intTypePromotion=1
 » 
 » 

Công nghệ siêu âm - Khía cạnh đạo đức trong lựa chọn thai nhi tại Việt Nam

Chia sẻ: Bút Cam | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

0
Thêm vào BST
Báo xấu
66
lượt xem 3
download

Công nghệ siêu âm - Khía cạnh đạo đức trong lựa chọn thai nhi tại Việt Nam

Mô tả tài liệu
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Công nghệ siêu âm - Khía cạnh đạo đức trong lựa chọn thai nhi tại Việt Nam Bài viết này được rút ra từ một nghiên cứu nhân học có tên "Chẩn đoán trước sinh tại Việt Nam", được thực hiện trong thời gian từ tháng 12/2003 đến tháng 12/2004 chủ yếu tại Hà Nội, Việt Nam. Bài viết nhằm mục đích tìm hiểu đời sống tâm lý và những quan niệm liên quan đến khía cạnh đạo đức khi quyết định chấm dứt tình trạng thai nghén bao gồm vấn đề giới tính thai nhi và thai nhi dị...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Công nghệ siêu âm - Khía cạnh đạo đức trong lựa chọn thai nhi tại Việt Nam

  1. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Coâng ngheä sieâu aâm - Khía caïnh ñaïo ñöùc trong löïa choïn thai nhi taïi Vieät Nam Nguyeãn Thò Hieäp & Tine Gammeltoft Baøi vieát naøy ñöôïc ruùt ra töø moät nghieân cöùu nhaân hoïc coù teân "Chaån ñoaùn tröôùc sinh taïi Vieät Nam", ñöôïc thöïc hieän trong thôøi gian töø thaùng 12/2003 ñeán thaùng 12/2004 chuû yeáu taïi Haø Noäi, Vieät Nam. Baøi vieát nhaèm muïc ñích tìm hieåu ñôøi soáng taâm lyù vaø nhöõng quan nieäm lieân quan ñeán khía caïnh ñaïo ñöùc khi quyeát ñònh chaám döùt tình traïng thai ngheùn bao goàm vaán ñeà giôùi tính thai nhi vaø thai nhi dò taät döïa vaøo keát quaû cuûa coâng ngheä sieâu aâm chaån ñoaùn thai nhi tröôùc sinh. Keát quaû nghieân cöùu cho thaáy, ñoái vôùi phuï nöõ coù thai nhi bình thöôøng, veà khía caïnh ñaïo ñöùc, sieâu aâm ñeå löïa choïn giôùi tính thai nhi laø khoâng chaáp nhaän ñöôïc. Trong khi ñoù, ñoái vôùi caû phuï nöõ coù thai nhi bình thöôøng vaø nhöõng tröôøng hôïp coù thai nhi baát thöôøng, xeùt veà khía caïnh ñaïo ñöùc, sieâu aâm ñeå bieát ñöôïc tình traïng khoeû maïnh hay khuyeát taät cuûa thai nhi ñeå quyeát ñònh phaù thai laø "coù theå chaáp nhaän ñöôïc". Beân caïnh keát quaû chaån ñoaùn y hoïc, nhöõng quan nieäm ñaïo ñöùc, ñôøi soáng tình caûm cuûa ngöôøi phuï nöõ vaø cuûa gia ñình hoï ñoùng moät vai troø raát quan troïng khi ñöa ra quyeát ñònh cuoái cuøng ñoái vôùi vieäc giöõ laïi hay boû ñi moät thai nhi dò taät. Töø khoùa: Nghieân cöùu nhaân hoïc, saøng loïc dò taät, saøng loïc giôùi tính This article is cited from an anthropological study entitled "Prenatal screening" carried out during the period from December 2003 to December 2004 in Ha Noi, Viet Nam. This article aims to under- stand psychological life and ethical concepts when making decision about termination of pregnancy after gender or deformity screening of the fetus by using ultra-sonic techniques. The study findings show that women with normal pregnancy do not agree with gender screening for induced abortion of female fetus. For deformity fetus, induced abortion is "acceptable" according to both women with normal or abnormal pregnancy. Apart from clinical diagnosis, ethical concept and sentimental life of women and their families play an important role in making final decision on whether or not induced abortion is applied to an abnormal pregnancy. Key word: anthropological study, deforamity screening, gender screening. 1. Ñaët vaán ñeà sieâu aâm chaån ñoaùn tröôùc sinh ñeå loaïi boû vieäc sinh ra nhöõng treû em khuyeát taät laø moät vaán ñeà aûnh höôûng Ngaøy nay coâng ngheä sieâu aâm ñang ñöôïc söû duïng ñeán ñaïo ñöùc nghieâm troïng vaø ñoù laø söï phaân bieät ñoái raát roäng raõi trong y hoïc ôû phaïm vi toaøn theá giôùi. Kyõ xöû ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khuyeát taät1. Khía caïnh ñaïo thuaät naøy ñöôïc aùp duïng chuû yeáu ñeå chaån ñoaùn beänh, ñöùc cuõng ñöôïc neâu leân vaø gaây nhieàu tranh luaän cuõng ñaëc bieät phoå bieán trong vieäc chaån ñoaùn tröôùc sinh. nhö nhöõng can thieäp baèng luaät phaùp trong tröôøng ÔÛ caùc nöôùc phaùt trieån nhö Hoa Kyø, Canada vaø moät hôïp loaïi boû thai nhi khi keát quaû sieâu aâm chaån ñoaùn soá nöôùc chaâu AÂu, trong nhöõng thaäp kæ qua, coâng giôùi tính thai nhi khoâng nhö mong muoán vaø cuï theå ngheä sieâu aâm chaån ñoaùn tröôùc sinh ñaõ ñöôïc coi laø laø thai nhi con gaùi. ôû moät soá nöôùc chaâu AÙ, ñaëc bieät moät yeáu toá quan troïng trong chaêm soùc thai ngheùn laø AÁn Ñoä vaø Trung Quoác, naïo phaù thai löïa choïn giôùi tröôùc sinh. Tuy nhieân, trong thôøi gian gaàn ñaây, ôû caû tính thai nhi töông ñoái phoå bieán, maëc duø Nhaø nöôùc caùc nöôùc ñang phaùt trieån nhö Vieät Nam, coâng ngheä ñaõ coù nhöõng vaên baûn phaùp luaät nghieâm caám vieäc sieâu aâm chaån ñoaùn tröôùc sinh ñang ñöôïc aùp duïng naïo phaù thai vôùi muïc ñích löïa choïn giôùi tính thai nhi. khaù phoå bieán taïi caùc thaønh phoá lôùn. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi uûng hoä nöõ quyeàn vaø coâng baèng Treân theá giôùi, vaán ñeà ñaïo ñöùc trong vieäc quyeát giôùi thì cho raèng ñaây laø moät vaán ñeà ñaïo ñöùc nghieâm ñònh ñình chæ thai ngheùn hieän coøn laø chuû ñeà gaây troïng khi quyeát ñònh naïo phaù thai nhi con gaùi 2. Taïi nhieàu tranh caõi vaø coù nhieàu quan ñieåm khaùc nhau. Vieät Nam, ñeå haïn cheá vieäc loaïi boû thai nhi vì muïc Caùc nhaø hoaït ñoäng veà quyeàn khuyeát taät cho raèng ñích löïa choïn giôùi tính, naêm 2003 Nhaø nöôùc ñaõ ban 36 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2006, Soá 6 (6)
  2. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | haønh nghò ñònh 104/NÑ-CP coù qui ñònh caám chaån phoûng vaán saâu ñoái vôùi caû tröôøng hôïp thai nhi thöôøng ñoaùn giôùi tính cuûa thai nhi. vaø thai nhi dò taät, ngöôøi tham gia troø chuyeän vôùi Tuy nhieân, ôû Vieät Nam, chöa coù moät nghieân cöùu nghieân cöùu vieân chính laø caùc phuï nöõ, tuy nhieân trong saâu naøo tìm hieåu veà quan nieäm ñaïo ñöùc ñoái vôùi vieäc moät soá phoûng vaán, beân caïnh yù kieán quan ñieåm cuûa quyeát ñònh löïa choïn thai nhi ñeå sinh döïa vaøo keát quaû ngöôøi phuï nöõ coøn coù nhöõng quan ñieåm yù kieán troø sieâu aâm trong thôøi kyø mang thai. Chính vì vaäy, baøi chuyeän cuûa nhöõng thaønh vieân khaùc trong gia ñình ví vieát naøy, döïa treân nghieân cöùu "Chaån ñoaùn tröôùc sinh duï nhö ngöôøi choàng hay boá meï choàng/boá meï ñeû cuûa taïi Vieät Nam", chuû yeáu ñöôïc thöïc hieän trong thôøi ngöôøi phuï nöõ ñoù. gian töø thaùng 12/2003 ñeán thaùng 12/2004. Muïc ñích cuûa baøi vieát laø tìm hieåu ñôøi soáng taâm lyù vaø nhöõng 3. Keát quaû nghieân cöùu quan nieäm lieân quan ñeán khía caïnh ñaïo ñöùc trong 3.1. Sieâu aâm thai nhi thöôøng: khi quyeát ñònh veà tình traïng thai ngheùn bao goàm vaán Phaàn naøy seõ tìm hieåu taâm lyù tình caûm vaø quan ñeà giôùi tính thai nhi vaø thai nhi dò taät döïa vaøo