Bệnh Thấp Tim cấp – Phần 2
IV.Tiến triển
+Nếu không điều trị g.đoạn cấp thường kéo dài 2 hoặc 3 tuần,
- các triệu chứng viêm khớp, viêm tim sẽ khỏi, các triệu chứng sinh hóa
cũng trở lại bình thường
- nhưng bệnh nhi hay mắc các đợt tái phát, đặc biệt trong 2 năm đầu sau lần
mắc bệnh;
- mỗi lần tái phát các thương tổn ở van tim lại nặng lên, sau 5 năm khả năng
bị tái phát trở nên hiếm.
+Thấp tim tiến triển
- là trường hợp bệnh tiến triển liên tục, các đợt tái phát liên tiếp không ngớt
rồi dẫn đến tử vong trong vài năm do các thương tổn ở van tim.
- Riêng đối với bệnh múa giật có tiến triển khác, các triệu chứng thần kinh,
tự khỏi trong vòng 2 – 6 tháng, bệnh có thể để lại di chứng tim, nếu được
điều trị cơn cấp phát khỏi nhanh, các cơn tái phát sẽ không xảy ra nếu được
phòng bệnh tốt.
- Nhìn chung viêm tim thường diễn biến như sau : viêm cơ tim, viêm màng
tim khỏi hoàn toàn, thương tổn nội tâm mạc có thể khỏi nếu điều trị đúng
phương pháp.
V.Chẩn đoán
1.Chẩn đoán không khó đối với trường hợp điển hình,
nhưng các biểu hiện lâm sàng nhiều khi giống những bệnh khác và
không có xét nghiệm lâm sàng đặc hiệu,
vì vậy có thể chẩn đoán bệnh quá mức hay bỏ sót bệnh.
vì thế Jone 1944 đề ra tiêu chuẩn chẩn đoán và được các chuyên gia của Hội
tim mạch Hoa Kỳ sau này thông qua 1966, 1982, 1986.
2.Tiêu chuẩn chẩn đoán của Jone gồm 5 triệu chứng chính và 7 triệu chứng
phụ.
+Năm triệu chứng chính :
- viêm khớp,
- viêm tim,
- múa giật,
- cục dưới da,
- ban vòng.
+Bảy triệu chứng phụ :
- sốt,
- đau khớp,
- khoảng PR dài
- C – protein dương tính,
- tốc độ lắng máu cao,
- tiền sử có thấp tim,
- có dấu hiệu nhiễm l.c.khuẩn như hiệu giá ASLO cao một cách đáng kể
hoặc trẻ mới mắc bệnh tinh hồng nhiệt thời gian gần đây.
+Cũng có mặt hạn chế.
- Ví dụ : triệu chứng cục dưới da, ban vòng ít gặp, triệu chứng viêm khớp là
triệu chứng quan trọng nhất nhưng trong một số trường hợp viêm khớp
không có tính chất điển hình.
- Có trường hợp bệnh nhi mắc viêm tim mà không có triệu chứng viêm
khớp.
- Có trường hợp viêm khớp không điển hình phải loại trừ viêm khớp mủ
hoặc trường hợp viêm cơ tim hay viêm màng tim phải loại trừ nguyên nhân
do virut. Tóm lại cần phải chẩn đoán bệnh thấp tim một cách thận trọng để
điều trị kịp thời.
VI.Điều trị :
*điều trị nhiễm khuẩn liên cầu gây bệnh và điều trị các triệu chứng lâm
sàng.
1.Điều trị nhiễm khuẩn
+cho đến nay pénicilline vẫn là loại KS tốt nhất để diệt l.c.khuẩn.
+Pénicilline với liều lượng
- 600.000 đơn vị/ngày cho trẻ < 6 tuổi;
- 1.000.000 đơn vị/ngày cho trẻ > 6 tuổi dùng trong 10 ngày.
+Nếu bệnh nhi dị ứng với pénicilline thì thay bằng érythromycine.
2.Điều trị viêm:
+Aspirine và corticoide
- Cả 2 có tác dụng giống nhau làm giảm viêm chứ không khỏi bệnh.
- Corticoide có tác dụng tốt hơn đối với hiện tượng viêm xuất tiết trong giai
đoạn cấp nên được dùng trong các trường hợp nặng.
- Trường hợp viêm tim nhẹ chưa có thương tổn tim:
aspirine 100mg/kg/ngày trong 7 ngày, sau cho 60mg/kg/ngày trong 3 – 4
tuần.
- Trường hợp viêm tim nhẹ có tiếng thổi tâm thu rõ:
perdnisolone 2mg/kg/ngày trong 10 ngày,
tiếp đó thay dần bằng aspirine 100mg/kg/ngày trong 1 – 2 tuần
rồi rút 1 xuống 60mg/kg/ngày trong 5 – 7 tuần.
- Trường hợp viêm tim nặng có triệu chứng suy tim:
prednisolone 2mg/kg/ngày trong 2 tuần, cứ 2 tuần giảm liều lượng 1 lần.
Sau đó tiếp tục điều trị bằng aspirine 100mg/kg/ngày trong 2 tuần rồi
60mg/kg/ngày.
- Điều trị suy tim là phần điều trị quan trọng.
+Digitalis: có tác dụng làm tăng cường độ và nhịp độ của cơ tim bị suy.
- Tuỳ theo tình trạng bệnh và tuổi của bệnh nhi mà dùng thuốc.
- Liều lượng:
Thuốc digoxine (coragixine) dùng liều tấn công 0,04 – 0, 06mg/kg.
Lần thứ 2 dùng liều duy trì bằng 2/3 – 2/5 liều tấn công (uống),
hoặc tiêm tĩnh mạch lanatoside C (cedilanid) liều lượng bằng 2/3 liều
digoxine, sau lần tiêm đầu, cho uống digoxine.
- Thuốc digitalis là thuốc chữa suy tim có hiệu quả cao nhưng cũng dễ ngộ
độc vì giữa “liều có hiệu quả” và “liều độc” có một khoảng cách nhỏ.
- Khi dùng thuốc digitalis phải theo dõi bệnh nhi, để phát hiện các triệu
chứng ngộ độc như buồn nôn, nhức đầu, mạch chậm, ngoại tâm thu…