Đ bài: C m nh n c a anh ch v s gi ng nhau và khác nhau gi a hai nhân v tề ả ậ ủ ị ề ự ố ữ ậ
Tnú và nhân v t A Phậ ủ
Bài làm
Tô Hoài và Nguy n Trung Thành đu là nh ng cây bút văn xuôi tiêu bi u trong n n vănễ ề ữ ể ề
h c Vi t Nam sau năm 1945. N u Tô Hoài r t s tr ng v i hi n th c cu c s ng c aọ ệ ế ấ ở ườ ớ ệ ự ộ ố ủ
ng i dân mi n núi Tây B c thì Nguy n Trung Thành l i g n bó máu th t v i m nh đtườ ề ắ ễ ạ ắ ị ớ ả ấ
Tây Nguyên trong nh ng năm kháng chi n ch ng Mĩ. N u nói đn Tô Hoài, không thữ ế ố ế ế ể
quên truy n ng n V ch ng A Ph – m t truy n ng n xu t s c vi t v cu c s ng c aệ ắ ợ ồ ủ ộ ệ ắ ấ ắ ế ề ộ ố ủ
nh ng ng i dân Tây B c d i ch đ phong ki n, th c dân, thì nh c đn Nguy n Trungữ ườ ắ ướ ế ộ ế ự ắ ế ễ
Thành là ph i nói đn R ng xà nu – m t “Đt n c đng lên” c a th i đánh Mĩ. Đt haiả ế ừ ộ ấ ướ ứ ủ ờ ặ
nhân v t A Ph (V ch ng A Ph ) và Tnú (R ng xà nu) bên c nh nhau, ta s th y r tậ ủ ợ ồ ủ ừ ạ ẽ ấ ấ
nhi u ý nghĩa trong nh ng nét t ng đng và khác bi t gi a h .ề ữ ươ ồ ệ ữ ọ
A Ph và Tnú tuy đc xây d ng trong hai tác ph m c a hai tác gi hai th i kì khácủ ượ ự ẩ ủ ả ở ờ
nhau, hai mi n đt khác nhau, nh ng đu là nh ng con ng i mi n núi. M t ng iở ề ấ ư ề ữ ườ ề ộ ườ
thu c dân t c Mèo vùng Tây B c nên th (A Ph ), m t ng i thu c dân t c Strá vùngộ ộ ở ắ ơ ủ ộ ườ ộ ộ ở
Tây Nguyên hùng vĩ (Tnú). C hai đu m côi cha m t thu u th , mang dáng d pả ề ồ ẹ ừ ở ấ ơ ấ
nh ng đa con côi trong c tích. A Ph và Tnú đu s m d n dày, gan góc b i hoàn c nhữ ứ ổ ủ ề ớ ạ ở ả
s ng đy th thách. Có nét gì chung r t d nh n ra hai con ng i cách nhau hàng ngànố ầ ử ấ ễ ậ ở ườ
cây s : đó là s m nh m v th ch t và tinh th n. A Ph đã dám đánh c con quan, đố ự ạ ẽ ề ể ấ ầ ủ ả ể
r i kiên gan ch u đng nh ng tr n đòn báo thù kh ng khi p. Tnú thì thu u th đã dám raồ ị ự ữ ậ ủ ế ở ấ ơ
r ng đem g o nuôi cán b , b b t, b chém ngang d c trên b ng trên l ng v n không héừ ạ ộ ị ắ ị ọ ụ ư ẫ
răng khai báo n i c a cán b , b đt m i đu ngón tay b ng nh a xà nu v n c n m iơ ở ủ ộ ị ố ườ ầ ằ ự ẫ ắ ồ
đn b t máu đ ch u đng. Hai ng i ch u hai ki u hành h , hài ki u c c hình khác nhau,ế ậ ể ị ự ườ ị ể ạ ể ự
nh ng ta đu th y h s ch u đng phi th ng.ư ề ấ ở ọ ự ị ự ườ