keát nieäm cuûa nhöõng ngöôøi phuï nöõ khi coù quaù trình thai quaû cuûa coâng ngheä sieâu aâm chaån ñoaùn tröôùc sinh. ngheùn bình thöôøng vaø ñaõ sinh con khoeû maïnh. Keát Nhöõng quan nieäm lieân quan ñeán ñôøi soáng taâm lyù vaø quaû nghieân cöùu cuûa chuùng toâi cho bieát, moät trong quan nieäm ñaïo ñöùc naøy ñöôïc tìm hieåu ñoái vôùi caû nhöõng lyù do cô baûn cuûa vieäc aùp duïng coâng ngheä sieâu nhöõng tröôøng hôïp thai nhi thöôøng vaø ñaëc bieät taäp aâm nhaèm muïc ñích ñeå bieát tình traïng phaùt trieån cuûa trung vaøo nhöõng tröôøng hôïp coù thai nhi dò taät. thai nhi. Ñoái vôùi taát caû caùc baø meï khi mang thai ñeàu "hy voïng", mong ñôïi moät quaù trình thai ngheùn suoân 2. Phöông phaùp nghieân cöùu seû vaø sinh ra moät ñöùa con khoeû maïnh laønh laën. Nghieân cöùu naøy ñöôïc thöïc hieän chuû yeáu baét ñaàu Theo nhöõng tröôøng hôïp ñaõ "meï troøn con vuoâng" töø thaùng 12 naêm 2003 ñeán thaùng 12 naêm 2004, vôùi trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi, khi keát quaû sieâu aâm söï keát hôïp hai phöông phaùp nghieân cöùu ñònh tính vaø cho bieát thai nhi khuyeát taät, moät quyeát ñònh ñöôïc coi ñònh löôïng. Phöông phaùp nghieân cöùu ñònh löôïng laø ñuùng ñaén nhaát vaø chaáp nhaän ñöôïc veà maët ñaïo ñöùc ñöôïc tieán haønh vôùi 100 baûng hoûi phoûng vaán caùc phuï ñoù laø "loaïi boû" thai nhi khuyeát taät. Hoï cho raèng, nöõ coù thai ñeán sieâu aâm 3 chieàu taïi beänh vieän phuï saûn ngöôøi meï coù theå bò soác hay buoàn khi phaùt hieän keát Haø Noäi nhaèm tìm hieåu moät böùc tranh phaùc hoaï quaû thai nhi dò taät, tuy nhieân khi tuoåi thai ñeán thôøi chung veà vieäc söû duïng sieâu aâm cuûa caùc saûn phuï kyø sinh thì vieäc "loaïi boû" thai nhi khuyeát taät vaãn cuõng nhö nhaän thöùc thaùi ñoä cuûa hoï ñoái vôùi kyõ thuaät chaáp nhaän ñöôïc vaø laø moät ñieàu "neân" laøm. sieâu aâm. Nhoùm nghieân cöùu cuõng ñaõ aùp duïng phöông "Vì em nghó laø con naøo thì cuõng hình thaønh roài, phaùp quan saùt taïi phoøng sieâu aâm 3 chieàu ñoái vôùi neáu maø tröôøng hôïp em nghó ñeû con khoûe maïnh laø nhöõng saûn phuï coù phaùt hieän thai nhi dò taät. möøng roài, neáu maø bieát chaéc laø naõo uùng thuyû thì mình Ñaëc bieät, nghieân cöùu ñònh tính tieáp caän theo neân loaïi boû sôùm, thì mình xaùc ñònh sinh con ra thì noù phöông phaùp nhaân hoïc ñaõ ñöôïc thöïc hieän nhö moät cuõng khoå, khoâng bieát khi sinh ra thì cuõng aáy, coøn phöông phaùp chuû ñaïo cuûa nghieân cöùu naøy thoâng qua sieâu aâm 4,5 thaùng mình bieát ñöôïc thì mình vaãn loaïi caùc phoûng vaán saâu ñoái vôùi caùc phuï nöõ coù thai dò taät boû ñöôïc,.." (Tr.) vaø thai bình thöôøng. Phoûng vaán saâu ñöôïc thöïc hieän Theo quan ñieåm cuûa phaàn lôùn caùc phuï nöõ sieâu taïi nhaø cuûa caùc phuï nöõ vôùi söï chaáp thuaän cuûa hoï sau aâm thöôøng, khi noùi veà khía caïnh ñaïo ñöùc, hoï ñaõ khi ñaõ tham gia phoûng vaán baûng hoûi hoaëc quan saùt taïi phoøng sieâu aâm cuûa BVPS Haø Noäi. Caùc phoûng nhaán maïnh yù nghóa ñaïo ñöùc nhaân vaên khi chaám döùt vaán saâu ñöôïc tieán haønh döïa vaøo caùc baûn höôùng daãn soá phaän cuûa thai nhi dò taät. Ñoái vôùi hoï, boû thai nhi phoûng vaán tuyø thuoäc vaøo caùc ñoái töôïng coù thai/con dò taät - chaám döùt sôùm moät cuoäc soáng ñaõ bieát tröôùc dò taät vaø coù thai/con bình thöôøng nhaèm tìm hieåu lòch laø seõ khoâng toát ñeïp, laø moät haønh ñoäng mang tính söû sinh saûn, vieäc söû duïng kyõ thuaät sieâu aâm, nhaän ñaïo ñöùc