ặ ấ ề I.Đ t v n đ :
ệ ặ ờ ặ ờ ở ộ ệ ươ ệ H M t tr i (hay Thái D ng H ) là m t h hành tinh có M t tr i
ự ấ ẫ ủ ể ằ ạ trung tâm và các thiên th n m trong ph m vi l c h p d n c a M t tr i, t ặ ờ ấ ả t c
ượ ừ ự ụ ủ ồ chúng đ c hình thành t ộ s suy s p c a m t đám mây phân t ổ ử kh ng l
ỷ ặ ờ ể ầ ầ đây g n 4,6 t năm. Đa ph n các thiên th quay quanh M t tr i, và kh i l cách ố ượ ng
ủ ế ỹ ạ ỹ ạ ầ ặ ẳ ậ t p trung ch y u vào 8 hành tinh có qu đ o g n tròn và m t ph ng qu đ o
ặ ẳ ạ ớ ọ ầ g n trùng khít v i nhau g i là m t ph ng hoàng đ o.
ộ ấ ồ ờ
Trái Đ t là m t hành tinh th ba tính t ớ ừ ặ ờ ủ ệ ặ ờ ứ ấ ố
ấ m t tr i, đ ng th i cũng là hành ề tinh l n nh t trong các hành tinh đ t đá c a h m t tr i xét v bán kính, kh i ượ l ấ ậ ộ ậ ng và m t đ v t ch t.
ệ ự ệ là v tinh t nhiên ấ ủ Trái Đ tấ và là v tinh t
M t Trăng ứ ớ ặ nhiên l n th năm ự duy nh t c a ờ . ệ ặ trong H M t Tr i
ữ ự ủ ể ặ ấ ặ ạ ộ ờ ệ S chuy n đ ng c a M t Tr iTrái Đ tM t Trăng t o nên nh ng hi n
ị ư ệ ượ ệ ượ ủ ượ t ng vô cùng thú v nh : Hi n t ề ng th y tri u, hi n t ng ngày và đêm.
ố ớ ậ ở ệ ượ ề ự Phân b đ i khí h u các vùng mi n khác nhau và hi n t ệ ng nguy t th c,
ự ậ nh t th c...
ủ ự ệ ậ ặ ộ Và nh t th c và nguy t th c ự là hi n t ể ệ ượ mà chuy n đ ng c a M t ng
ấ ặ ấ ờ ệ ị ặ Tr iTrái Đ tM t Trăng r t đ c bi ạ t,đó là t o nên ẳ 3 v trí th ng hàng. Hàng
ề ướ ườ ỗ ệ ượ ngàn năm v tr c ,con ng i cho r ả ng này x y ra là
ớ ự ế ộ ủ ữ ề ạ ằng m i khi hi n t ư ủ ế đi m báo cho nh ng tai ho vô cùng kh ng khi p .Nh ng v i s ti n b c a
ệ ượ ữ ậ ọ ỉ khoa h c kĩ thu t ngày nay thì đây ch là nh ng hi n t ế ứ ng thiên nhiên h t s c
ườ bình th ng.
ệ ượ ể ậ ự ự ậ Bài t p nhóm tìm hi u hi n t ệ ng nh t th c,nguy t th c chính là tìm ra
1
ơ ả ữ ứ ụ ữ ữ ệ ấ ể ự nh ng khái ni m c b n nh t, nh ng s so sánh, ng d ng và nh ng cách đ
ệ ượ ặ ệ ồ ờ quan sát hai hi n t ng thiên văn vô cùng đ c bi t này. Đ ng th i, bi ế ượ t đ c
ị ừ ữ ề ế ư ủ ạ ề ự ự ệ ậ nh ng truy n thuy t thú v t xa x a c a nhân lo i v nh t th c, nguy t th c.
ả II.Gi ề ế ấ i quy t v n đ :
ể ộ ơ ở ươ ủ ệ ế ặ 1.C s lý thuy t: Chuy n đ ng c a Thái D ng H (M t trăng,
ặ ờ ế ệ ấ ẫ ự ệ ậ Trái đ t, M t tr i) d n đ n hi n t ự . ngượ Nguy t th c, Nh t th c
Ự Ệ ● NGUY T TH C LÀ GÌ?
ệ ượ ấ ở ủ ặ ấ ị ệ Nguy t th c ự là hi n t ng m t trăng b che khu t b i bóng c a trái đ t
ướ ặ ờ ệ ượ ủ ặ ọ tr c ánh sáng c a m t tr i, hay còn g i là M t Trăng máu, là hi n t ng
ủ ệ ặ ấ ố ớ ặ thiên văn khi M t Trăng đi vào hình chóp bóng c a Trái Đ t, đ i di n v i M t
Tr i.ờ
ặ ự ấ ặ Do m t trăng không t ờ phát ra ánh sáng, chúng ta nhìn th y m t trăng là nh có
ặ ờ ả ạ ủ ế ặ ặ ánh sáng c a m t tr i chi u vào m t trăng, m t trăng ph n l i ánh sáng nên
ư ể ấ ặ ặ ấ ặ ờ chúng ta nhìn th y m t trăng, nh ng vào th i đi m m t trăng trái đ t m t
ẳ ấ ờ ặ ờ ủ ế ế tr i th ng hàng nhau, trái đ t đã che khu t
ứ ứ ặ ặ ấ ánh sáng c a m t tr i chi u đ n ố ủ ấ ặ m t trăng, t c là m t trăng đ ng sau bóng c a trái đ t, lúc này m t trăng t i
ệ ượ ể ầ ấ ấ ờ ị ọ đen d n do b khu t sau bóng trái đ t, th i đi m và hi n t ng này g i là
ự ệ nguy t th c.
