Bài giảng Virus - Lê Trần Nguyễn

VirusVirus

: Leâ Traàn Nguyeãn Giáo viên: Leâ Traàn Nguyeãn Giáo viên

ạ ươ ạ ươ

(1)

Đ i c 1. 1. Đ i c

ề ề ng v virus ng v virus

ộ ơ ả

ỏ ả

ể ệ ử ạ

ủ ự ố  Virus là m t hình thái c a s s ng đ n gi n, kích ướ ấ c r t nh trung bình kho ng 20 –300 nm, do th ả đó ph i nhìn qua kính hi n vi đi n t phóng đ i ạ ầ hàng v n l n. ỉ ứ ặ ộ

ặ ượ ọ c bao b c trong

ỏ

ử ạ  Virus ch ch a m t lo i axit nucleic: ho c AND ( axit desoxyribonucleic ) ho c ARN (axit ribonucleic). Acid nucleic đ ộ ớ ể m t l p v protein và bên ngoài cùng có th ượ đ phân t ằ ộ ộ c bao quanh b ng m t màng lipid. Toàn b ượ ọ c g i là virion. virus đ

ạ ươ ạ ươ

(2)

Đ i c Đ i c

ề ề ng v virus ng v virus

ự ể ả  Virus không có kh năng phát tri n và t

ỉ ế

ể nhân lên mà ch có th nhân lên trong các t bào s ng.ố

ạ

ệ ủ  Ph m vi gây b nh c a virus r t r ng, chúng ữ ấ ộ ườ i mà còn cho

ậ ọ

ả ẩ ố ệ gây b nh không nh ng cho ng ư m i sinh v t khác nh loài có vú, chim, cá, côn trùng, cây c i và cho c vi khu n.

ủ

ặ

Đ c tính chung c a virus

́ ́ A. Câ u tru c

ề

ị

ả

ự ạ ễ

ề ậ ủ ế ướ c khác nhau. ỗ ọ ủ ể t v c u trúc c a m i h ủ ứ c xác đ nh d a vào các ch c năng c a ỏ ế i phóng virus ra kh i t ủ bào

ớ ạ  Virus có nhi u hình d ng và kích th ặ ệ ề ấ  Các đ c đi m riêng bi ự ượ virus đ virion: s t o hình và gi bào nhi m, cách truy n virus sang các ký ch khác, ự ắ s g n, xâm nh p c a vi rus trong các t ễ nhi m m i…

ấ

(1)

C u trúc

ể ố ứ ủ ạ Các ki u đ i x ng c a h t virus chia thành ba

ố ứ ệ ặ ạ  C u trúc đ i x ng d ng kh i đa di n 20 m t

nhóm: ấ ư ố ạ ệ nh virus Adeno..(virut b i li t).

(2)

ề

ư ả ố

ư ạ ạ ầ

ấ C u trúc ắ ế ắ ố ắ ố ứ Đ i x ng hình xo n c s p x p theo chi u xo n ợ ủ c a axit nuclêic, làm cho virut có hình que hay s i (nh virus Orthomyxo, virut kh m thu c lá, virut ệ b nh d i) nh ng cũng có lo i hình c u (virut cúm, virut s i). ở

ấ

(3)

C u trúc

ố ợ

ấ ạ ố ấ

ố ứ ắ ụ ấ

ấ  C u trúc h n h p: C u t o gi ng con nòng ầ ọ n c, đ u có c u trúc kh i ch a axit nuclêic ớ ắ g n v i đuôi có c u trúc xo n (ví d virut phagio)

ạ

ắ

ọ

ộ

T i sao g i virut là kí sinh n i bào b t bu c?ộ

 Virut là th c th ch a có c u t o t

ạ ộ

ể ố ượ  Virut không th s ng t i bên

ờ ộ ế bào sinh v t, đ ng th i đ nhân lên, ả bào,

ế ắ ấ ạ ế ự ể ư bào. Có ằ ướ ỏ c siêu nh (đo b ng nanômet) và có kích th ả ỉ ồ ấ ạ ấ ơ c u t o r t đ n gi n, ch g m m t lo i axit ọ ở ỏ c bao b c b i v prôtêin. nuclêic đ ồ ạ ự do và t n t ờ ể ồ ậ ngoài t ợ ủ ế ổ virut ph i nh b máy t ng h p c a t ộ ộ vì th chúng là kí sinh n i bào b t bu c.