cao. Hay noùi caùch khaùc, giöõ laïi con dò taät thöùc vaø thaùi ñoä lieân quan ñeán thai dò taät, caùc khía vaø khoâng theå ñaûm baûo cho con moät cuoäc soáng caïnh lieân quan ñeán quyeát ñònh ñoái vôùi thai nhi. töông lai haïnh phuùc seõ trôû thaønh haønh ñoäng khoâng Nhoùm nghieân cöùu ñaõ tieán haønh phoûng vaán saâu taïi coù ñaïo ñöùc. nhaø vôùi toång soá 30 phuï nöõ ñaõ sieâu aâm thai nhi dò taät. "Trong ñieàu kieän kinh teá, mình khoâng coù, ñeû ra Beân caïnh ñoù, 16 phoûng vaán saâu taïi nhaø vôùi 16 phuï khoâng nuoâi ñöôïc, thì trong ñieàu kieän aáy mình phaûi nöõ ñaõ sieâu aâm thai nhi thöôøng. Trong caùc cuoäc naïo thoâi. Luùc mình ñeû, con mình môùi laø quan troïng Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2006, Soá 6 (6) 37
  3. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | chöù noù ôû trong noù laïi baûo mình cöôùp ñi caùi cuoäc khaùc trong gia ñình cuûa thai nhi dò taät ñaõ laø nhöõng soáng cuûa noù, ñaáy khoâng phaûi laø ñaïo ñöùc. Ñaïo ñöùc lyù do chính cho quyeát ñònh ñình chæ thai nhi. Moät laø mình ñeû ra noù, coù nuoâi ñöôïc noù khoâng, coù cho noù vieãn caûnh khoâng toát ñeïp veà ñôøi soáng kinh teá - xaõ hoäi ñöôïc cuoäc soáng sung söôùng khoâng, ñaáy môùi laø ñieàu döôøng nhö laø caûnh töôïng ñaõ ñònh saün khi caùc phuï nöõ quan troïng" (H.) vaø gia ñình hoï gaén cho soá phaän cuûa thai nhi dò taät. Vôùi nhieàu phuï nöõ sieâu aâm thai thöôøng, loaïi boû Moät cuoäc soáng "phuï thuoäc" cuûa ñöùa con "khoâng thai nhi dò taät coù theå chaáp nhaän ñöôïc vaø khoâng aûnh laønh laën" vaø gaây "khoå" nhieàu cho baûn thaân vaø gia höôûng ñeán khía caïnh ñaïo ñöùc, nhöng khoâng theå ñình, chính vì vaäy khoâng neân sinh ra ñeå trôû thaønh chaáp nhaän ñöôïc ñoái vôùi naïo phaù thai löïa choïn giôùi moät "ngöôøi thöøa trong xaõ hoäi". Nhö H, choàng B coù tính thai nhi. con bò giaõn naõo thaát vaø phaù thai luùc 19 tuaàn, ñaõ noùi: "Löïa choïn giôùi tính, thì chò phaûn ñoái vieäc ñaáy, "Neáu nhö maø ñeå sinh thì raát laø khoå, nhaát laø khoå chæ boû ñi khi noù khoâng bình thöôøng thoâi, coøn coù theå cho chaùu, thöù hai laø khoå cho vôï choàng em. Caùi noãi coù 2-3 ñöùa con gaùi thì cuõng khoâng sao caû" (29 tuoåi). khoå ñaàu tieân laø cuûa chaùu vì ôû laøng cuõng coù maáy tình traïng nhö theá naøy roài. Töø khi chaùu sinh ra ñi laøm aên "Naïo thai thì mình ñaõ gieát moät maïng ngöôøi trong ñaáy, khoâng neân, theo em nghó theá, chaúng bieát moïi thì khoâng coù ai chaêm soùc chaùu caû, chaùu ôû nhaø moät ngöôøi theá naøo nhöng maø em thì ñaõ bò dính roài thì mình thì khoå,.., boá meï khoâng coù ñieàu kieän kinh teá nöõa khoâng theå boû, khoâng bao giôø nghó laø boû thai,. .. Em thì con laïi caøng khoå" (...) nghó con naøo cuõng laø con heát, nhöng maø hoï thì muoán Vôï choàng M. cuõng ñaõ quyeát ñònh phaù thai khi con trai chöù gì, thôøi buoåi baây giôø thì con gì cuõng thai nhi 20 tuaàn vôùi keát quaû sieâu aâm chaån ñoaùn thai ñöôïc, trai gaùi ñeàu nhö nhau heát"(H.). nhi bò "giaõn naõo thaát", vôï choàng coâ ñaõ raát lo laéng vì hoï sôï moät töông lai "khoå" cho caû ñöùa con vaø 3.2. Sieâu aâm thai nhi dò taät ngöôøi meï: Phaàn naøy cuûa baøi vieát seõ taäp trung tìm hieåu kyõ "Choàng em baûo neáu maø khoâng chöõa ñöôïc thì taâm lyù tình caûm vaø nhöõng quan nieäm ñaïo ñöùc cuûa thoâi phaûi cho ra, baûo neáu theá maø khoâng may nhö theá caùc baø meï vaø gia ñình cuûa hoï khi phaùt hieän ra thai thì phaûi cho ra. Maø mình