Ự Ậ ●NH T TH C LÀ GÌ?
ệ ượ ậ ặ ờ ị ặ ừ Nh t th c ự là hi n t ấ ở ng m t tr i b che khu t b i m t trăng khi nhìn t
ậ ấ ự ả ữ ặ ấ ặ ờ
ừ ầ ấ ặ ấ ộ trái đ t. Nh t th c x y ra khi M t Trăng đi qua gi a Trái Đ t và M t Tr i và ặ Trái Đ t, lúc đó M t Trăng che khu t hoàn toàn hay m t ph n M t quan sát t
ể ả ề ờ ỉ ạ ể ờ ừ Tr i. Đi u này ch có th x y ra t i th i đi m sóc trăng non khi nhìn t Trái
ờ ị ặ ủ ủ ặ ấ ấ ặ Đ t, lúc M t Tr i b M t Trăng che khu t và bóng c a M t Trăng ph lên
2
Trái Đ t. ấ
ệ ượ ậ ệ ượ ệ Hình 1: Hi n t ng Nh t th ực Hình 2: Hi n t ự ng Nguy t th c
Ơ Ở Ự Ọ Ủ Ậ Ệ ●C S KHOA H C C A NGUY T TH C, NH T TH C Ự
ặ ờ ấ ặ ấ ặ Trái đ t quay quanh m t tr i, m t trăng quay quanh trái đ t, hai m t
ỹ ạ ấ ẳ ẳ ấ ồ ớ ph ng qu đ o này r t ít khi đ ng ph ng v i nhau, tuy nhiên đôi khi Trái đ t
ặ ờ ỹ ạ ữ ế ặ ằ ặ ẳ M t trăng và M t tr i cùng n m trên giao tuy n gi a hai m t ph ng qu đ o
ẳ ị ừ ệ ượ ạ ự này, hình thành 3 v trí th ng hàng t đó t o nên hi n t ệ ng Nguy t th c và
ự ậ Nh t th c.[1]
ả ế 2.Gi i quy t và phân tích:
Ự Ự Ạ Ậ Ệ ● PHÂN LO I NH T TH C ,NGUY T TH C
ự ể ượ ị ạ ậ ậ ự Có 4 ki u nh t th c và chúng đ c xác đ nh *Phân lo i Nh t Th c:
ề ặ ủ ặ ấ ở b i các vùng bóng c a M t Trăng trên b m t Trái Đ t.
ự ự ậ ả ầ ậ ầ ặ ộ
1.
Nh t th c toàn ph n: M t nh t th c toàn ph n x y ra khi M t
3
ấ ặ ờ ố Trăng che khu t hoàn toàn M t Tr i và hình thành các vùng bóng t i và bóng
ề ặ ộ ậ ể ễ ự ỉ ử ố n a t i trên b m t Trái Đ t
ặ ở ậ ầ ấ . M t nh t th c toàn ph n ch có th di n ra khi ể M t Trăng ỹ ạ . quanh c n đi m qu đ o
ự ự ậ ầ ậ ầ ả ặ ộ ộ
2.
Nh t th c m t ph n: Nh t th c m t ph n x y ra khi M t Trăng
ấ ặ ờ ỉ không che khu t hoàn toàn đĩa M t Tr i và ch hình thành vùng bóng n a t ử ố ở i
ề ặ ấ trên b m t Trái Đ t.
ự ậ ậ ả
3.
ự Nh t th c hình khuyên: Nh t th c hình khuyên x y ra khi vùng
ố ẽ ệ ấ ặ ấ ấ ố ủ đ i c a vùng bóng t i xu t hi n trên Trái Đ t. Đĩa M t Trăng s che khu t
ể ộ ủ ặ ờ ủ ặ ạ ờ vùng trung tâm c a đĩa M t Tr i, đ l vùng rìa ngoài c a M t Tr i có d ng
ư ộ ể ả ự ế ẫ ậ ặ ộ ỉ nh m t chi c nh n. M t nh t th c hình khuyên ch có th x y ra khi M t
ở ỹ ạ ễ ể Trăng quanh vi n đi m qu đ o.
ự ự ế ậ ả ấ ả ậ
4.
Nh t th c lai: Nh t th c lai r t hi m khi x y ra. Chúng x y ra khi
ự ự ậ ậ ầ ộ ộ ể m t nh t th c hình khuyên chuy n thành m t nh t th c toàn ph n.
