Chương 3: Phân tích chính sách: Kinh tế học
Có 4 vấn đề cần quan tâm về khía cạnh kinh tế trong
phân tích chính sách
1. Độ co giản cung cầu trong phân tích chính sách
2. Thặng dư cho nhà sản xuất và người tiêu dùng
3. Giá thế giới và chi phí cơ hội
4.Giá tư nhân, giá kinh tế và giá xã hội
Phạm vi và nhiệm vụ phân tích chính sách
- Nhiệm vụ: định luợng các kết quả trực tiếp hoặc gián tiếp của chính
sách hoặc công cụ chính sách nhằm mục đích so sánh và chọn lựa
phương án tốt nhất.
- Khía cạnh phân tích:
1. Qua hiện vât: đánh giá thay đổi nguồn lực và khố luợng liên quan
can thiệp chính sách về đầu ra, cung, tiêu dùng, hoặc sử dụng đầu vào.
Thí dụ chính sách tăng giá bắp sẽ tác động tăng lượng bắp bán ra thị
trường hơn là tiêu thụ gia đình, và nông dân có khuynh huớng đầu tư
phân bón nhiều hơn.
2. Qua giá trị (tiền tệ): liên quan đánh giá thay đổi phúc lợi xã hội. Thí
dụ, tăng giá bắp sẽ thay đổi tổng giá trị bắp, và thay đổi đầu tư đầu vào.
Nông dân đuợc lơi, nguời tiêu dùng bắp mất, đại lý phân bón có lợi…
- Bất cứ tác động chính sách nào cũng có tác động phạm vi rộng, người
đuợc, và nguời mất. Do vậy, nhiệm vụ phân tích chính sách phải suy
xét phúc lợi xã hội và khả năng điều tiết về đền bù cho nguời mất.
(tham khảo các định nghĩa về tối hảo Pareto, tiêu chuẩn Pareto, và tiêu
chuẩn đo luờng trong đền bù).
Bảy ảnh huởng quan trọng đến tác
động chính sách nông nghiệp
1. Ảnh hưởng đến giá, không chỉ cho thị trường riêng biệt, mà
còn tác động lên giá của thị trường có liên quan.
2. Ảnh huởng đến sản xuất về sản luợng và nhập luợng
3. Ảnh hưởng tiêu dùng, thể hiện qua cầu và giá thị trường
4. Thuơng mại, hoặc cán cân thanh toán sẽ liên quan đến
nhập, xuất khẩu, dự trử ngoại hối và tỷ giá.
5. Ngân sách quốc gia qua thu thuế và chi ngân sách
6. Tính bình đẳng trong phân bố thu nhập
7. Phúc lợi xã hội qua thăng dư nguời sản xuất, thăng dư
nguời tiêu dùng và nhà nuớc.
1. Độ Co Giản Cung Cầu Trong Phân Tích CS
Khái niệm:
1. Đuờng cầu có độ dốc huớng về phía
phải. Giá càng xuống thấp thì nhà tiêu
dùng sẽ mua nhiều sản phẩm hơn.
Độ dốc này thể hiện phản ứng nguời tiêu
dùng đến giá, còn gọi là độ co giản
cầu (% thay đổi cầu qua 1 % thay đổi
về giá)
2. Đuờng cung hướng về phía phải. Khi
giá tăng, nhà sản xuất có khuynh
huớng sản xuất nhiều hơn, tăng lương
cung. Độ dốc này là phản ứng nhà SX
đến giá, còn gọi độ co giản cung (%
thay đổi cung khi 1% thay đổi giá)
3. Điểm gặp nhau giữa cung & cầu gọi là
giá thị trường
S
0
5
10
15
20
25
-10 -5 0 5 10 15 20 25 30
Quantity
Price
D
Ôn lại cách tính độ co giản
- Độ co giản (elasticity = e): đuợc tính toán qua mối quan hệ
về tỉ lệ thay đổi yếu tố A liên quan đến tỉ lệ thay đổi của
yếu tố B. Mối quan hệ này đuợc diễn đạt như sau:
% thay đổi nhân tố A
+ e A, B = -------------------------------------
% thay đổi nhân tố B
Thí dụ: 5 % giảm cầu về lúa (A) , khi giá lúa
tăng 10% (B); suy ra eA, B= -5/10 = -0.5