Dịch tễ học của tràn dịch não thất tại bệnh viện Nhi Đồng I

Chia sẻ: Quanghai Quanghai | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

278
lượt xem 41
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Từ tháng 11 năm 2000, tại khoa ngoại bệnh viện Nhi Đồng I, chúng tôi đã tiến hành mổ đặt dẫn lưu não thất – xoang phúc mạc cho những trẻ bị tràn dịch não thất (TDNT)()4. Kể từ đó chúng tôi tiếp nhận nguồn bệnh từ các địa phương lân cận với số lượng ngày càng nhiều. Nghiên cứu này nhằm giúp chúng tôi tìm hiểu các yếu tố dịch tễ và kết quả điều trị bệnh lý này làm cơ sở cho hướng phát triển trong tương lai.......

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Dịch tễ học của tràn dịch não thất tại bệnh viện Nhi Đồng I

Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 DÒCH TEÃ HOÏC CUÛA TRAØN DÒCH NAÕO THAÁT TAÏI BEÄNH VIEÄN NHI ÑOÀNG I Nguyeãn Ñöùc Tuaán*, Nguyeãn Baûo Töôøng* TOÙM TAÉT Muïc tieâu: Khaûo saùt dòch teã hoïc vaø keát quaû ñieàu trò beänh traøn dòch naõo thaát (TDNT) taïi BVNÑI. Phöông phaùp: Hoài cöùu laïi 218 tröôøng hôïp töø 11/2000 ñeán 09/2004. Keát quaû: Beänh chieám öu theá ôû phaùi nam (63,4%). Tuoåi nhaäp vieän trung bình laø 16,5 thaùng. Beänh phaân boá roäng khaép 25 tænh thaønh phía Nam. Vieâm maøng naõo muõ (4%), xuaát huyeát naõo – maøng naõo (1,1%), u naõo (0,6%) vaø 94,3% khoâng xaùc ñònh ñöôïc nguyeân nhaân. Treân 10% treû chæ phaùt hieän tình côø khi ñeán khaùm vì moät beänh lyù khaùc. Can thieäp ngoaïi khoa chieám 25,7% vôùi tæ leä thaønh coâng 96,5%. Keát luaän: TDNT laø moät beänh lyù coù öu theá ôû phaùi Nam, phaân boá roäng khaép caùc tænh thaønh phía Nam, treân 10% caùc tröôøng hôïp laø phaùt hieän tình côø. Vieäc phaùt hieän beänh vaø ñieàu trò sôùm laø yeáu toá quan troïng nhaát ñeå giaûm thieåu di chöùng. Trong thöïc teá vì nhöõng khoù khaên kinh teá vaø haïn cheá veà trình ñoä hieåu bieát cuûa gia ñình khieán tuoåi nhaäp vieän trung bình coøn muoän (16,5 thaùng), tæ leä moå chæ ñaït 25,6% caùc tröôøng hôïp. Can thieäp ngoaïi khoa höùa heïn nhieàu trieån voïng vôùi tæ leä thaøng coâng treân 95%. SUMMARY EPIDEMIOLOGY OF HYDROCEPHALUS AT THE CHILDREN’S HOSPITAL N01 Nguyen Ñöc Tuan, Nguyen Bao Tuong * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 75 – 78 Objective: Studying of the epidemiology and outcome of hydrocephalus at the children’s hospital N01. Methods: Retrospective study 218 cases from Jan 2000 to Dec 2003. Results: Hydrocephalic male was predominance (63,4%), The distribution of hydrocephalic infant was all of provinces of South Vietnam, no causes were 94,3%, cerebral hemorrhage were 1.1%, meningitis were 4%, tumor was 0,6%. Over 10% cases were accidentally