ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
Ờ Ầ L I NÓI Đ U
ự ả ấ ủ ề ế ệ ố Ngày nay, trong các lĩnh v c s n xu t c a n n kinh t qu c dân, đi n khí hoá,
ự ộ ẽ ớ ữ ặ ỏ ơ c khí hoá và t ỹ ư ệ đ ng hoá liên quan ch t ch v i nhau. Đòi h i nh ng k s đi n,
ầ ượ ứ ấ ơ ả ữ ế ề ị ỹ ư ơ k s c khí c n đ c trang b nh ng ki n th c r t c b n v các ph n t ầ ử ề đi u
ầ ử ả ể ệ ệ ề ả ắ khi n, các ph n t b o v và các khâu b o v . Các nguyên t c đi u khi n t ể ự ộ đ ng
ị ệ ệ ử ề ệ ộ ạ ệ ố truy n đ ng đi n và h th ng trang b đi n đi n t ắ nhóm náy c t kim lo i.
ị ệ ệ ử ượ ạ ớ ộ ọ Giáo trình trang b đi n đi n t đ c biên so n v i các n i dung cô đ ng,
ầ ủ ươ ị ệ ệ ử ọ ằ ầ ủ đ y đ theo yêu c u c a ch ng trình môn h c trang b đi n đi n t , nh m cung
ứ ệ ọ ượ ễ ấ c p cho sinh viên chuyên ngành đi n nghiên c u môn m c này đ ệ c d dàng và hi u
ả ơ ể ượ ệ ả qu h n. Ngoài ra có th đ c dùng làm tài li u tham kh o cho sinh viên ngành c ơ
ế ạ ệ ạ ơ ọ ượ ư ộ ộ ạ khí hàn, c khí ch t o và các b n đ c. Tài li u đ c l u hành n i b t i tr ườ ng
ạ ọ ư ạ ậ ư ỹ Đ i h c S ph m K thu t H ng Yên.
ử ư ể ả ầ ẫ ỉ Giáo trình này đã qua ch nh s a và tái b n 1 l n nh ng v n không th tránh
ữ ạ ấ ậ ỏ ượ ự kh i nh ng sai sót, Nhóm biên so n chúng tôi r t mong nh n đ c s đóng góp ý
ủ ế ệ ể ạ ọ ồ ượ ki n c a b n đ c, các em sinh viên và đ ng nghi p đ giáo trình đ ệ c hoàn thi n
h n.ơ
ư H ng Yên, ngày 01 tháng 01 năm 2008
Nhóm biên so nạ
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
1
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
2
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
Ụ
Ụ
M C L C
ể ươ ả ệ ể đi u khi n và các khâu b o v đi n hình
3
ể ầ ử ề đi u khi n 4 5 6
7
8 10
ệ ử
ơ ệ
11 13 14 15
ệ ể
ả ạ i
ể ự ộ
ề
ệ
ươ 17 18
ơ ả Các nguyên t c ắ c b n đi u khi n t
ề ộ đ ng truy n đ ng đi n
19 ể ề ệ ể ắ ộ
22 25
ắ ắ ắ ắ
ể ể ộ
ắ ả ả ả ộ ố ơ ồ ề ể ộ
26 27 30 32 33 37 ắ ơ ệ ắ ươ ạ ng 3: Trang b đi n nhóm máy c t kim lo i(MCKL)
ị ệ ầ
ệ
ườ ng
40 48 55 ầ ử ề ng 1: Các ph n t Ch ệ ầ ử ả b o v 1.1 Các ph n t ả ầ 1.1.1 C u ch y ệ ơ 1.1.2 R le nhi t 1.1.3 Áptomát 1.2 Các ph n t 1.2.1 Công t c ắ 1.2.2 Nút n ấ ầ 1.2.3 C u dao ố ế ộ 1.2.4 B kh ng ch ắ ơ . 1.2.5 Công t c t 1.3 R le ơ ơ 1.3.1 R le đi n t ơ 1.3.2 R le trung gian ơ ệ 1.3.3 R le dòng đi n, r le đi n áp ờ ơ 1.3.4 R le th i gian ả 1.4 Các khâu b o v đi n hình ủ ả ệ 1.4.1 Ý nghĩa c a b o v ắ ệ ả 1.4.2 B o v ng n m ch ệ ả 1.4.3 B o v quá t ng 2: Ch ệ 2.1 Khái ni m chung. ở ề ệ ố 2.2 Các nguyên t c đi u khi n h th ng truy n đ ng đi n ki u h ể ề ờ 2.2.1 Nguyên t c đi u khi n theo th i gian ể ố ộ ề 2.2.2 Nguyên t c đi u khi n theo t c đ ể ề ệ 2.2.3 Nguyên t c đi u khi n theo dòng đi n ể ề 2.2.4 Nguyên t c đi u khi n theo hành trình ề ệ ề 2.3 Nguyên t c đi u khi n truy n đ ng đi n ki u kín ệ ồ 2.3.1 Khâu ph n h i âm đi n áp ố ộ ồ 2.3.2 Khâu ph n h i âm t c đ ồ 2.3.3 Khâu ph n h i âm dòng có ng t 2.4 M t s s đ đi u khi n đ ng c đi n ị ệ Ch ề 3.1 Yêu c u chung v trang b đi n MCKL ị ệ 3.2 Trang b đi n máy ti n ị ệ 3.3 Trang b đi n máy bào gi ị ệ 3.4 Trang b đi n máy doa
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
3
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ị ệ 3.5 Trang b đi n máy mài 58
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
4
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ƯƠ
Ầ Ử Ề
Ệ Ể
Ả
Ể
CH
NG 1: CÁC PH N T ĐI U KHI N VÀ CÁC KHÂU B O V ĐI N HÌNH
ầ ử ả ệ 1.1 Các ph n t b o v
ầ 1.1.1 C u chì:
ể ả ụ ệ ạ ộ ế ị ệ ướ ệ Là m t lo i khí c dùng đ b o v cho thi t b đi n và tránh l ỏ i đi n kh i
ệ ắ ạ dòng đi n ng n m ch.
ủ ầ ơ ả ả ả ậ ộ ườ B ph n c b n c a c u chì là dây ch y. Dây ch y th ậ ằ ng làm b ng các v t
ệ ệ ộ ữ ệ ả ạ ả ấ ớ li u có nhi t đ nóng ch y th p; V i nh ng dây ch y trong m ch có dòng đi n làm
ậ ệ ệ ớ ể ệ ộ ư ế ằ vi c l n, có th làm b ng các v t li u có nhi ả t đ nóng ch y cao nh ng ti ệ t di n
ợ ỏ nh thích h p.
ả ườ ế ệ ẽ ằ ợ Dây ch y th ữ ng là nh ng dây ti t di n tròn b ng các lá chì, k m, h p kim chì
ế ồ ượ ư ậ ắ thi c, nhôm hay đ ng đ ả ạ c d p, c t theo các hình d ng nh hình 1.1. Dây ch y
ặ ằ ế ầ ệ ể ắ ồ ượ ẹ đ ắ c k p ch t b ng vít vào đ c u chì, có n p cách đi n đ tránh h quang b n tung
ộ ố
ạ
ủ
ặ
ả
ả Hình 1.1 M t s hình d ng dây ch y
Hình 1.2 Đ c tính As c a dây ch y
ả ứ tóe ra xung quanh khi dây ch y đ t.
ơ ả ủ ệ ả ặ ặ ờ Đ c tính c b n c a dây ch y là đ c tính th i gian – dòng đi n A – s nh đ ư ườ ng
ả ứ ệ ả ớ ờ ỏ 1 hình 1.2. Dòng đi n qua dây ch y càng l n, th i gian ch y đ t càng nh .
ượ ố ượ ệ ớ ệ ầ ả ộ Đ b o ể ả vệ đ c đ i t ạ ng c n b o v v i m t dòng đi n nào đó trong m ch,
ả ứ ướ ả ố ượ ị ườ ặ dây ch y ph i đ t tr c khi đ i t ỷ ng b phá hu . Do đó, đ ủ ng đ c tính A – s c a
ả ằ ả ướ ặ ủ ố ượ ệ ườ ầ dây ch y ph i n m d i đ c tính c a đ i t ả ng c n b o v (đ ng 1).
CC
ả ườ ư ườ ặ Th c t ự ế thì dây ch y th ng có đ c tính nh đ ng 3.
ư ậ ề ả ớ ườ Nh v y trong mi n quá t i l n, đ ấ ng 3 th p h n đ ơ ườ ng
ệ ầ Hình 1.3 Kí hi u c u ơ ồ ệ chì trên s đ đi n
ệ ượ ầ ả ố ượ 2 thì c u chì b o v đ c đ i t ng. Ng ượ ạ c l ề i trong mi n
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
5
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ả ỏ ầ ệ ượ ả ố ượ ườ ợ quá t i nh , c u chì không b o v đ c đ i t ng, tr ng h p này dòng quá t ả i
ỏ ự ủ ả ả ườ ủ ế ủ nh , s phát nóng c a dây ch y to ra môi tr ả ng là ch y u nên không đ làm ch y
dây.
ứ ượ ệ ả ệ ọ ớ ạ Tr s ị ố dòng đi n mà dây ch y đ t đ c g i là dòng đi n gi ầ i h n. Rõ ràng c n
I
gh
ệ ớ ị ứ ứ ể ệ ả ị có Igh >Iđm đ dây ch y không b đ t khi làm vi c v i dòng đi n đ nh m c.
25,1
45,1
I
dm
I
gh
15,1(cid:0)
(cid:0) (cid:0) ố ớ ằ ả Đ i v i dây ch y b ng chì:
I
dm
I
gh
ố ớ ế ả ợ Đ i v i dây ch y h p kim chì thi c:
26,1 (cid:0)
I
dm
(cid:0) ố ớ ằ ồ ả Đ i v i dây ch y b ng đ ng:
ơ ệ 1.1.2 R le nhi t.
ơ ệ ầ ử ể ả ệ ế ị ệ ỏ ị ả R le nhi t là ph n t dùng đ b o v các thi t b đi n kh i b quá t i.
ấ ạ ủ ơ ễ ở ể ự ầ ạ Nguyên lý c u t o c a r le nhi ệ ượ t đ c bi u di n ả hình 1.4. M ch l c c n b o
ố ế ầ ử ố ệ ắ ớ ệ v quá t ả ượ i đ c m c n i ti p v i ph n t đ t nóng 1. Khi có dòng đi n quá t ả i
ầ ử ố ẽ ả ạ ệ ch y qua, ph n t đ t nóng 1 s nóng lên và t o nhi t ra xung quanh. Băng kép 2 khi
ủ ẽ ẽ ầ ờ ỏ ả ị ố b đ t nóng s cong lên trên, r i kh i đòn đ u trên c a đòn xoay 3 s quay sang ph i
ệ ế ể ườ ề ể ắ ạ ở và kép thanh cách đi n 7. Ti p đi m th ố ng đóng 4 m ra, c t m ch đi u khi n đ i
ệ ủ ơ
ấ ạ
ệ
t
Hình 1.4 Nguyên lý c u t o và làm vi c c a r le nhi ố ượ
ầ ả ượ t ệ ng c n b o v .
ư ế ả ộ ỉ ự ố Khi s c đã đ i quy t, băng kép 2 ngu i và cong xu ng nh ng ch tì c gi
ủ ế ể ầ ự ộ lên đ u trên c a đòn xoay 3 nên ti p đi m 4 không t đ ng đóng l ạ ượ i đ ố c. Mu n
ở ề ạ ể ẩ ụ ấ ấ ầ ồ ậ ơ r le tr v tr ng thái ban đ u ta n nút n h i ph c 5 đ đ y đòn xoay 3 quay thu n
ầ ự ề ồ ồ ẽ ụ ủ ữ ở ị chi u kim đ ng h và đ u t do c a băng kép s t ố t xu ng gi đòn xoay 3 v trí
ế ể đóng ti p đi m 4.
ệ ặ ờ ả ớ ờ ệ Đ c tính th i gian dòng đi n (As): Dòng đi n quá t i càng l n thì th i gian
ủ ơ ộ ệ ắ tác đ ng c a r le nhi t càng ng n.
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
6
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ự ế ử ụ ứ ủ ơ ệ ệ ườ ượ Trong th c t ị s d ng, dòng đi n đ nh m c c a r le nhi t th ng đ ọ c ch n
ứ ủ ộ ơ ệ ệ ầ ị ượ ả ả ỉ ằ b ng dòng đi n đ nh m c c a đ ng c đi n c n đ ệ c b o v quá t i, sau đó ch nh
tđ = (1,2 – 1,3)Iđm.
ị ủ ệ ộ ị đ nh giá tr c a dòng đi n tác đ ng là: I
ủ ơ ộ ệ ị ả ưở ủ ườ Tác đ ng c a r le nhi t b nh h ng c a môi tr ng xung quanh, khi nhi ệ t
ườ ơ ệ ẽ ộ ớ ộ đ môi tr ng xung quanh tăng, r le nhi ệ ơ t s rác đ ng s m h n nghĩa là dòng đi n
RN
a)
b)
I/Iđm
ệ
Hình 1.6: Ký hi u c a r le nhi
t
ệ ả ầ ả ộ ỉ tác đ ng gi m. Khi đó c n ph i hi u ch nh l ạ tđ i I
ặ
1.1.3 Áp tô mát:
ng đóng có đ ng khi có s c
ệ
t
ệ ủ ơ ầ ử ố Ph n t đ t nóng, Hình 1.5: Đ c tính th i gian dòng ế ườ ể b. Ti p đi m th ắ ự ộ ạ ạ Áptômát là khi c đi n đóng m ch b ng tay và c t m nh t ụ ồ ấ nút n ph c h i
ằ ự ố
ờ ụ ệ ệ ủ ơ đi n c a r le nhi ạ ụ i, ng t m ch, s t áp...
ả ắ ư nh : quá t
ắ ậ ỹ ườ ử ụ Đôi khi trong k thu t cũng s d ng áp tô mát đóng c t không th ng xuyên các
ệ ở ế ộ ệ ạ ườ m ch đi n làm vi c ch đ bình th ng.
ế ấ ạ ấ ượ ứ ệ ả K t c u các áptomát r t đa d ng và đ c chia theo ch c năng b o v : áptomát
ệ ự ạ ệ ự ể ệ ấ dòng đi n c c đ i, áp tomát dòng đi n c c ti u, áptomát đi n áp th p, áptomát công
ượ ấ su t ng c ...
ệ ự ạ ệ ủ Hình 1.7 trình bày nguyên lý làm vi c c a áptomát dòng đi n c c đ i dùng đ ể
ệ ủ Hình 1.8 Ký hi u c a ơ ồ ệ áptomát trên s đ đi n ệ ự ạ Hình 1.7 Aptomát dòng đi n c c đ i
ệ ạ ệ ả ạ ả b o v m ch đi n khi quá t ắ i và khi ng n m ch.
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
7
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ằ
ượ
ệ
ệ
ấ
ạ
ầ
ả
Sau khi đóng b ng tay, áptomát c p đi n cho m ch c n đ
ể ữ ế
ố ở ầ
ể
ế
ầ
ộ
đ u c n 4 và đòn 5 móc vào nhau đ gi
ủ c a các ch t
ị ố ỉ
ượ
ủ
ự
ủ
ệ
ộ
ị
ấ c b o v . Lúc này m u ể ti p đi m đ ng tì vào ti p đi m ệ t quá tr s ch đ nh c a aptomat qua l c căng c a lò xo 3, cu n đi n
tĩnh. Khi dòng đi n v
ớ
ạ
ố ế
ự ẽ ủ ự
ự ả ủ
ừ ộ
ắ
ắ
ừ t
1 n i ti p v i m ch l c s đ l c, th ng l c c n c a lò xo 3 và hút n m t
ờ ế
ỏ ế
ể
ể
ả
ố
ộ
đ ng 2, làm ể ắ ầ c n 4 quay nh móc ch t. Lò xo 6 kéo r i ti p đi m đ ng ra kh i ti p đi m tĩnh đ c t m ch.ạ
ệ ự ạ
ể ằ
ự
ề
ẳ
ạ
ỉ
ị
ỉ
Ch nh đ nh dòng đi n c c đ i có th b ng nhi u cách ch ng h n qua ch nh l c căng
ả ắ
ệ ự ạ lò xo 3 tăng theo dòng đi n c c đ i mà aptomat ph i c t.
ầ ử ề ể 1.2 Các ph n t đi u khi n
1.2.1
Công t c.ắ ụ ắ ằ ặ ằ ắ ộ ơ Công t c là khí c đóng – c t b ng tay ho c b ng tác đ ng c khí ở ướ l ệ i đi n
h áp.ạ
ắ ạ ườ ặ ở ườ ể ạ Công t c có lo i th ng h ho c th ắ ự ng kín, có lo i dùng đ đóng c t tr c
ự ế ế ấ ạ ạ ạ ộ ỏ ỉ ti p m ch chi u sáng hay m ch đ ng l c có công su t nh , có lo i ch dùng trong
ể ạ ề m ch đi u khi n.
ấ ạ ủ ắ ấ ề ề ạ ế Hình dáng, c u t o c a công t c r t đa d ng song v nguyên lý đ có các ti p
ộ ở ị ủ ể ế ắ ộ đi mể đ ng và tĩnh mà ớ ế ế v trí này c a công t c thì ti p đi m đ ng ti p xúc v i ti p
ể ở ị ỏ ế ế ể ể ậ ộ ờ đi m tĩnh, còn ạ v trí khác thì ti p đi m đ ng r i kh i ti p đi m tĩnh. Do v y, m ch
ượ ị ắ ủ ế ể ắ ặ ố ố ỳ ị ệ đi n đ ủ c n i thông ho c b c t tu theo v trí c a công t c. S các ti p đi m c a
ử ụ ụ ề ệ ạ ắ ỳ ắ các lo i công t c cũng nhi u ít khác nhau tu theo m c đích s d ng. Vi c đóng c t
ắ ơ ạ ẫ ế ể ể ạ các ti p đi m cũng có th theo các nguyên t c c khí khác nhau: có lo i l y, có lo i
xoay ...
CT NO NC
ệ ủ ế
ơ ồ ệ
ắ
ể Hình 1.9 Ký hi u c a ti p đi m công t c trên s đ đi n
ế
ể
ể
ắ
ắ
ế a) Ti p đi m công t c. b) ti p đi m công t c hành trình
a) b)
ắ ượ ắ ặ ạ ị Công t c hành trình đ c l p đ t t i v trí trên hành trình nào đó trong m t h ộ ệ
ể ề ể ắ ạ ố ượ ể ề ể th ng TĐĐ đ đóng, c t m ch đi u khi n. Nó đ ề c dùng đ đi u khi n truy n
ặ ể ả ể ệ ả ộ ộ ị ệ ả ộ đ ng đi n theo v trí ho c đ b o v , đ m b o an toàn cho m t chuy n đ ng ở ố cu i
hành trình.
1.2.2
Nút nấ ấ ạ ở ướ ề ể ắ ệ ạ ể Nút nấ ( nút b m, nút đi u khi n) dùng đ đóng – c t m ch l i đi n h áp.
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
8
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ườ ượ ể ề ắ ơ ơ ể ổ ấ Nút n th ng đ ể c dùng đ đi u khi n các r le, công t c t ạ , chuy n đ i m ch
ổ ế ử ụ ể ề ệ ệ ạ ấ ả ộ ấ tín hi u, b o v ... s d ng ph bi n nh t là nút n trong m ch đi u khi n đ ng c ơ
ừ ề ả ể ở đ m máy, d ng và đ o chi u quay.
ệ ủ
ấ ạ
ườ
ườ
ấ
ấ th
ở ng m , th
ng đóng, nút b m kép)
Hình 1.10 Nguyên lý c u t o và ký hi u c a nút n (
ệ ủ ẽ ệ ế ấ ấ ả ố Hình 1.10 trình bày k t c u 1 s nút n và kí hi u c a chúng trên b n v đi n.
ộ ố ạ ấ ườ ệ ạ ặ ả ạ M t s lo i nút n th ừ ng đóng dùng trong m ch b o v ho c m ch d ng
ị ấ ố ự ữ ạ ị ấ ạ ố còn có ch t khoá, khi b n nút t ả tr ng thái b n. Mu n xoá tr ng thái này, ph i gi
ộ xoay nút đi m t góc nào đó.
ầ 1.2.3 C u dao
ụ ệ ắ ạ ằ ầ ở ướ ạ C u dao là khí c đóng c t m ch đi n b ng tay ầ i h áp. C u dao là khí l
ổ ế ệ ượ ở ụ ụ ệ c đi n ph bi n trong dân d ng và trong công nghi p và đ c dùng ạ trong m ch
ỏ ớ ố ầ ắ ấ ấ ỏ công su t nh v i s l n đóng c t r t nh .
ườ ể ậ ắ ẩ ạ ồ ắ ầ Khi ng t c u dao, th ng x y ra h quang m nh. Đ d p t t hò quang nhanh,
ướ ỏ ẹ ể ộ ố ượ ả ầ c n ph i kéo l i dao ra kh i k p nhanh. T c đ kéo tay không th nhanh đ c nên
ườ ưỡ ụ ư ưỡ ưỡ ng i ta làm thêm l i dao ph nh hình 1.12. L ụ i dao ph 3 cùng l i dao chính 1
ẹ ệ ệ ắ ầ ẫ ưỡ ẹ k p trong 2 k p lúc đ u d n đi n. Khi ng t đi n tay kéo l i dao chính 1 ra tr ướ c
ướ ị ẹ ạ ụ ẫ ẹ ị ớ còn l i dao ph 3 v n b k p l i trong k p 2. Lò xo 4 b kéo căng và t ứ i 1 m c nào
ẽ ậ ưỡ ỏ ẹ ẽ ị ụ ậ ồ đó s b t nhanh, kéo l i dao ph 3 ra kh i k p 2. Do v y, h quang s b kéo dài
ị ậ ắ ắ ờ nhanh và b d p t t trong th i gian ng n.
ầ
ạ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
9
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ự
ầ
ầ
ưỡ
ụ
Hình 1.11 C u dao 2 c c
Hình 1.12. C u dao có l
i dao ph
ệ ủ ầ
ơ ồ ệ
Hình 1.13. Ký hi u c a c u dao trên s đ đi n
ố ự ộ ự ự ể ể ầ ỉ ề ặ C u dao có th là m t c c, hai c c ho c ba, b n c c và có th đóng ch v 1
ả ầ ặ ả ượ ệ ạ ề ng ho c đóng v 2 ng . C u dao đ c phân lo i theo đi n áp (250V, 500V...), theo
ệ ầ ạ ở ệ ạ ả ộ ườ dòng đi n (5A, 10A,...) và có lo i h , có lo i có h p b o v , C u dao th ng dùng
ớ ầ ể ả ệ ắ ạ ế ợ k t h p v i c u chì đ b o v ng n m ch.
ộ ố ế 1.2.4 B kh ng ch
ể ề ụ ể ế ề ế ạ ộ ố ể B kh ng ch là khí c dùng đ đi u khi n gián ti p (qua m ch đi u khi n)
ự ế ự ề ể ạ ặ ộ ế ị ệ ho c đi u khi n tr c ti p (qua m ch đ ng l c) các thi t b đi n.
ế ề ế ừ ể ế ộ ố ọ ộ ố B kh ng ch đi u khi n gián ti p còn g i là b kh ng ch t ố hay kh ng ch ế
ế ề ế ộ ự ể ộ ố ọ ộ ỉ ự ế ch huy. B không ch đi u khi n tr c ti p còn g i là b kh ng ch đ ng l c.
ắ ồ ụ ế ề ề ể ạ ố ộ ờ B kh ng ch là khí c đóng c t đ ng th i nhi u m ch (đi u khi n ho c c ặ ả
ể ẫ ể ề ự ề ể ộ ờ ộ đi u khi n l n đ ng l c) nh tay quay hay vô lăng quay đ đi u khi n m t quá trình
ố ộ ả ư ở ề ề ệ ỉ nào đó nh m máy, đi u ch nh t c đ , đ o chi u, hãm đi n ...
ế ượ ộ ố ề ệ ề ặ B kh ng ch đ c chia ra theo dòng đi n 1 chi u ho c xuay chi u và tu ỳ
ơ ồ ế
ấ ạ
ể
ế
ộ
ố
ố
Hình 1.14 B kh ng ch hình tr ng: a. C u t o, b. S đ ti p đi m
ấ ạ ế ế ộ ố ộ ố ố theo c u t o còn có các b kh ng ch hình tr ng hay b kh ng ch hình cam.
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
10
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ấ ạ ộ ộ ế ố ố Hình 1.14 trình bày nguyên lý c u t o m t b kh ng ch hình tr ng, tang
ố ựơ ừ ờ ị ắ ụ tr ng1 có tr c quay 2 đ c quay t ng v trí nh vô lăng 3. ố Trên tang tr ng có g n các
ạ ượ ể ượ ế ộ ố ớ đo n vành tr t 4 (vành ti p xúc đ ng). Các vành này có th đ c v i v i nhau
ế ắ ậ ố ồ ằ b ng thanh n i 6. Do v y mà các má đ ng ti p xúc tĩnh 7 và 8 g n trên thanh 11 có
ể ượ ố ề ế ạ ộ ở ộ th đ c n i li n m ch qua hai vành ti p xúc đ ng 4 và 5 m t góc quay t ươ ng
ứ ị ượ ộ ố ị ỉ ng nào đó. V trí quay đ c ch trên đĩa chia đ c đ nh 12
ơ ồ ố ế ủ ể ấ ấ ỉ ị S đ n i ti p đi m cho trên hình 1.14b. Các d u ch m ch rõ v trí c a b ộ
ể ế ế ố ươ ượ ữ ể ế ố kh ng ch mà các ti p đi m t ứ ng ng đ c n i thông. Nh ng ti p đi m không có
‘.
ị ở ư ế ể ể ế ấ ụ ấ d u ch m thì các ti p đi m b m . Ví d nh : trên hình 1.14b thì ti p đi m 9.10
ạ ị ượ ố đ c n i thông t i các v trí 3,0,1,2,3
ứ ạ ề ế ố ộ ố ồ ươ ế ấ B kh ng ch hình tr ng có k t c u c ng k nh, ph c t p và ch ng trình
ắ ế ổ ượ ế ắ ố ộ ể đóng ng t ti p đi m không thay đ i đ c. B kh ng ch hình cam kh c ph c đ ụ ượ c
ượ ể ầ 1 ph n nh c đi m trên.
ộ ộ ế ấ ủ ế ế ộ ố ố Hình 1.15 cho k t c u c a m t b kh ng ch hình cam. B kh ng ch hình
ộ ụ ộ ồ cam là m t ch ng các đĩa cam 3 có cùng m t tr c quay vuông 4. Các đĩa cam có các
ạ ỳ ươ ụ ắ biên d ng cam khác nhau tu theo ch ng trình đóng c t. Khi quay tr c 4, đĩa cam 3
ế ớ ỳ ờ ự ủ ớ ti p xúc v i bánh lăn 6. Bánh lăn 6 luôn t sát v i đĩa cam 3 nh l c ép c a lò xo 5
ụ ầ Ở ầ ế ủ ế ể ộ thông qua c n 7 có tr c quay 8. ế ph n khuy t c a cam 3 thì ti p đi m đ ng 2 ti p
ớ ế ể ạ ượ ố Ở ầ ồ ủ xúc v i ti p đi m tĩnh 1 và m ch ab đ c n i thông. ph n l i c a cam 3 thì bánh
ế
ộ
ố Hình 1.15 b kh ng ch hình cam
ị ẩ ị ắ ể ế ạ ả ờ lăn 6 b đ y sang ph i, nén lò xo 5 và hai ti p đi m 1,2 r i xa nhau, m ch ab b c t.
ắ ớ ế ầ ầ ơ ộ ố ố ờ B kh ng ch hình cam có t n s đóng c t l n (vài ngàn l n/gi ) h n b ộ
ứ ế ế ầ ố ố ố ờ ộ ơ kh ng ch hình tr ng (vài trăn l n/gi ) và thao tác d t khoát h n b kh ng ch hình
ự ế ẻ ơ ố tr ng do l c ti p xúc kho h n.
ạ
ầ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
11
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ứ ủ ộ ộ ự ế ệ ả ạ ọ ố ị ứ L a ch n m t b kh ng ch ph i căn c vào đi n áp đ nh m c c a m ch thao
ể ở ế ộ ế ọ ơ ệ tác và quan tr ng h n là dòng đi n cho phép đi qua các ti p đi m ệ ch đ làm vi c
ạ ặ ạ ụ ắ ế ầ ố ắ liên t c và ng n h n l p l ờ i(liên quan đ n t n s đóng c t/gi )
I (cid:0)
2,1
(,10
3 A )
ệ ủ ế ộ ị ố ự ế ộ ố ườ ể Tr s dòng đi n c a ti p đi m b kh ng ch đ ng l c th ọ ng ch n v i h ớ ệ
P U
P
I (cid:0)
3,1
(,10
3 A )
ố ớ ệ ề ố ự ữ s d tr là 1,2 đ i v i dòng đi n 1 chi u:
U 3
ố ớ ề Và là 1,3 đ i v i dòng xoay hi u:
ấ ộ ơ ệ ứ ệ ấ ồ ị Trong đó P là công su t đ ng c đi n (kW), U là đi n áp đ nh m c ngu n cung c p
1.2.5
Công t c tắ ơ ắ ơ ụ ệ ể ừ ề ể ắ ạ Công t c t là khí c đi n đi u khi n t ệ xa dùng đ đóng c t các m ch đi n
ự ở ệ ớ ệ ớ ộ đ ng l c đi n áp t i 500V và các dòng đi n t i vài trăm, vài nghìn A.
ử ụ ệ ỳ ơ ề ạ ạ Tu theo dòng đi n s d ng, công tác t chia ra lo i 1 chi u và lo i xoay
chi u.ề
ầ ử ủ ơ ệ ừ ộ ệ ố Ph n t ộ chính c a m t công tác t là cu n hút đi n t ế K và h th gn các ti p
ự ể ệ ế ể ế ầ ộ ở ộ ể đi m. Khi cu n K có đi n, lò xo kéo c n C m các ti p đi m đ ng l c (ti p đi m
ụ ụ ế ể ế ể ế ẻ ọ chính)a,b,c và ti p đi m ph 1, đóng ti p đi m ph 2. Các ti p đi m 1, a,b,c, g i là
ế ườ ế ế ể ể ở ọ ườ ể ti p đi m th ng m . Ti p đi m 2 g i là ti p đi m th ng đóng.
ệ ế ắ ầ ấ ộ ị Khi c p đi n cho cu n K, mi ng s t Fe b hút, kéo căn lò xo LX và c n C s ẽ
ở ế ế ể ể đóng các ti p đi m a,b, 1 và m ti p đi m 2.
ụ ế ể ỳ ượ ự ố ử ụ Tu theo m c đích s d ng mà các ti p đi m đ ạ c n i vào m ch l c hay
ấ ạ ủ
ắ ơ
ộ
Hình 1.16 Nguyên lý c u t o c a m t công t c t
ề ể ạ ộ ợ m ch đi u khi n m t cách thích h p.
1.3
R le: ơ ạ ụ ệ ể ề ể ắ ạ ặ ạ ơ ả R le là lo i khí c đi n dùng đ đóng – c t m ch đi u khi n, ho c m ch b o
ữ ự ế ề ể ệ ố ệ ể v , đ liên k t gi a các kh i đi u khi n khác nhau, th c hi n các thao tác lôgic theo
ộ ệ m t quá trình công ngh .
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
12
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ạ ớ ứ ề ệ ấ ơ R le có r t nhi u lo i v i các nguyên lý làm vi c và ch c năng khác nhau.
ượ ộ ố ư ạ ơ Các r le đ c phân lo i theo m t s cách nh sau:
ệ ừ ơ ệ ơ ừ ệ ơ ộ - Theo nguyên lý làm vi c có: R le đi n t , r le t ơ ệ đi n, r le đi n đ ng, r le
ơ ệ ơ ệ ử ơ ả ứ c m ng, r le nhi t, r le quang, r le đi n t ...
ạ ượ ệ ệ ệ ầ ơ ơ ơ ng đi n đ u vào có: R le dòng đi n, r le đi n áp, r le công
- Theo đ i l ấ ơ ổ ở ơ ầ ố ơ ệ
ề ệ ơ ơ ộ
ơ ấ ủ ể ế ấ ộ ơ su t, r le t ng tr , r le t n s , r le l ch pha... - Theo đòn đi n có r le m t chi u, r le xoay chi u ề - Theo nguyên lý tác đ ng c a c c u ch p hành có: r le ti p đi m và r le ơ
ể ế không ti p đi m
ị ố ạ ượ ề ự ể ầ ơ ơ - Theo tr s và chi u đ i l ự ạ ơ ng đ u vào có: r le c c đ i, r le c c ti u, r le sai
ơ ướ ệ l ch, r le h ng...
ệ ừ ạ ắ ầ ộ ộ ơ
ứ ấ ơ ấ ơ ấ ẳ ạ ơ ơ - Theo cách m c có c u thu(m t cu n hút trong r le đi n t ) vào m ch, r le ơ ơ ố c chia ra: r le s c p (c c u thu n i th ng vào m ch)và r le th c p (c ượ đ
ế ệ ạ ố ở ế ấ c u thu n i vào m ch qua bi n áp,bi n dòng hay đi n tr ).
ệ ừ ơ 1.3.1 R le đi n t
ệ ử ơ ạ ơ ấ ả ấ ơ ộ ơ R le đi n t ệ là lo i r le đ n gi n nh t và dùng r ng rãi nh t. R le làm vi c
ệ ừ ươ ự ắ ơ ư ư ỉ ự d a trên nguyên lý đi n t ế ấ và k t c u, nó t ng t nh công t c t nh ng ch đóng,
ự ế ự ể ệ ề ạ ạ ắ c t m ch đi n đi u khi n, không tr c ti p dùng trong m ch l c.
ế ấ ộ ơ ệ ừ ộ ề ể Hình 1.17a trình bày nguyên lý k t c u m t r le đi n t ả m t chi u ki u b n
ệ ắ ấ ộ ầ ố ộ ề l . Cu n nam châm đi n 1 qu n quanh lõi s t 2. ấ Hai đ u dây cu n 1 n i ra hai ch u
ắ ừ ộ ượ ể ế ế ể ậ ộ ắ c m 8. N p t đ ng 3 đ ể c lò xo 4 kéo b t lên đ ti p đi m đ ng 5 (ti p đi m
ỳ ế ể ể ế ườ ế chung COM) t vào ti p đi m tĩnh 6 thành ti p đi m th ể ng kín NC, còn ti p đi m
ị ở ạ ể ế ườ ệ ộ ở tĩnh 7 b h m ch (ti p đi m th ng m NO). Khi cu n đi n t ệ ừ ượ ấ đ c c p đi n, nó
ắ ừ ộ ể ế ượ ố ớ ế ể ể ế ẽ s hút n p t đ ng và ti p đi m NO đ c n i v i ti p đi m COM, ti p đi m NC b ị
ế ấ ủ ơ
ệ ừ
Hình 1.17 Nguyên lý k t c u c a r le đi n t
ỏ ế ể ắ ng t kh i ti p đi m COM.
ạ
ầ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
13
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ệ ủ ộ ơ ệ ừ ạ Hình 1.17b là nguyên lý làm vi c c a m t r le đi n t ớ ế d ng piston v i ti p
ể ề ạ ầ ộ ộ ơ đi m đ ng d ng bán c u 2. Cu n hút r le 1 là xoay chi u.
ệ ủ ơ ệ ừ ể ấ ầ Qua cách làm vi c c a r le đi n t ộ ơ , ta có th th y m t r le có 3 ph n chính:
ơ ấ ơ ấ ấ ơ ấ c c u thu, c c u trung gian và c c u ch p hành.
ệ ừ ộ ơ ấ ế ệ ậ ầ - Cu n hút đi n t ệ là c c u thu vì nó ti p nh n tín hi u đ u vào (dòng đi n,
ệ ạ ộ ơ ộ ị ị đi n áp) và khi đ t m t giá tr xá đ nh nào đó thì r le tác đ ng.
ừ ơ ấ ủ ộ ộ ạ ự là c c u trung gian vì nó giúp t o l c hút c a cu n nam châm (cu n
ớ ự ặ ướ ở ệ ộ - M ch t ạ ệ ừ đi n t ). Khi cu n dây này có đi n và so sánh v i l c đ t tr ả c b lò xo ph n
ế ả ộ ớ ơ ấ ấ ề ồ ể h i đ hút và truy n k t qu tác đ ng t i c c u ch p hành.
