Đ C NG BÀI GI NGỀ ƯƠ Ả
Mã bài 4.3: C U T O VÀ NGUYÊN LÝ HO T Đ NG B VI SAIẤ Ạ Ạ Ộ Ộ
1. Nhi m v , yêu c u, phân lo i ệ ụ ầ ạ
a. Nhi m vệ ụ
Phân ph i momen quay theo l c c n lăn lên các bánh xe ch đ ng.ố ự ả ủ ộ
b. Yêu c uầ
- Phân ph i momen quay các bánh xe ch đ ng theo t l đ m b o tr ngố ủ ộ ỷ ệ ả ả ọ
l ng bám c a ôtô là t t nh tượ ủ ố ấ
- K t c u nh g n, làm vi c an toàn, ch c ch n, hi u su t truy n đ ng cao.ế ấ ỏ ọ ệ ắ ắ ệ ấ ề ộ
c. Phân lo iạ
* Theo k t c u bánh răng vi saiế ấ
- Vi sai bánh răng côn răng th ng (lo i này th ng dùng trên ôtô)ẳ ạ ườ
- Vi sai bánh răng trụ
- Vi sai tr c vít – bánh vítụ
- Vi sai cam
* Theo m c đ t đ ngứ ộ ự ộ
- Vi sai m (v r i, v li n)ở ỏ ờ ỏ ề
- Vi sai có b ch ng tr tộ ố ượ
+ Vi sai hãm đi u khi n b ng tay (C khí, đi n, th y l c)ề ể ằ ơ ệ ủ ự
+ Vi sai hãm đi u khi n t đ ngề ể ự ộ
Trên ô tô ph bi n s d ng là vi sai bánh răng côn. Các lo i vi sai bánh răngổ ế ử ụ ạ
tr , tr c vít – bánh vít, vi sai cam đ c s d ng trên ô tô có kh năng c đ ng caoụ ụ ượ ử ụ ả ơ ộ
2. C u t o và nguyên lý ho t đ ng vi sai bánh răng côn ấ ạ ạ ộ (lo i m có v li n)ạ ở ỏ ề
a. C u t oấ ạ
•S đ c u t oơ ồ ấ ạ
1: V vi saiỏ
2: Bánh răng vi sai
(bánh răng hành tinh)
3: Bánh răng bán tr cụ
(bánh răng m t tr i)ặ ờ
4 : Tr c vi saiụ
•C u t o chi ti tấ ạ ế
Hình 1: S đ c u t o vi sai bánh răngơ ồ ấ ạ
côn (lo i m có v li n)ạ ở ỏ ề
3
2
1
4
-V vi saiỏ
Bánh răng vành ch u và v vi sai đ c l p li n nhau thành m t kh i. V vi sai làậ ỏ ượ ắ ề ộ ố ỏ
giá đ chung cho các chi ti t c a b vi sai. Lo i này có v li n kh i tăng đ c ng v ng.ỡ ế ủ ộ ạ ỏ ề ố ộ ứ ữ
V vi sai l p trên hai bi côn n m trong đ c a v c u.ỏ ắ ổ ằ ổ ỡ ủ ỏ ầ
-Bánh răng vi sai
Bánh răng hành tinh n m bên trongằ
v , đ c l p trên tr c vi sai. Các bánhỏ ượ ắ ụ
răng hành tinh đ c l p cách thành trongượ ắ
c a v b i các vòng đ m. chúng có thủ ỏ ở ệ ể
quay trên tr c vi sai và quay cùng v vi sai.ụ ỏ
-Bánh răng bán tr c ụ
Trong m t b vi sai có hai bánhộ ộ
răng m t tr iặ ờ . Các bánh răng này đ c ănượ
kh p v i bánh răng hành tinh và đ c l pớ ớ ượ ắ
then hoa v i đ u trong c a bán tr c đớ ầ ủ ụ ể
truy n mômen ra các bánh xe ch đ ng.ề ủ ộ
Gi a các bánh răng bán tr c và thànhữ ụ
trong c a v vi sai có các vòng đ m. ủ ỏ ệ
