Cytokinin
Chất kích thích sinh trưởng
Cytokinin.
Việc phát hiện ra xytokinin gắn liền
với kỹ thuật nuôi cây tế bào
thc vật. Năm 1955 Miller
Skoog phát hiện và chiết xuất từ
tinh dch thu một hợp chất
khnăng kích thích sự phân chia tế
bào rất mạnh mẽ trong nuôi cấy
gọi là kinetin (6- furfuryl -
aminopurin - C10H9N 5O). Letham
Miller (1963) lần đầu tiên đã
tách được xytokinin tự nhiên
dạng kết tinh từ hạt ngô gọi là
zeatin hoạt tính tương tự
kinetin. Sau đó người ta đã phát
hiện xytokinin trong tất cả c
loại thực vật khác nhau và một
nhóm phytohormone quan trọng
trong cây. Trong các loại xytokinin
thì 3 loại sau đây là ph biến nhất:
Kinetin (6- furfuryl- aminopurin),
6-benzin- aminopurin và Hiện nay
người ta đã phát hiện ra nhiều loại
xytokinin trong các b phận đang
sinh trưởng của cây. Nhiều nghiên
cứu khẳng định rằng xytokinin
được hình thành ch yếu trong h
thống rễ. Ngoài ra một squan
còn non đang sinh trưởng mạnh
cũng kh năng tổng hợp
xytokinin như chồi, non, qu
non, tầng phát sinh.... Người ta
cũng đã phát hiện ra kinetin là loại
xytokinin nhiều trong nước
dừa. Xytokinin được vận chuyển
trong cây không phân cực như
auxin, có th vận chuyển theo
hướng ngọn hướng gốc.
Xytokinin th dạng tự do và
dạng liên kết tương tự như các
phytohormone khác. trong cây
chúng b phân giải dưới tác dụng
của enzyme, tạo nên sản phẩm cuối
cùng là urê. Các xytokinin tng hợp
được sử dụng trong kỹ thuật nuôi
cấy là kinetin benzyladenin.
+ Vai trò sinh của xytokinin:
Vai trò đặc trưng của xytokinin là
kích thích sự phân chia tế bào mạnh
mẽ. Vì vậy người ta xem chúng
như các chất hoạt hóa s phân
chia tế bào, nguyên nhân do
xytokinin hoạt hóa mạnh mẽ quá
trình tổng hợp axit nucleic và
protein dẫn đến kích sự phân chia
tế bào.
Xytokinin ảnh hưởng rõ rệt lên s
hình thành và phân hóa cơ quan của
thc vật, đặc biệt là s phân a
chồi. Người ta đã chứng minh rằng
scân bằng giữa tỷ lệ auxin (phân
hóa rễ) và xytokinin (phân hóa
chồi) ý nghĩa rất quyết định
trong quá trình phát sinh hình thái
ca nuôi cấy in vitro cũng như
trên cây nguyên vẹn. Nếu tỷ lệ
auxin cao hơn xytokinin thì kích
thích s ra rễ, còn t lệ xytokinin
cao hơn auxin thì kích thích ra
chồi. Ð tăng hệ s nhân giống,
người ta thường tăng nồng độ
xytokinin trong môi trường nuôi
cấy giai đoạn tạo chồi. trong
cây r quan tổng hợp
xytokinin chyếu nên rphát triển
mạnh thì hình thành nhiều
xytokinin kích thích chồi trên
mặt đất cũng hình thành nhiều.
Xytokinin kìm hãm quá trình g
hóa của các quan của cây