Báo cáo khoa học: "ứng dụng ph-ơng pháp ghép đoạn cành có lá trên cây xoài"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

75
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập báo cáo nghiên cứu khoa học của trường đại học nông nghiệp 1 đề tài: ứng dụng ph-ơng pháp ghép đoạn cành có lá trên cây xoài...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "ứng dụng ph-ơng pháp ghép đoạn cành có lá trên cây xoài"

T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp, TËp 2, sè 3/2004 øng dông ph−¬ng ph¸p ghÐp ®o¹n cµnh cã l¸ trªn c©y xoµi Applications of the leafy scion grafting method to mango Ph¹m ThÞ H−¬ng1 Summary Two methods of whip grafting (scions with leaves and scions without leaves) were applied on two Mango varieties GL1 and GL6 in 2001-2002 in Gialam district of Hanoi. The leafy scion grafting method proved to be compatible to GL1 and GL6 under the local conditions. No significant difference was found between the two methods in terms of survival rate, bud germination rate and growth of the seedlings. The best time to apply these two methods of grafting in Gialam was March, April, May, August, September and October. Pomior, a foliar fertilizer in a chelated form, significantly improved the survival rate and growth of seedlings in the nursery. It should be sprayed at a concentration of 0.4% at a 20-day interval to replace soil dressing with other fertilizers. Keywords: Whip grafting, survival, germination, foliar fertilizer, Pomior, mango 1. §Æt vÊn ®Ò1 ph−¬ng vµ ph¶n øng cña gièng ®−îc ghÐp C©y xoµi ®ang ®−îc trång phæ biÕn vµ cã (Sardar, 1999 vµ Raturi, 1999), v× vËy viÖc lùa hiÖu qu¶ kinh tÕ ë miÒn B¾c n−íc ta nhê c¸c chän ph−¬ng ph¸p ghÐp thÝch hîp cho tõng tiÕn bé kü thuËt vÒ gièng vµ th©m canh. Nhu gièng trong tõng ®iÒu kiÖn canh t¸c cô thÓ cÇu vÒ c©y gièng ®ang ë møc cao, ®Æc biÖt lµ gãp phÇn quan träng vµo hiÖu qu¶ cña viÖc hai gièng GL1 vµ GL6 do ViÖn nghiªn cøu nh©n gièng xoµi. ë miÒn Nam n−íc ta, xoµi Rau - Qu¶ nhËp néi vµ chän läc, v× vËy viÖc th−êng ®−îc nh©n gièng b»ng ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu gãp phÇn hoµn thiÖn c¸c ph−¬ng ghÐp m¾t (D−¬ng V¨n Minh, 2001), tuy