Điểm tâm lý của người dùng các mạng xã hội tiêu biểu ở Việt Nam

ụ ụ M c l c

ở ầ M  đ u ế ớ ạ ề ầ ủ

ẻ ủ

ớ ự ỏ ệ ạ ể ồ ạ ủ ấ i dùng internet. Đ c bi

ế ớ ớ ậ i có c  h i tham gia vào th  gi

ế ườ ậ ộ ế ố ệ ơ ộ ề ệ ư ưở  t

ế ẫ ạ

ị ố ề ụ ể ề ứ ạ ờ ố ộ ự ữ ớ

ạ ữ ệ ề

ườ ướ i d ề ấ ầ i góc đ ế ế ộ ủ ọ i mang tính khoa h c là đi u r t c n thi

ứ ể ệ ọ ọ ụ ạ ằ ộ i đa truy n thông, nh m th a mãn nhu   M ng xã h i là m t ph n c a th  gi ố   ặ ườ ầ t trong b i c u thông tin, k t n i và chia s  c a các ng ộ   ề ộ ả t c a r t nhi u m ng xã h i, c nh h i nh p hi n nay, v i s  phát tri n  ế ố ộ ề   i thông tin và k t n i r ng l n, cùng nhi u ng ệ ử ụ   ớ ng và giá tr  s ng khác nhau. Vi c s  d ng lúc ti p c n v i nhi u h  t ả  ạ ấ m ng  xã h i  đã d n đ n hàng lo t v n đ  c  th  v  hành vi, tr ng thái và c ườ   ế ễ i. nh ng áp l c cùng v i nh ng di n ti n ph c t p trong đ i s ng con ng ộ  ử ụ ạ Vi c nghiên c u v  hành vi s  d ng m ng  xã h i c a con ng ả ữ Tâm lí h c đ  có nh ng ki n gi   t cho ọ ứ Tâm lí h c hi n đ i – khoa h c  ng d ng.

1

ộ ể ệ ạ ị ử I. Khái ni m và l ch s  phát tri n m ng xã h i.

1. Khái ni mệ

ọ ộ ạ ế ị

ề

ư ậ ạ ờ

ể ầ i  o (xã h i  o) v i

ể ự ộ ư ạ

ộ ả ế ớ ự ự ở

ụ  ộ ả  “M ngạ   xã h i hay g i là m ng xã h i  o (ti ng Anh: social network) là d ch v ở ụ   ớ ạ ớ ố ế  các thành viên cùng s  thích trên Internet l i v i nhau v i nhi u m c n i k t ộ   ệ t không gian và th i gian” Nh  v y m ng xã h i đích khác nhau không phân bi ớ  các thành viên là các c  dânư ế ớ ả ể   có th  ng m hi u là m t th  gi ạ ể  th  d a trên các nhóm m ng. Cách đ  các c  dân m ng liên k t v i nhau có   ự   ặ (group), d a trên các thông tin cá nhân, d a trên s  thích  cá nhân ho c lĩnh v c quan tâm.

ạ ể

ể ể ế ạ ấ ả ệ ầ ộ

ư ẻ ả

ể ế ố ớ ơ ả ộ ư ề ạ ậ ạ ộ Các   m ng   xã   h i   đi n   hình   có   th   k   đ n   :   Facebook,   Yahoo,   Youtube,   ư ề   MySpace, Hi5, Twitter, ZingMe… t t c  các m ng xã h i hi n nay h u nh  đ u   có các tính năng c  b n nh  chat,e­mail,voichat,phim  nh,chia s  file,blog và xã ở  lu n. Qua m ng xã h i,các c  dân m ng có th  k t n i v i nhau và đi u đó tr

2

ệ ỗ ở t y u c a m i ngày cho hàng trăm tri u thành viên ơ   ắ  kh p n i

ộ thành m t đi u t ế trên Th  Gi ề ấ ế ủ ớ i.

ử ộ ạ ị

2. L ch s  hình thành  m ng xã h i.

ị ử ể ế ề ắ ộ L ch  s   hình  thành   và   phát  tri n  m ng   xã  h i   trên   th   gi

ư ộ ờ

ế ứ ỉ ấ ạ ọ

ộ ệ ộ ắ ề ồ ề ố ể ớ ớ   ạ i   g n  li n   v i ự   ứ Internet. Ch  trong m t th i gian ng n nh ng các nhà nghiên c u đã xây d ng thành công r t nhi u m ng xã h i, đi u này đóng vai trò h t s c quan tr ng cho   ự s  phát tri n các m i quan h  c ng đ ng.

ự c ti n c a nhân lo i”. Đây đ

ế ủ ộ ấ ế ề ạ ế ườ ượ   ạ c   i: giao ti p qua

ờ ủ ướ  Năm 1971 s  ra đ i c a email đánh d u “b ủ ủ xem là n n móng c a quá trình giao ti p c a xã h i lo i ng Internet.

ộ ộ ự ữ ế ạ ầ

ậ ủ ườ ờ ế ớ   i   i dùng

c ra đ i: Geocities. Ý t ữ ủ ề ấ ị ừ ự ữ Năm 1994 m t trong nh ng nh ng m ng xã h i tr c tuy n đ u tiên trên th  gi ượ ưở ng thành l p c a Geocities là cho phép ng đ ủ ự  xây d ng nh ng website c a riêng mình theo t ng ch  đ  nh t đ nh. t

ạ ờ

ộ ố ườ ữ ộ ủ ữ ệ ả ậ ớ ự i dùng t  do chia ườ i có cùng

Năm 1995, m ng xã h i TheGlobe.com ra đ i, cho phép ng ẻ s  nh ng tr i nghi m c a cu c s ng và cùng bàn lu n v i nh ng ng ở s  thích.

ầ ề ề ầ ầ

ở ớ ượ i   đ ắ c   ra   m t   và   tr

ụ ộ ầ ườ ắ ế  ụ  ự

ế ạ Năm 1997, ph n m m AOL Instant Messenger, ph n m m chat đ u tiên trên th ị ấ   nên   r t   thông   d ng.   Cũng   trong   năm   nay,   d ch   v gi ạ SixDegrees.com ra m t. Đây là m ng xã h i đ u tiên cho phép ng i dùng t ạ t o các profile và liên k t b n bè.

ộ ố ạ ộ

ự ở ộ ế ố ế ạ ạ ế ẫ

cu c s ng bên ngoài   ạ   ượ c ra đ i. Hi n nay, Friendster v n là m ng xã h i k t n i và tìm ki m b n ớ Năm 2002, Friendster, m ng xã h i liên k t b n bè th c  ệ ờ đ ế ớ ấ bè l n nh t th  gi i.

ạ ượ ớ ự ộ

ở ầ ư

ẽ ừ ư ả ế ệ ả ầ

ế

ượ ậ ạ ắ ủ ỉ ư ộ

ắ   ổ ủ c xem là năm bùng n  c a m ng xã h i, kh i đ u v i s  ra m t Năm 2003 đ ự ầ ư  ủ ượ ộ ả ủ c a MySpace. Đ c xem nh  là m t b n sao c a Friendster, nh ng có s  đ u t ự ạ   m nh m  t  các công ty qu ng cáo tr c tuy n và công ngh . Phiên b n đ u tiên ắ ủ   c l p trình và ra m t ch  trong… 10 ngày. Ti p ngay sau đó, là c a MySpace đ ự s  ra m t c a các m ng xã h i khác nh  Tribe.net, LinkEdin, Classmate.com,   Jaiku, NetLog…

3

ạ ọ ườ

ắ ế ạ ổ

ầ ỉ ng Đ i h c Harvard ra ng.   ớ   i ườ c gi

Năm 2004, Mark Zuckerberg, khi đó còn là sinh viên tr ủ m t TheFacebook, là c ng liên l c và giao ti p dành cho sinh viên c a tr ượ TheFacebook đã có 19.500 thành viên ch  trong tháng đ u tiên sau khi đ thi u. ệ

ượ ượ ắ ả ơ

ứ ớ ạ ẻ ạ ủ ấ   ư c ra m t. Đ c xem nh  cách th c đ n gi n nh t ữ   i dùng có th  d  dàng chia s  tr ng thái c a mình v i b n bè và nh ng

Năm 2006, blog Twitter đ ể ễ ườ ể đ  ng ai quan tâm.

ấ t qua MySpace đ  tr  thành m ng xã h i l n nh t th

ớ ộ ớ ả ạ ặ ệ

ng ng ượ ượ ẫ ố ượ i dùng l n s  l ạ ừ ẫ ộ ộ ế  ể ở ẫ   ậ t, c  Facebook l n ng truy c p. Đ c bi ờ   ầ t xa Friendster, m ng xã h i đã t ng d n đ u trong m t th i

Năm 2008, Facebook v ườ ề ả ượ i, v  c  l gi ề MySpace đ u v gian dài.

ế ố ề ạ ộ

II. Các y u t

v  m ng xã h i.

ộ ể ạ ặ ủ 1. Đ c đi m c a m ng xã h i

 Là 1 website m .ở

ở ộ

ượ ề ộ t o ra n i dung mà chính các thành viên m i là

ự ạ ấ ả ữ ẻ i dùng chia s , bao g m c  c p nh t i t o ra nó. T t c  nh ng gì ng

ấ ỳ ạ   c xây d ng hoàn toàn b i các thành viên tham gia. B t k  m ng ớ ả ậ ộ ồ ạ ủ ộ

ẻ ả ả ộ ẻ ễ ơ ự N i dung đ ộ xã h i nào đ u không t ậ ườ ườ ạ ng ạ tr ng thái, chia s ,  nh, ghi chú,... chính là n i dung c a m ng xã h i. Các  thành viên đăng t i n i dung và chia s  d  dàng h n.

ế ộ ồ

 Tính liên k t c ng đ ng

ự ế ủ ề ế

ự ẻ ạ i dùng. Đ ng ngay sau Facebook là m ng chia s  video tr c

ế ớ ỗ ự Có s  tham gia tr c ti p c a nhi u cá nhân.Tính đ n năm 2013, facebook đã  ỉ ườ có 1,16 t  ng tuy n YouTube v i 1 t ự i dùng tích c c m i tháng. ứ ỷ ườ  ng

4

ộ ươ

 Đ  t

ng tác cao.

