BÀI NGHỊ LUẬN VỀ NHỮNG VẤN ĐỀ LIÊN QUAN ĐẾN TUỔI TRẺ
I. MỘT SỐ ĐỀ TÀI NGHỊ LUẬN XÃ HỘI GẮN VỚI TUỔI TRẺ
- Tuổi trẻ với lòng yêu nước, tự hào dân tộc trong bối cảnh hiện nay.
- Tuổi trẻ với những cơ hội và những khó khăn thách thức trong bối cảnh hiện
nay.
- Tuổi trẻ với những phẩm chất, năng lực: ý chí, lòng nhân ái, đức hi sinh, tính
kiên trì, sự chăm chỉ, lòng trung thực, ý thức trách nhiệm, năng lực tự chủ tự
học, năng lực giao tiếp, sáng tạo,...
- Tuổi trẻ với cuộc cách mạng 4.0
- Tuổi trẻ với vấn đề giữ gìn bản sắc dân tộc và hội nhập quốc tế.
- Sứ mệnh trở thành người công dân toàn cầu của tuổi trẻ.
- Tuổi trẻ với việc giữ gìn và phát triển tiếng Việt.
- Tuổi trẻ với việc giữ gìn môi trường.
- Tuổi trẻ trước vấn đề biến đổi khí hậu.
- Tuổi trẻ và vấn đề khởi nghiệp, định hướng nghề nghiệp.
- Tuổi trẻ với bình đẳng giới.
- Mối quan hệ giữa tuổi trẻ với gia đình, bạn bè: cách ứng xử để rút ngắn khoảng
cách thế hệ trong gia đình; cách ứng xử khi nảy sinh mâu thuẫn, xung đột với
bạn bè; tuổi trẻ với quan niệm về tình yêu; cách giữ gìn tình bạn.
- Tuổi trẻ và cái tôi cá nhân:
+ Ước mơ, khát vọng của tuổi trẻ.
+ Nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của thế hệ trẻ.
+ Quyền được bày tỏ quan điểm cá nhân của tuổi trẻ.
- Tuổi trẻ với sứ mệnh xây dựng và bảo vệ Đất nước.
- Tuổi trẻ và cách sử dụng mạng xã hội phù hợp.
II. DÀN Ý CHUNG CỦA KIỂU BÀI
1. ĐỐI VỚI KIỂU BÀI BÀN VỀ VẤN ĐỀ (VÍ DỤ: Ô NHIỄM MÔI
TRƯỜNG, TÌNH BẠN, BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU, BÌNH ĐẲNG GIỚI, LÒNG
TRUNG THỰC, LÒNG NHÂN ÁI...)
* Mở bài: Dẫn dắt, giới thiệu vấn đề cần bàn luận có liên quan đến tuổi trẻ,
trình bày được quan điểm của người viết về vấn đề.
* Thân bài:
- Giải thích được vấn đề cần bàn luận.
- Nêu được sự liên quan mật thiết của vấn đề đối với tuổi trẻ.
- Xem xét vấn đề dưới góc nhìn khác nhau, bàn về các khía cạnh của vấn đề.
+ Biểu hiện của vấn đề.
+ Nguyên nhân của vấn đề (căn cứ vào từng vấn đề, không nhất thiết vấn đề nào
cũng cần nêu nội dung này).
+ Tác động tích cực/Tác động tiêu cực (Có những vấn đề vừa có tác động tích
cực, tiêu cực; có ý nghĩa hay tác hại như thế nào đối với tuổi trẻ?).
- Sử dụng bằng chứng để làm sáng tỏ quan điểm của người viết.
- Đề xuất giải pháp phù hợp để thực hiện giải quyết vấn đề.
- Mở rộng vấn đề, trao đổi với các ý kiến trái chiều về vấn đề hoặc ý kiến khác.
- Rút ra bài học nhận thức và hành động cho bản thân.
* Kết bài:
- Khẳng định lại quan điểm của người viết về vấn đề.
- Khẳng định lại tầm quan trọng của vấn đề đối với giới trẻ.
- Thông điệp gửi tới mọi người.
