Bài giảng Quản trị hệ thống thông tin: Chương 3.3 - Huỳnh Phước Hải

Quản trị Hệ thống thông tin<br /> <br /> Mục tiêu học tập<br /> CHƯƠNG 3<br /> 1. Hiểu tầm quan trọng của cơ sở dữ liệu đối với<br /> tổ chức<br /> <br /> QUẢN TRỊ CƠ SỞ DỮ LIỆU<br /> <br /> 2. Mô tả được nội dung và cách thức vận hành<br /> của cơ sở dữ liệu và hệ quản trị cơ sở dữ liệu<br /> 3. Giải thích vì sao tổ chức ngày nay đầu tư vào<br /> công nghệ cơ sở dữ liệu<br /> <br /> 1<br /> 2<br /> <br /> Nội dung<br /> <br /> I. Quản trị CSDL và chiến lược<br /> <br /> I. Quản trị cơ sở dữ liệu và chiến lược<br /> 1. Tiếp cận hướng cơ sở dữ liệu<br /> 2. Ưu điểm của hướng tiếp cận bằng CSDL<br /> II. Các hoạt động cơ bản của cơ sở dữ liệu<br /> 1. Nhập và truy vấn<br /> 2. Tạo report<br /> 3. Thiết kế CSDL theo mô hình quan hệ<br /> 4. Chuẩn hóa CSDL<br /> 5. Từ điển dữ liệu<br /> III. Xu hướng khai thác CSDL<br /> 1. Liên kết ứng dụng Web với CSDL<br /> 2. Data Warehouse<br /> 3. Data Marts<br /> 4. Data Mining<br /> <br /> 1. Tiếp cận hướng CSDL<br /> 2. Ưu điểm của hướng tiếp cận bằng CSDL<br /> <br /> 4<br /> <br /> 3<br /> <br /> 1. Tiếp cận hướng CSDL<br /> <br /> 1. Tiếp cận hướng CSDL<br /> Các khái niệm<br />
Hệ quản trị cơ sở dữ liệu (Database Management<br /> Systems, DBMS) là một phần mềm dùng để quản trị<br /> cơ sở dữ liệu<br />
Sử dụng phần mềm quản trị cơ sở dữ liệu để tạo<br /> mới, lưu trữ, sắp xếp, và truy xuất dữ liệu từ một<br /> hoặc nhiều cơ sở dữ liệu<br />
Các hệ quản trị cơ sở dữ liệu thông dụng:<br /> <br /> Các khái niệm<br />
Cơ sở dữ liệu (Database) là một tập hợp các dữ<br /> liệu có liên quan, được tổ chức để thuận tiện cho<br /> việc tìm kiếm và truy xuất dữ liệu.<br />
Ví dụ, sử dụng cơ sở dữ liệu để:<br />
Lưu thông tin 1 quyển sách<br />
Theo dõi doanh số bán sách<br /> <br />
Microsoft Access,<br />
Microsoft SQL Server,<br />
Oracle,[<br /> <br />
Lên bảng lương<br />
Trả lương cho nhân viên<br /> 5<br /> <br /> 6<br /> <br /> 1<br /> <br /> Quản trị Hệ thống thông tin<br /> <br /> 1. Tiếp cận hướng CSDL<br /> <br /> 2. Ưu điểm của hướng tiếp cận bằng CSDL<br /> <br /> DBMS và con người<br /> <br />  Độc lập giữa chương trình và dữ liệu<br /> Hoạt động sản xuất<br /> <br /> Các chương trình<br /> ứng dụng<br /> <br />  Dư thừa dữ liệu ít nhất<br /> <br /> (Tập hợp dữ liệu và xử lý<br /> giao tác)<br /> <br />  Tăng tính nhất quán dữ liệu<br />  Tăng tính chia sẻ dữ liệu<br /> <br /> Phân tích/Lập trình viên<br /> (Thiết kế, tạo, và bảo trì)<br /> <br />  Phát triển ứng dụng hiệu quả hơn<br /> <br /> Hệ quản trị<br /> cơ sở dữ liệu<br /> <br />  Tuân thủ các tiêu chuẩn<br />  Chất lượng dữ liệu được cải thiện<br /> <br /> Người quản trị CSDL<br /> <br />  Tăng khả năng truy xuất dữ liệu<br /> <br /> Người dùng<br /> <br /> Cơ sở dữ liệu<br /> <br />  Giảm bảo trì chương trình<br /> <br /> (Báo cáo, truy vấn, và<br /> phân tích)<br /> <br /> (Thiết kế, kiểm soát, các<br /> thủ tục)<br /> <br /> 7<br /> <br /> 8<br /> <br /> 1. Nhập liệu và truy vấn<br /> <br /> II. Các hoạt động cơ bản của CSDL<br /> <br /> Form nhập liệu<br /> <br /> 1. Nhập liệu và truy vấn<br /> 2. Tạo report<br /> <br /> Vùng<br /> nhập<br /> dữ<br /> liệu<br /> <br /> 3. Thiết kế CSDL theo mô hình quan hệ<br /> 4. Chuẩn hóa CSDL<br /> 5. Từ điển dữ liệu<br /> <br /> 9<br /> <br /> 1. Nhập liệu và truy vấn<br /> <br /> 10<br /> <br /> 1. Nhập liệu và truy vấn<br /> <br /> Ngôn ngữ truy vấn SQL<br /> <br /> Truy vấn dữ liệu<br /> SQL:<br /> <br /> Hãy<br /> Hãy<br /> Hãycho<br /> cho<br /> cho<br /> Hãytôi<br /> tôi<br /> tôi<br /> cho<br /> biết<br /> biết<br /> biết<br /> tôikhách<br /> thông<br /> doanh<br /> doanh<br /> biết[[..<br /> tin<br /> hàng<br /> thu<br /> thu<br /> vềtheo<br /> của<br /> nào<br /> các<br /> đã<br /> khách<br /> mua<br /> cửa<br /> Hãy<br /> hàng<br /> từng<br /> nhân<br /> hàng<br /> hàng<br /> chosản<br /> thích<br /> viên<br /> ><br /> tôi<br /> trong<br /> 1,000,000<br /> biết..[[<br /> phẩm<br /> nữ<br /> uống<br /> tháng<br /> ? Pepsi<br /> 8VND<br /> <br /> ?<br /> <br /> Ví dụ<br /> <br /> SELECT CID, Name, Phone, City, AccountBalance<br /> FROM<br /> Customers<br /> WHERE AccountBalance > 200 ;<br /> <br /> Điều kiện<br /> <br /> Database<br /> Cửa hàng<br /> <br /> 11<br /> <br /> 12<br /> <br /> 2<br /> <br /> Quản trị Hệ thống thông tin<br /> <br /> 2. Tạo báo cáo (Report)<br /> Báo cáo (report)<br /> Báo cáo là một tập hợp dữ liệu được tổ chức<br /> theo định dạng có thể in được<br /> Một ví dụ<br /> về báo cáo<br /> <br /> 13<br /> <br /> 3. Thiết kế CSDL theo MH quan hệ<br /> <br /> 14<br /> <br /> 3. Thiết kế CSDL theo MH quan hệ<br /> Xác định mục tiêu khai thác CSDL<br />
Phân tích hiện trạng thế giới thực của tổ chức,<br /> doanh nghiệp, cửa hàng,[<br />
Xem luồng thông tin hoạt động từng bước như thế<br /> nào: đầu vào (những thông tin nào) xử lý (xử lý<br /> thông tin đầu vào) kết quả (xuất báo cáo chi tiết).<br />