ượ

ư ế

ạ

Chúng đ

c phân lo i nh th nào?

 Virut đ

ủ ế ự

ạ ỏ

ớ

ấ ề

ậ ấ

ụ ư ề ấ ế

ố ậ ả

ượ c phân lo i ch y u d a vào axit ấ nuclêic, c u trúc v capsit, có hay không có ỏ v ngoài. Có 2 nhóm virut l n: ậ + Virut ADN (có v t ch t di truy n là ADN, ậ ụ ư ví d nh : virut đ u mùa, viêm gan B, hecpet...). + Virut ARN (có v t ch t di truy n là ARN, ví d nh : virut cúm, virut s t xu t huy t Dengi, virut viêm não Nh t B n, virut HIV...).

ự

́ S kha c biêt

ấ ạ ế

Virus ́ ấ ạ ế

Vi khuân̉ bào

Không co c u t o t

bào

ặ

ỉ ứ

ộ ậ

Có c u t o t ứ ả Ch a c AND và ARN ả Sinh s n đ c l p

ắ ̀

Ch ch a AND ho c ARN ́ Ký sinh b t bu c va o tê ́

ệ ở

t b i kháng

ệ ở

t b i

ể Có th tiêu di sinh Môt sô vi khuân co l

ợ i

ộ ba o sô ng ể Không th tiêu di kháng sinh ạ Hâ u hê t virus có h i

̣ ̉

B. Sinh s nả

ấ ể Vi rus không có men đ chuy n hoá các ch t dinh

ố ả ế ể ờ bào s ng và nh

ng nên ph i kí sinh trên t ự

ủ bào mà phát tri n. ộ ể ượ ể c trên m t

ưỡ d ể vào s chuy n hoá c a t ỗ M i ch ng virus ch phát tri n đ ạ ế lo i t ủ ế ỉ ườ i. ủ bào c a ng

ứ ề

C. S c đ kháng

ế c l nh (20oC đ n – 40oC) hàng

ượ ạ ặ

̀ ượ ị ạ c nóng và tia hô ng ngo i,

ị Ch u đ tháng ho c hàng năm Không ch u đ ự c c tím…

ễ

ị

D. Tính mi n d ch

ẩ

ở ễ  + Mi n d ch t ư ậ nhiên : lâu nh đ u mùa, s i,

ắ Cũng nh vi khu n, vi rút có ự ỷ ậ

ễ ế

ng n nh thu đ u, cúm ằ ạ ế

ế ượ ố

ứ ả ư ị ư ạ ị  + Mi n d ch nhân t o b ng vácin và huy t ể ụ ư thanh, nh ng tác d ng h n ch vì kháng th ế c vi trong huy t thanh không kh ng ch đ ệ ỉ ế ể rút phát tri n trong t bào, ch làm cho b nh ế ẹ gi m nh và ít có bi n ch ng.

ươ

ệ

E. Ph

ng pháp xét nghi m ể ẩ virus đ ch n đoán



ự D a trên hai nguyên t c chung:

ẩ

ắ ậ ừ ệ ề b nh ph m bào, tiêm truy n qua súc

ấ

 + Tìm kháng th trong huy t thanh b nh

ằ  + Tìm virus b ng phân l p t ế ấ ( nuôi c y trên t ứ ậ v t, bào thai tr ng gà p.v..v... ể ế ệ

nhân

 Dùng ch ng virus đã phân l p t

ậ ừ ướ ủ ấ tr c và c t

ữ ệ ớ

trong phòng thí nghi m, đem tr n v i ế ộ ắ ệ ườ ủ gi huy t thanh c a ng i nghi m c b nh.

