
Đ bài: Ngh lu n xã h i v câu nói: Lao đng là đôi cánh c a c m , là c i ngu nề ị ậ ộ ề ộ ủ ướ ơ ộ ồ
c a ni m vui và sáng t oủ ề ạ
Bài làm
Trong l ch s phát tri n c a loài ng i, b t đu t khi loài v n c xu t hi n bi t c mị ử ể ủ ườ ắ ầ ừ ượ ổ ấ ệ ế ầ
n m, hái l m d n ti n hóa thành ng i tinh khôn, ng i đng th ng và đn chúng taắ ượ ầ ế ườ ườ ứ ẳ ế
loài ng i hi n đi. Loài ng i không ng ng lao đng đ c i t o chính mình, s d ngườ ệ ạ ườ ừ ộ ể ả ạ ử ụ
đôi tay đ t o ra nh ng d ng c ph c v đi s ng, t o ra l a đ n u chín th c ph m,ể ạ ữ ụ ụ ụ ụ ờ ố ạ ử ể ấ ự ẩ
thu n hóa thú nuôi, tr ng tr t, c i t o thiên nhiên, không còn nh ng hang hóc mà bi tầ ồ ọ ả ạ ở ữ ế
xây d ng n i trú ng . Khi đã lo đc cái ăn cái m c, con ng i d n hoàn thi n v m tự ơ ụ ượ ặ ườ ầ ệ ề ặ
văn hóa, lao đng trí óc đ sáng t o nên nh ng công trình vĩ đi nh kim t tháp, v n lýộ ể ạ ữ ạ ư ự ạ
tr ng thành…các phép tính, khám phá thiên nhiên. Nh lao đng, con ng i d n đt đnườ ờ ộ ườ ầ ạ ế
cu c s ng văn minh nh hi n nay – con ng i đã tr thành loài th ng đng trên trái đt.ộ ố ư ệ ườ ở ượ ẳ ấ
Ta có th hi u lao đng là v n d ng s c m nh tay chân ho c trí óc thông th o công c laoể ể ộ ậ ụ ứ ạ ặ ạ ụ
đng đ c i t o thiên nhiên nh m m c đích t o ra c a c i và tinh th n ph c v conộ ể ả ạ ằ ụ ạ ủ ả ầ ụ ụ
ng i. Chính nh lao đng mà con ng i tr thành loài th ng đng và có cu c s ng vănườ ờ ộ ườ ở ượ ẳ ộ ố
minh nh ngày nay. T t c m i ng i ph i lao đng n u không s tr thành k vô côngư ấ ả ỗ ườ ả ộ ế ẽ ở ẻ
r i ngh không đóng góp gì cho b n thân,gia đình và xã h i. Lao đng là th c đo giá trỗ ề ả ộ ộ ướ ị
c a con ng i, lao đng có nhi u hình th c: lao đng xã h i, lao đng công ích… Quáủ ườ ộ ề ứ ộ ộ ộ
trình trình thành là kho ng th i gian đ t o ra m t k t qu , m t công vi c. Hoàn hi nả ờ ể ạ ộ ế ả ộ ệ ệ
nhân cách là làm nên tr n v n ph m ch t c a con ng i. Nh th ta có th hi u “laoọ ẹ ẩ ấ ủ ườ ư ế ể ể
đng là quá trình hình thành và hoàn thi n nhân cách c a con ng i” là v n d ng ho tộ ệ ủ ườ ậ ụ ạ
đng chân chính c a b n thân là kho ng th i gian đ t o ra tr n v n ph m ch t c a conộ ủ ả ả ờ ể ạ ọ ẹ ẩ ấ ủ
ng i.ườ
H Ch t ch, v lãnh t vĩ đi c a dân t c, ng i đã bôn ba 22 năm các n c trên kh pồ ủ ị ị ụ ạ ủ ộ ườ ở ướ ắ