ph¸p nh©n gièng xoµi lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó t¹o ra nhiªn, biÖn ph¸p ghÐp cµnh míi ®−îc ¸p dông c©y gièng tèt, chÊt l−îng cao vµ gi¸ thµnh h¹ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cho tØ lÖ c©y ghÐp nh»m ®¸p øng nhu cÇu cña s¶n xuÊt. sèng cao h¬n. ë miÒn B¾c, hÇu nh− ch−a cã C©y xoµi cã thÓ nh©n gièng dÔ dµng b»ng mét nghiªn cøu nµo vÒ ph−¬ng ph¸p nh©n ph−¬ng ph¸p ghÐp, cßn chiÕt vµ gi©m cµnh gièng xoµi. xoµi kh¸ khã kh¨n (Bondad, 1989). §èi víi Nghiªn cøu nµy ®−îc tiÕn hµnh ®Ó thö c¸c gièng xoµi ®a ph«i cã thÓ nh©n b»ng h¹t nghiÖm ph−¬ng ph¸p ghÐp ®o¹n cµnh cã l¸ vµ lo¹i bá ph«i h÷u tÝnh, tuy nhiªn c©y xoµi trªn c©y xoµi vµ x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña ph©n nh©n b»ng ph−¬ng ph¸p nµy sÏ l©u cho qu¶ bãn l¸ phøc h÷u c¬ Pomior ®èi víi sinh h¬n (Radha vµ Aravindakshan, 1999). Cã tr−ëng cña c©y xoµi trong giai ®o¹n v−ên −¬m nhiÒu ph−¬ng ph¸p ghÐp xoµi kh¸c nhau, møc ë ®iÒu kiÖn Gia L©m, Hµ Néi. ®é thµnh c«ng cña cña mçi ph−¬ng ph¸p ghÐp phô thuéc nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn thêi tiÕt ®Þa 2. Néi dung vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 2.1. Néi dung nghiªn cøu 1 Khoa N«ng häc, Tr−êng §HNN1 165
øng dông ph−¬ng ph¸p ghÐp ®o¹n cµnh cã l¸ trªn c©y xoµi So s¸nh ph−¬ng ph¸p ghÐp ®o¹n cµnh cã xoµi GL1 vµ GL6. Kü thuËt ghÐp CL kh¸c víi l¸ (CL) víi ®o¹n cµnh kh«ng l¸ (KL) vµ thêi KL ë chç khi ghÐp gèc ghÐp ®−îc mang vµo vô ghÐp thÝch hîp cho xoµi ë ®iÒu kiÖn miÒn B¾c. n¬i r©m m¸t ®Ó ghÐp, sau ®ã c©y ghÐp ®−îc Nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña ph©n bãn l¸ cho vµo tói ni l«ng to (kho¶ng 20-30 c©y phøc h÷u c¬ Pomior ®Õn tØ lÖ ghÐp sèng vµ trong mét tói) råi buéc chÆt miÖng tói ®Ó sinh tr−ëng cña c©y xoµi ghÐp ë hai ph−¬ng tr¸nh trao ®æi n−íc víi bªn ngoµi, ®Ó tói ë n¬i ph¸p ghÐp ®o¹n cµnh nªu trªn. r©m m¸t trong 20-25 ngµy th× më tói ra vµ ®−a c©y ra luèng nh− tr−íc khi ghÐp ®Ó ch¨m sãc. 2.2. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu GhÐp CL cã thÓ tiÕn hµnh khi thêi tiÕt kh«ng Nghiªn cøu ®−îc tiÕn hµnh trong thêi gian thuËn lîi nh− m−a, giã m¹nh, n¾ng to. 2001-2003 trªn hai gièng xoµi GL1 vµ GL6 KÕt qu¶ thu ®−îc ë b¶ng 1 cho thÊy ë vô t¹i v−ên thùc vËt, §HNN1. ë thÝ nghiÖm xu©n 2002 sù chªnh lÖch vÒ tØ lÖ ghÐp sèng nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña ph©n bãn l¸ gi÷a 2 kiÓu ghÐp ë c¶ hai gièng xoµi lµ kh«ng Pomior trªn gièng xoµi GL6, Pomior ®−îc ®¸ng kÓ. Nh×n chung tØ lÖ ghÐp sèng vµ bËt phun tõ khi bè trÝ thÝ nghiÖm trªn v−ên gèc mÇm ë c¸c thêi vô trong mïa xu©n 2002 t−¬ng ghÐp cho ®Õn khi kÕt thóc thÝ nghiÖm ë nång ®èi thÊp, kÓ c¶ ë KL, v× thêi tiÕt t−¬ng ®èi kh¸c ®é 0,4%. Trªn ®èi chøng, t−íi ®¹m 1% vµo th−êng (Êm sím råi ®Õn rÐt muén kÐo dµi kÕt ®Êt 1 lÇn/th¸ng vµ phun n−íc l· khi phun hîp víi thêi tiÕt kh« h¹n) lµm ¶nh h−ëng xÊu Pomior cho c¸c c«ng kh¸c nh− sau: ®Õn kh¶ n¨ng ghÐp sèng cña c©y nªn tØ lÖ ghÐp §CA: §èi chøng: phun n−íc l·, KL; sèng vµ bËt mÇm chØ ®¹t tõ 73,3 ®Õn 88 %, c¸ §CB: §èi chøng: phun n−íc l·, CL. biÖt cã tr−êng hîp chØ ®¹t 63,3 %. Kh«ng cã sù CTA1: Phun Pomior 10 ngµy/lÇn, KL; kh¸c biÖt ®¸ng kÓ nµo gi÷a hai gièng GL1 vµ CTB1: Phun Pomior 10 ngµy/lÇn, CL. GL6 vÒ c¸c chØ tiªu trªn ë c¶ 3 thêi vô. CTA2: Phun Pomior 20 ngµy/lÇn, KL; ë vô thu 2001 vµ 2002 (sè liÖu trung b×nh CTB2: Phun Pomior 20 ngµy/lÇn, CL. cña 2 n¨m) kÕt qu¶ thu ®−îc rÊt kh¶ quan ë c¶ ThÝ nghiÖm ®−îc bè trÝ theo khèi ngÉu nhiªn, hai kiÓu ghÐp trªn c¶ hai gièng xoµi. TØ lÖ mçi c«ng thøc theo dâi 30 c©y víi 3 lÇn nh¾c ghÐp sèng vµ tØ lÖ bËt mÇm ®Òu ®¹t trªn 80%. l¹i. Sè liÖu ®−îc xö lý thèng kª b»ng phÇn Sè liÖu vÒ sinh tr−ëng cña c©y ghÐp, kh«ng cã mÒm IRRISTAT. sù kh¸c biÖt ®¸ng kÓ gi÷a 2 kiÓu ghÐp vÒ 3. KÕt qu¶ vµ th¶o luËn chiÒu dµi mÇm sau ghÐp 2 th¸ng, chØ cã sai kh¸c ®¸ng kÓ vÒ ®−êng kÝnh mÇm ghÐp gi÷a 3.1. ¶nh h−ëng cña thêi vô, kiÓu ghÐp ®Õn vô xu©n vµ vô thu, trong ®ã mÇm ghÐp vô thu tØ lÖ ghÐp sèng, sinh tr−ëng cña c©y ghÐp cã ®−êng kÝnh lín h¬n hÈn vô xu©n (6,2-7,9 GhÐp ®o¹n cµnh cã l¸ (CL) lµ kiÓu ghÐp mm ë vô thu so víi 4,4 - 4,7 mm ë vô xu©n, míi do c¸c gi¸o s− ®¹i häc Chiangmai, Th¸i b¶ng 1). Nh− vËy, c¶ hai kiÓu ghÐp CL vµ KL Lan giíi thiÖu vµ ®−îc ghÐp thö nghiÖm trªn ®Òu cho kÕt qu¶ tèt trªn hai gièng xoµi nghiªn xoµi trong thÝ nghiÖm nµy tõ vô thu 2001 vµ cøu. ¸p dông ghÐp CL ngoµi