ọ ộ ấ ẻ ườ i chia s  thông tin và

ậ ư ả

ử ụ ụ ề ế ố ề ộ ộ

ườ ể ậ ả ạ ộ

ữ ớ ng tác

ả ủ ậ ạ

ạ ộ ợ ỡ ủ ế ứ ạ

ớ ự ộ ệ ề ể ộ ư ạ

ạ M ng xã h i cung c p các công c  cho phép m i ng ớ ươ t ng tác online v i nhau theo nhi u cách nh  thích, bình lu n, tag  nh, chat,  ứ ụ cùng s  d ng các  ng d ng vui, k t n i v  m t n i dung, blog hay trang web  ờ ậ ẻ i dùng m ng xã h i có th  cùng nhau th o lu n, chia s ,  nào đó. Nh  v y, ng ộ   ạ ở ấ ứ ươ t  b t c  đâu v i gia đình, b n bè. Không nh ng v y, các m ng xã h i ạ ệ i  hi n nay còn thêm tính năng liên k t các tài kho n c a các m ng xã h i khác l ề ụ ớ v i nhau. V i s  giúp đ  c a các  ng d ng ti n ích, b n có th  tích h p nhi u  trang m ng xã h i nh  Twitter, Flickr,... và nhi u trang khác m t cách nhanh  chóng.

ươ ệ

 Tính đa ph

ng ti n

ạ ệ ề ộ

ủ ế ố ữ ế  ch  vi

ữ ả ườ ử ụ ể i s  d ng  có th  xây d ng m t không gian cho b n thân.

ả ẻ ườ ể ộ ng

ấ ệ ả ơ

ệ ỏ ể ắ ườ ử ề ế ờ ấ ạ ộ Ho t đ ng theo nguyên lý c a web 2.0, m ng  xã h i có r t nhi u ti n ích nh   ả ự ế ợ t, âm thanh, hình  nh, video… Sau khi đăng  s  k t h p gi a các y u t ự ộ ộ kí m t tài kho n, ng ườ ử ụ ạ ờ ệ i s  d ng có th  chia s  đ Nh  ti n ích mà m ng xã h i cung c p, ng ọ ả ằ ẫ d n, hình  nh, t p âm thanh, các tài li u b ng văn b n. H  có th  tham gia ch i  ơ ự i cùng tham gia ch i, g i tin nh n,…. tr c tuy n đòi h i có nhi u ng

5

ề ả ả ư ữ ổ ồ

 Kh  năng truy n t

i và l u tr  thông tin kh ng l

ấ ả ữ ứ ươ ụ ư ạ nhau nh  đăng tr ng

ế ự ộ ư ng t t bài. Các trang m ng xã h i l u tr  thông tin và

ắ ể i s  d ng có th   truy

ượ ồ ả ộ ề T t c  các mang xã h i đ u có nh ng  ng d ng t ạ ạ thái, đăng nh c, video hay vi ế nhóm s p x p chúng theo trình t ạ ượ ậ i l c p và tìm l ự ờ  th i gian. Do đó , ng ừ ổ  đã t ng đ ng thông tin kh ng  l ữ ườ ử ụ i. c đăng t

ế ủ ộ ạ ạ

2. H n ch  c a m ng xã h i

ạ ế ề

ờ ộ ộ ử ụ ể ị i dùng có th  b   ờ ọ ng th i gian dài

ế ồ t

ườ ườ i dùng : Ng ộ ượ ể ố i có th  t n m t l ộ ế ề ộ

ờ ồ ố ườ ử ụ ượ ừ c t ữ ẽ ơ ờ ủ ­M ng xã h i chi m nhi u th i gian c a ng ườ ạ ệ “nghi n” s  d ng m ng xã h i. M i ng ể ạ ( vài gi  đ ng  h )  đ  online trên các m ng xã h i thay vì đi ra ngoài và thi ệ ự ậ l p các m i quan h  th c . Nhi u n i dung tìm ki m đ ế khi n ng ộ   ạ  trang m ng xã h i ệ  làm nh ng vi c có ích h n. i s  d ng lãng  phí th i gian đáng l

ề ạ ọ

ị ề ườ ở ủ ữ ườ ấ ườ ể ­Thông tin cá nhân  b  de d a : Do tính m  c a m ng xã h i mà nhi u ng ể th  tìm hi u v  ng ộ i có  i dung  đã cung c p trên i khác thông qua nh ng gì mà ng

6

ơ ị ấ ắ ể ự ệ ề ả ộ

ạ ữ ấ m ng xã h i. Và nhi u nguy c  b  l y c p thông tin, tài kho n  đ  th c hi n  nh ng hành vi x u.

ạ ế ế ạ ố ệ

ườ ườ ệ

ế

ơ ớ ạ ố ẽ ề ả

ữ ộ ạ ự ế  : M ng xã h i t o ra nh ng m i quan h ­Làm h n ch  kĩ năng giao ti p th c t ớ ế ẩ ng bên ngoài h n. Vi c đó  i ít giao ti p v i môi tr “ n” đã làm cho con ng ạ ự ế ố ệ làm kĩ năng giao ti p, kĩ năng nói chuy n qua đ i tho i tr c ti p v i b n bè và  ườ ệ ơ ệ ả ố ng i thân gi m đi. Và s  có nhi u m i quan h  “  o” h n là các m i quan h   ự ế . th c t

́ ́ ̀ ́ ư ử ̉ ̣ cac nghiên c u gân đây cho thây nh ng ai s  dung

̃ ư ́ ́ ̃ ̀ ̀ ̀ ự ơ ̣ ̣ ̉ ̣ ̉

̀ ̉ ơ ắ ệ ­Nguy c  m c b nh trâm cam: ́ ́ ̀ ̀ ̃ mang xa hôi cang nhiêu thi cang cam thây tiêu c c h n, thâm chi co thê dân đên  trâm cam.

́ ̀ ̀ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̉ ̉ ̣

ả ́ ́ ́ ng tiên hiêu qua nhât đê lam tê liêt va giêt   ́ ́ ́ ̃ ̀ ̀ ̣ ̣ ̣ ̣

ự ư ̣ ự ­Gi m s  sang tao: ́ ̀ ́ chêt qua trinh sang tao. Qua trinh l ̃ ̣ ươ liêt nao bô t ng t ̀ ̃ ươ  mang xa hôi la ph ́ ́ ươ t cac trang mang xa hôi co tac đông lam tê  ́ ư    nh  khi xem tivi trong vô th c.

̀ ̀ ́ ́ ̀ ỏ t đ n s c kh e : Anh sang  ư ̣ ử ̉ ̣ ̉ ̣

ề ẽ ả ̀ ́ ́ ư  man hinh cac thiêt bi điên t ́ ́ ̀ ̀ ̃ ố ế ứ ng không t ̃ ̀ ́ ư  se đanh l a nao cua ban la ch a đên gi ́ ư ̉ ̉ ̣ ̣ ̣ ̉

̀ ́ ́ ̀ ̣ ở ̉ ̣ ̉ ̣

̉ ặ ể ờ ̀ ệ t, khi nhìn   gân khi chuân bi đi ngu. Đ c bi ặ ạ ế  này trong th i gian dài có th  khi n b n g p

ộ ố ấ ề ấ ổ ả ́ ưở ử ụ ­S  d ng Facebook quá nhi u s   nh h ̀ ̃ ơ toa  ra t   ngu. Thiêu ngu dân đên nhiêu hê luy nghiêm trong cho s c khoe va tinh thân, do  ̀ ́ ư đo, tôt nhât la đ ng đê điên thoai  ế ị ệ ử vào màn hình các thi t b  đi n t ề ị ph i m t s  v n đ  b t  n v  th  giác.

ộ ạ ạ ệ

III. M ng xã h i t

i Vi t Nam

ể ở ệ ộ ạ

1. Các m ng xã h i tiêu bi u

Vi t Nam

 Facebook

ạ ễ ậ ộ

ậ ớ

ộ ề ở ữ ư  nhân do Mark Zuckerberg thành l p cùng v i  ọ ạ

ườ ộ Facebook là m t website m ng xã h i truy c p mi n phí do công ty Facebook,Inc ề đi u hành và thu c v  s  h u t ạ b n bè là sinh viên khoa Khoa h c máy tính và b n cùng phòng Dustin Moskovitz và Chris Hughes khi ông còn là sinh viên tr ng ĐH Harvard.

7

ầ ớ ạ

ạ ủ ấ Ban đ u facebook gi ở ộ ọ ng Đ i H c nào,r i c m  r ng ra cho sinh viên c a b t kì tr

ố ấ ứ ượ ổ

ẻ ư ườ ổ ề ứ

ạ ậ ấ ứ ườ ủ ụ i thân c a

ế ạ ớ

ộ ủ ạ ườ ế ọ ạ t: b n

ấ

ẽ ộ i kia cũng s  đ ạ ừ ượ ờ

c facebook thông báo cho ta bi ạ ộ ổ ế ự ệ ườ ữ ứ ấ ầ ậ ng xuyên và nhanh chóng. M t trong nh ng  ng d ng ph  bi n nh t

ụ ể ứ

ủ nh c a mình và chia s  v i m i ng

ụ ẻ ớ ả ả ọ ể ớ ạ ố ườ ẻ ả ứ

ườ ả i dùng t ổ ậ ủ i h n s  hình  nh, đi m n i b t c a hình th c chia s   nh trên  ậ ườ ứ ể ấ i dùng có th  đánh d u các nhân v t có

ỉ i h n đăng kí thành viên ch  là các sinh viên Harvard  ồ ,sau đó nó đã đ ọ ế đ n h c sinh ph  thông và cu i cùng là b t c  ai trên 13 tu i .Facebook có các  tính năng nh  chat,chia s  thông tin,media,games và nhi u  ng d ng khác do các  ậ hãng th  3 cung c p. Tính năng c p nh t thông tin b n bè, ng Facebook vô cùng m nh m ,m t khi đã k t b n v i 1 ai đó trên facebook, m i  ẽ ượ “đ ng tĩnh” c a ng ứ ả ạ c đánh d u trong 1 b c  nh, 1 đo n video hay  nghĩ gì, b n thích gì, b n v a đ ể ậ ủ 1 s  ki n nào đó… Nh  đó ta có th  c p nh t thông tin c a nhau m t cách đ y  ộ ủ đ , th ơ trên Facebook là  ng d ng hình  nh , n i thành viên có th  upload album và hình ả i lên  i. Facebook cho phép ng không gi Facebook là ch c năng Tag giúp ng trong  nh.ả

ấ ổ ng game kh ng l ồ ượ  đ

ạ ở ể

ề i tham gia nhi u ph i k  đ n

ườ ệ ơ ộ ố ươ  Bên c nh đó, facebook còn có m t s  l c cung c p  ổ ậ ầ ủ ế ch  y u b i 2 hãng phát tri n game hàng đ u: Zynga và Playfish . N i b t trong  ả ể ế ố ườ ạ ố ữ s  nh ng lo i games trên Facebook có s  ng ớ Farmville, v i 30 tri u ng i ch i hàng ngày.

