Báo cáo: Những nét mới trong chăn nuôi bò sữa hiện nay ở Nghĩa Đàn

NHỮNG NÉT MỚI TRONG CHĂN NUÔI BÒ SỮA<br /> HIỆN NAY Ở NGHĨA ĐÀN<br /> Th.S NGUYỄN THỊ HOA<br /> TRƯỞNG BỘ MÔN CHĂN NUÔI - THÚ Y<br /> <br /> I.ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> <br /> Tổng đàn bò của trại TH TRUE<br /> <br /> Như chúng ta đã biết chăn nuôi bò sữa<br /> <br /> MILK hiện tại có khoảng 20.000 con<br /> <br /> xuất hiện ở Việt Nam từ những năm đầu thế<br /> <br /> trong đó có 6.000 con là bê được sinh ra<br /> <br /> kỷ XX, dưới thời pháp thuộc. Tuy nhiên, với<br /> <br /> tại nghĩa đàn, còn lại là bò HF thuần được<br /> <br /> hình thức chăn nuôi còn nhỏ lẻ ở một số địa<br /> <br /> nhập từ NewZelanld, Úc, Canada và<br /> <br /> phương chủ yếu là Hà Nội, Ba Vì. Từ Năm<br /> <br /> khoảng 7.000 con cho sữa, mỗi ngày cung<br /> <br /> 1986 đến 1999 phong trào chăn nuôi bò sữa<br /> <br /> cấp khoảng 150 tấn/ngày . Theo ông Gil<br /> <br /> tư nhân đã hình thành và tỏ ra có hiệu quả.<br /> <br /> Inbar, đây là trang trại bò sữa có quy mô<br /> <br /> Trước tình hình đó Chính phủ đã có chủ<br /> <br /> lớn nhất thế giới mà ông từng biết. “Bò<br /> <br /> trương đẩy mạnh phát triển chăn nuôi bò sữa<br /> <br /> của trang trại đã trải qua 2 mùa nắng trên<br /> <br /> trong giai đoạn (2001- 2010) ở nhiều tỉnh<br /> <br /> vùng đất này. Bò mẹ đang ngày ngày cho<br /> <br /> thành trong cả nước. Nghệ an là một trong<br /> <br /> ra sữa; bê con đang lớn và chuẩn bị có sữa<br /> <br /> những địa phương nằm trong vùng dự án<br /> <br /> Đàn bò tại trang trại bò sữa<br /> <br /> chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa tập trung<br /> <br /> Vinamilk Nghệ An có quy mô chăn nuôi<br /> <br /> quy mô công nghiệp tại huyện Nghĩa Đàn,<br /> <br /> là 3.000 con; trong đó, có 1.500 con bò<br /> <br /> nhằm định hình một ngành sữa hiện đại nhất<br /> <br /> vắt sữa, cung cấp mỗi ngày 30 tấn sữa cho<br /> <br /> tại Việt Nam. Dựa trên bí quyết quản lý và<br /> <br /> nhà máy chế biến của Vinamilk tại Nghệ<br /> <br /> công nghệ tiên tiến nhất đạt tiêu chuẩn quốc<br /> <br /> An. Để đảm bảo nguồn con giống tôt, từ<br /> <br /> tế của Israel. Để tìm hiểu quy trình chăn nuôi<br /> <br /> đó cho chất lượng sữa cao, đàn bò tại<br /> <br /> bò sữa theo hình thức chăn nuôi công nghệ<br /> <br /> trang trại Vinamilk Nghệ An sẽ được tiếp<br /> <br /> tiên tiến chúng tôi xin giới thiệu những nét<br /> <br /> tục tăng đàn thông qua nhập con giống bò<br /> <br /> mới trong chăn nuôi bò sữa tại trại TH TRUE<br /> <br /> sữa cao sản từ Úc và áp dụng công nghệ<br /> <br /> MILK và trại Vinamilk ở huyện Nghiã Đàn.<br /> <br /> phối giống tinh giới tính toàn cái. Những<br /> <br /> II. NỘI DUNG<br /> <br /> bê cái gieo từ tinh giới tính đầu tiên tại<br /> <br /> 2.1. Quy mô cơ cấu đàn và cơ cấu giống<br /> <br /> Việt Nam do công ty thực hiện đã ra đời<br /> <br /> bò của trại<br /> <br /> tại trang trại.