҫn), nên mӣ rӝng ÿáy móng ÿӇ phân bӕ lҥiӭng suҩt
ÿáy móng trên diӋn rӝng, giҧmÿѭӧcӭng suҩt tác dөng lên nӅnÿҩt.
* Khái nim v áp l͹cÿáy móng:
Áp lӵc do toàn bӝ tҧi trӑng công trình (bao gӗm cҧ trӑng lѭӧng bҧn thân móng
và phҫnÿҩt trên móng), thông qua móng truyӅn
xuӕng ÿҩt nӅn gӑi là áp lӵcÿáy móng.
N
G
hm
p
V
d
tb
Công thӭc: axb
GN
tb
ÿ
V (1.1)
Trong ÿó:
N - Tәng tҧi trӑng thҷng ÿӭng tính ÿӃn
mһtÿӍnh móng.
G - Trӑng lѭӧng cӫa vұt liӋu móng và
phҫnÿҩt nҵm trên móng.
* Khái nim v phn l͹c nn:
Khi chӏu tác dөng cӫa áp lӵcÿáy móng,
nӅnÿҩt dѭӟiÿáy móng cӭng xuҩt hiӋn phҧn lӵc
nӅn, có cùng trӏ sӕ nhѭng ngѭӧc chiӅu vӟi áp lӵcÿáy móng.
H
ình 1.2: Áp l͹cÿá
y
món
g
và phn l͹c nn
Công thӭc: axb
GN
ptb
ÿ
V (1.2)
ViӋc tính toán phҧn lӵc nӅn có ý nghƭa rҩt lӟn cho viӋc tính toán ÿӝ bӅn, әnÿӏnh
cӫa móng sau này.
Ĉà nҹng 9/2006 CHѬѪNG I TRANG1
share-connect.blo
g
spot.com
Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
B môn C˯ s kͿ thut Xây d͹ng Bài ging Nn và Móng
1.5. NӅn
NӅn là phҫnÿҩt nҵm dѭӟiÿáy móng, tiӃp thu tҧi trӑng tӯ móng truyӅn xuӕng.
Ngѭӡi ta phân nӅn làm hai loҥi:
+ NӅn thiên nhiên: Là nӅn khi xây dӵng công trình, không cҫn biӋn pháp nào ÿӇ
xӱ lý vӅ mһt vұt lý và cѫ hӑc cӫaÿҩt.
+ NӅn nhân tҥo: Là loҥi nӅn khi xây dӵng cҫn dùng các biӋn pháp nào ÿóÿӇ cҧi
thiӋn, làm tăng cѭӡng khҧ năng chӏu tҧi cӫaÿҩt nӅn.
1.6. Ý nghƭa cӫa công tác thiӃt kӃ nӅn móng
Khi tính toán thiӃt kӃ và xây dӵng công trình, cҫn chú ý và cӕ gҳng làm sao ÿҧm
bҧo thoã mãn ba yêu cҫu sau:
1- Bҧoÿҧm sӵ làm viӋc bình thѭӡng cӫa công trình trong quá trình sӱ dөng.
2- Bҧoÿҧm cѭӡng ÿӝ cӫa tӯng bӝ phұn và toàn bӝ công trình.
3- Bҧoÿҧm thӡi gian xây dӵng ngҳn nhҩt và giá thành rҿ nhҩt.
Vӟi yêu cҫu thӭ nhҩt thì nӃu công trình có ÿӝ lún, hoһc lún lӋch, hoһc chuyӇn vӏ
ngang quá lӟn thì công trình không thӇ làm viӋc bình thѭӡng, ngay cҧ khi nó chѭa bӏ
phá huӹ.
Vӟi yêu cҫu thӭ hai: Cѭӡng ÿӝ công trình ngoài viӋc phө thuӝc vào cѭӡng ÿӝ
bҧn thân kӃt cҩu, móng, còn phө thuӝc rҩt lӟn vào cѭӡng ÿӝ cӫaÿҩt nӅn dѭӟiÿáy công
trình. Do vұy công tác khҧo sát, thiӃt kӃ và tính toán nӅn phҧi chһt chӁ và chính xác ÿӇ
ÿҧm bҧo an toàn cho công trình.
Vӟi yêu cҫu thӭ ba: thì viӋc tính toán, thiӃt kӃ và chӑn biӋn pháp thi công hӧp lý
có ҧnh hѭӣng rҩt lӟnÿӃn thӡi gian thi công công trình. Thông thѭӡng viӋc thi công nӅn
móng thѭӡng mҩt nhiӅu thӡi gian, do vұy yêu cҫu này cҫnÿѭӧc thӇ hiӋn tính hӧp lý và
chһt chӁ.