ệ ố ơ ấ ế ể ề ệ ấ ạ - H th ng ti p đi m là c c u ch p hành vì nó truy n tín hi u cho m ch đi u ề
khi n.ể
ệ ữ ầ ệ ệ ệ ầ ầ Quan h gi a đ u vào và đ u ra: khi tín hi u đ u vào là X (dòng đi n, đi n áp)
2 = Xtđ(tác đ ng = hút) thì r le hút vì l c đi n t
ộ ộ ị ự ộ ơ ạ ớ đ t t i m t giá tr tác đ ng X = X ệ ừ
ạ ượ ự ắ ế ừ ệ ệ ầ ộ th ng l c lò xo và đ i l ng đ u ra Y ( đi n áp, dòng đi n tăng đ t bi n t Y1 lên
Y
ơ ấ ế ể ấ Y2 do ti p đi m c c u ch p hành đóng). Sau đó ,
2 thì Y2 v n gi
Y2
ượ ẫ ữ có tăng l ng nào X>X nguyên. Khi
tđ thì r le v n hút do
ệ ế ả ẫ ơ gi m tín hi u vào d n X = X
1 =
Y1
ơ ự ớ ộ ị ự ừ ẫ ớ l c t v n l n h n l c lò xo. T i m t giá tr X
ự ự ắ ồ ệ ả Xnh ả < Xtđ thì l c lò xo ph n h i th ng l c hút đi n
0
X
=X
X1
nh
X2
=X tđ
ể ắ ể ả ơ ộ ừ t ạ ở ế , cu n hút r le nh , m ti p đi m đ c t m ch.
ệ ả Tín hi u ra gi m t ế ụ ừ 2 v Yề 1 sau đó X ti p t c Y
1 thì Y v n gi
1.
ệ
ặ
ủ Hình 1.18 Đ c tính quan h vào ra c a r leơ
nh
K (cid:0)
ả ẫ ữ ổ ị gi m X < X giá tr không đ i là Y
nh
X X
td
ả ủ ơ ệ ố H s nh c a r le là t ỷ ố s
ố ớ ơ ự ạ Đ i v i r le c c đ i: Knh < 1
ố ớ ơ ự ể Đ i v i r le c c ti u: Knh > 1
nh (cid:0)
ệ ơ R le làm vi c càng chính xác khi: K 1
ỷ ố ữ ề ể ấ ủ ơ ấ ủ ạ T s gi a công su t đi u khi n P ế dk c a r le (công su t c a m nh và ti p
K (cid:0)
ể ấ ắ ơ ộ ấ ầ ộ đi m r le đóng c t) và công su t tác đ ng P ấ tđ (công su t c n c p cho cu n đi n t ệ ừ
dk
P dk P td
ệ ố ề ệ ố ể ế ạ ọ ể đ nó hút) g i là h s đi u khi n (hay h s khu ch đ i).
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
14
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ạ ơ ạ ớ ơ H s K ệ ố đk càng l n thì r le càng nh y. Các lo i r le khác nhau thì có các h s ệ ố
Knh, Kđk khác nhau.
ể ừ ờ ủ ơ ầ ượ ệ ế ấ Th i gian k t lúc đ u vào c a r le đ ơ ấ c c p tín hi u cho đ n lúc c c u
tđ. V i r le đi n t
ấ ờ ộ ộ ớ ơ ệ ừ ọ ch p hành tác đ ng g i là th i gian tác đ ng t ờ , đó là th i gian tính
ượ ấ ệ ể ế ườ ạ ừ t ộ lúc cu n hút đ ế c c p đi n cho đ n khi ti p đi m th ở ng m đóng l i hoàn toàn
ể ế ặ ườ ở ho c ti p đi m th ng đóng m ra hoàn toàn.
tđ (còn g i là th i gian tr ) mà r le đ
ộ ờ ỳ ễ ọ ơ ờ ượ Tu theo th i gian tác đ ng t c chia ra:
- R le không quán tính t
tđ<1ms
ơ
- R le tác đ ng nhanh: t
tđ = (1 100)ms
ộ ơ
- R le th i gian: t
tđ>100ms
ơ ờ
ơ 1.3.2 R le trung gian
ụ ủ ơ ệ Nhi m v c a r le trung gian
ệ ế ể ề là chuy n ti p các tín hi u đi u
ể ườ ằ ở ị khi n. Nó th ng n m ữ v trí gi a
ơ ơ hai r le khác nhau. R le trung gian
ườ ệ ừ th ơ ng là r le đi n t .
ế ấ ủ ộ Hình 1.19 là k t c u c a m t
ệ ơ r le trung gian. Nguyên lý làm vi c
ủ ơ
ạ
Hình 1.19 D ng chung c a r le trung gian
ươ ự ủ ơ c a r le trung gian t ng t ư ơ nh r le
ệ ừ ư ự ề ỉ đi n t nh ng không có s đi u ch nh
ệ ả ộ ơ ộ ố ượ ệ ặ ị đi n áp tác đ ng. R le trung gian ph i tác đ ng t t khi đ c đ t vào đi n áp đ nh
ứ ạ m c trong ph m vi sai l ch ệ (cid:0) U = ±15% Uđm.
ố ượ ể ế ế ể ườ ể ườ S l ng ti p đi m (ti p đi m th ế ng đóng, ti p đi m th ể ở ế ng m , ti p đi m
ự ộ ủ ơ ể ổ ườ ề ơ chuy n đ i có c c đ ng chung) c a r le trung gian th ạ ơ ng nhi u h n các lo i r le
khác.
ề ệ ố ơ ữ ế ể ạ ạ ộ ự R le trung gian có s phân cách v đi n t t gi a m ch cu n hút và m ch ti p đi m.
ơ ơ ệ ệ 1.3.3. R le dòng đi n và r le đi n áp.
ệ ệ ệ ặ ả ơ ố a) R le dòng đi n ạ ệ dùng b o v ho c kh ng ch m ch đi n khi dòng đi n trong m ch ế ạ
ả ướ ộ ị ố ượ ơ ỉ ị ượ v t quá hay gi m d i m t tr s nào đó đã đ ệ c ch nh đ nh trong r le (dòng đi n
đ t).ặ
ấ ạ ủ ệ ượ ạ ừ ộ ơ C u t o c a m t r le dòng đi n đ c trình bày trên hình 1.20. M ch t 1 đ ượ c
ệ ề ệ ạ ầ ấ ộ ộ qu n cu n dây dòng đi n 2 có nhi u đ u ra. Khi có dòng đi n ch y qua cu n dây 2, t ừ
ầ
ạ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
15
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ườ ộ ừ ự ắ ừ ộ ữ ẽ ế ắ ằ tr ụ ng s tác d ng m t t l c lên n p t ế đ ng làm b ng mi ng s t hình ch Z. N u
ệ ượ ị ị ừ ự ủ ớ ắ dòng đi n v ỉ t quá giá tr ch nh đ nh thì t ắ ự ả l c đ l n th ng l c c n lò xo 4, hút n p
ữ ể ệ ạ ặ ơ ừ ộ t ở ệ ế đ ng ch Z quay và đóng (ho c m ) h ti p đi m. R le dòng đi n lo i này th ườ ng
ệ ự ạ ắ ố ế ể ả ệ ệ ớ ộ ơ ạ dùng đ b o v dòng đi n c c đ i. Cu n dây r le dòng đi n m c n i ti p v i m ch
ả ệ ầ c n b o v .
ệ ơ ể ả ệ ế ố ế ị ệ ặ b) R le đi n áp ặ dùng đ b o v ho c kh ng ch các thi ệ t b đi n khi đi n áp đ t vào
ủ ứ ả ặ ơ ộ ị ấ ạ ủ ơ cu n hút c a R le tăng quá ho c gi m quá m c quy đ nh. Nguyên lý c u t o c a r le
ệ ươ ự ư ơ ệ ệ ộ ỉ đi n áp t ng t nh r le dòng đi n. Ch khác nhau là cu n dây dòng đi n ít vòng, ti ế t
ệ ệ ượ ệ ề ằ ộ ế ơ di n to trong r le dòng đi n đ c thay b ng cu n dây đi n áp nhi u vòng, ti ệ t di n
ấ ạ ủ ơ
ự ạ Hình 1.20 Nguyên lý c u t o c a r le dòng c c đ i
dây nh .ỏ
ộ ượ ạ ả ầ ắ ệ Cu n đi n áp đ ệ ớ c m c song song v i m ch c n b o v .
ơ ượ ụ ả ệ ạ ệ R le đi n áp đ ệ c chia ra 2 lo i theo nhi m v b o v :
- R le đi n áp c c đ i
ắ ừ ộ ệ ơ ở ệ ườ ệ ự ạ : N p t đ ng không quay đi n áp bình th ng, khi đi n áp
ứ ự ừ ắ ự ả ắ ừ ộ ẽ ộ ơ tăng quá m c, l c t th ng l c c n lò xo và n p t đ ng s quay, r le tác đ ng.
- R le ơ đi nệ áp c c ti u
ắ ừ ộ ự ở ệ ườ ể : N p t đ ng không quay đi n áp bình th ệ ng. Khi đi n
ứ ắ ả ượ ự áp gi m quá m c, l c lò xo th ng l c t ự ừ ắ ừ ộ , n p t ẽ đ ng s quay ng ơ c và r le tác
đ ng.ộ
ờ ơ 1.3.4. R le th i gian.
ạ ơ ơ ờ ễ ầ ệ R le th i gian là r le t o tr ề ầ đ u ra nghĩa là khi đ u vào có tín hi u đi u
ế ể ể ầ ờ ộ ơ ớ ớ ộ khi n thì sau m t th i gian nào đó đ u ra m i tác đ ng (ti p đi m r le m i đóng
ặ ở ho c m ).
ể ừ ễ ờ ế ầ ờ Th i gian tr có th t vài ph n giây đ n hàng gi ặ ơ ữ ho c h n n a.
ầ
ạ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
16
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ả ở ạ ể ề ề ạ ờ ơ R le th i gian có nhi u lo i, nhi u ki u khác nhau dùng c ề ộ m ch m t chi u
ề ẫ l n xoay chi u.
ệ ừ ể ờ ơ ở ạ ề ộ ườ ể - R le th i gian ki u đi n t : Dùng m ch m t chi u và th ng đ duy trì
ờ ắ ừ ộ ả ậ ớ th i gian nh ch m n p t đ ng t
ệ ừ
ể
ơ
ể
ơ
ờ
ờ Hình 1.21 R le th i gian ki u đi n t
ỷ ự Hình 1.22 R le th i gian ki u thu l c
ả ộ ủ ự ể ề ề ờ ơ ộ i 3s. - R le th i gian ki u th y l c: Dùng cho c cu n hút m t chi u và xoay chi u.
ơ ụ
ả
ử
ế
ế
ố ộ ể a, R le t c đ ki u li tâm 1. Tr c quay; 2. Qu văng ể 3. Lò xo; 4. Giá ti p đi m ể 5, 6. Ti p đi m NO, NC
ế
ể
ộ
ố ộ ể ả ứ b, R le t c đ ki u c m ng 1. Tr c quay; 2. Nam châm vĩnh c u 3. L ng sóc; 4. Lõi thép Stato 5. C n tác đ ng; 6. Các ti p đi m ơ
ơ ụ ồ ầ ố ộ
Hình 1.23. R le t c đ
ơ ố ộ 1.3.5. R le t c đ .
ả ệ ể 1.4 Các khâu b o v đi n hình
ả ệ ả ệ 1.4.1 Ý nghĩa cu vi c b o v .
ệ ố ể ẫ ậ ộ ệ Trong quá trình v n hành h th ng đi n có th có tác đ ng ng u nhiên hay do
ế ộ ự ố ủ ủ ữ ệ ế ẫ ặ ậ ấ ch quan c a nhân viên v n hành d n đ n nh ng s c ho c ch đ làm vi c x u,
ầ
ạ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
17
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ượ ế ư ỏ ạ ỏ ị ẫ ờ ế ị ố ế n u không đ c lo i b k p th i thì d n đ n h h ng máy móc, thi ạ t b gây r i lo n
ể ạ ặ ậ ả ấ ườ ể quá trình s n xu t, ho c th m chí có th gây nguy hi m cho tính m ng con ng i. Vì
ệ ố ụ ề ệ ế ệ ể ệ ả ậ v y b o v trong h th ng đi n là không th thi u và nó có nhi m v đ phòng,
ạ ừ ự ố ệ ấ ế ộ ậ ả ả ườ lo i tr s c và ch đ làm vi c x u, đ m b o v n hành an toàn cho ng i và thi ế t
b . ị
ả ệ ắ ạ
1.4.2 . Khâu b o v ng n m ch
ệ ố ể ự ộ ấ ỳ ề ề ắ ộ Trong h th ng đi u khi n t ạ ệ đ ng – truy n đ ng đi n b t k là ng n m ch
ề ấ ệ ố ệ ầ ể ắ ả 1 pha hay 3 pha đ u r t nguy hi m và b o v c n c t nhanh h th ng ra kh i l ỏ ướ i
đi n.ệ
ệ ự ạ ể ự ệ ệ ầ ạ ắ ả ơ ằ B o v ng n m ch có th th c hi n b ng c u chì, r le dòng đi n c c đ i, tác
ộ đ ng nhanh và áptomát.
ả ệ ắ ầ ằ ạ 1. B o v ng n m ch b ng c u chì
ệ ề ầ ạ ượ ạ ặ ả Trong m ch đi n xoay hi u thì c u chì đ c đ t trên c 3 pha, trong m ch 1
ầ ủ ề ặ ồ ả chi u thì đ t trên c 2 đ u c a ngu n.
ặ ầ ả ấ ỏ C m đ t c u chì trên dây trung tính vì khi dây ch y thì v máy và các ph n t ầ ử ễ d
ế ẽ ể ế ệ ti p xúc s gây đi n th nguy hi m
Ư ể ơ ả ủ ầ ễ ử ụ ẻ ề ư ả ơ u đi m c b n c a c u chì là d s d ng, đ n gi n, r ti n nh ng có nh ượ c
ể ớ ộ ờ ổ ỉ ỉ đi m l n là tác đ ng không chính xác mà thay đ i theo th i gian do han g ... ch dùng
ế ị ủ ụ ạ cho thi ộ t b c a nhóm h tiêu th lo i 3.
ọ ầ ệ ể ự Các đi u ki n đ l a ch n c u chì:
ệ ầ ị ề Udđcc (cid:0) UL Udđcc : đi n áp danh đ nh c u chì. (cid:0) ệ UL : đi n áp l ướ i
ụ ộ ả ệ ố Idđcc = K.Itmax K1 : h s an toàn ph thu c vào t i
ả Itm : dòng t ắ i m c (cid:0)
ầ ị Idđcc: dòng danh đ nh c u chì
ở ộ ớ ộ ẹ V i đ ng c l ng sóc trung đk kh i đ ng nh .
dđcc
=
I dđcc
2,5
.I K 2
dđcc
ặ
ở ộ ệ ố ệ K2: h s dòng đi n kh i đ ng ơ ồ .I K 2 (cid:0) ơ ả ệ ộ Idđcc: dòng dđ đ ng c b o v
=
I dđcc
1,5(cid:0)
2
ớ ở ộ V i đk kh i đ ng n ng
dđcc = 0,3 Icpdđ v i Iớ cpdđ là dòng cp dây d nẫ
ố ớ ướ ệ ộ Đ i v i l ọ i đi n nhà, sinh h at công đ ng: I
ầ
ạ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
18
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ả ệ ắ ằ ạ 2. B o v ng n m ch b ng Aptomat:
ệ ả ắ ậ ầ ơ ơ ệ Thay cho c u chì ta có Aptomat b o v hoàn thi n h n, đóng c t tin c y h n,
ệ ạ ấ ễ vi c đóng l ắ i Aptomat đã đóng c t cũng r t d dàng.
Aptomat chia làm 3 lo i:ạ
ể ả ệ ạ ả ắ ạ Aptomat v n năng dùng đ b o v khi quá t ệ ự ạ ả i, ng n m ch (b o v c c đ i)
ả ệ ệ ạ ả ắ ắ ắ ạ ấ khi quá t ư i ng n m ch và m t đi n áp. Lo i Aptomat này b o v ch c ch n nh ng
ướ ớ ử ụ giá thành cao và kích th c l n nên ít s d ng.
ụ ặ ệ ữ Aptomat chuyên dùng: Đó là nh ng Aptomat có công d ng đ c bi t: dùng đ ể
ắ ừ ườ ự ộ ắ ả ướ đóng c t t xa không th ng xuyên và t đ ng c t khi quá t i, dùng cho l ệ i đi n 1
ề ệ ế ể chi u đi n áp đ n 750V và dòng 6000A (ki u AB – 45 – 1/6000).
ệ ừ ườ ể ả ệ ạ Aptomat di t t tr ắ ng dùng đ b o v khi ng n m ch, các Aptomat tác
ể ả ệ ắ ờ ả ệ ộ đ ng nhanh có th i gian c t 0,015, dùng đ b o v quá t i, nm và dòng đi n ng ượ c,
ệ ắ ạ ả ướ ạ ượ ặ đ c bi ắ t nó có kh năng ng t dòng ng n m ch tr c khi nó đ t đ ị ố ự ạ c tr s c c đ i.
ạ ỉ ị ượ ệ ệ ả Aptomat ch nh đ nh: Lo i này đ ạ c dùng b o v các m ch đi n tránh quá t ả i
ắ ạ ươ ố ẻ ướ và ng n m ch, nó t ng đ i r và kích th ớ ạ c bé so v i v n năng.
ỉ ượ ệ ể ầ ắ Vi c dùng Aptomat này thay cho c u dao đ đóng c t, ch đ ố ầ c phép khi s l n
ệ ố ứ ạ ọ ủ ắ ơ ổ ượ ố ầ ằ đóng c t ít vì h th ng c khí ph c t p và tu i th c a nó đ c tính b ng s l n đóng
c t.ắ
(cid:0) ạ ả ổ ọ Tu i th Aptomat cao: VD lo i A3160 có kho ng 5000 ắ ầ 20.000 l n đóng c t
cđ = 1,2Ikđ; Ikđ
(cid:0) ở ệ ề ầ ở ệ ề ộ dòng đi n xoay chi u, 5000 10.000 l n dòng đi n m t chi u. I
cđ = 1,3Ikđ
ở ộ ộ ơ ồ ơ ộ dòng kh i đ ng đ ng c . Đ ng c Rôto l ng sóc I
ả ệ ắ ự ạ ắ ứ ơ ộ ờ ạ 3. B o v ng n m ch = r le dòng c c đ i tác đ ng nhanh, c t t c th i khi có dòng
nm.
ả ả ệ ệ ả ệ 1.4.3. B o v quá t i lâu dài (hay b o v nhi t)
ả ượ ị ố ẽ ệ ộ ủ Quá t i lâu dài v t tr s cho phép s gây nên phát nóng làm nhi t đ c a dây
ệ ấ ượ ố ớ ị ố ủ ệ ẽ ế qu n máy đi n v t quá tr s cho phép đ i v i cách đi n c a nó s dân đ n cháy
ể ả ơ ấ ệ ệ ể ệ ạ ỉ ị máy đi n . Đ b o v máy đi n có th dùng lo i Aptomat ch nh đ nh có c c u nh ả
ặ ơ ợ ệ ệ ố ớ ạ ả ỗ h n h p ho c dùng R le nhi ơ t. R le nhi t không nh y đ i v i các quá t ạ ắ i ng n h n
ở ộ ầ ử ủ ả ơ ệ ủ ờ và kh i đ ng vì ph n t thu c m c a R le có quán tính nhi t , th i gian châm c a nó
ệ ớ ị ả ệ ả ỷ ệ t l ngh ch v i dòng đi n quá t i. Cũng do có quán tính nhi t nên nó không b o v ệ
quá t ả ượ i đ c.
ầ ử ố ơ ệ ườ ượ ủ ệ ố ắ Ph n t ủ đ t nóng c a R le nhi t th ng đ c m c vào 2 pha c a h th ng 3
ơ ệ ể ặ ộ ự ủ ộ pha và trên 1 ho c 2 c c c a đ ng c đi n m t chi u.
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
19
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ể ế ơ ệ ạ ế ể ự ụ ồ ủ Ti p đi m c a R le nhi t là lo i ti p đi m không t ph c h i nên sau khi nó
ụ ồ ả ấ ộ ơ ệ ầ ả ả tác đ ng thì ph i n nút ph c h i. Khi dùng R le nhi ả t c n ph i chú ý sao b o đ m
ệ ủ ớ ặ ơ ệ ộ ơ ượ ả ặ đ c tính nhi t c a R le trùng v i đ c tính nhi t đ ng c đ ệ c b o v .
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
20
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ƯƠ Ơ Ả Ắ Ề Ể CH Ự Ộ NG 2: CÁC NGUYÊN T C C B N ĐI U KHI N T Đ NG
Ề Ộ Ệ TRUY N Đ NG ĐI N
ệ 2.1. Khái ni m chung
ấ ở ộ ơ ớ ườ ả Khi m máy các đ ng c có công su t trung bình và l n ng i ta ph i dùng các
ế ị ạ ở ộ ư ế ệ ệ ế ở ự thi t b h n ch dòng kh i đ ng nh : Đi n tr , đi n kháng, máy bi n áp t ẫ ng u.....
ố ố ộ ộ ở ộ ứ ế ầ ơ ị ị Trong quá trình kh i đ ng mu n t c đ đ ng c tăng d n đ n giá tr đ nh m c, thì ta
ạ ầ ả ế ị ạ ế ộ ổ ph i tìm cách lo i d n các thi t b h n ch đó ra. M t cách t ng quát ta có s đ ơ ồ
ơ ệ ự ủ ặ ạ ặ ộ ở ộ ộ m ch đ ng l c, đ c tính tĩnh, đ c tính đ ng c a quá trình m máy đ ng c đi n 1
n n0
n®m
cc
cc
k2
K
R1
§
R2
R1
R2
I
I®m
I 2
I 1
Ap
n n0
K
n®m
F
§
r1
r2
k1
I®m I2
I
I1
r1
2r
k2
I n(v/p)
n=f(t)
I1 n1 I2
I=f(t)
n2
t1
t1
t
§ Æc tÝnh ®éng
ư ề ẽ ề chi u, xoay chi u nh hình v .
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
21
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ậ ặ ộ ặ Nhìn vào đ c tính tĩnh và đ c tính đ ng ta có nh n xét:
ở ộ ộ ộ ề ố ơ ầ ứ Quá trình kh i đ ng đi theo chi u mũi tên, t c đ đ ng c tăng d n ng
ạ ầ ệ ệ ấ ở ụ ớ v i vi c lo i d n các c p đi n tr ph .
1, t1t2 b ngằ
ế ế ị ể ờ ừ ử ụ N u ta s d ng các thi ả t b đ đo kho ng th i gian t 0 t
ơ ạ ệ ề ổ ờ các r le th i gian và t ố ủ ể i đó ta phát các l nh đi u khi n làm thay đ i tham s c a
P, XP..) và đi u khi n quá trình theo mong mu n g i là t
ệ ạ ể ề ố ọ m ch đi n ( R ự ộ đ ng
ế ắ ố ờ kh ng ch theo nguyên t c th i gian.
ử ụ ư ế ế ị ư ơ ố ộ N u nh ta s d ng các thi ố t b đo t c đ nh r le ly tâm, máy phát t c
ươ ự ư ự ộ ố ể đ đo t c đ n ố ộ 1, n2 và t ng t nh trên ta có t ắ ế đ ng kh ng ch theo nguyên t c
ố ộ t c đ .
ế ơ ệ ươ ự ử ụ N u s d ng r ể le dòng đi n đ đo dòng đi n I ệ 1, I2 và t ng t ta có
ươ ự ộ ế ệ ắ ố ph ng pháp t đ ng kh ng ch theo nguyên t c dòng đi n.
ự ế ị ớ ạ ề ệ ậ ộ ở Trong th c t ủ có nhi u b ph n c a máy làm vi c b gi i h n b i góc
ườ ấ ị ườ ươ quay hay quãng đ ng nh t đ nh khi đó ng ử ụ i ta s d ng ph ố ng pháp kh ng
ế ắ ch theo nguyên t c hành trình.
ề ộ ệ ố ể ở ệ ề ể ắ 2.2 Các nguyên t c đi u khi n h th ng truy n đ ng đi n ki u h
ờ ề ể ắ 2.2.1 Nguyên t c đi u khi n theo th i gian.
(cid:0) ộ ắ N i dung nguyên t c
ơ ở ề ể ắ ờ ố ệ ủ ự Đi u khi n theo nguyên t c th i gian d a trên c s là thông s làm vi c c a
ữ ế ệ ề ể ạ ậ ổ ờ ờ m ch bi n đ i theo th i gian. Nh ng tín hi u đi u khi n phát ra theo quy lu t th i
ế ể ệ ố ủ ữ ạ ổ ầ gian c n thi t đ làm thay đ i tr ng thái c a h th ng. Nh ng ph n t ầ ử ụ ả th c m
ể ệ ầ ờ ượ ự ỉ ị ưỡ ể ượ đ c th i gian đ phát tín hi u c n đ c ch nh đ nh d a theo ng ổ ng chuy n đ i
ố ượ ỗ ộ ư ố ơ ượ ụ ủ ộ ủ c a đ i t ệ ng. Ví d nh t c đ , dòng đi n, mô men c a m i đ ng c đ c tính
ọ ưỡ ừ ề ợ ộ toán ch n ng ệ ụ ể ệ ố ng cho thích h p cho t ng h th ng truy n đ ng đi n c th .
ầ ử ụ ả ữ ượ ể ọ ờ ơ ờ Nh ng ph n t th c m đ ạ c th i gian có th g i là r le th i gian. Nó t o
ượ ả ộ ờ ễ ể ừ ư ệ nên đ c m t kho ng th i gian tr (duy trì) k t ố lúc có tín hi u đ a vào (m c
ủ ế ầ ượ ầ ử ấ ệ không) đ u vào c a nó đ n khi nó phát đ ư c tín hi u ra đ a vào ph n t ch p hành.
ơ ấ ơ ấ ơ ấ ệ ừ ắ ờ ể Các c c u duy trì th i gian có th là: c c u con l c, c c u đi n t , khí nén,
ạ ơ ấ c c u đi n t ệ ử ươ ứ , t ơ ng ng là r le lo i đó,…
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
22
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ằ ả ặ ằ ồ ị ườ ố ấ ệ ị B ng gi i tích ho c b ng đ th mà ng i ta xác đ nh s c p đi n tr ph m ở ụ ở
ở ủ ừ ị ệ ể ặ ấ ộ ờ ị ỉ ộ máy, giá tr đi n tr c a t ng c p, đ c tính đ ng đ ch nh đ nh th i gian tác đ ng
ả ờ ươ ư ủ ơ c a r le, các kho ng th i gian đ ng đ i nh sau:
dg
1
1
2
ln
dg
dg
dg
1
2
2
ượ c tính t (cid:0) (cid:0) (cid:0) t = (cid:0)
MM
ố M M
ơ ồ
ề
ể
ầ
ạ
ệ Hình 4.7. S đ nguyên lý m ch đi n đi u khi n thang máy nhà 5 t ng
J là mô men quán tính
Mđg1, Mđg2 là mô men đ ngộ
ụ ạ Ví d minh ho
ở ở ụ ơ ệ ề ệ ấ ầ ạ ộ ộ
+
-
+
-
+
CKT
S1
K1
r2
r1
K1
K1
S2
K1
§
1KT
K3
K2
2KT
2KT
K2
K3
K1
1KT
ề
ể
ạ
ắ
ờ
- Hình 2.2 M ch đi u khi n theo nguyên t c th i gian
ớ
ồ
ầ
ệ
ư i thi u cách c p ngu n nh ng c n ph i l u ý r ng
ồ
ấ
ậ
ầ ủ ướ
ả ư ấ ỗ ầ c khi v n hành, nh t là c n chú ý đ n ngu n kích t
ộ
ạ
ề
ự
c c p đ y đ tr ấ
ở
ể
ườ
c c p đi n m ngay ti p đi m th ể
ầ ứ
ể ộ
ấ
ượ
ắ ơ ướ
ế ở
ệ
ệ
ở
c đ u vào l ụ
ụ ớ
ứ
ệ
ệ
ạ ộ
ệ ế
ể
ậ
ở ở ủ ơ
ớ ự
ả
ắ ơ ể ự
ể
ệ ộ
ụ ể
ế
ở ộ ấ ạ ộ
ấ
ờ
ị
ế ầ ủ ữ K1 khi ta thôi không n nút S2 n a. Ti p đi m K1 m ra c t r ể ủ
ở ệ ể ượ
ẩ ờ
ệ
ộ
ố
ạ ờ
ạ M ch m máy đ ng c đi n m t chi u qua hai c p đi n tr ph trong m ch ph n ng:ứ
ư ơ ủ ệ ị
ở
ờ
ấ
ệ
ở ượ
ứ
ở ắ ể ỉ Th i gian ch nh đ nh
c tính theo công th c :
Trong s đ không gi ằ ơ ồ ở ọ m i ch có ế ừ ồ ả ượ ấ ề ngu n đ u ph i đ .. ơ ờ ể ồ ầ Tr ng thái ban đ u sau khi c p ngu n đ ng l c và đi u khi n thì r le th i gian 1KT ở ộ ả ấ ế ậ ệ ượ ấ ng kín đóng ch m 1KT. Đ kh i đ ng ta ph i n đ ể ở ạ ộ ự ở K1 hút đ đóng các ti p đi m m ch đ ng l c, ph n ng đ ng nút m máy S2 công t c t ở ộ ụ ơ ệ i đi n qua các đi n tr ph kh i đ ng r1, r2. Dòng điên qua các c đi n đ ủ ơ ượ ệ t quá m c đi n áp hút c a r le đi n tr ph l n gây s t áp trên đi n tr r1. Đi n áp đó v ừơ ờ ng đóng đóng ch m 2KT, trên th i gian 2KT làm cho nó ho t đ ng m ngay ti p đi m th ả ạ ộ ạ K1, m ch K3 cùng v i s ho t đ ng c a r le 1KT chúng b o đ m không cho công t c t ạ duy K2 có đi n trong giai đo n đ u c a quá trình kh i đ ng. Ti p đi m ph K1 dóng đ t ắ ơ ắ ơ trì cho cu n hút công t c t ể ờ le th i gian 1KT đ a r le th i gian này vào ho t đ ng đ chu n b ph t tín hi u chuy n ề ạ ộ c xem là tr ng tháu ho t đ ng c a truy n đ ng đi n. M c không c a th i gian t có th đ th i đi m K1 m c t đi n 1KT.
1
ti= Tci ln
(cid:0)
Mc Mc
ở ặ
ệ ẽ
ứ c p th i ừ ố g c
mõi c p đi n tr đ M M 2 ơ ủ ộ Trong đó Tci : h ng s th i gian điên c c a đ ng c đ c tính có đi n tr ph ả ơ ấ ế
ố ờ ằ ờ ơ ạ ị ố ỉ
ờ ườ
ờ ậ
ể
ế
ị
ở ụ ở ấ Sau khi r le th i gian 1RTh nh , c c u duy trì th i gian s tính th i gian t ng kín đóng ch m 1KT.
không cho đ n đ t tr s ch nh đ nh thì đóng ti p đi m th
(cid:0)
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
23
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ấ
ắ ơ ự m ch đ ng l cvà c p đi n tr
ộ
ộ ở ạ ơ ẽ
ế ị ố ắ
ạ ệ
ệ ủ
ệ
ấ
ờ ư ố ớ ơ
ươ
ẽ
ế
ng t
ể
ệ ế ụ
ế ở ộ
ườ ạ
ườ
ệ
ộ
ể ạ ộ ượ ấ c c p điên và ho t đ ng đóng ti p đi m ứ ở ộ ắ ụ ph kh i đ ng th nh t r1 b n i ng n ơ ứ ạ ặ ườ ng đ c tính c th hai vi c ng n m ch ẽ ờ ơ ấ ể ị ạ ị ố ỉ nh đ i v i r le 1KT, khi đ t tr s ch nh đ nh nó s đóng ti p đi m ắ gia t c K3 có đi n hút ti p đi m chính K3 ng n ặ ng đ c
ể
ị
ố gia t c K1 đ Lúc này cu n dây công t c t ấ ộ ở ệ ủ chính c a nó ở ộ ể m ch . đ ng c s chuy n sang kh i đ ng trên đ ở ơ đi n tr r1 làm cho r le th i gian 2KT m t đi n và c c u duy trì th i gian c a nó cũng s ờ ự tính th i gian t ậ ắ ơ ng đóng đóng ch m 2KT. Công t c t th ơ ẽ ở ứ ấ m ch c p đi n tr th hai r2 đ ng c s chuy n sang ti p t c kh i đ ng trên đ ệ ổ ế ơ ự tính c t
ố ể nhiên cho đ n đi m làm vi c n đ nh
ữ
ế ố ả
ưở
Nh ng y u t
ắ ng đ n nguyên t c ặ
nh h Khi tính toán các đ
ở ộ ơ ườ ở ế ộ ị
ế ườ ng đ c tính m máy đ ng c th
ng ta xét ch đ đ nh
ự ế ứ ệ ướ ả ệ ộ ư m c. Nh ng th c t do đi n l i, mô men c n, mô men quán tính và nhi t đ thay
ế ố ớ ưở ự ế ở ộ ế ổ đ i so v i tính toán, các y u t ả đó nh h ặ ng tr c ti p đ n đ c tính kh i đ ng.
ố ộ ế ắ ố 2.2.2 Nguyên t c kh ng ch theo t c đ
(cid:0) ộ ắ N i dung nguyên t c
ể ế ắ ả ố ượ ố ộ ộ ể ơ Đ kh ng ch theo nguyên t c này ta ph i đo đ c t c đ đ ng c , có th đo
ệ ố ự ế ể ế ề ằ ơ ố ộ ố ấ ư tr c ti p b ng r le ki m tra t c đ , nh ng khi h th ng kh ng ch có nhi u c p
ự ế ệ ệ ề ể ề ở ử ụ ặ ấ đi n tr thì vi c đi u khi n g p r t nhi u khó khăn do đó th c t ít s d ng. Ngoài
ệ ố ộ ằ ư ể ả ố ơ ố ra ta còn có th đo t c đ b ng máy phát t c nh ng trong các h th ng đ n gi n thì
ỉ ế ấ ạ ố ch tiêu kinh t th p (máy phát t c có giá thành cao) nên ít dùng lo i này. Thông
ườ ườ ươ ế th ng ng ử ụ i ta s d ng ph ng pháp đo gián ti p.
ủ ộ ơ ệ ầ ứ ề ơ ố ộ + Đ i v i đ ng c đi n 1 chi u, đo t c đ thông qua sđđ ph n ng c a đ ng c .
ầ ứ ệ ắ ơ ớ ộ ơ .n (dùng r le đi n áp m c song song v i ph n ng đ ng c ).
ố ộ ầ ố ệ ơ ố ớ ộ EĐ= Ke.(cid:0) ố ớ ộ ế + Đ i v i đ ng c KĐB, đo t c đ gián ti p qua sđđ rotor, t n s dòng đi n rotor và
ệ ố ượ h s tr t.
cc
cc
CK§
G1
G2
K
(cid:0) ơ ồ ặ ư . S đ đ c tr ng
§
R2 R1
1
G1
2
G2
H×nh 1.3
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
24
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
Hình 2.4
ị ậ
Vòng 1 .n2+ Iư Rư
Vòng 2 Theo đ nh lu t Kirchhoff 2 ta có: UG1= E ư + Iư Rư = Ke.(cid:0) UG2= + Iư( Rư+R2) =Ke.(cid:0) .n1+ Iư( Rư+R2)
ườ ố ộ ộ Xét tr ợ ng h p 1 ế ố ộ 1 nào đó thì
ơ : Khi t c đ đ ng c tăng đ n t c đ n UG1= E ư + Iư Rư = Ke.(cid:0) .n2+ Iư Rư = UG1tđ
1 tác đ ng đóng ti p đi m G
1 l
ế ơ ệ ẫ ế ể ộ ạ ạ ỏ ấ ệ D n đ n r le đi n áp G ở ụ 1 i lo i b c p đi n tr ph R
ầ ứ ạ ộ ỏ ơ ra kh i m ch ph n ng đ ng c .
ườ ố ộ ộ Xét tr ợ ng h p 2: ơ Khi t c đ đ ng c tăng đ n t c đ n ế ố ộ 2 nào đó thì
UG1= E ư + Iư( Rư+R2) = Ke.(cid:0) .n2+ Iư( Rư+R2) = UG1tđ
2 tác đ ng đóng ti p đi m G
2 l
ế ơ ệ ẫ ế ể ộ ạ ạ ỏ ấ ệ D n đ n r le đi n áp G ở ụ 2 i lo i b c p đi n tr ph R
ầ ứ ạ ộ ỏ ơ ra kh i m ch ph n ng đ ng c .
ậ Nh n xét:
Ư ể ả ẻ ề ơ + u đi m: Đ n gi n, r ti n
ượ ể ệ ả ướ ệ ộ + Nh c đi m: Khi mô men c n, đi n áp l i và nhi ổ t đ thay đ i cũng làm
ủ ộ ờ ổ ơ ở thay đ i th i gian m máy c a đ ng c .
ủ ệ ệ ề ặ ơ ỉ ị Vi c ch nh đ nh đi n áp hút c a các r le cũng g p nhi u khó khăn.