quyeát ñònh ñeû ra thì coøn sôï nhi dò taät, nhöõng vaán ñeà ñaïo ñöùc xung quanh quyeát caû tính maïng meï laãn con nöõa thì thoâi thì boû sôùm vaäy, ñònh cho soá phaän cuûa thai nhi dò taät. khoâng thì ñeán ngaøy ñeû thì cuõng khoå, yù noùi laø maát tieàn Caên cöù vaøo keát quaû cuûa sieâu aâm, möùc ñoä dò taät maø ñaõ khoâng coù tieàn maø coøn maát tieàn theâm thì caøng ñi ñoâi vôùi nhöõng chaån ñoaùn vaø lôøi khuyeân cuûa baùc thöông hôn." (...). só laø moät trong nhöõng nhaân toá giuùp caùc phuï nöõ vaø gia M. ñaõ baøy toû nieàm vui vaø söï may maén khi nhôø ñình ñöa ra quyeát ñònh cuoái cuøng. Moät trong nhöõng coù coâng ngheä sieâu aâm giuùp coâ phaùt hieän vaø loaïi boû khuyeát taät ñöôïc coi laø khoâng coøn chuùt hy voïng cho ñöôïc thai nhi khuyeát taät khi chöa quaù muoän. Theo moät cuoäc soáng "bình thöôøng" ñoù laø caùc vaán ñeà lieân M. ñaây chính laø "caùi phuùc" cuûa gia ñình vaø baûn thaân quan ñeán naõo. coâ. Tuy nhieân, trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi, "Taàm bao nhieâu cuõng neân phaù chò aï, taïi vì rieâng khoâng phaûi taát caû nhöõng tröôøng hôïp sieâu aâm phaùt caùi phaàn thieåu naõo, noù coù khaùc gì phaàn coät soáng ñaâu, hieän thai nhi khoâng bình thöôøng ñeàu coù chung moät ñöùa treû khoâng bình thöôøng ñaáy thì noù khoâng bao giôø quyeát ñònh laø "loaïi boû" thai nhi. Cuï theå trong 30 hoaø mình vaøo cuoäc soáng bình thöôøng, maø noù seõ bò tröôøng hôïp coù phaùt hieän daáu hieäu thai nhi phaùt trieån coâ laäp vaø taâm lyù cuûa boá meï laø khoâng bieát noù seõ soáng khoâng bình thöôøng, thì coù 14 tröôøng hôïp khoâng ñöôïc bao laâu, maø luùc ñaáy boá meï hy voïng laø ñöøng coù quyeát ñònh loaïi boû thai nhi. ñöùa treû ñoù treân ñôøi thì ñaõ muoän roài" (H. sieâu aâm thai Quan nieäm vaø nhöõng quan saùt veà söï phaùt trieån nhi dò taät "bò keùn nöôùc" vaø ñaõ phaù thai khi ñöôïc 14 thaønh ngöôøi cuûa thai nhi luoân laø vaán ñeà ñaïo ñöùc tuaàn) . ñöôïc caân nhaéc trong vieäc "loaïi boû" hay "giöõ laïi" Ñoái vôùi H. hay raát nhieàu caùc baø meï khaùc thì moät thai nhi dò taät. Coù thai nhi chaån ñoaùn bò thoaùt vò quyeát ñònh chaám döùt thai ngheùn ngay khi phaùt hieän roán, nhöng vôï choàng Th. vaãn quyeát ñònh giöõ laïi ñeå ra khieám khuyeát cuûa thai nhi, ñaëc bieät veà trí naõo laø sinh. Sau khi sinh con, hoï ñaõ ñöa chaùu beù ñi phaãu moät quyeát ñònh ñuùng ñaén nhaát tröôùc khi "ñaõ quaù thuaät nhöng con hoï ñaõ maát sau khi sinh 4 ngaøy. Ñaây muoän". Giaû ñònh vaø lo laéng veà ñôøi soáng kinh teá xaõ laø laàn mang thai thöù hai cuûa vôï choàng Th, laàn ñaàu hoäi cuûa chính caùc oâng boá baø meï vaø nhöõng thaønh vieân T. coù thai nhöng coâ ñaõ phaûi naïo thai vì thai bò cheát 38 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2006, Soá 6 (6)
  4. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | löu khi ñöôïc hôn hai thaùng. boïn em ñeán tình traïng noâm na laø laøm ñieàu aùc, aùc "Thì chuùng em baûo laø khi ñaõ thaønh hình haøi roài, ngay vôùi chính ñöùa con cuûa mình,... " (...) thì coá maø giöõ laïi vì boû thì thaát ñöùc cuûa mình, coá giöõ Nhö vaäy, duø ñaõ chaáp thuaän quyeát ñònh "loaïi boû" laïi duø sao noù thaønh hình haøi roài" (D, choàng Th). thai nhi dò taät cuûa mình, veà khoa hoïc hay veà chuyeân Quan nieäm veà söï hình thaønh con ngöôøi ñaày ñuû moân y khoa, töø trong saâu thaúm caùc phuï nöõ/nhöõng gaén vôùi vieäc coù linh hoàn, coù ñôøi soáng taâm lyù tình ngöôøi meï