ĐẠI CƯƠNG VỀ KHOA HỌC QUẢN
LÝ
VÀ QUẢN LÝ
HỆ
THỐNG Y TẾ
BS. Bùi Trung Hậu
MỤC TIÊU
tích được các khái niệm và định
•Phân
nghĩa
về quản lý.
•Phân
tích được các nội dung về quản
lý y tế theo
quan điểm hệ thống và theo
mục tiêu.
•Mô tả và vận dụng được các chức
năng chính của quản lý.
NỘI DUNG
Khái niệm
Năng lực cần thiết
Quản lý theo hệ thống
Quản lý theo mục tiêu
Chức năng chính của QL
KHÁI NIỆM
1. Quản lý là làm cho mọi việc được thực hiện
Làm những việc cần làm
- -
Xác định mục tiêu rõ ràng => tiến hành hoạt
động để đạt được
2. Quản lý là làm cho mọi người làm việc
- Thành viên có trách nhiệm với công việc,
phải làm để hoàn thành
Không phải ra lệnh
Con người là nguồn lực quan trọng
- -
KHÁI NIỆM
3. Quản lý là sử dụng hiệu quả các nguồn lực
- Nguồn lực để hoàn thành mục tiêu phải cân
đối thận trọng.
- 3 M – 1 T (Man – Material – Money – Time)
- Nếu nguồn lực đầy đủ, tự do =>
hiệu suất
không quan trọng. Thực tế thiếu
thốn, đắt đỏ
- Quản lý giỏi: sử dụng nguồn lực
hợp lý để
hoàn thành mục tiêu hiệu quả nhất
KHÁI NIỆM
4. Quản lý là đưa ra những quyết định đúng
quan trọng - Tổng quát hơn, nhấn mạnh yếu tố
nhất của quản lý.
định mà - Quyền hạn thành viên: “Các quyết
nhân viên này có thể ra được”
5. Quản lý là làm cho mọi người cùng làm
việc hăng hái với nhau, sử dụng một cách
hiệu quả nguồn lực để đạt mục tiêu
KHÁI NIỆM
MỘT VÀI KHÁI NIỆM KHÁC
6. Quản lý là đưa ra những mục tiêu, chỉ tiêu
đúng: sát hợp, vừa sức, có khả năng thực thi,
không lãng phí.
7. Quản lý là phân công/ điều hành/ phối hợp
hài hòa giữa các thành viên với các công việc,
các nguồn lực trong cơ quan, cộng đồng
KHÁI NIỆM
8. Quản lý là phải biết đào tạo, bồi dưỡng,
chia sẻ trách nhiệm và quyền hạn và phải biết
ủy quyền.
9. Quản lý là phải biết thay thế các nguồn tài
nguyên (kể cả con người => đào tạo,…)
10. Quản lý là dám chịu trách nhiệm (khi thành
công cũng như thất bại)
QUẢN LÝ LÀ:
- Phải làm những gì?
- Làm được bao nhiêu?
- Ở đâu?
- Ai làm?
nào?
- Bằng nguồn tài nguyên - Bằng cách nào? Khi nào?
- Bao giờ xong? Những sản phẩm là gì?
Với hiệu quả cao nhất
THẢO LUẬN
NĂNG LỰC CẦN CÓ CỦA
MỘT TRƯỞNG KHOA YHCT TRONG
BỆNH VIỆN LÀ GÌ?
