Trang chủ » Công Nghệ Thông Tin » Kỹ thuật lập trình

21 trang

31 lượt xem

Bài giảng Phân tích hướng đối tượng UML: Bài 7 - Đỗ Thị Mai Hường

Bài giảng Phân tích hướng đối tượng UML: Bài 7 Biểu đồ chuyển trạng thái và biểu đồ hoạt động, cung cấp cho người đọc những kiến thức như: Biểu đồ chuyển trạng thái; biểu đồ trạng thái; biểu đồ trạng thái với trạng thái ẩn; biểu đồ trạng thái và lớp;... Mời các bạn cùng tham khảo!

Phân tích hướng đối tượng UML

Giáo viên: Đỗ Thị Mai Hường Bộ môn : Các hệ thống thông tin Khoa

: CNTT - Học viện kỹ thuật quân sự

1 Please purchase a personal license.

Bài 7

BiBiểểu đu đồồ chuy

ng thááii

chuyểển trn trạạng th vvàà bibiểểu đu đồồ hohoạạt đt độộngng

Biểu đồ chuyển trạng thái

(cid:1) Mô tả chu kỳ tồn tại của đối tượng từ khi nó sinh ra đến

khi nó bị phá hủy

(cid:1) Sử dụng để mô hình hóa khía cạnh động của lớp (cid:1) Biểu đồ bao gồm các thông tin sau

(cid:1) Các trạng thái của đối tượng (cid:1) Hành vi của đối tượng (cid:1) Sự kiện tác động làm thay đổi trạng thái

(cid:1) Thông thường

(cid:1) Xây dựng biểu đồ chuyển trạng thái cho một vài đối tượng của

lớp có nhiều hành vi động trong dự án

(cid:1) Không phải mọi dự án sử dụng biểu đồ loại này

Trạng thái đối tượng?

(cid:1) Trạng thái đối tượng là kết quả của các hoạt động trước đó

của đối tượng

(cid:1) Đối tượng luôn ở trong một trạng thác xác định tại một

thời điểm (cid:1) Trạng thái được xác định bởi giá trị của thuộc tính và liên kết với

đối tượng khác

(cid:1) Thí dụ

(cid:1) Con người cụ thể của lớp Person có các trạng thái: Người lao

động, Thất nghiệp, Về hưu

(cid:1) Hóa đơn mua hàng: Đã thanh toán, chưa thanh toán (cid:1) Xe ô tô: Đang chạy, Đang đứng (cid:1) Thay đổi trạng thái đối tượng

(cid:1) Có sự kiện xảy ra (cid:1) Thí dụ: ai đó thanh toán hóa đơn hàng

Biểu đồ trạng thái

(cid:1) Thí dụ biểu đồ trạng thái

Unpaid

Paying

Invoice Created

Paid

Invoice destroyed

(cid:1) Sử dụng biểu đồ trạng thái để làm gì?

(cid:1) Phân tích viên, người thiết kế và người sử dụng hiểu hành vi đối

tượng

(cid:1) Người phát triển hiểu hành vi đối tượng để cài đặt nó

Biểu đồ trạng thái

(cid:1) Các phần tử đồ họa

(cid:1) Trạng thái khởi đầu: Khi đối tượng được tạo ra

(cid:1) Trạng thái dừng: Khi đối tượng bị phá hủy

(cid:1) Trạng thái (State) (cid:1) Hoạt động (cid:1) Hành động vào (cid:1) Hành động ra (cid:1) Quá độ (Transition)

(cid:1) Sự kiện (cid:1) Điều kiện canh (cid:1) Hành động (cid:1) Trạng thái ẩn

Biểu đồ trạng thái

(cid:1) Các phần tử đồ họa

(cid:1) ... (cid:1) Trạng thái (State)

(cid:1) Trạng thái được xác định từ khảo sát thuộc tính lớp và quan hệ

giữa các lớp (cid:1) Ký pháp đồ họa

StateName

(cid:1) Khi đối tượng trong trạng thái nào đó nó thực hiện vài hoạt động

(Activity) (cid:2) Phát sinh báo cáo, Thực hiện tính toán và Gửi thông điệp đến đối tượng khác

(cid:1) Có năm loại thông tin có thể gộp trong trạng thái

(cid:1) ...

(cid:2) Hoạt động, Hành động vào, Hành động ra, Sự kiện, Lịch sử trạng thái.