töï caûm thaáy hoï ñaõ chuû ñoäng laøm moät ñieàu caûm cuûa con ngöôøi laø moät trong nhöõng yeáu toá quan "aùc" ñoái vôùi chính ñöùa con cuûa hoï. Taát caû nhöõng suy troïng trong quan nieäm ñaïo ñöùc. Möùc ñoä tình caûm nghó noäi taâm naøy ñaõ khoâng theå giuùp caùc baø meï caûm cuûa ngöôøi meï vaø gia ñình cuûa hoï ñoái vôùi thai nhi thaáy vui veû hay nheï nhoõm hôn khi hoï ñaõ "löïa choïn cuõng ôû caùc caáp ñoä khaùc nhau phuï thuoäc vaøo tuoåi ñôøi ñuùng ñaén cho chính baûn thaân vaø con cuûa mình". cuûa thai nhi. Chính chæ coù nhöõng baø meï môùi thaáu hieåu vaø phaûi traûi qua moät taâm lyù maâu thuaãn vaø ñau khoå nhö vaäy. "Maø neáu boû noù ñi thì trong löông taâm mình cuõng Coâng ngheä hieän ñaïi vaø nhöõng thaønh töïu khoa hoïc, day döùt laém vì baây giôø chaùu ñaõ 4 thaùng thì chaùu ñaõ cuï theå laø coâng ngheä sieâu aâm ñaõ gaây ra nhöõng ñau ñaày ñuû nhö moät con ngöôøi roài, neáu nhö luùc 1 thaùng ñôùn veà maët ñôøi soáng taâm lyù tình caûm vaø can thieäp hoaëc hôn 1 thaùng thì khoâng sao ñeán nhö theá naøy saâu vaøo nhöõng quan nieäm ñaïo ñöùc cuûa con ngöôøi vôùi chaùu ñaõ ñaày ñuû nhö moät ñöùa treû con, boû chaùu thì con ngöôøi, ñaëc bieät laø giöõa nhöõng ngöôøi meï vaø caùc löông taâm day döùt,.." (H, choàng B) "sinh linh beù nhoû" cuûa hoï. Ñoái vôùi nhöõng tröôøng hôïp caùc baø meï vaø gia ñình Quan nieäm ñaïo ñöùc vaø ñôøi soáng taâm lyù tình caûm hoï ñaõ quyeát ñònh "loaïi boû" thai nhi dò taät, traùi vôùi cuûa nhöõng tröôøng hôïp ñaõ quyeát ñònh "loaïi boû" thai moät soá phuï nöõ ñaõ raát möøng vaø caûm thaáy nheï nhoõm nhi dò taät ñaõ ñöôïc theå hieän raát roõ qua vieäc lo chu taát khi ñaõ quyeát ñònh "chaám döùt" thai ngheùn, moät soá vieäc "mai taùng" cho ñöùa con dò taät ñaõ cheát. Thöïc teá phuï nöõ vaãn raát buoàn vaø daèn vaët baûn thaân nghieân cöùu cuûa chuùng toâi cho thaáy, sau khi hoaøn taát "Thöïc ra em caûm thaáy mình aùy naùy, nghóa laø vieäc "chaám döùt thai ngheùn" ñoái vôùi thai nhi dò taät trong thaâm taâm mình em aùy naùy coù loãi nhieàu ,.. nhö baèng nhöõng thuû thuaät can thieäp y hoïc, caùc baø meï vaø em thì em nghó laø taïi sao mình laïi laøm nhö theá, taïi vì gia ñình hoï coù hai löïa choïn ñoái vôùi thai nhi dò taät ñaõ caùi tim thai cuûa con mình vaãn ñaäp thì mình ñang taâm cheát. Thöù nhaát, gia ñình cuûa thai nhi dò taät coù theå ñeà quaù, ñeán baây giôø em cuõng caâm thaáy moät chuùt aân nghò beänh vieän cho pheùp ñeå laïi ñöùa beù ñaõ cheát vaø haän, vì caùi tim thai noù vaãn ñaäp noù vaãn ñang soáng beänh vieän seõ lo phaàn haäu söï. Thöù hai, gia ñình cuûa bình thöôøng, thì em caûm thaáy noù nhaãn taâm ôû choã thai nhi dò taät coù theå ñeà nghò beänh vieän cho pheùp ñaáy,.." (M, mang thai laàn ñaàu tieân vaø ñaõ phaù thai khi mang ñöùa beù ñaõ cheát veà ñeå gia ñình lo mai taùng. thai nhi ñöôïc 19 tuaàn khi keát quaû sieâu aâm chaån ñoaùn Nghieân cöùu cuûa chuùng toâi cho thaáy phaàn lôùn caùc gia thai nhi dò taät chöùng "baïch maïch")... ñình ñeàu ñeà nghò beänh vieän cho pheùp mang ñöùa con M. luoân suy nghó vaø töï cho mình laø ngöôøi "nhaãn ñaõ cheát veà ñeå lo "choân caát töû teá". Haønh ñoäng naøy seõ taâm" khi quyeát ñònh "loaïi boû" ñöùa con beù nhoû ñang giuùp caùc baø meï vaø gia ñình cuûa ñöùa treû dò taät nheï soáng yeân laønh trong buïng duø coù khuyeát taät ñöôïc goïi bôùt ñi nhöõng "aùy naùy" vaø "aân haän" laø "Baïch Maïch". Giöõa taâm lyù cuûa vieäc coâng nhaän "Coù thai