Ộ Ọ Ộ

XàH I H C T I PH M

Nhóm 1: Ạ L CH S  HÌNH THÀNH C A T I PH M H C  Ộ Ọ Ộ VÀ XàH I H C T I PH M

T ng quan

ơ ả v Các khái ni m c  b n

i

ể ạ

v Đi m khác bi ph m và t

t gi a XHH t ọ ạ i ph m h c

v Khái quát:

ư ưở

ứ ộ

v ­ T  t

ng nghiên c u t

ạ i ph m

ử ọ

ị ạ

ộ ủ v ­ L ch s  hình thành c a T i  ạ i ph m

ph m h c và XHH t

ể ủ

v ­ S  phát tri n c a TPH và

ự XHHTP

ơ ả 1. Các khái ni m c  b n

ộ ạ

ự ự, do ng

ố ườ ặ ạ

ố ố

i ích h p pháp c a t

ủ ổ ứ ẩ ợ ự ứ

ủ ữ ợ

ợ ủ ộ

ậ ộ ậ ự ệ A) T i ph m: ị ộ ượ ạ ộ c quy đ nh trong  T i ph m là hành vi nguy hi m cho xã h i đ ự ự ộ ậ ệ i có năng l c trách nhi m hình s  th c  B  lu t hình s ủ ề ộ ậ ộ ệ hi n m t cách c  ý ho c vô ý, xâm ph m đ c l p, ch  quy n,  ế ộ ẹ ạ ổ ổ ố ấ th ng nh t, toàn v n lãnh th  T  qu c, xâm ph m ch  đ  chính  ế ề ế ộ ậ ự ị , n n văn hoá, qu c phòng, an ninh, tr t t tr , ch  đ  kinh t , an  ạ ợ ề ộ  ch c, xâm ph m  toàn xã h i, quy n, l ả ự ỏ ạ tính m ng, s c kh e, danh d , nhân ph m, t  do, tài s n, các  ề quy n, l i ích h p pháp khác c a công dân, xâm ph m nh ng  ậ ự ủ ự lĩnh v c khác c a tr t t ề                            ( Đi u 8 B  lu t hình s  Vi ạ  pháp lu t xã h i ch  nghĩa. t Nam )

 B) T i ph m h c:

ạ ệ

ọ ề ộ

ự ự

T i ph m h c là khoa h c liên ngành,  ứ ệ th c nghi m nghiên c u v  t i ph m (hi n  ủ ộ th c), nguyên nhân c a t i ph m và ki m  ạ . ộ soát t i ph m

ạ ộ ọ

ộ (PGS.TS. Lê Th  S n, “T i ph m h c – khái

ệ ọ ứ ị ơ ố ượ ni m và đ i t ạ ng nghiên c u”)

ộ ọ ộ

ạ i ph m

C) Xã h i h c t

ậ i ph m nh : đ c  ề

ữ ứ Nghiên c u nh ng quy lu t mang tính xã h i  ặ ề ệ ượ đ c thù v  hi n t ng t ấ ả ư tr ng, b n ch t, nguyên nhân, đi u ki n, bi n  pháp đ u tranh phòng ch ng t

ư ặ ệ ạ i ph m.

ả ứ

XHHTP là lĩnh v c chuyên ngành nghiên c u  ề nh ng nguyên nhân v  xã h i và ph n  ng xã  c t

ộ ạ i ph m

ộ ướ ộ h i tr

ệ ữ

2. M i quan h  gi a xhhtp và t

ọ i ph m h c

ươ

Ø Đi m t ể

ồ ng đ ng:

ố ượ

Đ i t

ng nghiên c u

ng t

i ph m và tình hình

-

ể ủ ộ

i

-

i

ệ ượ - Hi n t ạ ộ i ph m. t ­ Qúa trình phát sinh và tri n c a t ph mạ ­ Các nguyên nhân, đi u ki n và  ệ bi n pháp phòng ng a tình hình t ph mạ

ử ụ

ươ

Ph

ng pháp nghiên c u

ệ ượ

ể ng t

i

­ S  d ng đi u tra XHH đ  nghiên  ứ c u và phân tích hi n t ph m.ạ

ướ

Vai trò

ậ ợ

ạ ư ấ ợ c ho ch  ­ G i ý, t  v n cho nhà n ự đ nh, xây d ng chính sách pháp lu t  hình s  và khung hình ph t phù h p.