ườ

ặ

2. Các ngõ nhi m trùng th

ng g p

ễ ở ườ i ng

ấ

ươ ẹ ng nh

Ngõ vào : ườ Đ ng hô h p Mi ng,ệ ấ Da ch n th Tiêm chích ế ắ V t c n

ệ

3. M t s virus gây b nh

ườ

ặ

ộ ố th

ng g p

Ệ 3.1 B NH CÚM ạ ươ ng A. Đ i c

ấ ễ

ị ộ ệ ớ

ề  Cúm là m t b nh truy n nhi m c p tính, d gây ộ ọ ễ Influenza, thu c h ể ạ

ồ ứ ầ ố

ễ thành d ch l n, do nhi m virus Orthomyxoviridae, g m 3 lo i A, B, C, có bi u hi n lâm sàng là nh c đ u, đau mình, s t, ho và ki

ả t s c.  B nh gây nh h

ấ ng hô h p trên và ễ ạ ườ i đ ộ ưở ổ ệ ệ ứ ệ ng t i, ướ  viêm ph i do b i nhi m vi trùng. d

Ệ 3.1 B NH CÚM ể ọ ị B. D ch t h c

ườ

ề

ồ

 Ng

i lành mang virus là ngu n truy n

ườ ệ ễ

ấ

i b nh và ng nhi m duy nh t.

ấ

ế ườ t đ

 B nh lây qua các ch t bài ti

ề

ấ ớ

ươ

ấ ng hô h p khi ho ể ố ố ng đ i s ng ườ

ỏ ở

ọ ướ t n

môi tr

ng có

ng r t l n virus và virus t c nh , t đ không cao.

ng, t

ữ c virus n a. Riêng

ệ ượ i ta không còn phát hi n đ ườ ề

ự

ệ ặ ắ ơ ổ ộ ệ ho c h t h i, s mũi. M t b nh nhân có th lan truy n ộ ố ượ m t s l ề ư b n v õng trong các gi ệ ộ ấ ộ ẩ đ m th p và nhi ế ừ ườ 5 đ n 10 ngày sau khi virus lan tràn,  Thông th ở ườ ng ẻ tr em, s lây truy n virus th

ng kéo dài lâu h n.

ệ

ẹ ủ ộ ặ ự  S phân bi ứ ệ ớ ậ ị

ệ ỉ ng ch gây b nh l ẻ ẻ ở t

ườ ẻ ườ i tr và tr em ng

ứ ị

ị

ế ớ

Ệ 3.1 B NH CÚM ể ọ ị B. D ch t h c t 3 týp virus cúm A, B, C có liên h v i m c đ n ng nh c a các tr n d ch do chúng gây ra.  Virus B và C th ẻ ể  Virus A có th gây các hình th c d ch khác ế ỳ ỏ ị nhau : d ch nh (chu k 2 đ n 4 năm), d ch ạ ị ặ ươ ư ng ho c đ i d ch trên toàn l u hành đ a ph ỳ i (chu k >= 10 năm).. th gi

Ệ 3.1 B NH CÚM ể ọ ị B. D ch t h c ệ ủ ấ ặ

̃ ư

M t trong nh ng tính ch t đ c bi

t c a Influenza là

ệ

ễ

ầ

ườ

ầ

ổ ậ ấ ng xuyên thay đ i tính ch t kháng nguyên. Do v y, ướ ễ ượ c mi n nhi m trong l n b nh tr c ạ ế ế ượ ệ c b nh l n k ti p gây ra do lo i

ộ ườ th ữ i đã đ nh ng ng ẫ v n không tránh đ virus m i. ớ

ả

Tính c m th b nh l

i r t cao nên m i ng

ụ ệ ề

ườ ở ứ i ộ

ọ ị

ễ

ệ

ố ớ ư

ổ ạ ấ l a tu i ễ ễ ắ ệ khác nhau đ u d m c b nh và làm d ch b c phát. Mi n ị ấ d ch đ i v i virus cúm xu t hi n nhanh sau khi nhi m ề ư ệ b nh nh ng không b n v õng sau 1 2 năm.

