1. Tình hình TBS tím ở Việt nam.
2. Tình hình điều trị bệnh tim ở trẻ em Việt nam.
3. Những khó khăn trong chẩn đoán sớm TBS tím.
4. Những khó khăn trong xử trí bệnh nhân TBS tím.
5. Kết luận.
2
Dân số Việt nam: 92.000.000
35% < 15 tuổi, # 32.000.000 trẻ em
Tỉ lệ sanh: 1, # 920,000 trẻ SS ra đời mỗi năm
Tần suất TBS : 1% trẻ SS còn sống
# 9200 ca TBS mới / năm
Tần suất TBS tím : 32% TBS
# 3000 ca TBS tím mới / năm
3
BV. Nhi đồng 1 nhận BN từ 31 tỉnh phía Nam
3500
3000
2870
3000
2500
2311
2097
2025
2000
TBS TBS tím
1500
1000
574
471
435
377
500
215
0
4
2009
2010
2011
2012
2013
Tần suất TBS và TBS tím ngày càng tăng do
• Khả năng chẩn đoán bệnh tăng: Siêu âm tim, MSCT, MRI, DSA Kiến thức, kỹ năng của BS
• Quản lý thai chưa tốt (tiểu đường thai kz, nhiễm trùng bào thai, chẩn đoán tiền sản, …).
KHU VỰC
CÔNG LẬP
TƯ NHÂN
TC
20.000 trạm y tế
Phòng khám
PHƯỜNG Trạm y tế
Y bác sĩ đa khoa
BS đa khoa
561 BV
Phòng khám
561
QUẬN HUYỆN BV quận huyện
BS đa khoa
BS đa khoa
58 TỈNH BV đa khoa tỉnh BV nhi tỉnh
601
132 BV • BS chuyên khoa • BS nhi khoa • BS tim mạch nhi (ở một vài BV)
5 THÀNH PHỐ BV đa khoa BV chuyên khoa
430 BV • BS chuyên khoa • BS nhi khoa 39 hospitals • BS chuyên khoa • BS tim mạch nhi
TỔNG CỘNG
1030
132
1162
• Hà nội • Thanh hoá • Huế • Đà nẵng • Tp. HCM • Kiên giang
: 05 BV (1 BV tư) : 01 : 01 : 01 : 10 (3 BV tư) : 01
7
• Viện Nhi Hà nội • BV trung ương Huế • BV. Nhi đồng 1 Tp. HCM • BV. Nhi đồng 2 Tp. HCM • Viện tim Tp. HCM
10 BV có phẫu thuật tim cho trẻ em tại Tp. HCM
TƯ NHÂN
CÔNG LẬP
• BV. Tâm đức • BV. Hoàn mỹ • BV. Triều an
• Viện tim Tp. HCM * • BV. Nhi đồng 1 * • BV. Nhi đồng 2 * • BV. ĐH Y Dược Tp. HCM • BV. Nhân dân 115 • BV. Nhân dân Gia định • BV. Chợ rẫy
8
• Hầu hết trẻ TBS đến BV trễ
– Quản lý thai kz không phát hiện được . – Chẩn đoán tiền sản, siêu âm tim bào thai : TP lớn. – Không có BS tim mạch nhi ở BV tỉnh.
BN đến BV với nhiều biến chứng
– Tím do thiếu oxy nặng. – Suy tim, shock. – Tăng áp ĐMP. – Viêm phổi, nhiễm trùng nặng.
Ảnh hưởng đến chỉ định và kết quả của phẫu thuật
9
• Nhân lực thiếu (số lượng, chất lượng)
− Điều dưỡng: NICU, CVICU, phòng mổ, khoa Tim − BS chạy CPB, BS gây mê phẫu thuật tim nhi − BS chẩn đoán hình ảnh tim − BS tim mạch nhi : 50 (cả nước) − BS phẫu thuật tim mạch nhi : 20 (cả nước)
• Trang thiết bị và cơ sở vật chất thiếu – Chuyển bệnh không chuyên nghiệp – Oximetry, bơm tiêm, máy thở, monitors, máy siêu âm tim, các
phương tiện chẩn đoán hình ảnh
– Phòng mổ, giường trong CVICU – Chỉ 2 BV có ECMO, 4 BV có khí NO – Thuốc thiết yếu : PGE1, milrinone
10
TBS tím không phụ thuộc ống ĐM
TBS tím có lượng máu lên phổi phụ thuộc ống ĐM
TBS tím có lượng máu lên chủ phụ thuộc ống ĐM
- Hoán vị đại ĐM - Không lỗ van 3 lá - Không lỗ van ĐMP - Tứ chứng Fallot + không lỗ van ĐMP
- Hẹp eo ĐMC nặng - Hẹp ĐMC nặng - Đứt đoạn ĐMC - Hội chứng thiểu sản tim trái
- Tứ chứng Fallot - Thân chung ĐM - Bất thường HLTMP - Ebstein’s anomaly - Thất phải 2 đường ra - Nhĩ chung - Tim 1 thất
Phẫu thuật tim CC (tạm thời hoặc sửa chữa hoàn toàn)
- PGE1, stent giữ ống ĐM, mở vách liên nhĩ - Chẩn đoán hình ảnh tim mạch - Phẫu thuật TBS nặng sớm, khẩn cấp
11
• PGE1 lúc có, lúc không, hầu hết BV không có. • NO, ECMO: hầu hết BV không có. • Mở vách liên nhĩ, stent giữ ống ĐM : 4 BV. • Phẫu thuật khẩn cấp cho trẻ SS : 5BV. • Phẫu thuật cho TBS tím nặng ở SS : 5 BV. • Phẫu thuật Norwood : 1 BV. • Theo dõi sau phẫu thuật khó khăn
– BN nghèo ở xa – Trình độ của cha mẹ – BN nghèo mổ ở BV tư ?
12
• Số trường hợp TBS tím được mở vách liên
nhĩ, đặt stent ống ĐM tại BV. Nhi đồng 1 Tp. HCM 40
35
30
25
Đặt stent OĐM
20
36
Mở vách liên nhĩ
15
10
17
14
13
5
10
8
8
0
0
0
0
13
2009 2010 2011 2012 2013
• Số BN TBS được phẫu thuật tại BV. Nhi đồng 1
350
300
250
225
200
222
205
167
150 TBS khác TBS tím
161
100
50
106
90
86
78
45
0
14
2009 2010 2011 2012 2013
• Tỉ lệ tử vong của phẫu thuật TBS và TBS tím
8.8%
6.9%
6.8%
6.5%
6.4%
4.2%
5.9%
TBS TBS tím
2.6%
2%
0.7%
10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
15
2009 2010 2011 2012 2013
• Số lượng TBS và TBS tím tăng mỗi năm.
• Hầu hết BN đến BV trễ với nhiều biến chứng nặng.
• Tầm soát, chẩn đoán và điều trị cho TBS chỉ tập
trung ở một số BV ở thành phố lớn.
• Nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị, thuốc thiết
yếu còn rất thiếu thốn.
• Tỉ lệ tử vong của phẫu thuật TBS tím ở trẻ em còn
cao.
16
17