tiÕt 27:
Ừ
Ứ
Câu h iỏ
Ủ I. CH C NĂNG C A TÌNH THÁI T Quan sát các tõ in mµu trong c¸c câu sau : a) M ẹ đđi làm r iồ a) M ẹ
ừ ẹ i làm r iồ àà?? b) M tôi v a kéo tay tôi, xoa
ẹ
Câu c u ầ khi nế
ữ
Nh ng ngày th
ơ uấ )
(Nguyên H ng, ồ
ỏ ầ đ u tôi h i, thì tôi ồ ứ ế ứ ở oà lên khóc r i c th n c n . M tôi cũng ụ s t sùi theo:
Con nín đi!
ế
ộ ấ ắ
Câu ả c m thán
ễ
ư i,ờ c) Thương thay cũng m t ki p ng Khéo thay mang l y s c tài làm chi ! (Nguy n Du, Truyên Ki uề )
Ừ
Ủ I. CH C NĂNG C A TÌNH THÁI T
Không còn là câu nghi v nấ
Ứ i làm r iồ a) M ẹ đđi làm r iồ a) M ẹ
. àà!!
ẹ ừ b) M tôi v a kéo tay tôi, xoa
ẹ
không còn ế ầ câu c u khi n
Nh ng ngày th
ơ uấ )
ế thay thay
thay thay
không t o ạ ợ đư c câu ả c m thán
ễ
Truyên Ki uề )
ỏ ầ đ u tôi h i, thì tôi ụ ồ ứ ế ứ ở oà lên khóc r i c th n c n . M tôi cũng s t sùi theo: . Con nín đi ! (Nguyên H ng, ồ ữ c) Thương cũng m t ki p ng ư i,ờ ộ ấ ắ Khéo mang l y s c tài làm chi! (Nguy n Du,
phép Tính l d) Em chào cô d) Em chào cô ạạ!!.
ễ không cao
ữ Nh ng t : ừ ạ, đi, thay, à là nh ng ữ tình thái từ
ữ ợ ừ đư c thêm Ch c nứCh c nứ ăăng:ng: T×nh th¸i tõ là nh ng t
ể ể ả ị
ể ấ ạ câu nghi v nấ , câu c u ầ ắ và đ bi u th các s c ờ ủ vào câu đ c u t o khi nế , câu c m thán ả thái tình c m c a ng ư i nói.
ừ
ợ ầ
Ghi nhớ Ghi nhớ ữ là nh ng t ấ ị
ả ắ ể ể
ừ ồ g m m t s lo i ộ ố ạ đáng chú ý như
ừ ứ ả ử ư, h , h , ch , ấ nghi v n : à,
ế đi, nào, v i,…ớ
ị ắ ạ ả ừ ầ c u khi n : ừ ả c m thán : thay, sao,.. ừ ể bi u th s c thái tình c m : , nhé,
Tình thái t ừ đư c thêm vào câu đ ể ả ế ấ ạ c u t o câu nghi v n, câu c u khi n, câu c m ủ thán và đ bi u th các s c thái tình c m c a ờ ngư i nói. Tình thái t sau: + Tình thái t chăng,. + Tình thái t + Tình thái t + Tình thái t cơ, mà,…..
ậ
Bài t p nhanh
ị Xác đ nh tình thái từ trong các câu sau và cho bi t ế
a)
ch c nứ ăng:
ế
đđi i Anh đi ! cơ ch ứ ắ ỉ Sao mà l m nh nhé th ? ư Ch ị đã nói th ?ế ở
ư ữ nhà n a ? hỏ ơn trăng chăng ớ ỡ đèn
ế b) U không cho con c) Đèn khoe đèn t Đèn ra trư c gió còn h i nhé d) Ông đ n ngay !
ừ ừ nào nào ( trong không ph i ả
Bài t p 1ậ Bài t p 1ậ Trong các câu dư i ớ đây, t in ừ đ mậ ) là tình thái từ, t Các t là tình thái từ ?
ấ ờ nào thì thi vào trư ng y.
ế ớ đúng chứ!
a) Em thích trư ng ờ b) Nhanh lên nào, anh em ơi! c) Làm như th m i ả d) Tôi đã khuyên b o nó nhi u l n r i ề ầ ồ chứ có ph i ả
không đâu.
v iớ !
ạ ừ sáng.
kia.
ệ ứ e) C u tôi g) Nó đi chơi v iớ b n t ậ ở đ ng ằ h) Con cò đ u d) Nó thích hát dân ca Ngh Tĩnh kia.