ễ

ẫ ự ế

ớ ẽ ớ

ể ả ặ

ộ

ể

Do đó, tái nhi m v n có th x y ra v i cùng 1 týp kháng nguyên khi có s ti p xúc ch t ch v i virus trong m t ậ t p th đông đúc

3.1 B NH CÚM ề

ư

Ệ ị C. Đi u tr , pho ng ng

ể ệ

ị ố ế ố ớ ề ứ ứ ế ệ

ệ

 Đ i v i các th b nh cúm không bi n ch ng, ả đi u tr c t y u là gi m b t các tri u ch ng ư ố do b nh gây ra nh s t, nh c đ u, đau mình. ố ạ ố Dùng các lo i thu c h s t, gi m đau .

ớ ứ ầ ả

ạ  Phòng ng a :ừ

ệ ủ ế

ộ ệ ạ ừ ệ ế ớ i trên th gi

ầ

ạ Bi n pháp ch y u phòng ng a b nh cúm ố ồ cho c ng đ ng hi n t i là thu c ị ừ ớ ủ ch ng ng a v i thành ph n là Influenza b ấ b t ho t.

Ạ Ệ 3.2 B NH D I ạ ươ (1) ng A.Đ i c ệ

ả ạ

ậ ỷ ấ ệ

ấ ủ ế ở t nam virus d i l u hành ch y u ấ mèo. Virus xu t

ướ ệ c dãi c a chó ho c mèo

ậ ặ c khi con v t có 35 ngày tr

ố

ị ệ ệ ờ ệ B nh d i là b nh viêm não tu c p tính x y ở ộ đ ng v t có vú, tác nhân gây b nh là ra ọ ạ virus d i trong h Rhabdoviridae. ạ ư Ở ệ Vi ơ ở ế chó nhà, hi m th y h n ủ hi n trong n ướ ừ ả kho ng t ầ ứ tri u ch ng lâm sàng đ u tiên và trong su t th i gian b b nh.

Ạ Ệ 3.2 B NH D I ạ ươ (2) ng A.Đ i c

ậ ạ đ ng v t

ế ắ ế ướ

ạ ế ừ ơ ể ừ ộ ậ ế ế c, v t li m trên ng, sau khi xâm ươ i v t th ng t

ầ ớ

ả

Virus d i xâm nh p vào c th t ị ạ b d i qua v t c n, v t x ạ ị ươ ớ l p da, niêm m c b th ồ ạ ậ i và nhân lên t nh p nó t n t ầ ớ ờ i vài tu n. cho t vài gi ầ i các đ u mút th n Sau đó nhanh chóng đi t ủ ệ ầ ộ ậ kinh c m giác và v n đ ng c a h th n kinh ầ ể ớ ơ ồ ạ ngo i biên r i chuy n t i c quan th n kinh trung

ươ ng.

Ạ Ệ 3.2 B NH D I ạ ươ (3) ng A.Đ i c

ễ ạ ắ ẽ

ủ ệ ắ i b con v t nhi m virus d i c n s trãi ầ 28 tu n, cũng có th ng n

ậ b nh t ặ ơ ườ ị Khi ng ể ừ ờ qua th i gian kho ng 10 ngày ho c dài 1 năm ho c lâu h n.

ủ ệ ắ ả Th i gian

ờ ạ ộ b nh dài hay ng n ph thu c vào tình ặ ố ng ho c s

ế ắ ậ ầ ơ ể ặ ụ ươ ầ tr ng v t c n g n th n kinh trung virus xâm nh p vào c th qua v t c n.

Khi xâm nh p và nhân lên trong t ổ ể ạ ẹ ế ắ ế ỷ ở ng não tu ẽ ầ ậ bào th n kinh, ộ ứ ươ các m c đ virus d i gây t n th ệ ặ n ng nh mà bi u hi n lâm sàng s khác nhau.

Ệ ứ

ề

Ạ 3.2 B NH D I ệ B.Tri u ch ng ti n lâm sàng

ấ ệ ừ T 24 ngày tr

ệ ể ướ ấ ạ ế ắ c khi phát hi n, b nh nhân th y i v t c n có th quan sát

c. ữ ệ ố ấ ộ

ầ

ờ ớ ệ

ứ ồ ồ ệ ứ ồ ổ

ả ứ ư đau nh c,s ng t y t ượ đ ọ ệ Nh ng d u hi u này lan r ng d c theo h th ng ế ạ ệ ố th n kinh và h th ng b ch huy t. ộ ố Đ ng th i v i các tri u ch ng trên còn có m t s ứ tri u ch ng khác kèm theo: b n ch n, th n th c, la ớ hét, chán n n vô c .