4
ậ ả ộ Hình 4: Hình nh nh t th c m t ự ầ ầ ự ụ ph n ngày 25/5 do tàu NASA ch p. Hì ậ nh 3: Hình nh Nh t th c toàn ph n ạ t ả i Australia
ự ậ ệ ượ ự ậ Hình 6: Hi n t ng nh t th c lai
Hình 5: Nh t th c hình khuyên năm 2011.
ự ệ ạ * Phân lo i Nguy t Th c:
ự ự ễ ệ ệ ầ ầ
1.
Nguy t th c toàn ph n: Khi nguy t th c toàn ph n di n ra, tia
ờ ướ ặ ế ượ ủ ế ặ M t Tr i tr c khi đ n đ ấ c M t Trăng đã chi u vào chóp bóng c a Trái Đ t
ể ạ ị ướ ị ả ạ ắ ấ và b khí quy n Trái Đ t khúc x . Các tia sáng b c sóng ng n đã b c n l i
ỉ ướ ặ ỏ ế h t, ch còn các tia có b c sóng dài (đ , cam) xuyên qua, do đó, M t Trăng
ườ ướ th ệ ng hi n ra d ạ . ỏ i màu đ nh t
ự ệ ặ ấ ả ặ ộ ờ
2.
Nguy t th c m t ph n: ầ X y ra khi M t Tr i, Trái Đ t và M t
ườ ẽ ị ờ ầ ẳ ặ ằ Trăng n m trên đ ng g n th ng. Lúc này ánh trăng s b m đi và M t Trăng
ủ ể ế ầ ấ ặ ộ ấ ị b khuy t đi m t ph n. Có th nhìn th y bóng c a Trái Đ t màu đen (ho c
ỏ ẫ ấ ặ màu đ s m) đang che khu t M t Trăng.
ự ử ố ệ ử ố ặ ả
3.
Nguy t th c n a t i: x y ra khi M t Trăng đi qua vùng n a t i
ẽ ờ ẽ ờ ấ ặ ố ệ ủ c a Trái Đ t. Lúc này ánh trăng s m và M t Trăng s m và t i đi. Nguy t
ự ầ ắ ấ ằ ườ ủ ặ ờ th c bán ph n khó nhìn th y b ng m t th ng do ánh chói c a M t Tr i
5
ả gi m thi u. ể [2]
Hình 9:Nguy t ệ
ạ ự ự ử ố ự Hình 7:Nguy t ệ ầ t i TP. Hình 8:Nguy t ệ ầ ộ th c m t ph n. th c n a t i.
th c toàn ph n Vũng Tàu.
Ự Ủ Ậ Ệ ●CHU KÌ C A NH T TH C VÀ NGUY T TH C Ự
ự ả ặ ờ ư ẳ ệ ấ ặ ầ Nguy t th c x y ra khi M t tr i – Trái Đ t – M t trăng g n nh th ng
ươ ứ ự ậ ằ ớ ị ị hàng , v trí này t ng ng v i ngày r m âm l ch hàng tháng.Còn nh t th c
ặ ờ ư ẳ ấ ầ ặ ị ươ ả x y ra khi M t tr iM t trăngTrái Đ t g n nh th ng hàng , v trí này t ng
ứ ồ ớ ị ng v i m ng 1 âm l ch hàng tháng.
ặ ờ ỹ ạ ể ạ ộ ộ ấ M t tr i chuy n đ ng quanh Trái Đ t theo m t qu đ o là hoàng đ o,
ể ặ ạ ầ ạ ộ ỹ ạ còn M t trăng chuy n đ ng theo qu đ o là b ch đ o.Trên thiên c u , chúng
ướ ắ ộ ộ ạ ể ặ ỉ ắ c t nhau d i m t góc 5 đ 9 phút và c t nhau t i hai giao đi m,ch khi M t
ờ ở ầ ể ộ ộ ớ ặ tr i và M t trăng ể g n m t trong hai giao đi m này thì b ba này m i có th
ư ẳ ể ả ự ệ ầ ẳ ớ th ng hàng hay g n nh th ng hàng, lúc đó m i có th x y ra nguy t th c và
ự ậ nh t th c.
ể ả ự ự ệ ậ ặ ặ ả ờ Và đ x y ra nguy t th c và nh t th c thì M t Tr i và M t trăng ph i
ở ầ ả ươ ứ ể ằ ặ ồ g n hai giao đi m và ngày đó ph i t ng ng là ngày r m ho c ngày m ng
6
ộ ị m t âm l ch.