8

ầ ệ ủ ụ

ề ể ệ S  v ộ ạ ừ ự ố ế t Nam có nhi u bi n chuy n,đ c bi t là t

ạ ộ ở ệ ượ ệ t Nam,tăng 170 tri u l t xem

ạ ế n lên khá nhanh c a facebook g n đây đã khi n cho c c di n m ng  ộ ủ ặ ệ  s  c  Blog 360 đ  c a  ớ i  t so v i tháng 8­2010. Chính  ủ ế ị ớ ố ủ

ọ

ả ệ ườ ượ Vi ặ ầ ớ i 70% l ầ t xem và g n 1 tri u ng t xem, t

ự ươ i Vi xã h i t ư Yahoo ng ng ho t đ ng vào tháng 7­2009 Trong tháng 9­2010 , facebook có t ệ ượ 710 tri u l ớ ph  đã quy t đ nh ch n facebook (01­11­ 2010) (theo th ng kê c a báo m i.com)  ả ề ườ ữ i  Trong nh ng tháng đ u năm 2011 Facebook đã gi m nghiêm tr ng c  v  ng ố ệ ừ ẫ ượ dùng l n l i dùng, theo s  li u t DoubleClick Ad Planner.

 Zing Me

ạ

ậ ừ Zing me là m ng xã h i c a công ty Vinagame, thành l p t ộ tháng 06 năm  ạ ộ

ư ủ i các tính năng đ c tr ng c a m t m ng xã h i nh   ế ọ ế ự ậ ộ ủ ớ 2009. Zing Me chú tr ng t ế ạ k t b n, chat tr c tuy n, vi ặ ư ạ ộ t blog, l p câu l c b .

ạ ễ

ẻ ả ạ ẻ ế ạ

ứ ụ ệ

ể ứ ứ ự ủ ờ

ề ả ủ ệ ố

ườ ớ ố ầ ệ ỗ ứ i, đ a con c a  ậ ệ ượ t truy c p m i  i v i hàng trăm tri u l

ể  Bên c nh đó, các thành viên còn có th  tham gia di n đàn, nghe nh c, xem  ơ ự phim, chia s   nh và tham gia các trò ch i tr c tuy n (Nông tr i vui v  1,2 ;  ẻ Zing Farm, Sky Garden, Nhà hàng vui v …). Zing Me  ng d ng công ngh  web  ụ th i gian th c, cho phép các hãng th  ba phát tri n  ng d ng cho n n t ng c a  ệ ạ ộ mình, làm phong phú thêm n i dung cho h  th ng. Hi n t VinaGame đã cán m c g n 7 tri u ng ngày.(Theo zing.me.vn)

9

ự ổ ệ ệ ặ S  phát tri n bùng n  hi n nay c a internet đ c bi t là s  ng

ị

ố ườ ử ụ ể i s  d ng  ụ ấ ệ t Nam ngày càng cao,đi u đó làm cho các nhà cung c p d ch v   ề ộ ạ ở  Vi ủ ộ ạ

ả i trí c a m ng xã h i t o thêm nhi u tính năng phong phú v  n i dung cũng  ư ườ internet  gi ứ ạ ứ nh  hình th c t o h ng thú cho ng ủ ề ề i tham gia.

 YouTube

ậ ượ Đ c thành l p vào tháng 2 năm 2005, YouTube cho phép hàng t

ẻ ễ ấ ố ộ

ườ ế ố ề ả ứ ữ

i k t n i, chia s  thông tin và truy n c m h ng cho nh ng ng ư ộ ề ả ế ớ ố i và ho t đ ng nh  m t n n t ng phân ph i cho ng

ớ ỷ ườ  ng i  ể ọ khám phá, xem và chia s  video g c. YouTube cung c p m t di n đàn đ  m i  ườ ẻ i khác trên  ng ạ ộ ộ ườ ạ toàn th  gi i t o n i dung  ỏ ả ố g c và các nhà qu ng cáo l n nh .

10

ệ ở ữ ế ể ậ ả ẻ  Vì v y vi c s  h u 1 kênh đ  chia s   ki m ti n là m t r t đ n gi n n u

ể ề ớ ệ

ượ ậ

ế ư i thi u vêYoutube. Nh   ượ ̀ ộ ấ ơ ̀ c thành l p vào tháng 2/2005 đã đ ệ ạ ị ườ USD, và hi n t i nó đang là website hàng đâu trên th  tr c google mua  ng

ạ b n đam mê Admin : Metub Tìm hi u thêm : 1. Gi ́ chúng ta đã biêt youtube đ ỷ ạ ớ i v i giá 1.65 t l video tr c tuyên. ́ ự

́ ́ ỗ ệ

ệ ượ ị ườ ữ ở t xem  ng hâp ́

ạ ỗ

́ ̀ ạ ướ ệ ở ng thây có các banner qu ng cáo hi n ra góc d

ả

́ ư ả  qu ng cáo. M i khi các b n xem 1 video clip nào đó trên  ỗ ả ườ i m i  ẽ ạ ỡ  tay click vào đó thì s   ạ ỗ ượ ể ặ Theo sôli u thông ke thì m i ngày youtube thu hút hàng trăm tri u l và cũng chính vì lý do này nên youtube đã tr  thành 1 trong nh ng th  tr ẫ d n các nhà đâu t youtube các b n th video, đó chính là các video qu ng cáo, khi các b n l đ c chuy n đên 1 trang ho c 1 website nào đó và m i khi các b n làm

ộ ượ ạ ườ

2. M ng xã h i  đ

c ng i dùng ở ệ  Vi t Nam dùng tăng lên

ộ ạ ộ ữ

ng tác gi a các thành  ơ ả ủ ư ồ ộ ộ ườ i

ệ ạ ươ ­Tính c ng đ ng th  hi n r t rõ trong các ho t đ ng t ặ viên trong h i, nhóm trên m ng xã h i. Đây cũng là đ c tr ng c  b n c a ng Vi ể ệ ấ ạ ộ ạ ộ t khi tham gia các ho t đ ng trên m ng xã h i

ặ ể ư ự ườ ề ệ ố t

ệ

i Vi ủ ế ớ ị ườ i Vi ớ ư ệ

ị ủ t Nam, n i các c  dân Vi ặ ệ ố t s ng v i ngh  tr ng lúa n ữ ơ ẽ ể ứ ề ồ ứ ủ ườ ủ Đ c tr ng này là s  chuy n d ch giá tr  văn hóa truy n th ng c a ng ố ả vào internet khi mà tính cách c a ng t hình thành trong b i c nh c a làng  ướ c đã liên k t v i  xã Vi ố ớ nhau ch t ch  đ   ng phó v i nh ng thách th c c a môi tr ng sinh s ng.

11

ẫ ạ ộ ấ

i ích c a m ng xã h i đem l ự ạ ể ể ạ i : Ta có th  hi u tính h p  ố ủ c hi u là s  thu hút, lôi cu n c a các trang m ng xã

ứ ể ỏ t c a nó có th  đáp  ng, th a mãn

ứ ầ ủ ủ ể ệ ả ợ ấ ­Do tính h p d n và l ộ ượ ạ ẫ ủ d n c a m ng xã h i đ ệ ủ ư ộ ớ h i v i các ch c năng, dao di n và tính  u vi ườ ử ụ ượ i s  d ng.  c các nhu c u c a chính b n thân ng đ

ầ ệ ệ ậ ổ

ệ ướ ế

ế ớ ế ệ ạ ớ c. Vì th , ng ể ộ ể i đ n v i m ng xã h i đ  có th

t Nam cũng theo xu th  c a Th  gi ệ ả ­Do nhu c u công vi c, vi c trao đ i, th o lu n trong công vi c trong các nhóm  ườ ớ ọ ậ h c t p hay trong các công ty v i các công ty trong và ngoài n i  ế ủ dân Vi ả ợ h p tác nhanh chóng và hi u qu .

ặ ệ ạ

ế ệ ướ ạ ỉ

ạ ề ứ ồ

ơ ế ườ ệ ế ướ ừ ệ i Vi

ượ c kia ng ị i ng ơ ổ cu c s ng đã  n đ nh h n và nhu c u s  d ng các ti n ích đ ơ ữ ượ c quan

ọ ơ ệ ệ ể ể t là phát tri n đi n tho i thông  ­Công ngh  ngày càng phát tri n, đ c bi ờ ệ ạ ằ ệ ử ụ c đây vi c s  d ng đi n tho i ch  nh m liên l c thì bây gi  đi n  mình.N u tr ụ ệ ụ ệ ờ ớ ở tho i đã tr  nên nhi u ti n d ng h n v i các  ng d ng trên đó. Đ ng th i, vi c  ộ ẹ ở ả c m t chi c smartphone tr  nên nh  nhàng h n vì giá  chi tr  cho vi c mua đ ả ấ ả ườ ả ủ t Nam ph i v t v  lo t ng b a ăn thì  c  c a nó.N u tr ệ ầ ử ụ ờ ộ ố bây gi tâm và chú tr ng h n.

ế ử ụ ự ộ ạ ạ

3. Th c tr ng và xu th  s  d ng m ng xã h i.

ườ ự ế ử ụ ạ ộ Vào tháng năm 2014, 74% ng i tr c tuy n s  d ng các trang web m ng xã h i.