Ệ

ệ

Ạ 3.2 B NH D I ứ C.Tri u ch ng lâm sàng

ặ

ứ

ắ

t là co c ng, co th t,

ặ ấ Đ c bi ơ ể ả ơ ở ặ

ệ m t.

ng g p nh t. t, run các c k c c

ể

ệ

ườ

ể t có th tiên ướ ồ i r i lan ặ ạ ng do ng t ho c

ơ ể ệ ặ t 1 chi ho c 2 chi d ướ i. T vong th ễ

ử ế

ố ứ

ệ

ắ ể  a. Th co th t ể ườ Đây là th th ậ co, co gi ể ệ  b. Th li ế Th này hi m h n, kém đi n hình h n. Li ằ ắ ầ phát và b t đ u b ng li ặ lên trên ho c xu ng d ấ ng t vào ngày th 4. Di n bi n b nh không quá 410 ngày.

ể ồ ị

ả ứ

ữ

ộ

ườ ệ

ể ạ

 c. Th cu ng: ữ B nh nhân b kích thích quá đ , có nh ng ph n ng d ụ ạ i b nh tr nên hung b o.. Th tr ng suy s p

ở ấ

ế

ệ ợ t n, ng nhanh, hôn mê, ng t và ch t.

Ệ

Ạ 3.2 B NH D I ị D.Đi u trề

 Hi n ch a có thu c đ c hi u ch a b nh d i khi đã

ữ ệ ố ặ ư ệ ệ ạ

ơ lên c n D i.

ế ạ ớ ạ ệ ử  Do đó vi c x lý v t th ổ ế ợ i ch k t h p v i ng t

ệ ậ ạ ườ ị i b súc v t

ươ ế tiêm kháng huy t thanh và Vaccine d i là cách duy ả ấ ấ ứ nh t c p c u có hi u qu cho ng ạ ắ nghi d i c n.

Ạ 3.3 B NH B I LI T ạ ươ

Ệ A. Đ i c

Ệ ng (1)

ạ ệ t

 D a vào tính kháng nguyên, virus b i li c chia làm ba týp huy t thanh :

 Týpe I Brunhild,  Týpe II Langsing và  Týpe III Léon.

ự ượ ế đ

ớ ỷ ệ l cao nh t ấ ở

ượ Týpe I đ ệ b nh nhân s t b i li ậ c phân l p v i t ố ạ ệ t.

Ạ 3.3 B NH B I LI T ạ ươ

ươ

Ệ A. Đ i c ộ ệ ổ

ễ ng

ặ

ứ

ể ổ ầ

Ệ ng(2) ấ t là m t b nh nhi m virus c p tính, có th lây ề ơ ở nhi u c quan và t ộ ậ h th n kinh v n đ ng, các nhân th n ừ

ự ậ

ỏ

ủ ủ ủ ố

ệ t, còn ph n l n là ể

ầ ớ ệ

ệ ặ

t ho c th không có tri u

ộ

t có tên là Poliovirus thu c nhóm virus

ạ ệ ộ

ả ng ru t trong gia đình Piconaviridae. Virus có kh

ể ố

ề

ặ

ườ ng bên ngoài ệ ộ t đ 20 oC. Tuy ệ ộ t đ 56o C ho c ự

ướ

S t b i li ố ạ ệ ị lan thành d ch, gây t n th ệ ở ệ ầ ch c, đ c bi ệ ầ ọ kinh s não, hành t y, h th n kinh th c v t, v não, s ng ừ bên, s ng sau c a t y s ng. ể ệ ộ ố M t s ít b nh nhân có bi u hi n li ệ ể ẹ ể ệ b nh th nh , th không li ứ ch ng lâm sàng. Virus b i li ườ đ ở năng đ kháng cao, có th s ng môi tr ể ự ử ở trong nhi u ngày, có th d tr nhi ạ ở ễ ị ấ nhiên chúng d b m t ho t tính nhi ằ c có Clor và tia c c tím. b ng formaldehyde, n

3.3 B NH B I LI T

Ệ ị B. D ch t ơ ắ

Ệ Ạ ể ọ h c (1) ế ớ ề

ệ

ồ

ở  Ng

ơ ấ ủ ứ

ệ

t là ngu n lây quan trong nh t.

