Đ bài: C m nh n c a anh ch v v đp tình yêu trong các kh th đu và cu i ơ
bài th Sóng, t đó rút ra nh n xét v s v n đng c a hình t ng sóng và emơ ượ
Bài làm
Xuân Qu nh là m t trong s nh ng nhà th tr xu t s c tr ng thành t kháng chi n ơ ưở ế
ch ng M và là m t trong s ít nh ng nhà th n vi t r t nhi u và r t thành công v đ ơ ế
tài tình yêu. M t trong nh ng thành công xu t s c v đ tài này c a n sĩ là bài th ơ
“Sóng”, hai kh th đu bài th n thi sĩ vi t: ơ ơ ế
“D d i và d u êm
n ào và l ng l
Sông không hi u n i mình
Sóng tìm ra t n b
Ôi con sóng ngày x aư
Và ngày sau v n th ế
N i khát v ng tình yêu
B i h i trong ng c tr
Th Xuân Qu nh là ti ng lòng c a tâm h n ng i ph n nhi u tr c n, v n th c a bàơ ế ườ ơ
v a chân thành đm th m, v a n ng nàn mãnh li t và h n h t luôn b t lên khát v ng da ơ ế
di t v h nh phúc bình d đi th ng. Bài th “Sóng” ra đi năm 1967 trong chuy n điế ườ ơ ế
th c t c a nhà th v vùng bi n Diêm Đi n t nh Thái Bình và lúc này thì b n thân nhà ế ơ
th cũng v a tr i qua m t s đ v trong tình yêu. Bài th đc in trong t p “Hoa d cơ ơ ượ
chi n hào” năm 1968. Tình yêu là đi u bí n nên ngàn đi v n cu n hút con ng i, tìnhế ư
yêu trong th Xuân Qu nh chính là nh ng bông hoa d c chi n hào làm d u đi s kh c li tơ ế
c a chi n tranh. ế
Trong bài th “Sóng”, nhà th s d ng th th năm ch , đây là th th có nh p đi uơ ơ ơ ơ
nhanh, m nh, d n d p. Th th này th ng dùng đ di n t nh ng dòng c m xúc ào t, ơ ườ
h i h , mãnh li t . Bài th s d ng cách hi p v n giãn cách, hi p v n chân nh ng ti ng ơ ế
cu i c a các câu ch n. H n n a bài th có s luân phiên v thanh đi u các ti ng cu i ơ ơ ế
c a các câu th . Nh v y nh ng th pháp ngh thu t sáng t o đã t o nên âm h ng nh p ơ ư ưở
nhàng, uy n chuy n cho c bài th . Âm h ng c a bài th là âm h ng d t dào c a ơ ưở ơ ưở
nh ng con sóng mà m i câu th là m t con sóng, chúng g i lên nhau ch y đu, ch y đu ơ
đn cu i bài th . Nh ng con sóng là s trào dâng mãnh li t c a dòng c m xúc ào t trongế ơ
lòng n sĩ. Có l vì th mà n t ng v con sóng trong bài th không ch là c a sóng bi n ế ư ơ
mà còn là c a sóng tình. Đây cũng chính là hai hình t ng ngh thu t mà tác gi đã t p ượ
trung xây d ng trong bài th . Sóng bi n và sóng tình có lúc t n t i song song đ soi chi u, ơ ế
tôn vinh v đp cho nhau, có lúc l i hòa làm m t, trong sóng bi n có sóng tình, trong sóng
tình ta l i th y nh p dào d t c a sóng bi n. Suy cho cùng sóng bi n và sóng tình là hai hình
t ng ngh thu t đ bi u đt cho cái tôi tr tình c a nhà th .ượ ơ
Qua hai kh th đu n sĩ đã cho chúng ta c m nh n đc đc đi m c a nh ng con sóng ơ ượ
bi n và nh ng con sóng tình yêu, nh ng con sóng luôn ch a đng nh ng tr ng thái đi l p
và luôn có nh ng khát khao v n t i nh ng s vĩ đi, bao la. M đu, nhà th vi t: ươ ơ ế
“D d i và d u êm
n ào và l ng l
Trong hai câu th m đu tác gi đã s d ng t i hai c p tính t trái nghĩa đ miêu t đcơ
đi m c a sóng bi n: “d d i d u êm”, n ào l ng l ”. Thông th ng đng gi a ườ