ụ ề ể ề ệ ấ ạ ở ộ ở ụ ơ Ví d : M ch đi u khi n m máy đ ng c 1 chi u KTĐL qua 2 c p đi n tr ph và
cc
cc
cc
cc
G1
G2
D
M
k
k
r2
r1
§ Rh
k
H
k
Rtr
Rtr
H
G1
G2
n(v/p)
I
I
B
A
n=f(t)
n no n®m n 2
H· m ®éng n¨ng
I=f(t)
I1 n1 I2 n2
n1
r2
H· m ®éng n¨ng
t1
ộ hãm đ ng năng. Hình 2.5
ạ
ầ
ỗ
ầ
ị
r1 ấ
Biên so n: Tr n Văn Ch
t 25
ươ I®m
I1
I
I2
t2 ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t § Æc tÝnh ®éng
H· m ®éng n¨ng
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ệ ế ắ ố 2.2.3 Nguyên t c kh ng ch theo dòng đi n.
ế ệ ế ắ ố ố Kh ng ch theo nguyên t c dòng đi n nghĩa là kh ng ch quá trình theo các
ặ ượ ị ố ủ ượ ệ ơ ị giá tr đo đ c ho c tính toán đ
ớ ạ ị ủ ượ ị i Iớ 1, giá tr c a dòng đi n I c xác đ nh t i h n đ ừ 2 t I ộ đ ng gi
ứ ề ệ ậ ị ị ơ ủ ủ ộ ở c. Tr s c a dòng đi n m máy c a đ ng c dao ệ 1= 2,2(cid:0) 2,5 dòng Iđm ủ c xác đ nh căn c vào đi u ki n v n hành c a đ ng c và giá tr cho phép c a ượ đ
ầ ứ ệ ộ ơ ị ượ dòng đi n ph n ng đ ng c . Giá tr dòng đi n I ị c xác đ nh căn c ứ
ố ố ệ ả ả ể ụ ả ơ ở ộ vào vi c đ m b o gia t c t ở i thi u khi m máy đ ng c i đã cho đ n I ế 1, I2 ộ ệ 2 = (1,8(cid:0) 2)Iđm đ ph t
ử ụ ế ệ ắ ố ố ớ luôn l n h n I ơ đm này.Mu n kh ng ch theo nguyên t c dòng đi n ta s d ng m t s ộ ố
ủ ộ ố ế ơ ệ ầ ứ ề ệ ặ ắ ắ ớ ơ r le dòng đi n m c n i ti p v i ph n ng c a đ ng c đi n 1 chi u ho c m c nôi
ề ế ơ ớ ủ ộ ti p v i 1 pha c a đ ng c xoay chi u.
+
ụ ạ Ví d minh ho .
-
+
RK
S1
K1
K1
r1
CKT
RI
K2
§
RI
K1
S2
K2
RK
K1
K2
-
Ho t đ ng c a s đ : n nút S2 công t c t I ế
ấ ạ ệ
I 1
ạ ộ ế ệ ự ộ ạ ộ ơ ơ
ả ả ả
I 2
ể
ể ế c sau đó ti p đi m th
ơ ướ ơ ộ
t
ầ ế . Lúc đó ti p đi m th ườ ả ế ạ ộ ạ ị ố ệ ả ẫ ế ắ ơ ủ ơ ồ ấ ể ể K1 có đi n, ti p đi m K1 đóng duy trì, ti p đi m K1 ầ ứ ạ m ch đ ng l c đóng c p đi n cho m ch ph n ng, ộ đ ng c ho t đ ng qua r1. Lúc này r le dòng RI, ư ộ ệ ơ r le khoá RK cùng có đi n , cùng tác đ ng nh ng ờ ư RI có th i gian tác ph i đ m b o yêu c u nh sau: ườ ộ đ ng nhanh h n RK ng đóng ở ở RI m ra tr ng m RK ừ ầ đóng. Đ ng c ho t đ ng, dòng đi n gi m d n ( t ắ I1 đ n I2) thì RI đ t tr s và nh , d n đ n công t c
ầ
ạ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
26
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ạ ạ ắ ơ ộ ạ ộ i duy trì và ng n m ch r1. Đ ng c ho t đ ng
ớ ế ế ở
ư ư ể ng m K2 song song v i ti p đi m RI có vai trò không cho K2 ả i,….) nghĩa là không đ a r1 vào
ầ ứ ấ ạ ế ộ ơ ể K2 tác đ ng, ti p đi m K2 đóng l t ự ặ ở ườ nhiên. ng đ c tính t đ ườ ể Ti p đi m th ớ ấ ứ ệ m t đi n v i b t c lý do nào sau này (nh do quá t m ch ph n ng.
ậ Nh n xét:
Đ trong quá trình kh i đ ng
ể ở ộ ở ứ ị Có th duy trì M m c xác đ nh.
ở ộ ụ ộ ệ ộ ủ ấ ơ Quá trình kh i đ ng không ph thu c vào nhi t đ c a dây qu n r le.
ả ữ ở ộ ờ ả Không đ m b o gi nguyên th i gian kh i đ ng.
ể ề ắ 2.2.4 Nguyên t c đi ukhi n theo hành trình.
(cid:0) ộ ắ N i dung nguyên t c.
ộ ộ ế ắ ậ ố Kh ng ch theo nguyên t c hành trình nghĩa là 1 khâu hay m t b ph n nào đó
ụ ủ ể ậ ộ ộ ộ ị ủ c a máy khi chuy n đ ng ph thu c vào v trí không gian c a các b ph n khác
ắ ọ ụ ủ ủ ồ Ví d : Bàn dao c a máy c t g t, bàn máy, bu ng thang c a thang máy.
ụ ạ Ví d minh ho :
Hình 2.7
ề ộ ệ ố ệ ể ệ ể ề ắ 2.3 Nguyên t c đi u khi n h th ng truy n đ ng đi n ki u h kín.
ơ ồ ố ủ ệ ố ự ộ ỉ 2.3.1 S đ kh i c a h th ng t ề đ ng đi u ch nh
ầ
ạ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
27
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
A T
BD
KI
U®
+
§ K
BB§
Rn
RI
-
Kn
CK§
§
FT
Hình 2.8
ế BD là bi n dòng
ộ ế ạ ừ ế ổ ẫ ể BBĐ là b bi n đ i, có th là máy phát, khu ch đ i t , bán d n.
ề ố ể Đk là kh i đi u khi n
ồ ố ộ ệ ố ệ ả Kn , KI là h s ph n h i t c đ và dòng đi n.
ố ộ ộ ề ệ ỉ Rn, RI b đi u ch nh t c đ , dòng đi n
ộ ề ệ ộ ỉ ậ ọ ộ ố Các b đi u ch nh t c đ , dòng đi n (R ấ ủ n, RI) là b ph n quan tr ng nh t c a
ế ị ấ ượ ấ ượ ộ ệ ố h th ng vì nó quy t đ nh ch t l ng tĩnh và ch t l ủ ệ ố ng đ ng c a h th ng. Nó có 2
ư ứ ch c năng nh sau:
ỏ ủ ệ ố ế ể ệ ạ ề Khu ch đ i các sai l ch đi u khi n nh c a h th ng.
ấ ượ ả ủ ệ ộ ả Đ m b o ch t l ng và đ chính xác c a h
ắ 2.3.2 Các nguyên t c đi u ề ch nhỉ
ệ 2.3.2.1 Khái ni m chung.
ố ớ ệ ố ệ ở ệ ộ ạ ở ề Đ i v i h th ng truy n đ ng đi n làm vi c các tr ng thái h , trong quá
ở ộ ề ả ả ả ả ườ ệ ớ trình hãm, kh i đ ng, đ o chi u, ăn t i, nh t i th ớ ng gây ra các sai l ch l n so v i
ề ị ạ ả ả ầ ả ố giá tr cho phép. Trong khi đó nhi u máy l i yêu c u ph i đ m b o duy trì t c đ ộ
ạ ượ ổ ầ ủ ấ ượ không đ i hay các đ i l ng khác theo yêu c u c a ch t l ư ấ ng tĩnh cũng nh ch t
ộ ườ ệ ố ư ậ ề ả ợ ượ l ặ ng đ ng đ t ra.Trong tr ng h p nh v y ta ph i dùng h th ng đi u khi n t ể ự
ệ ể ộ đ ng ki u h kín.
ạ
ầ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
28
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ố ớ ệ ố ử ụ ệ ề ộ ệ ố ơ ệ Đ i v i h th ng s d ng đ ng c đi n1 chi u làm vi c trong h th ng
ể ề ệ ộ ườ ườ ả ử ụ ổ ể ộ ế truy n đ ng điên ki u h kín th ng ng i ta ph i s d ng các b bi n đ i đ cung
ầ ứ ệ ề ấ ồ ộ ơ ộ ộ ấ c p ngu n đi n áp m t chi u cho ph n ng đ ng c hay cung c p cho cu n kích t ừ
ể ự ộ ườ ườ ộ ế ầ ử ụ ơ ề ủ ộ c a đ ng c đi u khi n t ệ đ ng h kín ng i ta th ặ ng s d ng b bi n t n, ho c
ở ạ ể ề đi u khi n xung tr m ch rotor... ...
ệ ố ể ự ộ ệ ể ề ệ ề ộ ườ Trong h th ng đi u khi n t đ ng truy n đ ng đi n ki u h kín ng i ta
ườ ồ ơ ả ộ ố ế ả ấ th ng ti n hành l y m t s ph n h i c b n sau:
ả ồ ộ ượ ề Ph n h i âm: Tác đ ng ng ặ ệ c chi u đi n áp đ t
ồ ươ ả ề ộ ớ ệ ặ Ph n h i d ng: Tác đ ng cùng chi u v i đi náp đ t.
ả ồ ượ ệ ắ ồ ộ ượ ớ Ph nả h i có ng t: Tín hi u ph n h i đ c so sánh v i m t l ng bên ngoài,
ượ ả ồ ệ ố ộ ị ế n u nó v ớ t qua giá tr đó thì khâu ph n h i m i tham gia tác đ ng vào h th ng.
ở ạ ự ế ầ ệ ả ẳ ồ Ph n h i th ng: Tín hi u ra quay tr l i tr c ti p đ u vào.
2.3.2.2 Khâu ph n h i âm đi n
ả ồ ệ áp.
+
R2
BB§
U§
CK§
§
U®
R1
-
n
Ufh = - a .U§
(cid:0) ơ ồ S đ nguyên lý.
Hình 2.9
ể ử ụ ộ ế ộ ế ệ ổ ổ BBĐ có th s d ng các b bi n đ i máy đi n, b bi n đ i van ..
ơ ệ ầ ứ ề ề ệ ấ ộ BBĐ cung c p đi n áp 1 chi u cho ph n ng đ ng c đi n1 ch u kích t ừ ộ đ c
ể ổ ấ ượ ị ủ ế ậ l p. Đ n đ nh và nâng cao ch t l ng tĩnh c a khâu đk ta dùng bi n tr R ở 1, R2 làm
ồ ấ ở ạ ệ ả ế ệ ấ ố khâu ph n h i l y đi n áp quay tr l ơ i kh ng ch đi n áp cung c p cho đông c .
(cid:0)
(cid:0) ậ ươ Thành l p ph ơ ặ ng trình đ c tính c .
U
U
U
U
U .
ïh
d
D
(cid:0)
E
d UK . (cid:0)
E
K
.
n .
(cid:0) = R1/R1+R2 ( h s ph n h i) ồ
D
e
(cid:0)
U
E
RI . (cid:0)
D
U
E
RI .
D
D
D
(cid:0)
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ệ ố ả (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
(cid:0)
n
1( (cid:0)
(cid:0)
(cid:0)
d K
K
RI . (cid:0) K
K
UK . (cid:0) (cid:0) 1(
)
R D 1.(
K . )
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ượ Gi ả ệ ươ i h ph ng trình ta đ c (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
29
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ừ ệ ươ ẽ ượ ặ ơ ư ặ ơ ẽ T h ph ng trình đ c tính c ta v đ c đ c tính c nh hình v
n
ể ộ ả ủ ố Đ cho t c đ không t ệ ố i c a h th ng
no
ặ ủ ệ ằ ở h và kín b ng nhau thì đi n áp đ t c a h ệ
(cid:0) ) l n.ầ
nk
TN
ệ ố ơ ớ ở ố (cid:0) th ng kín l n h n h th ng h là (1+K
HÖ kÝn
nh
HÖ hë
ộ ụ ố ệ ộ Đ s t t c đ (sai l ch tĩnh) trong h ệ (cid:0) ỏ ơ ẽ ệ ố ở ố th ng kín s nh h n trong h th ng h là
I
(1+K(cid:0) ) l n.ầ
I®m
ư ậ ệ ạ ả ồ ặ Nh v y ph n h i âm đi n áp t o nên đ c
ớ ệ ở ủ ệ ư ơ tính C a h kín cao h n so v i h h . Nh ng
ơ ự ấ ặ ơ ứ ề ỏ ả ố luôn Th p h n đ c tính c t nhiên đi u đó ch ng t ộ ủ kh năng duy trì t c đ c a
ệ ả ồ khâu ph n h i âm đi n áp là kém.
ả ồ ươ ệ 2.3.2.3 Ph n h i d ng dòng đi n.
BB§
U
U§
U®
§
CK§
R®o
Ufh
Ufh =ß.I.R®o
(cid:0) ơ ồ S đ nguyên lý.
Hình 2.10
ừ ơ ồ ằ c ph ng trình cân b ng sau:
+ RĐ
n
n 0
(cid:0) K(cid:0) > 1 (cid:0) K(cid:0) =1
T s đ nguyên lý ta vi U(cid:0) =Uđ +(cid:0) .I.R ươ ế ượ t đ v i ớ (cid:0) = Rđo/R = Rđo/R(cid:0)
(cid:0) K(cid:0) <1
.n
E(cid:0) = K(cid:0) . U(cid:0) UĐ = E(cid:0) (cid:0) I.R(cid:0) UĐ =EĐ + I.RĐ EĐ = Ke.(cid:0) ượ ả ệ c: Gi i h ta đ
IR
K
1(
)
d
(cid:0) (cid:0)
UK (cid:0) K
K
e
e
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) n =
ừ ươ ơ ư ẽ ặ ặ ơ T ph ng trình đ c tính c ta có đ c tính c nh hình v .
ậ Nh n xét:
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
30
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ệ ư ệ ệ ặ ả ồ ươ ố ớ Đ i v i ph n h i d
ộ ứ ấ ậ ặ ơ ườ ặ ệ ở ng dòng đi n thì đi n áp đ t vào h h và h kín là nh nhau. M c ộ ụ ố ộ (cid:0) n% =0 th m chí ng đ c tính c có đ c ng r t cao ( đ s t t c đ
ườ ặ ớ ạ ử ụ ể ạ dù có h t o nên đ (cid:0) n%<0). ệ ố H th ng không có đ ng đ c tính gi i h n do đó khi s d ng ph h i d ả ồ ươ ng
ộ ế ế ệ ạ ộ ổ dòng đi n trong các b bi n đ i mang tính phi tuy n m nh thì đ chính xác c a h ủ ệ
ồ ươ ả ả ố ị ệ ườ ượ ế ợ ớ th ng b suy gi m cho nên ph n h i d ng dòng đi n th ng đ c k t h p v i các
ộ ậ ử ụ ả ồ ph n h i khác mà không s d ng đ c l p.
ả ồ 2.3.2.4 ố ộ Ph n h i âm t c đ .
BB§
U
U§
U®
§
CK§
Ufh
FT
Ufh= - n
(cid:0) ơ ồ S đ nguyên lý
n
ớ ạ
gi
i h n
Hình 2.11
ộ ế ệ ặ ệ ử FT là máy phát t c ố ổ BBĐ là b bi n đ i đi n ho c đi n t .
n 0
TN
(cid:0)
ươ ơ Ph ặ ng trình đ c tính c
U
U
n .
kín
(cid:0)
(cid:0)
E
UK ( (cid:0)
n ).
d UK . (cid:0)
d
E
K
.
n .
hở
D
e
(cid:0)
U
E
RI . (cid:0)
D
U
E
RI .
D
D
D
I
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
I đm
ả ệ ượ ế ợ K t h p gi i h ta đ c:
(cid:0)
(cid:0)
K
K
KU (cid:0) 1
)
e
RI . d K 1( K= K(cid:0) .KĐ = K(cid:0) / Ke(cid:0)
(cid:0) n = (cid:0) (cid:0)
; R= RĐ + R(cid:0)
ừ ươ ẽ ượ ườ ặ ơ ơ ư ặ T ph ng trình đ c tính c ta v đ c đ ẽ ng đ c tính c nh hình v .
ậ Nh n xét:
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
31
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ể ả ưở ủ ệ ố ệ ố ở ố ộ Đ cho t c đ không t i lý t ằ ng c a h th ng h và h th ng kín b ng
ệ ệ ở ẽ ỏ ơ ệ ệ ặ ặ (cid:0) k) l n.ầ
ơ ủ ệ ệ ở ộ ứ ặ ơ nhau, thì đi n áp đ t lên h h s nh h n đi n áp đ t lên h kín là (1+ (cid:0) k) l n.ầ Đ c ng đ c tính c c a h kín cao h n h h là (1+
const
(cid:0) (cid:0) ườ ớ ạ ặ Đ ng đ c tính gi i h n
lim
In )(
U d (cid:0)
K
(cid:0) (cid:0)
ả ồ ệ 2.3.2.5 ắ Ph n h i âm dòng đi n có ng t
a, Khái ni m:ệ
ư ệ ả ạ ơ ộ ả Trong quá trình làm vi c đ ng c ph i tr i qua các giai đo n nh , quá trình
ầ ứ ệ ổ ư ệ ế ả ộ ị ượ ị quá đ và ph i làm vi c n đi nh n u nh dòng đi n ph n ng v t quá giá tr cho
ấ ầ ế ệ ả ạ ả ồ phép thì ta ph i tìm bi n pháp h n ch công su t đ u vào. Ph n h i âm dòng có
ắ ẽ ạ ế ụ ả ơ ị ả ườ ặ ng t s h n ch ph t ộ i tĩnh khi cho đ ng c b quá t ạ i và t o nên đ ng đ c tính có
n n0
n n0 A
B
A
B
C
D
I
Idm
Ing
I
Ing
Id
C Id
H.a
H.b
ể ọ ườ ặ ạ d ng đi n hình g i là đ ng đ c tính máy xúc.
ạ ồ ặ Ta th y ấ ở H.a Đ c tính g m 2 đo n:
ạ ạ ả ả ỳ ỉ Đo n 1 là đo n N ố ộ 0B ch có cá khâu du trì t c đ tham gia nó đ m b o đ ộ
ấ ượ ể ệ ấ ả ẩ ứ c ng cao đ máy làm vi c có năng su t ch t l ng s n ph m.
ấ ạ ạ ỉ ả ệ ố Đo n 2 là đo n BC lúc này trong h th ng ch còn duy nh t 1 khâu ph n
ệ ố ệ ạ ắ ườ ặ ồ h i âm dòng đi n có ng t tham gia vào h th ng. Nó t o ra đ ng đ c tính có đ ộ
ơ ị ế ả ặ ẽ ừ ự ế ể ộ ố ớ d c l n, n u đ ng c b quá t i n ng nó s d ng l ạ ạ i t i đi m C. Trong th c t có
ể ặ ườ ư ặ ạ ợ th chúng ta g p tr ng h p đ c tính tĩnh có 3 đo n nh hình H.b
ố ộ ố ộ ả ạ ạ ồ ộ Đo n AB là đo n duy trì t c đ có khâu ph n h i âm t c đ tác đ ng.
ả ồ ắ ạ ọ Đo n BC Là đ an có thêm khâu ph n h i âm dòng có ng t tham gia vào h ệ
th ng.ố
ả ắ ạ ạ ồ ỉ Đo n CD là đo n ch có khâu ph n h i âm dòng có ng t tham gia vào HT
ệ ố ể ự ộ ề ả ồ ớ ắ b. H th ng đi u khi n t đ ng v i khâu ph n h i âm áp và âm dòng có ng t.
(cid:0) ơ ồ S đ nguyên lý
ầ
ạ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
32
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
BB§
R2
U
U§
U®
§
CK§
R1 Rdo
n
-a U§
R
Uss
-ß IRdo
Hình 2.12
ệ ố ắ ả ả ồ Khâu ph n h i âm dòng có ng t không ph i tham gia hoàn toàn vào h th ng,
Rđo > Uss .
ệ ố ơ ị ộ ỉ mà ch tham gia vào h th ng khi đ ng c b quá dòng. U
1
(cid:0) ươ Ph ặ ng trình đ c tính c ơ
ừ ơ ồ T s đ ta vi
(cid:0) ế ượ ệ ươ t đ c h ph U(cid:0) =Uđ (cid:0) UĐ (cid:0) ng trình sau: IRđo.1[(cid:0) I]
= K(cid:0) .U(cid:0)
1
E(cid:0)
I < I
I
ng
UĐ =E(cid:0) I.R(cid:0)
UĐ = E(cid:0) + IRĐ EĐ = K(cid:0) n
KhiI
I
0
..........
ng
I
KhiI
I
1
..........
.
ng
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
(cid:0)
ả ệ ượ ươ Khi gi i h ta đ c ph
RI .
)
I )(1.
KU (cid:0)
1( (cid:0)
. (cid:0)
(cid:0)
d K
K
K
1
R D 1(
K )
e
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) n = (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ơ ặ ng trình đ c tính c . (cid:0) KKI .. . D K 1
U®
n n0
A
B
US
I
Ing
Id
Ing
I
Idm
C Id
H.a
Ph¶n håi ©m ¸p
Ph¶n håi ©m dßng
ừ ươ ặ ơ ơ ư T ph ng trình đ c tính c ta v đ ẽ c đ c tính c nh hình v . ẽ ượ ặ U
ệ ố ể ự ộ ề ả ồ ố ộ ắ c, H th ng đi ukhi n t đ ng dùng ph n h i âm t c đ + âm dòng có ng t.
ầ
ạ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
33
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
BB§
U
U§
U®
S
§
CK§
R®o
Ufh
R
-ß IRdo
FT
- n
Hình 2.13
n
A
ươ ự ư ể ậ ầ T ng t nh các ph n trên d thành l p ph ươ ng
n
01
B
ặ ơ ế ệ ươ trình đ c tính c , ta vi t h ph ằ ng trình câ b ng
n
ệ ả ệ ượ ươ ủ ệ đi n áp c a h , sau đó gi i h ta đ c ph ng trình
02
C
(cid:0)
ơ ặ đ c tính c .
IRK
I )(1
D
I
I d
I ng
(cid:0)
d K
K . K
KU (cid:0) 1
1. 1
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) n = (cid:0) (cid:0)
ộ ố ơ ồ ề ể ộ 2.4 ơ M t s s đ đi u khi n đ ng c .
220V
AP1
1
L1 L2 L3 N PE
So
3
AP2
F2
F 2
K1
5
2 4 6
S1
11
13
7
K1
8 10 12
S2
K1
9
F2
PE
K1
H1
H2
U1 V1 W1
M
0
0
0
ự ộ ế ộ ố ồ ộ ồ ơ 1. T đ ng kh ng ch đ ng c không đ ng b rôto l ng sóc
ầ
ạ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
34
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
220V
AP1
1
So
L1 L2 L3
3
N PE
F2
F2
5
AP2
25
S1
2
4
7
6
S2
K1
K 2
K1
17
9
8
10
K2
S3
12
F2
11
19
PE
K2
K1
13
21
U1 V1 W1
H3
M
K2 23 H2
K1 15 H1
K1
K2
0
0
0
0
0
ở ộ ở ộ ơ ằ ừ ơ ự ế ộ Hình 2.14 Kh i đ ng tr c ti p đ ng c b ng kh i đ ng t đ n
L1
L1 L2 L3 N PE
AP2
1
AB
S0
3
2 4 6
K1
F2
5
8
10
S1
7
12
12 10
8
K1
S2
9
K2
Rp
18 16 14
F2
K 2
18
S3
16
11
13
14
F2
K 1
H1
H3
K 2
H2
U V
W
M3~
0
0
0
0
0
ề ộ ở ộ ở ộ ơ ằ ả ừ Hình 2.15 Kh i đ ng có đ o chi u đ ng c b ng kh i đ ng t kép
ở ụ ở ộ ệ ạ Hình 2.16 Kh i đ ng khi có đi n tr ph trong m ch stato
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
35
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ổ ố ở ể ề ằ ờ ắ Hình 2.17 Đi u khi n m máy b ng đ i n i Y/ (cid:0) theo nguyên t c th i gian
ự ộ ồ ộ ế ộ ố ơ ấ 2. T đ ng kh ng ch đ ng c không đ b 3 pha rôto dây qu n
ầ
ạ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
36
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
3
ở ờ ể ề ắ Hình 2.18: Đi u khi n m máy theo nguyên t c th i gian
CKT
+
CC
KT
KN
CC
Rh
§
RH
H
K1
K2
KN
KT
MT
D
KN
KT
KT
MN
KT
KN
KT
KN
RTh1
KN
RTh1
K1
RTh2
RTh2
K2
D’
RH
KT
KN
H
ơ ệ ự ộ ố ộ ế ộ T đ ng kh ng ch đ ng c đi n m t ch i uề
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
37
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ở ộ ờ ắ ắ ố ộ Hình 2.19 Kh i đ ng theo nguyên t c th i gian, hãm theo nguyên t c t c đ
3.1
ƯƠ Ệ Ử Ị Ệ Ắ CH Ạ NG 3 TRANG B ĐI N ĐI NT NHÓM MÁY C T KIM LO I
ị ệ ề ầ ạ ắ ạ Yêu c u chung v trang b đi n và phân lo i máy c t kim lo i.
ạ ạ ắ 3.1.1 Phân lo i máy c t kim lo i.
ể ắ ạ ế ạ ằ ớ ớ Máy c t kim lo i dùng đ gia công các chi ti t kim lo i b ng cách h t đi l p kim
ế ầ lo i th a, ạ ừ sau khi gia công chi ti t có hình dáng theo yêu c u.
3.1.1.1 Phân lo iạ
ắ
ạ ạ Hình 3.1. Phân lo i máy c t kim lo i
ự ế ể ượ ạ Trong th c t MCKL có th đ c phân lo i theo các cách sau:
ệ ặ ư ộ ở ươ Tùy thu c vào quá trình công ngh đ c tr ng b i ph ạ ng pháp gia công, d ng
ắ ượ ể ơ ả ộ dao, đăc tính chuy n đ ng v.v…, các máy c t đ ệ c chia thành các máy c b n: ti n,
ư phay; bào, khoan – doa, mài và các nhóm máy khác nh gia công răng, ren vít v.v…
ủ ể ể ạ ả ặ ấ Theo đ c đi m c a quá trình s n xu t, có th chia thành các máy v n năng,
ặ ệ ể ự ệ ạ ượ chuyên dùng và đ c bi t. Máy v n năng là các máy có th th c hi n đ c các
ươ ư ệ ể ph ng pháp gia công khác nhau nh ti n, khoan, gia công răng v.v… đ gia công các
ế ề ạ ướ chi ti t khác nhau v hình d ng và kích th c. Các máy chuyên dùng là các máy đ ể
ế ư ướ gian công các chi ti t có cùng hình dáng nh ng có kích th ặ c khác nhau. Máy đ c
ệ ỉ ự ệ ế ướ bi t là các máy ch th c hi n gia công các chi ti t có cùng hình dáng và kích th c.
ướ ọ ượ ế ể Theo kích th c và tr ng l ng chi ti ắ t gia công trên máy, có th chia maý c t
ạ ườ ỡ ớ kim lo i thành các máy bình th ng (<10.000kG), các máy c l n (<30.000kG), các
ấ ặ ỡ ặ máy c n ng (<100.000kG) và các máy r t n ng (>100.000kG)
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
38
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ể ộ ộ ườ Theo đ chính xác gia công, có th chia thành máy có đ chính xác bình th ng,
ấ cao và r t cao.
ể ộ ủ ế ắ 3.1.2 ạ Các chuy n đ ng ch y u trên máy c t kim lo i
ủ ế ể ể ạ ắ ộ ộ ơ ả Có hai chuy n đ ng ch y u trên máy c t kim lo i là: Chuy n đ ng c b n
ể ể ộ ộ ụ (chuy n đ ng chính) và chuy n đ ng ph .
ể ộ ơ ả 3.1.2.1 Chuy n đ ng c b n
ể ươ ự ắ ớ ố ủ ể ả ả Là s di chuy n t ắ ọ ng đ i c a dao c t v i phôi, đ đ m b o quá trình c t g t
ườ ơ ả ể ể ạ ộ ộ ng i ta chia chuy n đ ng c b n ra thành 2 lo i chuy n đ ng:
ư ể ể ắ ộ ộ ế Chuy n đ ng chính: Là chuy n đ ng đ a dao c t ăn vào chi ti t (có th ể
ể ế ể ộ ộ ị ặ là chuy n đ ng quay ho c chuy n đ ng t nh ti n).
ể ể ộ ộ ị ưỡ ặ Chuy n đ ng ăn dao: Là chuy n đ ng xê d ch l ể ạ i dao ho c phôi đ t o
ể ể ể ặ ớ ớ ộ ộ ị ra 1 l p phôi m i. Có th là chuy n đ ng quay ho c chuy n đ ng t nh
ti n. ế
ắ
ạ
ạ
ạ
Hình 3.2. Các d ng gia công kim lo i trên các máy c t kim lo i
ệ
ụ ủ ệ ế ể ớ ị ộ VD: V i máy ti n là chuy n đ ng t nh ti n liên t c c a dao ….
ể ộ
a) Ti n b) Khoan c) Phay d) Mài e) Bào ụ
3.1.2.2 Chuy n đ ng ph
ắ ọ ự ể ế ế ộ ầ Là chuy n đ ng không liên quan tr c ti p đ n quá trình c t g t. Chúng c n
ế ể ệ ạ ẩ ỉ ị thi ầ t khi chu n b gia công, hi u ch nh máy, đo đ c.... VD di chuy n nhanh các đ u
ủ ặ ạ ườ ụ ở ẹ ầ ầ dao ho c phôi, nâng h xà c a máy bào gi ng, k p đ u tr c máy khoan c n....
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
39
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ơ ả ộ ủ ế ị ữ ể ố ộ ờ ờ T c đ c a chuy n đ ng c b n quy t đ nh th i gian gia công h u ích, th i
ộ ủ ụ ế ể ố ộ ờ ị gian máy, t c đ c a chuy n đ ng ph quy t đi nh th i gian gia công vô ích. Chính
ấ ủ ơ ả ế ị ụ ể ể ậ ộ ộ vì v y chuy n đ ng c b n và chuy n đ ng ph quy t đ nh năng su t c a máy.
ọ ắ ấ 3.1.3 ạ Ch n công su t cho máy c t kim lo i
ấ ộ ế ứ ệ ề ọ ơ ộ Vi c ch n đúng công su t đ ng c truy n đ ng cho máy là h t s c quan
ơ ầ ấ ộ ơ ớ ế ọ ọ ế ầ ư ẽ ộ tr ng. N u ch n công su t đ ng c l n h n c n thi ố t thì v n đ u t s cao, đ ng c ơ
(cid:0) ườ ạ ả ệ ố ệ ấ ả ọ th ng xuyên ch y non t i. Làm cho hi u su t và h s cos ế gi m. N u ch công
ấ ộ ỏ ơ ả ượ ị ố ẽ ả ầ ơ su t đ ng c nh h n tr s yêu c u thì máy s không đs m b o đ ấ ầ c năng su t c n
ế ơ ườ ộ ạ ả ả ơ ổ thi t , đ ng c th ng xuyên ch y quá t ổ ọ ủ ộ i làm gi m tu i th c a đ ng c . Tăng t n
ấ ộ ả ử ệ ề ậ ọ phí khi v n hành do ph i s a chũa nhi u. Do đó vi c ch n đúng công su t đ ng c ơ
ệ ệ ề ộ ọ trong h thông truy n đ ng đi n la vô cùng quan tr ng.
3.1.4
ề ề ấ ố ộ ạ ắ ỉ V n đ đi u ch nh t c đ máy c t kim lo i.
ể ậ ượ ế ộ ắ ả ả Đ nh n đ c các ch đ c t khác nhau đ m b o các quá trình công ngh t ệ ố i
ư ố ộ ề ề ề ề ầ ả ộ ộ ỉ ỉ u, c n ph i đi u ch nh t c đ truy n đ ng chính và truy n đ ng ăn dao. Đi u ch nh
ệ ằ ươ ự ố ộ t c đ các máy th c hi n b ng 3 ph ng pháp.
ổ ỷ ố ộ ố ộ ề ằ ợ ớ s truy n trong h p t c đ ( b ng tay, kh p li h p đi n t ệ ừ , C : ơ Thay đ i t
ỷ ự thu l c......
ổ ố ộ ộ ổ ỷ ố ề ơ ệ ơ Thay đ i t c đ đ ng c và thay đ i t ộ s truy n trong h p Đi n c :
t c đố ộ
ổ ố ộ ộ ổ ố ộ ủ ơ ề Đi n:ệ Thay đ i t c đ c a máy ch b ng thay đ i t c đ đ ng c truy n ỉ ằ
đ ng.ộ
ả ề ề ế ấ ề ộ ộ ộ ố ỉ Khi gi ề i quy t v n đ đi uch nh t c đ truy n đ ng chính và truy n đ ng ăn dao
ả ỉ ế ph i quan tâm đ n các ch tiêu sau:
ố ộ ạ ỉ ề Ph m vi đi uch nh t c đ
ộ ơ ề ỉ Đ tr n đi uch nh.
max
ố ộ ạ ỉ ề a, Ph m vi đi uch nh t c đ
(cid:0) (cid:0)
min
max
(cid:0) ố ớ ể ộ Đ i v i chuy n đ ng quay: D =
V V
min
ố ớ ế ể ộ ị Đ i v i chuy n đ ng t nh ti n: Dv =
max
ỉ ố ữ ượ ố ớ ể ộ Đ i v i chuy n đ ng ăn dao: là t s gi a l ớ ng ăn dao l n nh t S ấ max v iớ
S S
min
ỏ ượ l ng ăn dao nh nh t S ấ min: Ds =
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
40
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
(cid:0)
i
1(cid:0)
ộ ơ ỉ b, Đ tr n đi u ề ch nh
(cid:0)
i
ỉ ố ữ ị ề Là t s gi a hai giá tr li n nhau c a t c đ : ủ ố ộ (cid:0) =
i, (cid:0)
i+1 Là c p t c đ th i và c p t c đ th i+1
(cid:0) ấ ố ộ ứ ấ ố ộ ứ
Mccp( )
Mc( )
max
max
Mccp( )
Mc( )
min
min
Mc
Mccp
Mc
Mccp
ủ ệ ố ữ ặ ụ ả ủ ự ợ ặ c, S phù h p gi a đ c tính c a h th ng và đ c tính c a ph t i.
Hình 3.1
ặ ơ ủ ấ ả s n xu t. ) đ c tính c c a máy
ụ ả ủ ặ ấ ả ) đ c tính ph t i cho phép c a máy s n xu t.
ủ ớ ố ệ ơ ộ ộ ả ị ) là mô men sinh ra c a đ ng c làm vi c v i t c đ khi t i luôn là đ nh
ặ ộ ươ ề ố ộ Mc((cid:0) Mccp((cid:0) Mccp((cid:0) ụ ứ m c, đ c tính này ph thu c hoàn toà vào ph ặ ỉ ng pháp đi u ch nh t c đ mà đ c
ạ ạ
(cid:0) ế ặ ố ố tính có d ng này hay d ng khác. ) và Mc((cid:0) N u Mccp( ) có đ c tính gi ng nhau, trùng nhau là t ấ t nh t thì
ệ ế ệ ố ề ả ả ỉ trong toàn d i đi u ch nh h th ng luôn làm vi c h t kh năng.
ộ ổ ị ố ộ d, Đ n đ nh t c đ
ữ ố ả ườ ứ ặ ổ ơ ả Là kh năng gi ộ t c đ khi t ộ ổ i thay đ i. Đ ng đ c tính c càng c ng đ n
ố ộ ị đ nh t c đ càng cao.
(cid:0) ề ộ Truy n đ ng ăn dao: (cid:0) % (cid:0)
(cid:0) ề ộ Truy n đ ng chính: (5 – 10)% (cid:0) % (cid:0) (5 – 15)%
e, Tính kinh tế
ế ổ ượ Xét đ n giá thành chi phí vân hành, t n hao năng l ng trong quá trình làm
ứ ộ ệ ổ ệ ậ ậ ậ ộ ị vi c n đ nh và quá trình quá đ , m c đ tin c y, thu n ti n trong v n hành thay th ế
3.2
ễ d dàng....
ị ệ ệ Trang b đi n cho nhóm máy ti n
ố ớ ị ệ ữ ể ầ ặ 3.2.1 Nh ng yêu c u và đ c đi m trang b đi n đ i v i nhóm máy
ti nệ
ớ ệ ạ a, Gi i thi u chung và phân lo i.