C A Ph và Tnú đu là nh ng con ng i luôn h ng v ánh sáng. Tnú b t g p lí t ngả ủ ề ữ ườ ướ ề ắ ặ ưở
cách m ng đc truy n t anh Quy t, cán b c a Đng ho t đng bí m t, Tnú gi ng nhạ ượ ề ừ ế ộ ủ ả ạ ộ ậ ố ư
cây xà nu ti p ánh sáng m t tr i đ không ng ng v n to lên b u tr i t do. A Ph cũngế ặ ờ ể ừ ươ ả ầ ờ ự ủ
lao kh i bóng t i H ng Ngài, ch y hàng tháng tr i trong r ng đ đn Phi ng Sa – khuỏ ố ở ồ ạ ờ ừ ể ế ề
du kích, r i sau đó g p cán b , đc giác ng , tr thành đi tr ng đi du kích. Ph mồ ặ ộ ượ ộ ở ộ ưở ộ ẩ
ch t cách m ng nh ng ng i dân mi n núi trong hoàn c nh ng t nghèo đã đc hai nhàấ ạ ở ữ ườ ề ả ặ ượ
văn th hi n r t sinh đng.ể ệ ấ ộ
Hai nhân v t hai vùng đt khác nhau, thu c hai t c ng i khác nhau, nh ng ta v n th yậ ở ấ ộ ộ ườ ư ẫ ấ
h có nét nào đó t ng đng trong tính cách. Ngoài s c ng c i, gan góc, A Ph và Tnúở ọ ươ ồ ự ứ ỏ ủ
đu r t l ng l , ít nói. H thu c lo i nhân v t hành đng. n t ng sâu nh t mà ng iề ấ ặ ẽ ọ ộ ạ ậ ộ Ấ ượ ấ ườ
đc có đc v hai nhân v t này là nh ng hành đng c a h . V i A Ph , đó là hành đngọ ượ ề ậ ữ ộ ủ ọ ớ ủ ộ
đánh con quan, hành đng đi săn thú r ng, vác c con bò b h ăn m t m t ph n, làm b tộ ừ ả ị ổ ấ ộ ầ ấ
c vi c n ng nh c nào trong nhà th ng lí… Nó cho th y s c m nh th ch t c a m t conứ ệ ặ ọ ố ấ ứ ạ ể ấ ủ ộ
ng i. v i Tnú, đó là hành đng mang g o ra r ng nuôi cán b , đi m t mình lên núi cao baườ ớ ộ ạ ừ ộ ộ
ngày đ mang đá tr ng v làm ph n h c ch , l y đá t đp vào đu khi n máu ch y ròngể ắ ề ấ ọ ữ ấ ự ậ ầ ế ả
ròng khi h c ch không vào, cùng dân làng th c mài vũ khí h ng đêm đ chu n b chi nọ ữ ứ ằ ể ẩ ị ế
đu, bóp ch t tên đn tr ng c a gi c b ng hai bàn tay th ng tích…ấ ế ồ ưở ủ ặ ằ ươ
Bên c nh nhi u đi m t ng đng, A Ph và Tnú còn có nh ng nét riêng, đc đáo, thạ ề ể ươ ồ ủ ữ ộ ể
hi n kh năng cá bi t hoá c a hai nhà văn. Đi u này th hi n đy đ qua s ph n riêngệ ả ệ ủ ề ể ệ ầ ủ ố ậ
c a t ng nhân v t.ủ ừ ậ
A Ph hi n ra qua nh ng trang truy n c a Tô Hoài là m t chàng trai mang trong mìnhủ ệ ữ ệ ủ ộ
nh ng ph m ch t đáng quý. A Ph lao đng gi i, có th đúc l i cày ho c làm b t cữ ẩ ấ ủ ộ ỏ ể ưỡ ặ ấ ứ
vi c gì. Th nh ng, dù gi i giang nh v y, r t cu c A Ph cũng ch an ph n làm thuê làmệ ế ư ỏ ư ậ ố ộ ủ ỉ ậ