nh ng c p tính t trái nghĩa là quan h t bi u đt s t ng ph n “tuy nh ng”, th ươ ư ế
nh ng đây nhà th n Xuân Qu nh l i s d ng quan h t “và v n bi u đt quan hư ơ
c ng h ng, c ng thêm, n i ti p. Nh v y nh ng đc đi m t ng nh đi l p l i th ng ưở ế ư ưở ư
nh t v i nhau và luôn t n t i trong m t ch nh th là sóng. Trong cái d d i có cái d u êm,
trong s n ào l i ch a đng s l ng l .Nh ng tr ng thái đi l p c a sóng cũng chính là
nh ng tr ng thái đi l p trong tâm h n ng i ph n khi yêu. Trong tình yêu, tâm h n ườ
ng i ph n không h bình l ng mà đy bi n đng: có khi sôi n i cu ng nhi t, cũng cóườ ế
khi e l , kín đáo, có lúc đm th m, lúc h n ghen…
Tác gi ti p t c s d ng bi n pháp nhân hóa trong hai câu th ti p theo, con sóng đc ế ơ ế ượ
nhân hóa qua đng t “tìm” trong hành trình t sông ra t i bi n:
“Sông không hi u n i mình
Sóng tìm ra t n b
Tác gi đã khéo léo s d ng đng t “tìm” trong vi c nhân hóa con sóng đã cho ta th y
đc s ch đng c a con sóng, con sóng ch đng ch i b nh ng ph m vi ch t h pượ
“sông” đ v n t i nh ng ph m vi r ng l n bao la “b ”. Nh v y trong b n câu th đu ươ ư ơ
nhà th đã giúp ta nhìn l i hai đc đi m t nhiên, v n có c a nh ng con sóng và chính tácơ
gi cũng đã ph i s d ng t i hai câu th đ kh ng đnh s hi n nhiên, v n có này: ơ
Ôi con sóng ngày x aư
và ngày sau v n th ế
N sĩ đã kh ng đnh đc đi m ngàn đi v n có c a sóng, t quá kh “ngày x a” cho đn ư ế
t ng lai “ngày sau” con sóng v n luôn ch a đng nh ng tr ng thái đi l p, v n luôn v nươ
đng theo quy lu t trăm sông đu đ v v i bi n. Tr ng t kh ng đnh “v n th m t ế
l n n a bi u đt m t chân lý không bao gi đi thay.
Th ca, ngh thu t là nh ng s sáng t o mang đn cho ng i đc nh ng c m xúc m i,ơ ế ườ
đem đn cho tâm h n con ng i nh ng s tr i nghi m phong phú. Ta t h i vì sao trongế ườ
sáu câu th đu tác gi ch cho chúng ta hai đc đi m t nhiên, v n có c a con sóng? Đơ
gi i đáp cho đi u này n sĩ vi t ti p hai câu th : ế ế ơ
“N i khát v ng tình yêu
B i h i trong ng c tr
Đn đây ta đã c m nh n đc s xu t hi n c a m t con sóng n a đó là con sóng c a tâmế ượ
h n, là con sóng c a tình yêu, mà l i là tình yêu c a tu i tr đang b i h i, đang th n th c
trong trái tim, trong l ng ng c. Khát v ng tình yêu cháy b ng mãnh li t đang trào dâng
trong lòng n sĩ. Nh v y đng tr c bi n, tr c nh ng con sóng ào t t v b dòng ư ướ ướ
c m xúc trong lòng n sĩ cũng trào dâng. Nh ng con sóng bi n sáu câu th đu đã g i ơ
nh ng con sóng tình trong lòng nhà th . Sóng bi n đã g i sóng tình hay sóng bi n chính là ơ
y u t kh i ngu n c m xúc trong lòng thi sĩ.ế ơ
Vì sao sóng bi n l i g i đc sóng tình, l i có s c kh i g i c m xúc mãnh li t nh v y? ượ ơ ư
Có l gi a sóng bi n và sóng tình có s t ng đng, n u sóng bi n bi n ch a đng ươ ế
nh ng tr ng thái đi l p thì tâm tr ng ng i con gái đang yêu cũng có nh ng lúc gi n d i, ườ
h n ghen, có nh ng lúc yêu th ng d u dàng đm th m: ươ
“Em b o anh đi đi
Sao anh không đng l i?