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
41
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ạ ể ự ắ ọ ệ ệ ệ Máy ti n là 1 trong nhóm máy c t g t kim lo i đ th c hi n gia công ti n:
ể ử ụ ụ ệ ệ ệ ặ ị ụ ắ ti n côn, ti n m t ngoài, ti n đ nh hình... Ngoài ra có th s d ng các d ng c c t
ư ệ khác nh : mũi khoan, doa, ti n ren.
(cid:0) ệ ạ ề Máy ti n có nhi u lo i khác nhau:
ả ơ ệ Máy ti n đ n gi n
ạ ệ Máy ti n v n năng
ệ ơ Máy ti n r vônve
ệ Máy ti n vít
(cid:0) ể ộ ồ Các chuy n đ ng trên máy g m:
ơ ả ể ộ Chuy n đ ng c b n:
ụ ể ộ ộ ể + Chuy n đ ng chính ( chuy n đ ng quay tròn tr c chính).
ể ế ể ộ ộ ị + Chuy n đ ng ăn dao ( chuy n đ ng t nh ti n bàn dao)
ụ ể ầ ộ ơ ộ ơ ướ ạ ể Chuy n đ ng ph : chuy n đ ng b m d u, b m n ể c, g t phoi, chuy n
ẹ ạ ộ đ ng nhanh bàn dao, nâng h xà, k p xà.
ị ệ ể ầ ặ b, Các yêu c u và đ c đi m trang b đi n cho máy ti n ệ
(cid:0) ề ộ Truy n đ ng chính
ả ả ề ả ả ế ề ả Ph i đ o chi u quay, đ m b o quay chi ti t theo c hai chi u.
Mc ộ
Pc ề ả ơ Quá trình kh i đ ng, hãm ph i tr n tránh va đ p trong b truy n.
ở ộ ậ
Ở ấ ệ ố ỏ ườ ề các máy có công su t nh th
Mc ầ
ộ ằ ề ố ỉ ươ ườ ệ ế ặ ầ c u đi u ch nh t c đ b ng ph ộ ng h th ng truy n đ ng chính không yêu Pc ng là ng pháp đi n, ho c n u có yêu c u thì th
ẹ ề ấ ạ ỉ ườ ườ ử ụ ơ ộ đi u ch nh có c p, ph m vi h p, thì ng i ta th ồ ng s d ng đ ng c không đ ng
ề ấ ố ộ ườ ồ ề ằ ỉ ộ b rotor l ng sóc, 1 hay nhi u c p t đ th ng đi u ch nh b ng cách
ầ
ạ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
n
n1
n2
42 n3
Hình 3.2
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ổ ố ự ừ ườ ợ thay đ i s đôi c c t P. Trong tr ng h p này công
ấ ủ ộ ườ ầ ổ ề su t c a truy n đ ng chính th ng yêu c u không đ i.
ấ ớ ệ ơ ộ ớ V i các đ ng c có công su t l n và máy ti n
ạ ặ ơ ng đ c tính c có d ng:
n2 , Mc = const
ậ ớ ố ộ thu n v i t c đ )
n3 , PC = const
ị ứ ườ đ ng thì th Vùng 1: n = n1 (cid:0) ỉ ệ ( Pc t l Vùng 2: n = n2 (cid:0) ỉ ệ ( Mc t l ớ ố ộ ngh ch v i t c đ )
ệ ứ ấ ớ ề ệ ầ ớ ộ ả V i các máy ti n có công su t l n và máy ti n đ ng, truy n đ ng chính yêu c u ph i
ố ộ ằ ề ỉ ươ ệ ạ ớ ươ ố ộ ề ỉ đi u ch nh t c đ b ng ph ng pháp đi n, v i ph m vi t ng đ i r ng và đi u ch nh
ệ ố ề ớ ơ ộ ườ ượ ử ụ tr n. So v i các h th ng truy n đ ng chính th ng đ ệ ố c s d ng là h th ng
ơ ệ ề ề ộ ộ ừ ộ ậ ố ộ ề ỉ truy n đ ng đ ng c đi n1 chi u kích t ớ đ c l p đi u ch nh t c đ theo hai vùng v i
ươ ề ỉ các ph ng pháp đi u ch nh.
ố ộ ấ ệ ề ằ ổ ỉ Vùng 1 T c đ th p (n n2) đi u ch nh b ng cách thay đ i đi náp.
ố ộ ổ ừ ề ỉ Vùng 2 T c đ cao (n thông. ằ n3) đi u ch nh b ng cách thay đ i t
= n1 (cid:0) = n2 (cid:0) ợ
ố ườ ể ơ ả ả Chú ý Trong 1 s tr ệ ố ng h p đ đ n gi n cho h th ng TĐĐ và gi m giá thành
ườ ụ ỉ ươ ố ộ ằ ổ ừ ề ỉ ng i ta ch áp d ng ph ng pháp đi u ch nh t c đ b ng cách thay đ i t thông.
(cid:0) ề ộ Truy n đ ng ăn dao
ở ộ ể ả ề ề ả ầ ả ả Yêu c u: Đ o chi u quay đ đ m b o ăn dao theo hai chi u, kh i đ ng và hãm ph i
êm.
Ở ệ ấ ỏ ườ ự ề ộ các máy ti n có công su t nh và trung bình th ệ ng truy n đ ng ăn dao th c hi n
ấ ớ ề ề ộ ừ t truy n đ ng chính. Các máy có công su t l n (chi u dài chi ti ặ 8m ho c máy
ứ ệ ườ ề ượ ừ ộ ộ ề ộ ti n đ ng) thì thông th ộ ng truy n đ ng ăn dao đ m t đ ng c ơ ế (cid:0) t c truy n đ ng t
ơ ệ ệ ừ ề ấ ộ ặ ừ ư ộ ỉ riêng là đ ng c đi n1 chi u c p đi n t MĐKĐ ho c t ề 1 b ch nh l u có đi u
khi n.ể
(cid:0) ụ ể ộ Chuy n đ ng ph
ố ộ ườ ề ề ầ ả ỉ ộ Không yêu c u đ o chi u và đi u ch nh t c đ , th ồ ơ ng dùng đ ng c KĐB rotor l ng
sóc.
ạ 3.2.2 M ch đi n ệ ệ máy ti n 1A660
ệ ể ặ ế ằ ặ ằ Máy ti n n ng 1A660 dùng đ gia công các chi ti t b ng gang, ho c b ng thép
ượ ướ ề ề ộ ộ ượ ọ có tr ng l ng d i 250 kN. Tuy n đ ng chính và truy n đ ng ăn dao đ ự c th c
ừ ố ộ ụ ề ề ấ ạ ơ ộ ỉ hiên t 1 đ ng c 1 chi u có công su t 55 KW, ph m vi đi uch nh t c đ tr c chính
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
43
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ố ộ ủ ộ ơ ệ ề ạ ỉ ố ộ ụ ằ b ng 125/1 trong đó ph m vi đi u ch nh t c đ c a đ ng c đi n là 5/1. T c đ tr c
ị ư ứ ớ ấ ố ộ ủ ộ ố ộ chính ng v i 3 c p t c đ c a h p t c đ có giá tr nh sau:
ấ C p 1: 8 vg/p/
ấ C p 2: 40 vg/p/
ấ C p 3: 200 vg/p/
ntc = 1,6 (cid:0) ntc = 8 (cid:0) ntc = 40 (cid:0) ượ ề ộ ằ ề ệ ằ ố ộ ỉ ộ Truy n đ ng chính đ ề c truy n đ ng b ng h FĐ đi u ch nh t c đ b ng cách thay
ừ ủ ộ ứ ủ ơ ộ ữ ệ dòng đi nkích t ệ c a đ ng c , còn s c đi n đ ng c a máy phát gi nguyên.
Nguyên lý làm vi cệ ỉ ệ ượ ấ ả ề ộ ượ ả ả Máy ch làm vi c đ ệ t c các đi uki n liên đ ng sau đ c đ m b o:
(cid:0) ủ ầ ế ể c khi t ơ (cid:0) Đ d u bôi tr n ti p đi m DBT kín K4 có đi nệ
1 ho c CTC ặ
2 kín (cid:0)
ề ượ ế ụ Chi u quay tr c chính đã đ ọ (cid:0) c ch n ể ti p đi m CTC
R le ơ
ệ ặ 1RLD ho c 2RLD có đi n.
(cid:0) ặ ở ộ ấ ố ộ ế Đã đ t m t c p t c đ nào đó ể ti p đi m TĐ kín
(cid:0) ộ ố ớ ộ Các bánh răng trong h p t c đ đã ăn kh p hoàn toàn ể ế các ti p đi m
1KBR,
2KBR, 3KBR, 4KBR kín.
(cid:0) ộ ừ ể ế ơ ộ ơ Đ ng c đã có t thông ti p đi m RNT kín do r le RNT tác đ ng.
Ở ế ộ ở ộ ệ ấ ố ộ ơ ể ề ch đ làm vi c, mu n kh i đ ng đ ng c , ta n nút M ậ 1 đ quay ( chi u thu n)
2 đ (quay ng
1
ệ
ế
ườ
ể
ể ượ ả ế ở ộ ậ ấ và n Mấ c). Gi thi
ở ng m LĐT
ề t ta kh i đ ng theo chi u quay thu n. Khi n M nhánh 3 co đi nệ (cid:0) (cid:0)
ệ ế ể ườ ệ ở T có đi n, đóng các ti p đi m th ộ ng m T Đg và K2 có đi n. Cu n
ẫ ế d n đ n LĐT có đi n, đóng các ti p đi m th K1 có đi nệ (cid:0) ừ ủ kích t
ượ ủ ề ố c a máy phát CKF c a máy phát đ ệ ộ ệ c n i vào toàn b đi n áp 1 chi u. đi n
ở ế ừ ủ ệ ộ ở ề ỉ tr kinh t ạ trong m ch kích t ơ ị ạ ỏ ở c a đ ng c b lo i b b i K2, đi n tr đi uch nh
ệ ắ ị ừ ủ ộ ơ ạ dòng kích ĐKT b ng n m ch, do đó dòng đi n kích t c a máy phat và đ g c có giá
ứ ứ ệ ơ ị ị ị ị ầ tr đ nh m c. Khi đi n áp máy phát tăng d n đên giá tr đ nh m c thì r le RCB tác
ề ể ế ạ ệ ệ ở K3 có đi n, đi n tr ĐKT đ ượ c
ừ ộ ệ ơ ừ ả ố ươ ứ ể (cid:0) ộ đ ng đóng ti p đi m RCB bên m ch đi u khi n đ ng c , dòng đi n kích t ạ ư đ a vào m ch kích t gi m xu ng t ng ng v i t ớ ừ
ặ ướ ơ ượ ộ ở ộ ạ thông lúc đó ( đã đ t tr c). Đ ng c đ c kh i đ ng sang giai đo n 2 lúc này t ừ
ả ơ thông đông c đã gi m.
ở ộ ể ạ ế ệ ạ ờ ầ ứ Đ h n ch dòng đi n m ch ph n ng trong th i gian kh i đ ng ta
ứ ừ ộ ạ ộ ơ ượ ề ườ dùng r le RG có 2 cu n dây t o ra s c t đ ng ng c chi u nhau. Bình th ọ ng cu n
ạ
ầ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
44
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
(cid:0) ị ố ắ ẫ ở ộ ủ ế điên áp luôn tác đ ng ộ rf luôn b n i t ế t d n đ n quá trình kh i đ ng đ nhanh. N u
ầ ứ ệ ượ ủ ứ ệ ộ ộ ị dòng đi n ph n ng v t quá giá tr cho phép thì s c đi n đ ng c a cu n dòng đ ủ
ế ể ả ơ ở ượ ố ế ớ ớ l n làm cho r le RG nh ra ti p đi m RG m và đi ntr r ạ c n i ti p v i m ch ệ ở f đ
ừ ầ ứ ế ả ả kích t máy phát. K t qu dòng ph n ng gi m.
ể ề ộ ừ ố ườ ấ ộ ơ ỉ Đ đi u ch nh t c đ t xa ng i ta dùng đ ng c Đ1 và các nút n M1, M2,
ả ế ộ ộ ớ ệ ấ ơ ơ ố M3. Gi thi ố ớ t đ ng c đang làm vi c ta mu n cho t c đ l n h n ta n M1, đ i v i
(cid:0) ố ớ ề ậ ặ ộ RĐT ho c RDN tác đ ng KT ố ượ (cid:0) c
ượ ủ ủ ả ề chi u quay thu n, M2 đ i v i chi u quay ng có đi nệ (cid:0) ệ ở (cid:0) ề t c a ĐKT theo chi u tăng c a đi ntr gi m kích
(cid:0) ộ ộ ộ ộ ấ ố ố ơ Đ1 quay kéo con tr ơ (cid:0) đ ng c ừ ộ t ả t c đ đ ng c tăng. Mu n gi m t c đ đ ng c ta n M3 KN có
ệ ộ ố ộ ộ ơ ả ừ ộ ơ đi nđ ng c Đ1 quay ng tăng kích t t c đ đ ng c gi m. ố ơ (cid:0) đ ng c
ắ ầ ừ ừ ầ ố ơ ượ (cid:0) c ấ Mu n d ng máy ta n nút d ng D, quá trình hãm b t đ u. Đ u tiên là giai
ạ ừ ế ứ ạ ị ị đo n hãm tái sinh do tăng dòng kích t đ n giá tr đ nh m c, trong giai đo n này K1
ủ ứ ệ ế ệ ắ ấ ở ị ượ ữ ị ạ m t đi n, bi n tr ĐKT b ng n m ch. S c đi n đ ng c a máy phát đ c gi đ nh
ừ ủ ơ ạ ớ ị ộ ắ ộ ơ c a đ ng c đ t t ệ r le RT tác đ ng c t đi n ộ ứ (cid:0) i đ nh m c
(cid:0) ệ ệ ắ ấ ộ ộ T m t đi n, c t đi nvào cu n kích thích máy phát CKF ể ơ đ ng c chuy n
ừ ứ ả ầ ầ ơ ị ộ ứ m c.Khi dòng kích t K3 (cid:0) sang hãm tai sin l n th 2 do sđđ máy phát gi m d n, còn t thông đ ng c đ nh
ứ ủ ế ạ ả ạ ố ộ m c.Giai đo n cu i là giai đo n hãm đ ng năng khi sđđ c a máy phát gi m đ n tr ị
(cid:0) ệ ệ ắ ấ ả ủ ơ ố s nh c a r le RH ầ ứ Đg và K2 m t đi n c t ph n ng máy phát và đóng đi n tr ở
hãm rh vào.
Ơ ế ộ ử ặ ơ ấ ch đ th máy thì ta dùng nút n TT ho c TN lúc này công tăc t LĐT
ệ ệ ặ ấ ặ ỉ ho c LĐN không có đi n nên ch có đi n khi n nút TT ho c TN.
ơ ệ ể ệ ườ Trong s đô đèn ĐH ủ ng c a ạ 1 dùng đ báo hi u tr ng thái làm vi c bình th
máy.
ệ ườ ủ ệ ố ầ ơ ng c a h th ng d u bôi tr n. ạ ĐH2 và còi báo hi u tr ng thái không bình th
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
45
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ơ ồ ạ ệ ệ Hình 3.3 S đ m ch đi n máy ti n 1A660
ạ 3.2.3 ệ M ch đi nT1565
ớ ệ ế ị ủ A. Gi i thi u trang thi t b c a máy
ệ ườ ượ Máy ti n T1565 có đ ặ ng kính mâm c p 4500 mm , đ ể c dùng đ gia công
ế ườ các chi ti t có đ ng kính < 5000mm.
ơ ệ ề ề ấ ộ ộ ố ộ ề Truy n đ ng chính dùng đ ng c đi n 1 chi u công su t 70kW, t c đ đi u
(cid:0) ằ ỉ ỉ ừ ề ch nh b ng cách đi u ch nh dòng kích t ạ trong ph m vi 500 1500 vg/p/. Đ mể ở
ố ộ ườ ạ ỉ ộ ố ộ ấ ề ộ r ng ph m vi đi u ch nh t c đ ng i ta dùng h p t c đ 3 c p.
ề ượ ệ ừ ộ ự ể ộ ơ ộ Truy n đ ng ăn dao đ c th c hi n t đ ng c chính. Các chuy n đ ng ph ụ
ồ ơ ộ do đ ng c rotor l ng sóc kéo.
ề ể ầ ồ ơ ộ ườ ư ộ Đ cung c p ngu n 1 chi u cho đ ng c ng ỉ i ta dùng b ch nh l u không
(cid:0) ơ ồ ầ ế ệ ắ ể 6V m c theo s đ c u 3 pha không có bi n áp. Các đi n kháng
ế ệ ạ ắ ố ộ ệ ộ ạ 3ĐK h n ch dòng ng n m ch và t c đ tăng dòng đi n. Nhi t đ các van
ể ể ệ ố ớ ố ờ ế c ki m tra nh ti p đi m nhi ế ạ t TT n i v i m ch kh ng ch . ề đi u khi n 1V 1ĐK(cid:0) ượ đ
ầ
ạ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
46
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ộ ừ ộ ượ ề ầ ố ỉ Cu n kích t ể ư c n i vào c u ch nh l u 1 pha bán đi u khi n
ư ạ ỉ ượ ấ ừ ế ồ bao g m 7V c cung c p t máy bi n áp: 1BA.
ơ đ ng c CKĐ đ (cid:0) 10V. M ch ch nh l u này đ ề ể ề ạ ồ ể M ch phát xung đi u khi n cho 2 van 9V và 10V g m 2 kênh đi u khi n
ệ ể ự ộ ổ ố ộ ườ ử ụ ả ộ ố ồ riêng bi t. Đ t ị đ ng n đ nh t c đ ng i ta s d ng ph n h i âm t c đ . Tìn
ồ ượ ấ ệ ừ ố ả hi u ph n h i đ c l y ra t máy phát t c FT.
ể ạ ệ ề ạ ạ ồ ị ỏ ấ Đ t o đi n áp xoay chi u có giá tr nh c p ngu n cho m ch phát xung, và t o tín
ệ ạ ộ ồ ườ ử ụ ế hi u đ ng b cho m ch phát xung ng i ta s d ng máy bi n áp 2BA.
ệ ủ ệ ố B. Nguyên lý làm vi c c a h th ng
ạ ộ ủ ạ a. Ho t đ ng c a m ch kích t ừ .
(cid:0) ạ ộ ư ể ề ầ ỉ ự M ch đ ng l c : c u ch nh l u 1 pha bán đi u khi n 7V 10V, t i làả
ộ ừ ủ ộ ệ ả ớ ơ cu n kích t c a đ ng c CKĐ có đi n c m l n.
(cid:0)
Ta có:
1
cos
(cid:0)
2
U
2
UKT = Ud = Ud0
22 (cid:0)
Ud0 =
ạ M ch phát xung :
ươ Ta đi xét 1 kênh phát xung cho van 9V còn kênh phát xung cho van 10V t ng t ự .
ề ệ ả ể Ta có đi n áp đi u khi n chung cho c 2 kênh
ứ ấ ạ Xét m ch vòng th nh t. H.a
Rp1
Ta có:
FT
Uđk = Ucđ (cid:0) n + U0
Rp2
Trong đó:
ề ệ ể Uđk là đi n áp đi ukhi n
Ufh Uc® U®k U0
ủ ạ Ucđ là đi nệ áp ch đ o
U0
ể ị
-
+
ệ ả ồ U0 là đi nệ áp chuy n d ch (cid:0) n = Ufh là tín hi u ph n h i âm t c đ . ố ộ
H.3.4a
ự ệ ệ ấ ừ ế ồ ộ Đi n áp t a: U máy bi n áp 2BA. Khi U
đb1 là đi n áp đ ng b hình sin l y t ứ ấ
đb1= 0 ầ ng thì cu n th c p 1BA cũng b ng 0 và b t đ u
ắ ầ ươ ể ằ ắ ộ và b t đ u chuy n sang d
ể ươ chuy n sang d ng.
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
47
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ế ạ ạ ạ ồ ờ ượ Tr1 là m ch so sánh đ ng th i là m ch khu ch đ i xungh, xung ra đ ề c truy n qua
ế máy bi n áp xung BAX1.
1và 2 cu n th c p là:
ộ ơ ấ ế ứ ấ ộ Máy bi n áp xung BAX1 có 1 cu n s c p W
ể ấ ề W2 l y xung ra đi ukhi n cho thyristor
ồ ươ ả ấ ế ạ ạ ng cho m ch khu ch đ i xung. W3 l y tín hiêu ph n h i d
ứ ạ Xét m ch vòng th 2:
W2
W1
U®b2
ta có:
T2
UBE = uđb Uđk
D01
U®k UEB
đb > Uđk thì T2 m ở
ậ V y khi u
D02
W3
Uđk thì T2 khoá
khi uđb (cid:0)
H.3.4b
u
u®b
U®k
ạ ắ ầ ể (cid:0) ờ T i th i đi m ể t = 0 thì uđb =0 và b t đ u chuy n
ử sang n a chu k d T ừ (cid:0) ỳ ươ (cid:0) t = 0 (cid:0) Uđk (cid:0) ư ng nh H.b t=v1 thì uđb (cid:0) ị T1 b khoá
v2
v3
v4
v1
t
(cid:0) ể ề ch a có xung đi u khi n.
1 m ở
ẫ ế T ừ (cid:0) (cid:0) ư t = v1 (cid:0) t=v2 thì
Uss
(cid:0) ệ ự ệ có dòng đi n c c góp T ộ dòng đi n qua cu n uđb > Uđk d n đ n T 1 (cid:0)
1, W2, W3
ế ẫ ộ dây W1 d n đ n trên các cu n dây W
t
ế ươ ệ ấ ớ ở ự ấ xu t hi n các sđđ v i th d ng c c tinhs có d u *
(cid:0) (cid:0) ư ế ể ế (cid:0) ề có xung đ a đ n đi u khi n 9V. Đ n t=v2
đk và sau đó nh h n U
đk (cid:0)
ả ố ỏ ơ ệ xung đi n áp ng ượ c thì uđb gi m xu ng = U T1 khoá (cid:0)
2 và ngăn ch n b i D
ả ở ặ ở ề ượ đ c làm suy gi m b i D như ể (cid:0) 1 và D3. Ta có góc đi u khi n
ộ ị trên đ th .
đb1 1 góc 180o nên th i đi m ể
o.
Ơ ộ ệ ứ ệ ớ ờ kênh th 2 thì đi n áp đông b l ch pha v i U
ể ủ ệ ề ệ ấ ớ xu t hi n xung đi u khi n c a 10V cung l ch so v i (v 1 góc 180
ệ ủ ệ ố b. Nguyên lý làm vi c c a h th ng.
ệ ơ ộ ỉ ườ ộ ố ộ ể Đ ng c ch có th làm vi c bình th ng khi: Các bánh răng trong h p t c đ đã ăn
(cid:0) (cid:0) ớ ế ể ừ ạ ộ ố ộ ượ kh p hoàn toàn ti p đi m t 1KBR 3KBR kín, tay g t h p t c đ đã đ ạ c g t
(cid:0) ộ ố ạ ộ ầ ơ ơ ề v 1 t c đ nào đó TĐ kín, h th ng b m d u bôi tr n đã ho t đ ng bình th
ườ ng (cid:0) ệ ạ ượ ẹ DBT kín, xà máy đã đ 1KX kín, dòng đi n m ch kích t ệ ố ặ (cid:0) c k p ch t ừ ủ ớ (cid:0) đ l n
ạ
ầ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
48
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
0 sao cho khi Ucđ = 0, (cid:0) n = 0
ườ ệ ộ ọ ị ơ r le RNT tác đ ng. Ng i ta ch n đi n áp chuy n d ch U
0 sao cho:
(cid:0)
ệ ớ ộ ỉ ể ở (cid:0) ư thì Uđk = U0 thì b ch nh l u làm vi c v i góc m
1
0
cos 2 0,7 (cid:0) đm. ơ ằ
(cid:0) =0,7 UKTđm UKT 0 = Ud0
Nói cách khác (cid:0) ở ệ (cid:0) ộ ự ế ấ ấ ẫ ặ ầ ứ Th c hi n m máy đ ng c b ng cách n nút n MT ho c MN d n đ n ph n ng
ơ ượ ố ở ụ ộ ỉ ư ệ ệ ấ ủ ộ c a đ ng c đ c đ ng vào b ch nh l u diode qua 2 c p đi n tr ph . Các đi n tr ở
ượ ắ ầ ắ ố ộ này đ ờ c c t d n theo nguyên t c t c đ nh 2 cu n dây 1RG , 2G và các ông t c t ắ ơ
ầ ừ ể ạ ờ ộ 1G và 2G. T i th i đi m đ u t mô men đ ng c (cid:0) ơ
ượ ố ộ ậ ớ ắ không l n l m tránh đ c hi n t
(cid:0) (cid:0) ể ế ừ ẫ ở v n m nên: U dòng kích t tăng ệ ượ (cid:0) n tăng còn Ucđ = 0 vì ti p đi m R ộ 0,7 (cid:0) đm (cid:0) ơ (cid:0) ủ ộ thông c a đ ng c ề ơ ộ ng va đ p trong b truy n c khí. Khi t c đ tăng đk = U0 (cid:0) n (cid:0)
đm. Lúc này đ ng c chuy n sang làm vi c
(cid:0) (cid:0) ệ ở ặ ơ ự ể ộ ơ ((cid:0) tăng) t đ c tính c t nhiên
(cid:0) ừ (cid:0) 0(cid:0) ộ ủ ạ r le Rơ ạ tác đ ng đóng m ch áp ch đ o.
ụ ệ ệ ề ế ệ ộ ờ Nh có t đi n 3C mà đi n áp trên R ể p2 không đ t bi n. Đi n áp đi u khi n
tăng đén giá tr .ị Uđk = Ucđ (cid:0) n + U0
(cid:0) ơ ế ụ ộ ộ ươ ứ góc m ở (cid:0) tăng lên và toocs đ đ ng c ti p t c tăng t ớ ng ng v i con tr ượ t
ạ ủ ệ ế ễ ụ ả ệ ặ i ho c đi n áp l Rp2
đk cũng thay đ i theo
(cid:0) ơ ị ế ẽ ẫ ổ ổ ổ Trong quá trình làm vi c n u có nhi u lo n c a ph t (cid:0) n s thay đ i theo d n đ n U ộ ộ đ đ ng c b thay đ i thì ướ ố i, t c (cid:0)
(cid:0) (cid:0) ế ố ộ ộ ơ ượ ổ ố ị ế cũng bi n thiên UKT cũng bi n thiên và cu i cùng t c đ đ ng c đ c n đ nh.
ể ề ộ ừ ố ườ ộ ố ơ ỉ Đ đi u ch nh t c đ t xa ng ố i ta dùng đ ng c xecvô ĐX. Mu n tăng t c
ề ấ ộ ơ ộ ượ ộ đ truy n đ ng ta n nút MNh đ ng c ĐX đ ồ c đóng vào ngu n kéo theo con tr ượ t
(cid:0) (cid:0)
cđ (cid:0)
(cid:0) (cid:0) ủ ề ệ ở ứ ế bi n tr R t c tăng U (cid:0) (cid:0) UKT (cid:0) (cid:0) n , Uđk
ở p2 theo chi u tăng c a đi n tr ề ả ố ộ ấ ộ ễ ố ươ ự mu n gi m t c đ truy n đ ng ta n nút MCh quá trình di n ra t ng t .
(cid:0) ừ ấ ả ầ ứ ủ ộ Quá trình hãm máy x y ra sau khi n nút d ng D ph n ng c a đ ng c ơ
ỏ ộ ỉ ắ ơ ư ặ ả ố ượ ắ đ c c t ra kh i b ch nh l u do các công t c t ạ T ho c N nh ra và đ ng vào m ch
ắ ơ ệ ờ ở ộ ử ụ ệ ạ ơ m t đi n tr hãm nh công t c t H. Trong m ch có s d ng r le đi n áp RH, RH
đmư
(cid:0) ủ ộ ơ ượ ộ ị ố tác đ ng khi sđđ c a đ ng c v t quá 3,3 0,4 tr s E . Ngoài RH ra còn có các
ệ ở ượ ầ ứ ạ ộ ơ ở ộ đi n tr kh i đ ng cũng đ c đóng vào m ch ph n ng đ ng c vì lúc đó 1G và 2G
ệ ấ m t đi n.
ử ượ ự ệ ấ ơ ắ Th nh p máy đ c th c hi n nh các nút n TT và TN lúc này R ị ắ (cid:0) b c t
ệ ở ế ệ ở ố ộ ấ ể ộ ơ đi nb i ti p đi m K, do đ ng c luôn làm vi c t c đ th p.
ầ
ạ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
49
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
3.3.1
ệ ử ườ 3.3 ị ệ Trang b đi n đi nt cho máy bào gi ng.
ố ớ ệ ố ị ệ ầ Các yêu c u đ i v i h th ng trang b đi n máy bào
ườ gi ng.
ớ ệ a, Gi ạ i thi u và phân lo i
ườ ắ ọ ạ ườ ượ Máy bào gi ng là 1 trong cá máy gia công c t g t kim lo i th ng đ c dùng đ ể
ế ớ ượ ư ề ạ ở gia công các chi ti t l n. Nó đ c phân lo i theo nhi u cách khác nhau, nh ng đây
ự ề ạ ta phân lo i theo chi u dài bàn máy và l c kéo:
K = 30 (cid:0) 50 kN
ề ỡ ỏ Máy c nh : chi u dài bàn L
Máy c trung bình: chi u dài bàn L
K = 50 (cid:0) 70 kN
ề ỡ ự 5m ; L c kéo F ự B < 3m ; L c kéo F B = 4(cid:0)
Máy c l n: chi u dài bàn L
B > 5m ; L c kéo F
K >70 kN
ỡ ớ ề ự
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
50
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ị ộ ế ẹ ế
ứ ượ ặ t gia công 1 đ ượ ẹ ặ c k p ch t trên bàn dao đ ng 4. Bàn dao 4 đ
Chi ti ắ i. Dao c t 3 đ ố ị
ỗ ậ
ắ ọ Ở ọ ề ị
ế
ả ọ ộ ị
ượ ng ăn dao s. Chuy n đ ng t nh ti n qua l ị ộ ộ
ể ụ ỗ ủ ể ể ộ ộ
ể c k p ch t trên bàn máy 2 chuy n đ ng t nh ti n qua ạ ượ ặ l c đ t trên xà ngang ệ ạ ể 5 c đ nh khi gia công. Trong quá trình làm vi c, bàn máy di chuy n qua l i theo các ỳ ồ ặ ạ ỳ ặ ượ Ở i, m i chu k g m hai hành trình thu n và ng theo các chu k l p đi l p l c. ọ ế ệ ự ậ t, nên g i là hành trình c t g t. hành trình thu n, th c hi n gia công chi ti hành ắ ọ ầ ượ ạ c, bàn máy ch y v v trí ban đ u, không c t g t, nên g i là hành trình trình ng ề ể ạ ượ ứ ả i di chuy n theo chi u c thì bàn dao l i. C sau khi k t thúc hành trình ng không t ạ ủ ế ể ộ ngang m t kho ng g i là l i c a bàn máy ủ ể ọ g i là chuy n đ ng chính. D ch chuy n c a bàn dao sau m i m t hành trình kép là ể ầ chuy n đ ng ăn dao. Chuy n đ ng ph là di chuy n nhanh c a xà, bàn dao, nâng đ u i. ả dao trong hành trình không t
ể ộ ườ b, Các chuy n đ ng trên máy bào gi ng.
(cid:0) ơ ả ể ộ Chuy n đ ng c b n
ể ể ộ ộ ạ ủ Chuy n đ ng chính: Là chuy n đ ng qua l i c a bàn máy trên đó có gá
ế chi ti t gia công.
ủ ể ề ệ ả ộ ượ ự ệ ả ằ Vi c đ o chi u chuy n đ ng c a bàn đ ề c th c hi n b ng cách đ o chi u
ủ ả ộ ơ ộ ưở ề ấ ấ ề quay c a đ ng c truy n đ ng chính có nh h ế ng r t nhi u đ n năng su t làm
ệ ủ ườ ể vi c c a máy bào gi ỳ ộ ng. Đây là chuy n đ ng mang tính chu k .
ạ
ầ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
51
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
Hình 3.5
ố ớ ạ ươ ớ ộ ứ ơ Giai đo n: ạ t1 bàn máy tăng t c t i V ắ ọ 0, không c t g t kim lo i, t ệ ng ng v i đ ng c làm vi c
i.
ị ị ơ ả i.
ả ộ ứ th ng v i t c đ v ả t, đ ng c làm vi c v i t c đ n đ nh, có t i.
ệ ớ ố ộ ổ ớ ố ộ th c a bàn máy, có t ủ ệ ớ ố ộ ổ ị
i ả
ộ ộ
i. ả i v i t c đ ω ả ớ ố ộ 1.
ượ ộ c
ng ng v i v
ứ ủ ệ ả ớ ng c a bàn máy. i v i t c đ không t i ω
ộ ộ ộ
ề ừ ắ ầ ượ ự ệ ộ i ả không t ộ ơ ệ ớ ố ộ ổ t21 đ ng c làm vi c v i t c đ n đ nh, không t ắ ầ ế t22 b t đ u gia công chi ti t3 đ ng c tăng t c đ đ n ω ố ộ ế ơ ộ t4 giai đo n c t g t, đ ng c làm vi c v i t c đ n đ nh ω ộ ạ ắ ọ ơ th t5 đ ng c gi m t c đ n ω ố ế ơ ả 1, có t t61 đ ng c làm vi c n đ nh v i t c đ ω ớ ố ộ 1, có t ị ệ ổ ơ ơ ỏ ệ ộ ế t, đ ng c làm vi c không t t62 dao ra kh i chi ti ậ ề ừ ơ ả thu n sang ng t7 , t8 đ ng c d o chi u t ả ớ ố ộ ơ t9 đ ng c làm vi c không t ố ở ượ ề ơ ả c t10 đ ng c gi m t c chi u ng t11 đ ng c làm vi c n đ nh v i t c đ ω ơ ớ ố ộ 1 ệ ổ ậ ơ ả c sang thu n, bàn máy b t đ u th c hi n m t hành t12 đông c đ o chi u t ị ng
trình kép m i.ớ
ừ ồ ị ệ ấ ờ ượ T đ th trên ta th y th i gian bàn máy làm vi c theo hành trình ng c là
ắ ọ ự ự ệ ệ ằ ả ậ ờ ố không th c hi n c t g t. V y mu n gi m th i gian vô ích ta th c hi n b ng cách
ố ộ ở tăng t c đ
ườ Th ng thì V c. (cid:0) 3). ượ hành trình ng ng = k.Vth (k=2(cid:0)
(cid:0) ể ộ Chuy n đ ng ăn dao
ế ừ ể ộ ị ướ ủ ủ ỗ Là chuy n đ ng t nh ti n t ng b c c a bàn dao m i hành trình kép c a máy.
ộ ầ ớ ị ủ ế ể ầ K t thúc 1 hành trình c a bàn máy bàn dao m i d ch chuy n sang ngang m t l n.T n
ể ủ ế ể ầ ờ ố ị s d ch chuy n c a bàn dao có th lên đ n 1000 l n trên 1 gi .
(cid:0) ộ ụ ể Các chuy n đ ng ph
Chuy n đ ng di chuy n nhanh bàn dao.
ể ể ộ
ầ
ạ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
52
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
Chuy n đ ng nâng h xà.
ể ạ ộ
ể ẹ ộ ớ Chuy n đ ng k p xà, n i xà.
ể ầ ộ ơ ơ ầ Chuy n đ ng b m d u bôi tr n, nâng đ u dao.
ị ệ ủ ề ộ ầ b, Các yêu c u trang b đi n c a các truy n đ ng trên máy.
Mc
Pc
(cid:0) ề ộ Truy n đ ng chính.
Mc
Mcmax
ụ ả ặ Đ c tính ph t i
Pc
ườ ể ả ả Thông th ng đ đ m b o công
Mcmin
ấ ấ ặ ỏ ộ su t đ t nh nh t cho đ ng c ơ
ề ộ ộ truy n đ ng. N u s ụ ế ử d ng đ ng c ơ
n
nmin
ngh nmax
ệ ề ề ỉ đi n1 chi u ta đi u ch nh theo 2
max
vùng.
V V
min
D = (12,5 (cid:0) 30)/1 =
Hình 3.6
Vgh minV
ề ệ ỉ Vùng đi u ch nh đi n áp 6)/1 = DA = (5 (cid:0)
Vmax ghV
(cid:0) ệ ề ỉ Vùng đi u ch nh đi n áp D(cid:0) = (3 (cid:0) 5)/1 =
ế ử ụ ệ ố ươ ổ ừ ế ờ ộ Trong h th ng n u s d ng ph ng pháp bi n đ i t thông thì th i gian quá đ dài,
ừ ớ do quán tính đi n t ệ ừ ở ạ m ch kích t l n.