ỹ ạ ặ ặ ấ ờ Hình 10:Qu đ o quay M t Tr iTrái Đ tM t Trăng
ổ ị ể ể ộ ỗ Hai giao đi m này thay đ i v trí sau m i 1 chu kì chuy n đ ng quanh
ườ ể ẽ ẳ ầ ố TĐ nên đ ng th ng n i hai giao đi m này đi qua tâm TĐ s xoay d n sau
ủ ể ỗ ộ ờ ườ ằ m i chu kichuy n đ ng c a MTrăng và Mtr i quanh TĐ .Ng i ta tính r ng
ườ ứ ế ẳ ộ đ ng th ng trên xoay m t vòng h t 6585 ngày 8h .T c là sau 6585 ngày 8h
ẽ ặ ạ ự ự ệ ệ ậ ả ợ ướ thì hi n tu ng Nh t th c và nguy t th c đã x y ra s l p l ư ầ i y nh l n tr c,
ẽ ể ấ ổ ỉ ị ch khác là đ a đi m nhìn th y nó trên TĐ s thay đ i.
ố ố ố ổ ệ ể ậ ầ ộ Theo th ng kê:M t năm có t ng s t i thi u là 4 l n nh t nguy t
ự ư ạ ạ ế ầ th c(năm 2014). Nh ng l ữ i có nh ng năm l i có đ n 5 l n (năm 2013, 2018 và
ữ ể ặ ạ 2019) ho c cũng có th là 6 (năm 2011 và 2020). Tuy nhiên có nh ng năm l i
ế ậ ầ ấ ầ ầ lên đ n t n 7 l n (năm 1982 và 2038). L n g n đây nh t là năm 1982 và trong
ấ ỳ ự ẽ ệ ề ậ ầ ươ t ng lai s là năm 2038. B t k năm nào có 7 l n nh t, nguy t th c thì đ u
ế ắ ả ầ ả ắ ầ ầ ả ch c ch n ph i có l n x y ra đ u tiên vào tháng 1 và l n k t thúc vào kho ng
tháng 12.
ự ệ ể ầ ậ ộ ươ Có th có 3 l n nh t, nguy t th c trong m t tháng d ị ng l ch
ể ả ệ ượ ế ậ ệ ậ ầ ộ không? Th t hi m đ x y ra hi n t ự ng nh t, nguy t th c 3 l n trong m t
ế ẽ ấ ả ế ầ ầ ầ tháng. L n g n đây nh t x y ra là vào năm 2000, và l n ti p đ n s là năm
7
2206.
ổ ế ể ả ư ầ ơ ộ ị Nh ng ph bi n h n là trong m t tháng âm l ch có th x y ra 3 l n
ự ế ế ệ ầ ầ ậ ấ ả nh t, nguy t th c. L n g n đây nh t đã x y ra là vào năm 2013, và ti p đ n
ẽ s là năm 2018.
ộ ầ ự ự ệ ể ầ ậ ậ ộ Ba l n nh t, nguy t th c trong m t tháng, có th là m t l n nh t th c
ẽ ữ ự ự ệ ệ ẽ ầ ặ ầ ộ ầ xen k hai l n nguy t th c ho c là m t l n nguy t th c, xen k gi a hai l n
ự ậ nh t th c trong cùng tháng đó.
ự ệ ể ả ầ ậ ầ ậ ầ ự Năm x y ra 7 l n nh t, nguy t th c có th là 5 l n nh t th c và 2 l n
ệ ặ ự ự ệ ầ ầ ậ ự nguy t th c, ho c ng ượ ạ c l i, 5 l n nguy t th c và 2 l n nh t th c, cũng có
ự ự ự ệ ệ ể ầ ậ ầ ặ ầ ầ th là 4 l n nh t th c và 3 l n nguy t th c, ho c 4 l n nguy t th c và 3 l n
ậ nh t th c. ự [3,4]
ủ ậ ấ ả ầ ỗ ự :M i năm, Trái đ t tr i qua trung bình 2,4 l n Chu kì c a Nh t th c
ế ợ ủ ặ ờ ự ậ ạ ặ ộ Nh t th c. Tùy thu c vào hình d ng k t h p c a M t tr i, M t trăng và Trái
ể ỗ ừ ấ ả ự ế ầ ậ ầ ấ đ t, m i năm có th có t ầ 2 đ n 5 l n Nh t th c. L n g n đây nh t x y ra 5
ẽ ễ ự ậ ầ ậ ế ầ l n Nh t th c là vào năm 1935 và l n ti p theo s di n ra vào năm 2206. Nh t
ộ ầ ứ ự ế ầ ấ ả ỉ th c toàn ph n là hi m nh t và ch có m t l n x y ra c sau 12 năm
ộ ầ ể ả ự ề ế ậ ầ Nh t th c toàn ph n có th x y ra 12 năm m t l n. Đi u đó khi n
ự ệ ự ế ể ặ ầ ở ấ ậ chúng tr thành s ki n hi m g p.Nh t th c toàn ph n có th kéo dài lâu nh t
ự ư ầ ậ ả ố là 7,5 phút. H u nh các Nh t th c gi ng nhau x y ra sau 18 năm và 11 ngày.