boû ôû beänh vieän sau naøy phaûi toäi. Con keát quaû sieâu aâm vaø nhöõng chaån ñoaùn y hoïc cuûa baùc chaúng ra con, khoå, mình thöông. Sau naøy ñôõ aùy naùy. só vôùi taâm lyù tình caûm saâu thaúm trong loøng cuûa ngöôøi Mang veà choân caát noù ñaøng hoaøng moät tí mình cuõng meï vaø nhöõng quan nieäm ñaïo ñöùc "giöõa con ngöôøi yeân taâm. Noù khoâng muoán ra ñôøi ôû vôùi mình choân caát vôùi con ngöôøi" - caùi naøo laø quan troïng vaø coù yù nghóa noù thì thoâi cuõng may maén cho gia ñình. Cho neân em hôn. Sau khi phaù thai, con coâ ñaõ cheát, M. raát buoàn quyeát ñònh mang noù veà, choân caát töû teá. Tuy khoâng noùi vaø coù phaàn aân haän nhö moät ngöôøi mang toäi loãi ñoái nhöng em thöông noù,.." (M). vôùi cuoäc soáng cuûa con mình. Vôùi quan nieäm thai nhi dò taät cuõng laø "moät con Töông töï nhö M, B cuõng ñaõ aùy naùy vaø caûm thaáy ngöôøi" coù linh hoàn, coù ñôøi soáng tình caûm vôùi nhöõng coù loãi vôùi con cuûa coâ: ngöôøi thaân, nhöõng ñöùa con dò taät naøy cuõng ñöôïc caùc "Noùi nhö boïn em em theá naøy laø phaùt hieän ra gia ñình coi laø thaønh vieân cuûa gia ñình vaø cuûa doøng tröôùc, boïn em coù khaû naêng löïa choïn moät laø ñeû hai hoï, chính vì theá nhöõng ñöùa treû naøy cuõng ñöôïc choân laø boû, vì em nghó neáu maø maùy hoï laøm chính xaùc thì caát theo caùc thuû tuïc leã nghi vaø thöôøng ñöôïc choân caát boïn em cuõng coù caùi thuaän lôïi, nhöng noù cuõng ñaåy ôû khu nghóa ñòa cuøng vôùi nhöõng baäc toå tieân. Nhö Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2006, Soá 6 (6) 39
  5. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | vaäy, duø khoâng choïn nhöõng ñöùa con dò taät ñeå sinh nôû döùt thai kyø khi phaùt hieän giôùi tính thai nhi khoâng nhö vaø nuoâi döôõng, caùc baø meï vaø gia ñình cuûa hoï ñaõ coù mong muoán (thai nhi con gaùi) laø moät vieäc laøm voâ nhöõng chuaån möïc ñaïo ñöùc rieâng ñoái vôùi nhöõng thai ñaïo ñöùc khi khoâng coi troïng söï soáng cuûa moät con nhi dò taät. ngöôøi - moät vieäc laøm "khoâng chaáp nhaän ñöôïc". Trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi, moät soá phuï nöõ 4. Baøøn luaän trong hoaøn caûnh coù thai nhi khuyeát taät ñaõ quyeát ñònh Maëc duø moät soá nghieân cöùu cho bieát vaán ñeà öa ñình chæ thai ngheùn baèng nhieàu hình thöùc khaùc nhau, chuoäng con trai vaãn laø phoå bieán taïi caùc gia ñình ñaëc bieät duøng moät soá loaïi thuoác ñeå sinh non. Söï soáng Vieät Nam3, haàu heát caùc baø meï sieâu aâm thai thöôøng cuûa saûn phuï, töông lai cuûa cuoäc soáng gia ñình, khaû tham gia vaøo nghieân cöùu cuûa chuùng toâi ñeàu baøy toû naêng cuûa ñöùa treû khuyeát taät trong töông lai neáu ñöôïc quan ñieåm khoâng phaân bieät giôùi tính cuûa thai nhi sinh ra, ñöôïc ñöa ra nhö nhöõng lyù do hôïp lyù nhaát cuûa thoâng qua vieäc hoï khoâng ñoàng tình vôùi vieäc naïo phaù quyeát ñònh cuoái cuøng cho soá phaän cuûa thai nhi. thai döïa vaøo löïa choïn giôùi tính thai nhi. Vôùi quan Phaù thai muoän khi phaùt hieän dò taät nhôø coù coâng nieäm duø laø gaùi hay trai, nhöng thai nhi khoeû maïnh ngheä sieâu aâm laø moät giaûi phaùp chaáp nhaän ñöôïc vaø ñoù cuõng laø con cuûa hoï, hoï khoâng theå ñang taâm loaïi ñuùng ñaén ñoái vôùi caùc baø meï vaø gia ñình hoï cuõng nhö boû ñi moät con ngöôøi nhö vaäy. ñoái vôùi xaõ hoäi, ñaëc bieät khi hoï khoâng coù khaû naêng Treân khaép theá giôùi, ñaõ coù raát nhieàu ngöôøi, caùc ñaûm baûo ñaày ñuû cuoäc soáng cho chính baûn thaân hoï