Contents
CHƯƠNG I: TỔNG QUAN HỆ THỐNG PHANH TRÊN Ô TÔ...............................................................2
1.1. Tổng quan hệ thống phanh.......................................................................................................2
1.1.1. Công dụng..........................................................................................................................3
1.1.2. Phân loại.................................................................................................................................... 3
1.1.3. Yêu cầu kết cấu..........................................................................................................................4
1.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả phanh................................................................................................4
1.2.1. Gia tốc chậm dần khi phanh.......................................................................................................4
1.2.2. Thời gian phanh........................................................................................................................5
1.2.3. Quãng đường phanh...................................................................................................................6
1.2.4. Lực phanh và lực phanh riêng....................................................................................................7
1.3. Cấu tạo chung của hệ thống phanh...................................................................................................8
1.3.1. Kết cấu cơ cấu phanh.................................................................................................................8
1.4. Dẫn động phanh..............................................................................................................................24
1.4.1. Dẫn động phanh điều khiển bằng cơ khí..................................................................................24
1.4.2.Dẫn động điều khiển phanh bằng thủy lực................................................................................25
1.4.3. Dẫn động điều khiển phanh bằng khí nén..............................................................................27
1.4.4. Dẫn động điều khiển phanh kết hợp thủy lực - khí nén........................................................28
CHƯƠNG III CHẨN ĐOÁN, BẢO DƯỠNG SỬA CHỮA PHANH.......................................................39
3.1. Công tác bảo dưỡng trong quá trình khai thác................................................................................39
3.1.1.Kiểm tra bảo dưỡng thường xuyên...........................................................................................39
3.1.2.Bảo dưỡng cấp 1.......................................................................................................................40
3.1.3.Bảo dưỡng cấp 2.......................................................................................................................41
3.2.Kiểm tra điều chỉnh đối với hệ thống phanh....................................................................................41
3.2.1.Kiểm tra điều chỉnh hành trình tự do bàn đạp phanh................................................................41
3.2.2.Điều chỉnh khe hở giữa má phanh và tang trống.......................................................................41
3.2.3.Xả khí trong dẫn động thủy lực.................................................................................................42
3.3.Các hư hỏng thông thường, nguyên nhân và cách khắc phục...........................................................42
3.3.1 Hiệu quả phanh không đạt........................................................................................................42
3.3.2. Xe bị lệch hướng chuyển động khi phanh................................................................................44
3.3.3. Hiện tượng bó phanh khỉ phanh...............................................................................................44
1
3.3.4. Các hiện tượng khác................................................................................................................ 45
KẾT LUẬN............................................................................................................................................... 47
LỜI NÓI ĐẦU
Sự phát triển to lớn của tất cả các ngành kinh tế quốc dân cần chuyên chở
khối lượng lớn về hàng hóa và hành khách. Nên ô tô trở thành một trong những
phương tiện chủ yếu, phổ biến để chuyên chở hàng hóa và hành khách, được sử
dụng rộng rãi trên mọi lĩnh vực đời sống kinh tế, xã hội con người.
Để trở thành một người Kỹ sư nghành Động lực thì mỗi sinh viên phải hoàn
thành các đồ án môn học. Trong quá trình học tập, sinh viên tích lũy kiến thức và
đến khi làm đồ án thì chúng ta vận dụng lý thuyết cơ bản vào thực tế sao cho hợp
lý, nghĩa là lúc này sinh viên đã được làm việc của một cán bộ kỹ thuật.
Phanh ô tô là một bộ phận rất quan trọng trên xe, nó đảm bảo cho ô tô chạy
an toàn ở tốc độ cao. Nên hệ thống phanh ô tô cần thiết bảo đảm: bền vững, tin
cậy, phanh êm dịu, hiệu quả phanh cao, tính ổn định của xe, điều chỉnh lực phanh
được...để tăng tính an toàn cho ô tô khi vận hành.
Trong đồ án thiết kế ô tô này em được giao nhiệm vụ :“ TÍNH TOÁN
THIẾT KẾ DẪN ĐỘNG PHANH THỦY LỰC ”.
Mặc dù đã cố gắng, nhưng do thời gian, kiến thức và kinh nghiệm thực tế có
hạn nên trong quá trình làm đồ án sẽ không tránh những thiếu sót. Em rất mong các
thầy góp ý, chỉ bảo tận tâm để kiến thức của em hoàn thiện hơn. Em xin chân thành
cảm ơn PGS.TS. Lê Văn Quỳnh , và các thầy giáo bộ môn đã hết sức tận tình giúp
đỡ hướng dẫn em hoàn thành tốt nội dung đồ án của mình.
Sinh viên thực hiện
Trần Thanh Ánh
2
CHƯƠNG I: TỔNG QUAN HỆ THỐNG PHANH TRÊN Ô TÔ
1.1. Tổng quan hệ thống phanh
1.1.1. Công dụng
Hệ thống phanh có những công dụng sau:
- Giảm tốc độ chuyển động của xe tới một tốc độ nào đó hoặc dừng hẳn.
- Dừng đỗ xe lâu tại một vị trí nào đó trên đường, đặc biệt là đường dốc.
