Bài giảng Pháp luật về Thuế và kế toán thuế: Chương 1 - TS. Đào Nhật Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:67

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Pháp luật về Thuế và kế toán thuế: Chương 1 Tổng quan về thuế và kế toán thuế cung cấp cho người đọc những kiến thức như: Khái niệm, đặc điểm, chức năng, vai trò của thuế; Phân loại thuế; Các yếu tố cấu thành một sắc thuế; Một số vấn đề về hệ thống thuế; Hệ thống thuế Việt Nam; Tổng quan về kế toán thuế. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Pháp luật về Thuế và kế toán thuế: Chương 1 - TS. Đào Nhật Minh

BÀI GIẢNG PHÁP LUẬT VỀ THUẾ VÀ KẾ TOÁN THUẾ BIÊN SOẠN: TS. ĐÀO NHẬT MINH BỘ MÔN : PHÂN TÍCH KINH TẾ KHOA : KINH TẾ & KẾ TOÁN TÀI LIỆU LƯU HÀNH NỘI BỘ QUY NHƠN - 2022
KẾT CẤU MÔN HỌC • Chương 1: Tổng quan về thuế và kế toán thuế • Chương 2: Lệ phí môn bài và kế toán lệ phí môn bài • Chương 3: Thuế và kế toán thuế xuất nhập khẩu • Chương 4: Thuế và kế toán thuế TTĐB • Chương 5: Thuế và kế toán thuế GTGT • Chương 6: Thuế và kế toán thuế TNDN • Chương 7: Thuế và kế toán thuế TNCN 2
Mục tiêu môn học • Giúp học viên nắm được lịch sử ra đời, phát triển và vai trò của thuế đối với nền kinh tế • Tìm hiểu sơ lược về hệ thống thuế và kế toán thuế Việt Nam • Làm rõ bản chất, cách hạch toán kế toán, kê khai, nộp một số sắc thuế cơ bản tại Việt Nam 3
Tài liệu tham khảo • Giáo trình kế toán tài chính – Phần 5, Đại học kinh tế thành phố Hồ Chí Minh. • Giáo trình thuế I, Đại học kinh tế thành phố Hồ Chí Minh. • Giáo trình thuế II, Đại học kinh tế thành phố Hồ Chí Minh. • Các tài liệu liên quan thuế và kế toán thuế khác: luật, nghị định, thông tư hiện hành…. 4
Cách thức đánh giá kết quả học tập • Chuyên cần: 10% • Giữa kỳ: 20% • Thi hết môn: 70% - Hình thức thi: thi tự luận + trắc nghiệm - Thời gian thi: 120 phút 5
CHƯƠNG I TỔNG QUAN VỀ THUẾ VÀ KẾ TOÁN THUẾ • Phần 1 - Khái niệm, đặc điểm, chức năng, vai trò của thuế - Phân loại thuế - Các yếu tố cấu thành một sắc thuế - Một số vấn đề về hệ thống thuế • Phần 2: - Hệ thống thuế Việt Nam • Phần 3: - Tổng quan về kế toán thuế 6
Phần 1 A. Khái niệm, đặc điểm, chức năng, vai trò của thuế 1. Khái niệm thuế 2. Đặc điểm của thuế 3. Chức năng, vai trò của thuế 7
1. Khái niệm thuế 8
1. Khái niệm thuế • Sự ra đời của thuế là một tất yếu khách quan gắn liền với sự ra đời, tồn tại và phát triển của nhà nước. • Về kinh tế học, Thuế là biện pháp đặc biệt, theo đó, nhà nước sử dụng quyền lực của mình để chuyển một phần nguồn lực từ khu vực tư sang khu vực công nhằm thực hiện các chức năng kinh tế - xã hội của nhà nước. • Trên góc độ phân phối thu nhập: Thuế là hình thức phân phối và phân phối lại tổng sản phẩm xã hội và thu nhập quốc dân nhằm hình thành nên quĩ tiền tệ tập trung lớn nhất của nhà nước (quỹ ngân sách nhà nước) để đáp ứng nhu cầu chi tiêu cho việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của nhà nước.Về người nộp thuế, thuế được coi là khoản đóng góp bắt buộc • Vậy: Thuế là một khoản đóng góp bắt buộc của các pháp nhân, thể nhân cho Nhà nước theo mức độ và thời hạn được pháp luật quy định, không mang tính chất hoàn trả trực tiếp, nhằm sử dụng cho mục đích chung toàn xã hội. 9