ế Tính đ n tháng 9 năm 2014:

(cid:0) ườ ế ử ụ ự 71% ng i  tr c tuy n s  d ng Facebook

(cid:0) ườ ự 23% ng ế ử ụ i tr c tuy n s  d ng Twitter

(cid:0) ử ụ 26% s  d ng Instagram

(cid:0) ử ụ 28% s  d ng Pinterest

(cid:0) ử ụ 28% s  d ng LinkedIn

ộ ớ ẻ ử ụ ủ i tr  s  d ng internet c a

Vi c s  d ng các trang web m ng xã h i trong gi ườ ớ ổ ừ ạ ừ ệ ử ụ i l n tu i t 18­29 đã tăng t 9% lên 49%. ng

ệ ệ ộ

ạ ộ ằ ạ ế ậ ử ụ ườ ử ụ ạ ặ ơ ễ ộ Vi c gia tăng s  d ng đi n tho i di đ ng đ c bi minh làm cho ng ệ ệ t là s  d ng đi n tho i thông  ớ ớ i dùng ti p c n d  dàng h n v i v i m ng xã h i b ng m t

12

ố ườ ử ụ ệ ộ ộ

i dùng đi n tho i di đ ng s  d ng m t trang web  ỗ ạ ử ụ ạ ủ ọ ệ ạ ộ ộ

ngón tay gõ đi . 40% s  ng ạ m ng xã h i trên đi n tho i c a h  và 28% s  d ng các trang m ng xã h i m i  ngày.

ố ượ ử ụ ộ ở ệ ạ

4. Đ i t

ng s  d ng m ng xã h i Vi t Nam

ủ ổ ị ề ố ượ ng và lãnh th  đ a lý c a Theo th ng kê c a Search Engine Journal v  đ i t

ố ộ ạ

ộ ệ ạ ố ườ ử ụ  ng i s  d ng m ng xã h i trong đ ộ

ộ ỉ i s  d ng Internet hi n nay đang ho t  ỷ ệ ườ ử ụ  l ộ ổ i 89%, trong khi đó đ  tu i 30­49 là 72%. Không ch  thu hút

ệ ố ớ i 60% nh ng

ấ ạ ộ ộ

ữ ặ ạ  50 đ n 60 đang ho t đ ng trên các m ng xã h i. Đ c  ổ ơ ồ ế ệ ớ c th  h  l n tu i h n bao g m  ộ ủ ạ ỷ ệ ử ụ  s  d ng m ng xã h i c a l

ạ ớ ủ ấ ạ m ng xã h i cho th y: có 72% s  ng ạ ộ đ ng trên các m ng xã h i. Trong đó, t ổ ạ ớ tu i   18­29 đ t t ữ nh ng ng i tr  tu i, s  li u th ng kê cho th y hi n nay đã có t ườ ng ế ậ ượ ệ ơ t h n, m ng xã h i cũng đã ti p c n đ bi ụ ể ề ư ữ  đ  tu i đã v  h u, c  th  là t nh ng ng i 43%.   đ  tu i trên 65 đ t t nhóm ng ườ ẻ ổ ố ệ ế ộ ổ ừ i trong đ  tu i t ạ ộ ườ ở ộ ổ i  ườ ở ộ ổ i

ườ ữ ậ ạ ế M t con s  đáng chú ý n a là 71% ng thi t

ộ ộ i dùng truy c p m ng xã h i t ộ ố ệ ạ ở

ộ ể ờ ố ữ ệ ầ ạ ộ ộ ừ ạ ị b  di đ ng. đi n tho i di đ ng và m ng xã h i đang nhanh chóng tr  thành  ế ượ nh ng thành ph n không th  thi u đ c trong đ i s ng xã h i hi n đ i.

ố ượ ử ụ ộ ở ạ ệ ượ ộ ổ Đ i t ng s  d ng m ng xã h i Vi t Nam đ c phân  chia ra theo đ  tu i :

ọ

 Gi

i trớ ẻ ( H c sinh, sinh viên)

ộ ổ ừ ệ ạ ọ ộ ử ụ Hi n nay  h c sinh,sinh viên s  d ng m ng xã h i trong đ  tu i t 15­25

tu iổ

ị ự ồ ự ứ ổ

ổ ề ự ứ L a tu i này là l a tu i có ngh  l c d i dào, có tính tích c c cao có nhi u d   ớ ị đ nh l n lao.

Ở ọ h c sinh

ị ộ ướ ể c chuy n bi n

ứ ề ả ế ượ c coi là m t b ậ ả ố

ứ ượ ườ ữ ế c mình, đánh giá  ự i xung quanh. D a

ữ ế ế ủ ẩ ọ ầ ự ẳ  kh ng đ nh, ý th c v  b n thân đ Nhu c u t ồ ả căn b n. Ngu n g c căn b n giúp thi u niên nh n th c đ ượ ả đ c b n thân là do nh ng ý ki n đánh giá c a nh ng ng ữ vào nh ng tiêu chu n đánh giá c a m i ng ủ ạ   ườ i thi u niên xem xét hành vi và ho t

13

ủ ủ ủ ạ ợ ớ

ầ ủ ộ đ ng c a mình có phù h p v i yêu c u c a gia đình c a nhóm b n và c a xã  h i.ộ

ệ ủ ộ ổ ổ ơ ả ướ ừ

ể ố ẹ ắ ầ

ữ ệ ạ ơ ệ ạ ữ ề

ơ ộ ẽ ắ ơ ầ ạ ư ằ

ề ề ữ ữ ộ ậ ơ ố ạ ệ  ố c tách m i quan h Quan h  c a đ  tu i này có nh ng thay đ i c  b n, t ng b ớ ố ẹ v i b  m  chuy n sang quan h  b n bè. Trong gia đình b  m  b t đ u dành cho   các em nhi u quy n đ c l p h n và có nh ng yêu c u cao h n. Quan h  b n bè  ế ệ ử ụ sâu s c h n, b n v ng h n.Vì th  vi c s  d ng m ng xã h i s  nh m giao l u  ệ ớ ế ạ k t b n và t o nh ng m i quan h  m i.

Sinh viên :

ị ổ ệ

giai đo n này thì nhân cách khá  n đ nh và ti p t c hoàn thi n. ắ ầ ổ ế ụ ề ạ ệ ị

ướ b l p.

ạ ạ ộ ộ ố ạ ế ộ ả ộ ậ ợ ế ể t. ượ ng thành nên đ ố   c mong đ i là ph i đ c l p c ng

ế Ở ­ các ho t đ ng tâm lý đã b t đ u  n đ nh, t o đi u ki n cho thanh niên ự ậ c vào cu c s ng t ứ ­ Ý trí đ t đ n m c cao, ham hi u bi ườ ưở ­ Vì là m t ng i tr ộ ả hi p và kh  năng c ng tác.

ộ ả ủ ọ ậ ấ ạ

ạ ạ ờ ệ ủ ả ậ c a c i v t ch t và tìm hi u b n đ i xây d ng gia đình.

ộ ổ ườ ổ ị

ưở ả ướ ả   ng do  nh   c, do nhân cách ề ặ ấ ạ ở  giai đo n tr

Nhi m v  chính c a giai đo n này là: h c t p, lao đ ng s n xu t t o ra ự ể ơ  tâm lý  n đ nh h n, v n đ  g p ph i th ườ ng  ệ ộ ố

ẽ ử ụ ủ ự h ị ổ không  n đ nh, khó thi Nhóm ng

ụ ấ ế ố Đ  tu i này y u t ể ng c a s  phát tri n không bình th ế ậ t l p các m i quan h  xã h i. ộ ổ ứ ư ế ạ   ạ i trong đ  tu i này s  s  d ng m ng xã h i đ  giao l u k t b n, ứ ề ộ ể ệ ườ ồ ư ế

ẽ ạ ạ ộ ọ ậ h c t p, trau d i ki n th c kĩ năng và nghiên c u v  công vi c. nh ng nhóm  ụ ổ tu i này s  khá l m d ng vào m ng xã h i.

ạ ả ưở ế ạ ộ Tâm lý giai đo n này  nh h ử ụ ng đ n quá trình s  d ng m ng xã h i :

ở ủ ứ ạ ộ

ố ớ ứ ạ ộ ớ

ủ ườ ạ ộ ạ ộ ủ ệ ả

i say mê ho t đ ng đem l ể ự ế ẫ ầ

ể ễ ơ ­Do s  thích, h ng thú c a các nhân đ i v i m ng xã h i : Trong quá trình  ầ ạ ộ ho t đ ng c a sinh viên, cùng v i nhu c u, h ng thú kích thích ho t đ ng làm  ạ cho con ng i hi u qu  cao trong ho t đ ng c a  ứ mình. H ng thú hình thành và phát tri n d n đ n nhu c u trong lĩnh v c đó phát  tri n d  dàng h n.

ứ ế ớ ề

­Nhu c u và h ng thú có quan h  m t thi ộ ệ ậ ớ ề ạ ộ

ứ ể ỏ ố ượ ộ ố ầ ấ ầ ầ t v i nhau, nhu c u là ti n đ , là  ơ ở ủ ứ ẽ c  s  c a h ng thú, khi có h ng thú v i m t cái gì thì cá nhân s  ho t đ ng tích  ế ự c c chi m lĩnh đ i t ng đ  th a mãn nhu c u trong cu c s ng lúc đó xu t

14

ơ ớ ầ ế ủ

ộ ớ ư

ệ

ạ ữ ạ ộ ườ ẵ ạ ượ ự ệ t là các b n sinh viên tr i ham h c h i, luôn năng đ ng sáng t o, s n sàng ti p thu

ộ ừ

ậ ủ ề ệ ồ ẻ ậ ộ Vi

ọ t Nam nó đã đ ầ

ạ ế ớ ặ t Nam đ c bi ọ ỏ ỹ ệ ượ ấ c r t nhi u b n tr  đón nh n m t cách n ng nhi ộ ố ạ ể ờ ớ ế ạ

ợ

tâm tr ng… và l ạ ả ụ ụ ọ ậ ạ i trí… l

ể ể ủ ườ ệ ạ ệ ủ ư ự i đã kích thích s  tò mò, ham  ạ ọ t Nam nói chung và các b n sinh viên tr ng Đ i h c

ệ ạ ữ ư hi n nhu c u m i cao h n. M ng xã h i v i nh ng  u th  c a mình đã t o ra  ạ ệ ộ ộ c s  tham gia nhi m t cu c cách m ng trên th  g i cũng nh  thu hút đ t tình  ạ ọ ẻ ở ủ  Vi c a các b n tr   ng Đ i h c . Sinh  ế ườ viên là nh ng ng ế ữ nh ng ti n b  khoa h c – k  thu t c a nhân loài. T  khi công ngh  thông tin ra  ạ ệ ờ ở t và  đ i  ố ớ ộ ở tr  thành m t ph n không th  thi u đ i v i các b n sinh viên trong cu c s ng  ộ ậ ừ  khi m ng xã h i ra đ i v i các dao di n và tính năng  ngày nay. Chính vì v y t ộ ộ ệ ư ủ c a mình nh : trò chuy n, chat, b c l i ích c a nó đem nh :  tìm hi u thông tin, ph c v  h c t p, gi tìm hi u c a sinh viên Vi nói riêng.