NĂNG LỰC CẦN THIẾT:
Quản lý: - Nghệ thuật + Khoa học
Nghệ thuật quản lý:
Sd nhân sự Sử dụng thời gian - -
Phê bình - - Lắng nghe
Giáo dục - - năng Khai thác tiềm
Giao tiếp - - Ra quyết định
- - . . . Kiểm tra
Cuộc thi leo cây
NĂNG LỰC CẦN THIẾT:
1. Năng lực về tri thức + kỹ năng kỹ thuật
2. Năng lực về tạo quan hệ hay kỹ năng nhân
sự: chỉ đạo cấp dưới, tạo quan hệ với người
khác, xây dựng tập thể
3. Năng lực phán đoán, tổng hợp (kỹ năng tư
duy): nắm bắt tình hình, xem xét bản chất sự
việc, tư duy, đưa ra vđ cần giải quyết
0
50
80 100%
C pấ qu nả lý cao
ổ
Năng l c ự Phán đoán ợ T ng h p
C pấ qu nả lý trung gian
Năng l cự t oạ
ệ
ự quan h Năng l c ứ ề v trí th c k ỹ và thu tậ
C pấ qu nả lý b c ậ th pấ
20
50
80
1108 0%
Ỹ BI U ĐỂ Ồ K NĂNG QU NẢ LÝ CÁC C PẤ
QUẢN LÝ THEO QUAN ĐIỂM HỆ THỐNG
Hệ thống là một phức hợp những yếu tố:
- Tạo thành 1 tổng thế
- Có mối liên lạc tương tác
- Tác động lẫn nhau để nhằm đạt một
hay nhiều mục tiêu
Ả
ĐI MỂ HỆ TH NGỐ
QU N LÝ THEO QUAN 1. Y uế tố chủ y u.ế
ả
Gi
ẫ i ph u?
Sinh lý?
Môi tr
ngườ
ầ
Đ u vào
Đ u raầ
Quá trình
Thông tin
ơ ồ ộ ệ S đ m t h th ngố
và các y u ế tố
20
QUẢN LÝ THEO QUAN ĐIỂM HỆ THỐNG
QUẢN LÝ THEO QUAN ĐIỂM HỆ THỐNG
Môi trường của hệ thống
Tất cả những biểu hiện mà hệ thống
không khống chế trực tiếp nhưng lại chịu tác
động nhiều và có thể khai thác được.
Vd: Một trung tâm y tế huyện, môi trường là?
ĐIỂM
QUẢN LÝ THEO QUAN HỆ THỐNG
Đầu vào (Inputs)
Là những nguồn lực đưa vào hệ thống
sự vận hành cung cấp năng lượng cơ bản cho
Lệ thuộc vào sự khống chế trực tiếp của
bộ phận xử lý
Vd: Đầu vào của Trung tâm y tế huyện là?
(nhân lực, vật lực, thời gian…)
QUẢN LÝ THEO QUAN ĐIỂM HỆ THỐNG Đầu ra (Outputs)
- Đầu ra mong muốn (desired outputs): sp hệ
thống định ra, liên quan trực tiếp, tích cực tới
mục tiêu hệ thống. (vd: tiêm chủng,…)
- Đầu ra ngẫu nhiên (incidental outputs): trong
quá
trình thu hoạch sp mong muốn => sp phụ.
(Vd:
chất thải BV gây ô nhiễm môi trường…)
NQL tốt lường trước mọi đầu ra ngẫu nhiên
QUẢN LÝ THEO QUAN ĐIỂM HỆ THỐNG Mạng lưới thông tin
Có chức năng như thần kinh hay giác quan
trong cơ thể con người. Sự truyền đạt
thông
tin giống như liên hệ giữa bộ phận này với
bộ
phận khác trong cơ thể => điều chỉnh,
đương
đầu, phát triển
MLTT rộng khắp, chính xác, nhạy bén
=>
vận hành hiệu quả, sống còn của hệ thống.
QUẢN LÝ THEO QUAN ĐIỂM HỆ THỐNG Mạng lưới thông tin: Có 3 kênh chính thức
- Kênh chính thức: kiểm soát của cơ quan Nhà
nước => Báo cáo, số liệu chính xác (Vd: thống
kê, BC của TTYT huyện,…)
- Kênh không chính thức có tổ chức: Không lệ
thuộc và sự kiểm soát trực tiếp nhà nước. Thông tin của các nhà khoa học, báo chí.
- Kênh không chính thức không có tổ chức: dư
luận, tin đồn, phát ngôn cá nhân
QUAN ĐIỂM
QUẢN LÝ THEO HỆ THỐNG
Quá trình (process)
lực của môi trường
- Khai thác nhiều nguồn - Cuốn hút nguồn lực hợp lý
- Đảm bảo số liệu của mạng lưới thông tin
kịp thời được xử lý có hiệu quả.