2. ĐỐI VỚI KIỂU BÀI BÀN VỀ KHÍA CẠNH CỦA VẤN ĐỀ (VÍ DỤ: TÁC
HẠI CỦA Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG, CÁCH GIỮ GÌN TÌNH BẠN, TRÁCH
NHIỆM CỦA TUỔI TRẺ TRƯỚC VẤN ĐỀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU, SỨ MỆNH
TRỞ THÀNH CÔNG DÂN TOÀN CẦU, TRÁCH NHIỆM GIỮ GÌN VÀ
PHÁT TRIỂN TIẾNG VIỆT,...)
* Mở bài: Dẫn dắt, giới thiệu vấn đề cần bàn luận có liên quan đến tuổi trẻ,
trình bày được quan điểm của người viết về vấn đề.
* Thân bài:
- Giải thích được vấn đề cần bàn luận.
- Nêu được sự liên quan mật thiết của vấn đề đối với tuổi trẻ.
- Tác động tích cực/Tác động tiêu cực (Có những vấn đề vừa có tác động tích
cực, tiêu cực; có ý nghĩa hay tác hại như thế nào đối với tuổi trẻ?).
- Sử dụng bằng chứng để làm sáng tỏ quan điểm của người viết.
- Đề xuất giải pháp phù hợp để thực hiện giải quyết vấn đề.
- Mở rộng vấn đề, trao đổi với các ý kiến trái chiều về vấn đề hoặc ý kiến khác.
- Rút ra bài học nhận thức và hành động cho bản thân.
* Kết bài:
- Khẳng định lại quan điểm của người viết về vấn đề.
- Khẳng định tầm quan trọng của vấn đề đối với giới trẻ.
- Thông điệp gửi tới mọi người.
* Lưu ý chung:
- Căn cứ vào yêu cầu của đề để xác định được hệ thống luận điểm phù hợp, luận
điểm nào là chính, luận điểm nào là phụ.
+ Với dạng đề bàn về sự cần thiết vai trò/sức mạnh/lợi ích/tầm quan trọng: luận
điểm trung tâm là tác động tích cực/ý nghĩa của vấn đề. Ở luận điểm này, có thể
viết thành 2-3 đoạn văn, sử dụng các từ nối để thể hiện rõ (Trước hết, Bên cạnh
đó, Ngoài ra, Không những vậy,...).
+ Với dạng đề bàn về trách nhiệm/sứ mệnh/điều cần làm/giải pháp: luận điểm
trung tâm là đề xuất giải pháp phù hợp để thực hiện giải quyết vấn đề. Có thể
viết thành 2-3 đoạn văn, sử dụng các từ nối để thể hiện rõ (Trước hết,
Bên cạnh đó, Ngoài ra, Không những vậy,...).
- Luận điểm mở rộng vấn đề, trao đổi với các ý kiến trái chiều về vấn đề: cần giả
định một số ý kiến trái chiều liên quan trực tiếp đến vấn đề nghị luận Có thể đối
chiếu, so sánh cách ứng xử khác nhau; từ đó khái quát, nhấn mạnh quan điểm
của bản thân.
III. CÁC BÀI VĂN THAM KHẢO CHO DẠNG BÀI NGHỊ LUẬN VỀ
MỘT VẤN ĐỀ LIÊN QUAN ĐẾN TUỔI TRẺ
* ĐỀ BÀI 1: Tuổi trẻ là tuổi của cái tôi. Là người trẻ, ai cũng muốn thể hiện cái
tôi cá tính của bản thân. Từ góc nhìn của người trẻ, anh/chị hãy viết một bài văn
nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ gì về vấn đề trên.
Dàn ý
BỐ CỤC Hệ thống ý cơ bản
Mở bài - Dẫn dắt: Tuổi trẻ là giai đoạn đẹp nhất trong cuộc đời mỗicon
người, nơi mà sự khám phá, sáng tạo và và khát khao thể hiện
bản thân trỗi dậy mãnh liệt.
- Nêu vấn đề: Tuổi trẻ và việc thể hiện cái tôi cá nhân.
Thân bài - Giải thích: Cái tôi cá nhân là tập hợp những đặc điểm, giá trị,
niềm tin, và tính cách riêng biệt của mỗi người. Nó phản ánh
cách mà mỗi cá nhân tự nhận thức về bản thân, từ những sở
thích, đam mê đến những trải nghiệm sống.