Có th đi u ch nh v t ăn kh pể ề ỉ ế ớ
gi a bánh răng m t tr i v i bánh răngữ ặ ờ ớ
hành tinh b ng cách thay đ i đ d y c a vòng đ m.ằ ổ ộ ầ ủ ệ
- Tr c vi saiụ
Đ u tr c t a vào các đ v b vi sai và mang các bánh răng hành tinhầ ụ ự ổ ở ở ỏ ộ
cùng vòng đ m. Đ u tr c có l đ l p ch t đ nh v . Tr c vi sai truy n mô men t vệ ầ ụ ỗ ể ắ ố ị ị ụ ề ừ ỏ
b vi sai sang bánh răng hành tinh, bánh răng m t tr i, các bán tr c r i đ n các bánhộ ặ ờ ụ ồ ế
xe ch đ ngủ ộ
b. Ho t đ ngạ ộ
Khi ô tô ch y trên đ ngạ ườ
b ng ph ng, l c c n chuy nằ ẳ ự ả ể
đ ng c a m t đ ng tác d ng lênộ ủ ặ ườ ụ
hai bánh xe b ng nhau, momenằ
c n chuy n đ ng đ n hai bánh xeả ể ộ ế
b ng nhau. Momen này truy nằ ề
đ n hai bán tr c b ng nhau vàế ụ ằ
cùng chi u quay. Lúc này cácề
bánh răng hành tinh nh m t cáiư ộ
nêm (không quay quanh tr c c aụ ủ
nó), chèn c ng bánh răng hànhứ
HÌnh 2: V vi sai li nỏ ề
Hình 3: Bánh răng vi sai
Hình 4: Bánh răng bán tr cụ
Hình 5: Ho t đ ng b vi saiạ ộ ộ
tinh v i bánh răng bán tr c nên s vòng quay các bán tr c b ng nhau và b ng s vòng quayớ ụ ố ụ ằ ằ ố
c a v b vi sai.ủ ỏ ộ
Khi ô tô chuy n đ ng quay vòng l c c n chuy n đ ng tác d ng vào bánh xe khácể ộ ự ả ể ộ ụ
nhau làm cho các bánh răng hành tinh tham gia thêm chuy n đ ng quay quanh tr c, làmể ộ ụ
tăng s vòng quay c a bánh răng bán tr c phía ngoài và gi m s vòng quay phía trong.ố ủ ụ ả ố
Đi u này đ m b o cho ô tô đi vào đ ng vòng đ c n đ nh không b tr t lê.ề ả ả ườ ượ ổ ị ị ượ
3. Trình t tháo, l p b vi sai bánh răng cônự ắ ộ
a. Trình t tháo vi sai xe Toyotaự
STT N I DUNGỘD NG CỤ Ụ YÊU C UẦ
K THU TỸ Ậ
CHÚ Ý
AN TOÀN
1Làm s ch bên ngoàiạGi lau, d uẻ ầ
r a, ch i r aử ổ ử S ch và khôạ
2Tháo ch t hãm tr cố ụ
vi sai
Búa, đ c ụL c tác đ ngự ộ
v a đừ ủ
3Tháo tr c vi saiụKhông làm bi nế
d ng tr cạ ụ
4 Tháo bánh răng vi sai
5Tháo bánh răng bán
tr cụ
a. Trình t l p vi sai xe Toyotaự ắ
STT N I DUNGỘD NG CỤ Ụ YÊU C UẦ
K THU TỸ Ậ
CHÚ Ý
AN TOÀN
1 Làm s ch chi ti tạ ế Gi lau, d uẻ ầ
r a, ch i r aử ổ ử S ch, khôạ
2 L p bánh răng bánắ
tr cụ
3 L p bánh răng vi saiắHai bánh răng vi
sai ph i đ iả ố
x ng nhauứ
3 L p tr c vi saiắ ụ Đúng v trí l pị ắ
ch t tr c vi saiố ụ
v i v vi saiớ ỏ
4 L p ch t hãm tr c viắ ố ụ
sai
Búa, đ cụL c v a đựừủ