Đ C NG KI M TRA GI A KÌ II ƯƠ
MÔN NG VĂN 7
I. Ph n văn b n:
a/ yêu c u:
-Thu c các câu t c ng đc h c. ượ
-N m đc n i dung, ngh thu t c b n c a 2 văn b n t c ng và 3 văn b n ngh lu n có trong ch ng ượ ơ ươ
trình h c.
-Tr l i các câu h i trong ph n Đc hi u c a m i bài.
-V n d ng các ki n th c có trong văn b n đ nêu suy nghĩ, quan đi m v nh ng v n đ liên quan g n ế
gũi trong đi s ng: ph ng pháp h c, bi t n, yêu n c, gi n d ươ ế ơ ướ
b/ C th :
b1/ B ng h th ng v ND,NT c a các VB:
t
t
Văn b nN i dungNgh thu t Ý nghĩa
1
T c ng v
thiên nhiên
và lao đng
s n xu t
-Nh ng câu t c ng nói v cách đo
th i gian d báo th i ti t quy lu t ế
n ng m a, gió bão…Mùa v kĩ ư
thu t c y tr ng chăn nuôi …th
hi n s đúc k t nh ng kinh nghi m ế
quý báu c a nhân dân ta v thiên
nhiên và lao đng s n xu t
-S d ng cách di n đt
ng n g n cô đúc, k t c u ế
di n đt theo ki u đi
x ng, nhân qu , hi n t ng ượ
ng s và c n thi t, t o v n ế
nh p cho câu văn d nh d
v n d ng
Không ít nh ng câu
t c ng v thiên nhi n
và lao đng s n xu t là
nh ng bài h c quý giá
c a nhân dân ta.
2 T c ng v
con ng i ườ
và xã h i
- T c ng th hi n s tôn vinh giá
tr con ng i nh đo lí,l s ng ườ ư
nhân văn…
-T c ng còn là nh ng bài h c,l i
khuyên v cách ng x cho con
ng i nhi u lĩnh v c nh : đu ườ ư
tranh xã hôi, quan h xã h i.
-S d ng cách di n đt
ng n g n cô đúc, S d ng
các phép so sáh, n d đi,
đi p ng , t o v n nh p cho
câu văn d nh d v n
d ng
Không ít nh ng câu
t c ng là nh ng kinh
nghi m quý báu c a
nhân dân ta v cách
s ng và cách đi nhân
x th ế
3 Tinh th n
yêu n c ướ
c a nhân
dân ta ( H
Chí Minh)-
văn ngh
lu n.
Dân ta có m t lòng n ng nàn yêu
n c đó là truy n th ng quý báu. ướ
Truy n th ng y đc th hi n ượ
trong l ch s ch ng gi c ngo i xâm
và trong cu c chi n đu ngày hôm ế
nay. Nhi m v c a đng và nhà
n c là ph i phát huy h n n a tinh ướ ơ
th n yêu n c c a toàn dân ướ
-Xây d ng lu n đi m ng n
g n xúc tích, l p lu n ch t
ch , d n ch ng toàn di n,
tiêu bi u , ch n l c. T ng
g i c m. Câu văn ngh lu n
có hi u qu .
- S d ng bi n pháp li t
kê , nêu các bi u hi n lòng
yêu n c c a nhân dân ta.ướ
Truy n th ng yêu
n c c a nhân dân ta ướ
c n đc phát huy ượ
trong hoàn c nh l ch s
m i đ b o v đt
n c.ướ
4Đc tính
gi n d c a
Bác H
( Ph m Văn
Đng)-Văn
ngh lu n
- Đc tính gi n d c a Bác đc th ượ
hi n trong đi s ng, trong quan h
v i m i ng i, trong l i nói và bài ườ
vi t.ế
-Đc tính gi n d th hi n ph m
ch t cao đp c a H Chí Minh v i
Có d n ch ng c th , lí l
bình lu n sâu s c, có s c
thuy t ph c. L p lu n theo ế
trình t h p lí.
- Ca ng i ph m ch t
cao đp,đc tính gi n
d c a Ch T ch H
Chí Minh.
