BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP. HCM
ĐỒ ÁN/ KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
NGHIÊN CỨU TRANG PHỤC DẠO PHỐ
NỮ GIỚI ĐỘ TUỔI 16- 21 TUỔI
VÀ BỘ SƯU TẬP NGÀY MỚI
Ngành: MỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP
Giảng viên hướng dẫn : V ũ Hồng Đức
Sinh viên thực hiện
: Nguyễn Thị Hồng Trúc
MSSV: 107302065
Lớp: 07DTT
TP. Hồ Chí Minh, 2011
Chuyên ngành: THIẾT KẾ THỜI TRANG
LỜI CAM ĐOAN
Em xin cam đoan sẽ thực hiện đúng các yêu cầu và quy định của khoa đưa ra
khi thực luận văn tốt nghiệp.
Luận văn được xây dựng dựa trên những kiến thức của cá nhân em thu thập
trong thời gian làm luận văn.
Luận văn không sao chép của các luận văn của khoá trước.
LỜI CÁM ƠN
Trong suốt thời gian theo học tại trường đại học Kỹ Thuật Công Nghiệp, em
đã nhận được sự chỉ bảo nhiệt tình từ quý thầy cô , đặc biệt các thầy cô trong bộ
môn thiết kế thời trang. Thầy cô đã truyền đạt cho em những kiến thức từ tổng quát
đến chuyên môn cần thiết để bước ra môi trường làm việc thực tế. Nhân đây, em xin
chân thành gửi lời cám ơn đến quý thầy cô của trường đại học Kỹ Thuật Công
Nghiệp và đặc biệt là quý thầy trong bộ môn thiết kế thời trang đã hết lòng giúp đỡ
cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho em tiếp thu kiến thức trong thời gian qua.
Em xin chân thành cám ơn , thầy Vũ Hồng Đức đã trực tiếp hướng dẫn và
tạn tình góp ý chỉnh sửa những khuyết điểm , giúp em hoàn thành cuốn luận văn này.
Với sự trân trọng và biết ơn, em xin cảm ơn đến mẹ , những người than trong gia đình đã hết lòngng chăm sóc, động vi ên em trong thời gian em thực hiện luận văn tốt nghiệp.
Cuối cùng, em kính xin chúc sức khoẻ quý thầy cô và toàn thể những người
than yêu.
Xin chân thành cảm ơn!
Tp. HCM, tháng 6 năm 2011
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Thị Hồng Trúc
TÓM TẮT LUẬN VĂN
Luận văn được chia làm 6 phần bao gồm 1 phần đề mục và 6 chương. Phần đề mục nêu ra cái nhìn tổng quát giúp người đọc nắm bắt được toàn bộ
nội dung luận văn. Nội dung của luận văn được xếp theo thứ tự từ chương I đến chương VI.
Chương I : Thực trạng thị trường thời trang thế giới và trong nước.
Chương II : Nghiên cứu trang phục dạo phố.
Chương III : Tìm hiểu đố tượng thiết kế.
Chương IV : Nghiên cứu đề tài.
Chương V : Giải pháp thiết kế cho bộ sưu tập.
M ỤC L ỤC
Đề mục
Trang
LỜI MỞ ĐẦU
LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Chương I : Thực trạng thị trường thời trang thế giới và trong nước.
1. Thị trường thời trang thế giới. .................................................................
2. Thị trường thời trang Việt Nam. ..............................................................
Chương II : Nghiên cứu trang phục dạo phố.
1. Khái quát trang phục việt Nam:
1.1Quan niệm về mặc và chất liệu may của người Việt Cổ. ...............
1.2Cách thức trang phục qua các thời đại .Tính linh hoạt trong cách mặc của người Việt. ...........................................................................
1.3 Trang phục qua từng thời kì. ........................................................
2. Sự hình thành và phát triền của trang phục dạo phố. ................................
3. Xu hướng thời trang thế giới. ...................................................................
4. Style trang phục dạo phố của nữ giới 16 -21 tuổi ......................................
5. Kết luận....................................................................................................
Chương III : Tìm hiểu đố tượng thiết kế. .........................................................
1. Đối tượng nghiên cứu. ............................................................................
2. Tâm sinh lý của đối tượng. ......................................................................
2.1 Tâm lý lứa tuổi . ................................................................................
2.2Nét tâm lý đặc trưng. ..........................................................................
3. Tháp nhu cầu A.Maslow đối với nhu cầu về trang phục: .........................
4. Kết luận. .................................................................................................
Chương IV : Nghiên cứu ý tưởng thiết kế. .......................................................
1. Lịch sử hình thành. .................................................................................
2. Đặc điểm nhận dạng. ..............................................................................
3. Tính ứng dụng trong thiết kế. ..................................................................
Chương V : Giải pháp thiết kế cho bộ sưu tập. .................................................
1. Phong cách thiết kế: ................................................................................
2. Thể loại trang phục: ................................................................................
3. Phương pháp thiết kế và trang trí cho trang phục: ...................................
3.1 Màu sắc : ...........................................................................................
3.2 Form dáng : .......................................................................................
3.3 Chi tiết: .............................................................................................
3.4 Chất kiệu ...........................................................................................
4. Mẫu thiết kế: ...........................................................................................
Danh mục hình ảnh
Hình ảnh thị trường thời trang Thế
Giới..............................................................3
Hình ảnh thị trường thời trang Việt Nam……………………………………...4
Hình trang phục thời Phục Hưng………………………………………………22
Hình trang phục thời Đinh – Tiền – Lê………………………………………...25
Hình trang phục thời Vua Khai Định…………………………………………..31
Hình trang phục thời Vua Bảo Đại và Hoàn Hậu Phương
nam……………….32
Hình trang phục từ sau cách mạng tháng 8 năm 1990………………………….33
Hình trang phục từ năm 1991 đến nay…………………………………………35
Hình trang phục thời cổ đại…………………………………………………….37
Hình ảnh trang phục thời hiện
đại……………………………………………..43
Hình trang phục vào thập niên
70……………………………………………..45
Hình trang phục các quý bà sang
trọng………………………………………..51
Hình trang phục dài – mỏng –
tròn……………………………………………51
Hình trang phục theo xu hướng hoạ tiết ấn tượng……………………………52
Hình trang phục theo xu hướng siêu lắp lánh………………………………….53
Hình trang phục theo xu hướng cổ điển, lãng mạn…………………………….54
Hình trang phục hiện đại, cá tính……………………………………………….54
Hình trang lịch, sang
trọng……………………………………………………..55
Hình phá cách, tinh nghịch……………………………………………………..55
Hình đơn giản, năng động……………………………………………………...56
Hình đối tượng nghiên cứu……………………………………………………..57
Hình giai đoạn vị thành niên…………………………………………………...57
Hình giai đoạn thành
niên………………………………………………………58
Hình tháp nhu cầu A.