ỏ ả ầ ­Nhu c u bày t tâm tr ng, tình c m c a sinh viên :Do sinh viên s ng trong

ấ ườ ố ủ ạ ỷ ậ

ế ộ ị

ế ệ ạ

ủ ẻ ả ớ

ờ ủ ự ậ ộ

ủ ng mang tính k  lu t, ch p hành nghiêm quy ch  đi u l nh c a nhà  ạ ạ  quy đ nh và ti p xúc v i xã h i và h n  ế ụ ườ ườ ữ  chia s , tâm s  tình c m, tâm tr ng c a mình v i nh ng ng ả ỏ ượ i t a đ ườ ạ ạ ả t c  m i ng

ớ ấ ả ọ ủ ề ả ự ế ề ệ ớ i yêu…nên sinh viên luôn thi u h t nhu ạ i thân  c nhu  ằ i nh m  ờ ộ t c  áp l c, kìm nén v  c m xúc c a sinh viên trong m t th i i t a đ c t

môi tr ờ ườ tr ng, h n ch  vi c ra ngoài vào gi ế ệ ặ ch  vi c g p b n bè, xa gia đình và ng ộ ộ ầ c u b c l ệ ủ yêu c a mình. Chính vì v y vi c ra đ i c a m ng xã h i đã gi ầ ấ ẻ c u  y cho sinh viên, chia s  tình c m, tâm tr ng v i t ả ỏ ượ ấ ả gi gian dài.

ể ể ủ ấ ạ ộ

ạ ố ủ ự ạ

ứ ể ỏ t c a nó có th  đáp  ng, th a mãn

ứ ầ ủ ể ệ ả ợ ẫ ấ ­Do tính h p d n và l i ích c a m ng xã h i đem l i: có th  hi u tính h p  ộ ượ ạ ẫ ủ d n c a m ng xã h i đ c hi u là s  thu hút, lôi cu n c a các trang m ng xã  ư ộ ớ ệ ủ h i v i các ch c năng, dao di n và tính  u vi ườ ử ụ ượ i s  d ng.  c các nhu c u c a chính b n thân ng đ

ố ớ ư ế ạ

ữ ộ ậ ự ề ể ữ

ộ ườ ộ ể ả ự ượ c

ạ ầ ế ộ ờ ở

ặ ố ớ ế ng có thói quen tìm đ n m ng xã h i đ  gi ầ ế ệ ẫ ầ ả ự ế ố , s ng  Đ i v i nh ng sinh viên không thích giao l u k t b n ngoài th c t ọ ố ặ m t cách đ c l p ho c đ i v i nh ng sinh viên g p áp l c v  đi m s  ...h   i trí,tâm s .Thói quen này đ th ể duy trì m t th i gian dài d n d n tr  thành thói quen không th  thi u và là  nguyên nhân chính d n đ n các b nh tr m c m.

15

 Ng

ườ ưở i tr ng thành

ộ ổ ừ ử ụ ạ ộ Ng ườ ưở i tr ng thành s  d ng m ng xã h i trong đ  tu i t ổ   28­60 tu i

ạ ưở ự Trong giai đo n này ng

ệ ng thành có xu h ấ ạ ườ i tr ả ề ủ

ế ạ ướ ủ ả ậ ả ươ ọ ấ ầ ự

ệ

ọ ọ ơ ả ề ờ ạ ở ượ ng xây d ng gia đình,   ấ ộ ki m vi c làm và lao đ ng s n xu t t o ra c a c i v t ch t.V n đ  c a giai   ổ   ớ ự ẹ ệ ư ng đ u v i s  thay đ i  cách làm cha m . H  ph i đ đo n này là th c hi n t ự ủ ạ   ế ệ ử ụ ả trong di n m o và năng l c c a chính b n thân mình.Vì th  vi c s  d ng m ng c ch n l c h n c  v  th i gian và ch t l xã h i cũng tr  nên đ

ấ ượ ơ ề ng. ữ ể ờ   ề Th i gian làm vi c c a h  đã t n nhi u (ho c có th  nhi u h n n a) nên th i

ộ ờ ọ ệ ủ ọ ộ ạ ố ơ

ặ ớ ọ ờ ả ệ ụ i trí sau nh ng gi

ử ụ ứ

ỏ ế ọ

ồ ế ệ ơ ọ ố ư ấ ệ

ấ ẻ ệ ệ ắ ắ ư ử ợ ệ

ậ ả ưở

ọ ộ ờ ộ ả ể

i đ  tu i này

ể ự ậ ả ậ ổ ộ gian h  dành cho m ng xã h i ít h n so v i h c sinh,sinh viên. ơ   ẳ ữ ằ  làm vi c căng th ng b ng cách ch i M c đích s  d ng: gi ầ ư ấ ẫ ế    v n hay trò ch i,đ c tin t c,nói chuy n phi m,tán g u,tìm ki m thông tin,c n t ụ ự ộ  v n h i đáp th c m c thu c lĩnh v c mà h  đang quan tâm ví d  : kinh mu n t   ử  nghi m nuôi con ,cách c  x  v  ch ng,kinh nghi m giao ti p,kinh doanh... S ế   ọ ụ i   tài   li u,chia   s   ki n d ng   mang   tính   ch t   công   vi c:   h p   online,đăng   t ư ạ ậ ọ ẫ ứ   th c...H  v n c p nh t tr ng thái nh ng theo cách tr ng thành,có suy nghĩ,ít ộ ố ấ ồ i nói b ng b t,th u hi u cu c s ng,trân tr ng tình c m gia khi có hành đ ng,l   ụ ử ụ đình.S  d ng cho m c đích kinh doanh,bán hàng online. ổ ườ ớ  Ng i l n tu i ườ ở ộ ổ ữ Tâm lý nh ng ng Ho t đ ng các giác quan thay đ i, v n đ ng gi m, th  l c kém, chân ch m

ắ

ệ ẹ ộ

ẹ ề

ứ ườ ọ

ng danh v ng. ườ ườ ợ ộ ng h p bình th nh ng tr

ng b t đ u cu c s ng tu i già: vui thú cu c  ấ ỡ ổ ổ ố s ng tu i già, giúp đ  con cháu, ch p nh n quy lu t tu i già.

ạ ộ ố ậ c m  m c đích mà trong giai đo n tr

ắ ầ ậ ơ ụ ệ nh ng ng ệ ượ ư ạ ự ể ể ầ ả ườ ướ c không  ả c có th  có nh ng bi u hi n nh : tr ng thái tr m c m, c m giác

ộ mình, d  b  kích đ ng...

ộ ớ

ạ ộ ể ọ ơ ứ ườ ơ

ề ạ ổ

ớ ầ ổ ư ờ ướ i cao tu i nh  c  t i già v i con cháu,ng

ườ ư ễ ế ạ ộ ờ m t m . ứ ­ H ng thú thu h p, quan h  xã h i thu h p. ứ ướ ng v  quá kh , đánh giá cao quá kh . ­ Thích h ắ ầ ế ­ B t đ u k t thúc con đ Ở ữ ổ ữ ướ Ở ữ i có nh ng  ữ th c hi n đ ơ ễ ị ở cô đ n, không tin  ườ Ở ộ ổ  đ  tu i này , ph n trăm ng i dung m ng xã h i ít h n so v i hai nhóm  ơ ạ ạ i cao tu i dùng m ng xã h i đ  đ c báo,tin t c,ch i các trò ch i  i. Ng còn l ệ ế ộ ỗ ợ ấ ườ ng.M ng xã h i h  tr  r t nhi u trong vi c k t  cho ng ễ ệ ọ ọ ứ ườ ườ ố i thân qua ch c năng g i video,g i đi n mi n  n i ng ổ ự ộ phí.Tham gia vào các di n đàn,h i giao l u tr c tuy n dành cho ng i cao tu i

16

ệ ạ ầ ộ

ể ả i trí,tâm s  ho c hoài ni m chính mìnhM ng xã h i ph n nào  ữ ự ặ ẳ ề ặ ổ

ộ ể ử ụ ả ơ đ n gi n đ  gi ả ỏ i t a nh ng căng th ng v  m t tâm lý tu i già. giúp gi ạ ườ i dùng s  d ng m ng xã h i đ  làm gì?

5. Ng

ạ ươ ế ạ ườ ế i

ắ ườ ể

ệ i l ạ  nh ng đ i đa s  h  dùng m ng xã h i đ  duy trì nh ng

ư ng tác trên m ng xã : “Giao l u, k t b n”, “Tìm ki m ng ườ ng online đ  trò  i dùng th ữ ệ ớ ạ ự ẩ

ớ ệ ườ ể ườ ố ữ ư ế ử ườ ạ ư ờ i ch a quen bi

ể ng xuyên s  d ng Internet đ   ữ ộ ể ố ử ụ ớ ườ ơ i

ữ t. Nh ng ng ầ ấ ạ ườ ạ ộ ­Ho t đ ng t ạ thân, b n bè” và “Chát, g i tin nh n”. Dù ng ố ọ chuy n v i ng ơ ề m i liên h  đã có trong đ i th c nhi u h n là đ  thúc đ y m i quan h  v i  ườ nh ng ng i th ớ ạ ế giao ti p v i b n bè c m th y g n gũi v i b n bè h n so v i nh ng ng không th ả ớ ạ ử ụ ng xuyên s  d ng m ng.