- Bài h c v vi c h c
t p và rèn luy n noi
đi s ng tinh th n phong phú, hi u
bi t sâu s c quí tr ng lao đng, v i ế
t t ng và tình c m làm nên t m ư ưở
vóc văn hóa c a ng i. ườ
theo t m g ng đo ươ
đc H Chí Minh
5
Ý nghĩa văn
ch ng ươ
( Hoài
Thanh)-Văn
ngh lu n
- Ngu n g c c t y u c a văn ế
ch ng là tình c m, lòng th ng ươ ươ
ng i và muôn v t, muôn loài.ườ
- Văn ch ng là hình nh c a s ươ
s ng và sáng t o ra s s ng, gây cho
ta nh ng tình c m m i, luy n nh ng
tình c m v n có làm cho đi s ng
tình c m con ng i tr nên phong ườ
phú và sâu r ng h n nhi u. ơ
- Đi s ng c a con ng i s r t ườ
nghèo nàn n u không có văn ế
ch ng.ươ
- Có lu n đi m rõ ràng,đc ượ
lu n ch ng minh b ch đy
s c thuy t ph c. ế
- Có cách nêu d n ch ng đa
d ng: khi tr c, khi sau,khi ướ
hòa vào lu n đi m, khi là
m t câu chuy n ng n
- Di n đt b ng l i văn
gi n d , giàu c m xúc.
Văn b n th hi n quan
ni m sâu s c c a nhà
văn v văn ch ng ươ
b2/ Câu h i, bài t p v n d ng:
Bài t p 1: Đc đo n văn sau và tr l i các câu h i bên d i: ướ
L ch s ta đã có nhi u cu c kháng chi n vĩ đi ch ng t tinh th n yêu n c c a dân ế ướ
ta. Chúng ta có quy n t hào vì nh ng trang l ch s v vang th i đi Bà Tr ng, Bà Tri u, Tr n ư
H ng Đo, Lê L i, Quang Trung…. Chúng ta ph i ghi nh công lao c a các v anh hùng dân t c, vìư
các v y là tiêu bi u c a m t dân t c anh hùng.
(Ng văn 7 t p 2, NXB Giáo d c, trang 25)
Câu 1: Cho bi t ph ng th c bi u đt chính c a ế ươ đo n văn trên là gì? Câu nào là câu nêu lu n
đi m c a đo n?
Câu 2: Trong câu: Chúng ta có quy n t hào vì nh ng trang l ch s v vang th i đi Bà Tr ng, Bà ư
Tri u, Tr n H ng Đo, Lê L i, Quang Trung,… ư Tác gi đã s d ng bi n pháp tu t nào? Cho bi t ế
tác d ng c a bi n pháp tu t đó?.
Câu 3: N i dung chính c a đo n văn trên là gì?
Câu 4: Vi t đo n văn ch ng minh lu n đi m: ế Th h tr Vi t Nam ngày nay luôn có nh ng vi c làmế
thi t th c, ý nghĩa th hi n tinh th n yêu n c b t di tế ướ (đo n văn kho ng 10-12 câu có s d ng câu rút
g n- g ch chân).
Bài t p 2: Đc đo n văn sau và tr l i các câu h i bên d i: ướ
“…Con ng i c a Bác, đi s ng c a Bác gi n d nh th nào, m i ng i chúng ta đu bi t: b a c m,ườ ư ế ườ ế ơ
đ dùng, cái nhà, l i s ng. B a c m ch có vài ba món r t gi n đn, lúc ăn Bác không đ r i vãi m t h t ơ ơ ơ
c m, ăn xong, cái bát bao gi cũng s ch và th c ăn còn l i thì đc s p x p t m t t. vi c làm nhơ ượ ế ươ
đó, chúng ta càng th y Bác quý tr ng bi t bao k t qu s n xu t c a con ng i và kính tr ng nh th ế ế ườ ư ế
nào ng i ườ ph c v …”
(Ng văn 7 – T p 2, trang 53 NXB Giáo d c)
Câu 1: Đo n văn trích trong văn b n nào? Tác gi là ai?