2. Đặc điểm của thuế 1. Trong xã hội hiện đại thuế là khoản đóng góp bằng tiền Về nguyên tắc, thuế là một khoản đóng góp dưới hình thức tiền tệ, điều này trái ngược với các hình thức thanh toán bằng hiện vật đã tồn tại trước đây 2. Thuế là khoản đóng góp bắt buộc được thực hiện thông qua con đường quyền lực chính trị - Nhà nước sử dụng quyền lực chính trị buộc người nộp thuế chuyển giao một phần thu nhập cho nhà nước thông qua quy định pháp luật về thuế 3. Thuế là một khoản thu không có đối khoản cụ thể, không hoàn trả trực tiếp nhằm đáp ứng nhu cầu chi tiêu của nhà nước trong việc thực hiện các chức năng quản lý xã hội, chức năng kinh tế - xã hội của nhà nước - Thuế không mang tính chất đối giá, mà thay vào đó các cá nhân, tổ chức sẽ nhận được lợi ích do nhà nước cung cấp cho cộng đồng xã hội (Cơ sở hạ tầng, an sinh xã hội…), thuế cũng không có đối khoản cụ thể. 10
3. Chức năng, vai trò của thuế 1. Huy động nguồn lực tài chính cho NSNN • Dự toán các khoản thu từ thuế năm 2022 là 1.053.689,5 tỷ đồng. Trong đó, thu từ thuế GTGT là 351.513,2 tỷ đồng, thuế TTĐB là 130.236 tỷ đồng, thuế TNDN là 243.962,7, thuế TNCN là 118.075 tỷ đồng, thuế Xuất nhập khẩu là 64.100 tỷ đồng. • Tính tổng các nguồn thu từ thuế, phí, lệ phí năm 2022 là 1.122.840,5 tỷ đồng. Chiếm 79,54% tổng thu NSNN dự kiến năm 2022 (1.411.700 tỷ đồng). • Dự toán ngân sách nhà nước 2022 11
3. Chức năng, vai trò của thuế 2. Điều tiết vĩ mô nền kinh tế • Chính sách thuế góp phần định hướng đầu tư trong nước, thực hiện chính sách thu hút đầu tư nước ngoài, phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước. • Thông qua thuế suất, miễn giảm hay qui định về các trường hợp chịu thuế, không chịu thuế...chính sách thuế có thể khuyến khích hoặc hạn chế hoạt động kinh doanh, góp phần vào việc xác lập quan hệ cân đối giữa cung - cầu hàng hóa, dịch vụ và tác động cân bằng đến thị trường. • Thuế góp phần thực hiện chính sách kinh tế đối ngoại của nhà nước trong từng thời kỳ, nhằm mục tiêu phát triển nền kinh tế khi gia nhập nền kinh tế khu vực và toàn cầu. 12
3. Chức năng, vai trò của thuế 3. Điều hoà thu nhập, thực hiện công bằng xã hội • Thuế là công cụ để nhà nước can thiệp vào quá trình phân phối thu nhập, của cải xã hội, hạn chế sự chênh lệch lớn về mức sống, về thu nhập giữa các tầng lớp dân cư trong xã hội. • Điều hoà thu nhập giữa các tầng lớp dân cư có thể được thực hiện thông qua các sắc thuế trực thu: TNDN, TNCN • Ngoài ra việc điều hoà thu nhập, định hướng tiêu dùng còn có thể được thực hiện một phần thông qua các sắc thuế gián thu như thuế TTĐB. • Công bằng chỉ mang tính chất tương đối và có thể thay đổi trong tương lai. 13