ả ệ ệ ọ ộ

ạ ạ

ộ ấ ể ụ ụ ớ ẻ ễ ồ ổ

ữ   ,các b n tr  tham gia m ng xã h i là đ  ph c v  cho m c  ờ ạ ơ ạ ưở ạ ạ ả ả ứ ạ ộ ạ ộ ­Ho t đ ng gi i trí trên m ng xã h i: Vi c nghe nh c, xem phim, đ c truy n,  ơ ch i game tr  nên d  dàng h n v i các cá nhân do m ng xã h i cung c p kho d ụ ệ li u gi đích gi ộ ng th c âm nh c, nh  có m ng xã h i, các ban ở i trí kh ng l ụ i trí. Ví d , trong th

17

ạ ễ ả ạ ộ ố

ọ ơ ạ ệ ộ ườ ấ ộ nh c d  dàng qu ng cáo cho h  h n và cũng thông qua m ng xã h i mà m i  ệ ữ quan h  c ng sinh gi a các ban nh c và ng i hâm m  nhanh chóng xu t hi n.

ả ả

ế ể ệ ớ

ờ ắ ỏ ả ẻ ộ ủ ạ ỏ  c m xúc, ý ki n”, “thăm dò, h i đáp  ả i hình

ế i chúc”, “chia s  khó khăn tâm lý”, “đăng t ậ ứ ọ

ạ ộ

ỏ ể ườ  đ  ng ố ộ ọ ề ỏ ả ữ

ờ ợ ủ ậ ạ

ả ắ ư ủ  c a cá nhân, cá nhân khi bày t ả ứ ự ủ ư ả ậ

ề ể ử ả ắ ệ ằ

ả ể ệ ủ ữ ọ ả ứ ạ ặ ộ ạ ộ ể ệ ­Ho t đ ng th  hi n b n thân : Th  hi n b n thân trên m ng xã h i c a  ệ ắ ườ i dùng g n v i vi c cá nhân “bày t ng ặ ử ắ th c m c”, “g i quà t ng, l ả t nh t ký, ghi chú”. Goffman  g i cách th c mà cá nhân  nh, video, mp3” và “vi ả ộ ả i khác nhìn vào h  là “b n s c xã h i  o” . M ng xã h i có kh   bày t  c m  năng công b  r ng rãi nh ng đi u riêng t nh n, suy nghĩ c a mình cũng ch  đ i ph n  ng c a c  dân m ng thông qua các   ọ bình lu n. Đi u này cho phép cá nhân xây d ng hình  nh b n thân. Ngoài ra, h   ộ còn có th  th  nghi m b n s c cá nhân mình b ng cách th  hi n nh ng “b   ườ i. m t” khác nhau trên m ng xã h i và quan sát cách ph n  ng c a m i ng

ạ ộ ộ ố

ử ụ ệ ộ ể

ặ ộ Ở ứ ọ ậ ề

ạ ộ ổ ể ự ữ ệ ạ

ề ư ệ ộ

ườ ạ ộ ứ ụ ộ ố ế ệ ạ

ứ ử ạ ộ ­Ho t đ ng kinh doanh và ho t đ ng th  nghi m cu c s ng . Nhìn chung, các  ạ ể khách th  là sinh viên ít khi s  d ng m ng xã h i đ  “mua hàng” hay “bán hàng”   ệ ố ế ậ ủ ạ ủ ọ ể t l p các m i quan h   do đ c đi m ho t đ ng ch  đ o c a h  là h c t p và thi ệ ư ề ề i có đi u ki n v  tài chính cũng nh    l a tu i này, không nhi u ng xã h i.  ử ế ệ ệ kinh nghi m đ  th c hi n nh ng ho t đ ng v  kinh t . Bên c nh đó, vi c th   nghi m cu c s ng thông qua các cách th c nh  “tham gia các cu c thi trên  m ng”, “ki m vi c làm” và “chát sex, ch p hình nude” cũng không thu hút sinh  viên trong nghiên c u này.

ử ụ ọ ộ ạ

IV. Bài h c rút ra trong quá trình s  d ng m ng xã h i.

ộ ố ư ạ ộ 1. M t s  l u ý khi tham gia m ng xã h i

ả ậ ị

ế ộ ố ệ ậ ế ể ặ ỉ ự   ạ  s  đi n tho i, đ a ch  th c t l ể  ớ t và tin c y m i có th  xem đ

ế ọ

ẻ ấ ng h p k  x u có th  l ậ ạ ỉ ạ ể ợ ụ ẩ ủ ạ ữ ệ ố ữ ẻ ậ 1.B o m t thông tin cá nhân trên m ng: không ti ặ ế t …Đ t ch  đ  cá nhân ho c ch  b n bè thân thi ườ tránh tr ạ b n. Luôn gi ế ộ ợ i d ng nh ng thông tin đó uy hi p, đe d a   bí m t m t kh u c a b n, tuy t đ i không chia s  cho ai khác

ạ ự ạ ả 2.T o d ng uy tín b n thân trên m ng:

ướ ả ệ ủ ứ ả ữ c khi đăng t i nh ng b c  nh và các câu chuy n c a

ạ ­Xin phép b n bè mình tr h  ọ

18

(cid:0) ườ ạ ồ ạ ộ i khác trong c ng đ ng m ng ề ữ  Suy nghĩ kĩ v  nh ng gì b n nói

ọ ­Tôn tr ng ng và đăng trên m ngạ

ọ ườ ạ

ế ứ ự ủ ạ ấ ề i kia, đ  phòng

ộ ố ườ ả ậ ợ ệ ố   ử ể ệ ự i khác trong giao ti p,  ng x  trên m ng. Tuy t đ i ­Th  hi n s  tôn tr ng ng ấ ườ ằ không nói x u, kéo bè cánh nh m h  th p danh d  c a ng ữ nh ng tr ng h p tr  thù ra ngoài cu c s ng th t.

ợ ư ả ạ ở

ể ử ụ ữ ạ ặ

ấ ạ ự ụ ả ẻ ấ ố ẹ ủ ạ ữ ứ ữ ư 3. Đ a  nh phù h p lên m ng.:Không đ a nh ng hình  nh h  hang, mang tính  khiêu dâm ho c mang tính ch t b o l c lên m ng. K  x u có th  s  d ng  nh ng b c hình c a b n cho nh ng m c đích không t t đ p

ạ ạ

ọ ư ườ ạ ạ ộ t nh ng n u có hàng trăm ng

ườ ơ

ế ạ ư ế ạ ệ

ặ

ớ ỡ ở ơ ạ ế ườ ớ ự ế ộ ặ ộ ạ ệ ẽ ế i b n trên m ng s  khi n cho vi c ki m soát  ớ ế ạ ữ i mà  ườ ể ợ ủ t. Quan ni m và hành vi không phù h p c a ng i khác có th   ạ ạ ố ng tiêu c c đ n b n. N u b n mu n g p ai đó mà b n m i quen trên  ậ  n i công c ng,  i l n đáng tin c y. Luôn g p g

ề ả 4. Ch n b n m t cách khôn ngoan và qu n lý danh sách b n bè. Có nhi u b n là  ể ố t thông tin b n đ a lên m ng khó khăn h n. Không k t b n v i nh ng ng ạ b n không bi ả ưở nh h ạ m ng, hãy đi cùng m t ng vào ban ngày.

ấ

ả ặ

ả ề ế ể ọ ạ ạ ộ ư ắ ạ ớ ằ

ẻ ướ c các v n đ  n y sinh trên m ng xã h i :Trong  ạ ấ ồ ữ ọ

ừ ề

ố ọ ư ẻ ườ ở ộ

ố ạ i k  đe d a s  bi n b n tr  thành m t ng ử ụ ạ ọ ẽ ế ọ ủ ẻ

ủ ị

ử ụ ể ặ ạ ạ ạ ộ

ạ ụ ườ ạ ể ậ ổ ặ   i b n đáng tin c y ho c

ế ả ả ộ ộ ế ầ ộ ố ả ứ ề ả 5. Ph n  ng đúng cách tr ườ ạ ợ ng h p g p ph i các v n đ  trên m ng, đi n hình nh  b t n t qua m ng,  tr ả ứ ủ ẻ tr  em nên: Không ph n h i: N u ai đó đe d a b n, hãy nh  r ng ph n  ng c a  ọ ạ ườ ạ i cho h   ng chính xác là nh ng gì k  đe d a mong mu n. Nó mang l b n th ả ề ả ể quy n ki m soát b n. Ai mu n trao quy n cho k  đe d a? Đ ng tr  đũa: Tr   ủ ạ ẻ ố i nh  chúng và c ng c  cho  đũa l ệ ượ ế ụ ọ ả hành vi c a k  đe d a. S  d ng công c  báo cáo: N u hi n t ng đe d a x y ra ụ ụ ụ qua m ng xã h i, hãy s  d ng công c  báo cáo ho c “l m d ng” c a d ch v   ụ đó. M ng xã h i cũng có th  có công c  “báo cáo l m d ng xã h i”, cho phép  ạ ươ ộ b n chuy n ti p n i dung gây t n th ng đ n m t ng ỡ ộ ự ế tr c ti p yêu c u ai đó g  n i dung ph n c m xu ng.