ố ạ ệ ả  S t b i li ướ ệ các n ạ ệ ườ i là ngu n b nh duy nh t c a virus b i li ệ mang virus không có tri u ch ng lâm sàng, ng ể ẹ nh , th không li ộ ố

ồ ể

ậ i nh ng t p trung t x y ra kh p n i trên th gi ệ ể c đang phát tri n n i có đi u ki n v sinh kém. ườ i t. Ng ườ ị ể i b th ấ ư t nh ng

 M t s súc v t cũng có th mang virus b i li

ề

ậ ả

không có kh năng truy n sang cho ng

ạ ệ i.

ồ

ặ

ậ

 Ru i nh ng, gián là trung gian truy n b nh, tác nhân v n ườ ệ

ườ

ừ

ể

chuy n virus t

phân ng

i lành.

ườ ệ ề i b nh sang ng

Ạ Ệ 3.3 B NH B I LI T ể ọ ị B. D ch t

ủ ườ t là đ

ị i

Ệ h c (2) ườ ạ ệ ng tiêu  Đ ng lây chính c a virus b i li ế ặ ệ phânmi ng ho c gián ti p qua ự ẩ ườ c, th c ph m, tay b n.b ô nhi m phân ng ấ ộ ố ậ ng hô h p. ể ỏ ủ ệ ng phân r t nh c a b nh nhân có th ệ

ả ấ ự ế ừ hóa, tr c ti p t ễ ẩ ướ n ườ ệ b nh. M t s ít ghi nh n lây qua đ ấ ộ ượ M t l ề ứ ch a hàng ngàn li u virus gây b nh. ộ ệ ố ạ ệ  S t b i li t là m t b nh có kh năng lây lan r t

l n. ớ

Ạ

Ệ

Ệ 3.3 B NH B I LI T C. Lâm sàng ổ ừ

ờ ỳ ủ ệ b nh thay đ i t 335 ngày, trung bình 6

ệ ể ả ố t có th gây ra b n b nh c nh lâm sàng

ứ

ệ ể t th không tri u ch ng lâm sàng. ẹ ể ệ t th b nh nh ệ ể t t th không li ể ệ t th li t Th i k 20 ngày. ố ạ ệ S t b i li khác nhau : ố ạ ệ  S t b i li ố ạ ệ  S t b i li ố ạ ệ  S t b i li ố ạ ệ  S t b i li

Ệ

Ạ

ừ

Ệ 3.3 B NH B I LI T C. Phòng ng a (1) ừ

 1. Phòng ng a chung :  Kho ng 95% s t b i li

ả th không có tri u

ứ ẹ

ừ ề

ệ ệ ệ ố ạ ệ ở ể t ề ấ ể ệ ch ng lâm sàng và th b nh nh nên v n đ ặ phòng ng a chung g p nhi u khó khăn. ệ  Th i gian cách ly b nh nhân trong b nh vi n

̃ ờ ả ị ả ư ẹ ặ

ể ệ ạ

ạ ộ ứ ế

ụ ậ ầ kho ng 2 tu n. Tránh t t p nh õng đám đông khi ị ể ệ có d ch x y ra. Nh ng b nh nhân b th nh ho c ế th không li t, h n ch ho t đ ng, tránh kích thích ệ ế đau cho đ n khi các tri u ch ng lâm sàng bi n m t. ấ

Ệ

Ạ

ừ

Ệ 3.3 B NH B I LI T C. Phòng ng a (2)

ừ

ừ ố ạ

ạ ắ 2. Ch ng ng a : Có hai lo i v c xin phòng ng a s t b i

ủ

ạ ệ ượ

ố ạ  a. V c xin kh ho t Salk : là lo i thu c ch ng ch t o t ử ạ ằ c kh ho t b ng Formaline. Hi n nay ướ