Ử Ụ
II. S D NG TÌNH THÁI T
Ừ Xét các tình thái từ in đâïm dư i ớ đây:
ỏ
ậ H i, thân m t
ưa về à? ệ ạ?
ỏ
H i, kính tr ng
ạ ộ
ọ ế
ầ
a) B n chạ ầ b) Th y m t c) B n giúp tôi m t tay
ộ d) Bác giúp cháu m t tay nhé! ạ!
ậ C u khi n, thân m t ế ầ C u khi n, kính tr ngọ
ế ầ ế ầ
Ghi nhớ Ghi nhớ ử ụ ử ụ t c n chú ý s d ng Khi nói, khi vi Khi nói, khi vi t c n chú ý s d ng ế ả ợ ớ tình thái từ phù h p v i hoàn c nh giao ti p tình thái từ ế ả ợ ớ phù h p v i hoàn c nh giao ti p ả ộ ,, tình c m ... ứ ậ ệ ổ ả ộ ứ ậ ệ ổ ).). tình c m ... th b c xã h i ,, th b c xã h i quan h tu i tác ((quan h tu i tác
ậ ợ
ả ấ
ố ỏ ờ ạ ế ờ ạ ư iờ ấ là m y gi , b n h i ng
ờ ồ ờ ấ là m y gi ỉ r i nh ?
ế
ạ ọ ố t ? t hôm nay anh trai b n có đi h c không,
ỏ
ạ ọ ?
ọ
Bài t p nhanh Khoanh tròn câu thích h p nh t cho các hoàn c nh ế giao ti p sau: t bây gi 1)B n mu n bi ạ ồ ạ b n thân ng i bên c nh: a) B n ạ ơi, cho t ớ ỏ h i bây gi ấ ờ ồ ậ r i c u ? b) – M y gi ờ ồ ấ r i không bi c) – M y gi ế ạ 2) B n mu n bi ạ b n h i: a) – Anh ơi, hôm nay anh có đi h c không b) – Này, hôm nay có đi h c không c) – Anh, hôm nay đ ng có mà quên
ừ đ y ?ấ đi h c ọ đ y !ấ
ờ ỏ ế ẹ ạ ưng m ẹ ư i khách đ n h i m b n, nh
ế t ng ư i ờ đó là ai để nhà. B n mu n bi
ở ắ ạ ớ
ể
ạ ẹ i v i m cháu ? ợ đư c
ể
ắ ạ ớ
ạ ộ
ư c, ch quán là m t ông già, ạ ớ ố 3) M t ngộ b nạ ố ạ không có ỏ ẹ ạ i v i m , b n h i: nh n l ắ ạ ớ a) Này, bác tên gì đ cháu nh n l ế ể t tên bác b) D , bác có th cho cháu bi ẹ ắ ạ ớ , ạ đ cháu nh n l i v i m cháu ? không ẹ ể i v i m cháu ? c) Bác tên gì đ cháu còn nh n l ộ ủ ộ ố ư c cam, b n nói:
ớ
ớ ớ 4) B n vào m t quán n ọ ạ b n mu n g i m t c c n a) Bác ơi, cho m t nộ ư c cam ! ớ b) Bác ơi, cho cháu môt cèc nư c cam bác nhé ! c) Cho xin m t nộ ư c cam !
ặ
ợ ộ tình thái từ nghi ệ đây : Bài t p 4:ậ Bài t p 4:ậ Đ t câu có dùng các ữ v nấ phù h p v i nh ng quan h xã h i sau ớ
ặ ọ ớ ầ a) H c sinh v i th y giáo ho c cô giáo;
a) …..
ạ ứ ổ
ớ ạ ữ b) B n nam v i b n n cùng l a tu i; b) …….
ớ ố ẹ ặ c) Con v i b m ho c chú, bác , cô, gì.
c) …….
Ậ
Ệ III. LUY N T P
ả ừ ủ i thích ý nghĩa c a các tình thái t
Bài t p 2ậ Bài t p 2ậ Gi ữ trong nh ng câu d
ư i ớ đây:
ề ậ t
a) Bà lão láng gi ng l Bác trai đã khá r i ồ chứ ?
ạ ậ đ t ch y sang: ề ỏ h i, ít nhi u kh ng ẳ đ nhị
ớ ợ
(Ngô T t Tấ ố, T t ắ đèn) đ y ấ chứ !... Nó ế ư i v thì gi đi u v a kh ng
ị ề ừ ủ b) Con chó là c a cháu nó mua ị ề đ nh mua v nuôi, ấ th t. . . đ ể đ n lúc c ế ạ nh n m nh
t ẳ đ nhị (Nam Cao, Lão H cạ )
ể ề ạ ở c) M t ngộ ị ăn đ ti n l ư i nh n i làm ma, b i
ế
ề cũng
ờ ố không mu n liên l y gi ng…Con ng theo gót Binh Tư đ có ể ụ đ n hàng xóm láng ư i ờ đáng kính y bây gi ờ ấ ăn ư ?