ể ấ ậ ườ ổ ừ ẹ ế Vì v y đ tăng năng su t ng i ta thu h p vùng bi n đ i t thông và m t s ộ ố
ườ ể ơ ề ể ạ ả ợ ườ ươ tr ng h p đ đ n gi n cho m ch đi u khi n ng ỉ ử ụ i ta ch s d ng 1 ph ng pháp
ề ơ ỉ ệ ầ ứ đi u ch nh đi n áp ph n ng đ ng c .
ầ ỉ (cid:0) 1
ộ ơ (cid:0) ề Yêu c u đi u ch nh tr n ộ ụ ố ộ (cid:0) n% < 5% Đ s t t c đ
ỏ ườ ỡ ớ ớ ộ ế ợ ử ụ ệ ừ ợ ộ ơ V i các máy c nh th ng s d ng đ ng c KĐB k t h p v i b ly h p đi nt .
ỡ ườ ệ ố ơ ệ ề ộ Máy c trung bình th ng dùng đ ng c đi n1 chi u trong h th ng FĐ.
ơ ệ ệ ố ỡ ớ ề ộ Máy c l n dùng đ ng c đi n 1 chi u trong h th ng T Đ, MF Đ có MĐKĐ làm
ệ ườ ử ụ ệ khâu trung gian. Hi n nay th ng s d ng h TĐ.
(cid:0) ộ Truy nề đ ng ăn dao.
ự ề ệ ằ ạ ơ ỉ Ph m vi đi u ch nh D = 200/1 th c hi n b ng c khí.
ườ ề ộ ườ ườ ử ụ ộ Thông th ng truy n đ ng ăn dao máy bào gi ng th ng s d ng đ ng c ơ
ế ợ ồ ớ ộ ố ộ KĐB 3 pha rotor l ng sóc, k t h p v i h p t c đ .
(cid:0) ề ộ ụ Truy n đ ng ph
ạ
ầ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
53
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ử ụ ệ ộ ơ ồ S d ng đ ng c KĐB 3 pha rotor l ng sóc và nam châm đi n.
ệ ạ ườ ề ộ 3.3.2 M ch đi n truy n đ ng chính máy bào gi ng 7210
ớ ệ ế ị ơ ồ a , Gi i thi u trang thi t b trong s đ
ề ộ ơ ơ ộ ộ ượ ồ ừ ấ Đ ng c Đ là đ ng c truy n đ ng cho bàn máy đ c c p ngu n t máy phát
ề ệ đi n1 chi u F.
ế ệ ấ ồ ừ Máy đi n khu ch đ i t ạ ừ ườ tr ng ngang KĐM cung c p ngu n kích t cho máy phát
ộ ừ ừ ề ộ (CKF). KĐM có 4 cu n kích t ộ . Ba cu n kích t ể CK1 CK2 CK3 là cu n đi u khi n
ủ ạ ứ ệ ề ả ả ồ ộ ồ ố ế n i ti p cùng chi u có ch c năng là cu n ch đ o, ph n h i âm đi n áp, ph n h i
ầ ứ ứ ệ ệ ệ ả ồ ươ d ề ng dòng đi n ph n ng và ph n h i m m s c đi n đông máy phát, và đi n áp
ệ ầ ặ ộ ươ ứ ư ổ t ng đ t lên các cu n dây có 4 thành ph n đi n áp t ng ng nh sau:
U13 = Ucđ Ua + Ui (cid:0) Uôđ
Trong đó:
ệ ặ ổ ộ U13 đi n áp t ng đ t lên các cu n dây CK1, CK2, CK3;
ố ớ ủ ạ ệ ế ấ ở ậ Ucđ đi n áp ch đ o, l y trên bi n tr BTT (đ i v i hành trình thu n)
ố ớ ượ và BTN ( đ i v i hành trình ng c);
ệ ệ ồ ả Ua là đi n áp ph n h i âm đi n áp.
ồ ươ ệ ả ệ ng dòng đi n. Ui là đi n áp ph n h i d
ệ ệ ề ấ ả ồ ở Uôđ là đi n áp ph n h i m m l y trên đi n tr 5R
Ở ế ộ ầ ậ ượ ề ầ ằ ỉ ch đ xác l p các nhánh c u đ c đi u ch nh sao cho c u cân b ng và
ôđ = 0. Trong quá trình quá đ do t ấ ệ ả
ộ ừ ủ ổ ư ậ nh v y U ộ thông c a máy phát thay đ i, cu n
ệ ằ ầ ề ả ồ CKF có đi n c m nên c u m t cân b ng, đi n áp ph n h i m m khác không và t l ỉ ệ
ủ ứ ủ ự ứ ệ ả ộ ộ ớ ạ v i đ o hàm c a s c đi n đ ng máy phát, t c là ph n ánh s dao đ ng c a sđđ máy
phát.
ơ ồ ộ ừ ủ ứ Trong s đ còn có cu n kích t ả c a KĐM là CK4 có ch c năng là khâu ph n
ắ ạ ơ ặ ệ ế ạ ộ ệ ồ h i âm dòng đi n có ng t, t o cho đ ng c đ c tính máy xúc, h n ch dòng đi n
ệ ủ ư ơ ộ ộ đ ng c trong quá trình tĩnh cũng nh quá trình quá đ . Nguyên lý làm vi c c a khâu
ắ ượ ệ ả ồ ả ỏ ơ ư ệ ph n h i dòng đi n có ng t đ c gi i thích nh sau: Khi dòng đi n còn nh h n giá
ư < Ing) thì s t áp trên các cu n dây c c t
ắ ị ự ừ ụ ộ ụ ủ ộ ơ ệ tr dòng đi n ng t ( I ph c a đ ng c và
máy phát:
(cid:0) U = ( RCFF + RCFĐ).IƯ = (cid:0) .RƯ(cid:0) IƯ
SS l y trên đi n tr 3R, các van 1V ho c 2V
ỏ ơ ệ ấ ặ ở ệ Còn nh h n đi n áp so sánh U
ư ậ ừ ườ ệ ạ ộ không thông, trong cu n CK4 không có dòng đi n ch y qua và nh v y t tr ng do
ầ
ạ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
54
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
Ư > Ing t ệ ấ
ộ ươ cu n CK4 sinh ra = 0. Khi I ứ ng ng
ẽ ệ ộ (cid:0) U > Uss, các van 1V hoăc 2 V d nẫ ộ dòng, trong cu n dây CK4 xu t hi n dòng đi n đi qua, lúc này cu n Ck4 s sinh ra 1
ề ớ ứ ừ ộ ượ ủ ứ ừ ộ s c t đ ng có chi u ng c v i s c t
ế ứ ừ ộ ệ ặ ổ ộ ủ đ ng t ng c a KĐM gi m ẫ d n đ n s c t
ơ ả ộ ộ ủ ệ ầ ả ố ộ đ ng c a các cu n CK1CK2 CK3 sinh ra, ả (cid:0) đi nệ ả (cid:0) đi n áp đ t lên cu n CKF gi m ầ ứ áp đ u ra c a máy phát gi m, t c đ đ ng c gi m nhanh khi dòng đi n ph n ng
ườ ố ớ ặ ạ tăng, t o ra đ ng đ c tính d c l n.
ố ộ ộ ủ ạ ấ ệ ề ố ơ ổ ỉ ế Mu n đi u ch nh t c đ đ ng c ta thay đ i đi n áp ch đ o l y trên các bi n
ề ề ậ ặ ở ượ tr BTT (chi u thu n) ho c BTN (chi u ng c).
ệ ủ ệ ố * Nguyên lý làm vi c c a h th ng
ơ ượ ưỡ ệ ố ưỡ ứ ứ ượ ơ ồ ộ Trong s đ đ ng c đ ở ộ c kh i đ ng c ng b c. H s c ng b c đ c duy
ở ứ ở ộ ủ ệ ệ ờ ộ trì m c đ cho phép trong th i gian đ dài. Sau khi cho l nh kh i đ ng, đi n áp
13 có
ượ ư ủ ạ ộ ủ ạ ch đ o đ c đ a vào m ch kích thích c a KĐM (cu n CK1 CK2 –CK3) là U
ị ự ạ ơ ượ ộ ưỡ ứ ở ạ giá tr c c đ i và đ ng c đ ở ộ c kh i đ ng c ng b c gií h n cho phép do trong s ơ
ệ ế ạ ở ồ ồ đ dùng khâu đi n tr phi tuy n g m 2 bóng đèn BĐ và khâu phân m ch 4V3R2V
13 tăng làm đi n tr e BĐ tăng theo, làm đi n tr
ặ ệ ệ ơ (ho c 3V – 3R – 1V). Khi U ở ổ t ng
ủ ệ ạ ộ ộ m ch c a các cu n dây CK1CK2CK3 tăng lên. Khi đi n áp trên các cu n dây đó đ ủ
p. Dòng đi n này càng l n khi
ệ ạ ấ ở ệ ớ ớ l n, các van 4V, 2V m , xu t hi n dòng phân m ch i
ệ ờ ậ ớ ộ ượ đi n áp U ệ 13 càng l n, nh v y dòng đi n trong cu n CK1CK2CK3 đ c duy trì ở
ở ộ ứ ư ầ ộ ổ ờ m c đ chop phép h u nh không đ i trong quá trình kh i đ ng. Trong th i gian
ở ộ ụ ế ệ ạ ắ ả ồ ệ kh i đ ng khâu ph n h i âm dòng đi n có ng t cũng có tác d ng h n ch dòng đi n
ỏ ơ ị ố ệ nh h n tr s dòng đi n cho phép.
ơ ồ ệ ở ả ế ộ ự ộ ử ể S đ có kh năng làm vi c ch đ t ở ộ đ ng và th máy. Đ kh i đ ng
ơ ở ế ộ ự ộ ặ ấ ả ế ấ ộ đ ng c ch đ t đ ng, ta n nút MT ho c MN. Gi i thi t n nút MT, các công
ế ế ắ ạ ộ ở ở ị ượ ố ắ ơ t c t KL, T và R tác đ ng, bi n tr BTN b ng n m ch, bi n tr BTT đ c n i vào
ủ ạ ề ệ ộ ố ồ ộ ngu n m t chi u và n i các cu n CK1 CK2 CK3 vào đi n áp ch đ o. KĐM và F
ứ ơ ượ ưỡ ứ ượ đ c kích t ừ ưỡ c ộ ng b c và đ ng c Đ đ ở ộ c kh i đ ng c ạ ư ng b c đ a bàn ch y
ậ Ở ầ ị ấ ắ ậ ơ ề theo chi u thu n. đ u hành trình thu n, công t c hành trình 2KC b n, r le RC
ừ ố ọ ớ ộ ắ ế ể ệ ế ơ ượ đ c ti p đi n. N u t c đ c t đã ch n l n h n 15 – 20m/phút thì ti p đi m RC
ị ố ươ ủ ạ ệ ế ạ ở ứ phân m ch bi n tr BTT làm đi n áp ch đ o có tr s t ộ ấ ớ ố ng ng v i t c đ th p
0 = 12 – 15m/pt – t c đ vào dao). Sau khi dao c t vào chi ti
ắ ố ộ ế ủ c a bàn(V ắ t, công t c
ị ấ ủ ữ ể ế ượ ụ ồ ơ hành trình 2KC không b n n a, các ti p đi m c a nó đ ấ c ph c h i, r le RC m t
ơ ế ụ ị ố ứ ủ ạ ộ ộ ệ ệ ế ố ớ đi n. T c đ đ ng c ti p t c tăng lên tr s ng v i đi n áp ch đ o trên bi n tr ở
ổ ế ủ ế ể ậ ố ượ BTT. Cu i hành trình thu n, ch i ti p xúc c a ti p đi m hành trình 1KH đ ẩ c đ y
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
55
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
cđ l
ế ạ ắ ầ ộ ở ị ạ ả ề v phía trái, m t ph n bi n tr BTT b ng n m ch, U ố i gi m xu ng tr s t ị ố ươ ng
ứ ủ ỏ ế ắ ng v i t c đ V ớ ố ộ 0 c a bàn áy, dao ra kh i chi ti t, sau khi công t c hành trình 1KC b ị
ấ ắ ơ ệ ế ậ ặ ắ n, c t đi n T, k t thúc hành trình thu n. M t khác, công t c t ắ ộ N tác đ ng ng n
ư ế ạ ạ ở ở ừ ượ ế m ch bi n tr BTT, đ a bi n tr BTN vào m ch kích t KĐM, máy phát đ c kích
ề ượ ộ ượ ạ ượ ừ t theo chi u ng ơ ắ ầ c và đ ng c b t đ u quay ng c. Khi bàn máy ch y ng c công
ổ ế ượ ả ề ị ể ầ ắ t c hành trình 1KC và sau đó ch i ti p xúc 1KH đ ẩ c tr v v trí ban đ u đ chu n
ệ ế ầ ố ỳ ượ ạ ị b cho chu k làm vi c ti p theo. G n cu i hành trình ng ộ ắ c, 2KH ng n m ch m t
ố ộ ộ ơ ả ị ố ươ ế ầ ở ố ứ ph n bi n tr BTN làm cho t c đ đ ng c gi m xu ng tr s t ng ng v i t c đ ớ ố ộ
ế ượ ắ ơ ắ ơ ị ấ bàn là 12 – 15m/ph. H t hành trình ng c, công t c t 2KC b n, công t c t N b ị
ắ ơ ệ ấ ượ ế ề ệ ả ậ m t đi n, công t c t T đ c ti p đi n, bàn đ o chi u sang hành trình thu n và tăng
ố ộ ế t c đ đ n 12 – 15m/ph.
ắ ơ ừ ấ ẩ ặ ơ Hãm x y ra sau khi n nút d ng Đ, Công t c t ấ KL, T ho c N và r le R m t
ủ ạ ệ ệ ế ở ụ ặ ấ ộ đi n. Đi n áp ch đ o trên bi n tr BTT ho c BTN m t tác d ng, các cu n dây
cđ tr
ượ ệ ấ ố ượ CK1CK2CK3 đ c n i vào đi n áp máy phát ( U ỏ F) có d u ng ớ c v i U cướ
ơ ượ ề ệ ả ộ ộ khi hãm, dòng đi n trong cu n CK1CK2CK3 đ o chi u; đ ng c đ c hãm tái
ầ ủ ủ ơ ế ạ ắ ờ ở ộ ị ệ sinh, sau th i gian duy trì c a r le R, m t ph n c a bi n tr 1R b ng n m ch, đi n
ứ ể ế ạ ả ả ồ áp ph n h i gi m đi, quá trình hãm tái sinh chuy n sang giai đo n th 2 cho đ n lúc
ding.
ế ộ ử ượ ắ ơ ự ệ ấ ằ ặ Ch đ th máy đ c th c hi n b ng nút n TT ho c TN, công t c t KL
ệ ố ệ ệ ấ ỉ không làm vi c, nên h th ng ch làm vi c khi còn n nút.
ơ ồ ệ ộ ơ ườ ợ S đ không cho phép đ ng c làm vi c trong các tr ng h p sau đây:
ự ầ ệ ố ủ ế ể ơ ở Không đ áp l c d u trong h th ng bôi tr n (ti p đi m RAL m )
ế ể ể ạ ở Bàn máy di chuy n ra ngoài ph m vi cho phép (Ti p đi m KC m )
ố ộ ệ ố ề ạ ả ả ỉ H th ng này đ m b o ph m vi đi u ch nh t c đ D = 15/1 v i đ s t t c đ ớ ộ ụ ố ộ
không quá 6%.
ượ ệ ố ự ữ ủ ể ạ ộ Nh ự c đi m c a h th ng này là có s liên quan gi a m ch đ ng l c và
ữ ử ề ể ề ệ ậ ạ ỉ m ch đi u khi n. Đi u đó gây khó khăn cho v n hành và s a ch a, hi u ch nh h ệ
th ngố
ầ
ạ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
56
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ơ ồ ệ ạ ườ Hình 3.7 S đ nguyên lý m ch đi n máy bào gi ng 7210
ệ ử ị ệ 3.4 Trang b đi n đi n t máy doa
ầ ề ị ệ ộ ệ ề ệ ể ặ 3.4.1. Đ c đi m làm vi c, yêu c u v truy n đ ng đi n và trang b đi n máy
doa
ể ặ ệ 1. Đ c đi m công ngh
ế ớ ỗ ụ ể Máy doa dùng đ gia công chi ti t v i các nguyên công: khoét l tr , khoan l ỗ ,
ự ệ ể ể có th dùng đ phay. Th c hi n các nguyên công gia công trên máy doa s đ t đ ẽ ạ ượ c
ộ ộ đ chính xác và đ bóng cao.
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
57
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ượ ứ ạ Máy doa đ c chia thành hai lo i chính: máy doa đ ng và máy doa ngang. Máy
ế ỡ ạ ể doa ngang dùng đ gia công các chi ti ư t c trung bình và nan g. Hình d ng bên ngoài
ượ ớ ệ ủ c a máy doa đ c gi i thi u trên hình 4 – 1.
ạ
Hình 3.8 Hình d ng bên ngoài máy doa ngang
ụ
ệ
ỡ
ế
ụ
1. B máy; 2. Tr sau; 3. Giá đ ; 4. Bàn gá chi ti
t gia công; 5. Tr chính; 6. Tr
ụ
tr
cướ
ặ ụ ướ ệ ụ ụ ặ Trên b máy 1 đ t tr tr c 6, trên đó có ụ tr c chính 5. Tr sau 2 có đ t giá
ể ữ ụ ế ể ị ỡ đ 3 đ gi tr c dao trong quá trình gia công. Bàn quay 4 gá chi ti t có th d ch
ể ệ ọ Ụ ụ ể ị ể ề ặ chuy n ngang ho c d c b máy. ẳ tr c chính có th d ch chuy n theo chi u th ng
ể ị ụ ể ả ươ ụ ứ đ ng cùng tr c chính. B n thân tr c chính có th d ch chuy n theo ph ằ ng n m
ngang.
ể ộ ể ộ ụ ủ ể ộ Chuy n đ ng chính là chuy n đ ng quay c a dao doa (tr c chính). Chuy n đ ng
ể ộ ọ ủ ể ế ăn dao có th là chuy n đ ng ngang, d c c a bàn máy ngang chi ti ể ọ t hay di chuy n d c
ể ộ ể ộ ủ ụ ụ ứ ẳ ầ ủ ụ c a tr c chính mang đ u dao. Chuy n đ ng ph là chuy n đ ng th ng đ ng c a dao
v..v…
ầ ố ớ ề ộ ị ệ ệ 2. Yêu c u đ i v i truy n đ ng đi n và trang b đi n máy doa.
(cid:0)
ầ ầ ề ề ề ạ ộ ỉ ả ả a, Truy n đ ng chính: Yêu c u c n ph i đ o chi u quay, ph m vi đi u ch nh t c đ ố ộ
ộ ơ ề ấ ớ ổ ỉ D = 130/1 v i công su t không đ i, đ tr n đi u ch nh ề ệ ố = 1,26. H th ng truy n
ừ ầ ả ộ đ ng chính c n ph i hãm d ng nhanh.
ệ ố ệ ộ ườ ử ụ ộ ề Hi n nay, h th ng truy n đ ng chính máy doa th ng s d ng đ ng c ơ
ồ ồ ộ ộ ơ ề ấ ố ộ ộ ố ộ ộ không đ ng b rô to l ng sóc và h p t c đ (đ ng c có m t hay nhi u c p t c đ ).
ở ể ử ụ ơ ệ ỡ ặ ữ ề ề ộ ộ ỉ ố nh ng máy doa c n ng có th s d ng đ ng c đi n m t chi u, đi u ch nh t c
ế ấ ể ơ ờ ậ ả ặ ạ ộ ơ ộ ơ đ tr n trong ph m vi r ng. Nh v y, có th đ n gi n k t c u c khí, m t khác có
ể ạ ở ằ ố ươ ề ộ ố ỉ ế th h n ch mômen ộ ấ vùng t c đ th p b ng ph ng pháp đi u ch nh t c đ hai
vùng.
ầ
ạ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
58
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ộ ạ ề ủ ề ề
ượ ượ ề ạ ỉ L ng ăn dao đ
ể ạ ớ ượ ữ ở ỉ ộ c, Truy n đ ng ăn dao: Ph m vi đi u ch nh c a truy n đ ng ăn dao là D = 1500/1. (cid:0) 600mm/ph; khi di chuy nể ỡ ng ăn dao (mm/ph) nhanh, có th đ t t nh ng máy c i 2,5 m/ph
c đi u ch nh trong ph m vi 2mm/ph (cid:0) 3m/ph. L ổ ầ ượ ữ ổ ố ộ ụ không đ i khi t c đ tr c chính thay đ i. ặ n ng yêu c u đ c gi
ớ ộ ổ ơ ả ộ ứ ầ ặ ộ ố ị ệ ố Đ c tính c b n c n có đ c ng cao, v i đ n đ nh t c đ < 10%. H th ng
ả ả ừ ề ả ộ ộ ộ ả truy n đ ng ăn dao ph i đ m b o đ tác đ ng nhanh cao, d ng máy chính xác, đ m
ệ ự ộ ộ ớ ộ ề ả ự b o s liên đ ng v i truy n đ ng chính khi làm vi c t đ ng.
Ở ữ ệ ố ề ỡ ộ ặ nh ng máy doa c trung bình và n ng, h th ng truy n đ ng ăn dao s ử
ặ ệ ố ơ ệ ệ ố ế ệ ề ạ ộ ộ ụ d ng h th ng khu ch đ i máy đi n đ ng c đi n m t chi u ho c h th ng T – D.
ơ ồ ề ể 3.4.2. S đ đi u khi n máy doa ngang 2620.
ậ ố 1. Thông s kĩ thu t
ướ ỡ Máy doa 2620 là máy có kích th c c trung bình.
ườ
ấ ộ ề ơ ộ
(cid:0) 1600) vg/ph.
- Đ ng kính tr c chính: 90mm. ụ - Công su t đ ng c truy n đ ng chính: 10kW. ạ ố ộ ỉ ụ
ấ ộ ơ
- T c đ đ ng c ăn dao có th đi u ch nh trong ph m vi (2,1
(cid:0) 1500) vg/ph;
ề - T c đ quay tr c chính đi u ch nh trong ph m vi: (12,5 - Công su t đ ng c ăn dao: 2,1kW. ể ề ơ ộ ộ ạ ố ỉ
ấ ố ộ ớ t c đ l n nh t: 3000 vg/ph.
ệ ố ơ ồ ề ả ộ ơ ộ Hình 3.9 là s đ nguyên lý h th ng truy n đ ng chính (đ n gi n hoá). Đ ng c ơ
ề ộ ơ ộ ộ ồ ồ truy n đ ng chính là đ ng c không đ ng b rôto l ng sóc hai c p t c đ : 1460.
ổ ố ộ ừ ấ ệ ể ươ ứ ể ớ Vi c chuy n đ i t c đ t ế th p đ n cao t ng ng v i chuy n đ i t thành ộ ấ ố ổ ừ ấ (cid:0) đ u
ượ ạ ượ ạ ơ ự ế ệ ở ấ đ u YY và ng i đ c l c th c hi n b i tay g t c khí 2KH liên quan đ n thi ế t
ổ ố ơ ượ ể ế ế ấ ộ ộ ở ể ị b chuy n đ i t c đ . N u ti p đi m 2KH h , dây qu n đ ng c đ c đ u t ấ ươ ng
ứ ớ ố ộ ấ ơ ượ ấ ế ấ ộ ể ng v i t c đ th p.Khi ti p đi m 2KH kín, dây qu n đ ng c đ c đ u YY t ươ ng
ứ ố ộ ế ế ế ị ổ ố ộ ụ ể ể ng t c đ cao. Ti p đi m 1KH liên quan đ n thi t b chuy n đ i t c đ tr c chính.
ở ạ ổ ố ể ể ờ ở ộ ỉ Nó ổ tr ng thái h trong th i gian chuy n đ i t c đ và ch kín khi đã chuy n đ i
ơ ượ ả ề ờ ơ ộ xong. Đ ng c đ c đ o chi u nh các công t 1T, 1N, 2T, 2N.
ả ế ấ ặ ộ Gi thi t 1KH, 2KH kín. Sau khi n nút kh i đ ng MT (ho c MN) đ ng c ơ
ở ộ ơ ượ ầ ộ ộ ấ ố ượ đ ấ c kh i đ ng qua 2 c p: Lúc đ u đ ng c đ ắ (t c đ th p) do công t c ở ộ ấ (cid:0) c đ u
ắ ơ ủ ệ ờ ơ ờ ơ t Ch có đi n. Sau th i gian duy trì c a R le th i gian RTh, công t c t ệ ấ Ch m t đi n,
ắ ơ ơ ượ ấ ố ộ ệ ộ công t c t 1NH, 2NH có đi n, đ ng c đ c đ u YY (t c đ cao).
ơ ượ ấ ộ ượ ượ ừ ế ừ Sau khi n nút d ng D, đ ng c đ c đ c hãm ng c đ n d ng máy, Quá
ượ ả ị ạ ư ể ể ẩ ố trình hãm đ c gi ộ ộ i thích nh sau: Đ chu n b m ch hãm và ki m tra t c đ đ ng
c , ơ
ầ
ạ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
59
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
Ở ơ ồ ể ể ệ ơ ố ộ ề s đ dùng r le đ ki m tra t c đ RKT. Khi máy đang làm vi c theo chi u
ế ể ệ ẵ ậ ơ thu n, ti p đi m RKT – 1 kín s n, r le 1RH có đi n. Do đó trong quá trình hãm, công
ể ự ổ ố ệ ệ ệ ắ ơ t c t 2N có đi n, đ i n i hai trong ba pha đi n áp stato đ th c hi n hãm ng ượ c
ỏ ế ơ ả ộ ộ ắ ơ ể ố ơ ở ộ đ ng c . Khi t c đ đ ng c gi m nh , ti p đi m RKT1 m ra, công t c t 2N
ể ạ ụ ư ệ ế ệ ế ệ ấ ở m t đi n, quá trình hãm k t thúc. Đ h n ch dòng đi n hãm, đ a đi n tr ph vào
ơ ở ạ ộ ượ ươ ự ỉ m ch stato. Quá trình hãm đ ng c ề chi u ng ả c x y ra t ng t ế , ch khác là ti p
ẽ ề ắ ơ ủ ể ộ ể ự đi m RKT2 s đi u khi n s tác đ ng c a công t c t 2T.
ố ề Ở ế ộ ử ấ Mu n đi u ch nh ( th )máy, n nút TT ho c TN.
ượ ụ ệ ặ ở ấ ặ ỉ ch đ này, dây qu n ấ (cid:0) và có đi n tr ph trong m ch stato (2T ho c 2N có đi n) ệ ạ c đ u ơ ộ đ ng c luôn đ
ố ộ ộ ơ ấ nên t c đ đ ng c th p.
ơ ơ ơ ồ ơ ộ ầ ộ ơ ượ Trong s đ còn có đ ng c đ ng c b m d u bôi tr n ĐB. Nó đ ắ c đóng c t
ờ ớ ộ ắ ơ ệ ơ ồ ờ ế ể ộ đi n đ ng th i v i đ ng c chính nh công t c t K8 và các ti p đi m liên đ ng.
ạ
ầ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
60
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ơ ồ ề
ể
ề
ộ
Hình 3.9 S đ đi u khi n truy n đ ng chính máy doa 2620
ệ ử ị ệ 3.5 Trang b đi n đi n t máy mài
ặ ệ ể 3.5.1. Đ c đi m công ngh
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
61
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ẳ ạ Máy mài có 2 lo i chính: Máy mài tròn và máy mài ph ng. Ngoài ra còn có các
ắ máy khác nhau: máy mài vo tâm, máy mài rãnh, máy mài c t, máy mài răng..v.v..
ườ ụ ế ẹ ặ ế ụ Th ng trên máy mài có chi ti t ho c bàn, trên đó k p chi ti t và đá mài, trên đó
ụ ả ụ ề ơ ồ ể ệ ễ ặ ớ có tr c chính v i đá mài. C hai đ u đ t trên b máy. S đ bi u di n công ngh ệ
ượ ớ ệ ở mài đ c gi i thi u hình 3.10.
ạ Máy mài tròn có hai lo i: máy mài tròn
ngoài (hình3.10a) và máy mài tròn trong (hình
ể ộ 3.10.b). Trên máy mài tròn chuy n đ ng chính
ể ể ộ ộ ủ là chuy n đ ng quay c a đá mài; chuy n đ ng
ế ủ ụ ể ăn dao là di chuy n tính ti n c a ụ ọ đá d c tr c
ụ ế ể ặ ọ (ăn dao d c tr c) ho c di chuy n tính ti n theo
ụ ặ ướ h ể ng ngang tr c (ăn dao ngang) ho c chuy n
ủ ế ộ đ ng quay c a chi ti ể t (ăn dao vòng). Chuy n
ụ ể ụ ộ đ ng ph là di chuy n nhanh ặ đá ho c chi
ế ti t.v.v..
ạ ẳ ằ Máy mài ph ng có hai lo i: mài b ng
ệ
Hình 3.10. Công ngh mài
ặ ầ biên đá (hình 3.10c) và m t đ u (hình 3.10d).
ẹ ặ Chi ti ế ượ t đ c k p trên bàn máy tròn ho c ch ữ
ậ Ở ể ế ằ ộ ị nh t. máy mài b ng biên đá, đá mài quay tròn và chuy n đ ng t nh ti n ngang so
ế ế ể ế ộ ị ạ ể ộ ớ v i chi ti t, bàn máy mang chi ti t chuy n đ ng t nh ti n qua l i. Chuy n đ ng quay
ể ủ ể ể ộ ộ ủ c a đá là chuy n đ ng chính, chuy n đ ng ăn dao là di chuy n c a đá (ăn dao ngang)
ủ ể ặ ộ ế ọ Ở ặ ầ ằ ho c chuy n đ ng c a chi ti t (ăn dao d c). máy mài b ng m t đ u đá, bàn có th ể
ữ ủ ể ể ể ặ ậ ộ ộ ộ là tròn ho c ch nh t, chuy n đ ng quay c a đá là chuy n đ ng chính, chuy n đ ng
ầ
ạ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
62
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ủ ế ể ể ặ ộ ị ăn dao là di chuy n ngang c a đá (ăn dao ngang) ho c chuy n đ ng t nh ti n qua l ạ i
ế ế ộ ủ ọ ọ ố ộ ủ c a bàn mang chi ti t (ăn dao d c). M t tham s quan tr ng c a ch đ mài là t c đ ố ộ
đ.103
(cid:0)
ắ c t (m/s). v = 0,5d.(cid:0) [m/s]
ố ộ ườ ủ đ t c đ quay c a đá mài [rad/s]. Trong đó: d đ
ườ Thông th ng v = 30
ng kính đá mài [mm]; (cid:0) 50m/s. ề ề ộ ị ệ ủ ệ ể ặ 3.5.2. Các đ c đi m v truy n đ ng đi n và trang b đi n c a máy mài.
ề ộ 1. Truy n đ ng chính.
ườ ử ụ ề ầ ộ ộ Thông th ỉ ng máy không yêu c u đi u ch nh tóc đ , nên s d ng đ ng c ơ
ồ ồ ở ỡ ặ ộ ắ ể ố ộ không đ ng b rôto l ng sóc. các máy mài c n ng, đ duy trì t c đ c t là không
ướ ế ổ ườ ử ụ ổ đ i khi mòn đá hay kích th c chi ti t gia công thay đ i, th ề ng s d ng truy n
(cid:0) ố ộ ạ ơ ỉ ấ ớ ổ ề ộ đ ng c có ph m vi đi u ch nh t c đ là D = 2 4/1 v i công su t không đ i.
(cid:0) Ở ỏ ườ máy mài trung bình và nh v = 50 80m/s nên đá mài có đ ớ ng kính l n
ả ộ ố Ở ữ ườ ỏ ố ộ thì t c đ quay đá kho ng 1000 vg/ph. nh ng máy có đ ng kính nh , t c đ đá
ơ ặ ề ơ ộ ộ ệ ụ ộ ắ ộ ấ r t cao. Đ ng c truy n đ ng là các đ ng c đ c bi ơ t, đá mài g n trên tr c đ ng c ,
(cid:0) (cid:0) ộ ơ ể ặ ớ ố ộ đ ng c có t c đ (24000 48000 vg/ph), ho c có th lên t i (150000 200000
ồ ủ ộ ộ ế ầ ầ ố ể ơ g/ph). Ngu n c a đ ng c là các b bi n t n, có th là các máy phát t n s cao (BBT
ộ ế ầ ặ quay), ho c là các b bi n t n tĩnh (BBT = thyristor).
(cid:0) ơ ườ ụ ả ộ ị Mômen c n tĩnh trên tr c đ ng c th ng là 15 ứ 20% mômen đ nh m c.
(cid:0) ề ự ơ ấ ủ Mômen quán tính c a đá và c c u truy n l c: 500 600% mômen quán tính c aủ
ầ ơ ưỡ ứ ộ ề ả ầ ơ ộ đ ng c , do đó c n hãm c ng b c đ ng c quay đá. Không yêu c u đ o chi u quay
ơ ộ đ ng c quay đá.
ề ộ 2. Truy n đ ng ăn dao.
ở ỡ ỏ ộ ế a, Máy mài tròn: ề máy c nh , truy n đ ng quay chi ti ồ ơ t dùng đ ng c không đ ng
ấ ố ự ề ề ộ ớ ố ở ớ ỉ ộ b nhi u c p t c đ (đi u ch nh s đôi c c p) v i D = (2 các máy l n thì ộ (cid:0) 4)/1.
ệ ố ộ ế ơ ệ ề ệ ổ ộ ộ dùng h th ng b bi n đ i đ ng c đi n m t chi u (BBĐ ĐM), h KĐT ĐM có
ầ ứ ề ệ ớ ỉ D = 10/1 v i đi u ch nh đi n áp ph n ng.
ọ ủ ỡ ớ ự ệ ề ệ Truy n đ ng ăn dao d c c a bàn máy tròn c l n th c hi n theo h BBĐ
ớ ĐM v i D = (20
ộ (cid:0) 25)/1. ộ ử ụ ỷ ự ề Truy n đ ng ăn dao ngang s d ng thu l c.
ủ ụ ề ẳ ộ ệ ắ ạ ự ề b, Máy mài ph ng: Truy n đ ng ăn dao c a đá th c hi n l p l i nhi u chu k , s ỳ ử
ạ ủ ề ệ ỷ ự ế ị ộ i c a bàn dùng h truy n đ ng
ề ớ ộ m t chi u v i D = (8
ộ ụ ề d ng thu l c. Truy n đ ng ăn dao t nh ti n qua l (cid:0) 10)/1. ụ ề ộ 3. Truy n đ ng ph
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
63
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ử ụ ồ ơ ộ ộ ồ S d ng đ ng c không đ ng b rôto l ng sóc.
ơ ồ ề ể 3.5.3. S đ đi u khi n máy mài 3A161
ượ ặ ụ ủ ể ế Máy mài tròn 3A161 đ c dùng đ gia công m t tr c a các chi ti ề t có chi u
ướ ườ ướ ườ ấ ớ dài d i 1000mm và đ ng kính d i 280mm; đ ng kính đá mài l n nh t là
ớ ệ ơ ồ ề ể ả ơ 600mm. Hình 3.11 gi ộ i thi u s đ đi u khi n máy mài 3A161 (đ n gi n hoá). Đ ng
ầ ơ ệ ố ơ c ĐM (7kW; 930 vg/ph) quay đá mài, ĐT (1,7kW; 930vg/ph) b m d u cho h th ng
ỷ ự ể ự ủ ụ ọ ủ ệ thu l c đ th c hi n ăn dao ngang c a ể đá, ăn dao d c c a bàn máy và di chuy n
ụ ế ặ ỏ ế ơ đá ăn vào chi ti t ho c ra kh i chi ti t; ĐB (0,125kW; 2800vg/ph) b m n ướ c
ế ỷ ự ở t. Đóng m van thu l c nh ờ
ể ế ệ nhanh làm mát; ĐC (0,76kW, 250 (cid:0) 2500vg/ph) quay chi ti các nam châm đi n 1NC, 2NC và các ti p đi m 2KT, 3KT.