- Sự liên quan mật thiết của cái tôi cá nhân đối với tuổi trẻ:
+ Tuổi trẻ là giai đoạn mà con người đang trong quá trình khám
phá và hình thành bản sắc riêng.
+ Tuổi trẻ mang đến sự năng động, nhiệt huyết và khát khao thể
hiện bản thân, từ đó thúc đẩy mỗi cá nhân tìm kiếm những cách
thức độc đáo để bộc lộ suy nghĩ, cảm xúc
và đam mê.
- Biểu hiện của cái tôi cá nhân:
+ Cái tôi cá nhân có thể được bộc lộ qua nhiều hình thức khác
nhau, từ cách ăn mặc, lựa chọn phong cách sống đến việc tham
gia các hoạt động sáng tạo.
+ Những quan điểm, suy nghĩ về các vấn đề xã hội, chính trị hay
môi trường cũng thể hiện cái tôi cá nhân một cách mạnh mẽ.
- Tác động tích cực/Tác động tiêu cực:
+ Tác động tích cực:
++ Giúp thanh niên xây dựng lòng tự trọng và sự tự tin.
++ Tạo cơ hội kết nối với những người có cùng chí hướng.
++ Giúp mỗi người nhận diện điểm mạnh, điểm yếu của bản
thân.
++ Góp phần làm phong phú thêm văn hóa xã hội.
++ Góp phần nuôi dưỡng lòng tự trọng và sự độc lập, giúp tuổi
trẻ tự tin hơn trong việc đối mặt với thách thức và tìm kiếm con
đường riêng cho mình…
+ Tác động tiêu cực:
++ Áp lực từ mạng xã hội.
++ Thiếu đồng cảm với người khác
++ Gây ra mâu thuẫn, bất hòa trong công việc và các mối quan
hệ, từ đó ảnh hưởng đến sự hợp tác và đoàn kết của tập thể…
- Đề xuất giải pháp phù hợp để thực hiện giải quyết vấn đề:
++ Giáo dục và nâng cao nhận thức về giá trị bản thân.
++ Khuyến khích sự đa dạng và tôn trọng cái tôi của mỗi cá
nhân trong cộng đồng.
HS lấy dẫn chứng để chứng minh
- Mở rộng vấn đề, trao đổi với các ý kiến trái vấn đề:
+ Có ý kiến cho rằng “Cái tôi luôn phải được thể hiện ra để bày
tỏ quan điểm của mình”. Đây là một quan điểm sai lầm mà
chúng ta thường gặp trong cuộc sống hàng ngày.
+ Quá đề cao cái tôi cá nhân có thể dẫn đến tình trạng ảo tưởng
về chính bản thân, tự đặt mình ở vị trí cao hơn người khác.
- Rút ra bài học nhận thức và hành động cho bản thân
+ Cần nhận thức rõ giá trị bản thân.
+ Biết phân biệt giữa sự thể hiện chân thật và việc chạy theo
những tiêu chuẩn không thực tế từ xã hội, đặc biệt là trên mạng
xã hội.
+ Tích cực, chủ động tham gia vào các hoạt động phát triển bản
thân.
+ Luôn lắng nghe ý kiến và học hỏi những điều mới lạ từ người
khác.
Kết bài - Các bạn trẻ cần nhìn nhận lại việc thể hiện cái tôi của mình sao
cho đúng đắn và phù hợp với bản thân.
- Hãy sống và “thể hiện mình” theo hướng tích cực, truyền cảm
hứng cho người khác và lan tỏa những điều tích cực cho xã hội
* ĐỀ BÀI 2: Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của
anh/chị về những việc cần làm để tuổi trẻ biết tự chủ trong cuộc sống.
Dàn ý
BỐ CỤC Hệ thống ý cơ bản
Mở bài Dẫn dắt: Tuổi trẻ là giai đoạn tươi đẹp và tràn đầy nhiệt huyết,
nhưng cũng là thời điểm mà mỗi cá nhân cần phải học cách tự
chủ, tự lập.
- Nêu vấn đề: Để tự chủ, tuổi trẻ cần có những hành động, việc
làm cụ thể.