Quyết định thông tin nào sẽ đưa vào CSDL,hình<br /> thành các bảng cần thiết để chứa dữ liệu, và định<br /> nghĩa các trường thuộc tính sao cho mô tả đầy đủ<br /> các đối tượng<br /> <br /> 15<br /> <br /> 3. Thiết kế CSDL theo MH quan hệ<br /> <br /> 16<br /> <br /> 3. Thiết kế CSDL theo MH quan hệ<br /> <br /> Xác định các bảng CSDL<br /> <br /> Xác định các trường trong bảng<br /> <br />
Bảng (table) là nơi lưu trữ dữ liệu<br /> <br />
Xác định các thông tin thuộc tính của một bảng.<br />
Một số phương pháp xác định trường:<br /> <br />
Thiết kế sao cho có thể lưu được đầy đủ dữ<br /> liệu cần thiết, tránh việc dư thừa dữ liệu<br /> <br />
Mỗi trường chỉ có mối quan hệ trực tiếp đến 1 đối tượng<br /> trong bảng, trường nào mô tả thuộc tính của đối tượng<br /> khác phải thuộc bảng khác<br />
Không đưa những trường chứa thông tin có thể rút được<br /> từ trường khác, hoặc là kết quả có thể tính toán được.<br />
Các trường phải phủ hết thông tin<br /> <br /> 17<br /> <br /> 18<br /> <br /> 3<br /> <br /> Quản trị Hệ thống thông tin<br /> <br /> 3. Thiết kế CSDL theo MH quan hệ<br /> Khóa chính<br /> <br /> 3. Thiết kế CSDL theo MH quan hệ<br /> <br /> Tên trường<br /> <br /> Xác lập các mối quan hệ (MH quan hệ)<br />
Quan hệ một nhiều (1-n)<br />
Đây là mối quan hệ phổ biến nhất.<br />
Một mẫu tin của bảng bên 1 sẽ có thể có nhiều mẫu tin<br /> tương ứng bên bảng nhiều, ngược lại một mẫu tin bên<br /> nhiều chỉ ứng với một mẫu tin bên 1.<br /> <br /> CSDL<br /> Mẩu tin<br /> <br />
Để thiết lập mối quan hệ 1- n, ta thêm khóa chính của bên<br /> 1 vào bên n làm khóa ngoại<br /> <br /> Trường<br /> <br /> Thuộc tính của trường Rating<br /> <br /> 10/30/2011<br /> <br /> 19<br /> <br /> 20<br /> <br /> 3. Thiết kế CSDL theo MH quan hệ<br /> <br /> 3. Thiết kế CSDL theo MH quan hệ<br /> <br /> Xác lập các mối quan hệ (MH quan hệ)<br /> <br /> Xác lập các mối quan hệ (MH quan hệ)<br /> <br />
Quan hệ nhiều nhiều (n-n)<br /> <br />
Quan hệ một một (1-1)<br /> <br />
Một mẫu tin bên một bảng sẽ ứng với nhiều mẫu tin bên<br /> bảng còn lại và ngược lại. Điều này dẫn đến dư thừa dữ<br /> liệu.<br /> <br />
Ứng với mỗi mẫu tin trong bảng này thì có 1 mẫu<br /> tin bên bảng kia.<br />
Ta có thể chuyển khóa chính bên bảng này sang<br /> bảng kia, hoặc ngược lại<br /> <br />
Để thiết lập mối quan hệ n-n, ta tạo thêm 1 bảng trung<br /> gian sau đó du nhập 2 khóa chính của 2 bảng trên sang<br /> bảng trung gian. Lúc này 2 khóa này trở thành khóa chính<br /> của bảng trung gian và là khóa ngoại của 2 bảng nhiều<br /> trên<br /> <br /> 22<br /> <br /> 21<br /> <br /> 3. Thiết kế CSDL theo MH quan hệ<br /> <br /> 4. Chuẩn hóa CSDL<br /> <br /> Sơ đồ thực thể kết hợp (ERD)<br /> <br /> Định nghĩa<br /> Chuẩn hóa (Normalization) là kỹ thuật làm cho<br /> cơ sở dữ liệu phức tạp trở nên hiệu quả hơn,<br /> dễ được quản lý bởi hệ quản trị cơ sở dữ liệu<br /> (DBMS) hơn.