<br /> <br /> Hình 1. Đàn bò của Trại bò sữa Vinamilk<br /> 2.2. Nguồn thức ăn, quy trình chế biến<br /> <br /> - Nguồn thức ăn<br /> <br /> và sử dung thức ăn cho bò<br /> <br /> + Thức ăn thô xanh cho bò chủ yếu<br /> <br /> Thức ăn cho bò được lên thực đơn<br /> <br /> được sản xuất tại Nghĩa Đàn gồm có cỏ<br /> <br /> theo ngày, bò lấy sữa, bò nuôi con,<br /> <br /> trồng, cao lương và ngô, tùy theo loại bò<br /> <br /> bê… có chế độ ăn khác nhau. Thức ăn<br /> <br /> có thể sử dụng cây ngô non chưa ra bắp<br /> <br /> cho bò được chia ra 2 thành phần là<br /> <br /> hoăc cây ngô đã có bắp ngậm sữa thường<br /> <br /> thực phẩm xanh (như ngô, cao lương,<br /> <br /> được dùng cho bò đang cho sữa (Đây là<br /> <br /> cỏ; trong đó có cả những loại cỏ nhập<br /> <br /> một điều mới trong sử dụng thức ăn cho<br /> <br /> khẩu từ Mỹ) và các thực phẩm khác<br /> <br /> bò sữa hiện nay)<br /> <br /> như tinh bột các loại, gỉ mật… Việc ủ<br /> <br /> + Thức ăn thô khô như rơm, cỏ khô<br /> <br /> chua cỏ để diệt khuẩn, phối trộn, vận<br /> <br /> chủ yếu thu mua ở các địa phương khác<br /> <br /> chuyển thức ăn đến chuồng được thực<br /> <br /> làm nguồn thức ăn dữ trữ và một phần bổ<br /> <br /> hiện bằng máy xúc, ô tô, máy trộn cỡ<br /> <br /> sung vào khẩu phần thức ăn thô xanh, nếu<br /> <br /> lớn và được điều khiển bằng hệ thống<br /> <br /> bò ăn hoàn toàn thức ăn thô xanh thường<br /> <br /> máy tính.<br /> <br /> dẫn đến sữa kém phẩm chất như vón sữa,<br /> <br /> độ kiềm cao,v.v. Ngoài ra trang trại còn<br /> <br /> như cắt thái thức ăn có kích thước phù<br /> <br /> nhập một số cỏ khô từ Mỹ. Việc nhập<br /> <br /> hợp cho bò, sau khi cắt thái hối hợp<br /> <br /> những tấn cỏ từ Mỹ với giá 260 USD/tấn<br /> <br /> khẩu phần cũng bằng máy đảo trộn<br /> <br /> như hiện nay không phải là giải pháp lâu<br /> <br /> thức ăn thô, thức ăn tinh, thức ăn bổ<br /> <br /> dài cho TH và trại Vinamilk Nghệ An. Để<br /> <br /> sung cùng với nhau theo tỷ lệ của bò<br /> <br /> khắc phục, TH đã dành ra 1.500ha, trại<br /> <br /> cạn sữa, bò cho sữa, v.v. Khi cho ăn<br /> <br /> Vinamilk dành 30 héc ta để trồng các<br /> <br /> được sử dụng phương tiện bằng xe<br /> <br /> giống cỏ, cao lương. Các giống cây trồng<br /> cho bò này chủ yếu được nhập khẩu từ<br /> Mỹ, cho năng suất và chất lượng cao.<br /> Công đoạn xuống giống, chăm sóc và thu<br /> hoạch cũng được tự động hoá gần như<br /> hoàn toàn. trại TH và trại Vinamilk Nghệ<br /> An trang bị những giàn máy có thể tưới,<br /> phun thuốc bảo vệ thực vật, phân đạm…<br /> trên diện tích hàng trăm ha. Việc thu hoạch<br /> <br /> chuyên dụng trên xe có gắn cân, căn cứ<br /> vào tiêu chuẩn ăn của từng ô chuỗng<br /> đã được tính sẵn xe chuyên dụng phân<br /> phối thức ăn đến từng ô chuồng tự<br /> động thả lượng thức ăn đủ theo yêu cầu<br /> cho bò ăn. Như vậy về quy trình chế<br /> biến sử dụng và cách cho bò ăn hoàn<br /> toàn được sử dụng bằng phương tiện<br /> <br /> cũng được tiến hành bằng máy cắt và xe<br /> <br /> cơ giới nhằm giảm bớt được công lao<br /> <br /> tải với công suất lớn, 10 phút thu hoạch<br /> <br /> động rất nhiều, mặt khác đảm bảo được<br /> <br /> xong 1 tấn. Ngoài ra, TH mua lại Nhà máy<br /> <br /> chất lượng thức ăn hơn so với hình<br /> <br /> Đường Nghệ An Tate & Lyle của Anh,<br /> <br /> thức thủ công trước đây ta đã sử dụng.