Giá thành xây dӵng nӅn móng thѭӡng chiӃm 20-30% giá thành công trình ( ÿӕi
vӟi công trình dân dөng). Vӟi công trình cҫu, thuӹ lӧi tӹ lӋÿó có thӇÿên 40-50%.
Kinh nghiӋm thӵc tiӉn cho thҩy hҫu hӃt các công trình bӏ sӵ cӕÿӅu do giҧi
quyӃt chѭa tӕt các vҩnÿӅ vӅ thiӃt kӃ nӅn móng Do vұy, viӋc nghiên cӭu, tính toán,
thiӃt kӃ nӅn và móng mӝt cách toàn diӋn có ý nghƭa rҩt quan trӑng ÿӕi vӟi ngѭӡi kӻ sѭ
thiӃt kӃ nӅn móng.
2. PHÂN LOҤI MÓNG VÀ PHҤM VI SӰ DӨNG
2.1. Phân loҥi theo vұt liӋu:
Thông thѭӡng sӱ dөng các loҥi vұt liӋuÿӇ làm móng nhѭ sau: Gҥch, ÿá hӝc, ÿá,
bê tông, bê tông cӕt thép …
+ Móng gҥch: Sӱ dөng cho các loҥi móng mà công trình có tҧi trӑng nhӓ, nӅn
ÿҩt tӕt, sӱ dөng ӣ nѫi có mӵc nѭӟc ngҫm sâu.
+ Móng ÿá hӝc: Loҥi lóng này có cѭӡng ÿӝ lӟn, sӱ dөng ӣ nhӳng vùng có sҹn
vұt liӋu.
+ Móng gӛ: Cѭӡng ÿӝ nhӓ, tuәi thӑ ít, ít ÿѭӧc sӱ dөng, thѭӡng sӱ dөng cho các
công trình tҥm thӡi, hoһc dùng ÿӇ xӱ lý nӅnÿҩt yӃu.
+ Móng thép: Ít ÿѭӧc sӱ dөng ÿӇ làm móng vì thép dӉ bӏ gӍ do nѭӟc trong ÿҩt và
nѭӟc ngҫm xâm thӵc.
Ĉà nҹng 9/2006 CHѬѪNG I TRANG2
share-connect.blo
g
spot.com
Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
B môn C˯ s kͿ thut Xây d͹ng Bài ging Nn và Móng
+ Móng bê tông và bê tông cӕt thép: Cѭӡng ÿӝ cao, tuәi thӑ lâu, ÿѭӧc sӱ dөng
rӝng rãi trong xây dӵng công trình. Vӟi loҥi móng này yêu cҫu bê tông Mác200.
2.2. Phân loҥi theo cách chӃ tҥo móng:
Theo cách chӃ tҥo móng ngѭӡi ta phân ra hai loҥi: móng ÿә toàn khӕi và móng
lҳp ghép.
+ Móng ÿә toàn khӕi: Thѭӡng sӱ dөng vұt liӋu là bê tông ÿá hӝc, bê tông và bê
tông cӕt thép, loҥi móng này ÿѭӧc sӱ dөng nhiӅu.
+ Móng lҳp ghép: Các cҩu kiӋn móng ÿѭӧc chӃ tҥo sҹn, sau ÿó mang ÿӃn công
trѭӡng ÿӇ lҳp ghép. Loҥi móng này ÿѭӧc cѫ giӟi hoá, chҩt lѭӧng tӕt tuy nhiên ít ÿѭӧc
sӱ dөng vì viӋc vұn chuyӇn khó khăn.
2.3. Phân loҥi theo ÿһc tính tác dөng cӫa tҧi trӑng:
Theo ÿһc tính tác dөng cӫa tҧi trӑng ngѭӡi ta phân thành móng chӏu tҧi trӑng
tƭnh và móng chӏu tҧi trӑng ÿӝng:
+ Móng chӏu tҧi trӑng tƭnh: Móng nhà, công trình chӏu tҧi trӑng tƭnh.
+ Móng chӏu tҧi trӑng ÿӝng: Móng công trình cҫu, móng máy, móng cҫu trөc…
2.4. Phân loҥi theo phѭѫng pháp thi công:
Theo phѭѫng pháp thi công ngѭӡi ta phân thành móng nông và móng sâu:
* Móng nông: Là móng xây trên hӕ móng ÿào trҫn, sau ÿó lҩp lҥi, ÿӝ sâu chôn
móng tӯ 1.23.5m.