(Nam Cao, Lão H cạ )
ộ h i, thái đ phân vân
ỏ ố ỗ ỷ ạ ị ặ i x u m t xu ng:
d) B ng Thu l ố Sao b mãi không v
ợ đư c chào b tr ề nhỉ? Như v y là em không ậ ớ ố ư c khi
ộ
ộ
đi. ỏ h i, thái ủ ậ đ thân m t ữ (Khánh Hoài, Cu c chia tay c a nh ng con búp bê )
ụ
ộ ỷ đi l e) Cô giáo Tâm g tay Thu , ớ ạ i phía b c, m c p ế ở ặ ắ
ỡ ể ổ ấ l y m t quy n s cùng v i chi c bút máy n p vàng đưa cho em tôi và nói : ớ ọ ậ ố ắ ờ ề ư ng m i, em c g ng h c t p Cô t ng em. V tr
ặ nhé!
ế ụ ị ả
ứ ậ ặ ầ c u khi n, d n dò thân m t g) Em tôi s t s t b o : Thôi thì anh c chia ra
ộ ễ ư ngỡ
thái đ mi n c ữ
ủ
)
v yậ ! ộ (Khánh Hoài, Cu c chia tay c a nh ng con búp bê
ẫ ạ ờ ờ
ưa nay các em đư c v nhà
h) Ông đ c tố ươi cư i nh n n i ch chúng tôi. ợ ề ừ Các em đ ng khóc.Tr ộ
ế
, Tôi đi h cọ )
cơ mà.
ụ thái đ thuy t ph c (Thanh T nhị
ặ ớ
ừ Đ t câu v i các tình thái t : Bài t p 3:ậ Bài t p 3:ậ mà, ch lứ ị, thôi cơ, v yậ .
ị
ị ương t.ế Bài t p 5:ậ Tìm m t s em ho c ặ ti ng ế đ a ph ộ ố tình thái từ trong ti ng ế đ a ph ương khác mà em bi
Ế
Ừ
Ữ
Ợ
Ế
Ầ
Ị
Ắ
Ể Ể
Đ BI U TH CÁC S C THÁI TÌNH
Ả
Ộ Ố
Ạ ĐÁNG CHÚ Ý NHƯ
Ử Ả
Ấ
Ứ Ư, H , H , CH ,
Ế ĐI, NÀO, V I,…Ớ
Ừ Ầ Ừ Ả Ừ Ể
Ị Ắ
Ạ
Ả
,
Ử Ụ
Ừ
Ử Ụ
Ầ
Ế Ợ Ớ
Ừ
Ế
: TÌNH THÁI TỪ
Ứ Ậ
Ổ
Ộ
Ả
TU I TÁC, TH B C XÃ H I, TÌNH C M...)
TI T 27 Ủ I. CH C NỨ ĂNG C A TÌNH THÁI T 1. VÍ DỤ 2. GHI NHỚ TÌNH THÁI T LÀ NH NG T Ừ ĐƯ C THÊM VÀO Ừ Ể Ấ Ấ Ạ CÂU Đ C U T O CÂU NGHI V N, CÂU C U KHI N, Ả CÂU C M THÁN VÀ Ư I NÓI. Ờ Ủ C M C A NG Ừ Ồ TÌNH THÁI T G M M T S LO I SAU: Ừ + TÌNH THÁI T NGHI V N: À, CHĂNG,… + TÌNH THÁI T C U KHI N: + TÌNH THÁI T C M THÁN: THAY, SAO,…. + TÌNH THÁI T BI U TH S C THÁI TÌNH C M: NHÉ, CƠ, MÀ,…. II. S D NG TÌNH THÁI T 1. VÍ DỤ 2. GHI NHỚ KHI NÓI, KHI VI T, C N CHÚ Ý S D NG TÌNH THÁI Ệ Ả T PHÙ H P V I HOÀN C NH GIAO TI P (QUAN H
ặ IV. D n dò
ậ Hoàn thành Bài t p 5 (SGK)
ọ ớ H c thu c ghi nh ộ
Tìm hi u bài “ ể ChChươương trình ị ịa ph ng trình đđ a ph ươươngng ”