<br /> <br /> đóng gần địa điểm của trang trại cũng<br /> <br /> 2.3. Nguồn nước dùng trong chăn nuôi<br /> <br /> không nằm ngoài mục đích lấy nguồn bã<br /> <br /> bò sữa<br /> <br /> mía, gỉ mật để cung cấp cho trại bò.<br /> Quy trình chế biến và cách sử dụng<br /> thức ăn<br /> <br /> Nước uống sử dụng cho bò được lấy<br /> từ hồ sông Sào (đây là hồ rộng thứ hai của<br /> tỉnh Nghệ An, còn có chức năng điều hoà<br /> <br /> Tất cả các nguồn thức ăn được tập<br /> <br /> không khí cho trại bò) được lọc qua 3 khâu<br /> <br /> trung về khu vực chế biến tùy theo<br /> <br /> bằng giàn máy Amiad với các chỉ số sinh,<br /> <br /> từng loại bò mà sử dụng các công thức<br /> <br /> hoá của nước sau khi lọc như tiêu chuẩn<br /> <br /> chế biến khác nhau, nhưng tất cả được<br /> <br /> nước sinh hoạt và được cung cấp đến tại<br /> <br /> sử dụng các phương tiện bằng cơ giới<br /> <br /> chuồng cho bò theo hệ thống tự động.<br /> <br /> Hình 2. Một trại bò trong hệ thống trang trại của TH TruMilk<br /> 2.4. Quy trình kỹ thuật chăm sóc nuôi<br /> <br /> thêm một con chíp hoạt động (Activity Tag).<br /> <br /> dưỡng bò<br /> <br /> Tín hiệu hoạt động phát ra từ chíp này được<br /> <br /> Quy trình kỹ thuật chăm sóc bò được<br /> <br /> thu nhận bởi các an-ten gắn trong chuồng và<br /> <br /> quản lý thông qua hệ thống thông tin điện tử.<br /> <br /> gửi về hệ thống quản lý đàn giúp xác định<br /> <br /> Người cán bộ quản lý đàn tuy không thường<br /> <br /> tình trạng sức khoẻ của bò, đồng thời xác<br /> <br /> xuyên trực tiếp ở chuồng trại những có thể<br /> <br /> định chính xác thời điểm động dục bò ốm<br /> <br /> nắm bắt diễn biến đàn bò một cách cụ thể<br /> <br /> hay sản lượng sữa của bò có thay đổi, người<br /> <br /> như tổng đàn, bò ốm, sản lượng sữa, bò động<br /> <br /> quản lý đều nắm được để kịp thời bào cho<br /> <br /> dục,v.v. Đàn bò tại đây được chăm sóc với<br /> <br /> các bộ phận trực tiếp kiểm tra, xử lý một cách<br /> <br /> công nghệ hiện đại trên cơ thể mỗi con bò<br /> <br /> kịp thời và chính xác.<br /> <br /> được đeo một con chíp định dạng<br /> <br /> Mỗi dãy chuồng có một cán bộ trực<br /> <br /> (Identification Tag) trên cổ và được kiểm soát<br /> <br /> tiếp chăn nuôi chủ yếu làm nhiệm vụ kiểm tra<br /> <br /> bằng hệ thống quản lý đàn Alpro hiện đại do<br /> <br /> thức ăn và hỗ trỡ công tác về sinh chuồng trại<br /> <br /> DeLaval (công ty con của tập đoàn TetraPak<br /> <br /> đường đi lối lại vừa trực tiếp theo dõi diễn<br /> <br /> – Thụy Điển) cung cấp. Những chíp điện tử<br /> <br /> biến của đàn bò mỗi khi người cán bộ quản lý<br /> <br /> này giúp lưu trữ và cung cấp thông tin chính<br /> <br /> đàn báo về tình hình dễn biến cụ thể. Ví dụ<br /> <br /> xác của từng con bò trong suốt cuộc đời của<br /> <br /> bò số 5 có hiện tượng động dục. Thì báo cho<br /> <br /> chúng. Trên cổ mỗi con bò còn được trang bị<br /> <br /> bộ phận thú y để tiến hành phối giống. Còn<br /> <br /> việc cung cấp thức ăn nước uống cho bò,<br /> quét dọn chuồng đều thực hiện bằng cơ giới.