các châu l c đ tìm con đng c u n c đúng đn cho dân t c, dành c cu c đi đ lãnhụ ể ườ ứ ướ ắ ộ ả ộ ờ ể
đo cu c cách m ng vĩ đi c a dân t c, ph c v nhân dân và đt n c vô cùng t n t y.ạ ộ ạ ạ ủ ộ ụ ụ ấ ướ ậ ụ
T m g ng lao đng vĩ đi c a ng i t a sáng và đi đi đc dân t c noi theo. Giáo s ,ấ ươ ộ ạ ủ ườ ỏ ờ ờ ượ ộ ư

nhà giáo nhân dân Nguy n Lân t m g ng lao đng vô song, b ng tr i nghi m c m tễ ấ ươ ộ ằ ả ệ ả ộ
đi ng i, hi u đc đi u mà dân t c này c n đ đi m t v i th gi i đó là h c v n, làờ ườ ể ượ ề ộ ầ ể ố ặ ớ ế ớ ọ ấ
nhân tài, là trí tu . C đã d y cho bao th h h c trò bi t s ng m t cu c s ng có ích b ngệ ụ ạ ế ệ ọ ế ố ộ ộ ố ằ
chính bàn tay và kh i óc c a mình. B ng ni m u t và s ph n đu không m t m i choố ủ ằ ề ư ư ự ấ ấ ệ ỏ
s nghi p giáo d c và đào t o, c đã gi c giã các h c trò c a mình không đu hàng tr cự ệ ụ ạ ụ ụ ọ ủ ầ ướ
khó khăn, ph i góp ph n vào s nghi p ch n h ng n n giáo d c n c nhà. Hai nông dânả ầ ự ệ ấ ư ề ụ ướ
là Tr n Qu c H i và v Văn Danh đã sáng ch ra máy bay v i c m r t đn gi n: “bayầ ố ả ẽ ế ớ ướ ơ ấ ơ ả
lên đ t i n c đng ru ng cho đ v t v và d p đám cháy n u có”. T t c đã phác lênể ướ ướ ồ ộ ỡ ấ ả ậ ế ấ ả
m t b c tranh r t sinh đng v nh ng con ng i nh ng đa v khác nhan ngày đêm cóộ ứ ấ ộ ề ữ ườ ở ữ ị ị
bi t bao là nghĩa c t t đp đóng góp cho đi. Nh có h , ta hi u đc lao đng là vinhế ử ố ẹ ờ ờ ọ ể ượ ộ
quang, là t rèn luy n chính mình. Trên các d m đng, cánh đng, nhà máy ta g p bi tự ệ ặ ườ ồ ặ ế
bao nhiêu nh ng con ng i vô danh nh bác nông phu, anh công nhân, ch bán hàng rongữ ườ ư ị
đã ngày ngày m u sinh b ng chính s c lao đng và c m gi n d c a mình sao cho b tư ằ ứ ộ ướ ơ ả ị ủ ớ
c hàn, đã làm ta yêu quý h . Tuy h không làm ra nhi u c a c i v t ch t nh ng nhânơ ọ ọ ề ủ ả ậ ấ ư
cách c a h ta ph i trân tr ng. B i l , h đã s ng hi n hoà, tôn tr ng pháp lu t, và ki mủ ọ ả ọ ở ẽ ọ ố ề ọ ậ ế
s ng b ng nh ng gi t m hôi chân chính, góp ph n an ninh xã h i. V y mà, trong điố ằ ữ ọ ồ ầ ộ ậ ờ
s ng v n t n t i m t s thành ph n s ng ăn bám, thích c a đút lót, ho c m t s thanhố ẫ ồ ạ ộ ố ầ ố ủ ặ ộ ố
niên dùng vũ tr ng, trò ch i đi n t , đua xe, ma tuý,… làm “m ” chôn th i gian. Th tườ ơ ệ ử ồ ờ ậ
đáng trách cho nh ng con ng i s ng không c m , l i nhác lao đng, s ng không lýữ ườ ố ướ ơ ườ ộ ố