Em b o anh đng đi
Sao anh v i v ngay?”
Con gái khi yêu luôn là nh th , luôn mâu thu n, đi l p trong l i nói và hành đng. N uư ế ế
yêu m t ng i con gái mà không bi t nhìn th ng vào m t ng i đó thì ch c ch n m t ườ ế ườ
đi u r ng anh chàng s khó lòng hi u và yêu th ng cô gái tr n v n.Hành trình c a sóng ươ
chính là hành trình c a tình yêu. N u con sóng luôn luôn ch đng ch i b nh ng ch t ế
ch i h p hòi đ v n t i nh ng đi u r ng l n thì ng i con gái đang yêu cũng luôn luôn ươ ườ
có khát khao nh th .H dũng c m t b nh ng ích k , nh nhen đ v n t i tình yêuư ế ươ
bao dung . Vi t Nam là m t n c có l ch s n m t nghìn năm phong ki n và ch đ ướ ơ ế ế
phong ki n đã đè n ng t t ng ph n Vi t. Th i k nh ng năm 1967 nh h ng c aế ư ưở ưở
t t ng h phong ki n ch c ch n còn, mà th m chí còn r i r t đn m t s th h trư ưở ế ơ ế ế
hi n nay th nh ng Xuân Qu nh ta b t g p m t con ng i hi n đi, thông minh và s c ế ư ườ
s o,luôn khát khao h ng t i m t tình yêu vĩ đi. ướ
Bài làm 2
Đã có bao nhiêu ng i đã yêu, bao nhiêu ng i đang yêu và bao th tình yêu trên th gianườ ườ ơ ế
này! V y mà m i ngày l i m i. Tình yêu không có tu i, th tình yêu l i càng không có ơ
tu i bao gi . Trên th gian có bi t bao nhà th tình yêu n i ti ng: Rimbaud, Verlaine r i ế ế ơ ế
Puskin, Byron... và m i ng i m t v , m t s c thái. T thu th Đng, th T ng, t ườ ơ ườ ơ
thu Nguy n Du r i Th L , Xuân Di u và chúng ta ngày nay..., tình yêu v n là cái gì ế
khi n ng i ta đam mê, khát khao. Xuân Qu nh, nhà th c a n i ni m yêu đng, v i bàiế ườ ơ ươ
Sóng đã th hi n đc nhi u cung b c tình yêu. Bài th c a Xuân Qu nh c t lên tình yêu ượ ơ
n ng nàn c a tu i tr và khát v ng c a con ng i đi v i tình yêu. Tình yêu trong th ườ ơ
Xuân Qu nh không còn d ng l i quá đ tình yêu bu i đu gi n đn, hò h n, non n t, ơ
ng t ngào mà là tình yêu h nh phúc g n v i cu c s ng chung.
Trong nh ng đo n đu c a bài th , nhà th miêu t "sóng" v i nh ng s c thái, nh ng ơ ơ
cung b c khác nhau đ r i t đó nói t i quy lu t c a tình yêu. Tình yêu là s dung hòa
nh ng s c thái tình c m t ng ch ng nh đi l p. Tình yêu có quy lu t t nhiên c a nó ưở ư
mà lý trí không gi i thích đc. Ng i ta tìm đn v i tình yêu, soi mình vào tình yêu đ t ượ ườ ế
nh n ra chính b n thân mình:
D d i và d u êm
n ào và l ng l
Sông không hi u n i mình
Sóng tìm ra t n b
B n câu th m đu bài th ch ng có ch nào dính dáng đn tình yêu, nh ng đc kh th ơ ơ ế ư ơ
lên thì bao trùm t t c là c m xúc yêu đng. D ng nh tình yêu n náu đng sau câu ươ ườ ư
ch y. Có gì th t là xôn xao nhi t thành mà th t là tr m l ng. "D d i", " n ào" đ r i
"d u êm", "l ng l " - tình yêu là đy và tình yêu là nh th . T ng nh đi l p, t ng ư ế ưở ư ưở
nh mâu thu n mà l i là th ng nh t trong tâm tr ng yêu đng. Đâu ch là sóng, là n c -ư ươ ư
h n ng i đang yêu đó.. và tình yêu mãi là cái gì mà ng i ta không hi u n i: ườ ườ
Sông không hi u n i mình