Nghiên cứu tuyển chọn cây đầu dòng vú sữa và kỹ thuật thâm canh tăng năng suất, chất lượng tại Tân Yên, Bắc Giang: Báo cáo tóm tắt đề tài

VIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM

VIỆN NGHIÊN CỨU RAU QUẢ

BÁO CÁO TÓM TẮT

KẾT QUẢ THỰC HIỆN ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ

TÊN ĐỀ TÀI: NGHIÊN CỨU TUYỂN CHỌN CÂY ĐẦU DÒNG

VÀ MỘT SỐ BIỆN PHÁP KỸ THUẬT THÂM CANH TĂNG NĂNG SUẤT,

CHẤT LƯỢNG CÂY VÚ SỮA TẠI HUYỆN TÂN YÊN,

TỈNH BẮC GIANG

Chủ nhiệm đề tài: TS. Nguyễn Văn Dũng

Cơ quan chủ trì: Viện Nghiên cứu Rau quả

Thời gian thực hiện đề tài: 36 tháng (2016 - 2018)

Hà Nội, tháng 12 năm 2018

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI

Huyện Tân Yên là một vùng bán sơn địa của tỉnh Bắc Giang có diện tích

cây ăn quả 2.776 ha, trong đó cây vải: 1.650 ha (vải chín sớm: 750 ha), nhan

trên 200 ha, cây có múi 220 ha. Vu sưa la cây ăn quả nhiê

t đơi nhưng đa đươc

đưa vê vung Tân Yên, Bă c Giang trô ng bă ng ha

t tư

 kha lâu. Do biến dị từ hạt,

mô t trong sô các cây đươc trô ng ta

i Tân Yên đa đa thıch nghi vơi điêu kiê

n khı

hâ 

u, thơi tiêt lạnh của miên Bă c. Cây ra hoa, đâ

u qua tô t, cho năng suất cao, chất

lượng khá tốt va mang la

i hiê

u qua kinh tế cao hơn nhiều so với một số cây ăn

quả khác kể cả so với vải thiều.

Mặc du sai qua, cho năng suâ t, châ t lương khá tô t nhưng cây vu sưa

đươc trô ng ơ Tân Yên vân con môt sô ha 

n chê: Qua nho, sâu bê

nh gây hại

nhiều nên mâu ma quả không đe

p. Người dân tư nhân giô ng bă ng ha

t hoă

chiê t canh để trồng mới từ những cây chưa qua tuyển chọn, do vâ

y, đa có biêu

hiê

n năng suâ t, châ t lương khac nhau kha rõ rệt giưa cac vươn trô ng. Mặt khác,

do chủ yếu nhân bằng biện pháp chiết cành, hệ số nhân giống thấp nên việc mở

rộng diện tích gặp nhiều khó khăn. Vı thê, hiê

u qua san xuâ t chưa tương xư

ng

vơi tiêm năng của loại cây này.

Đê gop phâ n chuyên đôi cơ câ u cây trô ng, nâng cao hiê

u qua trên môt

đơn vi

diê

n tıch, tăng thu nhâ

p cho ngươi nông dân môt cach bên vưng, việc tiến

hành thực hiện đề tài: “Nghiên cứu tuyển chọn cây đầu dòng và một số biện

pháp kỹ thuật thâm canh tăng năng suất, chất lượng cây vú sữa tại huyện Tân

Yên, tỉnh Bắc Giang” có ý nghĩa thiêt thưc trong giai đoa

n hiê

n nay.

2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU:

- Tuyên cho

n đươc 15 - 20 cây đầu dòng giống cây vu sưa trồng tại huyện

Tân Yên, đạt tiêu chuẩn làm giống.

- Hoàn thiện quy trınh kỹ thuật thâm canh và nhân giống cây vu sưa phu

hơp vơi điêu kiê

n sinh thái cua huyện Tân Yên, tỉnh Bă c Giang.

- Xây dưng đươc 2,0 ha mô hınh trô ng mơi cây vu sưa đươc tuyên chon từ

cây đầu dòng; Mô hình 5,0 ha cây vu sưa ap du

ng cac biện pháp ky thuâ

t thâm

canh.

3. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:

- Giô ng: Giô ng vu sưa trắng và biện pháp canh tác cây vú sữa đươc trô ng

huyê

n Tân Yên.

