BÀI GIẢNG
Trường Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Viện Cơ Khí
Bộ môn: Gia Công Vật Liệu & Dụng Cụ Công Nghiệp
NGUYÊN LÝ GIA CÔNG VẬT LIỆU
(ME4212)
1
CHƯƠNG MỞ ĐẦU
GIỚI THIỆU CHUNG
(Phiên bản 04, 10/2015)
TS. Nguyễn Trọng Hải – Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Chương mở đầu: Giới thiệu chung
THÔNG TIN CHUNG (1/4)
Giảng viên: TS. Nguyễn Trọng Hải
Tốt nghiệp kỹ sư CNCTM tại ĐHBKHN, 2002.
Công tác tại bộ môn GCVL&DCCN từ 2003.
Tốt nghiệp thạc sĩ cơ khí và tự động hóa tại Đại Học Dayeh, Đài
Loan, 2006.
Tốt nghiệp tiến sĩ cơ khí tại Đại Học Michigan, Hoa Kỳ, 2013.
Hướng nghiên cứu
Gia công vật liệu (truyền thống và tiến tiến)
Phân tích kết cấu (FEM)
CAD/CAM/CAE
Quản lý chất lượng (Lean-Six Sigma)
Cơ điện tử
2
TS. Nguyễn Trọng Hải – Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Chương mở đầu: Giới thiệu chung
THÔNG TIN CHUNG (2/4)
Email: hai.nguyentrong@hust.edu.vn
Bộ Môn Gia Công Vật Liệu & Dụng Cụ Công Nghiệp-Viện Cơ Khí
Điện thoại bộ môn: 04-38692007
Địa chỉ: Phòng 226, nhà C1/Phòng 202, nhà C8, Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Điện thoại cá nhân: 0975401545 (chỉ liên hệ khi thật cần thiết, không gọi sau
giờ làm việc và cuối tuần)
3TS. Nguyễn Trọng Hải – Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Chương mở đầu: Giới thiệu chung
THÔNG TIN CHUNG (3/4)
Tài Liệu: Sách + Slides
Sách: Nguyên Lý Gia Công Vật Liệu – Bành Tiến Long, Trần Thế Lục,
Trần Sỹ Túy – NXB Khoa Học Kỹ Thuật, 2001
4
TS. Nguyễn Trọng Hải – Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Chương mở đầu: Giới thiệu chung
THÔNG TIN CHUNG (4/4)
Quy định lớp học
Sinh viên không nói chuyện riêng, làm việc riêng trong lớp.
Sinh viên không sử dụng điện thoại trong lớp.
Ra vào lớp không cần xin phép, chỉ cần giữ trật tự.
Nếu có việc riêng sinh viên có thể tự ý nghỉ, không cần xin phép.
Nếu sinh viên nào gây mất trật tự trong lớp mà bị giáo viên mời ra
khỏi lớp sẽ bị cấm thi.
5TS. Nguyễn Trọng Hải – Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Chương mở đầu: Giới thiệu chung
LƯU Ý
Mặcdùcósáchvàslidehỗtrợ,sinhviênsẽthuđượcnhiềukiếnthức
hơn nếu tham dự đầy đủ các buổi học. Có những kiến thức bổ sung
do giảng viên trình bày sẽ không có trong sách hay slide.
Khuyến khích sinh viên đi học đầy đủ nhưng không bắt buộc.
6
TS. Nguyễn Trọng Hải – Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Chương mở đầu: Giới thiệu chung
Hình Thức Trao Đổi Thông Tin
Sinh viên -> Giảng viên: group email
Giảng viên -> Sinh viên: group email*, email
(nlgcvl20141b@googlegroups.com) (sinh viên nộp danh sách email
cho giảng viên chậm nhất là buổi thứ 3, sau khi đã chốt danh sách
lớp. Sinh viên nào không gửi email cho giáo viên sẽ phải tự copy bài
giảng từ các sinh viên khác)
Điện thoại (chỉ khi thật cần thiết)
*Khuyến khích sử dụng group email để mọi người cùng trao đổi, tránh trả lời nhiều lần
cùng một câu hỏi.
7TS. Nguyễn Trọng Hải – Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Chương mở đầu: Giới thiệu chung
Nội Dung Môn Học
Chương mở đầu
Chương 1 – Vật liệu phần cắt dụng cụ
Chương 2 – Thông số hình học phần cắt dụng cụ
Chương 3 – Động học quá trình cắt
Chương 4 – Cơ sở vật lý quá trình cắt
Chương 5 – Động lực học quá trình cắt
Chương 6 – Hiện tượng nhiệt trong quá trình cắt
Chương 7 – Mòn và tuổi bền của dụng cụ cắt
Chương 8 – Tính toán thời gian gia công cơ bản
Chương 9 – Mài
8
TS. Nguyễn Trọng Hải – Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Chương mở đầu: Giới thiệu chung
SƠ QUA MỤC ĐÍCH MÔN HỌC
Sinh viên hiểu được vai trò và vị trí của công nghệ cắt gọt kim loại trong sản
xuất cơ khí.