ượ ử ụ ở ư

ể

nh õng n

ế ạ ừ ệ ỉ c đang phát tri n, ch ệ

ắ

ả

ộ ự

ả

ố

 b. V c xin s ng gi m đ c l c Sabin : là lo i thu c ch ng

ủ t : ệ ắ ử ạ virus b i li t đ ố thu c ít đ c s d ng ố ử ụ s d ng khi v c xin u ng không có hi u qu . ủ ắ ả c làm b ng virus s ng gi m đ c l c. V c xin Sabin

ộ

c đang phát

ố ộ ự ằ ố ở ữ ượ ử ụ nh ng n c s d ng r ng rãi ở ộ ủ ươ

ạ ắ ướ ng trình tiêm ch ng m r ng.

ượ đ ệ hi n nay đ ể tri n trong ch

Ở Ệ 3.4 B NH S I ạ ươ ng (1) A. Đ i c

 Virus s i là thành viên nhóm

ở Morbilivirus thu c ộ

họ Paramyxoviridae.

ở ầ ườ ấ  Virus s i có c u trúc hình c u, đ

ồ ỗ

ắ ỏ

ỏ ồ ắ ồ i ra (hay còn

ấ

 B nh s i là m t b nh truy n nhi m c p tính gây ấ

ng kính 100 – ỏ ồ 250 nm và g m 6 protein. Bên trong v g m chu i xo n ARN và 3 protein. V bao bên ngoài g m ạ protein g n 2 lo i glycoprotein nh l ọ g i là các m u). ở ộ ệ ề ễ ệ ấ

ườ ở ng hô h p do virus s i gây ra. ị d ch lây qua đ

Ở Ệ 3.4 B NH S I ạ ươ ng (2) A. Đ i c

 B nh có bi u hi n s t, ho, viêm k t m c và

ệ ố ể ệ ế ạ

ơ ể ả

ặ ổ n i ban đ c tr ng. ị ở ứ ề ế ứ ể

 Khi b s i, s c đ kháng c th gi m sút nên d m c các bi n ch ng, có th nguy hi m đ n tính m ng. ệ

ễ ắ ế ể

 Phòng b nh hi u qu b ng cách tiêm phòng

ạ ệ ả ằ

ắ v cxin.

Ở Ệ 3.4 B NH S I ễ ọ ị B. D ch t h c

ở ở ệ ổ ứ

m t đ n hai ngày

 B nh nhân s i là ạ ở  Virus s i lây m nh nh t t ậ ọ ở  Tr s sinh khi m i l

ướ ẻ ơ ộ ị ồ ạ ễ ẹ ị

ả ch a virus s i. ấ ừ ộ ế c khi có m c s i và t n 4 ngày. ụ ễ ớ ọ t lòng có mi n d ch th ề i đ ng do m truy n và mi n d ch này t n t kho ng 4 6 tháng.

Ệ

Ở 3.4 B NH S I ệ C. Bi u hi n lâm sàng

ờ ỳ

ừ

ẻ ờ ỳ ủ ệ : Th i k này ch ng 11 12 ngày. Tr

ể ể ể b nh ề

ơ s sinh ph n nhi u kéo dài 14 15 ngày.

ắ ầ ố ế

ắ ầ

 1. Lâm sàng th đi n hình  1.1. Th i k ầ ờ ỳ ở  1.2. Th i k kh i phát ừ  Ch ng 4 5 ngày t

lúc b t đ u s t đ n lúc b t đ u

ừ ọ ở m c s i.