ồ ộ ờ ượ ọ Th i kì 223 tháng đ ng b này đ c g i là saros[ 5]
ỳ ủ ệ ự ệ ầ ỗ ấ ự :M i năm có ít nh t hai l n nguy t th c. Chu k c a Nguy t th c
ả ướ ự ẽ ễ ể ị B ng d ự ệ i đây hi n th danh sách các s ki n thiên th c s di n ra cho
8
ế đ n năm 2020.
Ữ Ự Ự Ậ Ệ ●SO SÁNH GI A NH T TH C VÀ NGUY T TH C
9
ậ ự Nh t th c ự ệ Nguy t th c
ờ ặ ấ ặ ề ả
ố Gi ng nhau ấ
ẳ ậ ậ ự ự ệ ấ
ế ệ Đi u ki n: M t Tr iTrái Đ tM t Trăng ph i th ng hàng ề ế V t chính đ u bi n m t. ặ ờ ế Nh t th c thì M t tr i bi n m t, Nguy t th c thì ấ M t trặ ăng bi n m t
ặ ờ ấ ặ ờ ứ ự ặ trăng – : M t tr i – M t ặ : M t tr i – Trái đ t – M t
ậ ả ấ ừ
ấ
ượ ượ c vào c vào
Khá c nha u ệ ượ ầ ố ở ả ng x y ra ph n t
ở phía Trái ị ặ ề ặ ờ ng v M t tr i và b M t
ứ ự Th t Trái đ tấ ặ M t trăng là v t c n ánh sáng ừ ặ ờ ế t M t tr i đ n Trái đ t. ỉ ả Ch x y ra và quan sát đ ban ngày Hi n t ấ ướ đ t h Trăng che ngang
Th t trăng ậ ả Trái đ t là v t c n ánh sáng t ặ ờ ế ặ M t tr i đ n M t trăng ỉ ả Ch x y ra và quan sát đ đêm có trăng ả ượ ệ ng x y ra Hi n tr i ữ ấ ủ c a Trái đ t vào nh ng ngày Trái ậ ượ ấ ự c ánh sáng do s đ t nh n đ ả ặ ờ ủ ạ ph n x ánh sáng M t tr i c a ặ M t trăng
Ứ Ự Ự Ủ Ụ Ậ Ệ ● NG D NG C A NGUY T TH C, NH T TH C TRONG
Ộ Ố Ọ Ứ NGHIÊN C U KHOA H C, CU C S NG.
ệ ượ ệ ỉ Vi c quan sát 2 hi n t ng này không ch giúp cho các nhà thiên văn
ượ ả ờ ổ tính toán đ c chính xác th i gian chúng x y ra, b sung thêm chính xác vào lí
ặ ờ ủ ể ế ặ ấ ộ ạ ề thuy t chuy n đ ng c a M t tr i, M t trăng, Trái Đ t mà còn đem l i nhi u
ề ề ấ ọ ữ ệ d li u quan tr ng trong nhi u v n đ khác.
Ự Ệ *NGUY T TH C
ứ ự ế ự ả ỗ ầ ệ ệ ổ M i l n nguy t th c x y ra , vi c nghiên c u s bi n đ i ánh sáng và
ắ ủ ặ ấ ọ ị ế ượ ấ màu s c c a M t trăng khi b che khu t giúp các nhà khoa h c bi c c u t đ
10
ượ ấ ự ể ầ ổ ệ ộ ọ trúc hoá h c trên th ng t ng khí quy n Trái Đ t.S thay đ i nhi t đ trên b ề
ứ ượ ấ ạ ủ ớ ặ ặ ấ m t M t trăng khi đó cũng giúp ta nghiên c u đ c c u t o c a l p đ t đá
ề ầ ự ệ ờ ọ trên đó. Cũng nh quan sát nhi u l n Nguy t th c mà nhà bác h c Galile đã
ằ ấ ẳ ầ ậ ầ ớ ị ỉ kh ng đ nh r ng Trái Đ t có hình c u, vì ch có v t hình c u m i có cái bóng
ự ệ ặ ấ ầ ở ấ ơ hình tròn trên M t trăng trong b t kì l n Nguy t th c nào và b t kì n i đâu.
ệ ượ ự ể ằ ự Hi n t ệ ng nguy t th c khi ẳ ba thiên th n m th ng hàng nên hai l c
ư ầ ươ ư ậ ổ ị ủ ự này g n nh hoàn toàn trùng ph ng và nh v y t ng giá tr c a chúng là c c
ự ấ ẫ ổ ướ ế ủ ề ợ ạ đ i.Khi t ng l c h p d n tăng lên, tr c h t nó làm cho các đ t th y tri u
ạ ơ ườ ợ ụ ồ ướ ể ụ ệ m nh h n, cao h n. ơ Khi đó ng i ta l i d ng ngu n n c đ phát đi n, ph c
ạ ả ấ ụ v sinh ho t và s n xu t.