Câu 2: Trong đo n văn trên, tác gi s d ng ch y u phép l p lu n nào? ế
Câu 3: Ch ra và nêu tác d ng c a phép li t kê trong câu: “Con ng i c a Bác, đi s ng c a Bác gi n d ườ
như th nào, m i ng i chúng ta đu bi t: b a c m, đ dùng, cái nhà, l i s ng” ế ườ ế ơ Câu 4: Tìm, phân tích
c u t o c m ch – v m r ng trong câu: vi c làm nh đó, chúng ta càng th y Bác quý tr ng bi t bao ế
k t qu s n xu t c a con ng i và kính tr ng nh th nào ng i ph c v …”ế ườ ư ế ườ
Câu 5 : Qua văn b n ch a đo n văn trên, em hi u gì v đc tính gi n d và ý nghĩa c a nó trong đi
s ng. Hãy trình bày thành m t đo n văn (kho ng 10 câu- s d ng câu m r ng- g ch chân).
Bài t p 3: Đc ng li u sau và tr l i các câu h i bên d i: ướ
Văn ch ng gây cho ta nh ng tình c m ta không có, luy n nh ng tình c m ta s n có; cu c đi phùươ
phi m và ch t h p c a cá nhân vì văn ch ng mà tr nên thâm tr m và r ng rãi đn trăm nghìn l nế ươ ế
Có k nói t khi các thi sĩ ca t ng c nh núi non, hoa c , núi non, hoa c , trông m i đp; t khi có
ng i l y ti ng chim kêu, su i ch y làm đ ngâm v nh, ti ng chim, ti ng su i nghe m i hayườ ế ế ế . L i y
t ng không có gì là quá đáng”ưở
(Ng văn 7- t p 2, trang 60)
Câu 1: Đo n văn trích trong văn b n nào? Tác gi là ai?
Câu 2: Xác đnh và nêu tác d ng c a các tr ng ng trong đo n văn
Câu 3: Câu văn: Văn ch ng gây cho ta nh ng tình c m ta không có, luy n nh ng tình c m ta s n cóươ là
câu ch đng hay b đng? Hãy bi n đi thành ki u câu ng c l i. ế ượ
Câu 4: Tìm các c m C-V làm thành ph n câu ho c c m t trong đo n văn trên
Câu 5 : Vi t đo n vănế (12 câu ) ch ng minh lu n đi m: “Văn ch ng luy n cho ta nh ng tình c m ta ươ
s n có, trong đo n có s d ng câu b đng- g ch chân.
Ph n I: Đc – hi u
B. Ph n ti ng Vi t ế
Chú ý h th ng các lo i câu đã h c.
-Nh n ra và v n d ng các lo i câu đó trong đo n văn và t o l p đo n văn. (tích h p trong ph n
văn b n)
C th :
. B ng h th ng ki n t c các lo i câu: ế
TT Câu Khái ni mTác d ngVí d
1 Rút g n
câu
- Khi nói ho c vi t, có th ế
l c b m t s thành ph nượ
c a câu t o thành câu rút
g n (rút g n ch ng , v
ng , ho c c ch ng và
v ng ).
- Làm cho câu g n h n, v a ơ
thông tin nhanh h n, v a ơ
tránh l p l i nh ng t ng đã
xu t hi n phía tr c ướ
- Ng ý hành d ngđc đi m
nói trong câu là c a chung
m i ng i( L c b CN) ườ ượ
VD1: Nuôi l n ăn c m n m, ơ
nuôi t m ăn c m đng. ơ
VD2: Bao gi c u đi Hà N i ?
- Ngày mai.
2 Câu đc
bi t- Câu đc bi t là câu không
c u t o theo mô hình ch
ng v ng
- Xác đnh th i gian n i ch n ơ
di n ra s vi c đc nói đn ượ ế
trong đo n;
- Li t kê thông báo v s t n
t i c a s v t hi n t ng ượ
- B c l c m xúc; g i đáp
- Chim sâu h i chi c lá: ế
- Lá i!ơ Hãy k chuy n cu c
đi b n cho tôi nghe đi!
- Bình th ng l m, ch ng có gì ườ
đáng k đâu.
4 Thêm
tr ng
ng cho
câu
- V ý nghĩa : TN đc ượ
thêm vào câu đ xác đnh
th i gian, n i ch n, ơ
nguyên nhân, m c đích
cách th c di n ra s vi c
trong câu.