ấ ố ả ạ ộ i,

ị t. Ngay c  khi b n không thích m t ng ệ ủ ọ ự

ọ ủ ạ

ườ  ra l ch s  và không đi sâu vào vi c c a h . Tán g u và "nói  i hành  ấ ẽ ả ườ ể ế i ngoài cu c: Chuy n ti p các tin nh n hàm ý x u

ẫ ườ ơ ị i khác s  làm tăng nguy c  b  đe d a c a b n. Hãy là ng ộ ẽ ắ ẻ ữ ề ọ ự ạ ị  6.Hãy l ch s : B n đang làm r t t ỏ ế ố ơ t h n h t là t t ườ ấ x u" ng ứ ộ đ ng ch  không ph i ng ậ   ỉ ứ ặ ho c ch  đ ng nhìn mà không làm gì s  trao quy n cho nh ng k  đe d a và th m

19

ầ ạ

ữ ạ ọ ế ằ ế ọ ể ả

ng h n n a cho các n n nhân. N u b n có th , hãy yêu c u  t r ng đe d a không ph i là vi c hay  ạ ươ ọ ừ ụ ệ ượ ế ể ạ c

ơ ữ ặ ạ i ho c cho h  bi ố ớ ồ ạ ệ ấ ố ổ chí còn gây t n th ẻ nh ng k  đe d a d ng l ộ ự ạ ­ đó là s  l m d ng đ c ác đ i v i đ ng lo i. N u b n không th  ngăn đ ọ vi c đe d a, ít nh t là c  giúp n n nhân và báo cáo hành vi

ộ ệ ạ ử ụ 2. Kinh nghi m s  d ng m ng xã h i:

ộ ầ ư ữ ậ

ỉ  ­ Ch  nên truy c p vào nh ng lúc não b  c n th  giãn và không nên quá 10  phút/l n.ầ

ề ầ ứ ữ ế ế ớ ỉ ­ Ch  quan tâm đ n nh ng đi u c n quan tâm. Thông tin khác v i ki n th c.

ọ ỉ ườ ­ Không ch  trích, phán xét, nên tôn tr ng ng i khác.

ấ ỳ ề ể ề ấ ặ ấ ờ ­ Th y b t k  ai g p v n đ  gì mình đ u có th  cho l i khuyên?

ế ẻ ả

ả ườ ự ọ ­ Không nên khoa khoang b n thân mình: tài s n, thân th ,... Chia s  thông tin  tích c c, có ích cho m i ng i.

ụ ọ ỏ ở ộ ư ủ ộ ố ơ

ệ ạ ạ ­ M c đích c a m ng xã h i là n i giao l u, h c h i, m  r ng thêm các m i  quan h  lành m nh.

ậ ế

K t lu n ẳ ờ ạ ượ ọ c g i là “Th  gi

i ph ng”, không ai có th  ph  nh n l ộ ợ ề ầ ạ

ỗ

ườ ử ụ ế ể t cách đ  là ng i s  d ng

ệ ử ụ ọ ệ ạ ộ ế ớ ể ủ ậ ợ  ích   Trong th i đ i đ i ệ ử ụ ế ộ ừ ạ t  t  m ng xã h i. Tuy nhiên, vi c s  d ng m ng xã h i h p lý là đi u c n thi ạ ọ ọ   ộ ườ ố ớ ộ i. Vi c s  d ng m ng xã h i m t cách thông minh và ch n l c đ i v i m i ng ơ ở ộ ạ i là m t càng tr  nên quan tr ng h n. Hãy bi l ả ạ m ng xã h i lành m nh và hi u qu .

20

ệ ả Tài li u tham kh o

ậ ộ ế ủ ạ Ố

1. Lu n văn ­ tác đ ng c a m ng xã h i đ n gi

i tr  ­ Ạ Ọ ớ ẻ Đ I H C QU C

ộ GIA HÀ N IỘ  ­ BÙI THU HOÀI .

ể ọ ươ ị

2. Giáo trình tâm lý h c phát tri n –

Tr ng Th  Khánh Hà.

3. vanhien.vn/news/Mang­xa­hoi­tu­goc­nhin­van­hoa­va­tam­ly.

4. cocvu.com/thu­thuat/social/phan­tich­nguoi­dung­facebook­o­viet­nam.

5. 123doc.org/document/2272076­nhu­cau­su­dung­mang­xa­hoi­cua­sinh­

vien­dai­hoc­va­mot­so­y­kien­de­xuat.

6. cse.hcmut.edu.vn/~minhnnn/File/Document/SE/Submit/Mariooo­Pr1.

ạ ậ ọ ộ ọ ố   7. T p chí Khoa h c ĐHQGHN: Khoa h c Xã h i và Nhân văn, T p 31, S  2

(2015) 1­10

21

8. sites.google.com/site/seadropblog/home/y­khoa/co­so/tam­ly­y­hoc­­­y­

duc/tam­ly­luc­tuoi.

ớ ự ờ ủ

ạ ụ ầ ế ự ấ ệ ủ

ớ ộ ấ ế ố ạ ụ ở

ệ ầ ọ ư ế ạ ự ỳ ớ ư ạ ệ

ườ ủ i: Server c a Friendster th

ấ ấ ỗ ớ M ng xã h i xu t hi n l n đ u tiên năm 1995 v i s  ra đ i c a Classmate v i  m c đích k t n i b n đ c, ti p theo là s  xu t hi n c a SixDegrees vào năm  ở 1997 v i m c đích giao l u k t b n d a theo s  thích. Năm 2002, Friendster tr   ộ ự i Hoa K  v i hàng tri u thành viên ghi danh. Tuy nhiên s   thành m t trào l u t ể ưỡ phát tri n quá nhanh này cũng là con dao hai l ng  ề ả ị b  quá t i m i ngày, gây b t bình cho r t nhi u thành viên

ư

ả ỗ ờ ớ ụ

ạ ể ớ ở ộ ầ

ượ ậ ề ượ

ự i  ặ ấ ướ c t p đoàn News Corporation mua l ờ ủ ạ c ngo t

ậ ạ ộ ự ượ ơ ả t xem h n c  Google và đ ệ ệ ố

ớ ạ ụ ớ ề ả ữ

ư ượ

ượ ượ ậ ạ ớ t b c, mang l c thành công v

ỏ ỏ

ố ấ ộ

ỗ ể ự ặ ự ệ ể ộ

ể ế

ộ ệ ữ ả ề ể ấ

ế

ộ ễ ể ượ ể ồ

ộ ệ ố ể ở ễ ụ ễ ể ẳ

ộ

ả ượ ề ị ự ệ ẫ ờ ộ

t ra ngoài gi ằ ụ ụ ữ ữ ầ ộ

ự ị ủ ộ ế ồ Năm 2004, MySpace ra đ i v i các tính năng nh  phim  nh (embedded vi deo) và   nhanh chóng thu hút hàng ch c nghìn thành viên m i m i ngày, các thành viên cũ  ủ t chuy n qua MySpace tr  thành m ng xã h i đ u tiên  c a Friendster cũng lũ l có nhi u l ớ v i giá 580 tri u USD. Năm 2006, s  ra đ i c a Facebook đánh d u b ế ớ m i cho h  th ng m ng xã h i tr c tuy n v i n n t ng l p trình “Facebook  Platfrom” cho phép các thành viên t o ra nh ng công c  (apps) m i cho cá nhân  c  mình cũng nh  các thành viên khác dùng. Facebook Platfrom nhanh chóng đ ặ g t hái đ i hàng trăm tính năng m i Facebook  và đóng góp không nh  cho con s  trung bình 19 phút mà các thành viên b  ra  ể trên trang này m i ngày. 1.3.1.3. C u thành  Nút (node): Là m t th c th  trong  ộ ổ ứ ạ  ch c  m ng. Th c th  này có th  là m t cá nhân, m t doanh nghi p ho c m t t ạ ự ố ấ ỳ b t k  nào đó.  Liên k t (tie) là m i quan h  gi a các th c th  đó. Trong m ng  ộ ồ ị ạ ể ơ ế Ở ạ  d ng đ n gi n nh t m ng xã h i là m t đ  th   có th  có nhi u ki u liên k t.  ể ể ố ạ ữ ợ ướ vô h ng có m i liên k t phù h p gi a các nút. Ta có th  bi u di n m ng liên  ở ộ ằ ế c bi u di n b i các đi m còn các liên  k t này b ng m t bi u đ  mà các nút đ ạ ế ượ ạ c bi u di n b i các đo n th ng. 1.3.1.4. M c tiêu  T o ra m t h  th ng  k t đ ẻ ư ườ ề i dùng giao l u và chia s  thông tin m t cách có  trên n n internet cho phép ng ớ ạ hi u qu , v i h n v  đ a lí và th i gian.  Xây d ng lên m t m u  ị đ nh danh tr c tuy n nh m ph c v  nh ng yêu c u công c ng chung và nh ng  giá tr  c a c ng đ ng.

22

ỗ ệ ủ ổ ứ

ồ

ạ ch c xã h i. 1.3.2. M ng xã h i

ạ ệ

t thân thu c v i gi ị ạ

ạ ọ ọ ế ế ộ ầ ớ t đ n và đ c bi ớ ạ

ạ ấ ị ủ ế

ộ ớ ộ ư ạ

ẽ ộ

ứ ườ ộ ạ ớ ng l n ng

i có s  l ạ

ố ượ ộ ự ệ ượ ộ

ạ ả ộ

ng” thu hút s  tham gia r t l n c a m i  i trí http://me.zing.vn M ng xã  ộ ầ ế ạ ạ

ứ ạ ộ ộ t

ệ ộ

ạ ộ ộ

ư ạ

ườ ữ ộ ộ

ạ ộ ạ ạ ng x a http://www.truongxua.vn M ng  ạ i yêu ca hát http://www.yeucahat.com/ M ng xã h i Tìm  t Nam http://www.go.vn/ M ng