diagnosis by cerebral ultrasound. Surgical intervention was 25,7% with 96,5% success ratio. Conclusion: Hydrocephalic male is predominance, The distribution of hydrocephalic infant was all of provinces of south Viet Nam, no symptom of brain was over 10% cases, therefore the mean of age be hospitalized was too late (16,5 months) causing difficulties to treat early. Routinely cerebral ultrasound after birth was necessary and hydrocephalic infant must be transfer to the better hospitals. Surgical intervention was 25,7% with 96,5% success ratio. ÑAËT VAÁN ÑEÀ ngaøy caøng nhieàu. Nghieân cöùu naøy nhaèm giuùp chuùng toâi tìm hieåu caùc yeáu toá dòch teã vaø keát quaû ñieàu trò beänh Töø thaùng 11 naêm 2000, taïi khoa ngoaïi beänh vieän lyù naøy laøm cô sôû cho höôùng phaùt trieån trong töông lai. Nhi Ñoàng I, chuùng toâi ñaõ tieán haønh moå ñaët daãn löu naõo thaát – xoang phuùc maïc cho nhöõng treû bò traøn dòch naõo thaát (TDNT)(4). Keå töø ñoù chuùng toâi tieáp nhaän nguoàn beänh töø caùc ñòa phöông laân caän vôùi soá löôïng * Khoa Ngoaïi - Beänh vieän Nhi Ñoàng 1 TP.HCM 75
ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN Ñòa phöông Soá beänh nhaân Bình phöôùc 4 CÖÙU Bình thuaän 13 Baø ròa vuõng taøu 2 Ñoái töôïng nghieân cöùu Caø mau 6 Taát caû treû ñeán khaùm taïi Khoa Ngoaïi Beänh Vieän Caàn thô 6 Nhi Ñoàng I vaø ñöôïc chaån ñoaùn xaùc ñònh töø thaùng 11 Ñaêk lak 10 Ñoàng nai 24 naêm 2000 ñeán thaùng 09 naêm 2004. Ñoàng thaùp 5 Phöông phaùp nghieân cöùu Gia lai 1 Khaùnh hoaø 3 Thieát keá nghieân cöùu Kieân giang 3 Hoài cöùu. Laâm ñoàng 11 Long an 8 Phöông phaùp Ninh thuaän 1 Hoài cöùu laïi 218 hoà sô ñaõ coù chaån ñoaùn xaùc ñònh Quaûng ngaõi 2 ñöôïc khaùm vaø theo doõi taïi beänh vieän Nhi Ñoàng I töø Soùc traêng 4 thaùng 11/2000 ñeán 09/2004. Chuùng toâi ghi nhaän caùc Taây ninh 11 Tieàn giang 12 döõ kieän sau: TP HCM 32 Tuoåi nhaäp vieän. Traø vinh 5 Vónh long 6 Giôùi. Toång coäng 218 Ñòa dö. Lyù do nhaäp vieän Chaån ñoaùn luùc nhaäp vieän. - 86,3% ñeán khaùm vì caùc trieäu chöùng lieân quan Nguyeân nhaân gaây beänh. tôùi naõo. Can thieäp ngoaïi khoa (keát quaû ñieàu trò). - 13,7% ñeán khaùm vì nhöõng trieäu chöùng ngoaøi Caùc döõ lieäu ñöôïc nhaäp vaø xöõ lyù baèng naõo (nhieãm truøng sô sinh, vaøng da, nhieãm truøng roán, phaàn meàm SPSS 10.05 vieâm phoåi, xuaát huyeát tieâu hoùa, soát xuaát huyeát, nhieãm sieâu vi...). KEÁT QUAÛ Can thieäp ngoaïi khoa Tuoåi ñeán vieän.