Ø  Đi m khác nhau : ộ ọ ợ ợ ổ

ế

ạ ộ

i

ạ i ph m ộ ủ ớ

ệ ạ ứ i ph m d a trên nh ng căn c ,  ự

ấ ộ ng t ệ

ộ ọ ộ Xã h i h c t ọ ạ - Chú tr ng khía c nh xã h i c a tình  ệ ử ề ắ ộ i ph m g n li n v i vi c s   hình t ụ d ng các n i dung tri th c XHH.

- Nghiên c u thân nhân ng

i

ơ ấ

ộ ộ ả

ồ - Phân tích các nhóm xã h i, c ng đ ng  ưở ng

ườ ạ ở i ph m

ạ i ph m t  môi

ộ ự ế

ườ

ng g n và tr c ti p.

-

-

ế ộ

ế

ế

ứ trong s  phát sinh t ầ tr ữ  N/c nh ng nguyên nhân, đi u ki n  ụ ể ủ ộ i ph m c  th . c a t

-

ề ự

ự ệ

ơ ẩ ộ ư ư ậ ạ ề ộ

xã h i theo c  c u xã h i,  nh h ộ ủ c a chúng t i xã h i.  phân tích nguyên nhân t  ch  đ  xã  ộ h i, thi t ch  xã h i và các chính sách  xã h i.ộ ự   Có s  chuyên sâu h n v  đánh giá   ộ tác đ ng xã h i, chu n m c và s  ai  ệ l ch cũng nh  d  lu n­  quan ni m xã  ộ ề ấ h i v  v n đ  t i ph m.

ọ ạ T i ph m h c ấ ­ Khoa h c h p nh t liên ngành nghiên  ứ ữ ứ c u và t ng h p nh ng ki n th c sinh  ọ ộ ọ ộ i ph m, tòa án, tâm lý h c t h c t ấ ể ặ ể ạ ph m đ  phân tích đ c đi m – c u trúc –  ạ ậ ủ ộ ấ i ph m. b n ch t – quy lu t c a t ủ ạ ­ Nh n m nh khía c nh pháp lý c a hi n  ượ t ấ d u hi u pháp lý hình s

Hãy đ i ợ đ y….

ư ưở  t

ng nghiên c u

3. 1 nh ng t

Aristotle và Platon

ạ ư

ọ ộ ậ ườ

i ph m nh  là  t trong tâm linh  ư i – cũng nh   ướ c xã

­ Theo h  t ộ ệ m t b nh t ủ c a con ng ủ ệ là b nh c a nhà n h i.ộ

ữ ườ

ả ị ệ ữ ệ ả i qu n   ­ Chính nh ng ng ườ ề ữ lý xã h i, nh ng ng i đ   ra lu t pháp ph i có trách  nhi m ch a tr  b nh đó .

3.2 L ch s  hình thành t

ọ i ph m h c và xhhtp

 Hình thành vào n a sau th  k  19. g n li n v i tên

ử ề ắ ớ

ổ ủ ọ ế ỷ ườ tu i c a 3 nhà khoa h c ng i Ý:

 Cesare Lombroso (1835­

 Ông là m t nhà t ộ

1909)

ạ i ph m  i

ộ ộ ỹ ườ ọ h c, m t bác s  ng Ý.

ườ  Là ng ườ tr ng phái t ự ọ h c th c ch ng ậ i sáng l p  ộ ạ i ph m  ứ ở  Ý.

ậ ụ

ế ọ  V n d ng h c thuy t  ộ ể ả Darwin  xã h i đ  gi i  ề ộ ấ i  thích các v n đ  t ph m.ạ

ặ ế  N u g ườ ộ ụ i h i t ng m t m t ng

ấ ọ ụ ườ

ự ế

ộ ươ ố gò má cao, môi dày và  ế 3 y u t :  ầ ữ m t toắ , đó là nh ng d u hi u đ u  ấ ướ ề ng h c cho th y  tiên v  nhân t ầ ng i này có ph n “th t lùi” trong  ẽ quá trình ti n hóa, d  đoán s   mang nh ng nét tính cách hoang  dã.

ộ ộ ừ

ớ ặ ứ

ệ ọ ủ ế ạ

ng h c mà không quan

 T ng là m t bác sĩ trong quân đ i  Ý, Cesare Lombroso đ c bi t quan  tâm t i vi c nghiên c u nhân  ộ ướ ng h c c a các t i ph m chi n  t ế ư ổ tranh. Ông đã t ng k t và đ a ra  ộ ố ặ ể ậ m t s  đ c đi m nh n d ng  ọ ướ ế ỉ Ch  quan tâm đ n nhân t ư ấ ở ộ ườ ạ ng th y  th  t i ph m nh  râu  ủ ế ố ế tâm đ n y u t ậ r m, trán hói, mũi to...