Ự Ậ *NH T TH C:
ể ủ ờ ồ ầ ặ ầ ậ T ng khí quy n c a M t Tr i g m ba t ng :ngoài cùng là nh t hoa ,
ắ ầ ữ ầ ượ ấ ủ ậ ầ ấ gi a là quang c u , trong là s c c u.L ng v t ch t c a hai t ng trong r t
ạ ế ủ ờ ỗ ườ ể loãng nên ánh sáng c a chúng m nh t đ n n i ngày th ng không th nhìn
ủ ầ ự ấ ầ ấ ậ ở ị th y b i chúng b ánh sáng c a t ng quang c u che khu t.Khi Nh t th c toàn
ủ ầ ị ặ ả ầ ầ ấ ph n x y ra, lúc này ánh sáng c a t ng quang c u b M t trăng che khu t, ánh
ắ ầ ủ ầ ờ ố ệ ề ậ ớ ờ sáng c a t ng s c c u và nh t hoa m i hi n ra trên n n tr i t i. Đây là th i
ấ ể ề ạ ề ể ầ ứ đi m duy nh t đ quan sát và nghiên c u thêm v hai t ng này, v tr ng thái
ủ ể ặ ờ ậ v t lí c a khí quy n M t Tr i.
ặ ờ ệ ượ ễ ự ọ Ngoài ra , dùng kính vi n v ng M t tr i quan sát hi n t ậ ng Nh t th c
ườ ứ ạ ứ ự ể ế ầ toàn ph n, ng ề i ta có th nghiên c u thêm v các b c x vô tuy n, s phân
ồ ủ ứ ạ ầ ớ ế ế ế ấ ố ứ b b c xa vô tuy n, c u trúc ngu n c a b c x vô tuy n.Ph n l n các k t
ả ư ệ ề ứ ạ ặ ờ ừ ữ ế ỉ ế ế ậ ỉ qu t li u v b c x vô tuy n M t tr i t ủ gi a th p k 70 c a th k 20 đ n
ượ ừ ệ ặ ờ ị ự ậ ầ ấ ề nay đ u thu đ vi c quan sát Nh t th c toàn ph n, M t tr i b che khu t c t
ứ ạ ặ ờ ế ự ầ ẫ ổ ổ ặ ấ ầ d n d n nên b c x m t tr i trên m t đ t cũng thay đ i, d n đ n s thay đ i
ệ ừ ườ ể ủ ấ ủ ầ c a b u khí quy n và đi n t tr ng c a Trái Đ t.Cũng trong lúc này, các nhà
ự ế ể ế ằ ớ thiên văn m i có th quan sát tr c ti p quan sát nh m tìm ki m thêm các thiên
11
ể ở th vùng không gian xung quanh M t tr i.[ ặ ờ 3,6]
Ệ ƯỢ ● CÁCH QUAN SÁT HI N T NG:
Ự Ậ * NH T TH C
ự ế ệ ậ ằ ắ ườ ể ự Vi c quan sát nh t th c tr c ti p b ng m t th
ươ ễ ắ ậ ườ ả ế ứ ẩ ổ t n th ng vĩnh vi n cho m t vì v y ng ữ ng có th gây ra nh ng ẩ i quan sát ph i h t s c c n th n.
ư ự ư ữ ề ậ ượ L u ý nh ng đi u sau khi quan sát nh t th c nh không đ ự c quan sát tr c
ế ắ ằ ườ ti p b ng m t th ng.
(cid:0) ự ớ ế ệ ậ ộ Vi c quan sát nh t th c v i m t chi c kính râm (kính đen), phim
ữ ụ ề ả ả ạ ộ ch p Xquang, ru t đĩa m m, băng video không đ m b o vì nh ng lo i này
ỉ ả ứ ộ ượ ạ ch gi m đ sáng ch không ngăn đ ứ ạ c các tia b c x có h i.
(cid:0) ặ ử ụ ự ế ậ ộ ọ Quan sát nh t th c m t cách gián ti p ho c s d ng kính l c
ọ ủ ờ ừ ư ụ ặ ặ ố ợ ọ chuyên d ng nh kính l c c a th hàn mã s 14 ho c kính l c M t Tr i t các
ạ ộ ọ Câu l c b Thiên văn h c.
(cid:0) ộ ấ ể ứ ườ ể ả Ng
ế ố ặ ặ ờ ộ ỏ M t Tr i qua m t chi c ng nhòm hay kính thiên văn nh , ho c khoét m t l ủ i quan sát cũng có th dùng m t t m bìa đ h ng nh c a ộ ỗ
ủ ấ ả ặ ồ ỏ ờ ỗ tròn nh lên t m bìa r i quan sát nh c a M t Tr i xuyên qua l tròn đó trên
ặ ấ m t đ t.
