02/01/2014
1
CHƯƠNG 5
CÔNG CỤ PHÁI SINH
1
• Nội dung chương này trình bày các vấnđề cơ
bản vềthịtrường phái sinh bao gồm các đặc
tính và cơchếhoạtđộng của thịtrường. Các nội
dung cụthểbao gồmThe chapter includes:
- Giấyđảm bảo quyền mua cổphần
- Hợpđồng giao sau và hợpđồng tương lai
- Hợpđồng quyền chọn
- Hợpđồng hoán đổi lãi suất
2
TÓM TẮT NỘI DUNG
1. KHÁI NIỆM
1 KHAÙI NIEÄM
Laø caùc coâng cuï taøi chính coù nguoàn goác töø chöùng
khoaùn vaø coù quan heä chaët cheõ vôùi chöùng khoaùn goác
Thò gía cuûa chöùng khoaùn phaùi sinh phuï thuoäc vaøo
möùc bieán ñoäng giaù caû cuûa chöùng khoaùn gốc
2.GIAÁY ÑAÛM BAÛO QUYEÀN MUA COÅ PHAÀN
a. Quyeàn öu tieân mua tröôùc (Right)
laø CK ghi nhaän quyeàn daønh cho caùc coå ñoâng hieän taïi cuûa
coâng ty coå phaàn, ñöôïc mua tröôùc moät soá löôïng coå phaàn
trong ñôït phaùt haønh coå phieáu thöôøng môùi töông öùng vôùi tyû
leä coå phaàn hieän taïi.
Ñaëc ñieåm
- Phaùt haønh cho coå ñoâng hieän höõu
- Laø coâng cuï ngaén haïn vaø coù theå chuyeån nhöôïng
- Möùc giaù xaùc ñònh thöôøng thaáp hôn giaù thò tröôøng.
02/01/2014
2
b. Chöùng quyeàn (Warrant)
Warrant laø loaïi chöùng khoaùn ñöôïc phaùt haønh keøm theo traùi
phieáu hoaëc coå phieáu öu ñaõi, cho pheùp caùc ngöôøi naém giöõ noù
coù quyeàn mua moät khoái löôïng coå phieáu thöôøng nhaát ñònh
theo giaù döï ñònh ñöôïc aán ñònh tröôùc trong moät khoaûn thôøi
gian xaùc ñònh
Ñaëc ñieåm:
- Phaùt haønh ra cho coâng chuùng
- Laø moät coâng cuï daøi haïn vaø coù theå chuyeån nhöôïng
- Möùc giaù xaùc ñònh thöôøng cao hôn möùc giaù thò tröôøng.
2.GIAÁY ÑAÛM BAÛO QUYEÀN MUA COÅ PHAÀN 3. HÔÏP ÑOÀNG KỲHẠN VÀ HỢP ĐỒNG TƯƠNG LAI
Khaùi nieäm
Laø hợpđồng do người mua và người bán thoaû thuaän với
nhau để chuyển giao mộtkhối lượng haøng hoaù naøo ñoù taïi moät
thôøi ñieåm nhaát ñònh trong töông lai theo moät möùc giaù ñaõ
xaùc ñònh
Khaùi nieäm
Laø hợp đồng ký kết giữa nhà đầu tư và sở giao dịch cho phép
nhà đầu tư đượcmua hay baùn moät loaïi haøng hoaù naøo ñoù taïi
moät thôøi ñieåm nhaát ñònh trong töông lai theo moät möùc giaù
ñaõ xaùc ñònh
- Luoân coù hai vò theá: long position (vò theá mua) vaø short
position (vò theá baùn) .
- Caû hai beân ñeàu coù nghóa vuï thöïc hieän hôïp ñoàng.
- Ñeå ñaûm baûo nghóa vuï nhà đầu tư phaûi kyù quyõ moät khoaûn
tieàn tại một ngân hàng trung gian (ký quỹ ban đầu và ký quỹ
tối thiểu)
3. HÔÏP ÑOÀNG KỲHẠN VÀ HỢP ĐỒNG TƯƠNG LAI
Ñaëc ñieåm:
- Ñöôïc thöïc hieän taïi quaày giao dòch mua baùn cuûa thò tröôøng,
thoâng qua moâi giôùi (Broker).
- Hôïp ñoàng giao sau ñöôïc tieâu chuaån hoaù veà: haøng hoaù giao
dòch, khoái löôïng giao dòch, ngaøy giao dòch.
