BIẾM HỌA MỸ THUẬT, MỘT CHUYÊN NGÀNH
RIÊNG, TẠI SAO KHÔNG?
Để sáng tác biếm họa, họa sĩ biếm phải có cái nhìn sắc sảo, tỉnh táo với các hiện
tượng xã hội, cập nhật với đời sống xã hội. Dù vui vẻ hay châm chích thì biếm họa
luôn tìm vào góc khuất của con người, cá nhân hoặc tập thể, những mục đích, hoặc
một cơ chế xã hội, những chính sách đã được mặc định thành văn bản, những qui
định, những qui tắc xã hội mòn mỏi trong quá trình vận hành, bộc lộ những bất
cập, những ứng xử tùy tiện, thói lợi dụng,vô cảm, hoặc quá cứng nhắc...Tùy từng
mức độ ảnh hưởng đến xã hội, người họa sĩ biếm đọc được ra bằng nét vẽ để phê
phán, lên án, bình phẩm hoặc bóc mẽ chúng ra bằng vẻ hài hước để mọi người
cùng suy ngẫm và hành động. Nên tính chiến đấu của biếm rất cao, trực diện khoét
rất sâu vào những thủ phạm đã gây hại cho xã hội. Rõ ràng biếm họa luôn gắn chặt
với xã hội, tác động mạnh đến xã hội, góp phần cải tạo cuộc sống. Có lúc biếm họa
cũng bộc lộ vai trò chính luận, sắc sảo mạnh mẽ như những bình luận chính trị. Bởi
vậy ở nhiều nước trên thế giới, ngoài những tờ báo biếm họa chuyên ngành, nhiều
báo chữ đã thường xuyên để hẳn trang một đăng tranh biếm về vấn đề thời sự bức
xúc nhất. Vì biếm họa được coi là vũ khí linh hoạt sắc bén, tiếp cận nhanh với tất
cả mọi người.
Họa sĩ biếm ở ta từ lâu đã hình thành một đội ngũ có vai trò phản biện xã hội khá
mạnh mẽ. Từ lâu những tên tuổi nối dài đội ngũ như Phan Kế An (Phan Kích), Mai
Văn Hiến, Nguyễn Nghiêm, Đặng Nhân, Lý Trực Dũng, Dzuy Minh, Phạm Tấn
Phú, Nguyễn Bích, Chóe, DZím, Đốp, ớt, Đan, Võ An Lai, Ngô Đình Chương,
Trần Quyết Thắng, Trịnh Lập, Văn Nhân, Văn Thanh,Tín Nhượng, Phạm Trung
Miên, Cò Lả, Dad, Sa tế...và khá nhiều họa sĩ ở phía Nam và ở các địa phương
không thể kể ra hết được. Trong số đó, có người chuyên, người không chuyên, có
một số là hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam, có người không, nhưng họ đều hăng hái
vẽ tranh biếm. Đó là sự tích cực của những cá thể nặng lòng với cuộc sống hơn là