- Địa điểm nghiên cứu: Một số xã trồng vú sữa tại huyện Tân Yên.

- Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 01/2016 - tháng 12/2018

3.2. Nội dung nghiên cứu:

* Nội dung 1. Điêu tra, đa

nh gia

 thưc tra

ng san xuâ

t vu

 sưa ta

i huyê

n Tân

Yên, Bă

c Giang

- Điêu tra vê giô ng trô ng, diê

n tıch, năng suâ t, san lương vu sưa qua cac năm;

Thưc tra

ng ap du ng cac ky thuâ

t thâm canh; Thành phần sâu bệnh gây hại trên

vú sữa tại huyện Tân Yên

- Đánh giá về các thuận lợi, khó khăn trong việc mở rộng diện tích cây vú sữa.

* Nô 

i dung 2. Nghiên cứu tuyên cho

n cây đầu dòng giống vu

 sưa trồng tại

huyện Tân Yên, Bắc Giang.

- Nghiên cứu đă

c điêm hınh thai, đă

c điêm sinh trương; Đă 

c điêm ra hoa,

đậu quả; Năng suất, chất lượng;

- Xây dựng các tiêu chí tuyển chọn cây đầu dòng và tổ chức bình tuyển cây

đầu dòng vú sữa tại huyện Tân Yên theo tiêu chí.

* Nô 

i dung 3. Nghiên cư

u mô

t sô biê

n pha

p ky thuật thâm canh cây vu

 sưa

phù hợp với điều kiện sinh thái của huyện Tân Yên

- Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật cắt tỉa cho vú sữa phu hơp vơi

điêu kiê

n cua Tân Yên, Bă c Giang

- Nghiên cứu biện pháp bón phân cho vú sữa

- Nghiên cứu biện pháp giữa ẩm cho vú sữa mang quả trong mùa đông.

- Nghiên cứu một số biện pháp phòng trừ sâu bệnh chính gây hại trên vú

sữa trồng tại Tân Yên.

- Nghiên cư

u môt sô biê

n phap ky thuật nhân giống vu sưa phu hơp vơi

điêu kiê

n cua Tân Yên, Bă c Giang (xác định thời vụ ghép thích hợp; phương

pháp ghép phù hợp; biện pháp kỹ thuật chăm sóc cho cây sau khi ghép; kỹ thuật

bón phân bổ sung cho cây sau ghép; kỹ thuật phòng trừ sâu bệnh cho cây ghép).

* Nô 

i dung 4. Xây dựng mô hình ứng dụng các kết quả nghiên cứu

- Xây dưng mô hınh trô ng mơi giô ng vu sưa đươc nhân giống từ cây đầu

dòng đã tuyên chọn, với quy mô: 2,0 ha, biện pháp kỹ thuật áp dụng từ kết quả

nghiên cứu quy trình kỹ thuật cho cây vú sữa.

+ Địa điểm: Xã Hợp Đức, Huyện Tân Yên.

+ Theo dõi các chỉ tiêu sinh trưởng, tình hình sâu bệnh hại trên cây vú sữa.

- Xây dưng mô hınh ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật thâm canh vú sữa, với

quy mô: 5,0 ha, biện pháp kỹ thuật áp dụng từ kết quả nghiên cứu quy trình kỹ

thuật thâm canh cây vũ sữa.

+ Địa điểm: Xã Hợp Đức, huyện Tân Yên

+ Theo dõi các chỉ tiêu sinh trưởng, phát triển của cây vú sữa.

* Nô 

i dung 5. Tâ

p huâ

n nông dân

Tô chư

c 4 lơp tâ

p huâ n cho 200 lượt người, mỗi lớp 50 lượt ngươi vê ky

thuâ

t trô ng va chăm soc vu sưa theo hương VietGAP.

3.3. Phương pháp nghiên cứu, kỹ thuật sử dụng

Các nội dung của đề tài được thực hiện theo các phương pháp nghiên cứu

thường quy. Các kỹ thuật sử dụng được thực hiện theo các Tiêu chuẩn ngành và

các Quy chuẩn hiện hành.

II. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU

2.1. Đặc điểm chung của cây vú sữa

Cây thân gỗ, cao từ 8 - 30 m, phân cành dày. Thân khi cây còn non màu nâu

sáng, khi già có màu nâu xám có nhiều rãnh nhỏ chạy dọc thân.

Lá kép, mọc đối, thường có từ 8 - 10 đôi lá đơn, lá đơn cân đối, phiến lá

hình mũi mác, dài 9 - 13 cm, rộng 3 - 5 cm, mặt trên màu xanh đậm, bóng, mặt

dưới mầu nâu xám có lông, gân lá nổi rõ.

Hoa mọc theo chùm ở nách lá đơn, mỗi chùm có 5 - 7 hoa, hoa mầu vàng

xanh, cuống hoa dài, mầu nâu, đài hoa có 5 - 6 cánh, hoa có 6 - 8 nhị.

Quả hình cầu, đường kính 6 - 8 cm, khối lượng quả trung bình 200 - 300

g/quả, tỷ lệ phần ăn được 45 - 65% tùy theo giống, quả có 3 - 5 hạt.

2.2. Những nghiên cứu về vú sữa trên thế giới và Việt Nam

2.2.1. Những nghiên cứu về vú sữa trên thế giới

* Nghiên cứu về giống

Ít có những công bố của người trồng về chọn lọc và nhân giống những

dòng vô tính vú sữa có chất lượng cao. Wiliam Whitman ở Miami quan sát trên

những cây vú sữa có năng suất cao, hình dạng tán đẹp, cân đối, chất lượng quả

tốt tại Port-au-Prince ở Haiti từ đầu tháng giêng đến cuối tháng 6 và đã lấy mắt

ghép và cành chiết của các cây này đến ghép và trồng tại Florida vào năm 1953.

Sau đó lấy tên giống là “Haitian Star Apple” và ngày nay trở thành giống vú sữa

thương mại tại Florida.

* Nghiên cứu về kỹ thuật nhân giống

Ở Ấn Độ áp dụng hình thức ghép treo để nhân giống vú sữa. Cây gốc ghép

được treo cả bầu trên cây mẹ để ghép áp với cành ghép, khi đã tiếp hợp tốt mới

tiến hành cắt cành ghép rời khỏi cây mẹ và cắt ngọn gốc ghép.

* Nghiên cư

u vê môt sô biên pha

p ky thuât thâm canh

Vùng Florida của Mỹ người ta đã tiến hành bón phân dựa trên phân tích đất

đai, phân tích lá cây để dự báo tình hình thiếu hụt dinh dưỡng của cây để bổ

sung nguồn dinh dưỡng thông qua bón phân. Lượng phân bón đã được xác định

cho từng năm theo các độ tuổi từ 6 - 15.

Về các loại dịch hại gây hại trên vú sữa các nhà khoa học Philippine đã xác

định các loại nấm gây hại lá, thân, quả như Pestalotia và Diplodia. Ở Florida, các

loại dịch hại gây hại tán cây chủ yếu: Gây bệnh đốm lá do nấm Phomopsis sp.,

Phillosticta sp. Bướm và sóc được xác định là các đối tượng gây hại khi quả chín.

2.2.2. Những nghiên cứu về vú sữa ở Việt Nam

* Nghiên cư

u vê giô ng

 Viê

t Nam, cung co nhiêu loa

i vu sưa phân biê

t bơi mau să c vo qua,

hınh dang qua hay đươc đă

t tên theo mau să c thi

t qua: Qua mau tră ng (vu sưa Lo

Ren), mau tım, mau nâu, mau vang, vu sưa banh xe, Bơ cơm vang, Bơ hô ng…

Hiện tại, chưa co nhiêu nghiên cư

u tuyên chon giô ng cho cac vung trô ng

vú sữa khac nhau trên cả nước nói chung và các tỉnh phía Bắc nói riêng.