m n ki m s ng qua ngày. M c cho bao nhiêu con gái trong b n c ao có đc A Ph ,ướ ế ố ặ ả ướ ượ ủ
chàng trai nghèo này không bao gi dám mong có đc m t t m h nh phúc gia đình.ờ ượ ộ ổ ấ ạ
M t nét n i b t c a A Ph là s m nh m và phóng túng. Không b trói bu c b i m cộ ổ ậ ủ ủ ự ạ ẽ ị ộ ở ặ
c m nghèo hèn, A Ph v n hoà mình vào nh ng cu c h n trong đêm tình mùa xuân nhả ủ ẫ ữ ộ ẹ ư
bao nhiêu trai gái trong b n. Cũng b i tính cách m nh m , không ch p nh n s ngangả ở ạ ẽ ấ ậ ự
ng c vô lý c a k quy n th , A Ph dám đánh c con quan. Có th đây ch là hành đngượ ủ ẻ ề ế ủ ả ể ỉ ộ
b t phát, t c th i, nh ng nó cũng cho th y cái s c m nh th ch t và tinh th n c a m tộ ứ ờ ư ấ ứ ạ ể ấ ầ ủ ộ
con ng i.ườ
Cũng vì hành đng li u lĩnh y mà A Ph ph i ch u đng bi t bao nhiêu đau kh c vộ ề ấ ủ ả ị ự ế ổ ả ề
th ch t l n tinh th n. Tr c h t là nh ng tr n đòn báo thù đc ác. B n ng i nhà th ngể ấ ẫ ầ ướ ế ữ ậ ộ ọ ườ ố
lí trói A Ph , đa v , đánh ch i tàn nh n m y ngày li n, khi n cho m t mày s ng lên nhủ ư ề ử ẫ ấ ề ế ặ ư ư
m t h phù. Không d ng l i đó, chúng còn mu n t c đo t quy n s ng c a m t ng iặ ổ ừ ạ ở ố ướ ạ ề ố ủ ộ ườ
t do b ng cách b t A Ph ph i n p m t trăm đng b c tr ng đ ăn v . S ti n đó làự ằ ắ ủ ả ộ ộ ồ ạ ắ ể ạ ố ề
m t đi A Ph n m m cũng không th y. Bu c A Ph vay ti n đ n p v , th c ch t,ộ ờ ủ ằ ơ ấ ộ ủ ề ể ộ ạ ự ấ
th ng lí Pá Tra đã s d ng m t th đo n quen thu c: dùng nh ng đng ti n n đ tróiố ử ụ ộ ủ ạ ộ ữ ồ ề ợ ể
bu c s ph n con ng i. Hãy nghe l i tuyên án: "Mày không có trăm b c thì tao cho màyộ ố ậ ườ ờ ạ
vay đ mày n . Bao gi có ti n gi thì cho mày v , ch a có ti n gi thì tao b t mày ể ở ợ ờ ề ả ề ư ề ả ắ ở
làm con trâu, con ng a cho nhà tao. Đi mày, đi con, đi cháu mày tao cũng b t th , baoự ờ ờ ờ ắ ế
gi h t n tao m i thôi”. V i A Ph , đó là b n án chung thân.ờ ế ợ ớ ớ ủ ả
Đi tr n có nghĩa là ph i ch p nh n thân ph n c a k nô l trong nhà th ng lí Pá Tra.ở ừ ợ ả ấ ậ ậ ủ ẻ ệ ố
V i s h tr c a th n quy n, chúng t c đo t hoàn toàn ý th c v s t do t i thi uớ ự ỗ ợ ủ ầ ề ướ ạ ứ ề ự ự ố ể
c a con ng i. Đã làm ki p con tr n , A Ph không h có ý đnh b tr n, dù đó là vi củ ườ ế ở ừ ợ ủ ề ị ỏ ố ệ
n m trong t m tay. D ng nh có s i dây trói vô hình si t ch t, khi n A Ph ch p nh nằ ầ ườ ư ợ ế ặ ế ủ ấ ậ