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
64
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ơ ồ ề
ể
Hình 3.11 S đ đi u khi n máy mài 3A161
ơ ộ ấ ừ ạ ừ ế ố Đ ng c quay chi ti ế ượ t đ c cung c p t khu ch đ i t KĐT. KĐT n i theo s ơ
ế ợ ệ ớ ộ ỉ ộ ư ồ ầ đ c u 3 pha k t h p v i các điot ch nh l u, có 6 cu n dây làm vi c (CD ~), 3 cu n
ề ể ộ ượ ố ớ ư ệ ỉ dây đi u khi n CK1, CK2, CK3. Cu n CK3 đ ạ c n i v i đi n áp ch nh l u 3KL t o
ứ ừ ủ ạ ừ ừ ể ả ộ ộ ồ ị ra s c t ệ hoá chuy n d ch. Cu n CK1 v a là cu n ch đ o, v a là ph n h i âm đi n
th
cđ l y trên bi n tr 1ĐT, còn đi n áp ph n h i U
ủ ạ ầ ứ ế ệ ấ ả ở ồ ệ áp ph n ng. Đi n áp ch đ o U
ầ ứ ặ ơ ộ ộ ệ ấ l y trên ph n ng đ ng c . Đi n áp đ t vào cu n dây CK1 là:
UCK1 = Ucđ Ufh = Ucđ kUư
ồ ươ ả ộ ộ ệ ộ ơ Cu n CK2 là cu n ph n h i d ầ ứ ng dòng đi n ph n ng đ ng c . Nó đ ượ c
ứ ấ ủ ư ệ ế ộ ỉ ố n i vào đi n áp th c p c a bi n dòng BĐ qua b ch nh l u 2CL. Vì dòng đi n s ệ ơ
ỷ ệ ớ ầ ứ ệ ộ ế ấ c p bi n dòng t v i dòng đi n ph n ng đ ng c (I ơ 1 = 0,815Iư) lên dòng đi nệ l
ầ
ạ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
65
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ộ ỷ ệ ớ ầ ứ ứ ừ ệ ồ ượ trong cu n CK2 cũng t v i dòng đi n ph n ng. S c t l ả hoá ph n h i đ ề c đi u
ở ỉ ờ ế ch nh nh bi n tr 2BT.
cđ (nhờ
ố ộ ộ ơ ượ ủ ạ ề ệ ằ ổ ỉ T c đ đ ng c đ c đi u ch nh b ng cách thay đ i đi n áp ch đ o U
ơ ở ứ ể ế ặ ở ộ ấ ả ố ầ bi n tr 1BT). Đ làm c ng đ c tính c vùng t c đ th p, khi gi m U ả cđ c n ph i
ệ ố ồ ươ ả ệ ậ ườ ặ ẵ tăng h s ph n h i d ng dòng đi n. Vì v y, ng i ta đã đ t s n khâu liên h c ệ ơ
ữ ượ ủ khí gi a các con tr t c a 2BT và 1BT.
ủ ộ ự ể ậ ặ ơ ươ Đ thành l p dad c tính tĩnh c a đ ng c ta d a vào các ph ng trình sau:
:
(cid:0)1CKU
ệ ổ ộ Đi n áp t ng trên cu n CK1 là
(cid:0)1CKU
= Ucđ Uư + Kqđ2.UCK2 = Ucđ Uư + Kqđ2.Ki.Iư
Trong đó:
ổ ề ệ ộ UCK2 = Kqđ2.Ki.Iư đi n áp trên cu n CK2 quy đ i v CK1.
ạ ừ ớ ứ ệ ế ộ ả ế ệ ủ ằ ở ể ủ S c đi n đ ng c a khu ch đ i t (v i gi thi t đi m làm vi c c a nó n m ạ đo n
(cid:0)1CKU
ế tuy n tính): EKĐT = KKĐT.
ệ ố ủ ệ ạ ế Trong đó: KKĐT h s khu ch đ i đi n áp c a KĐT.
ươ ầ ứ ệ ạ ằ Ph ng trình cân b ng đi n áp trong m ch ph n ng là :
EKĐT = K (cid:0) (cid:0) + Rư (cid:0)
ừ ươ ộ ố ế ậ ổ T các ph ng trình (52), (53), (54); sau m t s bi n đ i ta nh n đ ượ c
[R
.(R
+ K
.K
+ K ư
ưĐ
)].I ư
Đ
.K i
qđ2
KĐT
.K K Đ
KĐT
cđ
=
(1 + K
)
(1 + K
KĐT
.U - ) KĐT
ươ ủ ệ ư ặ ph ng trình đ c tính tĩnh c a h nh sau:
ệ ủ ơ ồ ề ể ự ộ Nguyên lý làm vi c c a s đ đi u khi n t đ ng:
ơ ồ ể ề ở ế ộ ử ế ộ S đ cho phép đi u khi n máy ch đ th máy và ch đ làm vi c t ệ ự
ở ế ộ ử ắ ượ ị ộ đ ng. ch đ th máy, các công t c 1CT, 2CT, 3Ct đ c đóng sang v trí 1. M ở
ở ộ ể ấ ơ ờ ộ ờ ồ ằ máy đ ng c ĐT nh nút n MT, sau đó có th kh i đ ng đ ng th i ĐM và ĐB b ng
ấ ộ ơ ượ ở ộ ấ nút n MN. Đ ng c ĐC đ ằ c kh i đ ng b ng nút n MC.
Ở ế ộ ự ộ ạ ộ ủ ạ ồ ch đ t đ ng, quá trình ho t đ ng c a máy g m ba giai đo n theo th t ứ ự
sau:
ư ụ ế ỷ ự ề ờ 1) Đ a thanh đá vào chi ti ộ t gia công nh truy n đ ng thu l c, đóng các
ơ ộ đ ng c ĐC và ĐB.
ồ ự ộ ủ ể ộ ờ 2) Mài thô, r i t đ ng chuy n sang mài tinh nh tác đ ng c a côntg t c t ắ ơ .
ự ộ ư ụ ế ệ ắ ộ ơ 3) T đ ng đ a nhanh ỏ đá ra kh i chi ti t và c t đi n các đ ng c ĐC, ĐB.
ầ
ạ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
66
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ướ ế ạ ị Tr ề c h t, đóng các công tăc 1CT, 2CT, 3CT sang v trí 2. Kéo tay g t đi u
ượ ố ể ụ ế ể khi n (đ ề ị c b trí trên máy) v v trí di chuy n nhanh đá và chi ti ờ ệ ố t (nh h th ng
ỷ ự ụ ế ầ ế ắ ộ thu l c). Khi ị đá đi đ n v trí c n thi t, công t c hành trình 1KT tác đ ng, đóng
ắ ơ ạ ộ ơ ượ m ch cho cu n dây công t c t ộ KC và KB, các đ ng c ĐC và ĐB đ ở ộ c kh i đ ng.
ỷ ự ủ ề ờ ộ ồ ượ ở ộ Đ ng th i truy n đ ng thu l c c a máy đ ắ c kh i đ ng. Quá trình gia công b t
ế ắ ạ ộ ạ ầ đ u. Khi k t thúc giai đo n mài thô, công t c hành trình 2KT tác đ ng, đóng m ch
ủ ể ệ ế ơ ộ ộ cu n R le 1RTr. Ti p đi m c a nó đóng đi n cho cu n dây nam châm 1NC, đ ể
ỷ ự ủ ụ ể ả ổ ố ộ ư ậ ạ chuy n đ i van thu l c, làm gi m t c đ ăn dao c a đá. Nh v y, giai đo n mài
ắ ầ ướ ế ầ ạ ắ tinh b t đ u. Khi kích th c chi ti t đã đ t yêu c u, công t c hành trình 3KT tác
ể ế ệ ạ ơ ộ ơ ộ ộ đ ng, đóng m ch cu n R le 2RTr. Ti p đi m R le này đóng đi n cho cu n nam
ỷ ự ư ể ể ổ ụ ề ị ầ châm 2NC đ chuy n đ i van thu l c, đ a nhanh đá v v trí ban đ u. Sau đó,
ắ ơ ệ ắ ơ ượ ắ ụ ồ ắ công t c 1KT ph c h i c t đi n công t c t ộ KC và KB; đ ng c ĐC đ ệ c c t đi n
ượ ắ ơ ộ ờ ơ ủ ấ ộ ộ ế ố và đ c hãm đ ng năng nh công t c t ẻ H. Khi t c đ đ ng c đ th p, ti p đi m
ố ộ ắ ơ ệ ở ơ ộ ủ ế ể ắ ắ R le t c đ RKT m ra, c t đi n cu n dây công t c t ệ H. Ti p đi m c a H c t đi n
ơ ế ầ ứ ỏ ở ộ tr hãm ra kh i ph n ng đ ng c , k t thúc quá trình hãm.
ị ệ ệ ử 3.6 Trang b đi n đi n t máy cán
ệ ệ ề 3.6.1 Khái ni m v công ngh cán
ự ể ứ ằ ạ ộ ổ Cán là m t hình th c gia công b ng áp l c đ làm thay đ i hình d ng và kích
ướ ủ ậ ẻ ủ ạ ự ể ế ạ th c c a v t th kim lo i d a vào bi n d ng d o c a nó.
ấ ộ ứ ế ẻ ạ ầ ọ Yêu c u quan tr ng trong quá trình cán là ng su t n i bi n d ng d o không đ ượ c
ạ ẫ ờ ồ ữ ượ ộ ề ớ l n, đ ng th i kim lo i v n gi c đ b n cao. đ
ế ứ ấ ộ ế ẻ ả ệ ộ ạ Ta bi ạ t ng su t n i bi n d ng d o gi m khi nhi ự t đ kim lo i tăng, nên th c
ượ ử ụ ể ả ự ượ ế t cán nóng hay đ c s d ng đ gi m l c cán và năng l ng tiêu hao trong quá
trình cán.
ườ ệ ấ ạ ẳ ầ ợ ỏ ướ Tr ng h p do yêu c u công ngh , ch ng h n: cán thép t m m ng d i 1mm
ẽ ả ẩ ả ộ ớ ớ thì ph i cán ngu i vì cán nóng s sinh l p v y khá dày so v i thành ph m. Căn c ứ
ệ ộ ế ể theo nhi
ở ố ộ t đ trong quá trình tái k t tinh đ phân chia cán ngu i và cán nóng thì đ i 0 (cid:0) 6500C, nên có th coi khi cán thép ể ệ ộ ướ t đ d i 400 nhi t đ đó là 600
0 (cid:0)
ộ ở ệ ộ ệ ộ ớ v i thép, nhi (cid:0) 4500C là cán ngu i, cán thép nhi t đ trên 600 6500C là cán nóng.
3.6.1.1 Máy cán
ạ
ầ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
67
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ạ ể ự ệ ế ẻ ạ Máy cán th c hi n nguyên công chính là làm bi n d ng d o kim lo i đ có
ạ ướ ạ ượ ố ữ ẹ hình d ng và kích th c mong mu n. Kim lo i đ c nén ép và k p kéo qua gi a 2
ụ ượ ề tr c cán quay ng c chi u nhau.
ộ ườ ư ậ ộ M t máy cán th ng có các b ph n chính nh trên hình 3.13:
ụ ụ ề ồ ộ a, H p cán ố : g m 2 tr c cán, 9 hay nhi u tr c cán (10,11 – Hình 3.13.d) mà g i
ụ ặ ể ị ụ ể ươ ứ ẳ tr c đ t trên thân máy 12. Tr c cán có th d ch chuy n theo ph ng th ng đ ng và
ế ị ẹ ụ ướ ụ ườ ị ở ị đ nh v b i các thi t b k p tr c, còn tr c d i th ặ ố ị ng đ t c đ nh.
ơ ấ ế ị ụ ệ ể ỳ b, C c u và thi t b truy n ấ ạ ề : có th khác nhau tu theo nhi m v và c u t o
Ở ư ở ầ ớ máy cán. các máy cán l n (cán thô, cán thép lá d y) cũng nh các máy cán t c đ ố ộ
ụ ượ ẽ ừ ề ơ ệ ộ ớ l n thì các tr c cán đ ộ c truy n đ ng riêng r t 2 đ ng c đi n riêng 3 (hình 313, a
ở ơ ệ ộ ộ ụ ề ộ và b) ả các máy cán khác thì truy n đ ng các tr c cán do m t đ ng c đi n đ m
ệ ộ ộ nhi m thông qua h p bánh răng 4 (hình 313 c và d) h p bánh răng có cácbánh răng
ườ ỷ ố ế ố ụ ề ể ề ộ cùng đ ng kính (t s truy n i=1) đ truy n đ ng cho các tr c cán. N u t c đ ộ
ơ ệ ợ ố ủ ụ ộ ườ ẫ ộ ộ đ ng c đi n không phù h p t c đ quay c a tr c cán thì trên đ ng d n đ ng t ừ
ơ ệ ớ ụ ặ ả ố ộ ố ố ớ ộ đ ng c đi n t ụ i tr c cán có h p gi m t c ho c tăng t c 5 và kh p n i chính 7. Tr c
ể ẫ ộ ừ ộ ơ ườ ẽ ề ộ ợ chính 2 dùng đ d n đ ng t đ ng c ( tr ng h p truy n đ ng riêng r ) ho c t ặ ừ
ườ ề ợ ộ ớ ụ ụ ộ h p bánh răng (tr ng h p truy n đ ng chung) t i các tr c cán. Do tr c cán trên có
ổ ộ ể ị ữ ể ể ả ố ụ th d ch chuy n lên xu ng đ thay đ i đ dày cán, nên kho ng cách gi a hai tr c
ụ ề ầ ậ ổ ớ ủ chính cũng thay đ i. Do v y 2 đ u c a các tr c chính đ u có kh p n i đ u. ố ầ Ở các
ỏ ố ộ ổ ộ ố ộ ữ ộ ơ ị máy cán đòi h i t c đ n đ nh thì gi a đ ng c 3 và h p t c đ 4 còn có bánh đà.
ộ ể ụ ườ c, Đ ng c đi n
ề ơ ệ : Đ truy n đ ng tr c cán th ồ ạ ấ ụ
ơ ơ ồ ồ ộ ộ ượ ụ ấ ấ c dùng cho máy cán liên t c công su t
ượ ề ề ả ộ c dùng cho các máy cán đ o chi u (máy cán quay
ạ ộ ng dùng các lo i sau: ộ ỏ Đ ng c không đ ng b roto l ng sóc cho máy cán liên t c công su t nh . ộ Đ ng c không đ ng b roto dây qu n đ l n ớ ơ ệ ộ Đ ng c đi n m t chi u đ ị ậ thu n ngh ch) 3.6.1.2 Phân lo i máy cán
ề ạ Có nhi u cách phân lo i máy cán.
ọ ủ ả a. Theo tên g i c a s n ph m sau khi cán:
ẩ ườ ườ ụ ụ ng kính tr c cán Ф = (800 ÷ 1300)mm. ng kính tr c cán Ф = (1100 ÷ 1150)mm.
ườ ữ ữ ng ray, thép góc thép ch U, thép ch I) có đ ườ ng
ườ 1 Máy cán thô, có đ ấ 2 Máy cán t m có đ 3 Máy cán thép hình (đ kính phôi cán Ф = (750 ÷ 900)mm. ụ 4 Máy cán dây có đ ng kính tr c cán Ф = (250 ÷ 350)mm.
ạ b. Theo nhi
0< 4000C.
ộ ệ ộ ủ ệ ộ t đ cán có hai lo i: 5 Máy cán ngu i khi nhi t đ c a phôi cán có t
ầ
ạ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
68
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
6 Máy cán nóng khi nhi
0 > 6000C.
ệ ộ ủ t đ c a phôi cán có t
ạ
ệ c. Theo công ngh cán có hai lo i: ả
ậ ả ị ề ụ 7 Máy cán liên t c không đ o chi u. ề 8 Máy cán đ o chi u thu n ngh ch
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
69
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ấ ạ ủ
Hình 3.13. Nguyên lý c u t o c a máy cán
ượ
ệ Công ngh cán thép đ
c mô t
ả như hình 3.14. ị ộ
ố ặ ư 3.6.1.3 Các tham s đ c tr ng cho máy cán
ạ Khi cho phôi kim lo i vào h p cán, phôi b
ụ ặ ữ ẹ k p và ép ch t gi a hai tr c cán quay
ượ ả ề ủ ề ế ng c chi u nhau, k t qu b dày c a phôi
ủ ề ả ố gi m xu ng, chi u dài c a phôi tăng lên và
ề ộ chi u r ng tăng lên chút ít.
ủ ụ ế ố ệ N u coi hai tr c cán c a máy gi ng h t
ượ ề ố nhau, quay ng c chi u nhau cùng t c đ ộ
ệ
Hình 3.14 Công ngh cán thép
ề ồ ơ và phôi cán có c tính đ ng đ u nhau, kí
ạ ượ ệ ủ hi u các đ i l ng c a phôi là:
ề ộ ủ ề H b dày phôi; B b r ng c a phôi;
ủ ề ế ệ ủ L chi u dài c a phôi; F ti t di n c a phôi
ố ủ ỉ ố ủ ớ ướ ỉ ố ủ V i ch s 1 c a các thông s c a phôi tr c khi cán và ch s 2 c a các thông s ố
ủ c a phôi sau khi cán ta có: L2 > L1; H2 < H1; F2 < F1
(cid:0)
2 (cid:0)
ố ơ ả 1. Các thông s c b n
1
L L 1
n
(cid:0)
(cid:0)
(cid:0) ệ ố a) H s kéo dài:
1
i 1
(cid:0)
(cid:0) (cid:0) ệ ố ầ Sau n l n cán, ta có h s kéo dài là: (cid:0)
1 = V2 thì:
F 1 F 2
L 2 L 1
1
(cid:0)
(cid:0) (cid:0) (cid:0) ủ ế ể ổ N u coi th tích c a phôi là không đ i V
H H
V 2 F 2 V 1 F 1 BH . 1 1 BH . 2
2
2
F 1 F 2
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ộ ở ộ ế N u coi đ n r ng không đáng k B ể 1= B2 thì:
L 2 L 1 ạ
αạ ươ ứ ớ b) Góc ngo m (hình 3.15) t ng ng v i cung ngo m AB
ệ ề ạ ượ c ể ụ 2) Đi u ki n đ tr c cán ngo m đ
phôi
ụ ạ ượ Tr c cán ngo m đ c phôi và cán ép
ệ ế ấ ờ ượ đ c là nh ma sát ti p xúc xu t hi n trên
ụ ạ cung ngo m AB khi tr c cán quay. Ngoài
ụ
ụ
ể
ồ ự Hình 3.15 Bi u đ l c tác d ng lên tr c cán
ự ẩ ủ ự l c T kéo phôi vào còn có l c P đ y ra c a
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
70
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ế ự ủ ụ ạ ẩ ớ ơ ự phôi. N u l c c a phôi đ y ra l n h n l c kéo vào thì tr c cán không ngo m đ ượ c
phôi.
ồ ự ụ ể ể ễ Bi u đ l c tác d ng lên phôi cán bi u di n trên hình 3.15.
ể ụ ự ạ ượ ấ ằ Phân tích hai l c trên ta th y r ng: đ tr c cán ngo m đ c phôi thì:
α
α Tx > Px hay T. cos > P.sin T > P.tg α
ộ a) Đ nén ép tuy t đ i: ệ ố ∆h = H1 – H2
ừ T hình 3.14 ta có: H1 = H2 + 2BC
= 2(OB – OC) = 2R(1cos ) α
∆h = 2 ∆h = D(1cos ) α
ườ ụ Trong đó D đ ng kính tr c cán;
ụ R bán kính tr c cán.
ộ ở ộ ề b) Đ n r ng theo chi u ngang: ∆b = B2 – B1
ứ ứ ệ ể ể Theo công th c kinh nghi m, có th tính theo bi u th c sau: ∆b = a.∆h
ế ả ệ ố ớ ưở ệ ộ ủ v i: h s a có xét đ n nh h ng nhi t đ c a phôi cán a = (0,25 ÷ 0,35)
ậ c) Vùng ch m sau và vùng v ượ ướ t tr c
ố ộ ủ
ậ
ỏ ơ ố ộ
ủ
ụ
Vùng ch m sau là vùng khi t c đ c a phôi V
1 nh h n t c đ dài c a tr c cán V
1< V.
ẽ ế ầ ạ ạ Khi cán thép, trong vùng bi n d ng (ph n g ch chéo trên hình 3.14) s có hai vùng:
2 l n h n t c đ dài c a phôi V
2 > V.
ố ộ ủ ơ ố ộ ủ ớ Vùng v ượ ướ t tr c là khi t c đ ra c a phôi V
ộ ượ ướ ượ ặ Đ v c đ t tr ư c đ c tr ng b i t ở ỷ ố s :
V
s
V 2%
V ố ộ
(cid:0) (cid:0)
ụ ớ v i V t c đ dài tr c cán;
ố ộ ỏ ụ ủ V2 t c đ ra c a phôi kh i tr c cán
ự ế ấ Trên th c t , khi cán t m dày s% = (3 ÷
ấ ỏ 5), còn khi cán t m m ng s% = (11 ÷
15)
1< V < V2.
ư ậ Nh v y ta có V
ố ộ ủ ế ạ Trong vùng bi n d ng, t c đ c a phôi s ẽ
2 nên s có m t ti
ộ ế ẽ tăng t Vừ 1 đ n Vế ệ t di n
ộ ủ ủ ụ ằ ố ố ộ ệ ế ế nào đó t c đ c a phôi b ng t c đ dài c a tr c cán (ti t di n NN’). Ti
ế ệ ớ ạ ọ ế ệ ượ đ ọ c g i là ti t di n t i h n (có tên g i khác là ti ệ t di n này t di n trung bình). Góc tâm β
ắ ớ ượ ọ ớ ạ ươ ứ t ng ng v i cung ch n NB đ c g i là góc t i h n.
ạ
ầ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
71
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
(cid:0)
(cid:0)
(cid:0)
1.
2
(cid:0) (cid:0) 2
2
ms
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ớ ạ ứ ể ể Góc t i h n có th tính theo bi u th c sau: (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)
Trong đó: δms là góc ma sát.
ự ặ ụ d) Áp l c đ t lên tr c cán trong quá trình cán thép
ộ ự ể ắ ộ ở ế ụ ủ ạ ặ Khi cán, tr c cán đ t lên phôi m t l c đ th ng n i tr bi n d ng c a phôi. Ngoài
ả ự ủ ộ ự ặ ụ ra, ph n l c c a phôi cũng gây ra m t l c đ t lên tr c cán.
tx là di n tích ti p xúc gi a tr c cán và phôi
ế ấ ữ ụ ệ ế N u g i P ọ tb là áp su t ép trung bình và F
tb.Ftx
ộ ụ ả ự ằ ặ ầ thì ph n l c toàn ph n đ t lên m t tr c cán b ng: P = P
2;
2.
ấ Trong đó: Ptb áp su t ép trung bình, N/mm
ệ ế Ftx di n tích ti p xúc, mm
ế ố ị ố ụ ề ấ ộ Tr s áp su t ép trung bình ph thu c vào nhi u y u t sau đây:
ọ ủ ầ 1 Thành ph n hoá h c c a phôi
ệ ộ ủ 2 Nhi t đ c a phôi.
3 Đ dày c a phôi (B
1), đ nén ép (∆h) và m t s y u t
ủ ộ ộ ố ế ố ụ ộ ph khác.
B
B 1
2
l .
4
F tx
lB . tb
2
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) [mm2] (cid:0) (cid:0)
(cid:0)
ạ ắ Trong đó l là dây cung AB ch n góc ngo m . α
l
AB
D
sin.
2
(cid:0)
(cid:0)
(cid:0) (cid:0) ầ Tính g n đúng: [mm]
1
sin
2
cos 2
(cid:0)
(cid:0) (cid:0) Trong đó:
sin
h D
2
2
(cid:0) (cid:0) α ế Đã bi t ∆h = (1 – cos )D; nên
Dl .
hR .
h D
2
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ừ T đó suy ra: [mm]
ụ Vì R = D/2 : bán kính tr c cán.
ộ ụ ứ ể ằ ự ặ Thay vào bi u th c trên ta có áp l c đ t lên m t tr c cán khi cán b ng:
[N] (614)
(cid:0)
ị ố ấ ượ ứ ố Tr s áp su t ép trung bình đ c tính theo công th c Xêlic p:
1
2
.
AA .
H 2 (cid:0) h .(
)1
(cid:0) Ptb = 1,15kc. (cid:0) (cid:0)
ể ớ ạ ả ủ Trong đó: kc đi m gi i h n nóng ch y c a phôi;
ượ δ góc ma sát tr t;
ạ
ầ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
72
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
;
ủ ề ớ ạ H0 b dày c a phôi ở ế ti ệ t di n gi i h n.
ố ỹ ụ ượ ễ ể ậ ủ Các thông s k thu t c a phôi và tr c cán đ ẽ c bi u di n trên hình v :
ậ ị
ặ
ườ ề ả ậ
ổ ợ ậ ị t b ph
ể ng dùng đ cán thô. ụ ế ị h p máy cán nóng thu n ngh ch, ngoài các h p cán còn có các thi ậ ở ộ t phôi v.v…
ẽ ướ ệ i thi u băng chuy n máy cán nóng thô 1150.
ị ệ 3.6.2. Trang b đi n máy cán nóng thu n ngh ch (CNTN) ệ ể 3.6.2.1. Đ c đi m công ngh ị Máy cán nóng quay thu n ngh ch (máy cán nóng đ o chi u) th Trong t ắ ư nh : băng lăn, dao c t, xe ch phôi, máy l ề ớ Hình v d i đây gi
ế ể ụ ằ ng thép đ
ừ ể ượ ậ ỗ ượ ưở i 20 lò và m i lò nung có th ch a đ
ầ ỏ ở
ỏ ậ ế
ỏ ố
ườ Ở ể ể ỗ ầ đây trong tr
ậ ỏ ậ ố c v n chuy n đ n là nung 2 b ng c u tr c 1, s lò phân x Phôi thép t ố ể ứ ớ c 4 ÷ 8 th i thép có kh i nung có th lên t ở ượ ư ấ ượ ng (5 ÷ 25) t n/th i. Sau đó các th i thép đ l c đ a lên các xe ch phôi 3 và ch ể ỏ ố ượ ế ng th i thép. Bàn quay 6 dùng đ đ n băng lăn ti p nh n 4. Bàn cân 5 đ cân kh i l ợ ế ầ ườ t có th quay 1 góc t ng h p c n thi quay th i thép cho đúng h i đa 1800). Băng lăn 7 và 8 đ đ a th i thép đ n h p cán 10. Sau m i l n cán, th i thép ỏ ộ ế ướ ượ ầ ợ ộ đ ng h p c n 0 nh máy l ờ ế thi ỏ ể ướ ng (trong tr ỏ ể ư i các băng lăn tr ộ t đi m t góc 90 ở ạ c v n chuy n tr l ể ậ t, th i thép có th l c h p cán. t 9.
ầ
ạ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
73
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ầ ế
ạ ẩ ượ ư ẩ c đ a qua băng lăn 11, 12 ắ ư ớ i máy c t phân đo n 14 theo kích ế i băng xích 15, băng lăn 16 và máy đ y lên bàn x p
ộ ộ ơ ề ế ả ướ c quy đ nh. Sau đó chuy n t ứ ấ ể
ộ ị ế ấ ể ề ạ
ậ ế ộ ư ộ
ạ ộ ụ ư ơ ộ
ề ệ ở ế ộ ấ ặ ầ ề ệ ớ ạ ờ
ủ ộ
tr ng thái quá t i (2,5 ÷ 3)M ế ị ố ớ ề ữ ể ầ ư ở ầ ố ả i, đm . Từ ề t b truy n
ố ộ ầ
ề ầ ố ề ệ ặ ậ
ố Khi k t thúc l n cán cu i cùng, phôi cán thành ph m đ ạ và đ n máy đánh v y làm s ch 13 và sau đó đ a t ể ớ ị th 17 ch t vào kho ch a 18. Đ ng c 19 dùng đ truy n đ ng h p cán 10. ề ỳ ừ Các máy cán nóng quay thu n ngh ch có nhi u ki u, nhi u lo i, k t c u tu t ng ệ ủ ệ ụ lo i cũng khác nhau nh ng ch đ làm vi c c a h truy n đ ng tr c cán nh nhau. ề ặ Đ ng c truy n đ ng tr c cán làm vi c ch đ r t n ng n : đ c tr ng b i t n s ệ ở ạ đóng c t đi n l n (có máy đ t 1500 l n/ gi ) và luôn làm vi c ể ạ ớ ơ ộ lúc ngo m phôi, mômen c a đ ng c truy n đ ng có th đ t t ể ư ữ nh ng đ c đi m trên, ta có th đ a ra nh ng yêu c u chính đ i v i thi ộ ư đ ng tr c cán c a máy cán thép nh sau: ỉ 1 Ph m vi đi u ch nh t c đ yêu c u D = 10:1. ắ ớ ớ ộ 2 Ph i làm vi c v i đ tin c y cao trong đi u ki n n ng n (t n s đóng c t l n, ả ắ ạ ặ ụ ạ ả ườ ủ ề ệ ng xuyên quá t i) th
ộ ệ ề
ị ậ ươ ườ ử ụ ề ng pháp truy n ng s d ng hai ph
ơ ề ề ụ ộ ộ
ả ủ ộ ơ ồ ề
ụ ứ ạ c c a hai tr c cán yêu c u ph i nh nhau.
ơ ọ ộ ẽ ể
ầ ụ ơ ồ ề ướ ủ ơ ể ả ư ơ ồ ộ ư ng pháp này là s đ đi u khi n đ n gi n, nh ng s ướ ủ ầ ả ư ng pháp này có u đi m là: s đ đ ng h c đ n gi n, ệ ố c c a hai tr c cán không yêu c u gi ng nhau, nh ng s đ nguyên lý đi n
ộ ầ ệ ế ề ộ ụ t.
ộ ề ơ ộ ộ ộ ơ ệ
ỉ ố ơ ộ ộ ượ ự ề ầ ộ ệ c th c hi n
ả ề
ủ ộ ầ ứ ặ ổ ơ
ừ ủ ộ ự ệ ơ thông kích t
c a đ ng c . ế ờ hai vùng ti n hành không đ ng th i và không ph
ồ ơ ồ ề ỉ ơ ồ ộ ẫ ệ ể
ủ ơ ồ ấ
ượ ấ ồ ừ ề ơ c c p ngu n t
ừ ủ ừ hai máy phát 1F(3) và 2F(4) ượ ấ c c p ấ ượ c c p
ạ ừ ệ ngang MĐKĐF(14).
ừ ế
ộ 3.6.2.2. H truy n đ ng h p cán trong máy CNQTN Trong máy cán nóng quay thu n ngh ch th ộ đ ng. ờ ộ ộ Truy n đ ng nhóm: là dùng m t đ ng c truy n đ ng quay hai tr c cán nh h p Ư ể ơ ư ươ bánh răng. u đi m c a ph ọ ồ ộ đ đ ng h c ph c t p, kích th ươ Truy n đ ng riêng r : ph kích th ỗ ộ ứ ạ ph c t p, c n đ n hai đ ng c , m i đ ng c truy n đ ng m t tr c riêng bi ệ ố ề a) H th ng truy n đ ng đi n (truy n đ ng nhóm) h p cán trong máy cán nóng ậ ị quay thu n ngh ch (CNQTN) ề D i đi u ch nh t c đ đ ng c truy n đ ng yêu c u D = 10:1 và đ ỉ đi u ch nh hai vùng: ướ ố ộ ơ ả đm) Vùng d i t c đ c b n (n < n ằ ệ ệ ự Th c hi n b ng cách thay đ i đi n áp đ t vào ph n ng c a đ ng c . ố ộ ơ ả Vùng trên t c đ c b n ( n > n đm) ừ ả ằ Th c hi n b ng cách gi m t ụ ộ ở ố ề Quá trình đi u ch nh t c đ thu c l n nhau. S đ nguyên lý đi n trên hình 611 và s đ đi u kh n trên hình 5 12. * C u trúc c a s đ : ụ ộ ộ Đ ng c truy n đ ng tr c cán Đ(1) đ ộ ừ ủ ố n i song song nhau. Cu n kích t c a hai máy phát KT1F(5) và KT2F(5) đ ộ ồ ừ FKF(6). Cu n kích t ngu n t máy kích t c a máy phát KTFKF(14) đ ồ ừ ế máy đi n khu ch đ i t ngu n t ạ ệ Máy đi n khu ch đ i MĐKĐF có các cu n kích t ệ sau: ả ủ ộ ề ự ộ ơ ằ ứ 1 AKĐF(15) cu n đi n áp th c hi n ch c năng đ o chi u quay c a đ ng c b ng
ộ ắ ơ hai công t c t ệ 1N(15) và 1T(15).
ầ
ạ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
74
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ủ ạ ệ ả ộ ồ ồ
ư ắ ờ ộ 2 CĐKĐF(9) là cu n ch đ o đ ng th i là cu n ph n h i âm đi n áp có ng t. ệ ủ Nguyên lý làm vi c c a khâu này nh :
ss l y trên bi n tr
ệ ệ ế
ộ ặ ấ ộ
ủ ằ ặ ị
ủ ệ ẽ ộ
ệ ệ ị ưỡ ộ ứ ng b c.
ở ỏ ơ Khi đi n áp máy phát 1F và 2Fcòn nh h n đi n áp so sánh (U ằ 2R(10), m t trong hai điôt 1CL ho c 2CL khoá nên dòng trong cu n CĐKĐF b ng không. Khi đi n áp c a máy phát 1F và 2F tăng b ng giá tr so sánh thì 1CL ho c 2CL thông, dòng đi n trong cu n CĐKĐF khác không, có s làm đi n áp c a máy phát 1F và 2F không b tăng nhanh m t cách c
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
75
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ồ ở ệ ế ạ ừ KĐT(11).
ế ế
ị ộ ộ ể ệ ể ể ệ ọ
ổ
ộ ủ ạ ổ ị ố ệ ị ố ệ ằ ổ ở ế ấ
ố gia t c 1Y, 2Y, 3Y.
ế
ắ ợ ả ề ồ ộ ằ ị ạ ả ng h p b quá t
ạ
ệ ộ ế ệ ư ầ ứ ỏ ơ ề ộ ơ
ệ ộ i < Uss v i Uớ
ế ặ
i, khi I
ấ ộ
ườ ủ ệ ề
ơ ộ
ồ ừ ở ộ ế ế ạ ị khu ch đ i KĐTĐ(19). Khu ch đ i t ả c c p ngu n t
ế ượ ấ ừ ngu n khu ch đ i t c c p t Đi n áp trên bi n tr 2R đ ố ộ ạ ừ KĐTF có hai cu n kh ng ch : Khu ch đ i t ầ AKĐTF(12): là cu n đi n áp (cu n d ch chuy n) đ ch n đi m làm vi c ban đ u ủ c a KĐT. ủ ể CĐKĐTF(13): là cu n ch đ o dùng đ thay đ i thay đ i tr s đi n áp ra c a ắ KĐTF, chính là thay đ i tr s đi n áp so sánh l y trên bi n tr 2R b ng các công t c ơ t ộ ệ ủ ộ + DKĐF(16): là cu n ph n h i âm dòng có ng t, nh m h n ch dòng đi n c a đ ng ệ ủ ườ ơ ơ ả i. Nguyên lý làm vi c c a c , b o v đ ng c truy n đ ng trong tr khâu h n ch dòng nh sau: ắ ư ị ố Khi dòng đi n ph n ng trong đ ng c truy n đ ng còn nh h n tr s dòng ng t I ị ố ng = (2,25 ÷ 2,5)Iđm] , đi n áp U i = Iư(Zcp + ZCB), còn Uss = Uab < Ing [tr s I ho c Uặ ở ấ bc l y trên bi n tr 4R(17). Khi đó điôt 5Đ, 6Đ ho c 7Đ, 8Đ khoá, dòng trong ư ≥ Ing, Ui ≥ Uss , khi đó 2 trong 4 điôt trên sẽ ượ ạ ằ ộ cu n DKĐF b ng không. Ng c l ử ừ ủ ộ ệ c a cu n DKĐF, thông, dòng đi n trong cu n DKĐF khác không, do tính ch t kh t ơ ạ ạ ặ ả đi n áp phát ra c a 1F và 2F gi m nhanh v không t o ra đ ng đ c tính c d ng ế ệ ả i. Đi n áp trên bi n tr 4R(17) máy xúc b o vê cho đ ng c không b cháy khi quá t ố ạ ừ ượ ấ KĐTĐ có hai cu n kh ng đ ch : ế
ể ể ệ ể ộ ọ ị ộ 1 Cu n AKĐTĐ(20) là cu n đi n áp (cu n chuy n d ch) dùng đ ch n đi m làm
vi c c a KĐT.