- Trên máy kéo hoặc một số xe chuyên dụng, hệ thống phanh còn được kết hợp
với hệ thống lái để quay vòng xe
1.1.2. Phân loại
1.1.2.1. Theo đặc điểm điều khiển
- Phanh chính (phanh chân): dùng để giảm tốc độ khi xe chuyển động, hoặc
đừng hẳn xe.
- Phanh phụ (phanh tay): dùng để đỗ xe khi người lái rời khỏi buống lái và
dùng làm phanh dự phòng.
- Phanh bổ trợ (phanh bằng động cơ, thury lực hoặc điện từ): dùng để tiêu hao
bớt một phần động năng của ô tô khi cần tiến hành phanh lâu dài.
1.1.2.2. Theo dẫn động phanh
- Hệ thống phanh dẫn động bằng cơ khí.
- Hệ thống phanh dẫn động bằng thủy lực.
- Hệ thống phanh dẫn động bằng khí nén.
- Hệ thống phanh dẫn động liên hợp: cơ khí, thủy lực, khí nén.
- Hệ thống phanh dẫn động có trợ lực.
- Phanh điện từ.
1.1.2.3. Theo kết cấu của cơ cấu phanh
- Cơ cấu phanh tang trống.
3
- Cơ cấu phanh đĩa.
- Cơ cấu phanh dải.
1.1.2.4. Theo mức độ hoàn thiện hệ thống phanh
Hệ thống phanh được hoàn thiện theo hướng nâng cao chất lượng điều khiển
khi ô tô phanh, do vậy trang bị thêm các bộ điều chỉnh lực phanh:
- Bộ điều chỉnh lực phanh (bộ điều hòa lực phanh)
- Bộ chống hãm cứng bánh xe ( hệ thống phanh ABS)
Trên hệ thống phanh ABS có thể bố trí thêm các liên hợp điều chỉnh: hạn
chế trượt quay, ổn định động học ô tô… nhằm hoàn thiện khả năng cơ động, ổn
định của ô tô khi không điều khiển phanh.
1.1.3. Yêu cầu kết cấu
Hệ thống phanh trên ô tô cần đảm bảo các yêu cầu cơ bản sau:
- Có hiệu quả phanh cao nhất ở tất cả các bánh xe, có nghĩa là đảm bảo quãng
đường phanh ngắn nhất, khi phanh đột ngột trong trường hợp nguy hiểm.
- Điều khiển nhẹ nhàng và thuận lợi: lực tác dụng lên bàn đạp hoặc cần kéo
điều khiển phù hợp với khả năng thực hiện liên tục của con người.
- Đảm bảo sự chuyển động ổn định của ô tô và phanh êm dịu trong mọi
trường hợp.
- Dẫn động phanh phải có độ nhạy cao, đảm bảo mối tương quan giữa lực bàn
đạp với sự phanh của ô tô trong quá trình thực hiện phanh.
- Cơ cấu thoát nhiệt tốt, duy trì ổn định hệ số ma sát trong cơ cấu phanh trong
mọi điều kiên sử dụng.
- Hạn chế tối đa hiện tượng trượt lết bánh xe khi phanh với cường độ lực bàn
đạp khác nhau.
- Có khả năng giữ ô tô đứng yên trong thời gian dài, kể cả trên đường dốc.
- Đảm bảo độ tin cậy của hệ thống trong khi thực hiện phanh trong mọi
trường hợp sử dụng, kể cả khi một phần đẫn động điều khiển có hư hỏng.
4
1.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả phanh
1.2.1. Gia tốc chậm dần khi phanh
Đây là chỉ tiêu quan trọng để đánh giá hiệu quả phanh ôtô. Khi phân tích các
lực tác dụng lên ôtô có thể viết phương trình cân bằng lực kéo khi phanh ôtô như
sau:
Pj = Pp +Pf + Pw + P Pi (1.1)
Trong đó: Pp , Pf , Pw , P , Pi lần lượt là lực phanh sinh ra ở các bánh xe, lực
cản lăn, lực cản không khí, lực để thắng tiêu hao ma sát không khí, lực cản dốc.
Thực nghiệm chứng tỏ Pf, Pw, P rất bé so với lực phanh Pp. Khi phanh trên
đường nằm ngang (Pi = 0) thì lực phanh PP chiếm khoảng 98% tổng các có xu
hướng cản sự chuyển động của ôtô, ta có phương trình sau:
Pj = Pp (1.2)
Lực phanh lớn nhất được xác định theo điều kiện bám khi các bánh xe bị
phanh hoàn toàn và đồng thời theo biểu thức:
Ppmax = P = G. (1.3)
JPmax = G. (1.4)
_ Hệ số tính đến ảnh hưởng khối lượng quay của ôtô khi phanh.
Gia tốc chậm dần cực đại khi phanh xác định theo công thức sau:
(1.5)
Để tăng gia tốc chậm dần khi phanh cần giảm hệ số . Vì vậy khi phanh đột
ngột lái xe cần ngắt ly hợp để tách động cơ đang làm việc ra khỏi hệ thống truyền
lực, lúc đó giá trị giảm, JPmax sẽ tăng.
JPmax phụ thuộc vào hệ số bám giữa lốp với mặt đường. Giá trị hệ số bám
lớn nhất trên đường nhựa tốt. Nếu coi và gia tốc trọng
trường g = 10m/s2 thì gia tốc chậm dần cực đại khi phanh trên đường nhựa tốt, khô,
nằm ngang có thể đạt trị số: .
5