t ng và “s ng hoài s ng phí” m t đi ng i.ưở ố ố ộ ờ ườ
B n hãy gi s trong m t tu n b n không làm gì c , ch vi c ăn, ng , gi i trí, th h i b nạ ả ử ộ ầ ạ ả ỉ ệ ủ ả ử ỏ ạ
nh n đc gì, c m nh n đc gì, ph i chăng ch là s nhàm chán, th y r ng ch ng có gìậ ượ ả ậ ượ ả ỉ ự ấ ằ ẳ
thú v , b n mu n ngay l p t c ph i làm gì đó có ích cho b n thân, ch ng h n nh đcị ạ ố ậ ứ ả ả ẳ ạ ư ọ
m t quy n sách hay, xem l i nh ng bài h c cũ, ngay l p t c b n th y r t ph n ch n vàộ ể ạ ữ ọ ậ ứ ạ ấ ấ ấ ấ
tràn tr sinh l c. Nh th ta có th nói, con ng i sinh ra đ lao đng, nh lao đng màề ự ư ế ể ườ ể ộ ờ ộ
phát tri n hoàn thi n.ể ệ
M c đích c a c đi ng i là đc tôn tr ng, đc là ng i h u ích, chính lao đng sụ ủ ả ờ ườ ượ ọ ượ ườ ữ ộ ẽ
giúp chúng ta, giúp hoàn thi n nhân cách con ng i. Lao đng giúp con ng i ý th c đcệ ườ ộ ườ ứ ượ

trách nhi m làm ng i t thành qu lao đng. Ch có lao đng m i có th “n hoa” nhânệ ườ ừ ả ộ ỉ ộ ớ ể ở
cách và mang l i s giàu có cho con ng i t tinh th n đn c a c i v t ch t. Vâng! Laoạ ự ườ ừ ầ ế ủ ả ậ ấ
đng chính là m t trong nh ng y u t giúp con ng i hoàn thi n nhân cách.ộ ộ ữ ế ố ườ ệ
Bài s 2ố
M i con ng i ta khi sinh ra đu có nh ng c m , hoài bão cho riêng mình. Nh ng cỗ ườ ề ữ ướ ơ ữ ướ
m đó là nh ng khát khao, hi v ng mà chúng ta v n t i. Đ th c hi n c m đó, tr cơ ữ ọ ươ ớ ể ự ệ ướ ơ ướ
tiên chúng ta c n ph i lao đng, suy nghĩ và làm vi c h t mình đ góp ph n nâng cánhầ ả ộ ệ ế ể ầ
nh ng c m tr thành hi n th c. M. Gorki đã nói: “Lao đng là đôi cánh c a c m ,ữ ướ ơ ở ệ ự ộ ủ ướ ơ
là c i ngu n c a ni m vui và sáng t o”.ộ ồ ủ ề ạ
Lao đng là nh ng ho t đng có m c đích c a con ng i nh m t o ra c a c i v t ch t vàộ ữ ạ ộ ụ ủ ườ ằ ạ ủ ả ậ ấ
tinh th n cho b n thân và cho xã h i. Nh ng ho t đng đó đã góp ph n nâng cánh nh ngầ ả ộ ữ ạ ộ ầ ữ
c m , nh ng mong c thi t tha v nh ng đi u t t đp trong t ng lai. Nh v y, laoướ ơ ữ ướ ế ề ữ ề ố ẹ ươ ư ậ
đng là đôi cánh cho nh ng c m bay cao, bay xa, đa con ng i đn nh ng thành côngộ ữ ướ ơ ư ườ ế ữ
m i, khám phá nh ng đi u b t ng , thú v . M. Gorki đã kh ng đnh sâu s c vai trò c a laoớ ữ ề ấ ờ ị ẳ ị ắ ủ
đng đi v i m i ng i, đi v i toàn xã h i. Lao đng là m t cách đ chúng ta kh ngộ ố ớ ỗ ườ ố ớ ộ ộ ộ ể ẳ