Móng nông sӱ dөng cho các công trình chӏu tҧi trӑng nhӓ và trung bình, ÿһt trên
nӅnÿҩt tѭѫng ÿӕi tӕt (nӅnÿҩt yӃu thì có thӇ xӱ lý nӅn). Thuӝc loҥi móng nông ngѭӡi ta
phân ra các loҥi sau:
+ Móng ÿѫn: Sӱ dөng dѭӟi chân cӝt nhà, cӝtÿiӋn, mӕ trө cҫu…
+ Móng băng: Sӱ dөng dѭӟi các tѭӡng chӏu lӵc, tѭӡng phө hoһc các hàng cӝt,
móng các công trình tѭӡng chҳn.
+ Móng bҧn (móng bè): Thѭӡng sӱ dөng khi nӅnÿҩt yӃu, tҧi trӑng công trình
lӟn, hoһc công trình có tҫng hҫm.
* Móng sâu: Là loҥi móng khi thi công không cҫnÿào hӕ móng hoһc chӍÿào
mӝt phҫn rӗi dùng phѭѫng pháp nào ÿó hҥ,ÿѭa móng xuӕng ÿӝ sâu thiӃt kӃ. Thѭӡng
sӱ dөng cho các công trình có tҧi trӑng lӟn mà lӟpÿҩt tӕt nҵmӣ tҫng sâu.
Móng sâu gm có các loi sau:
+ Móng ging chìm: là kӃt cҩu rӛng bên trong, vӓ ngoài có nhiêm vө chӕng ÿӥ
áp lӵcÿҩt và áp lӵc nѭӟc trong qúa trình hҥ và tҥo trӑng lѭӧng thҳng ma sát. Sau khi
hҥÿӃnÿӝ sâu thiӃt kӃ thì ngѭӡi ta lҩpÿҫy (hoһc mӝt phҫn) bê tông và phҫn rӛng. Sѫ
ÿӗ thi công móng giӃng chìm tӵ trӑng nhѭ hình vӁ (1.3).
ViӋc lҩyÿҩt dѭӟiÿáy giӃng có thӇ bҵng nhân công ÿӇ ÿào ÿҩt và ÿѭa lên trên,
ngoài ra có thӇ dùng vòi xói áp lӵc lӟnÿӇ xói ÿҩt và hút cҧÿҩt và nѭӟc ra ngoài, hҥ
giӃng xuӕng cao ÿӝ thiӃt kӃ.
*˰uÿim:
- Móng có kích thѭӟc lӟn, khҧ năng chӏu tҧi rҩt lӟn.
- Thi công thiӃt bӏÿѫn giҧn.
* Nh˱cÿim:
- Không phù hӧp khi nѭӟc ngҫm lӟn hoһc có nѭӟc mһt.
- Năng suҩt không cao.
Ĉà nҹng 9/2006 CHѬѪNG I TRANG3
share-connect.blo
g
spot.com
Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
B môn C˯ s kͿ thut Xây d͹ng Bài ging Nn và Móng
-Thӡi gian thi công lâu.
Nhn xét: Móng giӃng chìm phù hӧp khi xây dӵng móng cҫu lӟn và ÿiӅu kiӋn
thi công phù hӧp. Tuy nhiên cҫn cân nhҳc giӳa các phѭѫng án móng sâu ÿӇ ÿáp ӭng
yêu cҫu vӅ tiӃnÿӝ thi công và năng suҩt lao ÿӝng.
Thùng ÿӵng
vұt liӋu
1. Ĉúc ÿtÿu tiên 2. Ĉào h ging 3. Ĉúc ÿt thͱ 2
H
ình 1.3. S˯ÿ h ging chìm
+ Móng ging chìm h˯i ép:
Khi gһpÿiӅu kiӋnÿӏa chҩt thuӹ văn phӭc tҥp ngѭӡi ta thay móng giӃng chìm
bҵng móng giӃng chìm hѫi ép. Nguyên tҳc làm viӋc cӫa nó là dùng khí nén vào buӗng
kín cӫa giӃng ÿӇ nhӡ sӭc ép cӫa khí ÿó mà nѭӟc bӏÿҭy ra ngoài tao ÿiӅu kiӋn khô ráo
ÿӇ công nhân ÿào ÿҩt. Sѫÿӗ thi công GiӃng chìm hѫi ép nhѭ trên hình (1.4).