ệ ả ộ ồ ừ ủ ộ ơ 2 Cu n DKĐTĐ(26) là cu n ph n h i âm dòng đi n kích t ề c a đ ng c truy n
ộ ệ ủ ộ đ ng ộ
ộ ủ ừ
ộ ả ả ồ ồ ệ ủ
ư ế ệ ệ ở ạ ầ
ầ ủ ầ ồ ừ ộ
ệ ổ ở ị ằ
FKF = const), c u cân b ng [R2.R4 = R3.(Z ủ ấ
ệ ộ
ế ả ầ
ộ FKF(7). Nguyên ượ ố c n i vào ượ ấ c c u thành KT1F và KT2F. Khi KT1F + i khi đi n áp phát ra c a máy ả ừ có tính c m, c u m t cân ề ặ ẽ c ho c cùng chi u
ượ ẽ ổ ủ ộ ị
ủ ổ đ ng t ng c a MĐKĐF b ng:
ề + MKĐF(27): là cu n ph n h i m m đi n áp c a máy phát kích t ề lý làm vi c c a khâu ph n h i m m đi n áp nh sau: Cu n MKĐF đ ườ ệ đ ng chéo c a c u vi phân qua đi n tr h n ch R5. C u vi phân đ ừ 4 vai c u g m các đi n tr R2, R3, R4 và hai cu n kích t t ầ ủ ệ đi n áp phát ra c a FKF n đ nh (U ượ ạ ằ ZKT2F)]. Dòng trong cu n MKĐF b ng không, ng c l ộ phát FKF có xu th tăng hay gi m, do hai cu n kích t ề ủ ằ b ng, dòng trong cu n MKĐF khác không (chi u c a nó s ng ớ ả ệ ế v i dòng trong cu n AKĐF. K t qu đi n áp phát ra c a FKF s n đ nh. ằ ứ ừ ộ S c t FΣ = FAKĐF – FCĐKĐF FDKĐF ± FMKĐF
ạ
ầ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
76
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ỉ ơ ộ ề ư
ơ ặ ự ầ ứ ằ ệ ủ ộ ổ ị ố ổ ằ đm) th c hi n b ng cách thay đ i
ộ ủ ệ ệ
ộ ượ ồ ừ c kích ngu n t
ừ ượ ấ ừ c c p t KTFKĐ(21) đ ộ ơ ừ ả c u máy phát kích t
ộ ạ ế ủ ừ ủ ộ ộ FKĐ(23). Cu n kích t ạ ừ ườ tr máy phát kích ệ máy đi n ệ ng ngang MĐKĐĐ(21). Máy đi n khu ch đ i có các cu n kích
ộ
ỉ ố ề ể ủ ạ
ộ ố ề ệ ộ ớ
ơ ố
ố ả ệ ủ
ơ ố ả ấ ế ố ộ ộ
ồ ộ ả ắ
ộ ặ
ộ
ố ả ệ ề ơ ị ệ ơ ả ả i. ộ ộ ợ ng h p quá t
ộ
ộ ả ượ ườ FKĐ(27). ấ ừ
ồ ố ộ ủ ầ ơ ủ ệ
ằ ơ ệ ườ ừ ủ ộ FKĐ = const). C u cân b ng (R10. Z
ủ ệ ộ ng h p đi n áp phát ra c a FKĐ có xu h
ổ ầ ệ ả ằ ộ
ị ằ ấ ề ượ ẽ
ề ẽ ổ ặ ị ủ
ứ ừ ộ ộ ổ ủ đ ng t ng c a MĐKĐĐ b ng:
ự ề ố ộ ở ơ
vùng 2(n > n ể ề ơ ộ ộ ừ ủ ộ c a đ ng c thông qua đi u khi n dòng kích t ằ ệ đm) th c hi n b ng ừ ủ c a máy
ệ
ế ỉ ế ộ ượ ự ệ ằ ố ố
ả ạ ỉ ộ ượ c đóng kín. Khi KC ệ → → ồ
đm).
ứ ộ
ố ỉ “0” đ n v trí “4” sang bên ph i t t t → ế ố ộ ị t c đ b ng không đ n t c đ đ nh m c (n ị ế 1T(14) = 1 và 2T(15) = 1
ề ề ậ ơ
ế ậ ể ộ ầ ượ ẫ ộ
ế
đmư
ứ ơ ị
ộ ừ ủ ộ ổ ụ ề ố ộ ộ Nh vây đi u ch nh t c đ đ ng c truy n đ ng tr c cán Đ b ng cách thay đ i tr s đi n áp đ t vào ph n ng c a đ ng c (vùng n < n đi n áp phát ra c a MĐKĐF thông qua các cu n kích thích c a nó. ề c a đ ng c truy n đ ng KTĐ(23) đ Cu n kích t ừ t ế khu ch đ i t thích sau: + AKĐĐ(22) là cu n đi n áp. ộ ộ + CĐKĐĐ(25) là cu n ch đ o dùng đ đi u ch nh t c đ , dòng trong cu n ắ ơ gia t c 4Y và CĐKĐĐ cùng chi u v i dòng trong cu n AKĐĐ, nên khi công t c t ả ớ ệ 5Y(28) m t đi n, làm cho đi n áp r i trên R17 (n i song song v i CĐKĐĐ) gi m ộ ừ ả ệ xu ng, k t qu đi n áp ra c a MĐKĐĐ gi m xu ng, dòng kích t trong cu n KTĐ gi m và t c đ đ ng c tăng lên. ư < Ing, Ui < Uss , điôt 9Đ, 12Đ + DKĐĐ(18) là cu n ph n h i âm dòng có ng t. Khi I ủ (ho c 10Đ,11Đ) khoá, dòng trong cu n DKĐĐ khác không, nó làm cho đi n áp ra c a ố ừ ủ MĐKĐĐ tăng lên, dòng kích t c a đ ng c tăng lên, t c đ đ ng c gi m nhanh ộ xu ng v không b o v cho đ ng c không b cháy trong tr ừ ề + MKĐĐ là cu n ph n h i m m đi n áp máy phát kích t ầ ng chéo c a c u vi phân c u thành t 4 vai c u Cu n dây MKĐĐ đ c n i vào đ ồ c a đ ng c KTĐ(23). Khi đi n áp ra c a máy g m: R10, R11, R12 và cu n kích t ầ ổ KTĐ = R11.R12), dòng trong phát FKĐ n đ nh ( U ướ ợ ườ cu n MKĐĐ b ng không. Trong tr ng ộ thay đ i, c u m t cân b ng (do cu n KTĐ có tính đi n c m) dòng trong cu n MKĐĐ ớ ề ộ khác không, chi u dòng trong cu n MKĐĐ s cùng chi u ho c ng c chi u v i ệ dòng trong cu n AKĐĐ làm cho đi n áp phát ra c a FKĐ s n đ nh. ằ S c t FΣ = FAKĐĐ + FCĐKĐĐ + FDKĐĐ ± FMKĐĐ ư ậ ề ỉ Nh v y, đi u ch nh t c đ đ ng c truy n đ ng ừ ả thông kích t cách gi m t ạ ừ ườ ế đi n khu ch đ i t ng ngang MĐKĐĐ. tr ệ ủ ơ ồ ế ố * Nguyên lý làm vi c c a s đ kh ng ch ề ộ ơ c th c hi n b ng b kh ng ch ch huy KC. Kh ng ch đ ng c truy n đ ng Đ đ ở ị ể ế ượ ạ ộ v c khi các ti p đi m b o v đã đ M ch ch ho t đ ng đ ấ ắ trí “0”, công t c KH(12) = 1 KH(14) = 1 (c p ngu n cho các KH(13) = 1 [duy trì] dòng 14 ÷ 21). ơ ừ ố ộ ằ ở ộ + Kh i đ ng đ ng c t ứ ả ươ ộ ầ ượ ừ ng ng Quay b kh ng ch ch huy l n l ộ ắ ơ ề ớ dòng trong cu n dây v i chi u quay thu n, công t c t ố ắ ơ ạ gia t c 1Y(18), AKĐF có chi u đ đ ng c ch y theo chi u thu n. Các công t c t ế ệ t có đi n, làm tăng dòng trong cu n CĐKĐTF, d n đ n tăng 2Y(19), 3Y(21) l n l ở ả ệ ế ủ ệ ệ ss trên bi n tr 2VR). K t qu đi n áp đi n áp ra c a KĐTF (tăng đi n áp so sánh U ế ừ ầ ứ ặ . Trong quá trình này, không lên đ n đ nh m c U đ t lên ph n ng đ ng c tăng t ơ ữ ừ t không đ i. c a đ ng c gi thông kích t
ạ
ầ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
77
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ố ộ ơ ả ế ố ộ n
ả ầ ượ
ế ả ừ ấ ừ ủ ộ 4Y và 5Y l n l thông kích t ệ ơ ả c a đ ng c gi m (Ф < Ф ị ế ỉ ố ộ ừ đm đ n t c đ trên c b n. Khi quay b kh ng ch ch huy sang v ệ t m t đi n, làm gi m đi n áp đm) t cố
ỉ ộ ề ị ắ ơ v trí “4” v v trí “0”, các công t c t
ệ ừ ị ấ ắ ơ
ơ ệ ắ ơ ộ
ể ề ế
ộ ơ ả ả ệ ượ ứ ố ớ
ệ c. Khi t c đ đ ng c gi m xu ng ( ng v i đi n áp U ắ ơ ộ ộ ộ ệ ấ
ơ ượ ế
ơ ừ ố ộ t c đ n > n
ố ệ
ề đm v “0” ỉ ế ệ ầ ầ ố ứ ế ơ
ự ả ả ả ề ị ừ ị ầ ượ v trí “0” v v trí “0”, l n l t các ộ ế ẫ 4Y và 5Y có đi n. Đi n áp trên cu n CĐKĐĐ tăng d n lên d n đ n khi ơ ộ ủ ộ ừ ủ c a đ ng c tăng d n lên đ n ch s đ nh m c, t c đ c a đ ng c ư ươ ế nh đã ộ ị ố đm, quá trình gi m t c t ề ố ừ đm v “0” x y ra t ỉ ố ị n ng t
+ Tăng t c đ t ị ắ ơ trí “5” và v trí “6”, các công t c t ộ ặ đ t lên cu n dây CĐKĐĐ, k t qu t ơ ẽ ộ ủ ộ đ c a đ ng c s tăng lên. ơ ừ ố ộ đm v 0. ề ộ t c đ n + Hãm đ ng c t ế ố 1T(14), Khi quay b kh ng ch ch huy t ấ ư KT(27) ch a m t 2T(15), 1Y(18), 2Y(19) và 3Y(21) m t đi n. Riêng công t c t ệ đi n (vì r le đi n áp RA còn tác đ ng). Lúc này công t c t 1N(16) và 2N(17) có ệ đi n [qua ti p đi m KC(15) ], dòng trong cu n đi n áp AKĐF(15) đ o chi u, đông ệ ơ ự ố ư= (10 c th c hi n hãm ng ệ ÷ 15)%Uđm , r le đi n áp RA thôi tác đ ng, công t c t 1N và 2N m t đi n, quá trình hãm ng c k t thúc. + Hãm đông c t ể ộ Khi chuy n tay qua b kh ng ch ch huy t ắ ơ công t c t dòng kích t ố gi m xu ng đ n tr s n trình bày.
ươ Ệ Ử Ị Ệ Ậ Ể Ch ng 4. TRANG B ĐI N – ĐI N T CÁC MÁY NÂNG V N CHUY N
ệ 4.1. Khái ni m chung
ể ế ủ ộ ấ ứ ộ ơ ớ S phát tri n kinh t ề c ph thu c r t nhi u vào m c đ c gi
ộ ậ ả ấ ộ ả ể ỗ ướ c a m i n ả ấ ọ ớ
ệ ậ ệ ố ượ ự ẩ
ố ế ữ ể ầ ậ ố
ạ ề ả ữ ệ ả ấ ộ
ậ ộ ỳ
ả ấ ộ
ố ượ ấ Tính ch t và s l ụ ả ậ ệ ớ ộ ể ớ
ầ ụ ố ằ ấ ạ ấ
ặ ẳ ự ụ i hoá ậ ự ộ đ ng hoá các quá trình s n xu t. Trong quá trình s n xu t, các máy nâng v n và t ệ ể chuy n đóng m t vai trò quan tr ng, đ m nhi m v n chuy n m t kh i l ng l n hàng ẩ hoá, v t li u, nguyên li u, thành ph m và bán thành ph m trong các lĩnh v c khác nhau ụ ủ ề qu c dân. Các máy nâng v n chuy n là c u n i gi a các h ng m c c a n n kinh t ấ t, gi a các máy công tác trong m t dây chuy n s n xu t công trình s n xu t riêng bi v.v… ặ ủ ể ầ ng hàng hoá c n v n chuy n tu thu c vào đ c thù c a ấ ấ ệ quá trình s n xu t. Ví d trong m t xí nghi p luy n kim có lò cao năng su t 1000 t n ấ ả i 36m kho ng 2000 t n gang/ngày đêm, c n ph i v n chuy n lên lò cao v i đ cao t ặ ể qu ng, 700 t n ph gia và 1200 t n than c c b ng các lo i xe kíp di chuy n theo m t ph ng nghiêng.
ậ
ệ ử ụ ả ớ
ả ạ ể ố ượ ườ ầ
ể ờ ụ ế ự ệ ế ặ
ỡ ớ ự
ể ệ ả ạ ươ ể ỷ ợ ế ặ ị ớ ể ụ Vi c s d ng các máy nâng v n chuy n trong các h ng m c công trình l n ả ng công nhân đã làm gi m đáng k th i gian thi công, gi m b t đáng k s l ẩ ự ộ ầ ng xây d ng kho ng 10 l n. Ví d n u dùng m t c n c u tháp trên các công tr ế ể ụ công nghi p ho c xây d ng dân d ng có th thay th cho 500 công nhân, còn n u ặ ộ dùng m t máy xúc c l n đ đào hào ho c kênh m ng khi xây d ng các công trình ề i ho c trong công vi c c i t o đi n đ a có th thay th cho 10.000 công nhân. thu l
ầ
ạ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
78
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ơ ậ ế ạ ủ ế Trong các nhà máy ch t o c khí, máy nâng v n chuy n ch y u dùng đ
ẩ ừ ừ ẩ ể ể phân
ư ưở ặ ậ ể ế máy này đ n máy khác, t ữ ng khác ho c v n chuy n vào kho l u gi ế ng này đ n phân x
ệ ạ ặ Hi n nay, máy nâng, các lo i thang máy đ
ị ể ượ ắ ị ở . c l p đ t trong các xí nghi p công ủ cao t ng, trong các toà th chính, siêu th , trong các nhà ga c a
ệ ệ ậ Trong nông nghi p, các máy nâng v n chuy n trong công nghi p cũng nh
ệ ư ộ ự ộ ng ti n đ c gi i hóa và t
ươ ọ ệ ằ ấ ấ ượ ả ư ệ đ ng hoá các quá trình ẩ ng s n ph m
ể ơ ớ quan tr ng nh m làm tăng năng su t và ch t l ườ ủ ộ i.
ậ v n chuy n phôi, thành ph m và bán thành ph m t ưở x ệ ầ nghi p, trong các nhà ể ể ậ ầ tàu đi n ng m đ v n chuy n hàng hoá và hành khách. ể ệ trong nông nghi p nh m t ph ộ ế ố ấ ả s n xu t là m t y u t ư ả ẹ ứ cũng nh gi m nh s c lao đ ng c a con ng ạ ể ậ
ậ ạ Các máy nâng v n chuy n có k t c u hình dáng, kích th ỳ
ể ầ
ể ủ ể ủ ể ệ ươ ng và ph
ậ ể ể ặ
4.2 Phân lo i các máy nâng v n chuy n ướ ấ ế ấ c r t đa d ng tu ấ ặ ộ ậ ố ướ thu c vào tính ch t đ c đi m c a hàng hoá c n v n chuy n, kích th c, s ạ ậ ượ ng v n chuy n c a hàng hoá. Vì v y vi c phân lo i các máy nâng l ể ự ể ậ v n chuy n có th d a trên các đ c đi m chính đ phân thành các nhóm máy sau: (hình 4.1) a) Theo ph ể ng v n chuy n hàng hoá
ẳ ằ ề ả ứ ng th ng đ ng (thang máy, máy nâng). i, băng chuy n). ng n m ngang (băng t
ả
ề ụ ả ẳ ươ ụ ầ i). ụ ế ợ ng k t h p (c u tr c, c u tr c c ng, c u tr c chân dê)
ậ ươ ươ Theo ph ươ Theo ph ặ Theo m t ph ng nghiêng (xe kíp, thang chuy n, băng t ầ Theo các ph ươ
b) Theo ph ắ i).
ườ ụ ẳ ầ ổ ầ ơ ấ ể ủ ng pháp di chuy n c a các c c u ề ặ ố ị ả L p đ t c đ nh (thang máy, thang chuy n, băng t ụ ầ ụ ả ể ng th ng (c u tr c c ng, c u tr c chân dê, c ng tr c, Di chuy n theo đ
ầ ẩ ộ ớ ạ i h n (c n c u tháp, máy xúc v.v…)
ầ ơ ấ ơ ấ ớ Quay tròn v i m t góc t ố ố
ầ ẩ ừ ệ ằ ố C c u b c hàng là thùng, cabin, g u treo… Dùng móc, xích treo, băng. C c u b c hàng b ng nam châm đi n (c n c u t ).
ả ề
i, băng chuy n, thang chuy n). ụ ầ ụ ầ ề i (máy xúc, thang máy, c u tr c, c n tr c).
ệ ệ ạ Ch đ làm vi c dài h n (băng t ạ ặ ạ ắ Ch đô ng n h n l p l ể ề ng pháp đi u khi n
ở ầ ẩ c n c u tháp v.v..) c) Theo c c u b c hàng hoá ơ ấ ế ộ d) Theo ch đ làm vi c ế ộ ế ươ e) Theo ph ề ằ ể Đi u khi n b ng tay. ể ự ộ ề đ ng. Đi u khi n t ể ề ệ ố H th ng đi u khi n h .
ầ
ạ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
79
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ể ổ i ch . ả
xa.
ậ ậ ả ể
ộ ứ ấ ươ
ả ề ườ ng (thang máy – máy nâng theo ph ươ ươ i – theo ph
ỉ ộ ặ ẳ ơ ấ
ơ ể ữ
ể ụ ừ ể
ặ ự
ộ ệ ệ ệ Ch đ làm vi c c a các máy nâng v n chuy n nh h
ưở ọ ế ế ệ ề ệ ơ ộ ấ ớ ng r t l n trong ộ ề t k , tính ch n h truy n đ ng
ữ ể ể ề ằ ỉ
ơ ố ề ơ ộ
ậ ầ ố ề ỉ ử ụ ố ớ ả ệ ấ ộ
ậ ộ
ượ ử ụ ệ ệ
ậ ạ
ệ ộ ứ ệ ể ả ư ấ ự ệ ế
ươ ề ệ ạ ổ
ấ
ộ ụ ộ ố ể ể ậ ớ ề ệ ố H th ng đi u khi n kín. ể ạ ề Đi u khi n t ể ề Đi u khi n có kho ng cách. ể ừ ề Đi u khi n t ữ ể ơ Trong các máy nâng v n chuy n, đ n gi n nh t là nh ng máy v n chuy n ề ẳ ng th ng đ ng, băng truy n hàng theo m t ph ặ ằ ng goòng treo theo m t ng n m ngang, thang chuy n và đ và băng t ể ơ ề ộ ơ ấ ph ng nghiêng) ch có m t c c u truy n đ ng di chuy n là c c u nâng ho c c ầ ứ ạ ậ ấ c u di chuy n. Còn nh ng máy nâng v n chuy n ph c t p h n đó là máy xúc, c n ể ươ ơ ấ ầ ẩ c u, c u tr c, máy xúc có hai ho c ba c c u di chuy n, di chuy n theo t ng ph ng ế ợ ươ ặ ng k t h p. riêng bi t ho c cùng m t lúc th c hi n các ph ủ ế ộ ể ả ậ ấ ộ ọ vi c tính ch n công su t đ ng c truy n đ ng, thi ể ư ơ ồ ề cũng nh s đ đi u khi n toàn máy. ơ ố ớ Đi u khi n b ng tay ch dùng đ i v i nh ng máy nâng v n chuy n đ n ộ ộ ắ ề ầ gi n, không yêu c u đi u ch nh tr n t c đ đ ng c truy n đ ng, t n s đóng c t ữ ườ ớ ng s d ng đ i v i nh ng máy có công su t truy n đ ng bé. đi n không l n và th ể ể ự ộ ề đ ng đ Đi u khi n t c s d ng r ng rãi trong các máy nâng v n chuy n ứ ạ ộ ề ệ dùng h truy n đ ng ph c t p ( h MĐKĐĐ, h KĐTĐ, h TĐ v.v…) ả Vi c phân lo i các máy nâng v n chuy n nh trình bày trên đây không ph n ư ánh toàn b ch c năng liên quan đ n quá trình s n xu t mà các máy th c hi n, nh ng ậ ng pháp và d ng v n cũng giúp chúng ta có m t khái ni m t ng quan v các ph ể chuy n hàng hoá thông d ng nh t. ệ Hình 4.1 gi i thi u m t s máy nâng v n chuy n đi n hình.
ạ
ầ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
80
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ể
ầ
ụ
ộ ố ể ả
ầ ẩ ả
ậ ụ
ụ
ổ a) C u tr c; b) C ng tr c chuy n t
ể ầ ẩ i; c) C u tr c chân dê; d) C n c u c ng; e) C n c u
ệ
ầ
ậ
ầ
Hình 41. M t s máy nâng v n chuy n đi n hình ầ tháp ầ ụ f) Thang máy; g) Máy xúc g u thu n; h) C u tr c luy n thép; i) máy xúc g u treo; k) Băng i ả t
ầ
ạ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
81
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ị ệ ệ ử ầ 4.3. Trang b đi n đi n t ụ c u tr c
ị ệ ầ ể ặ ụ 4.3.1. Đ c đi m trang b đi n c u tr c
ế ấ ụ ệ ạ ầ ượ ử ụ ấ ả C u tr c đi n có k t c u đa d ng đ ộ c s d ng r ng rãi trong t t c các lĩnh
ệ ệ ệ ệ ự v c khác nhau. Trong các xí nghi p luy n kim, trong các xí nghi p công nghi p th ườ ng
ậ ệ ạ ầ ể ậ ụ ể ẩ ặ ắ l p đ t các lo i c u tr c đ v n chuy n nguyên v t li u, thành ph m và bán thành
ủ ứ ệ ể ặ ẩ ể ph m. Trong các xí nghi p tuy n than, tuy n qu ng, trên các bãi ch a than c a các nhà
ệ ườ ụ ế ụ ậ ỡ ầ ặ ầ ể ắ máy nhi ệ t đi n th ng l p đ t c u tr c x p d (c u tr c v n chuy n). Trên các công
ườ ự ệ ườ ụ ắ ặ tr ụ ng xây d ng dân d ng và công nghi p th ầ ạ ổ ng l p đ t các lo i c ng tr c và c n
ẩ c u tháp v.v…
ặ ố ị ụ ắ ạ ầ ử ụ ẩ ầ ộ Ngoài các lo i c u tr c l p đ t c đ nh trên còn s d ng c n c u di đ ng
ứ ầ ư ầ ẩ ầ ẩ ẩ ầ ổ ỉ ẩ nh : c n c u ô tô, c n c u bánh xích, c n c u n i v.v…Ta ch nghiên c u c n c u
ấ ạ ư ư ấ ầ ụ ặ đ c tr ng nh t đó là c n tr c, có c u t o nh hình 4.2.
ị ệ ủ ầ ấ ạ ụ Hình 4.2. C u t o và trang b đi n c a c u tr c
ụ ể ầ ầ ầ ồ ườ ắ C u tr c g m có g m c u di chuy n trên đ ề ặ ọ ng ray l p đ t d c theo chi u
ưở ơ ấ ể ạ ầ ắ ọ ủ dài c a nhà x ầ ng, c c u nâng h hàng l p trên xe con di chuy n d c theo d m c u
ủ ề ưở ơ ấ ụ ể ố (theo chi u ngang c a nhà x ủ ầ ng) c c u b c hàng c a c u tr c có th dùng móc
ố ớ ấ ớ ơ ấ ụ ữ ầ (đ i v i nh ng c u tr c công su t l n có hai móc hàng, c c u móc hàng chính có t ả i
ụ ớ ọ ả ọ ầ ặ ạ ơ ấ tr ng l n và c c u móc ph có t i tr ng bé) ho c dùng g u ngo m.
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
82
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ỗ ầ ụ ể ể ề ệ ầ ộ Trong m i c u tr c có ba h truy n đ ng chính: di chuy n xe c u, di chuy n xe con
ụ ạ (xe tr c) và nâng h hàng.
ụ ượ ể ề ộ ơ ơ ộ ị ầ Trên c u tr c đ ộ c trang b 4 đ ng c truy n đ ng: hai đ ng c di chuy n xe
ể ạ ộ ơ ơ ộ ầ c u 7 và 16, đ ng c nâng h hàng 12 và đ ng c di chuy n xe con 10. Phanh hãm
ệ ừ ộ ớ ộ ể ề ề ắ ợ ộ ộ đi n t ơ 6, 11, 14, 18 l p h p b v i đ ng c truy n đ ng. Đi u khi n các đ ng c ơ
ề ộ ể ế ề ệ ằ ộ ố ở ộ truy n đ ng b ng các b kh ng ch 3 trong cabin đi u khi n. H p đi n tr 8 dùng đ ể
ố ộ ở ộ ơ ượ ắ ề ầ ầ ặ ả ả ộ ỉ kh i đ ng và đi u ch nh t c đ các đ ng c đ c l p đ t trên d m c u. B ng b o v ệ
ể ả ệ ả ệ ệ ệ ệ ả ấ ả ượ ắ 2 đ b o v quá t i, b o v đi n áp th p, b o v đi n áp không đ ặ c l p đ t trong
ể ủ ể ạ ơ ấ ề ế ể ắ cabin đi u khi n. Đ h n ch hành trình di chuy n c a các c c u dùng các công t c
ơ ấ ơ ấ ể ể ầ hành trình 4 và 5 cho c c u di chuy n xe c u; 9 và 17 cho c c u di chuy n xe con và
ơ ấ ạ 13 cho c c u nâng h hàng.
ệ ố ụ ệ ệ ế ằ ấ ầ ồ Cung c p đi n cho c u tr c b ng h th ng ti p đi n chinh 1 g m hai b ộ
ệ ắ ỡ ằ ộ ấ ứ ệ ắ ậ ọ ph n: b c p đi n là ba thanh thép góc l p trên các giá đ b ng s cách đi n l p d c
ưở ệ ắ ể ấ ụ ệ ế ầ ậ ộ theo nhà x ng và b ph n ti p đi n l p trên c u tr c. Đ c p đi n cho thi ế ị t b
ệ ắ ộ ế ơ ấ ụ ề ệ ắ ọ ọ ủ đi n l p trên c c u xe con dùng b ti p đi n ph 15 l p d c theo chi u d c c a
ầ ầ d m c u.
ơ ấ ủ ầ ệ ủ ộ ề ộ ế ộ ơ ụ Ch đ làm vi c c a đ ng c truy n đ ng các c c u c a c u tr c
ơ ấ ụ ề ề ệ ơ ộ ộ ệ ấ ủ ầ Đ ng c truy n đ ng các c c u c a c u tr c làm vi c trong đi u ki n r t
ườ ắ ệ ơ ệ ộ ụ ề ặ n ng n , môi tr ệ ng làm vi c kh c nghi t n i có nhi ộ ẩ ề t đ cao, nhi u b i, đ m
ệ ủ ế ộ ề ấ ạ ơ ộ ổ ơ cao và nhi u lo i khí, h i, ch t gây cháy, n . Ch đ làm vi c c a các đ ng c là
ạ ặ ạ ớ ầ ố ắ ớ ế ộ ừ ệ ắ ở ch đ làm vi c ng n h n l p l i v i t n s đóng c t l n, m máy, hãm d ng liên
ế ạ ữ ể ệ ả ặ ặ ấ ạ ụ t c. Do nh ng đ c đi m đ c thù trên, ngành công nghi p ch t o máy s n xu t lo i
ạ ộ ụ ầ ồ ơ ộ ơ ơ ộ đ ng c chuyên dùng cho c u tr c. Các lo i đ ng c đó là: đ ng c không đ ng b ộ
ơ ệ ề ồ ộ ừ ấ ba pha roto l ng sóc, roto dây qu n, đông c đi n m t chi u kích t ặ song song ho c
ố ế n i ti p.
ữ ể ặ ệ ủ ạ ộ ơ ầ ụ ơ ộ ớ Nh ng đ c đi m khác bi t c a đ ng c c u tr c so v i các lo i đ ng c dùng
chung là:
ệ ủ ệ ớ ộ ị 1 Đ ch u nhi t c a các l p cách đi n cao (F và H)
ể ổ ượ ế ộ ể ả 2 Mômen quán tính bé đ gi m thi u t n hao năng l ộ ng trong ch đ quá đ
ừ ể ả ớ ả ủ ộ ơ 3 T thông l n đ nâng cao kh năng quá t i c a đ ng c .
4 Có kh năng ch u quá t
ả ị ả ố ớ ơ i cao (M ồ max/Mđm= 2,15 ÷ 5 đ i v i đông c không đ ng
ố ớ ộ ơ ệ ề ộ ộ b và 2,3 ÷ 3,5 đ i v i đ ng c đi n m t chi u)
ệ ố ế ệ ươ ố 5 H s ti p đi n t ng đ i TĐ% là 15%, 25%, 40% và 60%.
ầ
ạ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
83
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ơ ấ ủ ầ ệ ủ ế ộ ề ộ ộ ơ Ch đ làm vi c c a các đ ng c truy n đ ng các c c u c a c u tr c đ ụ ượ c
ể ễ bi u di n trên hình 4.3.
Ở ầ ư ứ ệ ở ệ ấ ế ộ ộ ơ ườ góc ph n t th nh t I, máy đi n làm vi c ch đ đ ng c (đ ặ ng đ c
tính 1).
M = MC + Mđm (3.1)
ớ ơ ộ v i M – mômen do đ ng c sinh ra.
ả ả ọ MC mômen c n do t i tr ng gây ra;
ả Mms momen c n do ma sát gây ra.
ố ớ ộ ế ộ ệ ạ ơ ố ớ ộ ớ Đ i v i đ ng c nâng h làm vi c v i ch đ nâng hàng, còn đ i v i đ ng
ệ ở ế ộ ạ ế ể ơ c di chuy n làm vi c ch đ ch y ti n.
ố ớ ơ ấ ế ộ ệ ở ệ góc ph n t th hai II, máy đi n làm vi c
ạ ự ự ề
ố ớ ơ ấ ệ ộ
ơ ấ ủ ầ
ệ ủ
ế ộ
ề
ơ
ộ
ộ
ụ Hình 4.3. Ch đ làm vi c c a các đ ng c truy n đ ng các c c u c a c u tr c
ườ Ở ch đ máy phát. Đ i v i c c u di ộ ớ ể ng 1 th c hi n hãm tái sinh khi có ngo i l c tác đ ng cùng chi u v i chuy n đ ộ ạ ự ề chi u chuy n đ ng c a c c u, còn đ i v i c c u nâng h th c hi n hãm đ ng năng (đ ầ ư ứ ệ ườ ủ ơ ấ ể ừ ng 3) khi hãm d ng.
Ở ầ ư ứ ệ ở ệ ế ộ ộ ơ góc ph n t th ba III, máy đi n làm vi c ch đ đ ng c . Đ i v i c ố ớ ơ
C < Mm
ể ươ ứ ố ớ ơ ấ ạ ạ ớ ấ c u di chuy n t ng ng v i ch y lùi. Còn đ i v i c c u nâng h khi M
ầ
ạ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
84
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ms – MC
ả ố ượ ỉ ủ ườ ợ (khi không t i ch có kh i l ng c a móc, G =0), trong tr ng h p này M = M
ự ườ ượ ọ đ ế ộ ạ ộ c g i là ch đ h đ ng l c (đ ng 4)
Ở ầ ư ứ ư ệ ở ế ộ góc ph n t th t ệ IV, máy đi n làm vi c ch đ máy phát. Đ i v i c ố ớ ơ
C > Mms trong tr
C – Mms, trong tr
ườ ợ ạ ấ c u nâng h hàng, khi M ng h p này M = M ngườ
ẽ ượ ạ ả ọ ệ ở ế ủ ộ ơ ợ h p này hàng s đ c h do t i tr ng c a nó, còn đ ng c đóng đi n ch đô nâng
ố ộ ạ ệ ở ế ộ ơ ộ ể đ hãm t c đ h hàng. Lúc này đ ng c làm vi c ch đ hãm ng ượ ườ c đ ng 2.
ạ ộ ệ ở ế ộ ự ự ệ ộ ơ ớ Khi th c hi n h đ ng l c, đ ng c làm vi c ch đ máy phát (hãm tái sinh) v i
ơ ố ộ ồ ộ ườ ố ộ ạ ớ t c đ h l n h n t c đ đ ng b , đ ng 4.
ầ
ạ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
85
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ạ ủ ầ ụ ệ ầ
4.3.2. H truy n đ ng c c u n ng h c a c u tr c dùng h máy phát ộ ệ ơ ệ ộ ề ề ộ ơ ấ đ ng c đi n m t chi u (FĐ)
ố ớ ụ ữ ọ ả ớ ế ộ ề ầ ặ ầ Đ i v i nh ng c u tr c có tr ng t ệ i l n, ch đ làm vi c n ng n , yêu c u v ề
ố ộ ệ ặ ứ ề ầ ặ ơ ỉ ế đi u ch nh t c đ cao h n, đáp ng các yêu c u ng t nghèo do công ngh đ t ra, n u
ớ ộ ế ộ ề ệ ề ể ằ ộ ơ ố ộ ự dùng h truy n đ ng v i đ ng c KĐB đi u khi n b ng b kh ng ch đ ng l c
ứ ề ề ề ầ ả ộ ộ ố ỉ không đáp ng tho mãn các yêu c u v truy n đ ng và đi u ch nh t c đ . Trong
ườ ợ ườ ệ ệ ề ề ặ ộ tr ng h p này, th ớ ng dùng h truy n đ ng FĐ, TĐ ho c h truy n đông v i
ồ ừ ộ ế ầ ấ ơ ộ đ ng c KĐB c p ngu n t b bi n t n.
ơ ấ ề ể ễ ệ ệ ạ ộ Hình 4.4. Bi u di n h truy n đ ng c c u nâng h dùng h FĐ.
ứ ệ ề ế ệ ạ ộ Đây là h truy n đ ng FĐ có máy đi n khu ch đ i trung gian (MĐKĐ), ch c năng
ệ ể ế ề ề ệ ạ ợ ổ ộ ủ c a nó là t ng h p và khu ch đ i tín hi u đi u khi n. H truy n đ ng này đ ượ ử c s
ổ ế ụ ệ ệ ầ ắ ụ d ng ph bi n cho các c u tr c trong các xí nghi p luy n kim, trong các nhà máy l p
ữ ử ráp và s a ch a.
ơ ấ ề ạ ơ ộ ộ ồ Đ ng c truy n đ ng c c u nâng h Đ đ ượ ấ ừ c c p t ngu n máy phát F. Kích t ừ
ộ ượ ấ ừ ệ ế cho máy phát F là cu n CKTF đ c c p t máy đi n khu ch đ i t ạ ừ ườ tr ng ngang
ộ ừ MĐKĐ. MMĐKĐ có 4 cu n kích t :
ộ ể ế ầ ồ ủ ạ Cu n ch đ o CCĐ(9) đ ượ ấ ừ c c p t ngu n bên ngoài qua c u ti p đi m N,H (8)
ủ ạ ề ế ề ằ ả ặ và N,H(10) nh m đ o chi u dòng ch đ o nghĩa là quy t đinh chi u quay (nâng ho c
ơ ớ ở ạ ệ ế ạ h ) cho đông c , v i đi n tr h n ch R6
ầ ứ ủ ệ ả ồ ộ ớ ộ ơ ấ Cu n ph n h i âm đi n áp CFA(6) đ u song song v i ph n ng c a đ ng c ,
ứ ồ g m 2 ch c năng:
ổ ứ ừ ộ ộ ằ ề ố ộ ỉ • Đi u ch nh t c đ b ng cách thay đ i s c t ằ đ ng sinh ra trong cu n CFA b ng
ế ở ườ ệ ở ố ộ ấ ắ ơ ể ế ợ bi n tr R4(6) trong tr ng h p làm vi c t c đ th p, ti p đi m công t c t gia
ứ ừ ộ ấ ớ ộ ố t c G(5) kín, s c t đ ng sinh ra trong cu n CFA r t l n làm
ả ệ ứ ủ ủ ế ệ ế ệ ạ ả ộ ổ gi m s c đi n đ ng t ng c a máy đi n khu ch đ i, k t qu đi n áp ra c a máy
ế ố ộ ủ ộ ơ ả ầ ả phát F gi m d n đ n t c đ c a đ ng c gi m.
ừ ộ ượ ủ ộ ầ ứ ơ ố • Khi d ng máy, cu n CFA (6) đ ế c n i vào ph n ng c a đ ng c qua hai ti p
ể ườ ề ủ ở ạ ộ đi m th ế ng kín N, H(7) và điên tr h n ch R5(7). Do chi u c a cu n CFA ng ượ c
ừ ề ề ộ ớ ộ ơ ộ chi u v i dòng trong cu n CCĐ, giúp d ng nhanh đ ng c truy n đ ng.