Biểu đồ trạng thái (cid:1) Các phần tử đồ họa

Canceled

(cid:1) ... (cid:1) Trạng thái (State)

(cid:1) Hoạt động (Activity)

do/ Arange alternate flight for customers

đang ở trạng thái cụ thể

(cid:2) Là hành vi mà đối tượng thực hiện khi nó

Scheduled

(cid:1) Hành động vào (Entry Action)

do/ Check current date entry/ Post flight schedule on Internet ... (cid:2) Nó là hành vi có thể ngắt được (cid:2) Biểu diễn trong phần tử biểu đồ: do hay /

vào trạng thái

(cid:2) Là hành vi xảy ra khi đối tượng đang chuyển

(cid:1) Hành động ra (Exit Action)

In Flight (cid:2) Nó là hành vi không thể ngắt được (cid:2) Biểu diễn trong phần tử biểu đồ: Entry

do/ Check current date exit/ Record landing time...

ra trạng thái

(cid:2) Là hành vi xảy ra khi đối tượng đang chuyển

(cid:2) Nó là hành vi không thể ngắt được (cid:2) Biểu diễn trong phần tử biểu đồ: Exit 8

Biểu đồ trạng thái (cid:1) Các phần tử đồ họa

In Flight

exit/ Record landing time

(cid:1) ... (cid:1) Quá độ (Transition)

(cid:1) Quá độ là chuyển động từ trạng thái này sang

Land

Landed

trạng thái khác (cid:1) Quá độ phản thân (cid:1) Đặc tả quá độ

Pass / Remove passenger

(cid:2) Sự kiện (Event): cái gì đó là nguyên nhân chuyển từ

trạng thái này sang trạng thái khác Hầu hết quá độ đều có sự kiện. Sự kiện có thể có đối số, thí dụ, Remove passenger(name)

Open

xảy ra, thí dụ, Trạng thái máy bay từ Open sang Full khi chỗ cuối cùng đã có người mua vé

(cid:2) Điều kiện canh (Guard): xác định khi nào sự kiện

ra như một phần của chuyển tiếp.

(cid:2) Hành động (Action): hành vi không ngắt được, xảy

Event[Guard condition] / Action State 1 State 2 9

Biểu đồ trạng thái (cid:1) Các phần tử đồ họa

(cid:1) ... (cid:1) Trạng thái ẩn (Nested state)

(cid:1) Để giảm quá nhiều trạng thái trong biểu đồ ta có thể lồng trạng thái

vào trong trạng thái khác: Substate, Superstate

(cid:1) Nếu hai hay nhiều trạng thái có cùng quá độ -> nhóm chúng thành

superstate

(cid:1) Thí dụ

và Closed

(cid:2) Biểu đồ biến đổi trạng thái của lớp Flight có các trạng thái Scheduled, Open, Full

tâm đến trạng thái trước đó của nó là Open hay Full.

(cid:1) Lịch sử trạng thái (Superstate history)

(cid:1) Nhiều khi có nhu cầu nhớ lại trạng thái vừa trước đó của đối tượng

(cid:2) Chuyến bay chuyển vào trạng thái Closed 10 phút trước khi cất cánh, không quan

(cid:2) Bổ sung trạng thái khởi đầu trong siêu trạng thái (cid:2) Sử dụng chỉ báo lịch sử trạng thái nơi đối tượng vừa đi qua 10

Biểu đồ trạng thái với trạng thái ẩn

Scheduled Scheduled

[ Current date is less than 60 days before flight ] / Set number of passenger to 0 [ Current date is less than 60 days before flight ] / Set number of passenger to 0

Add/Remove passenger Adding Passengers Add passenger[ Last seat was sold ]

Add/Remove passenger Full Open Add passenger[ Last seat was sold ]

Open Opened Full Full Remove passenger( PassengerName )

[ 10 min before scheduled takeoff ] Remove passenger( PassengerName ) [ 10 min before scheduled takeoff ]

[ 10 min before scheduled takeoff ] Closed

Closed

Biểu đồ trạng thái và lớp

(cid:1) Mô tả quan hệ giữa biểu đồ trạng thái và lớp (cid:1) Thí dụ Biểu đồ trạng thái của lớp Digital watch

Digital_watch

inc() mode_button() inc / hours:=hours+1

Display Set hours mode_button

do/ Set current time do/ Display hour

inc / minutes:=minutes+1

mode_button mode_button Set minutes

do/ Display minutes

Biểu đồ hoạt động

(cid:1) Biểu đồ hoạt động (Activity diagram) do Odell đề xuất

cho UML để (cid:1) mô tả luồng công việc trong tiến trình nghiệp vụ trong mô hình

hóa nghiệp vụ

(cid:1) mô tả luồng sự kiện trong mô hình hóa hệ thống

(cid:1) Sử dụng text như trước đây sẽ khó đọc khi logíc phức tạp, có nhiều

rẽ nhánh

(cid:1) Biểu đồ hoạt động sử dụng để mô hình hóa

(cid:1) khía cạnh động của hệ thống (cid:1) các bước trình tự hay tương tranh trong quá trình tính toán

