Các dạng nước trong cây
Trong cây nước tồn tại ở hai dạng
là nước tự do và nước liên kết. Tuy
nhiên, nước nào được coi là nước
tự do và nước nào được coi là nước
liên kết thì có nhiều quan điểm
khác nhau. Một số cho rằng nước
liên kết là nước không bị đông lại ở
nhiệt độ thấp hơn -10oC và không
có thể dùng làm dung môi ngay cho
những chất dễ bị hòa tan như
đường (Macximov).
Quan niệm thứ hai cho rằng,
phần lớn nước bị liên kết bằng
cách tham gia vào sự thủy hóa hóa
học cũng như vào sự liên kết cấu
trúc. Phần nước còn lại được coi là
nước tự do. Đó là nước hút trong
các mao quản (trong thành tế
bào), nước bị hút thẩm thấu,
không tham gia vào thành phần
của vỏ thủy hóa xung quanh các
phân tử và ion, trừ nước thuộc lớp
khuếch tán của vỏ thủy hóa là còn
giữ được tính linh động
(Alecxeiev).
Một số nhà nghiên cứu khác lại
thấy rằng, trong mọi trường hợp
nước trong thực vật đều là nước
liên kết và tùy theo tác dụng của
các lực giữa các phân tử và nội
phân tử mà hoạt tính của nước bị
biến đổi đi. Vì vậy, các tác giả này
đã nghi ngờ sự tồn tại của dạng
nước tự do. Họ đã đưa ra sự phân
chia thành hai dạng nước liên kết:
nước liên kết chặt và nước liên kết
yếu trong đó nước liên kết yếu là
nước vẫn giữ được tính chất của
nước thông thường.
Sớ dĩ có những quan điểm khác
nhau về các dạng nước trong cây là
vì không có ranh giới rõ rệt về hai
dạng nước tự do và nước liên kết
(dạng nước này có thể chuyển
thành dạng nước kia). Sau này
người ta đã đưa ra quan niệm như
sau để phân biệt hai dạng nước
trên:
Nước tự do hay nước liên kết yếu là
nước bị rút ra khỏi thực vật nhờ
những lực hút nước xác định và
nước đó có những tính chất gần
giống với tính chất của nước
thường (nghĩa là có thể dùng làm
dung môi và đông đặc ở nhiệt độ
gần 0oC).
Nước liên kết hay nước liên kết
chặt là phần nước còn lại mà tính
chất của chúng đã bị biến đổi (hầu
như không có khả năng làm dung
môi và đông đặc ở nhiệt độ thấp
hơn 0oC).
Tiếp theo người ta lại phân chia cụ
thể hơn thành 3 dạng nước như
+ Nước liên kết chặt là nước bị giữ
lại do quá trình thủy hóa hóa học
các ion và các phân tử, các chất
trùng hợp thấp và trùng hợp cao.
+ Nước liên kết yếu là nước thuộc
các lớp khuếch tán của vỏ thủy
hóa, nước liên kết cấu trúc và nước
hút thẩm thấu.
+ Nước tự do là nước bị hút trong
các mao quản của thành tế bào và
phần nước bị hút thẩm thấu của
dịch tế bào, không tham gia
vào thành phần vỏ thủy hóa xung
quanh các ion và phân tử.
Ý nghĩa của các dạng nước
Sự khác nhau về tính chất của nước
tự do và nước liên kết đã đưa đến