- Lôïi nhuaän cuûa nhaø ñaàu tö ñöôïc xaùc ñònh moãi ngaøy
- Phaàn lôùn caùc hôïp ñoàng giao sau thöôøng ñöôïc keát thuùc
tröôùc thôøi haïn,.
3. HÔÏP ÑOÀNG KỲHẠN VÀ HỢP ĐỒNG TƯƠNG LAI
02/01/2014
3
4. HỢP ĐỒNG QUYEÀN CHOÏN
Caùc daïng hôïp ñoàng quyeàn choïn
- Quyeàn choïn mua (Call option)
- Quyeàn choïn baùn (Put option)
Khaùi nieäm
Laø hôïp ñoàng thoaû thuaän giöõa hai beân, trong ñoù, beân mua
quyeàn choïn phaûi traû cho beân baùn quyeàn choïn moät khoaûn
tieàn goïi laø phí quyeàn choïn ñeå coù quyeàn ñöôïc mua hay ñöôïc
baùn nhöng khoâng baét buoäc moät soá löôïng haøng hoùa nhaát
ñònh taïi moät möùc giaù xaùc ñònh vaøo moät ngaøy xaùc ñònh trong
töông lai hay tröôùc ngaøy ñoù. Caùc haøng hoùa cô sôû coù theå laø coå
phieáu; traùi phieáu; hôïp ñoàng töông lai….
Quyền chọn mua
(Call option)
Quyền chọn bán
(Put option)
Ng/mua quyền chọn mua
Ng/mua quyền chọn bánNg/bán quyền chọn bán
Ng/bán quyền chọn mua
Có quyền thực hiện
hay không thực hiện
Có nghĩa vụ phải thực
hiện
Trả phí quyền chọnNhận phí quyền chọn
-Loại quyền
-Kiểu quyền
-Hàng hoá
-Ngày hết hạn
-Giá thực hiện
4. HỢP ĐỒNG QUYEÀN CHOÏN
Ñaëc ñieåm
- Vò theá mua laø ngöôøi coù quyeàn thöïc hieän hay
khoâng thöïc hieän quyeàn. Vò theá baùn phaûi coù
nghóa vuï thöïc hieän quyeàn
- Ngaøy thöïc hieän quyeàn do ngöôøi mua quyeát
ñònh
- Ngöôøi mua quyeàn phaûi traû cho ngöôøi baùn
quyeàn moät khoaûn tieàn ñöôïc xem nhö giaù cuûa
quyeàn choïn
4. HỢP ĐỒNG QUYEÀN CHOÏN Loại quyềnGiá thực hiện
> giá thị
trường
Giá thực hiện
= Giá thị
trường
Giá thực hiện
< giá thị
trường
Quyền chọn
mua
Mất giá quyền
chọn (Out of
the money)
Đứng giá
quyền chọn
(At the money)
Được giá
quyền chọn
(In the money)
Quyền chọn
bán
Được giá
quyền chọn (in
the money)
Đứng giá
quyền chọn
(At the money)
Mất giá quyền
chọn (Out of
the money)
Giá trị nội tại (Intrinsic Value)
Giá trị thời gian (Giá trị ngoại lai – Extrinsic value)
Là khoản chênh lệch giữa phí quyền chọn và giá trị nội tại
02/01/2014
4
-Loại quyền mua
-Hàng hoá: BBT
-Khối lượng: 1000
-Ngày hết hạn: 1/10/2011
-Giá TH: 15.700đ/cp
-Phí QC: 1.300đ/cp
Giá thị trường: 22.000 đồng
Giá thị trường: 14.000 đồng
-Loại quyền bán
-Hàng hoá: BBT
-Khối lượng: 1000
-Ngày hết hạn: 1/10/2011
-Giá TH: 15.700đ/cp
-Phí QC: 1.300đ/cp
QUYỀN CHỌN MUA
Lôøi
Loã
Ngöôøi mua call
option
Ngöôøi baùn call option
Giaù CK
17000
15700
Lôøi
Loã
Giaù CK
Ngöôøi mua Put Option
Ngöôøi baùn
Put Option
15700
14400
QUYỀN CHỌN BÁN
Tổng quan vềcông cụphái sinh
Đặcđiểm của các công cụ
Ý nghĩa và vai trò của các công cụ
TÓM TẮT
NỘI DUNG
CHUẨN BỊ
Sởgiao dịch chứng khoán:
Đặcđiểm cơbản vềSGDCK
Nguyên tắc hoạtđộng và quy định của SGDCK
Các phương thức xác định kết quảcủa giao dịch