Sau khi hoàn thành công tác tҥo mһt bҵng thi công, lѭӥi cҳt bҵng thép ÿѭӧc lҳp
trӵc tiӃp trên nӅn và ÿúng vӏ trí. Phҫn trong cӫa lѭӥi cҳtÿѭӧcÿә ÿҫy cát và công tác ÿә
bê tông khoang làm viӋcÿѭӧc thӵc hiӋn. ViӋc lҳpÿһt các thiӃt bӏ và ÿә bê tông tѭӡng
cho GiӃng cùng vӟi công tác ÿào ÿҩtÿѭӧc thӵc hiӋnÿӗng thӡi. Sau khi hoàn thành
công viӋc thi công tѭӡng giӃng, nҳp GiӃng (sàn trên) ÿѭӧc xây dӵng và phía trong
khoang làm viӋcÿѭӧc bѫmÿҫy bê tông. Khҧ năng chӏu tҧi cӫaÿҩtÿá trӵc tiӃp dѭӟi
ÿáy cӫa GiӃng ÿѭӧc khҷng ÿӏnh bҵng thí nghiӋm kiӇm tra khҧ năng chӏu tҧi bҵng tҩm
nén, thӵc hiӋn trong lòng khoang thӵc hiӋn.
1. Chuáøn bë màût bàòng thi cäng
Theïp læåîi càõt
2. Làõp âàût læåîi càõt bàòng theïp
3. Âäø bã täng láön thæï nháút 4. Cäng taïc âaìo âáút vaì làõp âàût kãút cáúu
Maïy âaìo chuyãn duûng
Maïy neïn khê
Läúi ngæåìi lãn xuäúng
Khoang ngæåìi
Khoang váût liãûu
Thuìng chæïa âáút
Cáøu baïnh xêch
Läúi ngæåìi
lãn xuäúng
Ĉà nҹng 9/2006 CHѬѪNG I TRANG4
share-connect.blo
g
spot.com
Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
B môn C˯ s kͿ thut Xây d͹ng Bài ging Nn và Móng
Maïy båm bã täng
Cheìn bã täng khoang laìm viãûc Bã täng khoang laìm viãûc
Theïp âæïng cho truû
Bã täng saìn trãn
6. Bã täng saìn trãn
5. Âäø bã täng khoang laìm viãûc
H
ình 1.4 Trình
t
͹ h móng Ging chìm h˯i ép
Ĉánh giá ˱u – nh˱cÿim:
*˰uÿim:
- Vӳng chҳc, chӏu tҧi lӟn
- Ít ҧnh hѭӣng ÿӃn môi trѭӡng.
- HiӋu quҧ kinh tӃ cao.
- Thӡi gian thi công ngҳn.
- Ĉӝ tin cұy cao.
* Nh˱cÿim:
ViӋc thi công móng ҧnh hѭӣng nhiӅuÿӃn sӭc khoҿ cӫa công nhân khi ÿào giӃng
trong ÿiӅu kiӋn áp suҩt cao. Cҫn nghiên cӭuÿӇ phát huy nhӳng ѭu nhѭӧcÿiӇm và hҥn
chӃ thҩp nhҩtҧnh hѭӣng ÿӃn sӭc khӓe ngѭӡi lao ÿӝng, có thӇ
chӃ tҥo robot ÿҥo trong giӃng là hӧp lý nhҩt, vӯa hiӋu quҧ vӯa
không ҧnh hѭӣng ÿӃn sӭc khӓe con ngѭӡi.
Nhn xét: Vӟi nhӳng ѭu khuyӃtÿiӇm nhѭ trên, móng giӃng
chìm hѫi ép phù hӧp khi làm móng cho các công trình cҫu lӟn,
các trө tháp cҫu dây văng, cҫu treo dây văng nhӏp lӟn, ÿóng các
mӕ neo cҫu treo chӏu lӵc nhә lӟn … Tuy nhiên cҫn khҳc phөc
ҧnh hѭӣng ÿӃn sӭc khӓe ngѭӡi lao ÿӝng nhѭÿã nêu.
+ Móng cc: Gӗm các cӑc riêng rӁ, hҥ xuӕng ÿҩt và nӕi vӟi
nhau bҵng ÿài cӑc.
Móng cӑc sӱ dөng các loҥi vұt liӋu nhѭ: Gӛ, thép, bê
tông và bê tông cӕt thép.
Thѭӡng sӱ dөng cho các công trình chӏu tҧi trӑng lӟn,
công trình trên nӅnÿҩt yӃu nhѭ mӕ trө cҫu, cҫu cҧng, bӡ kè…
Thuӝc loҥi móng cӑc có nhiӅu loҥi, ӣÿây dӵa vào phѭѫng
pháp thi công ta chia thành các loҥi sau: (Ĉӕi vӟi cӑc bê tông
cӕt thép)
H
ình 1.5: Món
g
cc trong tr cu
x Cӑc bê tông cӕt thép ÿúc sҹn: Loҥi cӑc này ÿѭӧc chӃ tҥo
Ĉà nҹng 9/2006 CHѬѪNG I TRANG5
share-connect.blo
g
spot.com