ườ ạ  tâm sinh lý c a con ng i.

 Enrico Ferri(1856­ 1929)

ạ ộ ộ  Ông là m t nhà t i ph m  ư ườ ọ h c ng i Ý, là giáo s   ự ề ậ v  lu t hình s .

 Tác ph m: Xã h i h c

ộ ọ

ẩ ự hình s  (1884)

M c đích c a lu t hình s  và chính sách

ữ c nh ng

ự ủ ộ ướ ả ự hình s  là b o v  xã h i tr hành vi ph m t

ậ ệ ộ i

t các bi n pháp phòng ng a

ự ượ

ộ ệ ố

ệ ố ệ ừ Th c hi n t ọ ẽ ơ ở ự c xây d ng trên c  s  khoa h c s   đ ọ ộ ả i ph m và cho phép m i  làm gi m t ớ ườ ố i s ng v i nhau trong xã h i mà  ng ư ộ ệ  thu c nhi u vào h  th ng t không l pháp hình s . ự

ế ề ộ ể

Lý thuy t v  t i ph m: Ông t p trung vào vi c nghiên  ặ ứ c u các đ c đi m tâm lý và ông cho r ng nó là nguyên  ủ ự nhân c a s  hình thành và phát tri n hành vi ph m t i  ộ trong m t cá nhân.

ế ố ư

­Nh ng y u t

nh : tôn giáo, tình yêu, danh d  và lòng

ự ạ

trung thành không đóng góp vào hành vi ph m t

i.

ư ự

ậ ả ế ố  tình c m nh : s  thù h n, tham lam và  ­ Nh ng y u t ả ưở ệ ng r t l n trong vi c ki m soát ý  ng y bi n đã  nh h ứ ạ ứ ủ

ấ ớ ộ

ệ ườ

th c đ o đ c c a m t con ng

i.

Raffaele Garofalo (1852­1934).

 Garofalo đã tìm th y ngu n g c c a x  s  ph m t

ấ ồ

ố ủ ử ự ạ ở ả ặ ở các đ c đi m th  ch t mà là

ể ấ ữ ệ

ộ i  ặ ể không ph i là   các đ c  ề ạ ể đi m tâm lí, cái mà ông cho là nh ng sai l ch v  đ o  đ c ứ

 Cá nhân có s  khi m khuy t trong nh ng quan đi m  ệ

ự ế ể

ữ ượ ự ế ự ự ế c s  ch  ng  khi th c hi n

ạ ạ ạ ứ đ o đ c nên không có đ ộ i ph m lo i này . các t

  Trên c  s  lí thuy t Darwin, Garofalo lí lu n: hình

ạ ử ộ ơ ở  hình có th  gi

ế ể ả ả ữ ư

ố ơ ể ọ ọ ự ữ ả nhiên đào th i nh ng c  th  không thích

ỏ i thoát xã h i kh i nh ng thành  ph t t viên không có kh  năng thích nghi, gi ng nh  quá trình  ch n l c t nghi.

ườ

 Đ i v i nh ng ng

ữ ể

ư

ế

ặ ơ

ệ ạ

ườ

ộ ạ ố ớ i ít nguy hi m  i ph m t ọ ở ạ ộ ơ i xã h i thông  h n, có th  thích nghi h  tr  l ơ ạ ạ qua nh ng lo i hình ph t khác nh  đày đi n i  ư xa; h n ch  quy n; đ a vào s ng trong các  trang tr i thu c đ a; ho c đ n gi n là b i  th

ề ộ ị t h i

ạ ng thi

 E. Durkheim (1858­1917)

 Vi

ệ ế ề ố t v  m i quan h   ạ ữ ộ i ph m và các  ế ỉ ộ ố  xã h i th  k

 Theo Durkheim, t

gi a t nhân t XIX

ộ t

ế i ộ ầ ấ ạ ph m là m t ph n t ư ộ ế ủ y u c a xã h i cũng nh   ự s  sinh ra và ch t đi

ể ế

t

ộ  T i ph m có th  bi n m t hoàn toàn ch  khi t ị ả c  các thành viên trong xã h i có cùng giá tr

 S  tiêu chu n hoá này c a các cá nhân v a

ừ ả

i v a không ph i là

ẩ ả không có kh  năng t n t ố ủ mong mu n c a m i ng

ủ ồ ạ ừ ườ i.