* Nghiên cứu về kỹ thuật nhân giống

Theo Viện Nghiên cứu Cây ăn quả miền Nam, kỹ thuật nhân giống vú

sữa sử dụng 2 phương pháp chính: Chiết cành và ghép mắt

* Nghiên cư

u vê môt sô biên pha

p ky thuât thâm canh

- Sâu bênh va

 biên pha

p phong trư



Kết quả điều tra của Khoa Nông nghiệp và Sinh học ứng dụng, Trường

Đại học Cần Thơ từ tháng 3/2005 đến tháng 12/2006 trên 30 vườn trồng vú sữa

tại các tỉnh Cần Thơ, Tiền Giang và Hậu Giang đã ghi nhận có 24 loài côn trùng

gây hại trên cây vú sữa. Các loài gây hại phổ biến bao gồm: Ruồi đục trái, sâu

đục trái, xén tóc đục thân cành, sâu róm, rệp sáp.

III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

3.1. Kết quả điêu tra, đa

nh gia

 thưc tra 

ng san xuâ

t vu

 sưa ta

i huyê

n Tân

Yên, Bă

c Giang

3.1.1. Điều kiện khí hậu, đất đai, thủy văn của huyện Tân Yên liên quan đến

việc phát triển cây ăn quả

* Điều kiện về khí tượng thủy văn

Huyện Tân Yên chịu ảnh hưởng của chế độ khí hậu nhiệt đới gió mùa

nóng ẩm, mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 10 và mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4

năm sau. Chế độ nhiệt trung bình của huyện Tân Yên nằm trong khoảng từ 25,0

- 25,6OC. Nhiệt độ trung bình tháng cao nhất là 29,4OC, nhiệt độ trung bình

tháng thấp nhất là 15,9OC. Lượng mưa trung bình dao động từ 1.400 - 2.100 mm

và phân bố không đồng đều trong năm. Độ ẩm trung bình tại Tân Yên dao động

từ 81 - 83%. Độ ẩm không khí trong năm phân bố không đều, trong mùa khô độ

ẩm thấp hơn, độ ẩm trung bình chỉ còn khoảng 77%. Tổng lượng bốc hơi trung

bình tại Tân Yên nằm trong khoảng từ 800 - 900 mm.

* Điều kiện về đất đai:

Theo kết quả xây dựng bản đồ nông hóa, thổ nhưỡng của Viện Thổ

nhưỡng Nông hóa cho thấy: Trên địa bàn Tân Yên có 17 loại đất chính, chủ yếu

có 3 nhóm: Đất đồi và ruộng bậc thang nằm chủ yếu ở phía Đông Bắc, chiếm

khoảng 20 % tổng diện tích tự nhiên; Đất phù sa cũ bạc mầu nằm chủ yếu ở phía

Tây Nam, chiếm khoảng 70 % tổng diện tích tự nhiên; Đất phù sa có địa hình

thấp trũng nằm chủ yếu ở phía Đông Nam, chiếm khoảng 10 % tổng diện tích tự

nhiên. Tổng diện tích đất tự nhiên: 20.441,85ha; Trong đó: Đất nông nghiệp.

12.825,62 ha, chiếm 62,74 %.

3.1.2. Điều kiện kinh tế-xã hội

Năm 2015 dân số của huyện có 161.344 người. Mật độ dân số bình quân là

791,63 người/km2 , cao hơn nhiều so với mật độ dân số 49 toàn tỉnh (mật độ dân

số tỉnh Bắc Giang là 420,9 người/km2 ).

Tổng giá trị sản xuất đạt hơn 9.000 tỷ đồng. Thu ngân sách trên địa bàn đạt

265 tỷ đồng, vượt 108% so với kế hoạch năm. Tỷ trọng ngành nông nghiệp, thủy

sản chiếm gần 39%. Công nghiệp - xây dựng 36%. Thương mại- dịch vụ trên

25%. Giá trị bình quân trên ha đất canh tác đạt 131 triệu đồng. Giá trị sản xuất

bình quân đầu người đạt 54 triệu đồng.

3.1.3. Thực trạng sản xuất vú sữa tại huyện Tân Yên

Tân Yên có điều kiện khí hậu đất đai thích hợp cho nhiều loại cây ăn quả

trong đó có cây vú sữa. Đến hết năm 2015, diện tích vú sữa của huyện tân Yên

mới chỉ có 20ha tập trung chủ yếu tại xã Hợp Đức: 15ha, còn lại trồng tại các xã

Báo cáo tóm tắt đề tài: Nghiên cứu tuyển chọn cây đầu dòng và một số biện pháp kỹ thuật thâm canh tăng năng suất, chất lượng cây vú sữa tại huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi