Baøi giảng TTDL &MMT Chöông 4: caùc giao thöùc ñieàu khieån lieân keát döõ lieäu
Chöông 4: CAÙC GIAO THÖÙC ÑIEÀU KHIEÅN LIEÂN KEÁT
DÖÕ LIEÄU (DATA LINK CONTROL PROTOCOLS)
4.1. Toång quan:
- Lôùp ñieàu khieån lieân keát soá lieäu lieân quan ñeán vieäc truyeàn döõ lieäu qua moät lieân keát döõ
lieäu noái tieáp. Lieân keát soá lieäu coù theå laø moät keânh vaät lyù ñieåm noái ñieåm hoaëc moät keânh
voâ tuyeán hoaëc moät lieân keát vaät lyù hay luaän lyù qua caùc maïng chuyeån maïch. Cheá ñoä
truyeàn coù theå laø ñoàng boä hay baát ñoàng boä vaø döïa treân giao thöùc ñieàu khieån truyeàn ñònh
höôùng kyù töï hay ñònh huôùng bit.
- Giao thöùc tuyeán lieân keát döõ lieäu coù theå cung caáp user caùc loïai dòch vuï:
+ Dòch vuï keát noái khoâng ñònh höôùng: trong kieåu dòch vuï naøy neáu phaùt hieän baát kyø
frame naøo bò loãi thì caùc frame ñoù seõ ñöôïc loïai boû, hoïat ñoäng truyeàn laïi thuoäc veà
chöùc naêng cuûa lôùp cao hôn. Kieåu dòch vuï naøy khoâng söû duïng thuû tuïc Connect vaø
Disconnect.
+ Dòch vuï keát noái coù höôùng : cung caáp moät dòch vuï truyeàn döõ lieäu tin caäy. Kieåu dòch
vuï naøy söû duïng thuû tuïc L – Connect vaø L – Disconnect ñeå thieát laäp vaø giaûi phoùng
keát noái.
4.2. Caùc moâi tröôøng öùng duïng:
Hình 4.1a: moâ hình ñieåm – ñieåm
Hình 4.1b: moâ hình ña ñieåm
ÑH Kyõ thuaät Coâng ngheä Trang 77
Baøi giảng TTDL &MMT Chöông 4: caùc giao thöùc ñieàu khieån lieân keát döõ lieäu
Hình 4.1c: moâ hình maïng WAN
Hình 4.1d: moâ hình maïng LAN
¾ Với kết nối điểm – điểm:
+ Sử dụng kết nối vật lyù trực tiếp (duøng caùp xoắn, caùp đñồng trục, caùp quang) – duøng
trong tröôøng hôïp khoûang caùch keát noái gaàn
+ Söû duïng maïng ñieän thoïai coâng coäng duøng modem – öùng duïng trong tröôøng hôïp
khoûang caùch keát noái xa.
+ Söû duïng moät keânh thoâng qua maïng gheùp keânh tö nhaân hoaëc lieân keát voâ tuyeán nhö
lieân keát vi ba hay lieân keát veä tinh.
- Loïai giao thöùc lieân keát soá lieäu ñöôïc duøng tuøy vaøo khoûang caùch vaät lyù vaø toác ñoä bit cuûa
lieân keát.
+ Ñoái vôùi lieân keát toác ñoä bit thaáp (lieân keát duøng modem), giao thöùc thöôøng ñöôïc söû
duïng laø Idle RQ, ví duï nhö giao thöùc Kermit, X – modem.
+ Ñoái vôùi lieân keát toác ñoä bit cao vaø ñaëc bieät laø caùc lieân keát coù cöï ly xa, giao thöùc
thöôøng ñöôïc söû duïng laø Continuos RQ, ví duï nhö HDLC.
¾ Vôùi lieân keát ña ñieåm:
- Söû duïng moät ñöôøng bus ñeå lieân keát taát caû caùc DTE laïi vôùi nhau. Do ñoù, chuùng ta phaûi
ñaûm baûo taát caû caùc hoaït ñoäng truyeàn döõ lieäu giöõa caùc DTE ñeàu ñöôïc thöïc hieän theo
moät phöông phaùp coù kieåm soùat vaø khoâng bao giôø coù 2 hoaït ñoäng truyeàn xaûy ra ñoàng
thôøi.