ộ ể ạ ệ ạ ậ  ch c xoay   Nâng cao vai trò c a m i công dân trong vi c t o l p quan h  và t ố ữ ẩ ự ế ữ ộ quanh nh ng m i quan tâm chung trong nh ng c ng đ ng thúc đ y s  liên k t  ộ ổ ứ ộ ạ ộ ở ệ t Nam Ngày nay m ng xã h i đã  các t  Vi ớ ẻ Ở ộ ớ ả ư ượ ặ c đông đ o c  dân m ng bi đ i tr .    ố ượ ẳ ượ ị ệ Vi c v   t Nam, s  l ng m ng xã h i ngày càng l n m nh và kh ng đ nh đ ộ   ệ ấ ượ ế ớ ộ ở t Nam thu hút m t  Vi th  v i ch t l ng ch n l c. Ph n l n các m ng xã h i  ườ ườ ố ượ ậ i tham gia nh t đ nh, ch  y u là b  ph n ng s  l i chuyên ho t  ng ng ự ộ ộ ứ đ ng hay quan tâm t i m t lĩnh v c nào đó nh  m ng xã h i doanh nhân trí th c  ủ ộ ệ ự t Nam s  thu hút s  tham gia c a b  phân doanh nhân trí th c trong xã h i.  Vi ư ư ộ ố ạ i tham gia nh   Nh ng trong đó có m t s  m ng xã h i l ạ   ệ ặ ộ ạ ả m ng xã h i online và gi t, m ng i trí (Zing me), m ng xã h i facebook. Đ c bi ọ ấ ớ ủ ộ xã h i facebook đang là m t “hi n t ộ ạ ớ ầ t ng l p trong xã h i. M ng xã h i online và gi ờ ộ ế ạ h i k t b n, k t duyên, tìm b n đ i http://nua.vn M ng xã h i T m Tay  ệ ạ http://tamtay.vn M ng xã h i Facabook M ng xã h i doanh nhân trí th c Vi ạ Nam http://nes.vn/ M ng xã h i CyWorld Vi t Nam http://www.cyworld.vn/  M ng xã h i Clip, video http://clip.vn M ng xã h i và Blog  Ngôi sao Blog  ộ ườ http://ngoisaoblog.vn/ M ng xã h i tr xã h i cho nh ng ng Nhanh http://timnhanh.com.vn/ M ng xã h i Vi xã h i đ  tìm b n cũ ệ ạ http://www.yousecond.com/

ộ ạ ế ạ

ộ ạ

ộ ạ ệ ề ạ ệ ế ớ

ộ ạ i Ngh  nghi p  ẻ

ạ ộ

ứ ộ ộ

ạ

ạ ế ố ạ ộ ạ ộ

ệ ễ i dùng

ề ướ ượ ổ ứ ố ơ c t

ườ ườ ế ọ i khác. M i ng

ộ ạ ườ ở ữ ư  nhân. Ng ệ  ch c theo thành ph , n i làm vi c,  ườ ủ ể ọ ng h c và khu v c đ  liên k t và giao ti p v i ng ắ ể ế ạ ế ậ ồ ơ ớ ậ ọ ụ ữ ộ M ng xã h i và k t b n http://vnvista.com/ M ng xã h i cho Ph  N   http://www.phununet.com/ M ng xã h i tìm vi c nhanh  http://www.timviecnhanh.com/ M ng xã h i Th  gi http://www.thegioinghenghiep.vn/ M ng xã h i chia s  thông tin  ọ http://www.tagvn.com/ M ng xã h i H c làm giàu http://www.hoclamgiau.vn/  ạ M ng xã h i Yêu Blog http://yeublog.vn/ M ng xã h i trí th c và doanh nhân  ệ t Nam http://www.buddy.vn/ M ng k t n i b n bè http://Banbe.net 1.3.2.1.  Vi Khái ni m m ng xã h i facebook Facebook là m t webisite m ng xã h i truy  ậ c p mi n phí do công ty Facebook, Inc đi u hành và s  h u t ạ i đ có th  tham gia các m ng l ự ể tr i cũng  ử có th  k t b n và g i tin nh n cho h , và c p nh t trang h  s  cá nhân c a mình

23

ữ ắ ớ t v  chúng ta. Tên c a website nh c t

ồ ạ ể

ỹ ư ệ ạ ọ ng Đ i h c và Cao đ ng t

ườ ườ ạ ủ ế ề ữ ủ ộ ớ ạ i M  đ a cho các sinh viên m i vào tr ể i khuôn viên tr ng,  ng.

ớ ớ ạ ậ ọ

ạ ọ ạ

ượ ư

ườ ự

ộ ấ ỳ ườ ở ộ ệ i Đ i h c Harvard. Vi c đăng kí thành viên  ở ữ ỉ ớ ạ c m   ạ ạ ọ i khu v c Boston, Ivy League, và Đ i h c  ng Đ i h c khác t ơ ữ ng

i h n cho nh ng sinh viên Harvard, nh ng đã đ ạ ọ ượ c m  r ng h n n a cho sinh viên thu c b t k  tr ọ ạ ọ ổ ố ể đ  thông báo cho b n bè bi i nh ng cu n  ổ ư ộ ố  s  l u ni m dùng đ  ghi tên nh ng thành viên c a c ng đ ng campus mà m t s ườ ẳ tr ể phòng ban, và nhân viên đ  có th  làm quen v i nhau t Mark zuckerberg thành l p Facebook cùng v i b n bè là sinh viên khoa khoa h c  ạ máy tính và các b n cùng phòng Eduardo Severin, DustinMoskovitz, và Chrvi  Hughes khi Mark còn là sinh viên t ầ website ban đ u ch  gi ộ r ng sang các tr Starford. Sau đó nó đ ồ ế Đ i h c nào, r i đ n h c sinh ph

ớ ắ ố ấ ế ớ ệ ổ i. V i con s   y Facebook là m ng xã h i ph

ế

ờ ộ ừ ặ ạ ố ự ấ ế ữ

ệ ơ ạ ả ộ ố ị ấ i nhi u ệ ộ ộ ố ố ị ấ ạ t Nam và Iran. Nó cũng đã b  c m t

ờ ế ụ ử ụ

ớ ặ ớ ở ể ạ ố ườ   i

ồ ệ

ử ả

ọ ủ ọ

ằ ị ớ ạ ọ ự

ề ộ ố ắ ứ ế ộ

ề ấ

ớ ạ

ữ ộ ử ố ạ ọ ạ ọ ầ ơ

ộ ụ ị

ở ộ ệ

ở ử ế ạ ọ ở ự ầ ộ ườ

ấ ả ế ể ơ ở ề

ượ

ừ ỏ ữ ớ ề ổ ấ ứ thông và cu i cùng là b t c  ai trên 13 tu i, website hi n có h n 500 tri u thành  viên tích c c trên kh p th  gi bi n nh t ti p sau là MySpace và Twitter. Facebook đã g p ph i m t s  tranh cãi trong nh ng năm qua. Nó đã t ng b  c m m t th i gian t i m t s  qu c gia,  ề ố trong đó có Syria, Trung Qu c, Vi ị ố công s  đ  h n ch  nhân viên t n th i gian s  d ng d ch v . Trang này cũng  ữ ộ ụ ệ ừ ộ ố ạ  m t s  b n cùng l p Zuckerberg, nh ng ng đang đ i m t v i m t v  ki n t ủ ọ ắ ả đó cho r ng Facebook đã ăn c p mã ngu n và các tài s n trí tu  khác c a h .  ạ ọ ộ ở ầ 1.3.2.2. L ch s  Facebook m  đ u là m t phiên b n Hot or Not c a Đ i h c  ứ Havard v i tên g i Facebook mash. Mark Zuckerberg, khi đang h c năm th  hai  ạ t i Đ i h c Harvard đã d ng lên Facebook mash vào ngày 28 tháng 10 năm 2003  ể t blog v  m t cô gái và c  g ng nghĩ ra m t th  gì đó đ   Zuckerberg đang vi ọ ỳ ế ệ   ậ ớ b t nghĩ v  cô  y. H c k  ti p theo Zuckerberg thành l p “The Facebook”. Vi c ủ ầ i h n trong nh ng sinh viên c a Đ i h c Harvard,  đăng kí thành viên ban đ u gi ạ i Đ i h c Harvard  và trong vòng m t tháng đ u tiên, h n m t n a s  sinh viên t ở ộ đã đăng kí d ch v  này. Vào tháng 3 năm 2004 Facebook m  r ng sang Stanford,  ế ụ ng  t c  các tr Columbia, và Yale. Vi c m  r ng ti p t c khi nó m  c a cho t ồ thu c Ioy lague và khu v c Boston, r i nhang chóng đ n h u h t Đ i h c  ế   ỳ Canada và Hoa k . Vào tháng 6 năm 2004 Facebook chuy n c  s  đi u hành đ n ỏ    b  ch  “the” ra kh i tên sau khi mua đ c tên Palo Alto California. Công ty đã t mi n Facebook.com vào năm 2005 v i giá 200.000 USD

24

ắ ả ọ

ườ ạ

ặ ả ượ ế ờ ủ ở ớ ọ Facebook ra m t phiên b n trung h c vào tháng 9 năm 2005, Zuckerberg g i nó  ộ ướ c ngo t logic ti p theo. Vào th i gian đó các m ng c a tr là m t b ng trung  ộ ọ ắ h c b t bu c ph i đ ờ ậ c m i m i gia nh p. Facebook sau đó m

ộ ề ủ

ế ở ử

ỉ ườ ổ ớ

ộ ị i trên 13 tu i v i m t đ a ch  e Mail h p l ượ ợ ệ ầ ủ ổ

ị ề ả ỷ . Ngày 24 tháng 10 năm  c 1,6% c  ph n c a Facebook nâng cao giá    $. Microsoft cũng mua b n quy n cho

ả ủ ặ

ố ế ạ ố t

ả  c a công ty lên Facebook. Tháng 10 năm 2008  i Dubhin, Ireland. Tháng 9  ạ ợ ậ

ụ

ả ủ ỳ ố ụ ớ ị

i nhu n. Tháng 11  ở ỷ  $ và tr   ả  Hoa k  (sau Google và Amazon) có kh   ầ ẽ ầ ổ ộ r ng quy n đăng ký thành viên cho nhân viên c a m t vài công ty, trong đó có  Apple và Microsoft. Ti p đó vào ngày 26 tháng 9 năm 2006, Facebook m  c a  ọ cho m i ng 2007, Microsoft thông báo đã mua đ tr  tài s n c a Facebook lên kho ng 15 t ả ố ế ủ phép đ t các qu ng cáo qu c t ế ậ ộ ụ ở Facebook tuyên b  đã thi t l p m t tr  s  qu c t ầ ố ầ năm 2009 Facebook tuyên b  l n đ u tiên công ty đã đ t l ổ ủ năm 2010 d a trên th ng kê c a Inc t ng tài s n c a Facebook là 41 t ứ ở thành công ty d ch v  Web l n th  3  ế năng Facebook s  phát hành c  phi u ra công chúng l n đ u IPO vào 2013.

25