ự ạ  Ông lí lu n: Hình ph t trong xã h i cũ là s   ướ ữ ườ ệ ng  i ch ch h ị ố ệ ố ể ủ c s  d ng đ  c ng c  h  th ng giá tr ,  ớ ằ i nh  r ng cái gì đúng, cái gì   gìn đ c tin chung. Do đó  ắ

ệ ể ụ ụ t đ  ph c v

ậ ạ ố ớ ừ tr ng ph t đ i v i nh ng ng ượ ử ụ và đ ắ ườ ể đ  nh c con ng ứ ấ ằ sai, b ng cách  y gi ự ừ s  tr ng ph t ph i kh c nghi ụ m c đích này.

ướ

ườ

  n

c Nga, tr

ườ

ể ủ ọ ư ả

Ở ướ c cách m ng tháng M i:  Dukhovsky,toganeev, Foinicsky có đóng góp  ự quan tr ng vào s  phát tri n c a tr ng phái  ạ XHH trong t

i ph m h c t

s n.

  Vào cu i nh ng năm 60 c a th  k  20 xu t

ố ườ

ấ ế ỷ ủ ọ ạ ộ i ph m h c phê

ng phái m i là t

ệ hi n tr phán:

ộ ư ả

ư

ượ

i ph m, nh ng l

b n là ngu n g c n y sinh  c

ồ ố ả i không có đ

­ Coi xã h i t ạ ạ tình hình t ề ươ ậ ế nh ng k t lu n rõ ràng v  ph ừ ộ năng đ u tranh phòng ng a t

ả ng th c và kh   ạ i ph m.

ƯỚ

Ể Ự 3.3 S  PHÁT TRI N TPH VÀ XHHTP  C XHCN CÁC N

ớ ự ề ắ

ể  S  hình thành và phát tri n này g n li n v i s  phát  ọ ở ờ ỳ ự ể ủ tri n c a các môn khoa h c th i k  Liên Xô cũ .

  Sau CMT10 có m t s  tác gi

ộ ố ả ể tiêu bi u: Dzelinsky,

Lunachasky, Kararenco, Struchka…

ả ể ệ ế ậ ủ   Cách ti p c n c a các tác gi th  hi n:

ề ậ ệ ữ ừ ế ố

­ Đ  c p đ n m i quan h  gi a phòng ng a và giáo  ụ d c TP.

ủ ậ ế ậ ọ

ứ ề        ­ Ph  nh n cách ti p c n sinh h c khi nghiên c u v   tình hình TP.

 Nh ng nghiên c u v  t

ữ ứ ề ộ ạ ở c XHCN

ướ  các n ọ ể

i ph m  ư ộ phát tri n nhanh chóng nh  m t khoa h c pháp lý­ khoa  ọ h c mác xít.

Ở ệ ứ ề ộ ề ắ Ti p Kh c và Ba Lan nhi u nhà nghiên c u v  t i

ệ ạ ằ ị ph m hoc cho r ng : chính quá trình đô th  hóa và vi c

ư ữ ố ẫ ớ ộ ạ di c  là nh ng nhân t d n t i t i ph m.

ộ ố

M t s  tác ph m tiêu bi u :

ạ ộ        ­ T i ph m h c XHCN ( 1971­ Bukhel  và Khostman).

ề ơ ả ủ ộ

ạ i ph m

­ Nh ng v n đ  c  b n c a t h c( 1971­ Vermech).

ề ề

ạ i ph m

ữ ơ ấ ủ

ộ        ­ Nh ng v n đ  v  tình hình t và c  c u c a nó( 1977­  karakshev).

Nhìn chung nh ng t

ư ưở  t

ủ ng c a các nhà  ủ ế

ữ ề ậ ề ể

ạ ộ

sáng l p đ u t p trung ch  y u nghiên  ứ c u tìm hi u đi u ki n hình thành và  ạ ủ ho t đ ng s ng c a các cá nhân ph m  i.ộ t

ẫ ớ

ế

T  đó d n t

i nh ng h n ch :

ệ ố

, c  th , cá bi ữ

ề ­ quá tuy t đ i hóa nh ng v n đ  riêng  ấ ượ ư t mà ch a th y đ c  ộ  chính v  xã h i, nh t là  ế ộ ư ữ ề ư ệ

ấ  h u v  t

li u

ẻ ụ ể l ề nh ng nhân t ề v  nguyên nhân ch  đ  t ả s n xu t.

Danh sách nhóm 1:

ươ

ễ ng Th  Huy n My

1. Nguy n  Th  Thùy ề 2. Tr ị 3. Phan Th  Minh ị ệ 4. T ng Th  Ti p ễ 5. Nguy n Văn Thi