viÖc tr¸nh ®−îc 2002 vµ vô xu©n 2002. HiÖn nay ghÐp ®o¹n thêi tiÕt bÊt lîi khi ghÐp, cßn cã thÓ ghÐp khi cµnh kh«ng l¸ (KL), kiÓu ghÐp phæ biÕn nhÊt gèc ghÐp vµ cµnh ghÐp cã ®−êng kÝnh nhá, ë c¸c tØnh miÒn B¾c, ®−îc tiÕn hµnh trong thÝ kh«ng thÝch hîp cho ph−¬ng ph¸p ghÐp KL nghiÖm nµy ®Ó so s¸nh víi ghÐp CL ë c¸c thêi th«ng th−êng, nhê vËy cã thÓ tiÕn hµnh ghÐp vô: th¸ng 3, 4,5, vµ 8, 9, 10 trªn hai gièng 166
Ph¹m ThÞ H−¬ng B¶ng 1. ¶nh h−ëng cña thêi vô vµ kiÓu ghÐp ®Õn tØ lÖ sèng vµ bËt mÇm cña c©y ghÐp Thêi Gièng Ph−¬ng TØ lÖ sèng TØ lÖ bËt ChiÒu cao §−êng kÝnh vô ph¸p ghÐp (%) mÇm (%) mÇm ghÐp mÇm ghÐp ®o¹n cµnh (cm) (mm) 15/3 GL1 Kh«ng l¸ 76,7 81,8 10,5 a 4,5 a Cã l¸ 80,0 82,6 10,8 a 4,7 a GL6 Kh«ng l¸ 73,3 76,2 10,4 a 4,4 a Cã l¸ 76,7 81,8 10,8 a 4,5 a 15/4 GL1 Kh«ng l¸ 83,3 83,3 11,3 a 4,6 a Cã l¸ 86,7 88,0 11,9 a 4,7 a GL6 Kh«ng l¸ 83,3 79,2 11,2 a 4,5 a Cã l¸ 83,3 88,0 11,7 a 4,6 a 15/5 GL1 Kh«ng l¸ 63,3 77,8 10,4 a 4,5 a Cã l¸ 76,7 81,8 10,8 a 4,6 a GL6 Kh«ng l¸ 60,0 70,6 10,3 a 4,4 a Cã l¸ 73,3 80,9 10,8 a 4,5 a 15/8 GL1 Kh«ng l¸ 96,7 96,7 10,7 a 6,4 a Cã l¸ 90,0 80,0 10,7 a 6,8 a GL6 Kh«ng l¸ 93,3 93,3 11,4 a 7,5 a Cã l¸ 91,7 86,7 11,0 a 7,9 a 15/9 GL1 Kh«ng l¸ 95,0 92,5 11,8 a 6,5 a Cã l¸ 92,3 84,6 10,8 a 6,3 a GL6 Kh«ng l¸ 97,7 95,5 12,2 a 7,9 a Cã l¸ 93,3 91,2 11,2 a 7,3 a 15/10 GL1 Kh«ng l¸ 96,9 96,9 10,2 a 6,2 a Cã l¸ 89,1 80,0 10,5 a 6,2 a GL6 Kh«ng l¸ 96,1 92,3 10,4 a 6,8 a Cã l¸ 92,0 86,0 10,3 a 6,6 a Ghi chó: C¸c sè trung b×nh mang ch÷ c¸i a,b theo cét däc theo thêi vô cho tõng gièng th× kh¸c nhau cã ý nghÜa thèng kª ë møc P < 0,05. sím h¬n ®Ó kÐo dµi thêi vô ghÐp vµ tËn dông phøc h÷u c¬ chøa c¸c nguyªn tè ®a l−îng, gèc ghÐp vµ cµnh ghÐp tèt h¬n. trung l−îng, vi l−îng vµ mét sè axÝt amin. 3.2. ¶nh h−ëng cña Pomior ®Õn tØ lÖ ghÐp KÕt qu¶ thu ®−îc vÒ ¶nh h−ëng cña Pomior sèng vµ sinh tr−ëng cña c©y ghÐp ë xoµi ®Õn tØ lÖ ghÐp sèng, tØ lÖ bËt mÇm vµ sinh tr−ëng GL1 vµ GL6 cña mÇm ghÐp trªn xoµi GL1 vµ GL6 ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 2 vµ 3. TØ lÖ ghÐp sèng ë c¸c c«ng §Ó rót ng¾n thêi gian c©y ë trong v−ên thøc ®−îc phun Pomior ®Òu ®−îc c¶i thiÖn h¬n ë −¬m vµ n©ng cao chÊt l−îng c©y gièng, viÖc c¶ hai kiÓu ghÐp so víi ®èi chøng. Khã cã thÓ cung cÊp dinh d−ìng c©n ®èi vµ kÞp thêi qua l¸ nhËn thÊy sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c lÇn phun cho c©y lµ rÊt cÇn thiÕt, v× vËy chóng t«i tiÕn Pomior. Pomior kh«ng cã ¶nh h−ëng ®¸ng kÓ hµnh thÝ nghiÖm phun ph©n bãn l¸ Pomior, mét 167