- V hình th c:TN có th
đng đu câu, cu i câu
hay gi a câu.Gi a TN và
CN và VN th ng có m tườ
quãng ngh khi nói ho c
m t d u ph y khi vi t. ế
- Công d ng:
- Xác đnh hoàn c nh , đi u
ki n di n ra s vi c nêu
trong câu,góp ph n làm cho
n i dung câu đc đy đ ượ
chính xác;
- N i k t các câu, các đo n ế
v i nhau, góp ph n làm cho
đo n văn, bài văn đc m ch ượ
l c.
-Mùa xuân, cây g o g i đn ế
bao nhiêu là chim ríu rít.
- V mùa đông, lá bàng đ nh ư
màu đng hun
5 Chuy n
đi câu
ch
đng
thành
câu b
đng
- Câu ch đng là câu có
ch ng ch ng i, v t ườ
th c hi n m t ho t đng
h ng vào ng i,v t khác(ướ ườ
ch th c a ho t đng)
- Câu b đng là câu có ch
ng ch ng i, v t đc ườ ượ
ho t đng c a ng i v t ườ
khác h ng vào( ch đi ướ
t ng ho t đng)ượ
-Vi c chuy n đi câu ch
đng thành câu b đng( và
ng c l i chuy n đi câu b ượ
đng thành câu ch đng )
m i đo n văn đu nh m liên
k t các câu trong đo n văn ế
thành m t m ch th ng nh t.
-T p th phê bình nó-> Câu ch
đng.
- Nó b t p th phê bình-> Câu
b đng.
6 Cách
chuy n
đi câu
CĐ
thành
câu BĐ
Có hai cách:
-Chuy n t ( Ho c c m t ) ch đi t ng ho t đng lên ượ
đu câu và thêm các t b hay đc vào sau t (c m t ) y. ượ
- Chuy n t (c m t ) ch đi t ng ho t đng lên đu câu, ượ
đng th i l c b ho c bi n t (c m t )ch ch th c a ượ ế
ho t đng thành m t b ph n không b t bu c trong câu.
- M t nhà s vô danh đã xây ư
ngôi chùa y t th k XIII ế
-> Ngôi chùa y đcượ nhà s ư
vô danh xây t th k XIII. ế
-> Ngôi chùa y xây t th k ế
XIII.
7 Dùng
c m
ch v
đ m
r ng câu
-Khi nói ho c vi t, có th ế
dùng nh ngc m t có hình
th c gi ng câu đn bình ơ
th ng, g i là c m ch -v (ườ
C-V)làm thành ph n c a
câu ho c c m t đ m
r ng câu.
- Các thành ph n câu nh ch ư
ng , v ng và các ph ng
trong c m anh t , tính t đu
có th đc c u t o b ng C- ượ
V.
- Ch Ba đn,ế khi n tôi r t vui ế
và v ng tâm.
- Ông lão c nghĩ là
mình còn chiêm bao.
8 Li t kê- Li t kê là s p x p hàng ế
lo t t hay c m t cùng
lo i đ di n t đc đy ượ
đ h n, sâu s c h n nh ng ơ ơ
khía c nh khác nhau c a
th c t hay c a t t ng, ế ư ưở
tình c m.
- Xét theo c u t o có th
phân bi t li t kê theo t ng
c p và li t kê không theo
t ng c p.
- Xét theo ý ngĩa có th phân
bi t ki u li t kê tăng tiên v i
li t kê không tăng ti n. ế
- Trong l p em có nhi u đ v t:
b ng, bàn, gh , xô,ch u.....-> ế
Li t kê không theo t ng c p,
không tăng ti n..ế
- .-> Li t kê theo t ng c p.
- Lòng yêu n c tr c h t là ướ ướ ế
yêu gia đình, làng xóm...-> Li t
kê tăng ti n.ế
2. Luy n t p: (tích h p trong ph n văn b n)
C. T p làm văn
- Văn ngh lu n ch ng minh: Chú ý xác đnh rõ v n đ c n ngh lu n; Chú ý gi i thích qua t o c s lí l ơ
cho v n đ; ch ng minh t 3-5 d n ch ng n i b t, có s p x p, phân tích khi n cho d n ch ng h ng ế ế ướ
vào lu n đ...; không quên liên h bài h c...
