TRƯỜNG ĐẠI HỌC KTCN
KHOA Ô TÔ VÀ NĂNG LƯỢNG
BỘ MÔN KT Ô TÔ
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Đc lp – T do – Hạnh phúc
-------- @&?-------
ĐỒ ÁN Ô TÔ
Họ và tên sinh viên: Vũ Đức Mạnh
Lớp: 57CDL.01 Chuyên ngành: Công nghệ Ô tô & Máy động lực
Tên đề tài: Tính toán thiết kế cơ cấu phanh sau cho tải nhỏ
Giáo viên hướng dẫn: PGS.TS. LÊ VĂN QUỲNH
Các thông số cho trước: Xe ô tô tải
Nội dung thuyết minh:
- Tổng quan về hệ thống phanh;
- Thiết kế cơ cấu phanh sau cho sau;
- Chẩn đoán, bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống phanh.
Số lượng và kích thước bản vẽ:
1. Bản vẽ 1A0
2.
3.
Ngày giao đề tài: 08 tháng 04 năm 2025
Ngày hoàn thành: 08 tháng 06 năm 2025
K/T TRƯỞNG BỘ MÔN
P.TRƯỞNG BỘ MÔN
ThS. Hoàng Anh Tấn
GIÁO VIÊN HƯ=NG D?N
PGS.TS. Lê Văn Quỳnh
MỤC LỤ
1
C
MỤC LỤC.................................................................................................................2
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN HỆ THỐNG PHANH TRÊN Ô TÔ...........................5
1.1. Tổng quan hệ thống phanh............................................................................6
1.1.1. Công dụng...............................................................................................6
1.1.2. Phân loại....................................................................................................6
1.1.2.1. Theo đặc điểm điều khiển...................................................................6
1.1.2.2. Theo dẫn động phanh..........................................................................6
1.1.2.3. Theo kết cấu của cơ cấu phanh...........................................................6
1.1.2.4. Theo mức độ hoàn thiện hệ thống phanh............................................7
1.1.3. Yêu cầu kết cấu.........................................................................................7
1.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả phanh..............................................................8
1.2.1. Gia tốc chậm dần khi phanh......................................................................8
1.2.2. Thời gian phanh.......................................................................................9
1.2.3. Quãng đường phanh..................................................................................9
1.2.4. Lực phanh và lực phanh riêng.................................................................10
1.3. Cấu tạo chung của hệ thống phanh................................................................11
1.3.1. Kết cấu cơ cấu phanh..............................................................................12
1.3.1.1 Cơ cấu phanh tang trống....................................................................12
1.3.1.2 Cơ cấu phanh đĩa................................................................................18
1.3.1.3. Phanh điện từ....................................................................................24
1.4. Dẫn động phanh............................................................................................28
1.4.1. Dẫn động phanh điều khiển bằng cơ khí.................................................28
1.4.2.Dẫn động điều khiển phanh bằng thủy lực...............................................29
1.4.2.1. Dẫn động thủy lực một dòng............................................................29
1.4.2.2. Dẫn động thủy lực hai dòng..............................................................30
2
1.4.3. Dẫn động điều khiển phanh bằng khí nén..............................................31
1.4.4. Dẫn động điều khiển phanh kết hợp thủy lực - khí nén.........................32
1.5. Lựa chọn phương án thiết kế cơ cấu phanh sau...........................................33
1.6. Kết luận chương 1.........................................................................................34
CHƯƠNG 2 TÍNH TOÁN THIẾT KẾ CƠ CẤU PHANH SAU XE TẢI........35
2.2. Tính momen phanh yêu cầu..........................................................................37
2.3.Tính toán thiết kế thông số các cơ cấu phanh................................................39
2.3.1 Tính toán mô men phanh do cơ cấu phanh sinh ra...................................39
2.3.2 Xác định bán kính trung bình của tấm ma sát.........................................42
2.3.3. Xác định đường kính xi lanh công tác....................................................42
2.3.4 Xác định các kích thước...........................................................................43
2.4. Kết luận chương 2......................................................................................45
CHƯƠNG 3 CHẨN ĐOÁN, BẢO DƯỠNG SỬA CHỮA PHANH.....................46
3.1.Công tác bảo dưỡng trong quá trình khai thác...............................................46
3.1.1.Kiểm tra bảo dưỡng thường xuyên..........................................................46
3.1.2.Bảo dưỡng cấp 1......................................................................................47
3.1.3.Bảo dưỡng cấp 2......................................................................................47
3.2.Kiểm tra điều chỉnh đối với hệ thống phanh..................................................47
3.2.1.Kiểm tra điều chỉnh hành trình tự do bàn đạp phanh...............................48
3.2.2.Điều chỉnh khe hở giữa má phanh và tang trống.....................................48
3.2.3.Xả khí trong dẫn động thủy lực................................................................48
3.3.Các hư hỏng thông thường, nguyên nhân và cách khắc phục........................49
3.3.1 Hiệu quả phanh không đạt........................................................................49
3.3.2. Xe bị lệch hướng chuyển động khi phanh...............................................50
3.3.3. Hiện tượng bó phanh khỉ phanh..............................................................51
3.3.4. Các hiện tượng khác................................................................................51
3
KẾT LUẬN.............................................................................................................54
LỜI NÓI ĐẦU
Trong những năm gần đây, khi nền kinh tế đất nước ngày càng phát triển thì
nhu cầu sử dụng ô tô trong giao thông càng nhiều. Cùng với đó là sự xuất hiện
4
nhiều nhà máy lắp ráp ô tô như Trường Hải, Toyota, Ford…Điều này buộc những
kỹ sư trong ngành ô tô phải nghiên cứu, tìm tòi, học hỏi những công nghệ mới,
cũng như thiết kế, cải tạo những ô tô cũ để phù hợp với nhu cầu hiện nay. Do đó,
đồ án môn học tính toán và thiết kế ô tô mang một ý nghĩa quan trọng đối với sinh
viên ngành kĩ thuật cơ khí động lực trước khi ra trường.
Nay em nhận đề tài “Tính toán thiết kế cơ cấu phanh sau cho xe tải
nhỏ”nhằm mục đích ôn lại kiến thức đã học và nâng cao kỹ năng cũng như sự linh
hoạt trong tính toán và thiết kế các hệ thống,cơ cấu trong ô tô..
Phanh ô tô là một bộ phận rất quan trọng trên xe, nó đảm bảo cho ô tô chạy
an toàn ở tốc độ cao, do đó nâng cao được năng suất vận chuyển. Nên hệ thống
phanh ô tô cần thiết bảo đảm độ tin cậy, phanh êm dịu, hiệu quả phanh cao, tính
ổn định của xe...để tăng tính an toàn cho ô tô khi vận hành.
Được sự hướng dẫn tận tình của thầy giáo PGS.TS Lê Văn Quỳnh, nay em
đã hoàn thành đồ án, trong quá trình tính toán, thiết kế không tránh khỏi sai sót,
mong các thầy trong khoa chỉ dẫn. Em xin chân thành cảm ơn
Thái Nguyên, ngày 24 tháng 5 năm 2025
Sinh viên thực hiện
Vũ Đức Mạnh
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN HỆ THỐNG PHANH TRÊN Ô TÔ
1.1. Tổng quan hệ thống phanh
1.1.1. Công dụng
Hệ thống phanh có những công dụng sau:
5