øng dông ph−¬ng ph¸p ghÐp ®o¹n cµnh cã l¸ trªn c©y xoµi B¶ng 2. ¶nh h−ëng cña Pomior ®Õn tû lÖ sèng vµ bËt mÇm cña c©y ghÐp xoµi GL1 Thêi vô C«ng thøc thÝ TØ lÖ sèng TØ lÖ bËt ChiÒu cao mÇm §−êng kÝnh nghiÖm (%) mÇm (%) ghÐp (cm) mÇm ghÐp (mm) 15/3 §CA 70,0 80,9 10,4 a* 4,4 a §CB 66,7 80,0 10,3 a 4,3 a CTA1 83,3 88,0 12,6 b 5,0 a CTA2 76,7 86,9 12,2 b 4,8 a CTB1 80,0 87,5 12,3 b 4,9 a CTB2 70,0 85,8 12,2 b 4,7 a 15/4 §CA 86,7 88,5 11,5 a 4,9 a §CB 80,0 87,5 10,9 a 4,7 a CTA1 96,7 96,6 13,7 b 5,5 a CTA2 90,0 92,6 13,3 b 5,2 a CTB1 80,0 96,3 13,5 b 5,3 a CTB2 90,0 88,5 13,0 b 5,2 a 15/5 §CA 80,0 83,3 10,6 a 4,6 a §CB 73,3 81,2 10,3 a 4,5 a CTA1 90,0 92,6 13,2 b 5,1 a CTA2 86,7 88,5 12,6 b 4,9 a CTB1 80,0 87,5 12,9 b 5,0 a CTB2 86,7 86,9 12,4 b 4,8 a ®Õn kh¶ n¨ng bËt mÇm cña c©y ghÐp. §èi víi ®¸ng kÓ tØ lÖ ghÐp sèng vµ sinh tr−ëng cña c©y GL6 ¶nh h−ëng cña Pomior ®Õn tØ lÖ ghÐp sèng ghÐp trªn c¶ hai gièng xoµi nghiªn cøu vµ ë c¶ vµ bËt mÇm ë hai ph−¬ng ph¸p ghÐp còng hai ph−¬ng ph¸p ghÐp. Tuy nhiªn, chØ cÇn t−¬ng tù nh− ë GL1. phun Pomior ë nång ®é 0,4 % 20 ngµy 1 lÇn, Sè liÖu vÒ sinh tr−ëng cña c©y ghÐp ë c¸c phun −ít c¶ hai mÆt l¸ ®Ó cung cÊp thªm dinh c«ng thøc phun Pomior (b¶ng 2) cho thÊy c©y d−ìng cho c©y ®Ó cã thÓ ®−a ra s¶n xuÊt sinh tr−ëng tèt h¬n, l¸ bãng vµ m−ît, Ýt bÞ nh÷ng c©y gièng chÊt l−îng cao. nhiÔm bÖnh, ®Æc biÖt lµ bÖnh th¸n th−. 4. KÕt luËn ChiÒu cao mÇm ghÐp ®−îc ®o sau khi KiÓu ghÐp ®o¹n cµnh cã l¸ tá ra thÝch hîp ghÐp 55 ngµy ë c¸c c«ng thøc phun Pomior víi xoµi vµ kh«ng cã sù kh¸c biÖt ®¸ng kÓ vÒ ®Òu sai kh¸c cã ý nghÜa vÒ mÆt thèng kª so c¸c chØ tiªu: tØ lÖ ghÐp sèng, tØ lÖ bËt mÇm vµ víi ®èi chøng ë c¶ 2 kiÓu ghÐp, nh−ng ®é lín sinh tr−ëng cña c©y ghÐp so víi kiÓu ghÐp cña mÇm ghÐp th× kh«ng cã sai kh¸c. Kho¶ng ®o¹n cµnh kh«ng l¸ ë c¸c thêi vô ghÐp vô c¸ch gi÷a c¸c lÇn phun kh«ng ®em l¹i sù sai xu©n vµ vô thu. Thêi vô thÝch hîp cho c¶ hai kh¸c râ rÖt ®Õn sinh tr−ëng cña c©y ghÐp. kiÓu ghÐp xoµi lµ th¸ng 3, 4, 5 vµ 8, 9, 10, Tãm l¹i, phun Pomior cho v−ên c©y tr−íc trong ®ã c¸c th¸ng vô thu cho tØ lÖ ghÐp sèng khi ghÐp vµ sau khi ghÐp cã t¸c dông c¶i thiÖn 168
Ph¹m ThÞ H−¬ng B¶ng 3. ¶nh h−ëng cña Pomior ®Õn tû lÖ sèng vµ bËt mÇm cña c©y ghÐp xoµi GL6 Thêi C«ng thøc thÝ TØ lÖ TØ lÖ bËt ChiÒu cao mÇm §−êng kÝnh mÇm vô nghiÖm sèng (%) mÇm (%) ghÐp (cm) ghÐp (mm) 15/3 §CA 66,7 80,0 10,3 a 4,3 a §CB 63,3 78,9 10,1 a 4,2 a CTA1 80,0 87,5 12,5 b 4,6 a CTA2 73,3 86,4 12,1 b 4,5 a CTB1 76,7 86,9 12,2 b 4,5 a CTB2 66,7 85,0 12,0 b 4,4 a 15/4 §CA 83,3 80,0 11,4 a 4,7 a §CB 76,7 86,9 10,9 a 4,6 a CTA1 93,3 93,1 13,6 b 5,2 a CTA2 86,7 92,3 13,1 b 4,9 a CTB1 86,7 92,3 13,1 b 5,0 a CTB2 83,3 92,0 12,8 b 4,9 a 15/5 §CA 76,7 82,6 10,7 a 4,5 a §CB 70,0 81,9 10,3 a 4,3 a CTA1 86,7 92,3 13,1 b 4,9 a CTA2 83,3 88,0 12,4 b 4,7 a CTB1 76,7 91,3 12,7 b 4,8 a CTB2 73,3 86,4 12,3 b 4,6 a distributed by REX Book Store. pp. 126-132. cao h¬n vµ c©y sinh tr−ëng tèt h¬n c¸c th¸ng Radha T., Aravindakshan K., (1999). vô xu©n. “Differential response of mango varieties to Ph©n bãn l¸ Pomior lµ mét lo¹i ph©n bãn epicotyl grafting on commercial scale”, l¸ tèt, cã thÓ bãn bæ sung cho v−ên −¬m xoµi Proceeding of the 6th International mango ®Ó n©ng cao tØ lÖ ghÐp sèng, rót ng¾n thêi gian symposium. pp.142. c©y con trong v−ên −¬m vµ c¶i thiÖn chÊt l−îng c©y gièng. Nªn tiÕn hµnh phun Pomior Raturi G.B., Hiwale S.S., (1999). “Response of ®Þnh kú 20 ngµy 1 lÇn b¾t ®Çu tr−íc khi ghÐp different mango varieties to stone grafting 1 th¸ng cho ®Õn khi c©y ®¹t tiªu chuÈn xuÊt technique for large scale commercial nursery v−ên ®Ó thay thÕ viÖc bãn thóc vµo ®Êt b»ng propagation”, Proceeding of the 6th c¸c lo¹i ph©n kh¸c. International mango symposium. pp.151. Sardar P.K., (1999). “Effect of different methods Tµi liÖu tham kh¶o of grafting on the success and growth of D−¬ng Minh (2001). C©y xoµi. Tµi liÖu phæ biÕn 6th Mango”, Proceeding of the kiÕn thøc cña §¹i häc CÇn Th¬. Tr. 6-10. Internationalmango symposium. pp.143. Bondad, N.D., (1989). The mango, Published and 169