(tính baèng thaùng) - 56/218 tröôøng hôïp can thieäp ngoaïi khoa Tuoåi nhoû nhaát laø 1 ngaøy tuoåi chieám 4%. Tuoåi lôùn (chieám 25,7%). nhaát laø 180 thaùng (15 tuoåi) chieám 0,6%. Tuoåi trung - Vieâm maøng naõo muõ (4%). bình laø 16,5 thaùng chieám (80%). - xuaát huyeát naõo – maøng naõo (1,1%). Tuoåi ñeán vieän giaûm daàn ôû treû lôùn. - u naõo (0,6%). Giôùi - 94,3% khoâng xaùc ñònh ñöôïc nguyeân nhaân. Coù 80 beù gaùi vaø 138 beù trai Tæ leä thaønh coâng 96,5%. Ñòa dö Baûng 1: Phaân boá theo ñòa phöông. BAØN LUAÄN Ñòa phöông Soá beänh nhaân An giang 16 Tuoåi ñeán vieän Baïc lieâu 8 Theo keát quaû cuûa nghieân cöùu, tuoåi nhaäp vieän coù Beán tre 15 Bình döông 10 xu höôùng giaûm daàn ôû nhöõng treû lôùn. Tuoåi trung bình 76 Chuyeân ñeà Ngoại Chuyeân Ngaønhi
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005 laø 16,5 ± 4,11 thaùng, chieám 80%. Cuõng theo nghieân boá khaép 25 tænh thaønh phía Nam. Tuy nhieân, beänh cöùu naøy thì xu höôùng nhaäp vieän sôùm ngaøy caøng ñöôïc nhaäp vieän chieám öu theá ôû nhöõng ñòa phöông laân caän naâng cao, caù bieät coù nhöõng tröôøng hôïp phaùt hieän TP.HCM nhö: Long An, Tieàn Giang, Taây Ninh, Bình tröôùc sinh vaø ñöôïc nhaäp vieän ngay sau khi sinh, Döông, Ñoàng Nai, Baø Ròa-Vuõng Taøu, nhöng söï taäp chieám 4%. Theo chuùng toâi, ñaây laø moät bieåu hieän tích trung naøy khoâng quyeát ñònh vieäc nhaäp vieän sôùm hay cöïc cho thaáy khaû naêng chaån ñoaùn beänh lyù naõo uùng muoän cuûa beänh nhi ( χ 2(50) = 52,5; p = 0,38). thuûy tröôùc sinh laø khaù deå daøng. Ñieàu naøy giuùp caùc nhaø Chaån ñoaùn luùc nhaäp vieän ngoaïi nhi quaûn lyù beänh vaø coù keá hoaïch ñieàu trò kòp thôøi nhaèm haïn cheá caùc bieán chöùng ñaùng tieác coù theå Chuùng toâi coù 13,7% treû nhaäp vieän vì nhöõng xaûy ra. nguyeân nhaân khoâng lieân quan ñeán caùc beänh lyù cuûa naõo. Caùc nguyeân nhaân ñoù bao goàm: nhieãm truøng sô Tuy nhieân, tuoåi nhaäp vieän trung bình cuûa chuùng sinh, vaøng da, nhieãm truøng roán, vieâm phoåi, xuaát toâi laø 16,5 ± 4,11 thaùng thì chöa phaûi laø thôøi ñieåm huyeát tieâu hoùa, soát xuaát huyeát, nhieãm sieâu vi... Qua toát vì ôû löùa tuoåi naøy thoùp vaø caùc ñöôøng khe thoùp ñaõ sieâu aâm naõo tình côø phaùt hieän daõn naõo thaát vaø chuyeån ñoùng kín, nhu moâ naõo bò cheøn eùp moät thôøi gian daøi vaø ñeán khoa chuùng toâi theo doõi. khoù hoài phuïc. Do ñoùù can thieäp phaãu thuaät khoâng giaûi quyeát ñöôïc caû hai vaán ñeà coát loõi laø chöùc naêng vaø Qua soá lieäu treân cho thaáy coù moät soá lôùn beänh nhi thaåm myõ, beân caïnh ñoù beänh nhi coù theå phaûi gaùnh (khoaûng1/10 caùc tröôøng hôïp) khoâng coù bieåu hieän laâm chòu caùc tai bieán vaø bieán chöùng cuûa phaãu thuaät. Neân saøng naøo gôïi yù. Ñieàu naøy khieán beänh deå bò boû soùt, haäu theo chuùng toâi can thieäp phaãu thuaät khi thoùp ñaõ ñoùng quaû laø phaùt hieän raát muoän daãn ñeán nhieàu tröôøng hôïp laø khoâng caàn thieát, ngoaïi tröø caùc tröôøng hôïp taêng aùp