Phần 1 B. Phân loại thuế 1. Phân loại theo phương thức đánh thuế 2. Phân loại theo cơ sở tính thuế 3. Phân loại theo mức thuế 4. Phân loại theo chế độ phân cấp và điều hành ngân sách 14
1. Phân loại theo phương thức đánh thuế 1.1. Thuế trực thu: là loại thuế đánh trực tiếp vào thu nhập hoặc tài sản của người nộp thuế. • Ưu điểm: động viên trực tiếp vào thu nhập chịu thuế. • Nhược điểm: dễ gây ra phản ứng từ phía người nộp thuế 1.2. Thuế gián thu: Thu một cách gián tiếp thông qua giá cả hàng hoá, dịch vụ • Ưu điểm: đối tượng chịu thuế rộng. Thuế ẩn vào giá bán hàng hóa dịch vụ nên người chịu thuế thường không cảm nhận được gánh nặng của loại thuế này • Nhược điểm: Do có tính chất luỹ thoái nên không đảm bảo tính công bằng trong nghĩa vụ nộp thuế. Quan hệ hợp lý giữa thuế trực thu và thuế gián thu: • Tuỳ theo đặc điểm trình độ phát triển kinh tế xã hội của mỗi nước mà xác định một tương quan theo tỷ lệ giữa 2 loại thuế này 15
2. Phân loại theo cơ sở tính thuế • Thuế thu nhập Cơ sở đánh thuế là thu nhập kiếm được trong một thời kỳ nhất định của người nộp thuế (TNDN,TNCN) • Thuế tiêu dùng Cơ sở đánh thuế là phần thu nhập của tổ chức, cá nhân được mang ra tiêu dùng trong hiện tại (thuế GTGT, TTĐB…) • Thuế tài sản Là loại thuế đánh vào phần thu nhập tích trữ dưới dạng tài sản. Cơ sở đánh thuế là giá trị tài sản: Tài sản tài chính, tài sản cố định,tài sản vô hình như nhãn hiệu hàng hoá, bí quyết kỹ thuật... ( thuế Nhà đất…) mà người nộp thuế có quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng. 16
3. Phân loại theo mức thuế • Thuế đánh theo tỷ lệ % • Thuế lũy tiến • Thuế lũy thoái • Thuế tỷ lệ cố định • Thuế đánh trên mức tuyệt đối • Ấn định một số thu bằng tiền trên một đơn vị tính thuế như trọng lượng, khối lượng, diện tích, đơn vị sản phẩm 17
4. Phân loại theo chế độ phân cấp và điều hành ngân sách • Thuế trung ương - Được Nhà nước ban hành luật pháp và thu trong phạm vi toàn quốc • Thuế địa phương - Thu trong phạm vi lãnh thổ vùng hoặc địa phương và NSNN ở địa phương hưởng • Ở Việt Nam áp dụng Chính sách thuế thống nhất, không có thuế Trung ương, thuế địa phương. 18
5. Phân loại theo cách hiểu phổ biến Doanh nghiệp thông thường Doanh nghiệp đặc thù Lệ phí môn bài Thuế TTĐB Thuế GTGT Thuế Xuất nhập khẩu Thuế TNDN Thuế tài nguyên Thuế TNCN Thuế bảo vệ môi trường Thuế nhà thầu Thuế sử dụng đất Phí, lệ phí …….. 19
Phần 1 C. Các yếu tố cấu thành một sắc thuế 1. Tên gọi 2. Người nộp thuế 3. Đối tượng chịu thuế 4. Căn cứ tính thuế 5. Ưu đãi thuế 20