12
(cid:0) VD :
Ự Ệ * NGUY T TH C:
ứ ữ ự ệ ễ ấ ự ệ Nguy t th c là 1 trong nh ng s ki n thiên văn d xem nh t. C ra
ưỡ ạ ẳ ầ ngoài và chiêm ng ng thôi. B n ch ng c n kính thiên văn hay các công c h
ỏ ẽ ớ ố ợ ạ ụ ỗ ả tr khác. Tuy nhiên, v i ng nhòm và kính thiên văn nh s đem l i hình nh
ế ề ề ặ ặ chi ti t v b m t m t trăng.[ 2]
Ự Ự Ậ Ề Ệ Ế ● TRUY N THUY T NGUY T TH C, NH T TH C
ặ ờ ạ
ầ ườ ọ ỳ ố Hình 11: Rahu nu t m t tr i trong ạ th n tho i Hindu i Inca trong k nguy t
Hình 12:Tranh minh h a ho t ệ ủ ộ đ ng c a ng ự Ả th c.( nh:Leonard de Selva, Corbis)
ệ ượ ứ ị ườ ộ ự là m t hi n t ng th v mà đôi khi con ng ể i có th ệ * Nguy t th c
ượ ự ế ắ ủ ệ ượ ặ ả ổ quan sát đ c,s bi n đ i màu s c c a M t Trăng khi x y ra hi n t ng này
ề ế ườ ặ ắ ự ệ ượ ữ ấ khi n nhi u ng ắ i đ t ra nh ng th c m c.S ki n đ c coi là “ b t bình
ườ ố ớ ườ ờ ỳ ề ử ừ ề ầ ạ th ng”đ i v i con ng i th i k ti n s ,t đây các th n tho i, truy n
ố ờ ồ ở ộ ế ắ ằ ả ệ thuy t, và vô s l i đ n n r kh p các nên văn hóa nh m gi i thích cho hi n
ệ ườ ệ ượ ủ ộ ỏ ượ t ả ng này và b o v con ng i kh i tác đ ng c a nó,hi n t ặ ờ ị ng m t tr i b
13
ấ ượ ườ ổ ạ ể ượ ụ ể ệ ặ che khu t đ c ng i c đ i coi là bi u t ng ho c thông đi p, c th :
Ở ộ ạ ở ự ệ ấ ỹ b l c Luisexno ằ nam California M cho r ng, nguy t th c là d u
ể ặ ỏ ạ ị ố ệ ấ ặ hi u cho th y m t trăng b m,do đó đ m t trăng kh e l i thì các thành viên
ộ ạ ẽ ậ ặ ầ ể ặ ỏ ạ ệ trong b l c s t p trung ca hát ho c c u nguy n đ m t trăng kh e l i.
ườ ằ ấ ấ ặ ộ Ng ố i Inca cho r ng có m t con báo đ m đã t n công và ăn m t M t
ấ ể ẽ ế ợ ằ ặ ọ ố ố Trăng, h lo s r ng sau khi nu t M t Trăng, báo đ m s đ n Trái Đ t đ ăn
ườ ọ ẽ ố ắ ề ể ặ ậ ổ ị th t ng ằ i, đ ngăn ch n đi u đó, h s c g ng xua đu i loài v t này đi b ng
ữ ề ế ắ ậ ọ ồ ồ cách l c các ng n giáo và gây ra nhi u ti ng n, bao g m đánh đ p nh ng con
ủ ọ ể ủ ầ chó c a h đ làm cho chúng tru lên và s a m ĩ.[ 7]
ườ ờ ư ệ ượ ố ự ả ệ ớ Đối v i ng i Trung Qu c th i x a, hi n t ng nguy t th c x y ra
ệ ượ ấ ặ ỷ ượ ệ chính là lúc ma qu xu t hi n và ăn M t Trăng, hi n t ng này đ c cho là
ế ắ ề ạ ủ ề ả ị ệ đi m báo v n n đói và d ch b nh kh ng khi p s p x y ra.
ườ ự ả ậ ả ờ ư ệ Trong khi đó ng ằ i Nh t B n th i x a cho r ng, nguy t th c x y ra là
ế ườ ị ễ ắ ả ấ ộ ộ lúc ánh sáng khi n con ng i b nhi m đ c, s p x y ra đ ng đ t, thiên tai,…
[8]
ạ ủ Ấ ỷ ắ ữ ầ ộ ự : Trong th n tho i c a n Đ giáo, nh ng con qu r n ậ * Nh t th c
ượ ặ ố ờ Rahu và Ketu đ c cho là nu t M t Tr i, hút ánh sáng và là nguyên nhân làm
ệ ủ ự ệ ậ ấ ấ ả ả ộ ọ ự xu t hi n nh t th c, đây là d u hi u c a m t th m h a, chúng x y ra do s
ậ ủ ứ ẫ ộ ph n n và t c gi n c a các v th n.[ ị ầ 9]
ờ ị ữ ủ ặ ọ ố Trong văn h c dân gian c a Hàn Qu c thì M t Tr i b nh ng con chó
ạ ự ẻ ộ ố ủ Ấ ộ ượ ụ ắ đánh c p,còn t i m t s khu v c h o lánh c a n Đ , ăn chay đ c áp d ng
ở ộ ồ ườ ơ ườ ễ ậ ợ ộ các c ng đ ng ng i n i mà ng ự ẽ i dân lo s nh t th c s làm nhi m đ c
ứ th c ăn.