- Văn ngh lu n gi i thích: Chú ý xác đnh rõ v n đ c n gi i thích; c n gi i thích rõ: V n đ đó nghĩa là
th nào? T i sao l i có v n đ đó? Ta c n làm gì đ ng d ng v n đ đó....ế
* M t s đ tham kh o:
Đ BÀI : 01 T c ng có câu: “M t cây làm ch ng lên non
Ba cây ch m l i nên hòn núi cao”
B ng nh ng d n ch ng l ch s trong xây d ng và b o v T qu c, em hãy ch ng minh câu t c
ng
MB: Dân t c ta r t coi tr ng tinh th n đoàn k t. S c m nh đoàn k t là ni m tin là s c m nh làm nên ế ế
chi n th ng c a nhân dân ta. Chính vì th ông bà cha m luôn luôn nh c nh con cháu ghi nh và th c ế ế
hi n đúng câu t c ng
“M t cây làm ch ng lên non
Ba cây ch m l i nên hòn núi cao.”
TB: 1. Gi i thích qua: Th t v y: “m t cây”ch s ít s ng tr tr i, đn l thì không th làm nên “non” ơ ơ
làm nên r ng xanh đc “ba cây”ch s l ng l n, bi t ch m l i g n bó v i nhau vì th m i có th làm ượ ượ ế ế
nên “hòn núi cao
Câu ca dao đã m n hình nh n d “m t cây”; “ba cây ch m l i nên hòn núi cao”nhân dân kh ng ượ
đnh và đ cao m t bài h c s ng: s ng đn l thì y u, bi t đoàn k t x làm nên s c m nh to l n ơ ế ế ế
2. Ch ng minh: -Đúng nh v y đoàn k t đ t o nên s c m nh dân t c đ xây d ng T qu c. ư ế
-Đc th hi n trong l ch s ch ng ngo i xâm s c m nh đoàn k t đã làm nên chi n th ng vĩ đi c a ượ ế ế
th i đi Bà Tr ng, Bà Tri u,Tr n H ng Đo, Lê L i, Quang Trung……S c m nh đoàn k t y còn đc ư ư ế ượ
phát huy trong hai cu c kháng chi n ch ng th c dân pháp và đ qu c Mĩ c a dân t c ta. ế ế
-Trong lao đng s n xu t thì tinh th n đoàn k t đc th hi n hình nh nh ng con sông H ng, sông ế ượ
Thái Bình v ng trãi ngăn n c lũ, lũ l t, b o v mùa màng, tài s n, con ng i c a cha ông ta. ướ ườ
-B ng s c lao đng và tinh th n đoàn k t trong xây d ng T Qu c. nhân dân ta dã bi n nh ng con sông ế ế
thành các công trình: th y đi n Sông Đà, Tr An,th y đi n YALY ph c v công cu c công nghi p hóa
hi n đi hóa đt n c. Đoàn k t dân t c là nhân t hàng đu đ công nghi p hóa hi n đi hóa đt n c ướ ế ướ
-Tinh th n đoàn k t còn th hi n s yêu th ng đùm b c l n nhau trong h c t p lao đng c a chúng ta ế ươ
ngày hôm nay đó chính là nh ng ho t đng h c t p, lao đng, phòng ch ng d c, giúp đ đng bào mi n ế
Trung ….
3. Bài h c liên h :
-KB: Tóm l i tinh th n đoàn k t dân t c đc hun đúc hàng nghìn năm d ng n c và g i n c, phát ế ượ ướ ướ
huy cao đ thành s c m nh nhân nghĩa Vi t Nam . Đoàn k t thì s ng chia r thì ch t. H nh phúc đc ế ế ượ
xây d ng và vun đp trong tình th ng, tinh th n đoàn k t dân t c . H c sinh ph i bi t yêu th ng đoàn ươ ế ế ươ
k t, giúp đ nhau trong h c t p . ế
Đ bài : 02 B n em băn khoăn vì sao có câu t c ng : Không th y đ mày làm nên mà l i còn có câu
H c th y không tày h c b n?. Em hãy gi i thích giúp b n hi u rõ ý nghĩa và m i quan h gi a hai
câu t c ng trên.
*Dàn ý 1.M bài
-Quan ni m và truy n th ng tôn s tr ng đo c a dân t c ta ư