đnh mình, v n t i nh ng đnh cao c a trí tu , tri th c. M i chúng ta đu có nh ng cị ươ ớ ữ ỉ ủ ệ ứ ỗ ề ữ ướ
m l n lao hay nh ng gì thân thu c đu là c m t quá trình ph n đu, v n lên. Khôngơ ớ ữ ộ ề ả ộ ấ ấ ươ
ng ng suy nghĩ và làm vi c, chúng ta m i có th góp ph n xây d ng và phát tri n nó.ừ ệ ớ ể ầ ự ể
Th c t , trong lao đng nhi u ng i đã th y khó khăn, m t m i và mong mu n gi n đnự ế ộ ề ườ ấ ệ ỏ ố ả ơ
c a h là sáng t o ra m t cái gì đó giúp h đ v t v . Nh ng c m đó đc xây d ngủ ọ ạ ộ ọ ỡ ấ ả ữ ướ ơ ượ ự
t trong lao đng và cũng đc chính lao đng nâng cánh cho c m bay cao, bay xa.ừ ộ ượ ộ ướ ơ
Ph i lao đng, n l c h t mình chúng ta m i có th th c hi n đc c m đó. Đó làả ộ ỗ ự ế ớ ể ự ệ ượ ướ ơ
hình nh c a b n h c sinh Đ B ng Đnh, h c sinh Tr ng Trung h c ph thông Ph mả ủ ạ ọ ỗ ằ ị ọ ườ ọ ổ ạ
Ngũ Lão, Đông Anh, Hà N i. Sinh ra trong m t gia đình làm nông v i hai v lúa chính vàộ ộ ớ ụ
m t v màu, ph i th ng xuyên lao đng giúp gia đình, nh n ra s khó khăn trong vi cộ ụ ả ườ ộ ậ ự ệ
tách v h t đu c a bà con nông dân, Đnh đã nuôi c m ch t o thành công chi c máyỏ ạ ậ ủ ị ướ ơ ế ạ ế
tách v h t đ giúp bà con nông dân đ v t v . Sau m t th i gian dài nghiên c u và tìmỏ ạ ể ỡ ấ ả ộ ờ ứ
tòi, Đnh đã ch t o thành công chi c máy tách v h t đu. Tuy ch m i d ng mô hìnhị ế ạ ế ỏ ạ ậ ỉ ớ ở ạ

nh ng c u h c sinh này tin r ng trong t ng lai, c u có th nhân r ng ra chi c máy đư ậ ọ ằ ươ ậ ể ộ ế ể
giúp đ m i ng i. Không ch Đnh mà hi n nay n c ta có r t nhi u ng i đã nuôiỡ ọ ườ ỉ ị ệ ở ướ ấ ề ườ
c m và nâng cánh c m t lao đng mà đc bi t là th h tr – nh ng ch nhânướ ơ ướ ơ ừ ộ ặ ệ ế ệ ẻ ữ ủ
t ng lai c a đt n c v i nh ng s sáng t o và c ng hi n h t mình. Nh ng s sáng t oươ ủ ấ ướ ớ ữ ự ạ ố ế ế ữ ự ạ
c a th h tr có l đu b t ngu n t lao đng. Ph i hi u đc nh ng gì mình và m iủ ế ệ ẻ ẽ ề ắ ồ ừ ộ ả ể ượ ữ ọ
ng i c n trong xã h i thì chúng ta m i có th ch đng sáng t o, phát huy đc khườ ầ ộ ớ ể ủ ộ ạ ượ ả
năng c a mình. Và trong nh ng lúc lao đng y, đc c ng hi n là ni m vui c a m iủ ữ ộ ấ ượ ố ế ề ủ ỗ
ng i. Lao đng không m t m i còn giúp chúng ta v i đi nh ng n i bu n, n i đau trongườ ộ ệ ỏ ơ ữ ỗ ồ ỗ
cu c s ng. Làm vi c h t mình suy nghĩ h t mình, sáng t o làm cho chúng ta vui h n khiộ ố ệ ế ế ạ ơ