Biết được một số vật liệu cơ bản dùng để chế tạo dụng cụ cắt, ưu nhược
điểm và phạm vi ứng dụng của từng loại.
Biết được cấu tạo của một số dụng cụ cắt phổ biến và một số thông số hình
học quan trọng.
Nắm được các chuyển động trong một số nguyên công cắt gọt kim loại cơ
bản.
Hiểu được vật lý quá trình cắt như mài mòn, nhiệt cắt, biến dạng kim loại, v.v.
Nắm được lực và rung động trong quá trình cắt.
Hiểu được sự mài mòn của dụng cụ cắt và cách tính tuổi thọ dụng cụ cắt.
11 TS. Nguyễn Trọng Hải – Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Chương mở đầu: Giới thiệu chung
Tài liệu tham khảo
[1] Nguyên Lý Gia Công Vật Liệu – Bành Tiến Long, Trần Thế Lục, Trần Sỹ Túy
– NXB Khoa Học Kỹ Thuật, 2001
[2] Thực hành cắt gọt kim loại trên máy tiện và máy phay – Nguyễn Chí Bảo,
Nguyễn Hùng Cường, Lê Thế Hưng, Hoàng Vân Nam, Ngô Minh Nhật, Nguyễn
Nhật Tân, Hoàng Xuân Thịnh – NXB Giáo Dục Việt Nam, 2009
[3] Giáo trình nguyên lý cắt kim loại – Nguyễn Thị Niên – Đại Học Công Nghiệp
Tp Hồ Chí Minh
12
TS. Nguyễn Trọng Hải – Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Chương mở đầu: Giới thiệu chung
13
?
TS. Nguyễn Trọng Hải – Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Chương mở đầu: Giới thiệu chung
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU CHUNG
TS. Nguyễn Trọng Hải – Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Chương mở đầu: Giới thiệu chung
Khái niệm về quá trình cắt gọt kim loại
15
Phôi Chi tiết gia công
Lượng dư
“Quá trình cắt gọt kim loại là quá trình con người sử dụng các dạng năng lượng
và dụng cụ cắt để cắt bỏ lớp kim loại thừa ra khỏi chi tiết, nhằm đạt được
những yêu cầu cho trước về hình dáng, kích thước, vị trí tương quan giữa các
bề mặt và chất lượng bề mặt của chi tiết gia công” [2].
TS. Nguyễn Trọng Hải – Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Chương mở đầu: Giới thiệu chung
Xem thử trong thực tế người ta làm gì
16
Nhận xét?
How it’s made – High Precision Cutting Tools (dụng cụ cắt chính xác được
chế tạo như thế nào)
Form Tools on CNC lathe (dụng cụ cắt định hình trên máy tiện CNC)
Turning with a form tool (tiện bằng dao định hình)
The biggest lathe in the world (máy tiện lớn nhất trên thế giới)
Cutting a key way on a horizonal milling machine (cắt rãnh then trên máy
phay nằm)
5 axis high speed cutting (cắt cao tốc trên máy cnc 5 trục)
High speed precision milling on 5 axis cnc (phay chính xác cao tốc
trên máy 5 trục)
TS. Nguyễn Trọng Hải – Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Chương mở đầu: Giới thiệu chung
Những vấn đề trong thực tế
Kỹ sư chế tạo máy có thể gặp những tình huống gì liên
quan đến lĩnh vực cắt gọt kim loại?
Chọn nguyên công
Chọn dao
Chọn vật liệu dao
Chọn máy
Tính toán năng suất gia công
…
17
Môn học này sẽ giúp các kỹ sư kỹ thuật cơ khí chuẩn bị cho những tình huống này.
TS. Nguyễn Trọng Hải – Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Chương mở đầu: Giới thiệu chung
NỘI DUNG CHƯƠNG MỞ ĐẦU
Vấn đề cắt gọt nói chung trong thực tế.
Những hiện tượng thường gặp trong cắt gọt.
Vị trí của cắt gọt kim loại trong quá trình chế tạo các sản phẩm cơ khí.
Vai trò và vị trí của cắt gọt kim loại trong nền công nghiệp chế tạo.
Sai số trong gia công cắt gọt kim loại
18
TS. Nguyễn Trọng Hải – Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Chương mở đầu: Giới thiệu chung
Vấn đề cắt gọt nói chung trong thực tế
Liệt kê những quá trình cắt gọt bạn đã thấy
trong thực tế.
19 TS. Nguyễn Trọng Hải – Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Chương mở đầu: Giới thiệu chung
Vấn đề cắt gọt nói chung trong thực tế
20
Đẽo, đục, tiện, cưagỗ!
TS. Nguyễn Trọng Hải – Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Chương mở đầu: Giới thiệu chung
Vấn đề cắt gọt nói chung trong thực tế
21
Cắtđậuphụ!
Chặttre!
TS. Nguyễn Trọng Hải – Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Chương mở đầu: Giới thiệu chung
Vấn đề cắt gọt nói chung trong thực tế
22
Cắt gọt kim loại: tiện, phay, bào, v.v
Tiện trục Phay