MASLOW………………………………………………61
Hình ảnh máy làm kẹo cổ
điển…………………………………………………64
Hình ảnh kẹo
LOLLIPOP………………………………………………………65
Hình ảnh nội thất……………………………………………………………….67
Hình ảnh công nghệ…………………………………………………………….68
Hình SASS BIDE………………………………………………………………69
Hình ISSA……………………………………………………………………...69
Hình
VERSAC…………………………………………………………………70
Hình ETRO……………………………………………………………………..70
Hình AKRIS……………………………………………………………………70
Hình phong cách thể thao………………………………………………………71
Hình trang phục dạo phố……………………………………………………….72
Hình màu
sắc…………………………………………………………………...73
Hình chi tiết xữ lý trang
phục…………………………………………………74
LỜI MỞ ĐẦU
Thời trang là sự chắt lọc những tinh tuý từ nhiều thời đại. Từ thuở khai thiên lập địa con người đã biết cách dùng lá cây để che thân, từ đó con người đã biết làm sao bảo vệ mình trước thời tiết, trước mọi hoàn cảnh sống. Trải
qua nhiều thăng trầm của lịch sử, thời trang được hình thành và trở thành nhu cầu của cuộc sống.
Thời trang thế giới luôn thay đổi từng ngày từng giờ. Vấn đề được đặc ra cho các nhà thiết kế là làm sao có thể tiếp nhận có chọn lọc những sự thay đổi đó mà vẫn giữ được bản sắc dân tộc , thể hiện được phong cách cá nhân
và nét độc đáo của sản phẩm.
Một nhà thiết kế chỉ có thể cho là thành công khi các sản phẩm của họ được khách hàng yêu thích. Mà những vị khách hàng đó phần đa là nữ giới, vì phần lớn các lĩnh vực làm đẹp đều tập trung cho họ. Tâm lý chung, phụ nữ luôn mong muốn mình ngày càng trở nên xinh đẹp hơn trong mắt mọi người
và đặc biệt trong mắt người yêu. Và nữ giới trong độ tuổi thanh niên là có nhiều biến động về mặt tâm sinh lý nhất, điều này cũng ảnh hưởng đến cách
chọn trang phục.
Ngoài hiểu được tâm lý của đ ối tượn g th iết k ế, các nhà th iết k ế cũ n g
phải nắm bắt được nhu cầu của xã hội. Xã hội ngày càng phát triển , kéo theo
đó là nhu cầu làm đẹp của mọi người càng cao. Và thời trang cũng trở thành
một nền công nghiệp đầy tìm năng phát triển. Những sản phẩm tốt nhất phải
đến tay khách hàng một cách nhanh nhất và chính xác nhất. Thời trang dạo
phố cũng là một kênh truyền thông tốt nhất để quảng bá sản phẩm và thương
hiệu của các nhà thiết kế.
Nắm bắt được nhu cầu xã hội và đối tượng thiết kế ,em thực hiện luận văn tốt nghệp " Nghiên cứu trang phục dạo phố nữ giới độ tuổi 16 đến 21 và bộ sưu tập Ngày mới"
LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Thị trườn g thời tran g rất phon g ph ú và đa d ạn g. Thời tran g d ạo ph ố
giúp cho các bạn nữ tự tin khi xuống phố. Các bạn trẻ luôn thổi hồn vào cuộc sống bởi tính năng động trẻ trung của các bạn. Đặc biệt là các bạn nữ trong độ tuổi từ 16-21 tuổi. Đây là lứa tuổi mộng mơ, tràn đầy niềm tinh yêu về cuộc sống tươi đẹp. Bạn thì thích thể hiện cái "tôi" của mình, để mình là trung tâm của sự chú ý. Bạn mong muốn trở thành thiếu nữ xinh tươi, dịu dàng trong
mắt người yêu. Tất cả những mong muốn của các bạn đều hướng tới cuộc sống tươi đẹp , hạng phúc và tràn đầy sự ngọt ngào. Để truyền cảm xúc cho công việc thiết kế , em chọn kẹo Lollipop làm ý tưởng thiết kế cho bộ sưu tập "Ngày mới".
Mỗi người đều vẽ cho mình một bức tranh về tương lai, có bức tranh
màu hồng mộ ng mơ, có bức trang mang màu xanh hy vọng ... tất cả những
màu sắc đó làm cho cuộc sống chúng ta thêm sinh động. Một ngày trôi qua
chúng ta lại được học thêm những đều mới lạ, làm hành trang bước vào tương
lai tươi sáng. Khi cánh cửa ngày mới bắt đầu mở ra , đó là lúc chúng ta đón
chào những đều kì diệu của cuộc sống. Đây cũng là lý do em đặt tên cho bộ
sưu tập là " ngày mới".
Chương I : Thực trạng thị trường thời trang thế giới và trong nước.
1. Thị trường thời trang thế giới:
-Thời trang thế giới là một chiến trường ồ ạt các hãng thởi trang cạnh tranh quyết liệt về thiết kế, giá cả và chất lượng. Chính vì thế , hiện nay thời trang thế giới rất cao cấp. Hiện nay có rất nhiều hãng thời trang ra đời và
khẳng định mình trong lĩnh vực này như:
D&G Burberry
Dior
Chanel
-Thời trang thế giới vô cùng phong phú về chất liệu, màu sắc và kiểu
dáng. Các hãng thời trang ra sức tung ra thị trường cái mới để tạo ấn tượng trong lòng người tiêu dùng. Thị trường thế giới là một thị trường phong phú.
2. Thị trường thời trang Việt Nam:
Theo đánh giá của các chuyên gia nghiên cứu thị trường thì Việt Nam hiện
đang là một th ị trườn g tiềm năn g t rong lĩnh vực thời trang. Việc đổ xô của hàng loạt các thương hiệu thời trang nổi tiếng như Gucci (Ý), Lacoste (Pháp), hay Thump (Hồng Kông)... vào Việt Nam đã
cho thấy rõ Việt Nam hiện đang dần trở
nên có uy tín đối với các hãng thời trang trên thế giới.
Với sự tăng trưởng vượt bậc của nền kinh tế, mức sống người dân ngày
một nâng cao, thị trường thời trang Việt cũng có những bước phát triển song
hành. Người Việt Nam giờ đây cũng tỏ ra “thoáng tay” khi sẵn sàng trả vài
nghìn USD cho một cái áo hàng hiệu h ay một chiếc túi da cá sấu đắt tiền.
Cùng với sự phát triển đó là sự mọc lên của hàng loạt các cửa hiệu, các
trung tâm thời trang lớn kinh doanh những bộ trang phục với đủ kiểu dáng,
màu sắc phục vụ cho nhiều đối tượng với phong cách và gu thẩm mỹ khác
nhau. Nhiều thương hiệu thời trang cao cấp cũng dần nhận ra Việt Nam đang
đủ điều kiện trở thành thị trường đầy tiềm năng cho hãng mình.
Một trong những sự kiện lớn trong làng thời trang Việt Nam gần đây, đó là sự xuất hiện của hai “đại gia” trong làng thời trang thế giới là Lacoste (Pháp) và Gucci (Ý). Việt Nam là một
thị trường có dân số trẻ, thu nhập bình quân đầu người ngày một tăng. Bên cạnh đó, nhu cầu mua sắm hàng thời trang của người Việt lại bắt nhịp nhanh với các nước trên thế giới.
Sự đổ xô của các thương hiệu thời trang nổi tiếng thế giới vào thị
trường nội địa đòi hỏi các hãng thời trang trong nước cần có một chiến lược đúng đắn để có thể cạnh tranh được với sự đổ xô ồ ạt của các thương hiệu ngoại nhập.
