TS. Bùi Văn Hồng
1
BÀI THỰC HÀNH
LẮP ĐẶT MẠCH ĐIỆN CHIẾU SÁNG
ĐI DÂY TRONG ỐNG
1. MỤC TIÊU
Sau khi học xong bài này, người học đạt được:
- Trình bày được sơ đồ đi dây và sơ đồ đơn tuyến
- Lắp ráp được các mạch điện đi dây nổi và đi dây âm tường theo đúng
nguyên lý và kỹ thuật
- Thực hiện đúng quy trình và quy tắc an toàn
2. NHIỆM VỤ THỰC HÀNH
2.1. Tìm hiểu kiến thức lý thuyết của bài thực hành
1. Ký hiệu các thiết bị trong sơ đồ đơn tuyến
2. Sơ đồ đi dây và sơ đồ đơn tuyến
3. Yêu cầu khi lắp ráp mạch điện đi dây trong ống
2.2. Thực hành theo quy trình
1. Quy trình lắp ráp mạch điện đi dây nổi
2. Quy trình lắp ráp mạch điện đi dây âm tường
3. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC CẦN THIẾT
- Phương tiện dạy học tối thiểu cho một nhóm (2 – 3 sinh viên)
STT
Chủng loại – quy cách
kỹ thuật
Đơn vị
Số
lượng
Ghi chú
1 Dây điện đôi 2x16 Mét 10
2 Băng keo điện Cuộn 01
3 Mô hình mạch điện đi dây nổi Bộ 01
4 Mô hình mạch điện đi dây âm tường Bộ 01
TS. Bùi Văn Hồng
2
4. KIẾN THỨC LÝ THUYẾT CỦA BÀI THỰC HÀNH
4.1. Kết cấu mạch điện đi dây nổi
Mạch điện đi dây nổi là mạch điện mà tất cả các thiết bị điện được lắp đặt nổi
trên tường như minh họa ở hình 5.1.
Hình 5.1. Kết cấu mạch điện đi dây nổi
Kết cấu của một mạch điện đi dây nổi bao gồm:
- Ống chứa dây điện được làm bằng nhựa hoặc bằng kim loại, có tác dụng dẫn
hướng và bảo vệ dây dẫn điện.
- Đầu nối ống, có tác dụng rẽ ống dây qua các vị trí khác nhau của công trình
hoặc tăng chiều dài ống. Đầu nối ống bao gồm các loại khác nhau, như: đầu nối hình
C, hình T và đầu nối thẳng.
- Móc đỡ ống, có tác dụng định vị và cố định đường ống chứa dây dẫn điện.
Kích thước của móc đỡ được chọn phù hợp với kích thước ống.
- Bảng điện chính, nơi lắp đặt các thiết bị đóng cắt và bảo vệ cho mạch điện
của công trình, bao gồm: cầu dao, cầu chì, công tắc, ổ cắm, …
- Bảng điện phụ, nơi lắp đặt các ổ cắm chân tường để cung cấp linh hoạt
nguồn điện cho công trình.
- Hộp nối dây là nơi tập trung các mối nối dây của mạch điện, có tác dụng bảo
vệ mối nối và thuận tiện trong lắp đặt và sửa chữa.
Trong điện sinh hoạt, kết cấu của mạch đèn chiếu sáng đi dây nổi bao gồm các
thiết bị điện như minh họa ở hình 5.2.
TS. Bùi Văn Hồng
3
Hình 5.2. Thiết bị điện chiếu sáng đi dây nổi
4.2. Kết cấu mạch điện đi dây âm tường
Mạch điện đi dây âm tường là mạch điện mà đường ống đi dây điện và thiết bị
điện được lắp đặt âm trong tường, làm tăng tính thẩm mỹ cho công trình rất nhiều so
với đi dây nổi như minh họa ở hình 5.3.
Hình 5.3. Kết cấu mạch điện đi dây âm tường
Kết cấu của một mạch điện chiếu sáng đi dây âm tường bao gồm:
1. Đường ống luồn dây dẫn điện, thường sử dụng ống nhựa cứng PVC để dễ
cho việc luồn dây dẫn điện khi thi công và bảo vệ dây dẫn.
TS. Bùi Văn Hồng
4
2. Hộp nối dây, thường sử dụng loại hộp bằng nhựa cứng hoặc kim loại. Đế hộp
nối dây được âm trong tường như dây dẫn. Tất cả các mối nối dây đều được thực hiện
trong hộp nối dây.
3. Bảng điện chính, là nơi lắp đặt cầu dao tự động (áp tô mát, CB), công tắc, ổ
cắm, … Tất cả các thiết bị này được đặt âm trong tường nhờ các đế âm tường (hộp
box) có dạng giống như hộp nối dây.
4. Ổ cắm chân tường, là nơi cung cấp linh hoạt nguồn điện trong công trình và
cũng được đặt âm trong tường như các thiết bị trong bảng điện chính.
Các thiết bị điện trong mạch chiếu sáng đi dây âm tường có tính thẩm mỹ và giá
thành cao hơn rất nhiều so với thiết bị điện của mạch chiếu sáng đi dây nổi. Nên
phương pháp đi dây âm tường được sử dụng cho hầu hết những công trình sang trọng
và đắt tiền (hình 5.4).
Hình 5.4. Thiết bị điện chiếu sáng đi dây âm tường
4.3. Ký hiệu các thiết bị điện trong sơ đồ đơn tuyến
Một số ký hiệu thường sử dụng trong bản vẽ đi dây đơn tuyến được minh họa ở
bảng 5.1.
TS. Bùi Văn Hồng
5
Bảng 5.1. Ký hiệu các thiết bị điện trong sinh hoạt
Tên gọi
Ký hiệu
Tiêu chuẩn TCVN Tiêu chuẩn IEC
Biểu diễn ở sơ
đồ nguyên lý
Biểu diễn ở sơ
đồ đơn tuyến
Biểu diễn ở sơ
đồ chi tiết
Biểu diễn ở sơ
đồ tổng quát
Nút nhấn chuông
Công tắc đơn
Công tắc ba chấu
Công tắc bốn chấu
Ổ cắm
3
Đèn sợi đốt
3
Đèn huỳnh quang
x
x
Cầu chì
Chuông điện