s ph n mình nh m t l đng nhiên.ố ậ ư ộ ẽ ươ
N i đau kh ghê g m nh t c a A Ph th hi n qua vi c ch u đng hình ph t c a th ng líỗ ổ ớ ấ ủ ủ ể ệ ệ ị ự ạ ủ ố
Pá Tra. M i đi săn nhím, đ h b t m t m t con bò, A Ph b th ng lí Pá Tra áp d ng hìnhả ể ổ ắ ấ ộ ủ ị ố ụ
ph t mà h n quen dùng: trói đng vào c t cho đn ch t. Theo l nh th ng lí, A Ph l ngạ ắ ứ ộ ế ế ệ ố ủ ặ
l đi l y c c, t tay chôn c c, l y dây r i ngoan ngoãn đng vào bên c c đ th ng lý th cẽ ấ ọ ự ọ ấ ồ ứ ọ ể ố ự
hi n hành đng tr ng ph t. Không m t s ph n kháng, không có s vùng v ng ch ng đi.ệ ộ ừ ạ ộ ự ả ự ằ ố ố
Con ng i m nh m , t ng dùng c con quay b ng g ngát đánh vào m t con quan gi đâyườ ạ ẽ ừ ả ằ ỗ ặ ờ
ch là m t k nô l mà s s ng ch t hoàn toàn b đnh đo t b i bàn tay c a ch . Hànhỉ ộ ẻ ệ ự ố ế ị ị ạ ở ủ ủ
đng tr ng ph t A Ph không ch cho th y s tàn b o c a nh ng k th ng tr , mà quanộ ừ ạ ủ ỉ ấ ự ạ ủ ữ ẻ ố ị
tr ng h n, nó th hi n sâu s c bi k ch c a nh ng con ng i b áp b c. Đó không ch là n iọ ơ ể ệ ắ ị ủ ữ ườ ị ứ ỉ ỗ
đau v th xác, mà còn là n i th ng kh khôn cùng v tinh th n. S i dây trói và thái đề ể ỗ ố ổ ề ầ ợ ộ
c a A Ph đây có tính ch t nh m t bi u t ng. Nó giúp ng i đc hi u r ng: s i dâyủ ủ ở ấ ư ộ ể ượ ườ ọ ể ằ ợ
trói v t ch t thì có th c t đt b ng dao, nh ng s i dây trói tinh th n thì vô cùng b nậ ấ ể ắ ứ ằ ư ợ ầ ề
ch t. S i dây y ch có th b ch t đt b ng s giác ng v quy n làm ng i c a m i cáặ ợ ấ ỉ ể ị ặ ứ ằ ự ộ ề ề ườ ủ ỗ
nhân mà thôi.
Xây d ng nhân v t Tnú trong truy n R ng xà nu, Nguy n Trung Thành tô đm hai nét cự ậ ệ ừ ễ ậ ơ
b n trong tính cách c a Tnú: s gan góc, dũng c m và đi s ng tình c m phong phú. Thuả ủ ự ả ờ ố ả ở
u th , s ng trong s đùm b c c a dân làng, Tnú đã t ra gan góc đn li u lĩnh. Không gìấ ơ ố ự ọ ủ ỏ ế ề
có th khi n Tnú run s . Chính đi u đó đã phát tri n thành ph m ch t dũng c m vô songể ế ợ ề ể ẩ ấ ả
c a Tnú lúc tr ng thành. V t ng c tr v , Tnú th c hi n ngay hai đi u anh Quy t d nủ ưở ượ ụ ở ề ự ệ ề ế ặ
l i tr c lúc hi sinh: thay anh làm cán b và c t gi vũ khí đ có lúc dùng đn. Làm cánạ ướ ộ ấ ữ ể ế
b c a Đng và mài vũ khí đ c t gi ch ng khác nào thách th c s truy di t c a k thù.ộ ủ ả ể ấ ữ ẳ ứ ự ệ ủ ẻ