ÑH Kyõ thuaät Coâng ngheä Trang 78
Baøi giảng TTDL &MMT Chöông 4: caùc giao thöùc ñieàu khieån lieân keát döõ lieäu
ÑH Kyõ thuaät Coâng ngheä Trang 79
- Trong caáu hình ña ñieåm, thöôøng coù moät maùy tính chuû (Master) vaø nhieàu maùy tính tôù
(Slave). Vieäc truyeàn döõ lieäu trong maïng xaûy ra giöõa Master vaø Slave vaø do Master
ñieàu khieån. Caáu hình naøy thöôøng hoaït ñoäng theo cheá ñoä poll – select.
o Poll message: Master göûi thoâng ñieäp Poll ñeán Slave neáu noù muoán nhaän döõ lieäu töø
Slave.
o Select message: Master göûi thoâng ñieäp Select ñeán Slave neáu noù muoán truyeàn döõ
lieäu cho Slave.
4.3. Caùc giao thöùc ñònh höôùng kyù töï:
- Söû duïng trong caùc öùng duïng ñieåm – ñieåm hoaëc ña ñieåm
- Duøng caùc kyù töï ñieàu khieån ñeå thöïc hieän caùc chöùc naêng ñieàu khieån vieäc truyeàn döõ
lieäu nhö ñieàu khieån loãi, ñaùnh daáu baét ñaàu vaø cuoái khung, trong suoát döõ lieäu (error
control, start of frame, end of frame, transparency). Trong suoát döõ lieäu laø chöùc
naêng ñaëc bieät nhaèm ngaên chaën söï nhaàm laãn giöõa döõ lieäu vaø thoâng tin ñieàu khieån.
4.3.1 Giao thöùc Kermit:
a./ Ñaëc ñieåm:
- Laø giao thöùc thuoäc nhoùm Idle RQ
- Döõ lieäu ñöôïc truyeàn theo kieåu ñôn coâng
- ÖÙng duïng trong vieäc truyeàn file giöõa 2 maùy tính
- Lieân keát coù theå laø moät keânh truyeàn ñöôïc thieát laäp thoâng qua maïng PSTN söû duïng
modem hoaëc caëp daây caùp xoaén ñoâi vôùi boä ñieàu khieån thu phaùt thích hôïp. Thöôøng
duøng truyeàn ñoàng boä.
- Do laø giao thöùc ñôn coâng neân neáu caùc DTE söû duïng modem ñeå thöïc hieän vieäc
truyeàn döõ lieäu thì moät modem phaûi ñöôïc thieát laäp ôû cheá ñoä khôûi goïi (originate
mode) vaø modem coøn laïi phaûi ñöôïc thieát laäp ôû cheá ñoä traû lôøi (answer mode). Vaø caû
2 modem phaûi caøi ñaët hoaït ñoäng ôû cuøng toác ñoä. Ñeå truyeàn file theo höôùng ngöôïc
laïi thì 2 modem phaûi ñöôïc thieát laäp ôû cheá ñoä ngöôïc laïi.
b./ Hoaït ñoäng:
- Moãi user chaïy chöông trình KERMIT vaø nhaäp leänh CONNECT ñeå thieát laäp lieân
keát vaät lyù
- Use phía nhaän tin thöïc hieän leänh RECEIVE
- User phía phaùt thöïc hieän leänh SEND keøm theo filename
- User phaùt seõ thöïc hieän phaùt tuaàn töï töøng ñoïan file caàn phaùt
- Sau khi taát caû caùc phaân ñoïan cuûa taäp tin ñaõ ñöôïc truyeàn, caû 2 user seõ thoùat khoûi
giao thöùc Kermit vaø giaûi phoùng keát noái baèng leänh EXIT
- Ñeå truyeàn taäp tin theo höôùng ngöôïc laïi, thöù töï cuûa caùc leänh ñöôïc ñaûo laïi giöõa 2
maùy
Baøi giảng TTDL &MMT Chöông 4: caùc giao thöùc ñieàu khieån lieân keát döõ lieäu
ÑH Kyõ thuaät Coâng ngheä Trang 80
Hình 4.2: Quaù trình thöïc thi cuûa giao thöùc Kermit
c./ Caáu truùc khung cuûa giao thöùc Kermit:
Hình 4.3: Daïng khung cuûa giao thöùc Kermit
- SOH: kyù töï duøng ñeå chæ baét ñaàu moät khung.