<br /> <br /> 23<br /> <br /> 24<br /> <br /> 4<br /> <br /> Quản trị Hệ thống thông tin<br /> <br /> 4. Chuẩn hóa CSDL<br /> <br /> 4. Chuẩn hóa CSDL<br /> <br /> VD: dạng chuẩn 1<br /> <br /> Dạng chuẩn 1<br /> Dạng chuẩn 1 (1NF)<br /> <br /> Dạng chuẩn 1 (1NF) mô tả định dạng bảng dữ liệu<br /> • Tất cả các thuộc tính khóa được xác định<br /> • Không có các nhóm lặp lại trong bảng<br /> • Mỗi giao điểm hàng/cột chứa 1 và chỉ 1 giá trị<br /> • Tất cả các thuộc tính phụ thuộc vào khóa chính<br /> <br /> Mã HĐ<br /> <br /> Ngày lập HĐ<br /> <br /> HD1<br /> <br /> 28/11/08<br /> <br /> Mã KH<br /> KH3<br /> <br /> Tên KH<br /> A. Minh<br /> <br /> Mã SP<br /> <br /> Tên SP<br /> <br /> Số lượng mua<br /> <br /> SP1<br /> <br /> Bút bi<br /> <br /> 10<br /> <br /> SP3<br /> <br /> Bút mực<br /> <br /> 5<br /> <br /> SP9<br /> <br /> Bút chì<br /> <br /> 2<br /> <br /> Bút mực<br /> <br /> 6<br /> <br /> HD2<br /> <br /> 29/11/08<br /> <br /> KH2<br /> <br /> C. Thu<br /> <br /> SP3<br /> SP4<br /> <br /> Vở<br /> <br /> 2<br /> <br /> HD3<br /> <br /> 1/12/08<br /> <br /> KH3<br /> <br /> A. Minh<br /> <br /> SP5<br /> <br /> Bút xóa<br /> <br /> 3<br /> <br /> SP3<br /> <br /> Bút mực<br /> <br /> 1<br /> <br /> Không đạt dạng chuẩn 1<br /> 25<br /> <br /> 4. Chuẩn hóa CSDL<br /> <br /> 4. Chuẩn hóa CSDL<br /> VD: dạng chuẩn 1<br /> Mã KH<br /> <br /> 26<br /> <br /> Dạng chuẩn 2<br /> <br /> Mã HĐ<br /> <br /> Ngày lập HĐ<br /> <br /> HD1<br /> <br /> 28/11/08<br /> <br /> KH3<br /> <br /> A. Minh<br /> <br /> Tên KH<br /> <br /> SP1<br /> <br /> Mã SP<br /> Bút bi<br /> <br /> Tên SP<br /> <br /> 10<br /> <br /> Số lượng mua<br /> <br /> HD2<br /> <br /> 28/11/08<br /> <br /> KH3<br /> <br /> A. Minh<br /> <br /> SP3<br /> <br /> Bút mực<br /> <br /> 5<br /> <br /> HD3<br /> <br /> 28/11/08<br /> <br /> KH3<br /> <br /> A. Minh<br /> <br /> SP9<br /> <br /> Bút chì<br /> <br /> 2<br /> <br /> HD4<br /> <br /> 29/11/08<br /> <br /> KH2<br /> <br /> C. Thu<br /> <br /> SP3<br /> <br /> Bút mực<br /> <br /> 6<br /> <br /> HD5<br /> <br /> 29/11/08<br /> <br /> KH2<br /> <br /> C. Thu<br /> <br /> SP4<br /> <br /> Vở<br /> <br /> 2<br /> <br /> HD6<br /> <br /> 1/12/08<br /> <br /> KH3<br /> <br /> A. Minh<br /> <br /> SP5<br /> <br /> Bút xóa<br /> <br /> 3<br /> <br /> HD7<br /> <br /> 1/12/08<br /> <br /> KH3<br /> <br /> A. Minh<br /> <br /> SP3<br /> <br /> Bút mực<br /> <br /> 1<br /> <br /> Dạng chuẩn 2 (2NF)<br /> <br /> Một bảng đạt dạng chuẩn 2NF nếu:<br /> • Nó đạt dạng chuẩn 1NF<br /> Và<br /> • Không có thuộc tính nào chỉ phụ thuộc vào một phần<br /> của khóa chính<br /> <br /> Đạt dạng chuẩn 1<br /> 28<br /> <br /> 27<br /> <br /> 4. Chuẩn hóa CSDL<br /> Dạng chuẩn 2<br /> <br /> 4. Chuẩn hóa CSDL<br /> Dạng chuẩn 2<br /> <br /> HOADON ( MaHD, NgayLap, MaKH, TenKH )<br /> <br /> Mã HĐ<br /> <br /> Ngày lập HĐ<br /> <br /> Mã KH<br /> <br /> Tên KH<br /> <br /> Địa chỉ<br /> <br /> HD1<br /> <br /> 28/11/08<br /> <br /> KH1<br /> <br /> A. Minh<br /> <br /> HD2<br /> <br /> 28/11/08<br /> <br /> KH2<br /> <br /> A. Hùng<br /> <br /> Q.8<br /> <br /> HD3<br /> <br /> 28/11/08<br /> <br /> KH3<br /> <br /> C.Thư<br /> <br /> Q.10<br /> <br /> HD4<br /> <br /> 29/11/08<br /> <br /> KH2<br /> <br /> A. Hùng<br /> <br /> Q.8<br /> <br /> 0987656788<br /> <br /> 33 Vĩnh Viễn<br /> <br /> Điện thoại<br /> 0987654320<br /> <br /> Mã SP<br /> <br /> Mã SP<br /> <br /> Số lượng<br /> <br /> Cây<br /> <br /> 5.000VND<br /> <br /> 0987656788<br /> <br /> -----------<br /> <br /> SP2<br /> <br /> Sách Văn 11<br /> <br /> Quyển<br /> <br /> 15.000VND<br /> <br /> 0999764679<br /> <br /> -----------<br /> <br /> SP3<br /> <br /> Bút mực<br /> <br /> Cây<br /> <br /> 10.000VND<br /> <br /> -----------<br /> <br /> SP4<br /> <br /> Vở<br /> <br /> Quyển<br /> <br /> 6.000VND<br /> <br /> CHITIET_HOADON ( MaHD, MaSP, SoLuong)<br /> Mã HĐ<br /> <br /> TenSP phụ thuộc vào MaSP<br />  Không đạt dạng chuẩn 2<br /> <br /> Mã SP<br /> <br /> Số lượng<br /> <br /> SP1<br /> <br /> 3<br /> <br /> HD1<br /> <br /> SP2<br /> <br /> 6<br /> <br /> Bút bi<br /> <br /> HD2<br /> <br /> SP1<br /> <br /> 10<br /> <br /> Bút xóa<br /> <br /> HD2<br /> <br /> SP5<br /> <br /> 4<br /> <br /> 3<br /> <br /> Bút bi<br /> <br /> HD1<br /> <br /> SP2<br /> <br /> 6<br /> <br /> Sách Văn 11<br /> <br /> HD2<br /> <br /> SP1<br /> <br /> 10<br /> <br /> HD2<br /> <br /> SP5<br /> <br /> 4<br /> <br /> Đơn giá<br /> <br /> Bút bi<br /> <br /> HD1<br /> <br /> SP1<br /> <br /> Đơn vị tính<br /> <br /> SP1<br /> <br /> Tên SP<br /> <br /> HD1<br /> <br /> Tên SP<br /> <br /> ------------<br /> <br /> CHITIET_HOADON ( MaHD, MaSP, SoLuong, TenSP )<br /> Mã HĐ<br /> <br /> SANPHAM ( MaSP, TenSP, Donvitinh, Dongia )<br /> <br /> .........<br /> <br /> 29<br /> <br /> Các trường phụ thuộc<br /> hoàn toàn vào khóa chính<br /> Đạt dạng chuẩn 2<br /> 30<br /> <br /> 5<br /> <br />