Nắm được tâm lý này, các nhà thiết kế trong nước đã biết định hướng sản phẩm để thỏa mãn nhu cầu của người tiêu dùng Việt Nam. Nhiều bộ trang
phục được thiết kế tiện dụng, bớt đi tính chất màu mè, biểu diễn. Đa số các nhà thiết kế của các hãng thời trang nổi tiếng không đi sâu vào thiết kế các sản phẩm thời trang cao cấp với giá cao ngất ngưởng mà tập trung vào thiết kế các sản phẩm thời trang ứng dụng, có giá cả phù hợp với đa số người Việt Nam.
Gần đây, Tổng Công ty may Việt Tiến vừa giới thiệu ra thị trường dòng sản phẩm San sciaro. Đây là nhãn hiệu thời trang nam dành cho giới doanh nhân mang phong cách Ý, nhãn hiệu này góp phần vào sự thành công trong sự
kết nối của giới doanh nhân Việt Nam với doanh nhân trên thế giới, đồng thời
tạo nên tinh thần tự tôn dân tộc cho các doanh nhân Việt Nam khi làm việc
với các đối tác quốc tế.
Với giá cả hợp lý cùng các mẫu thiết kế phù hợp với phong cách ăn mặc của đa số người Việt Nam, các thương hiệu nổi tiếng trong nước như Blue Exchange, Viethy... và các sản phẩm của Tổng công ty may Việt Tiến, Nhà Bè... vẫn là sự lựa chọn của đa số người Việt Nam. Các cửa hàng chuyên bày bán các sản phẩm thời trang của các hãng này luôn thu hút một số lượng
lớn khách hàng, đa số là các bạn trẻ.
Giá cả chính là một lợi thế để các sản phẩm thời trang mang thương hiệu Việt cạnh tranh được với các thương hiệu nước ngoài, tuy nhiên, một khi mức thu nhập của người dân ngày càng ổn định hơn thì tất nhiên, chất lượng cũng như kiểu dáng mới là sự lựa chọn hàng đầu. Làm được điều này, đòi hỏi
các nhà thiết kế trong nước phải được đ ào tạo một cách bài bản, đồng thời không ngừng học hỏi, đổi mới để có thể cạnh tranh được trong một lĩnh vực còn hết sức mới mẻ ở Việt Nam này. Chương II : Nghiên cứu trang phục dạo phố.
1. Khái quát trang phục Việt Nam:
Việt Nam bao gồm nhiều dân tộc, trong đó người Kinh có số dân đông nhất và là một trong những tộc người có gốc tích lâu đời trên dải hình chữ S đất này. Mỗi dân tộc mang đậm nét một bản sắc văn hóa độc đáo. Do đó,
trang phục nói chung của từng tộc người nói riêng thật phong phú đa dạng và đầy tính năng qua từng thời kỳ của lịch sử Việt Nam từ trước đến ngày nay.
Trang phục là một nhu cầu vật chất quan trọng trong đời sống của nhân dân ta. Với tính chất thực dụng, nó là một sản phẩm; dưới góc độ thẩm mỹ, nó
lại là một tác phẩm. Chức năng cơ bản trước nhất của nó là bảo vệ con người.
Về mặt này, trang phục dân tộc Việt đã đạt được hiệu quả cao.
Từ khi giành lại được quyền độc lập, tự chủ vào thế kỷ X, các vương
triều phong kiến đã lưu ý đến một sự thống nhất trong đa dạng, với những quy
chế, thể lệ. Tính thống nhất này cũng có thể nhận thức được qua tính giai cấp
trên trang phục, ở từng mẫu áo, kiểu quần, màu sắc, hoa văn, trang điểm.
Trang phục thể h iện tôn ti, trật tự phon g k iến, n găn cấm mọi sự v i phạm.
Ngày nay, trang phục của Quân đội nhân dâ n đã "vượt khung" khỏi phạm vi
của một tộc người cụ thể, trở thành một sự thống nhất Việt Nam.
1.1Quan niệm về mặc và chất liệu may của người Việt Cổ:
Đối với con người, sau ăn thì đến Mặc là cái quan trọng. Nó giúp cho con người đối phó được với cái nóng, cái rét của thời tiết, khí hậu. Nhân dân ta nói một cách đơn giản : Được bụng no, còn lo ấm cật .Vì vậy, cũng như
trong chuyện ăn, quan niệm về mặc của người Việt Nam trước hết là một quan niệm rất thiết thực : “Ăn lấy chắc, mặc lấy bền và Cơm ba bát, áo ba manh, đói không xanh, rét không chết”.
Nhưng mặc không chỉ để đối phó với môi trường, mặc có một ý nghĩa xã hội rất quan trọng : “Quen sợ dạ, lạ sợ áo”. Người ta hơn kém nhau nhiều
khi bởi nó :
“Hơn nhau cái áo manh quần
Thả ra ai cũng bóc trần như ai”
và người ta khổ sở nhiều khi cũng vì nó:
“Cha đời cái áo rách này
Mất chúng mất bạn vì mày áo ơi!”
Mặc trở thành một nhu cầu không thể thiếu được trong mục đích trang
điểm, làm đẹp cho con người:
“Người đẹp về lụa, lúa tốt về phân, chân tốt về hài, tai tốt về hoa”.
Mỗi dân tộc có cách ăn mặc và trang sức riêng, vì vậy, cái mặc trở
thành biểu tượng của văn hóa dân tộc. Mọi âm mưu đồng hóa sau khi xâm
lăng đều bắt đầu từ việc đồng hóa cách ăn mặc.
Từ nhà Hán cho đến Tống, Minh, Thanh, các triều đại phong kiến
Trung Quốc xâm lược luôn kiên trì dùng đủ mọi biện pháp buộc dân ta ăn
mặc theo kiểu phương Bắc song chúng luôn thất bại. Các vua nhà Lí, Trần
cho dạy cung nữ tự dệt vải, không dùng vải vóc nhà Tống. Trong lời hiệu triệu tướng sĩ đánh quân Thanh, Quang Trung viết : “Đánh cho để dài tóc, đánh cho để đen răng...”
Chất liệu may mặc, để đối phó hữu hiệu với môi trường tự nhiên, người
phương Nam ta sở trường ở việc tận dụng các chất liệu có nguồn gốc thực vật là sản phẩm của nghề trồng trọt, cũng là những chất liệu may mặc mỏng, nhẹ, thoáng, rất phù hợp với xứ nóng. Trước hết, đó là tơ tằm. Cùng với nghề trồng lúa, nghề tằm tang có từ rất sớm. Trong những di chỉ khảo cổ thuộc hậu kì đá mới cách nay khoảng 5000 năm (như di chỉ Bàu Tró), đã thấy có dấu vết
của vải có dọi xe chỉ bằng đất nung. Cấy lúa và trồng dâu, nông và tang - đó là hai công việc chủ yếu luôn gắn liền nhau của người nông nghiệp Việt Nam.