quaù chæ ñònh phaãu thuaät hoaëc khi can thieäp phaãu noäi soï caáp ñe doïa ñeán tính maïng. thuaät thì hieäu quaû hoài phuïc khoâng cao. Theo nghieân cöùu cuûa taùc giaû Nguyeãn Quang Baøi(5), Haàu heát caùc taùc giaû thoáng nhaát raèng: Thôøi ñieåm trong 17 naêm (1974 – 1991), taïi khoa ngoaïi Beänh Vieän can thieäp phaãu thuaät caøng sôùm caøng toát ñoái vôùi Baïch Mai ñaõ coù 242 beänh nhaân ñöôïc khaùm vaø ñieàu trò, nhöõng tröôøng hôïp naõo uùng thuûy coù trieäu chöùng vaø tuoåi trung bình laø 5,32 ± 3,06 thaùng. So saùnh nghieân phaûi theo doõi chaët cheû nhöõng tröôøng hôïp khoâng trieäu cöùu cuûa taùc giaû vôùi nghieân cöùu cuûa chuùng toâi cho thaáy chöùng ñeå choïn thôøi ñieåm can thieäp thích hôïp. Nhö söï quan taâm ñeán söùc khoûe con caùi cuûa caùc baäc cha meï vaäy, chuùng ta coøn moät soá löôïng lôùn treû bò TDNT chöa toát. Ñaây laø moät trong nhöõng khoù khaên ñeå quaûn lyù nhöng khoâng ñöôïc höôûng moät cheá ñoä theo doõi vaø theo doõi nhöõng beänh baãm sinh nguy hieåm nhöng ít nghieâm tuùc, maø leõ ra chuùng phaûi ñöôïc thöøa höôûng. khi coù bieåu hieän caáp tính. Bôûi vì vôùi sieâu aâm beänh coù theå ñöôïc chaån ñoaùn raát sôùm khi thai môùi 12 tuaàn tuoåi(6). Hoaëc khi chaøo ñôøi thì Giôùi sieâu aâm naõo xuyeân thoùp laø phöông tieän chaån ñoaùn Theo keát quaû cuûa nghieân cöùu, beù trai coù xu höôùng ñôn giaûn, voâ haïi(1,2,3,6). maéc beänh cao hôn beù gaùi, nam 63% so vôùi nöõ 37%. Soá Can thieäp ngoaïi khoa lieäu naøy phuø hôïp vôùi Nguyeãn Quang Baøi laø150 nam/52 nöõ, J. Holter (1959 – 1970) laø 123 nam/79 Can thieäp ngoaïi khoa laø giaûi phaùp toát cho nöõ. D. Renier (1974 – 1975) laø 85 nam/65 nöõ(5). Nhö beänh lyù naøy. Cho ñeán nay, xaùc ñònh nguyeân nhaân vaäy, taïi Vieät Nam, nhieàu khaû naêng beù trai coù nguy cô tröïc tieáp gaây ra TDNT vaãn laø moät thaùch thöùc. maéc beänh cao hôn beù gaùi vaø cuõng phuø hôïp vôùi xu Trong haàu heát caùc tröôøng hôïp chuùng toâi khoâng höôùng chung treân theá giôùi. xaùc ñònh ñöôïc nguyeân nhaân, chieám 94,3%. Caùc tröôøng hôïp coøn laïi chuùng toâi coù baèng chöùng roõ Ñòa dö raøng. Trong ñoù, hai tröôøng hôïp xuaát huyeát naõo Theo keát quaû cuûa nghieân cöùu (baûng 1), beänh phaân (1,1%), baûy tröôøng hôïp vieâm maøng naõo muõ (4%), 77
vaø moät tröôøng hôïp u naõo (0,6%). KEÁT LUAÄN Sau ñaây laø baûng thoáng keâ veà nguyeân nhaân gaây TDNT laø moät beänh lyù coù öu theá ôû phaùi Nam, phaân naõo uùng thuûy cuûa moät soá taùc giaû(5): boá roäng khaép caùc tænh thaønh phía Nam. Maëc duø, chaån Baûng 2: Nguyeân nhaân gaây naõo uùng thuûy ñoaùn xaùc ñònh ñôn giaûn baèng sieâu aâm xuyeân thoùp Nguyeân nhaân Y. Lajat D. Renier N.Q.Baøi Chuùng toâi nhöng coù treân 10% caùc