nhaø hoaït ñoäng uûng hoä cho phuï nöõ ñaõ neâu leân vaán ñeà vaø cho caû ñöùa con khuyeát taät. löïa choïn giôùi tính thai nhi laø moät vaán ñeà mang tính Coâng ngheä sieâu aâm ñang ñöôïc söû duïng raát phoå ñaïo ñöùc bôûi vì ñieàu naøy theå hieän roõ thaùi ñoä vaø söï bieán trong lónh vöïc chaån ñoaùn tröôùc sinh taïi Haø Noäi. phaân bieät ñoái xöû ñoái vôùi phuï nöõ4. Tuy nhieân, Phaàn lôùn caùc baø meï coù thai nhi thöôøng cho raèng naïo Moazam ñaõ phaân tích tröôøng hôïp cuûa AÁn Ñoä khi noùi phaù thai vì muïc ñích löïa choïn giôùi tính cuûa moät thai ñeán vaán ñeà ñaïo ñöùc trong sieâu aâm chaån ñoaùn thai nhi khoeû maïnh laø ñieàu khoâng chaáp nhaän ñöôïc veà nhi vaø löïa choïn giôùi tính thai nhi vaø cho raèng nhöõng khía caïnh ñaïo ñöùc. Tuy nhieân, vôùi moät thai nhi dò haønh ñoäng vaø khía caïnh veà maët ñaïo ñöùc ñöôïc taïo taät nghieâm troïng, phaù thai laø moät giaûi phaùp neân laøm neân töø vaên hoaù, saéc toäc, taàng lôùp xaõ hoäi,.. ôû nôi maø vaø mang yù nghóa ñaïo ñöùc cao khi "giaûi thoaùt" cho con ngöôøi ta thuoäc veà nôi ñoù2. moät ñöùa beù khoâng coù töông lai toát ñeïp. Trong khi ñoù, Nghieân cöùu cuûa chuùng toâi cho thaáy quan nieäm maëc duø hôn moät nöûa soá phuï nöõ tröïc tieáp coù thai nhi "chaáp nhaän ñöôïc" veà khía caïnh ñaïo ñöùc cuûa phaàn dò taät trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi ñaõ phaù thai, lôùn caùc phuï nöõ sieâu aâm thai nhi thöôøng laø raát khaùc nhöng hoï luoân phaûi ñaáu tranh vôùi haøng loaït caùc vaán nhau ñoái vôùi vieäc quyeát ñònh lieân quan ñeán thai nhi ñeà baên khoaên lieân quan ñeán tình caûm ñaïo ñöùc - "aùy dò taät vaø giôùi tính thai nhi. Nhö ñaõ neâu, moät soá phuï naùy", "aân haän" vaø "caûm thaáy coù toäi" vôùi chính ñöùa nöõ vaø gia ñình hoï cho raèng quyeát ñònh loaïi boû thai con cuûa mình. Moät soá phuï nöõ ñaõ giöõ laïi thai nhi nhi dò taät khoâng aûnh höôûng lôùn ñeán ñôøi soáng ñaïo ñöùc khuyeát taät ñeå sinh vì hoï khoâng theå keát thuùc cuoäc maø ngöôïc laïi ñoù chính laø quyeát ñònh mang yù nghóa soáng cuûa con hoï cho duø khoâng khoeû maïnh bình ñaïo ñöùc khi ngöôøi meï vaø gia ñình khoâng theå ñaûm thöôøng. Tuy nhieân, nhöõng phuï nöõ naøy laïi raát lo laéng baûo ñöôïc moät cuoäc soáng töông lai toát ñeïp cho con veà vieäc chaêm soùc, chöõa trò vaø ñaûm baûo moät cuoäc chaùu bò khuyeát taät cuûa hoï. Trong khi ñoù, vieäc chaám soáng toát nhaát hoï coù theå giaønh cho con cuûa mình. Taùc giaû: Nguyeãn Thò Hieäp - Thaïc só veà Söùc khoûe quoác teá, caùn boä nghieân cöùu - Trung taâm nghieân cöùu Giôùi, Gia ñình vaø 2. Farhat Moazam. Feminist Discourse on Sex Screening Moâi tröôøng trong Phaùt trieån, Haø Noäi, Vieät Nam. and Selective Abortion of Female Foetuses. Bioethics. Volume 18 Issue 3 Page 205 Tine Gammeltoft - Phoù giaùo sö, Tieán só Nhaân chuûng hoïc, Vieän Nhaân chuûng hoïc, Ñaïi hoïc Toång hôïp Copenhagen, Ñan Maïch. 3. Beùlanger. 2002 . Son preference in a rural village in North Vietnam. Stud Fam Plann. Dec;33(4):321-34. Taøi lieäu tham khaûo 4. Parens & Asch. 1999. Prenatal Testing and Disability 1. H F L Nys and J C J Dute.2004. A wrongful existence in Rights. Georgetown University Press/Washington, D.C. the Netherlands. J Med Ethics; 30:393-394 40 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 9.2006, Soá 6 (6)
ADSENSE
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2009-2019 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2