Biểu đồ hoạt động

(cid:1) Hoạt động (Activity)

(cid:1) Là một bước trong tiến trình

(cid:1) Hành động (Actions)

(cid:1) Là các bước nhỏ hơn trong Activity (cid:1) Action có thể xảy ra khi (cid:1) Đang vào activity

(cid:1) Khi đang đi ra khỏi activity

(cid:2) Hành động vào xảy ra khi activity bắt đầu, đánh dấu bằng “Entry”

(cid:1) Khi thực hiện activity

(cid:2) Hành động ra xảy ra khi rời bỏ activity, đánh dấu bằng “Exit”

(cid:1) Khi có sự kiện đặc biệt xảy ra

(cid:2) Hành động xảy ra khi đang trong activity, đánh dấu bằng “do”

tiếp theo là tên sự kiện

(cid:2) Hành động xảy ra khi và chỉ khi có sự kiện cụ thể xảy ra, đánh dấu bằng “event”

Biểu đồ hoạt động

(cid:1) Đối tượng và luồng đối tượng

Display fare

(Object flow) (cid:1) Đối tượng là thực thể, có thể bị các hoạt động trong luồng sử dụng và thay đổi

Ticket [Unconfirmed] Enter credit information

(cid:1) Trong biểu đồ hoạt động:

[...]

(cid:1) hiển thị đối tượng với trạng thái

[Approved]

của nó

Reserve seat Ticket [Purchased]

(cid:1) Liên kết đối tượng với các hoạt động thông qua luồng đối tượng (cid:1) Một đối tượng có thể là đầu vào

cho hoạt động.

Generate confirmation number

Biểu đồ hoạt động

(cid:1) Quá độ (Transition)

(cid:1) Chỉ ra luồng điều khiển từ hoạt động này đến hoạt động khác

(cid:1) Trường hợp đơn giản

(cid:1) Đặt giới hạn trên quá độ để điều khiển: event hay guard condition

Generate confirmation Reserve seat number

Cancel Reserve seat Cancel reservation Refund credit purchase

(cid:1) Khi có sự kiện, điều kiện canh điều khiển để quá độ có thể xảy ra?

Generate confirmation number

[ New reservation ] Generate confirmation Reserve seat number

Biểu đồ hoạt động

(cid:1) Rẽ nhánh và đồng bộ (Synchonization)

(cid:1) Đồng bộ là cách mô tả hai hay nhiều nhánh flows xảy ra đồng thời

{OR}

Ngủ dậy Khởi động xe

[ Con xăng ] [ Hết xăng ]

Ăn sáng Uống cà phê

{XOR}

Lái xe Đi xe buýt, taxi, xe đạp

Đi học

Biểu đồ hoạt động

(cid:1) Làn bơi (Swimlanes)

(cid:1) Sử dụng để mô hình hóa luồng công việc trong tiến trình nghiệp vụ

(cid:1) Chỉ ra ai có trách nhiệm thực hiện từng hoạt động

(cid:1) Để phân hoạch các trạng thái hoạt động vào nhóm

(cid:1) Phân tách nhóm trên biểu đồ bằng các làn bơi

(cid:1) Mỗi hoạt động thuộc về một làn bơi

(cid:1) Quá độ có thể được vẽ từ làn bơi này đến làn bơi khác

(cid:1) Mỗi làn bơi có thể được cài đặt bởi một hay nhiều lớp

Khách hàng Nhân viên bán hàng Nhân viên kho hàng

Biểu đồ hoạt động

Yêu cầu mua hàng

Xử lý đơn hàng Chuyển hàng ra

Tiếp tục công việc

O : Order [Đang xử lý] Gửi hàng đi

O : Order [Đã điền] Nhận hàng Báo giá

Swimlanes

Trả tiền b : Bill [Chưa thanh toán]

Kết thúc mua hàng b : Bill [Đã thanh toán]

Tóm tắt

(cid:1) Bài này đã xem xét các vấn đề sau

(cid:1) Biểu đồ chuyển trạng thái (cid:1) Trạng thái của đối tượng (cid:1) Các phần tử đồ họa xây dựng biểu đồ (cid:1) Kỹ thuật xây dựng biểu đồ trạng thái

(cid:1) Biểu đồ hoạt động

(cid:1) Ứng dụng của biểu đồ hoạt động (cid:1) Các phần tử đồ họa xây dựng biểu đồ hoạt động