tröôøng hôïp khoâng coù trieäu Khoâng xaùc ñònh 21,69% 50% 36,17% 94,3% chöùng cuûa naõo maø chæ phaùt hieän tình côø goùp phaàn Sau VMNM 7,54% 10,66% 26,24% 4% ñöa tuoåi ñeán vieän leân cao (16,5 thaùng). Ñieàu naøy gaây Sau XHMN 8.49% 15,33% 7,8% 1.1% khoù khaên cho coâng vieäc ñieàu trò sôùm. Khaùc 62,28% 24,01% 29,79% 0,6% So vôùi caùc nghieân cöùu khaùc, nhoùm khoâng xaùc Sieâu aâm naõo thöôøng qui ngay sau khi sinh, vaø khi ñònh ñöôïc nguyeân nhaân cuûa chuùng toâi quaù lôùn, trong phaùt hieän baát thöôøng phaûi chuyeån ngay tôùi moät cô sôû khi ñoù nhoùm nhöõng nguyeân nhaân khaùc laø quaù nhoû. y teá coù chöùc naêng theo doõi vaø can thieäp khi caàn thieát. Ñieàu naøy cho thaáy vieäc chaån ñoaùn nguyeân nhaân cuûa Vaán ñeà xaùc ñònh nguyeân nhaân gaây beänh coøn chuùng toâi chöa toát bôûi nhieàu lyù do khaùc nhau. Theo nhieàu khoù khaên vaø can thieäp ngoaïi khoa laø moät giaûi chuùng toâi vieäc chaån ñoaùn ñuùng nguyeân nhaân coù vai phaùp toát vôùi tæ leä thaønh coâng 96,5%. troø raát quan troïng ñeå choïn löïa thaùi ñoä ñieàu trò ñuùng TAØI LIEÄU THAM KHAÛO ñaén, goùp phaàn tieân löôïng laâu daøi vaø phuïc vuï cho 1. Aubry MC, Aubry JP, Dommergues M. (2003), nghieân cöùu khoa hoïc. “Sonographic prenatal diagnosis of central nervous system abnormalities”, Childs Nerv Syst. Aug;19(7- Tuy nhieân, trong thôøi gian qua, khaéc phuïc nhöõng 8):391-402. Epub 2003 Aug 06. khoù khaên, chuùng toâi ñaõ löïa choïn beänh ñeå tieán haønh 2. Cavalcanti DP., Salomaõo MA. (2003). “Incidence of congenital hydrocephalus and the role of the prenatal phaãu thuaät cho 56 tröôøng hôïp (chieám 25,7%). Trung diagnosis”, J Pediatr (Rio J); 79(2): 135-40. bình 15 tröôøng hôïp moãi naêm. Böôùc ñaàu tæ leä thaønh 3. Laurichesse-Delmas H, (2002), “First-trimester coâng laø 96,5%. features of Fowler syndrome (hydrocephaly- hydranencephaly proliferative vasculopathy)”, Ñöùng döôùi goùc ñoä Nhi khoa, chuùng toâi coù nhieàu Ultrasound Obstet Gynecol, Dec; 20(6): 612 - 5. 4. Nguyeãn Ñöùc Tuaán, (2001), “ Keát quaû böôùc ñaàu ñaët thuaän lôïi: Kinh nghieäm phaãu thuaät, gaây meâ, hoài söùc... valve naõo thaát – xoang phuùc maïc ôû treû bò traøn dòch beân caïnh ñoù chuùng toâi coøn moät soá khoù khaên: nhaân naõo thaát taïi Beänh vieän Nhi Ñoàng 1”, Y hoïc TPCHM, löïc, chi phí phaãu thuaät quaù cao... Nhìn chung thì phuï baûn soá 4 – taäp 5, tr 101 – 105. 5. Nguyeãn Quang Baøi (1999), “Beänh Naõo uùng Thuûy”, Nhaø TDNT coù theå tieán haønh ôû nhöõng cô sôû ngoaïi nhi nhö xuaát baûn Y Hoïc chuùng toâi vôùi ñoä an toaøn cao. 6. Wright VM., (1994), “Hydrocephalus”. Surgery of the newborn, Churchill livingstone, pp 587 – 598. 78 Chuyeân ñeà Ngoại Chuyeân Ngaønhi