ọ ả ồ ự ề ạ ể ấ Theo các h c gi ậ H i giáo thì nh t th c là đi u kì l đ dánh d u cái
ế Ở ướ ổ ệ ờ ố ộ ế ườ ch t. n c Anh vào th i trung c ,vi c phòng ch ng t ạ i ph m gi t ng i
ệ ượ ề ớ ậ ạ ệ ệ ậ ầ ắ g n li n v i hi n t ự ng nh t th c, vì v y t i b nh vi n tâm th n London, các
14
ẽ ị ắ ậ ầ ạ ố ờ ỳ ệ b nh nhân s b cùm ch c trong th i k này. Th m chí th y thu c vĩ đ i –
ệ ữ ệ ượ ự ằ ế ậ Hippocrates cũng cho r ng có s liên h gi a hi n t ự ng nh t th c khi n con
ườ ở ng ồ i tr nên điên r , nguy hi m. ể [10]
ữ ữ ệ ạ ộ Tuy nhiên m t trong nh ng nguyên nhân mà nh ng hi n tho i xung
ự ẫ ồ ạ ự ệ ậ ự ế ờ quanh nh t th c, nguy t th c v n còn t n t i cho đ n ngày nay là s tình c .
ố ớ ữ ữ ằ ả ầ ờ
ề ữ ặ ấ ẽ ả ả "Đ i v i nh ng ai tin vào chiêm tinh và cho r ng nh ng gì x y ra trên b u tr i ỏ cho chúng ta c nh báo v nh ng gì x y ra trên m t đ t thì s không tránh kh i
ệ ượ ữ ợ ờ ổ ọ ẽ ấ ự h s th y s trùng h p gi a hi n t ng sao ch i và sau đó có ai đó ra đ i hay
ờ ả ố ớ ỉ ả ư ờ qua đ i," French gi ộ i thích."Chúng ch x y ra m t cách tình c , nh ng đ i v i
ữ ườ ư ữ ế ệ ằ ấ ọ nh ng ng i không t duy theo lý thuy t xác su t thì h cho r ng nh ng hi n
ủ ề ề ộ ượ t ng đó là đi m c a m t đi u gì đó."
ế ấ ề III.K t thúc v n đ :
ệ ượ ệ Nguy t th c ộ ự là m t hi n t ng thiên văn
ậ ự , nh t th c ọ ệ ượ ể ở vô cùng đ c ặ ụ ữ ứ bi t,luôn đ c các nhà khoa h c quan tâm và tìm hi u b i nh ng ng d ng
ệ ặ ọ ệ ể ấ ệ ượ ứ trong vi c nghiên c u khoa h c... Đ c bi t,có th th y hai hi n t ng thiên
ự ể ọ ộ ự ệ ứ ươ ủ ả văn h c là s chuy n đ ng t nhiên c a Thái D ng H ch không ph i là
15
ệ ượ ỷ ư ữ ờ ồ ề ế hi n t ng ma qu nh nh ng l i đ n đoán trong truy n thuy t.
ệ ả Tài li u tham kh o:
[1]https://lazi.vn/qa/d/nhatthuclagi
[2]https://khoahoc.tv/timhieuvehientuongnhatthucvanguyetthuc
81457
[3]https://123doc.org/document/560719timhieuvenhatthucnguyet
thuc.htm
[4]https://vietnamnet.vn/vn/giaoduc/khoahoc/trongmotnamxayra
baonhieulannguyetthuc440578.html
[5]https://mingeek.vn/nhatthuc/
[6]https://infonet.vn/nguyetthucgayanhhuongthenaodenconnguoi
post252883.info
[7]http://www.tinmoitruong.vn/giaima/nhungtruyenthuyetvenguyet
thuctrenthegioi_29_32775_1.html
[8]https://www.yan.vn/truyenthuyetvenguyetthuctoanphan2018
173969.html
[9]http://soha.vn/nhungthanthoaibianvenhatthucvongquanhthe
16
gioi20170821230121647. htm
[10]https://baomoi.com/nhungtruyenthuyetrungronvasuthatve
trangmau/c/22951034.epi
Ụ
Ụ
M C L C:
17
H TÊNỌ MÃ SV GHI CHÚ
Ỉ Ệ T L ĐÓNG GÓP ST T
ễ ị Nguy n Th Nguyên 18000658 10% Nhóm tr ngưở 1
ạ ọ L i Ng c Anh 18000603 10% 2
ễ ị Nguy n Th Lan Anh 18000607 10% 3
ễ ọ ị Nguy n Th Ng c Anh 18000609 10% 4
ễ ệ ắ Nguy n Thi u Đ c 18001113 10% 5
18
ươ ằ ị Tr ng Th Thúy H ng 18000628 10% 6
ươ ị Lê Th Xuân H ng 18000637 10% 7
ễ ị ươ Nguy n Th Hà Ph ng 18000663 10% 8
ỗ Đ Đình Vang 18001013 10% 9
19
ễ ả 10 ị Nguy n Th Th o Vân 18000692 10%