ế ắ ặ ạ ả ồ ộ ở ả Cu n ph n h i âm dòng có ng t CFD(2) h n ch dòng khi m máy ho c đ o
ơ ư ị ề ộ ệ chi u. Khi đ ng c ch a b quá t ơ ả ư < Ing, dòng ng t Iắ ng = (2,25 ÷ 2,5)Iđm, đi n áp r i i I
Rsh < Uss
ệ ệ ở ở ơ trên đi n tr shun nh h n đi n áp so sánh U
ỷ ệ ớ ầ ứ Trong đó: URsh = Iư.Rsh (t ệ v i dòng đi n ph n ng); l
ặ ặ Uss đ t trên R2 ho c R3
ầ
ạ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
86
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ơ ồ ệ ố
ạ ệ
ơ ấ
ộ
ề Hình 4.4. S đ h th ng truy n đ ng c c u nâng h h F Đ
ầ
ạ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
87
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ấ ặ ộ Khi đó các van 1V ho c 2V khoá, dòng đi qua cu n dây CFĐ(2) r t bé (qua R1).
ng làm cho các van 1V ho cặ
ơ ớ ệ ơ ị Ng ượ ạ c l ộ i, khi dòng đi n trong đ ng c l n h n giá tr I
ủ ự ệ ớ ỳ ả 2V thông (tu theo c c tính c a dòng đi n) sinh ra dòng trong CFA khá l n làm gi m
ế ượ ủ ế ạ ạ ủ ộ ứ ừ ộ s c t đ ng c a máy điên khu ch đ i và h n ch đ ơ c momen c a đ ng c .
ấ ượ ể ủ ệ ộ ổ ự ề ấ ộ ị Đ nâng cao ch t l ng c a h truy n đ ng có cu n n đ nh CÔĐ. Th c ch t là
ơ ấ ủ ủ ệ ề ế ệ ế ạ ả ồ ộ ộ cu n ph n h i m m đi n áp c a máy đi n khu ch đ i. Cu n dây s c p c a bi n áp
ượ ố ớ ầ ứ ấ ủ ộ ượ ố ớ ộ vi phân BA đ c n i v i đ u ra c a MĐKĐ, cu n th c p đ c n i v i cu n dây
ạ ộ ủ ủ ư ệ ổ ị CÔĐ. Nguyên lý ho t đ ng c a nó nh sau: Khi đi n áp phát ra c a MĐKĐ n đ nh,
ủ ệ ệ ế ế ằ ộ ạ dòng trong cu n CÔĐ b ng không; n u đi n áp phát ra c a máy đi n khu ch đ i
ứ ấ ủ ả ứ ộ ứ ế ệ ệ ấ ộ ổ ộ ẽ thay đ i, trong cu n th c p c a bi n ap s xu t hi n m t s c đi n đ ng c m ng,
ủ ộ ộ ề ề làm cho dòng trong cu n CÔĐ khác 0, chi u c a dòng trong cu n CÔĐ cùng chi u
ệ ế ả ặ ộ ượ ề ớ ớ v i dòng trong cu n CCĐ n u đi n áp phát ra gi m ho c ng ộ c chi u v i cu n
ụ ẽ ệ ế ả ộ ủ CCĐ n u đi n áp phát ra tăng, tác d ng c a dòng ch y trong cu n CÔĐ s làm cho
ẽ ổ ủ ệ ị đi n áp phát ra c a MĐKĐ s n đ nh.
ế ể ề ề ể ệ ằ ộ ộ ỉ ị ố Đi u khi n h truy n đ ng b ng b kh ng ch ch huy ki u cam KC, có hai v trí
ế ạ ầ ộ ố ượ ặ ế ủ ệ ữ nâng và h hàng. Đ u tiên b kh ng ch KC đ ấ c đ t vào gi a, n u đ đi n áp c p
ể ấ ộ thì RĐA(13) tác đ ng đóng RĐA(14) đ duy trì và RĐA(14,15) đóng c p điên cho các
dòng 15
22. → ố ộ ế ệ ả ựợ ớ ố Quay b kh ng ch KC sang ph i, N(15) có đi n, hàng đ c nâng lên v i t c đ ộ
ế ở ị ấ ở ố ộ ế ở ị ệ th p n u v trí 1, t c đ cao n u ế v trí 2 lúc này có thêm G(17) có đi n làm ti p
ể ả ở ồ ể ả đi m G(5) m ra đ gi m ph n h i âm áp.
ươ ự ế ệ ạ ố ố ộ T ng t ế mu n h hàng, quay b kh ng ch KC sang trái, H(16) có đi n, n u h ạ
ậ ở ị ở ị ch m thì KC ạ v trí 1, h nhanh v trí 2.
ể ễ ư ở ộ ỏ ị ầ ả ầ Khi kh i đ ng, c n ph i tăng mômen (đ d đ a hàng ra kh i v trí ban đ u), ta
ừ ủ ố ắ ố ế ớ ở tăng dòng kích t ơ ằ c a đông c b ng cách n i t ộ t điên tr R7(12) n i ti p v i cu n
ế ộ ặ ằ ờ ơ ỳ ờ CKĐ và duy trì th i gian b ng các r le th i gian RTh1 ho c RTh2 tu ch đ nâng
ặ ạ ho c h .
ơ ồ ề ệ ể ả Trong s đ đi u khi n có các khâu b o v sau:
ệ ự ạ ệ ả ằ ơ 1 B o v quá dòng b ng r le dòng đi n c c đ i RDC
ệ ệ ệ ả ơ ằ 1 B o v quá đi n áp b ng r le đi n áp cao KĐA
ệ ệ ệ ằ ả ơ 0 B o v quá đi n áp “không” b ng r le đi n áp RĐA
ệ ấ ừ ả ệ ằ ơ 1 B o v m t t thông b ng r le dòng đi n RTT
ầ
ạ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
88
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ơ ấ ầ ề ộ ộ ề ề ệ ụ 4.3.3. H truy n đ ng các c c u c u tr c dùng b đi u áp xoay chi u (ĐAXC)
ở ệ và xung đi n tr roto
ệ ủ ế ộ ơ ở ộ + Ch đ làm vi c c a đ ng c ầ góc ph n
ầ ư ứ ấ ư ứ t th nh t I và góc ph n t th III (t ươ ng
ứ ế ộ ạ ộ ớ ự ng v i ch đ nâng hàng và h đ ng l c),
ữ ề ố ỉ ộ khi đi u ch nh t c đ trong vùng gi a đ ườ ng
fmax = R0
ệ ở ơ ớ ặ đ c tính c v i đi n tr ụ ph R
ườ ườ ớ (đ ng 1 và đ ụ ng 1’) v i tr c tung (trong
ườ ợ tr ng h p này hai tiristo T ề c và Tp đ u khoá)
ự ệ ằ ượ đ ổ ị ố ệ c th c hi n b ng cách thay đ i tr s đi n
áp xoay chi u: ề
ặ Các c p tiristo T1T2, T6T7 và T11T12
ở ứ ề ậ ớ m , ng v i chi u quay thu n (nâng hàng)
ơ ồ
ụ
ề
ệ
ệ
ầ
ở
ộ
Hình 4.5. S đ nguyên lý h truy n đ ng c u tr c dùng ĐAXC và xung đi n tr roto
ở ứ ề ặ ớ ượ ạ Các c p tiristo T4T5, T6T7 và T8T9 m , ng v i chi u quay ng c (h hàng)
ạ
ầ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
89
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ệ ủ ế ộ ơ ở ầ ư ứ ư ộ ơ + Ch đ làm vi c c a đông c góc ph n t th hai II và t IV , đ ng c làm
ệ ở ế ộ ộ vi c ở ch đ hãm đ ng năng. Khi đó các tiristo T1, T3, T4, T9, T10 và T12 m ,
ở ự ư ứ ầ ộ ỉ ấ trong đó T1, T3, T10 và T12 m th c hiên ch c năng ch nh l u c u m t pha c p
ề ư ủ ộ ấ ộ ồ ơ ngu n m t chi u đ a vào dây qu n stato c a đ ng c .
ề ệ ề ỉ ượ ạ Vùng đi u ch nh đi n áp xoay chi u ba pha (ĐAXC) đ c g ch ngang trên hình 4.4
ủ ầ ộ ộ ơ ấ ề ề ề ố ơ ộ ỉ ụ ộ + Đi u ch nh t c đ đ ng c truy n đ ng các c c u truy n đ ng c a c u tr c
ệ ằ ở ệ ặ ằ b ng xung đi n tr roto b ng hai tiristo T ấ C và TP . Khi đó đi n áp đ t vào dây qu n
α ị ố ị ứ ứ ơ ằ ộ ớ ủ ủ ở stato đ ng c b ng tr s đ nh m c ( ng v i góc m = 0 c a các tiristo c a b ộ
C khoá, đi nệ
ư ộ ệ ử ự ứ ệ ĐAXC). Trong đó TC th c hi n ch c năng nh m t khoá đi n t : khi T
tr ph R ở ụ f = R0, còn khi TC m Rở C = 0.
ư ậ ủ ổ ờ ở ờ Nh v y khi thay đ i th i gian m tm, th i gian khoá tk c a tiristo TC ta có th ể
k
ổ ượ ị ố ệ ị ố ệ ủ ụ ạ ở ơ ộ ở thay đ i đ c tr s đi n tr ph trong m ch rôto c a đ ng c . Tr s đi n tr đó
R
.
f
R 0
Rt . k 0 t t _
m
k
t T CK
(cid:0) (cid:0) ứ ượ đ ể c tính theo bi u th c sau:
C.TCK th
ườ ượ ọ ệ ủ ng đ c ch n trong gi ớ ạ i h n
ỳ Trong đó: TCK – chu k làm vi c c a tiristo T TCK = (2 ÷ 2,5).103s. ố ề ộ ằ ươ ỉ ữ ườ ệ ở Vùng đi u ch nh t c đ b ng ph ng pháp xung đi n tr là vùng gi a đ ặ ng đ c
ơ ự ứ ề ọ ớ tính c t ạ nhiên 12, 1’2’ ( ng v i vùng g ch theo chi u d c trên hình 4.4.)
C.
ụ ệ ố ộ ả ạ Tiristo TP’ t đi n C, đi t Đ và cu n c m L là m ch khoá tiristo T
ể ủ ệ ề ề ạ ồ ộ + Trong m ch đi u khi n c a h truy n đ ng g m có các khâu:
cđ và tín hi uệ
ω ộ ề ủ ạ ộ ổ ệ ệ ố ợ ỉ R là b đi u ch nh t c đ t ng h p tín hi u đi n áp ch đ o U
ấ ừ ả ố ồ ố ỷ ệ ớ ố ph n h i âm t c đ U ệ ộ FT (đi n áp l y t máy phát t c FT t ộ ủ ộ v i t c đ c a đ ng l
c ). ơ
ω (Rω) và UI đi n áp t
ệ ổ ộ ề ệ ợ ỉ ệ RI là b đi u ch nh dòng đi n t ng h p các tín hi u U ỷ ệ l
ơ ấ ừ ế ế ế ộ ộ ủ ớ v i dòng roto c a đ ng c l y t ề bi n dòng TI (bi n dòng TI là bi n áp m t chi u
ạ ừ ủ ệ ế làm vi c theo nguyên lý c a khu ch đ i t ).
C, TP.
ở ủ ộ ể ề ố 1KĐK và 2KĐK là kh i đi u khi n góc m c a b ĐAXC và T
ệ ử ị ệ 4.4. Trang b đi n – đi n t thang máy
ề ộ ấ ộ ọ ơ ạ 4.4.1. Phân lo i và tính ch n công su t đ ng c truy n đ ng thang máy.
4.4.1.1. Phân lo iạ
ủ ứ ể ấ ộ ỳ Tu thu c vào tính ch t, ch c năng c a thang máy có th chia thành các nhóm chính sau:
ở ậ ặ ở ụ 1.Thang máy ch khách kèm theo hành lý ho c chuyên ch các v t gia d ng trong
ầ ị ườ ở các nhà cao t ng, công s , siêu th và trong các tr ọ ng h c.
ầ
ạ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
90
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ở ệ ệ ệ 2. Thang máy dùng trong b nh vi n, dùng chuyên ch b nh nhân trên băng ca có nhân
ế viên y t đi kèm.
ọ ả ướ ư ệ 3. Thang máy tr ng t i bé (d i 160Kg) dùng trong th vi n, trong các nhà hà ng ăn
ể ậ ự ể ẩ ặ ố u ng đ v n chuy n sách, ho c th c ph m.
ọ ả ớ 4. Thang máy tr ng t i l n dùng trong công nghi p ệ để
ở ế ị ậ ệ ặ chuyên ch thi t b , máy móc, v t li u, qu ng …
ả ủ ượ ế ế ọ + Tr ng t i c a thang máy đ c thi t k theo các tr ị
ứ ố ị s đ nh m c sau:
ọ ả Thang máy tr ng t i bé: 100 và 160kg.
ọ ả ớ Thang máy tr ng t i l n: 500, 750, 1000, 2000,
3000 và 5000 kg
ở 1 Thang máy ch khách: 350; 500 và 100
ệ ệ 2 Thang máy dùng trong các b nh vi n: 500kg
ộ ủ ố ộ ỳ ị ụ + T c đ c a thang máy tu thu c vào v trí và m c
ượ ế ế ử ụ đích s d ng đ c thi ả t k trong kho ng v = (0,1 ÷
5)m/s.
ị ố ố ủ ể ồ ộ Tr s t c đ di chuy n bu ng thang (c a thang
ụ ừ ộ ượ ế ế máy) ph thu c vào t ng nhóm, đ c thi t k theo
ị ố ị ứ các tr s đ nh m c sau:
ọ ả Thang máy tr ng t i bé: 0,25 và 0,5m/s.
ọ ả ớ Thang máy tr ng t i l n: 0,1; 0,25; 0,5; 1,0 và
1,5m
ở 1 Thang máy ch khách: 0,5; 0,75; 1,0; 1,
ệ ệ 2 Thang máy dùng trong các b nh vi n: 0,5m/s.
ể ủ ố ộ ộ ỳ ồ Thang máy tu thu c vào t c đ di chuy n c a bu ng
ượ ạ thang đ c phân ra các lo i sau:
ố ộ ấ Thang máy t c đ th p: v ≤ 0,5m/s.
ố ộ Thang máy t c đ tru ng bình: 0,75< v < 1,5 m/s
ườ ừ th ng dùng trong các nhà ố ầ có s t ng t (6 ÷ 12)
ế
t
ầ t ng.
1 Thang máy t c đ cao: 2,5 < v < 3,5m/s th
ố Hình 4.6. B trí các thi bị ủ c a thang máy
ộ ố ườ ng
t > 16.
ố ầ dùng cho các nhà có s t ng m
2 Thang máy có t c đ r t cao (siêu cao) v = 5m/s th
ố ộ ấ ườ ng dùng cho các toà tháp cao
t ngầ
ạ
ầ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
91
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ồ ộ ộ
ậ ng; 7. H th ng đ i tr ng; 8. Tr
ố ọ ộ ệ ố ệ ấ ẫ ộ ơ ạ ế ị t b thang máy g m: 1. đ ng c đi n; 2. Puli; 3. Cáp treo; 4. B ph n h n ụ ố ướ ộ c ở ng; 10. Cáp liên đ ng; 11. Cáp c p đi n; 12. Đ ng c đóng, m
ồ ơ ệ Các thi ồ ẫ ế ố ch t c đ ; 5. Bu ng thang; 6. Thanh d n h ướ ị đ nh; 9. Puli d n h ử c a bu ng thang.
ấ ộ ề ọ ộ ơ 34.4.1.2. Tính ch n công su t đ ng c truy n đ ng thang máy và máy nâng
ể ị ượ ấ ộ ể ề ơ ồ ộ Đ xác đ nh đ c công su t đ ng c truy n đ ng di chuy n bu ng thang c nầ
ề ả ố ệ ph i có các đi u ki n và thông s sau:
ọ ủ ơ ấ ơ ồ ộ ủ S đ đ ng h c c a c c u nâng c a thang máy.
ị ố ố ộ ố ớ ạ Tr s t c đ và gia t c gi i h n cho phép.
ả ủ ọ Tr ng t i c a thang máy.
ố ượ ố ọ ủ ế ổ Kh i l ng c a bu ng thang và đ i tr ng (n u có)
ệ ủ ế ộ Ch đ làm vi c c a thang máy.
ơ ự ấ ộ ệ ọ ướ Tính ch n công su t đ ng c th c hi n theo các b c sau:
0 Ch n s b công su t đ ng c d a trên công su t c n tĩnh.
ọ ơ ộ ấ ộ ấ ả ơ ự
ồ ụ ả ự ể ụ ả ế ầ ộ Xây d ng bi u đ ph t i toàn ph n có tính đ n ph t ế ộ i trong ch đ quá đ .
ấ ộ ệ ể ề ọ ơ ệ Ki m tra công su t đ ng c đã ch n theo đi u ki n phát nhi t (theo ph ươ ng
ệ ẳ ặ ị ị pháp dòng đi n đăng tr ho c mô men đ ng tr ).
ấ ả ộ ơ ả ọ ố ượ ủ Công su t c n tĩnh c a đ ng c khi nâng t i không dùng đ i tr ng đ c tính theo
.).
310.
P C
gvGG ( bt (cid:0)
(cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ể bi u th c: [kW]
ố ượ ủ Trong đó: G là kh i l ng c a hàng hóa, kg;
ố ượ ủ ồ Gbt là kh i l ng c a bu ng thang, kg;
ố ộ
v t c đ nâng hàng, m/s; η ệ ườ ấ ủ ơ ấ hi u su t c a c c u nâng, th ng
ọ ườ ố g gia t c tr ng tr ng, m/ s2
ố ọ ấ ả ả ủ ộ Khi có đ i tr ng, công su t c n tĩnh khi nâng t i c a đ ng c đ ơ ượ tính theo bi uể c
th cứ :
).
(cid:0) .
gkv ...
310.
P cn
GG ( bt
G dt
1 (cid:0)
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) [kW] (cid:0) (cid:0)
(
(cid:0) ).
.
gkv ...
310.
P ch
GG bt
G dt
1 (cid:0)
(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Và khi h t iạ ả (cid:0) (cid:0)
ủ ộ ố ọ ấ ả ơ Trong đó: Pch: công su t c n tĩnh c a đ ng c khi nâng có dùng đ i tr ng, kW;
ủ ộ ố ọ ấ ả ạ ơ Pch: công su t c n tĩnh c a đ ng c khi h có dùng đ i tr ng, kW;
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
92
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ệ ố ẫ ướ ế ủ k : h s có tính đ n ma sát trong các thanh d n h ồ ng c a bu ng thang
ườ ọ ố ọ và đ i tr ng; th ng ch n 1,15 ÷ 1,3.
ố ượ ủ ố ọ Gdt: kh i l ng c a đ i tr ng, kg.
ố ượ ọ ố ọ ố ượ ủ ằ Khi tính ch n kh i l ng đ i tr ng G, làm sao cho kh i l ng c a nó cân b ng đ ượ c
bt và m t ph n kh i l
ố ượ ủ ố ượ ầ ộ ủ ớ v i kh i l ồ ng c a bu ng thang G
ố ượ ượ ứ Kh i l ể c tính theo bi u th c sau: G ng c a hàng hoá G. α đt = Gbt + G [kg]
ủ ố ọ ng c a đ i tr ng đ α α ị ố ủ ệ ố ằ ườ ằ ấ Trong đó là h s cân b ng, tr s c a nó th ng l y b ng = 0,3 ÷ 0,6.
ầ ớ ỉ ậ ầ ả ữ ờ ở Ph n l n các thang máy ch khách ch v n hành đ y t i trong nh ng gi ể cao đi m,
α ạ ệ ả ườ ấ ừ còn l i luôn làm vi c non t i nên th ng l y t 0,35 ÷ 0,4.
ố ớ ở ườ ủ ệ ầ Đ i v i thang máy ch hàng, khi nâng th ng làm vi c đ y đ , còn khi h th ạ ườ ng
α ả ọ không t i (G = 0) nên ch n = 0,5.
C và Pcn có th xây d ng bi u đ ph t
ứ ủ ự ồ ụ ả ự ể ể ơ ể D a vào các bi u th c c a P ả i (đ n gi n hoá)
ọ ơ ộ ấ ộ ứ ề ộ ơ ổ ơ ủ ộ c a đ ng c truy n đ ng và ch n s b công su t đ ng c trong các s tay tra c u.
ụ ả ự ể ể ồ ụ ả ể ầ ồ ả ầ Đ xây d ng bi u đ ph t i toàn ph n (bi u đ ph t i chính xác) c n ph i tính
ủ ệ ề ờ ố ờ ộ ờ ở ử ế đ n th i gian tăng t c, th i gian hãm c a h truy n đ ng, th i gian đóng, m c a
ố ầ ừ ử ầ ủ ồ ồ ờ ồ bu ng thang và c a t ng, s l n d ng c a bu ng thang, th i gian ra, vào bu ng thang
ủ ờ ờ ể ủ c a hành khách trong th i gian cao đi m. Th i gian ra vào c a hành khách th ườ ng
ố ầ ừ ủ ằ ộ ồ ấ ấ l y b ng 1s cho m t hành khách. S l n d ng c a bu ng thang (tính theo xác su t)
ượ ọ ự ườ md đ c tính ch n d a trên các đ ng cong trên hình 4.6.
ự ế ặ ể M c khác, khi ti n hành xây d ng bi u
ả ầ ầ ồ ụ ả đ ph t i toàn ph n cũng c n ph i tính
ộ ố ế ố ộ ế đ n m t s y u t ụ khác ph thu c vào
ế ộ ậ ề ệ ch đ v n hành và đi u ki n khai thác
ờ ờ ờ thang máy: th i gian ch khách, th i
ệ ớ ố ộ ấ gian thang máy làm vi c v i t c đ th p
ầ ừ ầ ầ ế khi đ n g n t ng c n d ng v.v…
ọ ấ ộ Khi tính ch n chính xác công su t đ ng
ề ầ ộ ả ơ c truy n đ ng thang máy c n ph i
ệ ế ộ ủ ả phân bi t hai ch đ c a t ọ i tr ng: t ả i
ồ ị
ố ầ
ị
Hình 4.6. Đ th xác đ nh s l n
ư ề ồ ọ ổ ầ tr ng đ ng đ u (h u nh không đ i) và
d ngừ
ổ ọ ươ ả t ế i tr ng bi n đ i. Ph ng pháp tính
ấ ộ ơ ớ ọ ch n công su t đ ng c v i ch đ t ế ộ ả i
ệ ề ồ ọ ướ ự tr ng đ ng đ u th c hi n theo các b c sau:
ạ
ầ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
93
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ơ ấ ủ ủ ự ặ 1) Tính l c kéo c a cáp đ t lên vành bánh ngoài c a puli kéo cáp trong c c u nâng,
ấ ầ ả ứ ở ầ ự ế ồ khi bu ng thang ch t đ y t i đ ng ầ ừ t ng 1vaf các l n d ng theo d ki n.
F = (G + Gbt Gđt – k1∆G1)g [N]
ự ế ủ ố ầ ừ ồ Trong đó: k1 s l n d ng theod ki n c a bu ng thang;
ổ ủ ả ọ ỗ ầ ừ ộ ∆G1 đ thay đ i c a t i tr ng trong m i l n d ng, Kg;
G (cid:0)
1
G dk
(cid:0) ườ ự ế ố ầ ừ ồ Th ấ ng l y ; trong đó kd là s l n d ng bu ng thang theo d ki n đ ượ c
ị ườ xác đ nh trên các đ ng cong trên h.4.6.
M (cid:0)
ự 2) Tính momen l c kéo
RF . (cid:0). i
M (cid:0)
(cid:0).
ớ [N.m] v i F > 0
RF . i
ớ [N.m] v i F< 0
Trong đó: R bán kuli kéo cáp, m;
ỷ ố ề ủ ơ ấ s truy n c a c c u nâng;
ấ ủ ơ ấ ệ i t η hi u su t c a c c u nâng.
ạ ủ ổ ờ ồ ồ ờ 3) Tính t ng th i gian hành trình nâng và h c a bu ng thang bao g m th i gian
ể ồ ớ ố ộ ổ ố ị bu ng thang di chuy n v ờ i t c đ n đ nh, th i gian tăng t c, th i g ờ ian hãm và th iờ
ở ử ụ ủ ờ ồ ờ gian ph khác (th i gian đóng, m c a, th i gian ra, vào bu ng thang c a hành khách)
ả ủ ự ướ ẳ ị ế 4) D a trên k t qu c a các b ọ c tính toán trên, tính momen đ ng tr và tính ch n
(cid:0) ấ ủ ộ ơ ả ề ệ ả ỏ công su t c a đ ng c đ m b o th a mãn đi u ki n M Mđt.
ụ ả ự ể ồ ầ ủ ế ề ệ ộ 5) Xây d ng bi u đ ph t i toàn ph n c a h truy n đ ng có tính đ n quá trình
ộ ế ể ệ ệ ẳ ộ ơ ị quá đ , ti n hành ki m nghi m đ ng c theo dòng đi n đ ng tr .
ố ớ ế ộ ụ ả ề ồ ướ ấ ộ ọ Đ i v i ch đ ph t i không đ ng đ u, các b c tính ch n công su t đ ng c ơ
ế ề ộ ướ ự ư ể ặ truy n đ ng ti n hành theo các b c nêu trên. Nh ng đ tính l c kéo đ t lên puli kéo
ổ ủ ả ể ả ồ ừ ầ ồ ọ ộ cáp ph i có bi u đ thay đ i c a t i tr ng theo t ng t ng m t khi bu ng thang di
ể ố chuy n lên và xu ng.
ệ ể ạ ề 4.4.2. M ch đi n đi u khi n thang máy.
ơ ồ ế ệ ố ố ộ ộ ề đ ng xoay 4.4.2.1. S đ kh ng ch thang máy t c đ trung bình dùng h truy n
ề ớ ộ ơ ộ ồ ồ chi u v i đ ng c không đ ng b rôto l ng sóc hai c ấp t c đố ộ
ệ ề ệ ộ ộ ố ườ H truy n đ ng đi n dùng cho thang máy t c đ trung bình th ề ệ ng là h truy n
ấ ố ộ ớ ộ ề ệ ả ả ơ ộ ồ ừ ộ đ ng xoay chi u v i đ ng c không đ ng b hai c p t c đ . H này đ m b o d ng
ầ
ạ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
94
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ể ố ộ ủ ự ệ ằ ơ ố ộ ố ộ ấ chính xác cao, th c hi n b ng cách chuy n t c đ c a đ ng c xu ng t c đ th p
ướ ế ắ ầ ồ (v0 = 0,25m/s) tr c khi bu ng thang s p đ n sàn t ng.
ệ ườ ầ ở H này th ng dùng cho các thang máy ch khách trong các nhà cao t ng (7 ÷ 10
ớ ố ủ ể ộ ồ ướ ơ ồ S đ nguyên lý trên hình ầ t ng) v i t c đ di chuy n c a bu ng thang d i 1m/s.
4.7.
ệ ố ầ ằ ấ ấ ồ ả ộ ộ C p ngu n cung c p cho h th ng b ng c u dao CD 1. Cu n dây stato cu đ ng c ơ
ắ ơ ủ ế ể ấ ố ồ ượ đ c n i vào ngu n c p qua các ti p đi m c a công t c t ặ nâng N ho c công tăc t ơ
ắ ơ ổ ố ộ ể ấ ạ h H và các công t c t chuy n đ i t c đ cao C và th p T.
ể ấ ừ ề ấ ồ ử ầ ượ ị ạ Ngu n c p cho m ch đi u khi n l y t hai pha. Các c a t ng đ c trang b các
ử ớ ớ ố ộ ộ khoá liên đ ng v i các hãm cu i 1CT ÷ 5CT. Then cài ngang c a liên đ ng v i các
ở ử ầ ẽ ệ ố ộ ử hãm cu i 1PK ÷ 5PK. Vi c đóng m c a t ng s tác đ ng lên khoá và then cài c a
ắ ồ ộ ồ ầ t ng làm cho nam châm 1NC tác đ ng. Khi c t ngu n nam châm 1NC lúc bu ng
ế ầ ộ ộ ố thang đ n sàn t ng làm quay then cài, then cài tác đ ng lên m t trong các hãm cu i
ử ầ ặ ở ố ộ ồ ế PK và m khoá c a t ng. Hãm cu i HC(22) đ t trong bu ng thang, tác đ ng lên ti p
ừ ể ầ ằ ặ ầ ặ ằ ở ử đi m HC ho c b ng nam châm d ng theo t ng 2NC ho c b ng c n đóng – m c a
t ng.ầ
ổ ầ ừ ế ể ả ắ ị ồ Công t c chuy n đ i t ng 1CĐT ÷ 5CĐT có ba v trí là c m bi n d ng bu ng
ự ủ ầ ồ ớ ị ị thang và xác đ nh v trí th c c a bu ng thang so v i các t ng.
ạ
ầ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
95
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ơ ồ
ể
ề
ệ
ạ
Hình 4.7. S đ nguyên lý m ch đi n đi u khi n thang máy nhà 5
t ngầ
ạ ộ ủ ể ề ượ ệ ừ ự ạ ử ầ Đi u khi n ho t đ ng c a thang máy đ c th c hi n t ị hai v trí: t ằ i c a t ng b ng
ọ ầ ằ ồ ế ầ ấ ấ b m nút g i t ng 1GT ÷ GT và trong bu ng thang b ng các nút b m đ n t ng 1ĐT ÷
5ĐT.
ở ộ ệ ỉ ử Kh i đ ng cho thang máy làm vi c ch khi: 1D kín, 1CĐT ÷ 5CĐT kín (các c a
ể ả ộ ớ ử ầ t ng đã đóng), 2D , CT kín, FBH ( liên đ ng v i phanh b o hi m) k ồ ín, c a bu ng
thang đóng, CBT kín và 3D kín.
ầ
ạ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
96
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ế ố ồ ớ ồ ộ Hãm cu i 1HC và 2HC liên đ ng v i sàn bu ng thang. N u trong bu ng thang có
ườ ủ ể ế ấ ở ớ ng i, ti p đi m c a chúng m ra. 1HC đ u song song v i CBT cho nên dù 1HC h ở
ố ề ạ ừ ư ẫ ạ ở ề ả nh ng m ch v n n i li n qua CBT, còn 2HC m ra lo i tr ể kh năng đi u khi n
ọ ầ ấ ằ thang máy b ng nút n g i t ng GT.
ơ ồ ắ ở ỗ ử ầ ế Trong s đ có 5 đèn báo ĐH1 ÷ ĐH5 l p trên m i c a t ng và 1 đèn chi u sáng
ồ ườ ể ế ở ộ ồ bu ng thang ĐH6. Khi có ng i trong bu ng thang, ti p đi m 2HC m ra, cu n dây
ệ ể ế ấ ườ ơ r le trung gian m t đi n, ti p đi m th ng kín RTr(3) đóng làm cho đèn ĐH1 ÷ ĐH6
ế ậ ồ sáng lên báo cho bi ế t thang đang b n và chi u sáng cho bu ng thang.
ủ ầ ườ ợ ơ ồ S đ nguyên lý trên hình 4.7 c a toà nhà 5 t ng và cho tr ồ ng h p bu ng thang
ở ầ ả ử ộ ở ầ đang t ng 1 . Gi s lúc này có m t khách cũng ớ t ng 1 (cùng v i buông thang)
ế ầ ử ầ ử ố ồ ồ mu n đ n t ng 5. Khách đi vào bu ng thang, đóng c a t ng và c a bu ng thang
ả ệ ọ ượ ủ ế (không mô t ở ử vi c đóng m c a). Do tr ng l ể ng c a hành khách, hai ti p đi m
→ → ườ ở ệ ấ th ng kín 1HC và 2HC(9) m ra RTr(9) m t đi n RTr(3) đóng, các đèn ĐH1 ÷
ệ ồ ườ ồ ượ ĐH6 sáng lên báo hi u bu ng thang đang có ng i, bu ng thang đ ở c soi sáng b i
ọ ầ ụ ấ ầ ở ố
ĐH6; các nút g i t ng 1GT ÷ 5GT m t tác d ng (do 2HC(9) m ). Mu n lên t ng 5 → → → ệ ấ ồ RT5(10) có đi n 5ĐT (10) kín
ặ khách n vào 5ĐT đ t trong bu ng thang → → → ệ ở RT5(4) và RT5(11) đóng C(20) có đi n C(26) m và C(23) đóng 2NC(25) có
ặ ở ệ ấ ạ ầ đi n kéo HC(22) tránh không cho g t vào các v u đ t các sàn t ng; 1NC(24) có
→ → → ệ ạ ạ ệ đi n đóng 1PK(20) N(21) có đi n N(25) và N(21) đóng t o m ch duy trì cho
ể ế ờ ộ ố ớ ố ế cu n dây N(21), C(20) nh các ti p đi m T(21) n i song song v i HC(22) n i ti p
ơ ượ ấ ở ộ ộ ọ ụ ớ v i N(21); N(2) m làm m t tác d ng toàn b các nút g i. Đ ng c đ ệ c đóng đi n
ắ ơ ờ ồ ượ nh các công t c t N và C làm cho bu ng thang đ ộ ớ ố ộ c nâng lên v i t c đ cao; cu n
ệ ả ụ ộ ồ ơ dây nam châm NCH có đi n gi ể i phóng tr c đ ng c làm cho bu ng thang di chuy n.
ế ầ ể ắ ạ ồ ể ầ Bu ng thang di chuy n nhanh qua các t ng 1 đ n t ng 4 g t các công t c chuy n
ề ề ế ầ ầ ồ ổ ầ đ i t ng 1CĐT ÷ 4CĐT v phía trên và khi bu ng thang đ n g n sàn t ng 5 v phía
→ → ữ ị ạ ệ ấ ướ d C(26) đóng T(26)
i, 5CĐT b g t vào gi a làm cho RT5(10), C(20) m t đi n →ệ ố ế ư ạ ở ớ ỉ có đi n
T(21) m , m ch duy trì lúc này là HC(22) n i ti p v i N(21); ch nh l u CL → ề ị ị ấ ệ ệ ả ẩ ấ ấ i phóng HC(22) v v trí chu n b n vào v u 2NC(25) m t đi n, gi ấ ở m t đi n
ự ầ ạ ộ ượ ồ ở sàn t ng 5. M ch đ ng l c lúc này đ c đóng b i N và T nên bu ng thang đ ượ c
ộ ấ ớ ố ị ấ ầ ồ ở ấ ế nâng v i t c đ th p. Khi bu ng thang đ n ngang sàn t ng 5, HC(22) b n b i v u
→ → ệ ấ ầ ở ệ ộ ặ ở đ t sàn t ng 5 m ra làm N(21) m t đi n ấ T(26) m t đi n ệ ơ ấ đ ng c m t đi n,
ặ ụ ộ ơ ể ừ ở ầ ẹ ồ nam châm hãm k p ch t tr c đ ng c đ bu ng thang d ng t ng 5.
ướ ồ ỏ ả ử ộ ở ầ Khách b c ra kh i bu ng thang. Lúc này gi s có m t khách khác t ng 3,
ả ấ ặ ở ử ầ ệ ươ ạ ự khách ph i n vào 3GT đ t bên c nh c a t ng 3. Quá trình làm vi c t ng t nh ư
ạ
ầ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
97
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
ả ệ ạ ộ ơ ồ ỉ đã mô t , ch khác lúc này đ ng c có đi n do H đóng nên bu ng thang h nhanh sau
ạ ậ ừ ở ầ ể ồ đó h ch m đ bu ng thang d ng t ng 3.
ổ ầ ệ ể ể ắ ơ ượ ộ ả ằ Hi n nay, các công t c chuy n đ i t ng ki u c khí đ ế c thay b ng b c m bi n
ệ ủ ể ế ể ậ ộ ki u không ti p đi m, cho phép nâng cao đ tin c y làm vi c c a thang máy. Ngoài
ở ử ầ ử ệ ồ ượ ự ệ ra, vi c đóng m c a t ng và c a bu ng thang đ c th c hi n hoàn toàn t ự ộ đ ng
ệ ộ ệ ề ằ b ng h truy n đ ng riêng bi t.
ệ ử ả ị ệ 4.5. Trang b đi n – đi n t băng t i
4.5.1.
ạ
ầ
ươ
ỗ
ầ
ấ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
98
ề ươ
ả
ệ ử
Đ c
ng bài gi ng
ị ệ Trang b đi n đi n t
Ả Ệ TÀI LI U THAM KH O
ệ 1. Máy đi n – Vũ Gia Thanh
ề ộ ố ệ 2. Truy n đ ng đi n – Bùi Qu c Khánh
ị ệ ệ ồ 3. Trang b đi n công nghi p – Vũ Quang H i
ị ệ ế ễ ạ ạ ắ ồ 4. Trang b đi n máy c t kim lo i Nguy n M nh Ti n – Vũ Quang H i
ầ
ạ
ươ
ỗ
ấ
ầ
ị
Biên so n: Tr n Văn Ch
ạ ng Đ Tu n Khanh Tr n Th Ngo t
99