QUẢN LÝ THEO QUAN ĐIỂM HỆ THỐNG
QUẢN LÝ THEO MỤC TIÊU
Mục tiêu
- Cái đích mọi hoạt động hướng tới
- Là xác đáng nếu sau
này có thể nhìn lại và
đánh
giá nó có được hoàn
thành hay không?
- Sd rộng rãi, đánh giá
thực hiện nhiệm vụ, động
cơ thúc đẩy nhân viên.
- Thiết lập khó khăn (ngắn hạn, cứng nhắc, không
quán xuyến thay đổi của môi trường)
- Danh mục kiểm tra: thỏa mãn (+), ko thỏa (-)
STT
NOÄI DUNG
CO Ù
KHOÂN G
1
2
Lieät keâ caùc noäi dung phaûi hoaøn thaønh naêm 199. . . Cuûa beänh vieän
3
Caùc nuïc tieâu coù bao haøm caùc noäi dung chính trong coâng vieäc cuûa beänh vieän?
4
Danh muïc caùc muïc tieâu coù daøi? Neáu daøi ta coù theå keát hôïp vaøi muïc tieâu vôùi nhau?
5
Caùc muïc tieâu coù chæ ra ñöôïc: - Soá löôïng?- Chaát löôïng?- Thôøi gian?- Ñònh tính?
6
7
Caùc muïc tieâu naøy: - Phoái hôïp vôùi muïc tieâu quaûn lyù vaø caùc ñôn vò toå chöùc khaùc - Neáu co,ù muïc tieâu ñoù phuø hôïp vôùi muïc tieâu cuûa BYT, SYT, UBND huyeän?
8
9
Muïc tieâu ngaén haïn coù phuø hôïp vôùi muïc tieâu daøi haïn?
10
Muïc tieâu coù khaû thi?
Giaû thieát cho muïc tieâu coù xaùc ñònh roõ raøng?
Muïc tieâu ñöôïc trình baøy roõ raøng
baèng vaên baûn?
Muïc tieâu coù ñöôïc thoâng baùo cho
caùc ñoái töôïng?
. . .
CHỨC NĂNG CHÍNH
CỦA QUẢN LÝ
Lập kế hoạch
• Thu thập thông tin
• Xác định vấn đề
chọn ưu tiên
• Lựa • Nêu mục tiêu, giải pháp, chọn giải pháp
• Nguồn lực + khả năng
• Dự kiến kế hoạch đánh giá
• Viết kế hoạch
CHỨC NĂNG CHÍNH
CỦA QUẢN LÝ
Thực hiện kế hoạch:
Vận hành => mục tiêu
Ứng phó với “hiện tại”
Triển khai => điều phối
=> hướng dẫn => giám sát
3 MẶT: KHỞI ĐỘNG –
VẬN HÀNH – GIÁM SÁT
Lượng giá:
3 BƯỚC: BAN ĐẦU – THỰC HIỆN – KẾT THÚC
Chỉ tiêu lượng giá
Ả
CHU TRÌNH QU N LÝ:
ạ
ậ
ế L p k ho ch
ự
ệ Th c hi n
ượ
L
ng giá
33
ả ơ ồ S đ chu trình qu n lý
đâuở
ố
ề ầ
ấ
ế Chúng ta mu n đ n đâu Xác đ nhị m cụ tiêu
ả
Chúng ta đang ệ ạ Đánh giá tình hình hi n t i Xác đ nh các v n đ c n gi
ị ế i quy t
ế ọ
ể ế
ế
ơ ị
ế
ọ
Chúng ta đã đ n n i đ nh đ n ế th nào? Đánh giá như
ậ L p k h ach đ đ n cượ đ ế ị ơ n i chúng ta đ nh đ n ả ự L a ch n gi i pháp ạ ế ự Xây d ng k ho ch ụ ể ạ ộ ho t đ ng c th
34
• HAY:
