Toán 12 Trang 1/4 - Mã đề thi 123
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
TRƯỜNG THPT PHÙNG KHẮC KHOAN -
THẠCH THẤT
KỲ THI KẾT THÚC HỌC KỲ I
NĂM HỌC 2022-2023
ĐỀ THI MÔN: NGỮ VĂN 11
Thời gian làm bài 90 phút, không kể thời gian giao đề
(Đề thi gồm 2 trang)
Số báo danh: ........................ Họ và tên ....................................................................................
PHẦN I: ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi từ câu 1 đến câu 4:
Thời gian chạy qua tóc mẹ
Một màu trắng đến nôn nao
Lưng mẹ cứ còng dần xuống
Cho con ngày một thêm cao.
(Trích Trong lời mẹ hát – Trương Nam Hương)
Câu 1. Đoạn thơ được viết theo phong cách ngôn ngữ nào? (0,5đ)
Câu 2. Xác định thể thơ của đoạn thơ? (0,5đ)
Câu 3. Nêu nội dung chính của đoạn thơ. (1đ)
Câu 4. Tìm và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ: “Thời gian chạy
qua tóc mẹ” (1đ)
PHẦN II. LÀM VĂN (7.0 điểm)
Câu 1. Từ đoạn thơ trên, em hãy viết đoạn văn ngắn (khoảng 7-9 dòng) về sự hi sinh thầm lặng
của người mẹ trong cuộc sống.(2đ)
Câu 2. Em hãy cảm nhận về tâm trạng của hai chị em Liên – An khi cảnh đoàn tàu đến và đi
trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ” của Thạch Lam qua đoạn văn sau: (5đ)
…..Bác Siêu nghển cổ nhìn ra phía ga, lên tiếng:
- Đèn ghi đã ra kia rồi.
Liên cũng trông thấy ngọn lửa xanh biếc, sát mặt đất như ma trơi. Rồi tiếng còi xe lửa ở đâu
vang lại, trong đêm khuya kéo dài ra theo ngọn gió xa xôi. Liên đánh thức em:
- Dậy đi, An. Tàu đến rồi.
An nhỏm dậy, lấy tay dụi mắt cho tỉnh hẳn. Hai chị em nghe thấy tiếng dồn dập, tiếng xe rít
mạnh vào ghi. Một làn khói bừng sáng trắng lên đằng xa, tiếp đến tiếng hành khách ồn ào khe
khẽ. Mấy năm nay buôn bán kém nên người lên xuống ít, có khi hai chị em đợi chờ chẳng thấy
ai. Trước kia, ở sân ga, có mấy hàng cơm mở đón khách, đèn sáng cho đến nửa đêm. Nhưng
bây giờ họ đóng cửa cả rồi, cũng im lặng tối đen như ngoài phố.
Hai chị em chờ không lâu. Tiếng còi đã rít lên, và tàu rầm rộ đi tới. Liên dắt em đứng dậy để
nhìn đoàn xe vụt qua, các toa đèn sáng trưng, chiếu ánh cả xuống đường. Liên chỉ thoáng trông
thấy những toa hạng trên sang trọng lố nhố những người, đồng và kền lấp lánh, và các cửa
kính sáng. Rồi chiếc tàu đi vào đêm tối, để lại những đốm than đỏ bay tung trên đường sắt. Hai
ĐỀ CHÍNH THỨC
chị em còn nhìn theo cái chấm đỏ của chiếc đèn xanh trên toa sau cùng, xa xa mãi rồi khuất
sau rặng tre.
- Tàu hôm nay không đông nhỉ, chị nhỉ.
Liên cầm tay em không đáp. Chuyến tàu đêm nay không đông như mọi khi, thưa vắng người và
hình khư kém sáng hơn. Nhưng họ ở Hà Nội về! Liên lặng theo mơ tưởng. Hà Nội xa xăm, Hà
Nội sáng rực vui vẻ và huyên náo. Con tàu như đã đem một chút thế giới khác đi qua. Một thế
giới khác hẳn, đối với Liên, khác hẳn cái vầng sáng ngọn đèn của chị Tí và ánh lửa của bác
Siêu. Đêm tối vẫn bao bọc chung quanh, đêm của đất quê, và ngoài kia, đồng ruộng mênh mang
và yên lặng.
- Thôi đi ngủ đi chị.
(Ngữ văn 11, tập một, NXB Giáo dục, 2017)
------------- HẾT -------------
(Thí sinh không dùng tài liệu, cán bộ coi thi không giải thích gì thêm)
HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI HỌC KỲ 1 KHỐI 11 MÔN NGỮ VĂN.
Phần
Câu/Ý
Nội dung
Điểm
I
Đọc hiểu
3.0
1
- Phong cách ngôn ngữ: Nghệ thuật
0.5
2
- Thể thơ: Tự do
0.5
3
- Nội dung đoạn thơ: Bộc lộ niềm xót xa và lòng biết ơn chân thành của
người con trước những hi sinh của mẹ.
1.0
4
- BPNT: Nhân hóa (Thời gian – chạy)
- Tác dụng: Thể hiện ý nghĩa thời gian trôi nhanh làm mẹ già nua và
niềm xót xa của người con với mẹ.
1.0
II
Làm văn
7.0
1
- Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách , bộc lộ sự cảm nhận của cá
nhân nhưng phải hợp lí và có sức thuyết phục. Bộc lộ tình cảm chân
thành, yêu thương.
2,0
2
Em hãy cảm nhận về tâm trạng của hai chị em Liên – An khi cảnh
đoàn tàu đến và đi trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ” của Thạch Lam
5,0
1. Đảm bảo cấu trúc của một bài văn nghị luận: Có đầy đủ Mở bài,
Thân bài, Kết bài. Mở bài giới thiệu được tác giả, tác phẩm; Thân bài
triển khai được các luận điểm thể hiện cảm nhận về bài thơ; Kết bài khái
quát được toàn bộ nội dung nghị luận.
(0,25)
2. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Tâm trạng hai chị em Liên khi
đoàn tàu đến và đi.
(0,25)
3. Triển khai các luận điểm nghị luận: vận dụng tốt các thao tác lập luận,
kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng.
Trên cơ sở hiểu biết về tác giả, tác phẩm, học sinh có thể trình bày theo
nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các ý chính sau:
a.Mở bài.
- Giới thiệu vài nét về tác giả Thạch Lam nổi tiếng với văn phong lãng
mạn, đầy chất thơ. Thường viết về những truyện không có chuyện, chủ
yếu khai thác thế giới nội tâm của nhân vật….
- Tác phẩm: là truyện ngắn đặc sắc của ông, in trong tập “Nắng trong
vườn”
b. Thân bài
Học sinh có thể cảm nhận bằng nhiều cách khác nhau nhưng cần thể
hiện được các ý như sau:
* Tâm trạng của hai chị em Liên trong cảnh tàu đến và đi:
Trước khi tàu đến:
- An dù buồn ngủ ríu cả mắt nhưng vẫn dặn chị tàu đến nhớ đánh thức
em
- Liên ngồi yên ngắm sao trời,..
Khi tàu đến:
- Nhìn thấy ánh đèn ghi từ xa, nghe tiếng còi vọng lại Liên đã vội vã gọi
em dậy.
(4.0)
- Rồi tàu đến Liên dắt em đứng dậy nhìn đoàn xe vụt qua.
Hình ảnh đoàn tàu:
– Chuyến tàu đêm qua phố huyện là niềm vui duy nhất trong ngày của
chị em Liên.
+ Mang đến một thế giới khác: ánh sáng xa lạ, âm thanh nao nức, tiếng
ồn ào của khách…khác và đối lập với nhịp điệu buồn tẻ nơi phố huyện.
+ Chuyến tàu ở Hà Nội về: trở đầy ký ức tuổi thơ của hai chị em Liên,
mang theo một thứ ánh sáng duy nhất, như con thoi xuyên thủng màn
đêm, dù chỉ trong chốc lát cũng đủ xua tan cái ánh sáng mờ ảo nơi phố
huyện.
– Việc chờ tàu trở thành một nhu cầu như cơm ăn nước uống hàng ngày
của chị em Liên. Liên chờ tàu không phải vì mục đích tầm thường là đợi
khách mua hàng mà vì mục đích khác:
+ Được nhìn thấy những gì khác với cuộc đời mà hai chị em Liên đang
sống.
+ Con tàu mang đến một kỷ niệm, đánh thức hồi ức về kỷ nịêm mà chị
em cô đã từng được sống.
+ Giúp Liên nhìn thầy rõ hơn sự ngưng đọng tù túng của cuộc sống phủ
đầy bóng tối hèn mọn, nghèo nàn của cuộc đời mình
Khi con tàu đi qua:
- Khi con tàu đi qua, hai chị em Liên trở về với cuộc sống hiện tại: trở
về với bóng đêm, tĩnh lặng với nỗi buồn, tiếc nuối.
* ngha biểu tưng của chuyến tàu đêm:
– Hình ảnh con tàu lặp nhiều lần trong tác phẩm.
– Là biểu tượng của một thế giới thật đáng sống với sự giàu sang và sự
rực r ánh sáng. Nó đối lập với cuộc sống mòn mi, nghèo nàn, tối tăm
và quẩn quanh với người dân phố huyện.
- Niềm vui đợi tàu của hai chị em Liên là niềm hạnh phúc thiêng liêng,
giúp họ quên đi cuộc sống tăm tối. Nó xuấ phát từ nhu cầu của đời sống
tinh thần
➔ Qua tâm trạng của Liên tác giả thể hiện thái độ vừa cảm thương xót
xa trước cuộc sống lay lắt, bế tắc của những kiếp người nh bé vừa nâng
niu trân trọng những khát vọng đổi đời ở những con người này.
c. Kết bài
Khái quát lại về tâm trạng của hai chị em Liên khi tàu đến và đi, bút
pháp nghệ thuật Thạch Lam sử dụng để tạo nên thành công của truyện
ngắn.
4. Sáng tạo
Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn
đề cần nghị luận
(0,25)
5. Chính tả, dùng từ, đặt câu
Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu, logic mạch lạc.
(0,25)