Thân bài - Giải thích: Tự chủ là khả năng kiểm soát bản thân, quyết định
hành động và cảm xúc một cách độc lập mà không bị ảnh hưởng
bởi yếu tố bên ngoài. Nó thể hiện sự tự tin, trách nhiệm và khả
năng đưa ra lựa chọn đúng đắn trong cuộc sống.
- Sự liên quan mật thiết của tuổi trẻ với việc tự chủ:
+ Tuổi trẻ là giai đoạn nhiều biến động và thử thách. Trong bối
cảnh áp lực từ bạn bè, gia đình và xã hội, việc có khả năng tự
chủ giúp thanh niên xác định mục tiêu rõ ràng, kiên định theo
đuổi ước mơ và phát triển bản thân.
+ Tự chủ trong tuổi trẻ không chỉ là việc làm chủ cảm xúc và
hành động, mà còn là quá trình hình thành nhân cách, giúp mỗi
cá nhân trở thành người trưởng thành, tự tin và có trách nhiệm
với chính cuộc sống của mình.
- Tác động tích cực/Tác động tiêu cực:
+ Tác động tích cực:
++ Giúp xây dựng sự tự tin, trách nhiệm và khả năng đưa ra
quyết định đúng đắn.
++ Thúc đẩy phát triển kĩ năng giải quyết vấn đề và khả năng
lãnh đạo.
++ Tạo ra thói quen tích cực và dễ dàng thích nghi với những
thay đổi bất thường…
+ Tác động tiêu cực:
++ Nếu tự chủ quá mức, một số thanh niên có thể trở nên khép
kín, không tìm kiếm sự hỗ trợ từ người khác khi cần thiết, dẫn
đến cảm giác đơn độc và stress.
++ Hơn nữa, nếu không được hướng dẫn đúng cách, tự chủ có
thể dẫn đến những quyết định sai lầm.
HS lấy dẫn chứng để chứng minh
- Đề xuất giải pháp phù hợp để thực hiện giải quyết vấn đề
+ Xác định rõ mục tiêu cá nhân và lập kế hoạch cụ thể để đạt
được những mục tiêu đó.
+ Tham gia vào các hoạt động ngoại khóa như câu lạc bộ, dự án
tình nguyện hay các khóa học kĩ năng cũng rất quan trọng
+ Giáo dục về quản lí tài chính cá nhân từ sớm.
+ Tạo ra một môi trường hỗ trợ, nơi các bạn trẻ có thể thoải
mái chia sẻ ý tưởng và cảm xúc.
- Mở rộng vấn đề, trao đổi với các ý kiến trái chiều về vấn
đề:
+ Trong xã hội hiện nay, vẫn có nhiều bạn trẻ thiếu sự tự chủ.
Nhiều học sinh, sinh viên chịu áp lực từ gia đình, không dám
theo đuổi đam mê mà chỉ chạy theo kì vọng của cha mẹ.
+ Có một số ý kiến cho rằng: “Việc tự chủ ở tuổi trẻ là chưa cần
thiết vì họ vẫn đang trong quá trình phát triển và học hỏi”.
- Rút ra bài học nhận thức và hành động cho bản thân
+ Mỗi chúng ta cần có nhận thức rõ ràng về việc học tập và trách
nhiệm trong công việc.
+ Từ đó, có những hành động cụ thể để xây dựng tính tự chủ
như: lập kế hoạch cho tương lai, xác định mục tiêu cá nhân.
Kết bài + Tự chủ là một đức tính thiết yếu, đóng vai trò quan trọng trong
sự trưởng thành của tuổi trẻ.
chů ngay từ hôm
+ Mỗi người hãy chủ động rèn luyện tính tự nay, bởi đó chính là
chìa khóa mở ra cánh cửa thành công
ĐỀ BÀI 3: Tuổi trẻ rất quan trọng là phải sống bằng sự trung thực của mình.
Anh/Chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) bàn về sự cần thiết
của lòng trung thực đối với tuổi trẻ.
Dàn ý:
Bố cục Hệ thống ý cơ bản
Mở bài - Dẫn dắt: Thời đại công nghệ thông tin phát triển khiến cho
thông tin và giá trị bị trộn lẫn, đòi hỏi thế hệ trẻ không chỉ cần
sức sáng tạo mà còn cần một phẩm chất vô cùng quan trọng:
lòng trung thực.