mình có th sáng ch , tìm tòi ra nh ng cái m i. Chính t lao đng, chăm ch làm vi c màể ế ữ ớ ừ ộ ỉ ệ
cu c s ng c a chúng ta d n đc c i thi n. Nh ng thành qu lao đng góp ph n r t l nộ ố ủ ầ ượ ả ệ ữ ả ộ ầ ấ ớ
vào cu c s ng v t ch t và tinh th n c a m i ng i. Và khi mà cu c s ng c a chúng taộ ố ậ ấ ầ ủ ỗ ườ ộ ố ủ
phát tri n thì xã h i cũng đi lên, phát tri n m nh m , h i nh p v i toàn th gi i.ể ộ ể ạ ẽ ộ ậ ớ ế ớ
Nh v y, ý ki n c a Macxim Gorki là hoàn toàn đúng. M i chúng ta đu ph i tích c c laoư ậ ế ủ ỗ ề ả ự
đng, lao đng không ng ng, phát huy nh ng kh năng s n có c a b n thân. Đng th iộ ộ ừ ữ ả ẵ ủ ả ồ ờ
chúng ta c n ph i tích c c h c t p, tìm tòi và phát tri n cái m i. C n tích c c nghiên c u,ầ ả ự ọ ậ ể ớ ầ ự ứ
tìm tòi, sáng t o ra nh ng ph ng th c m i, k thu t m i. Bên c nh đó, m i ng i chúngạ ữ ươ ứ ớ ỹ ậ ớ ạ ỗ ườ
ta ph i có thái đ tích c c, t giác nghiên c u, ng d ng các thành t u khoa h c kĩ thu t,ả ộ ự ự ứ ứ ụ ự ọ ậ
có tính t giác, k lu t cao trong lao đng đ có đc nh ng thành qu l n nh t. Tuyự ỷ ậ ộ ể ượ ữ ả ớ ấ
nhiên, th c t hi n nay có r t nhi u ng i không ch u lao đng, ch bi t l i, s ng d aự ế ệ ấ ề ườ ị ộ ỉ ế ỷ ạ ố ự
d m vào s c lao đng c a ng i khác, su t ngày ch bi t ch i b i, không ch u làm vi c.ẫ ứ ộ ủ ườ ố ỉ ế ơ ờ ị ệ
Hay là hi n nay có r t nhi u b n tr tuy lao đng nh ng l i không bi t cách sáng t o raệ ấ ề ạ ẻ ộ ư ạ ế ạ
nh ng ph ng pháp m i, ch bi t làm theo nh ng cái cũ không còn thích h p v i đi uữ ươ ớ ỉ ế ữ ợ ớ ề
ki n và yêu c u lao đng hi n nay. M i ng i chúng ta, tr c h t là ph i lao đng vàệ ầ ộ ệ ỗ ườ ướ ế ả ộ
sáng t o và tìm tòi nh ng cái m i, đng th i cũng nh c nh , đng viên nh ng ng i xungạ ữ ớ ồ ờ ắ ở ộ ữ ườ
quanh lao đng sáng t o đ có k t qu t t nh t.ộ ạ ể ế ả ố ấ
Nh v y, có lao đng chúng ta m i có đi u ki n phát huy kh năng c a b n thân, nângư ậ ộ ớ ề ệ ả ủ ả
cánh cho nh ng c m bay cao, bay xa. Lao đng còn giúp cho cu c s ng và xã h i thêmữ ướ ơ ộ ộ ố ộ

phát tri n, vì v y mà chúng ta c n ph i tích c c h n trong lao đng đ có đi u ki n v nể ậ ầ ả ự ơ ộ ể ề ệ ươ
cao, bay xa h n, đi đn nh ng t m cao m i.ơ ế ữ ầ ớ
Bài s 3ố
Lao đng là nh ng ho t đng có m c đích c a con ng i nh m t o ra nh ng c a c i v tộ ữ ạ ộ ụ ủ ườ ằ ạ ữ ủ ả ậ