<br /> <br /> Đối bò mới nhập về được đưa vào<br /> khu vực nuôi tân đáo sau thời gian một<br /> <br /> Nơi “ở” của bò được nuôi tập trung<br /> <br /> tháng khi bò quen dần với điều kiện môi<br /> <br /> trong các khu trại có mái che kèm có hệ<br /> <br /> trường, thức ăn nước uống được nhập đàn<br /> <br /> thống quạt làm mát. ô nằm nghỉ của bò<br /> <br /> do đó tình trạng bò bị bệnh xẩy ra ở trại<br /> <br /> được lót nệm. Khu chuồng trại còn được<br /> <br /> rất ít nhất là bệnh truyền nhiễm. Bò ở đây<br /> <br /> lắp đặt hệ thống âm thanh, phát nhạc cổ<br /> <br /> chủ yếu mắc các bệnh sản khoa như viêm<br /> <br /> điển để kích thích sự tiết sữa của bò. Bên<br /> <br /> vú, viêm tử cung song được điều trị kịp<br /> <br /> cạch đó, trang trại cũng được đầu tư hệ<br /> <br /> thời và sử dụng thuốc đặc trị nên hiệu quả<br /> <br /> thống xử lý chất thải hiện đại nhằm bảo<br /> <br /> điều trị cao. Về quy trình chăn nuôi phòng<br /> <br /> vệ môi trường. Toàn bộ chất thải rắn từ<br /> <br /> bệnh của trại rất nghiêm ngặt hạn chế<br /> <br /> trang trại sẽ được thu hồi sản xuất phân<br /> <br /> khách tham quan, học tập. Những người<br /> <br /> bón cho các đồng cỏ. Nước thải sẽ được<br /> <br /> ngoài muốn vào khu vực chăn nuôi ít nhất<br /> <br /> xử lý sinh học thông qua hồ lắng và sử<br /> <br /> cũng phải lưu lại ở trại sau 2 ngày mới<br /> <br /> dụng tưới cho đồng cỏ.<br /> <br /> được tiếp cận khu vực chăn nuôi, các<br /> <br /> Cán bộ thú y làm nhiệm vụ theo dõi<br /> <br /> phương tiện cũng như người trước khi vào<br /> <br /> điều trị bệnh và chăm sóc bê. Đối bê sơ<br /> <br /> khu vực chăn nuôi đều được xử lý sát<br /> <br /> sinh được bú sữa mẹ trong một tuần đầu,<br /> <br /> trùng cẩn thân.<br /> <br /> song cho bú gián tiếp. sau 10 ngày được<br /> <br /> 2.5. Quy trình khai thác sữa<br /> <br /> sử dụng sữa đầu của những con khác nếu<br /> <br /> Bò được vắt sữa trong hệ thống vắt sữa<br /> <br /> thiếu thì dùng sữa bột để bổ sung, cách<br /> <br /> hiện đại và tự động. Mỗi con bò sẽ được đeo<br /> <br /> cho bú trong vài ngày đầu có thể cho sữa<br /> <br /> con chíp điện tử để kiểm tra sản lượng sữa<br /> <br /> vào tay tập cho bê liếm sau khi quen, cho<br /> <br /> chính xác từng cá thể. Hệ thống khai thác sữa<br /> <br /> sữa vào máng ăn bê tư uống theo nhu cầu<br /> <br /> được thực hiện một hệ thống tự động hóa tối<br /> <br /> mỗi ngày cho bê bú từ 6- 4 lân . Bò sau<br /> <br /> đa gồm: nhà khai thác sữa trong đó được lăp<br /> <br /> khi đẻ 10 ngày đầu sữa được dùng cho bê,<br /> <br /> ráp một hệ thồng để vắt nhiều con cùng một<br /> <br /> sau đó dùng làm sữa hàng hóa. Ngoài<br /> <br /> lúc (60 con), bò được đưa vào phòng vắt sữa<br /> <br /> công tác chăm sóc nuôi dưỡng bê tiến<br /> <br /> riêng biệt và đứng thành hai hàng theo vị trí<br /> <br /> hành theo dõi điều trị bệnh cho đàn bò<br /> <br /> đã được cố định sau khi bò dã đứng vào vị trí<br /> <br /> cán bộ thú y còn trực tiếp phối giống theo<br /> <br /> người vắt sữa làm công tác vệ sinh bầu vú<br /> <br /> phương pháp thụ tinh nhân tạo.<br /> <br /> mỗi con có một khăn bằng chất cao su để lau<br /> <br />