V i lòng dũng c m, Tnú đã đi m t v i th thách ghê g m này. y là khi anh b k thùớ ả ố ặ ớ ử ớ Ấ ị ẻ
đt m i đu ngón tay b ng gi t m nh a xà nu. Là con ng i b ng x ng b ng th t,ố ườ ầ ằ ẻ ấ ự ườ ằ ươ ằ ị
Tnú cũng đau đn đn cháy ru t cháy gan, nh ng anh không thèm kêu. Anh đã gi v ngớ ế ộ ư ữ ữ
dũng khí c a m t ng i cách m ng, đ ng i dân Xô Man nhìn vào anh mà hi u r ng, kủ ộ ườ ạ ể ườ ể ằ ẻ
thù dù tàn b o đn đâu cũng không th d p t t tinh th n qu t c ng c a h .ạ ế ể ậ ắ ầ ậ ườ ủ ọ
Con ng i dũng c m, c ng c i nh s t đá y cũng là m t ng i r t giàu tình c m. Tìnhườ ả ứ ỏ ư ắ ấ ộ ườ ấ ả
c m phong phú, đp đ c a Tnú đc th hi n tr c h t trong quan h v i Mai. T nh ,ả ẹ ẽ ủ ượ ể ệ ướ ế ệ ớ ừ ỏ
Tnú và Mai đã bên nhau trong lúc vui cũng nh lúc bu n, t ng cùng nhau mang g o raư ồ ừ ạ
r ng ti p t cho cán b , t ng ch m đu bên nhau đ h c nh ng con ch đu đi. V từ ế ế ộ ừ ụ ầ ể ọ ữ ữ ầ ờ ượ
ng c tr v , ng i mà Tnú g p đu tiên l i cũng là Mai. Tình yêu trong sáng, th m thi tụ ở ề ườ ặ ầ ạ ắ ế
gi a đôi trai gái t do, phóng khoáng c a núi r ng Tây Nguyên đã cho k t qu là m t giaữ ự ủ ừ ế ả ộ
đình h nh phúc v i đa con trai đu lòng. Tình c m c a Tnú đi v i Mai và con đã tr iạ ớ ứ ầ ả ủ ố ớ ả
qua nh ng th thách ghê g m. Đó là lúc Tnú ph i ch ng ki n c nh Mai và con b đánhữ ử ớ ả ứ ế ả ị
b ng roi s t h t s c dã man, đ r i anh ph i nh y x ra gi a lũ gi c khi trong tay khôngằ ắ ế ứ ể ồ ả ả ổ ữ ặ
m t t c s t. Đó là đêm v thăm làng, bên b p l a xà nu t i nhà c M t, hình nh Mai l iộ ấ ắ ề ế ử ạ ụ ế ả ạ
hi n lên rõ nét trong tâm trí anh, đn m c, tho t nhìn th y Dít, anh ng đó là Mai.ệ ế ứ ạ ấ ỡ
Tình c m riêng t c a Tnú hoà quy n đp đ v i tình yêu quê h ng. Đi chi n đu ả ư ủ ệ ẹ ẽ ớ ươ ế ấ ở
chi n tr ng xa, anh xin v dù ch m t đêm thôi đ đc nhìn th y nh ng khuôn m tế ườ ề ỉ ộ ể ượ ấ ữ ặ
thân th ng, đ đc s ng trong không khí m áp, đ đc nghe l i câu chuy n huy nươ ể ượ ố ấ ể ượ ạ ệ ề
tho i c a làng mình.ạ ủ
Nh v y, A Ph và Tnú, bên c nh nh ng nét t ng đng, m i nhân v t còn có nh ng nétư ậ ủ ạ ữ ươ ồ ỗ ậ ữ
cá bi t, th hi n tài năng sáng t o c a hai nhà văn. Nh đó, n n văn xuôi c a chúng ta v aệ ể ệ ạ ủ ờ ề ủ ừ
có s th ng nh t, v a có s phong phú.ự ố ấ ừ ự