- LEN: chöùa soá kyù töï trong moät khung (tính töø sau LEN tôùi heát BCC)
- SEQ: soá tuaàn töï cuûa khung
- TYPE: kyù töï cho bieát loïai khung, moãi loïai seõ coù noäi dung vaø nhieäm vuï khaùc nhau
S (send initation): khung S duøng ñeå thieát laäp caùc thoâng soá ñöôïc xem nhö
laø khung ñeå khôûi ñoäng quaù trình truyeàn (khung gôûi lôøi môøi)
F (filename): chöùa teân file caàn truyeàn.
D (file data): döõ lieäu
Z: coøn goïi laø khung EOF (end of file), ñöôïc maùy phaùt truyeàn ñi sau khi
noù ñaõ truyeàn xong moät taäp tin
B: coøn goïi laø EOT (End of transacsion), khung thoâng baùo keát thuùc quaù
trình truyeàn, ñöôïc maùy phaùt truyeàn ñi khi taát caû caùc taäp tin ñaõ ñöôïc
truyeàn.
Y: khung phaûn hoài tín hieäu ACK
N: khung phaûn hoài tín hieäu NAK - frame
E (fatal error): khung baùo loãi
- DATA: chöùa noäi dung taäp tin caàn truyeàn
- BCC: kyù töï kieåm tra khoái
- CR (carriage return): kyù töï duøng ñeå keát thuùc khoái
Baøi giảng TTDL &MMT Chöông 4: caùc giao thöùc ñieàu khieån lieân keát döõ lieäu
d./ Tuaàn töï göûi caùc frame cuûa giao thöùc Kermit:
Hình 4.4: Tuaàn töï göûi frame cuûa giao thöùc Kermit
- Frame ñöôïc göûi tröôùc tieân ñeå khôûi ñoäng truyeàn taäp tin laø frame gôûi lôøi môøi (S) (noù
bao goàm moät danh saùch caùc tham soá lieân quan ñeán giao thöùc nhö chieàu daøi frame
toái ña, khoûang thôøi gian timeout ñöôïc duøng ñeå truyeàn laïi)
- Maùy thu traû lôøi ñaùp baèng moät khung chaáp nhaän (Y)
- Maùy phaùt xöû lyù truyeàn noäi dung taäp tin. Tröôùc heát, moät khung ñaàu taäp tin coù chöùa
teân taäp tin ñöôïc truyeàn. Tieáp theo laø tuaàn töï caùc khung döõ lieäu (D) chöùa noäi dung
cuûa taäp tin. Sau khi khung döõ lieäu cuoái cuøng cuûa taäp tin ñaõ ñöôïc truyeàn, maùy thu
ñöôïc thoâng baùo baèng moät khung keát thuùc taäp tin (Z)
- Sau ñoù, caùc taäp tin khaùc coù theå ñöôïc truyeàn theo caùch töông töï. Cuoái cuøng, khi taát
caû caùc taäp tin ñaõ ñöôïc truyeàn, maùy phaùt göûi moät khung keát thuùc thao taùc (B) cho
maùy thu.
- Vì Kermit laø giao thöùc thuoäc nhoùm Idle RQ neân sau khi truyeàn moãi I – frame, maùy
phaùt ñôïi cho ñeán khi nhaän ñöôïc khung baùo nhaän ñuùng (Y) hoaëc baùo nhaän sai (N)
(söû duïng phöông phaùp kieåm tra toång khoái duøng kyù töï kieåm tra laø BCC). Ñeå döï
ÑH Kyõ thuaät Coâng ngheä Trang 81