ờ ỳ ọ ở

ặ

ờ ỳ ứ c th i k này các tri u ch ng n ng h n lên, s t có

ể

ả

 1.3. Th i k toàn phát (Hay th i k m c s i) ẳ ố  Tr ể t, mê s ng.

ệ ụ oC, ho liên t c, có th co gi

ướ th lên t

ờ ỳ i 40

ệ

ớ ờ ỳ ắ ầ

ờ ỳ ở

ườ

ọ

ậ  1.4.Th i k lui b nh (hay th i k bay ban) ắ  Ban b t đ u bay sau khi s i đã m c kh p ng

Ở 3.4 B NH S I ặ ể

Ệ Các th lâm sàng đ c bi

ệ (1) t

 1. S i  R t hi m g p

ặ ở ẻ ơ tr s sinh và tr d i 6

ở ở ẻ ơ tr s sinh ế ấ ổ ẻ ướ ủ ụ ộ ễ ị

ẹ tháng tu i vì còn mi n d ch th đ ng c a m truy n sang.

 S t nh , viêm long m t mũi nh , sút cân,

ề ố ẹ ẹ

ầ ố

ưỡ

ắ ườ ư ng.

 Th b nh này n ng d t

ắ ạ tăng b ch c u trong máu. Sau đó s t cao 40 410C, da xám, l i khô và viêm long m t mũi ở ấ ấ ặ r t n ng, th g p nh ng ph i bình th ặ ể ệ ễ ử ổ vong.

Ở 3.4 B NH S I ặ ể

Ệ Các th lâm sàng đ c bi

ệ (2) t

ở

ặ ế ể ễ ử

2. S i ác tính ả ệ  B nh c nh n ng, ti n tri n nhanh, d t vong ể ố ạ ấ ấ ệ

 Bi u hi n: Suy hô h p c p, r i lo n . th n kinh n ng, r i lo n đông máu

ố ạ ặ ầ

Ệ Các th lâm sàng đ c bi

ệ (3) t

ườ ặ

Ở 3.4 B NH S I ặ ể ̀ ở ở ươ ớ i l n ở ở ườ ớ ng

i l n th ng n ng h n ơ ở

3. S i ệ  B nh s i tr em.

ể ị ở ễ ễ

ườ ớ i l n có th b s i do ch a bao gi ị ượ ở ế

ẻ ờ có  Ng ị ị ễ mi n d ch hay mi n d ch quá ít do mi n d ch c b i vac xin đã suy y u nên kháng thu đ ệ ơ ể ủ ể ả ể th sinh ra ít không đ đ b o v c th .

Ệ ế

ứ

Ở 3.4 B NH S I Bi n ch ng

 Đ c chia thành 3 nhóm liên quan đ n v trí

ế

ị ầ ệ ố ng hô h p, h th ng th n kinh . Ngoài ra có các bi n ế ườ

ườ ổ đ ng t n: ươ ng và đ ặ ế ơ

ể ầ ế ấ

ễ ạ ế ắ

ứ ể ở

ườ ệ ả ượ ấ ươ th trung ng tiêu hoá ư ứ ch ng hi m g p khác nh : viêm c tim, viêm đài ả ể ậ b th n, xu t huy t gi m ti u c u sau nhi m trùng, bi n ch ng vào m t, gây loét giác m c. ẵ  Sau s i có th làm phát tri n b nh lao có s n i suy gi m ệ ể ở ữ nh ng ng

ặ ễ ị ệ ấ ho c xu t hi n b nh lao mi n d ch.

Ệ

ị

Ở 3.4 B NH S I Đi u trề

ị ề ệ

ệ ữ ở

ề ế ề ị ệ ứ ở ồ ớ ẩ ả

ị ệ ứ ễ ệ ứ ế

ặ ị ế

ự ề

 Li u pháp đi u tr b nh s i g m đi u tr toàn thân và đi u tr tri u ch ng. V i nh ng b nh nhân s i có bi n ch ng nhi m khu n thì ph i dùng các ế ỳ kháng sinh đ c hi u tu theo bi n ch ng. N u ầ ệ b nh nhân b viêm não c n thi t chăm sóc tích c c ả chú ý tăng áp l c n i s . Ph i dùng vitamin A li u cao trong các tr t tr em ổ ấ ướ d

ệ ẻ ặ ng h p s i n ng đ c bi

ự ộ ọ ợ ở ặ ườ ả i 2 tu i r t có hi u qu .

ả ố ệ ạ ệ  Ngoài ra Vidarabin cũng có hi u qu ch ng l i

virus s i ở