Tổn thương phần mềm

Khái niệm chung

 Da là cơ quan quan trọng, chiếm diện tích

lớn nhất

 16% khối lượng cơ thể  Chức năng Che chắn Cảm giác Điều hoà thân nhiệt

2 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội

3 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội

Sinh lý bệnh

 Tổn thương kín:

 Đụng dập  Tụ máu  Bong gân, cơ  Hội chứng khoang  Hội chứng vùi lấp

4 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội

Sinh lý bệnh

 Vết thương hở:

Xây xát Xé rách Rạch Lóc Cắt cụt Xuyên thủng Dị vật xuyên

5 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội

6 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội

7 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội

Sinh lý bệnh

 Cơ chế tổn thương cấp tính: bao gồm 1

hoặc phối hợp các cơ chế sau Cắt Đè nén Giằng xé

8 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội

Sinh lý bệnh

 Các vết thương do vật sắc nhọn gây ra

thường có cơ chế cắt

 Lực tác dụng vào tổ chức nhỏ, tổn thương

tế bào không nhiều

 Khả năng nhiễm khuẩn và chậm liền VT

giảm đáng kể

9 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội

Sinh lý bệnh

 Đè nén: thường do vật tày tác dụng theo

một góc vuông, thẳng.

 Giằng xé: lực tác dụng chếch  Lực tác dụng bị lan toả vào vùng tác động

và vùng lân cận

 Khả năng nhiễm khuẩn và chậm liền VT

tăng đáng kể

10 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội

Sinh lý bệnh

 Nhiễm khuẩn VT

VT do đè nén, giằng xé: ~100 000 vk/gr. VT do cắt: ~10 000 000 vk/gr. Vi khuẩn bắt đầu hoạt động tại VT sau 3h

11 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội

 Chảy máu

Sinh lý bệnh

12 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội

Sinh lý bệnh

 Liền vết thương

 Cầm máu: xuất hiện các phản ứng làm đông máu và

ngừng chảy máu ngay sau khi có VT

 Viêm: phản ứng sinh hóa học tại VT với sự xuất hiện

của bạch cầu

 Mô hoá: xâm nhập các tế bào biểu mô lên bề mặt VT  Mạch tân tạo: tạo các mao mạch mới  Tổng hợp Collagen: fibroblastcollagen (protein dẻo

dai, bền vững, khả năng kết nối tổ chức cao)

 Kết dính, co kéo, tạo sẹo

13 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội

14 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội

Biến chứng

 Nhiễm khuẩn:

Biến chứng hay gặp, nguy hiểm cho các VT

hở

6,5% VT hở bị nhiễm khuẩn Chậm liền Bội nhiễm sang các tổ chức liền kề Nhiễm khuẩn huyết

15 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội

Biến chứng: Nhiễm khuẩn

Yếu tố nguy cơ:

Sức khoẻ hiện tại và các bệnh đã mắc ngay trước Loại vết thương & vị trí:

 VK nội sinh sẵn có tập trung nhiều tại da đầu, trán, nách,

bẹn, bộ phận sinh dục, miệng, móng chân tay.

 Vùng giàu mạch máu chống đỡ nhiễm khuẩn tốt hơn:

đầu, mặt.

 Tổn thương tổ chức phía sâu: TK, mạch, gân cơ, xương,

khớp…

16 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội

Nhiễm khuẩn

Độ nhiễm bẩn: VK, dị vật, tổ chức hoại tử Thái độ xử trí:  Sơ cứu  Kháng sinh dự phòng:

 tại chỗ  toàn thân  Kỹ thuật, vật liệu

17 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội

Biến chứng

 Chảy máu khó cầm  Chảy máu tái phát  Hội chứng khoang  Chậm liền  Sẹo xấu  Tổn thương chức năng

18 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội

Tổn thương kín

Đụng dập Tụ máu Bong gân, cơ Hội chứng khoang Hội chứng vùi lấp

 R est  I ce  C ompression  E levation  S supports

19 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội

Tổn thương kín

 Chảy máu dưới da  Phù nề tổ chức dưới da  Hãy nhìn thấy da!  Không bỏ qua, không phản ứng ngay với các

biểu hiện ban đầu

 Tìm các tổn thương khác  Bệnh sử, tiền sử  Thuốc

20 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội

Xử trí vết thương phần mềm

Môc ®Ých:  BiÕn mét vÕt th¬ng bÈn thµnh vÕt th¬ng

s¹ch

 T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó vÕt th¬ng liÒn

sÑo nhanh chãng

21 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội

Nguyªn t¾c:

 C¸c vÕt th¬ng phÇn mÒm ph¶i ®îc xö trÝ cµng

sím cµng tèt, tèt nhÊt lµ trong 6 giê ®Çu.  Lo¹i bá tèi ®a c¸c tæ chøc ho¹i tö, m¸u tô, dÞ

vËt, ngãc ng¸ch cña vÕt th¬ng.

 Kh«ng lµm tæn th¬ng thªm c¸c tæ chøc lµnh

(®æ c¸c chÊt s¸t khuÈn vµo vÕt th¬ng, c¾t läc qu¸ møc, ®èt ®iÖn nhiÒu...), còng nh kh«ng ®a thªm qu¸ nhiÒu dÞ vËt vµo vÕt th¬ng (c¸c lo¹i chØ kh©u, buéc, clÝp...)

 Phôc håi h×nh thÓ, c¬ n¨ng, thÈm mü tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn cho phÐp, kh«ng nªn tèi u ho¸ ngay tõ ®Çu.

22 ThS. Đào Xuân Thành, Bộ môn Ngoại ĐH Y Hà Nội