ch t và tinh th n cho b n thân và cho xã h i. Nh ng ho t đng đó đã góp ph n nâng cánhấ ầ ả ộ ữ ạ ộ ầ
nh ng c m , nh ng mong c thi t tha v nh ng đi u t t đp trong t ng lai. Nhữ ướ ơ ữ ướ ế ề ữ ề ố ẹ ươ ư
v y, lao đng là đôi cánh nh ng c m bay cao, bay xa, đa con ng i đn nh ng thànhậ ộ ữ ướ ơ ư ườ ế ữ
công m i, khám phá nh ng đi u b t ng , thú v .M i con ng i ta khi sinh ra đu cóớ ữ ề ấ ờ ị ỗ ườ ề
nh ng c m , hoài bão cho riêng minh. Nh ng c m đó là nh ng khát khao, hi v ngữ ướ ơ ữ ướ ơ ữ ọ
mà chúng ta v n t i. Đ th c hi n c m đó, tr c tiên chúng ta c n ph i lao đng,ươ ớ ể ự ệ ướ ơ ướ ầ ả ộ
suy nghĩ làm vi c h t mình đ góp ph n nâng cánh nh ng c m tr thành hi n th c Mệ ế ể ầ ữ ướ ơ ở ệ ự
Gorki đã t ng nói: Lao đng là đôi cánh c a c m , là c i ngu n c a ni m vui và sángừ ộ ủ ướ ơ ộ ồ ủ ề
t o"…ạ
M.Gooriki đã kh ng đnh sâu s c vai trò c a lao đng đi v i m i ng i đi v i toàn xãẳ ị ắ ủ ộ ố ớ ỗ ườ ố ớ
h i. Lao đng là m t cách đ chúng ta kh ng đnh mình, v n t i nh ng đnh cao c a tríộ ộ ộ ể ẳ ị ươ ớ ữ ỉ ủ
tu , tri th c. M i chúng ta đu có nh ng c m l n lao hay nh ng gì thân thu c đu làệ ứ ỗ ề ữ ướ ơ ớ ữ ộ ề
c m t quá trình ph n đu, v n lên. không ng ng suy nghĩ và làm vi c, chúng ta m i cóả ộ ấ ấ ươ ừ ệ ớ
th góp ph n xây d ng và phát hi n nó.ể ầ ự ệ
Th c t , trong lao đng nhi u ng i đã th y khó khăn, m t m i, mong mu n gi n đnự ế ộ ề ườ ấ ệ ỏ ố ả ơ
c a h là sáng t o ra m t cái gì đó giúp h đ v t v . Nh ng c m đó đc xây d ngủ ọ ạ ộ ọ ỡ ấ ả ữ ướ ơ ượ ự
t trong lao đng và cũng đc chính lao đng nâng cánh cho c m bay cao, bay xa.ừ ộ ượ ộ ướ ơ
Ph i lao đng, n l c h t mình chúng ta m i có th th c hi n đc c m đó.ả ộ ỗ ự ế ớ ể ự ệ ượ ướ ơ
Đó là hình nh c a b n h c sinh Đ B ng Đnh – H c sinh tr ng THPT Ph m Ngũ Lãoả ủ ạ ọ ỗ ằ ị ọ ườ ạ
– Đông Anh – Hà N i. Sinh ra trong m t gia đình làm nông dân hai v lúa chính và m t vộ ộ ụ ộ ụ
màu, ph i th ng xuyên lao đng giúp gia đình. Nh n ra s khó khăn trong vi c tách vả ườ ộ ậ ự ệ ỏ
h t đu c a bà con nông dân, Đnh nuôi c m ch t o thành công chi c máy tách vạ ậ ủ ị ướ ơ ế ạ ế ỏ
h t đ giúp bà con nông dân đ v t v . Sau m t th i gian dài nghiên c u và tìm tòi, Đnhạ ể ỡ ấ ả ộ ờ ứ ị