Các sách cổ Trung Quốc như Thủy kinh chú, Tam đô phú, Tề dân yếu thuật đều nói rằng đến đầu công nguyên, trong khi Trung Quốc một năm chỉ nuôi được 3 lứa tằm thì năng suất tằm ở Giao Chỉ, Nhật Nam, Lâm ấp một
năm đạt được tới 8 lứa. Để có được nhiều lứa tằm trong năm, tổ tiên ta đã lai tạo ra được nhiều giống tằm khác nhau phù hợp với các loại thời tiết nóng, lạnh, khô ẩm. Đây là một nghề hết sức vất vả cực nhọc : Làm ruộng ba năm không bằng chăn tằm một lứa; Làm ruộng ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng. Từ tơ tằm, nhân dân ta đã dệt nên nhiều loại sản phẩm rất phong phú :
tơ, lụa, lượt, là, gấm, vóc, nhiễu, the, đoạn, lĩnh, dũi, địa, nái, sồi, thao, vân,... mỗi loại lại có hàng mấy chục mẫu mã khác nhau.
Vải tơ chuối là một mặt hàng đặc sản của Việt Nam mà đến TK VI, kĩ thuật này đã đạt đến trình độ cao và rất được người Trung Quốc ưa chuộng. Họ gọi loại vải này là "vải Giao Chỉ". Sách Quảng chí chép : "Thân chuối xé
ra như tơ, đem dệt thành vải... Vải ấy dễ rách nhưng đẹp, màu vàng nhạt, sản xuất ở Giao Ch ỉ". Cho đ ến tận TK XVIII, lo ại vải này vẫn rất đ ược ưa chuộng, Cao Hùng Trưng trong sách An Nam chí nguyên còn ca ngợi : "loại
vải này mịn như lượt là, mặc vào mùa nực thì hợp lắm". Vải dệt bằng sợi tơ
đay, gai cũng xuất hiện khá sớm. Đất đai và khí hậu Việt Nam rất thích hợp
cao những loại cây này phát triển, tổ tiên ta không những biết tận dụng khai
thác nguồn nguyên liệu sẵn có này mà còn thuần dưỡng chúng thành loại cây
trồng phổ biến. Sách Trung Quốc thời Hán, Đường đều nói rằng đay, gai ở
An Nam mọc thành rừng, dùng để dệt vải. Vải đay gai bền hơn vải tơ chuối
nhiều; đem cây đay gai ngâm nước cho thịt thối rữa ra, còn lại tơ đem xe
thành sợi dệt vải thì vải cũng mịn như lượt là . Sử sách nước ta ghi: "cứ mỗi
tháng vào ngày mồng một, thường triều đều mặc áo tơ gai ".Nghề dệt vải
bông xuất hiện muộn hơn nhưng ít ra cũng từ các thế kĩ đầu công nguyên. Sách vở Trung Hoa gọi loại vải này là vải cát bối. Sách Lương thư giải thích: "Cát bối là tên cây, hoa nở giống như lông ngỗng, rút lấy sợi dệt thành vải trắng muốt chẳng khác gì vải đay". Kĩ thuật trồng bông dệt vải từ phương Nam du nhập sang Trung Hoa v ào TK X đến TK XI, vải bông trở thành mốt
đến nỗi người Trung Quốc dương thời kêu là "vải bông mặc kín cả thiên hạ".
Trong khi sở trường của phương Nam ta là các loại vải nguồn gốc thực vật thì người phương Bắc có sở trường dùng da thú là sản phầm của nghề chăn nuôi làm chất liệu mặc, thêm vào đó, da (và lông) thú lại rất phù hợp với thời tiết phương Bắc lạnh. Mùa lạnh ở Việt Nam, bên cạnh cách mặc đơn
giản và rẻ tiền nhất là mặc lồng nhiều áo vào nhau, người ta may độn bông vào áo cho ấm (áo bông, áo mền .. ). Người nông thôn còn dùng loại áo làm bằng lá gồi, gọi là áo tơi mặc đi làm đồng vừa tránh rét,tránh mưa, vừa tránh gió
1.2 Cách thức trang phục qua các thời đại .Tính linh hoạt trong cách mặc của người Việt.
Theo chủng loại và chức năng, trang phục gồm có đồ mặc phía trên, đồ mặc ph ía dưới, đ ồ đ ội đ ầu, đ ồ đi chân và đ ồ tran g sức. Theo mụ c đích, có trang phục lao dộng và trang phục lễ hội. Theo giới tính, thì có sự phân biệt trang phục nam và trang phục nữ. Cách thức trang phục của người Việt qua các thời đại bị chi phối bởi hai nhân tố chính, của môi trường tự nhiên hoặc có
nguồn gốc từ môi trường tự nhiên - đó là: khí hậu nóng bức của vùng nhiệt đới và công việc lao động nông nghiệp trồng lúa nước.
Trang phục ngư ời việc gồm có ba phần:
Đồ mặc phía dưới:
Đồ mặc phía dưới tiêu biểu hơn cả, ổn định hơn cả của người phụ nữ
Việt Nam qua các thời đại là cái váy.
Từ thời Hùng Vương, phụ nữ đã mặc váy, lối mặc đó được bảo lưu
một cách kiên trì ở nhiều nơi cho tới tận giữa thế kỉ này. Nó là đồ mặc điển
hình của cả vùng Đông Nam Á và phổ biến đến mức, ở một số dân tộc Đông
Nam Á, không chỉ phụ nữ, mà cả nam giới cũng mặc váy. Sở dĩ như vậy là
vì mặc váy không chỉ mát, đối phó được một cách có hiệu quả với khí hậu nóng bức, mà còn rất phù hợp với công việc đồng áng.
Là thứ đồ mặc phía dưới đặc thù của phương Nam, chiếc váy khác hắn với chiếc quần có nguồn gốc từ gốc du mục Trung Á : thứ đồ mặc này phù hợp với công việc chăn nuôi cưỡi ngựa và khí hậu phương Bắc giá lạnh. Với âm mưu đồng hóa, phong kiến Tr ung Hoa đã nhiều lần muốn đưa chiếc quần vào thay thế cho chiếc váy của phụ nữ nước ta. Đến thời thuộc Minh, chiếc
quần phụ nữ có lẽ đã phổ biến được ở một bộ phận thị dân. Bởi vậy mà vào năm 1665, vua Lê Huyền Tông đã phải ra chiếu chỉ cấm phụ nữ : không được mặc quấn để bảo tồn quốc tục mặc váy. Trong khi đó đến cuối TK. XVII, để tạo nên sự đối lập với Đàng Ngoài, chúa Nguyễn ở trong Nam đã lệnh cho trai gái Đàng Trong dùng quần áo Bắc quốc (Trung Hoa) để tỏ sự
biến đổi. Thành ra chiếc quần gốc du mục cuối cùng đã thâm nhập vào miền Nam sớm hơn miền Bắc. Đến năm 1828, vua Minh Mạng tiếp tục học theo Trung Hoa một cách triệt để, ra chiếu chỉ cấm dân mặc váy, và đã gây nên một sự phản ứng mạnh mẽ trong dân chúng ở vùng Bắc Hà. Phản ứng bởi lẽ người dân Việt rất tự hào về chiếc váy, rất tự tin vào bản sắc và bản lĩnh văn
hóa của mình : “ Cái trống thì thủng hai đầu. Bên ta thì có , bên tàu thì không!”
Đối với nam giới, đồ mặc phía dưới ban đầu là chiếc khố. Khố là một
mảnh vải dài quấn một hoặc nhiều vòng quanh bụng và luồn từ trước ra sau, đuôi khố thường thả phía sau (cũng có khi thả về phía trước). Khố mặc mát, phù bợp với khí hậu nóng bức và dễ thao tác trong lao động. Vì vậy, nó không chỉ là đồ mặc điển hình thời Hùng Vương mà còn được duy trì ở bộ
phận dân chúng khá lâu về sau này. Thời Nguyễn các sắc lính tuy phân biệt
với nhau bằng màu của thắt lưng (lễ phục) hoặc xà cạp (thường phục), nhưng
vẫn dược gọi là "khố": lính khố xanh (địa phương), lính khố đỏ (quân thường
trực), lính khố vàng (phục vụ vua). Ngày nay, tuy nam giới không còn đóng
khố, nhưng do sự chi phối của khí hậu, lối cởi trần mặc độc một chiếc quần
đùi (quần xà lỏn) lúc ở nhà vào mùa nóng ở người lớn cũng như trẻ con,
nông thôn cũng như thành thị, thực ra cũng chẳng khác cách mặc cởi trần đóng khố thời Hùng Vương bao xa!
Khi chiếc quần gốc du mục thâm nhập vào thì nam giới là bộ phận tiếp
thu nó sớm nhất. Điều này thật dễ hiểu, bởi lẽ nam giới (dương tính) hướng ngoại nên dễ hấp thụ văn hóa bên ngoài hơn. Quần đàn ông có hai loại : quần lá tọa và quần ống sớ. Quần lá tọa cho ống rộng và thẳng, đũng sâu, cạp quần (miền Nam gọi là lưng quần) to bản. Khi mặc, người ta buộc dây thắt lưng ra ngoài cạp rồi thả phần cạp thừa phía trần rủ xuống ra ngoài thắt lưng (vì thế
nên có tên gọi là "lá tọa") . Quần lá tọa chính là loại quần được sáng tạo phù hợp với môi trường khí hậu nóng bức của ta (do có ống rộng nên mặc mát chẳng thua kém gì cái váy của phụ nữ), và có thể sử dụng rất linh hoạt thích hợp với lao động đồng áng đa dạng - ở mỗi loại ruộng khác nhau (ruộng cạn, ruộng nước, nước nông, nước sâu), người đàn ông có thể điều chỉnh cho ống
quần cao hoặc thấp rất dễ dàng bằng cách kéo cạp (lưng) quần lên hoặc xuống (chính vì vậy mà quần có đũng sâu). Ngày lễ hội, nam giới dùng quần ống sớ : quần màu trắng có ống hẹp, đũng cao gọn gàng, đẹp mắt.
Đồ mặc phía trên
Đồ mặc phía trên của phụ nữ ổn định nhất qua các thời đại là cái yếm.
Yếm là đồ mặc mang tính chất thuần tuý Việt Nam, thường do phụ nữ tự cắt- may-nhuộm lấy, với nhiều kiểu cổ, nhiều màu phong phú: yếm nâu để đi làm thường ngày ở nông thôn; yếm trắng thường ngày ở thành thị; yếm hồng, yếm đào, yếm thấm... dùng vào những ngày lễ hội. Yếm dùng để che ngực cho nên nó trở thành biểu tượng của nữ tính (khi giặt phải phơi phóng ở chỗ kín đáo), và có sức quyến rũ mãnh liệt:
“Ba cô đội gạo lên chùa,
Một cô yếm thắm bỏ bùa cho sư.
Sư về sư ốm tương tư
ốm lăn ôm lóc cho sư trọc đầu...”
Yếm và những bộ phận của yếm trở thành biểu tượng của tình yêu:
“Yếm trắng mà vã nước hồ;
Vã đi vã lại anh đồ yêu thương”;
Để đối phó với khí hậu nóng bức, phụ nữ khi làm lụng, nhất là trong
bóng râm, dù là vào thời Hùng Vương hay là đầu TK. XX vẫn thường mặc
váy-yếm với hai tay và lưng để trần. Phụ nữ nhiều dân tộc ít người đến nay vẫn mặc váy cởi trần.
Đàn ông khi lao động thì thường cởi trần. Các thành ngữ "váy vận, yếm
mang" (đối với phụ nữ) và "cởi trần đóng khố" (đối với nam giới) miêu tả rất chính xác trang phục lao động truyền thống. Cách mặc với mục đích đối phó với môi trường tự nhiên này dần dần trở thành một quan niệm về cái đẹp của người Việt Nam cổ truyền: “Đàn ông đóng khố đuôi lươn. Đàn bà yêm thắm hở lườn mới xinh”. Khi lao động và trong những hoạt động bình thường, nam
nữ cũng thường mặc áo ngắn có hai túi phía dưới, có thể xẻ tà hai bên hông hoặc bít tà; ngoài Bắc gọi là áo cánh, trong Nam gọi là áo bà ba, áo có đính cúc nhưng phụ nữ khi mặc thường không cài cúc vừa để cho mát, vừa để hở cái yếm trắng làm duyên.
Dịp lễ hội, người Việt thường mặc áo dài , từ TK. XIX đến sau 1945 ở
miền Trung và Nam, cũng như ở một số vùng miền Bắc, người ta mặc áo dài thường xuyên, kể cả khi lao động nặng nhọc, áo dài phụ nữ phân biệt áo tứ thân và năm thân. Phổ biến hơn cả là áo tứ thân. Áo tứ th ân may từ b ốn mảnh vải, hai mảnh sau ghép liền ở giữa sống lưng, đằng trước là hai tà (vạt) áo không có khuy; khi mặc bỏ buông hoặc buộc thắt hai vạt vào nhau. Theo
sách Văn hiên thông khảo của Mã Đoan Lâm. ở Giao Chỉ thời xưa, "người có địa vị trong xã hội đều mặc áo dài... Lễ lạt thì mặc thêm áo rộng màu thẫm trùm lên, gồm có bốn vạt, gọi là tứ thân ". Áo năm thân cũng may như áo tứ thân, chỉ có điều vạt trước phía trái may ghép từ hai thân vải, thành ra rộng gấp đôi vạt phải, để bên ngoài, gọi là vạt cả, đè lên vạt phải để bên
trong, gọi là vạt con. Với cái áo năm thân có vạt trái lớn hơn và nằm ngoài
vạt phải, ta lại bất gặp một biểu hiện đầy thú vị của triết lí coi trọng bên trái
(bên Đông, bên nông nghiệp) hơn bên phải (bên Tây, bên du mục). Cùng với
ý nghĩa này, người Việt cổ còn có tập quán cài cúc áo bên trái (người Trung
Hoa gọi lối mặc cài khuy bên trái của ta là tả nhậm); về sau ở đàn ông, lối
mặc này đã bị thay bằng lối mặc cài khuy bên phải của Trung Hoa.
Dịp hội hè, ph ụ n ữ xưa hay mặc áo lối mớ b a, mớ b ảy, tức là mặc nhiều áo cánh lồng vào nhau. Tuy nhiên, với phong cách tế nhị, kín đáo truyền thống, người phụ nữ Việt mặc cái áo dài màu thâm hoặc nâu phía bên
ngoài lấp ló bên trong mới là các lớp áo cánh nhiều màu (vàng mỡ gà' vàng
chanh, hồng cánh sen, hồng đào, xanh hồ thủy....). Ở Nam Bộ. nơi khí hậu nóng quanh năm, "áo mớ" dược thay bằng áo cặp (2 cái.).
Về mặt màu sắc. màu ưa thích truyền thống của người miền Bắc là màu nâu gụ - màu của đ ất; màu ưa th ích của n g ười Nam Bộ là màu đ en - màu của bùn; người xứ Huế thì ưa màu tím trang nhã. Mấy chục năm gần
đây, do ảnh hưởng của phương Tây, màu sắc trang phục đã trở nên hết sức đa dạng. Tuy nhiên, trong quan niệm nhân dân thì màu hồng, màu đỏ vẫn là màu của sự may mắn, tốt đẹp, màu "đại cát". Ở nông thôn hiện nay, khi làm lễ cưới trước bàn thờ gia tiên, chú rể có thể mặc âu phục (nam giới dương tính hướng ngoại), còn cô dâu thường vẫ n mặc áo dài màu đỏ hoặc hồng chứ
không mặc màu trắng là màu mà truyền thống Việt Nam.
Do ảnh hưởng sự giao lưu với phương Tây, từ những năm 30 của thế kỉ này, chiếc áo d ài cổ tru y ền đ ược cải tiến d ần thàn h ch iếc áo d ài tân thời. Khởi đầu từ những sáng kiến của hai họa sĩ Lê Phổ và Cát Tường, với sự sàng lọ c, b ổ su n g, sửa đ ổi của n g ười sử dụ n g, ch iếc áo d ài tân thời đ ã trở
thành một sản phẩm sáng tạo tập thể, nó kết hợp được một cách xuất sắc truyền thống dân tộc với ảnh hưởng Tây phương: bên cạnh những cải tiến đáng kể theo hướng tăng cường phô trương cái đẹp cơ thể một cách trực tiếp kiểu Tây phương (dương tính hóa) (như đa dạng hóa về màu sắc; áo được thu gọn cho ôm sát thân làm nổi ngực, bó eo hơn; bỏ áo cánh, áo lót và xẻ tà
áo hai bên sườn cao hơn ch o hở lườn,... ) thì áo dài tân thời lại cũng đồng thời kế tục và phát triển cao độ phong cách tế nhị, kín đáo cổ truyền (âm tính hóa): trong khi áo tứ thân cổ truyền buông hai vạt trước bay phấp phới thì áo
dài tân thời ghép hai thân trước thành một vạt dà i kín đáo hơn; trong khi áo tứ thân cổ tru yền đ ể hở n g ực yếm, hở cổ th ì kiểu áo d ài tân thời dược ưa
chuộng nhất là kiểu có cổ nhỏ cao... Nhờ vậy, chiếc áo dài tân thời khiến cho
người phụ nữ mặc nó nhìn chung và nhìn từ phía trước hết sức kín đáo đoan
trang mà vẫn không kém phần quyến rũ. Còn nếu nhìn nghiêng từ bên hông
thì càng thấy sức quyến rũ tăng lên gấp bội phần. Chính sự khêu gợi một
cách tế nhị kín đáo, tính cách dương ở trong âm đặc biệt này vừa đáp ứng
được yêu cầu của thời đại, lại vừa duy trì được bản sắc dân tộc, khiến cho chỉ
trong một thời gian ngắn, chiếc áo dài tân thời đã được phổ biến rộng rãi với
các phong cách địa phương Hà Nội, Sài Gòn, Huế và trở thành biểu tượng cho y phục truyền thống Việt Nam.
Đàn ông vào dịp hội hè cũng mặc áo d ài, thường là áo the đen. Giới
thượng lưu thì mặc áo dài cả trong sinh hoạt thường ngày.
Đồ đội đầu, đồ trang sức
Bên cạnh hai bộ phận cơ bản là đồ mặc trên và dưới (quần áo sống áo), trang phục Việt Nam còn có những bộ phận khác không kém điển hình như thắt hông, đồ đội đầu, đồ trang sức. Thắt lưng (thường làm bằng vải) là bộ phận phụ với mục đích ban đầu phục vụ cả nam lẫn nữ là giữ cho đồ mặc dưới khỏi tuột (với mục đích này, thắt lưng có thể bằng một sợi dây, gọi là dải
rút), rồi phát sinh thêm mục đích giữ áo dài cho gọn. Và mục đích thứ ba là
tôn tạo cái đẹp cơ thể của phụ nữ. Các bà các chị còn dùng thêm thắt lưng bao (còn gọi là ruột tượng) để kiêm nhiệm mục đích thứ tư là làm túi dựng đỗ vặt (tiền, trầu cau....).
Khi lao động đồng áng, người Việ t Nam thường di chân đất, khi hội hè
hoặc ở thành thị. thì đi dép (theo chất liệu có dép da, dép dừa, dép cói, dép cao su,...), đi guố c (làm b ằn g g ỗ ), đi hài (đ ối với ph ụ n ữ), đi g iày (đối với nam giới). Trên đầu thường đội khăn. Phụ nữ trước đây để tóc dài và vấn tóc bằng một mảnh vải dài cuộn lại dể trên đầu (gọi là cái vấn tóc), đuôi tóc để chứa ra một ít gọi là tóc đuôi gà : “ Một thương tóc để đuôi gà. Hai thương
ăn nói mặn mà có duyên” . Nguyễn Nhược Pháp trong bài thơ Chùa Hương đã miêu tả rất chính xác trang phục của có gái quê : “Khăn nhỏ, đuôi gà cao- Em đeo giải yêm đào - Quần lĩnh, áo the mới - Tay em cầm chiếc nón quai
thao..”
Có thể phủ ra ngoài cái vấn tóc là cái khăn vuông, chít hình mỏ quạ
vào mùa lạnh (có mỏ nhọn phía trước. hai đầu buộc dư ới cằm) hoặc hình
đồng tiền vào mùa nóng (như khăn mỏ quạ, nhưng hai đầu buộc ra sau). Đàn
ông trước đây để tóc dài búi lại thành một búi tròn trên đầu gọi là búi tó, búi
củ hành. Khi làm lụng, người đàn ông vấn khăn đầu rìu, lúc sang trọng thì
đội khăn xếp. Người Nam Bộ thường đội khăn rằn .
Trên khăn hoặc thay cho khăn là nón để che mưa nắng. Nón thường có
khung tre và lợp lá gồi. Nón chóp nhọn đầu; nón thúng rộng vành; nón ba tầm như nón thúng nhưng mảnh dẻ hơn - các loại nón này đều phải có quai để giữ, nón quai thao (làm bầng vải thao) là loại phổ biến hơn cả. Huế nổi tiếng với nón bài thơ - một loại nón mỏng giơ lên ánh sáng nhìn thấy những hình trang trí bên trong (xưa có bài thơ). Mũ là loại đồ đội đầu ôm sát và kín
tóc (miền Nam gọi chung cả mũ nó n là "nón"). Vua xưa đội mũ miện; quan văn xưa đội mũ cánh chuồn (có hai. cánh hai bên); tướng ra trận đội mũ trụ (bằng chất liệu cứng để chống binh khí); sư sãi và người già đội mũ ni (có diềm che kín tai và gáy, bởi vậy mới có thành ngữ "mũ ni che tai"); trẻ con đội mũ thóp (để bảo vệ thóp thở ở đỉnh đầu); sau này còn có mũ lưỡi trai, mũ
ca-lô, mũ cát.
Về cách trang sức thì từ thời Hùng Vương, người Việt Nam đã rất thích đeo vòng - vòng tai. Vòng cổ, vòng tay, vòng chân (vòng tai có thể nặng làm trễ dái tai xuống, dẫn đến tục căng tai ở một số dân tộc miền núi). Lối tư duy tổng hợp truyền thống luôn là nguồn gốc của một nếp sống thiết
thực : khi ăn thì kết hợp để chữa bệnh. ngay cả khi làm đẹp. Người Việt Nam cũng luôn kết hợp sao cho cái đẹp đó có ích cho cuộc sống, cho sức khỏe. Thời Hùng Vương có tục xăm mình theo hình cá sấu để nó khỏi làm hại (tục này đến tận thời Trần vẫn đ ược du y trì). Tục n h u ộm răn g đ en có tác dụ n g vừa để bảo vệ răng vừa để trang điểm (ca dao có câu : Răng đen ai nhuộm
cho mình - Để duyên mình đẹp, để tình anh say). Tục ăn trầu để đỏ môi và để trừ sơn lam chướng khí, cũng rất phổ biến là tục nhuộm móng tay, móng chân bằng thảo mộc (lá móng) để trừ tà ma và để làm đẹp. Như vậy, trong việc trang phục, người Việt Nam đã có cách ứng xử rất linh hoạt đặng đối
phó với khí hậu nhiệt đới nóng bức và công việc nhà nông làm ruộng nước.
Cách may mặc, cùng với chức năng đối phó với môi trường tự nhiên, còn
luôn hướng tới mục đích làm đẹp cho con người; nhưng đó luôn là một cái
đẹp tế nhị, kín đáo.
1.3 Trang phục qua từng thời kì:
Trang phục thời Hùng Vương:
Cách đây khoảng 4.000 năm vào thời đại đồng thau phát triển, nước
Việt Nam thời đó gọi là nước Văn Lang. Người dân ở đây đã sinh sống bằng săn bắn, hái lượm và trồng trọt. Họ không dùng vỏ cây làm áo nữa mà đã biết trồng gai, đay, nuôi tằm, ươm tơ, dệt vải. Vào thời kỳ này đồ đồng rất phong phú. Trống đồng và nhiều tượng phù điêu bằng đồng có khắc họa những cảnh sinh hoạt thời đó với những hình người, với các loại trang phục khá rõ nét và
được thể hiện bằng phong cách nghệ thuật biến hình, cách điệu cao. Qua đó, ít nhiều đã cho thấy trang phục của người thời đó khá phong phú như phụ nữ mặc áo ngắn đến bụng, xẻ ngực, bó sát vào người, phía trong mặc yếm kín ngực, chiếc yếm cổ tròn sát cổ, có trang trí
những hình tấm hạt gạo. Cũng có những loại áo cánh ngắn, cổ vuông, để hở một phần vai và ngực hoặc kín ngực, hở một phần vai và trên lưng. Hai loại sau có thể là loại mặc chui đầu hay cài khuy bên trái.
Trên áo đều có hoa văn trang trí. Thắt lưng có ba hàng chấm trang trí cách đều nhau quấn ngang bụng.
Qua những hiện vật khảo cổ đã tìm được cho thấy trang phục của đàn bà và đàn ông như sau:
- Đàn bà mặc váy (váy kín "váy chui" và váy mở "váy ngắn").
- Đàn ông thường đóng khố và cởi trần.
Do điều kiện khí hậu và sinh sống, người
dân thường lên rừng săn bắn, hái lượm hay
xuống biển bơi lặn đánh cá, hoặc làm ruộng nước
vất vả nên đầu tóc phải gọn gàng. Vì vậy, đàn
ông và đàn bà phải cắt tóc ngắn đến ngang vai
hoặc một số ít cắt ngắn đến chân tóc. Về trang
phục của chiến binh thì gồm mảnh giáp hình chữ
nhật dùng để che ngực có 4 quai đeo. Đai lưng
bằng đồng có khóa to bản, được hình thành bởi nhiều các móc được liên kết
với nhau. Trên bề mặt mỗi miếng đều có họa tiết hình rùa hay chim. Các loại bao ống tay, bao ống chân bằng đồng có thể được dùng trong các điệu múa ngày lễ, ngày hội (xem ảnh). Về hình thức trang sức và trang điểm của người Việt cổ thì nam nữ đều xâu lỗ tai và đeo đồ trang sức. Các loại vòng tai phổ biến của hai giới là hình tròn, hình vành khăn, hình khối đặc biệt là loại vòng
hoa tai gắn quả nhạc hay đôi hoa tai bằng đá, hình con thú. Những chuỗi hạt thường thấy gồm các loại hạt hình trụ, trái xoan, hình cầu. Còn vòng tay với nhiều hình khác nhau như: tròn, vuông, chữ nhật, lòng máng, sóng trâu... có trang trí hoa văn hình lông chim hay bông lúa.
Trang phục thời Ngô – Đinh – Tiền Lê:
Vào nửa sau thế kỷ III trước Công Nguyên, Thục Phán, một thủ lĩnh người Âu Việt từ miền trên đã tràn xuống đánh chiếm nước Văn Lang, thống nhất hai lãnh thổ, dựng nên nước Âu Lạc, dời đô từ miền núi xuống đồng bằng. Thời kỳ này đồ sắt phát triển. Trong thời kỳ đất nước Âu Lạc bị Triệu Đà xâm lược, cai trị, cộng với ba lần bị phong kiến phương Bắc thống
trị hơn một ngàn năm (207 trước công nguyên - 939), nhân dân ta một mặt đấu tranh với kẻ thống trị, nhưng một mặt vẫn tích cực phát triển sản xuất. Nghề dệt đã có những phát triển quan trọng. Nghề trồng dâu nuôi tằm đã phổ biến và còn sản xuất được các loại vải bông thô, vải đay, vải gai, vải cát bá loại mịn, lụa... Đã biết dùng tơ tre, tơ chuối dệt thành vải. Vải dệt từ tơ
chuối có tên gọi là vải Giao Chỉ. Khăn bông được thêu thùa rất đẹp gọi là bạch diệp. Ngoài ra, còn làm nhiều đồ trang sức bằng vàng, bạc (vòng tay, nhẫn, hoa tai, trâm), bằng ngọc (vòng, nhẫn), bằng hổ phách, bằng thủy tinh
(chuỗi hạt). Đã từng phải cống cho triều đình phương Bắc loại mũ "đầu
mâu" hoàn toàn bằng bạc (khảo cổ học đã phát hiện được nhiều kiểu khóa
thắt lưng, chứng tỏ tục mang tai rất phổ biến).
Đến triều đại nhà Đinh (968 - 980), về trang phục, sử sách đời sau chỉ
nhắc đến một số rất ít hiện tượng như (năm 974) quân lính "đều đội mũ
chỏm", bằng, bốn bên hình vuông (Mũ làm bằng da, bốn cạnh khít lại, trên
hẹp dưới rộng), gọi là mũ "tứ phương bình đỉnh". Hoặc "Năm Thái Bình thứ
sáu (975) Đinh Tiên Hoàng định phẩm phục của các quan văn võ". Hoặc
(năm 980) ở một bức thư của nhà Tống gửi cho triều đình ta có nói tới việc
nhân dân ta thời đó đều cắt tóc ngắn. Hoặc có nhắc đến mũ của các đạo sĩ là màu vàng, áo của các nhà sư là màu thâm, các quan được dùng ấn vàng thì thắt lưng dải tím, được dùng ấn bạc thì thắt dải xanh.
Sang thời (tiền) Lê (981 - 1009), ta thấy: Vua Lê Đại Hành lên ngôi mặc áo long cổn, về sau áo mặc thường dùng vóc đỏ, mũ trang sức trân
châu.
Lê Ngọa Triều, (1006) đổi lại phẩm phục cho các quan văn võ và tăng
đạo, theo đúng như nhà Tống.
Như vậy là suốt thời gian dài này, tư liệu và hiện vật về trang phục để lại rất hiếm. Kể cả về sau, những tài liệu thành văn cũng chỉ chủ yếu nói về
trang phục trong Triề u Đình (nhắc đến tên mũ, tên áo, màu sắc... chứ không
miêu tả tỉ mỉ, cặn kẽ). Một số hiện vật bằng gỗ, đá để lại nói chung hình nét không được rõ lắm.
Dù sao trong vài chục năm trị vì, các vua Đinh,
Lê cũng đã giành sự quan tâm đến lĩnh vực trang phục, đặc biệt là mũ áo Triều Đình. Nhìn
chung, ít nhiều thấy có sự kế thừa hoặc sáng tạo về hình loại, kiểu cách, màu sắc nhưng đáng trách hơn cả là sự sao chép một cách nô lệ, lười biếng của vua Lê Ngọa Triều tạo một tiền đề lai căng cho những kiểu mẫu trang phục về sau.
Tuy nhiên, trong những thời kỳ chế độ phong kiến ổn định, thì càng về
sau, trang phục cũng đã dần dần được qui định cho từng thành phần trong xã hội (vua, quan, dân...) cho mọi nghi thức trong cuộc sống (cưới, tang, lễ,
hội...). Căn cứ trên hình thức, màu sắc, họa tiết... trong trang phục, ở từng
giai đoạn, sự phân biệt mang tính chất giai cấp đã được hình thành rõ rệt.
Trang phục triều Lý:
Triều đại nhà Lý (1009 - 1225), kinh đô từ Hoa Lư dời về thành Đại La
và gọi là Thăng Long. Năm 1054, đặt tên nước là Đại Việt.
Năm 1029, vua Lý Thái Tông định quy chế mũ áo của các công hầu và
các quan văn võ. Nhưng chắc việc quy định này còn chưa chặt chẽ kể cả về
hình thức trang phục và cách thức sử dụng. (Theo tư liệu để lại, các quan
triều Lý một thời gian vẫn đeo cái túi có hình cá bằng lụa đỏ và bằng vàng, ít nhiều còn ảnh hưởng lối trang sức của nhà Tống).
Năm 1040, nhà vua chủ trương dùng gấm vóc trong nước để may lễ
phục mà không dùng gấm vóc của nhà Tống nữa. Số gấm vóc của nhà Tống còn lại trong kho thì phát hết ra may áo cho các quan, từ ngũ phẩm trở lên: áo bào bằng gấm, từ cửu phẩm trở lên, áo bào bằng vóc. Điều này biểu thị chí tự cường, tự lập của dân tộc đã khá cao.
Năm 1059, vua Lý Thánh Tông địn h triều ph ục cho các quan. Vào
chầu vua, các quan phải đi tất, đi hia và đội mũ phác đầu. (Mũ này có 4 góc, 4 tai, sau làm 2 tai ngang, tức mũ cánh chuồn, có thể là kiểu mũ từ thời Đinh, sau thêm tai), mặc áo bào tía, cầm hốt ngà, thắt đai da. Lệ đội mũ phác đầu, đi hia bắt đầu có từ thời này.
Qua võ phục thời Lý, ta bắt gặp những
dạng hoa văn, những hình xoắn, hình móc... thường thấy trong lĩnh vực trang trí, hội họa thời đó. Những biểu tượng cho thiên nhiên, cuộc sống được khắc lại trên trang phục của những nhân vật tượng trưng cho sức mạnh là một đặc điểm hài
hòa rất có ý nghĩa. Các vũ nữ, tóc thường búi cao lên đỉnh đầu, trên trán có một điểm trang trí, mái tóc điểm những bông ho a, tay đeo vòng, cổ đeo những chuỗi hạt, mặc váy ngắn có nhiều nếp.
Trang phục của nhạc công cũng khá độc đáo. Mũ chùm kín tóc, phía
trên mũ được làm cao lên và trang trí các diềm uốn lượn. áo cánh trong: tay
dài và chít ở cổ tay. Bên ngoài là một chiếc á o, cộc tay. Quanh cổ áo có
chiếc vân kiên (như chiếc yếm dài) chùm cả một phần ngực, lưng và vai.
Quanh bụng đeo những miếng diềm vải rộng có trang trí nhiều đường thêu
đẹp. Bụng chân quấn xà cạp và chân đi giày vải mũi nhọn.Thời gian này vẫn
còn tục xăm mình. Từ vua đến quân sĩ ai cũng xăm mình. Quân cấm vệ xăm
vào ngực và chân những dấu hiệu riêng và được phép xăm hình rồng lên
người.
Thời Lý có lệnh cấm người dân mặc áo màu vàng (1182), con gái dân
gian không được bắt chước kiểu búi tóc như cung nhân.
Những pho tượng tròn hoặc tượng đắp nổi bằng đá của thời Lý còn lại cũng chứng minh quần áo thời đó đã được may theo quy cách, bằng nhiều loại vải tốt và mịn. Ở thời Lý, đàn bà thường đeo khuyên bạc, vũ nữ thường búi tóc cao và buộc diềm hoa trên đầu gợi lại hình ảnh trang điểm ở tượng
người phụ nữ trên cán dao găm, trên chuôi kiếm ngắn từ thời Hùng Vương, hoặc các võ tướng còn đính nhiều quả nhạc trên áo giáp biểu hiện ý thức "nhớ nguồn", chứng minh tinh thần tiếp nối và phát huy truyền thống.
Cùng với những hoa văn, họa tiết trang trí trên trang phục, những hoa văn, họa tiết thời Lý ở các hiện vật khác không chỉ là yếu tố trang trí nghệ
thuật mà còn có nhiều ý nghĩa tượng trưng, như những hình dạng xoắn ốc đôi, chính là ký hiệu mây mưa mà ông cha ta vẫn cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, như hình tượng con rồng thời Lý là "rồng rắn" một đồ án trang trí đẹp và độc đáo, tượng trưng cho nguồn gốc lịch sử dân tộc, vòng uốn lượn mềm mại của thân trưng rồng tượng cho nguồn nước và mây
mưa, là niềm mơ ước của cư dân lúa nước
Nghiên cứu trang phục và hoa văn, họa tiết thời Lý như trên, ta thấy một ý nghĩa đặc biệt là nó đã phản ánh được mối tương quan thống nhất trong đời sống kinh tế, quân sự, văn hóa... của xã hội thời đó khá rõ nét.
Trang phục triều Trần:
Triều Lý suy vong, triều Trần nối tiếp (1225 - 1400). Đất nước Đại Việt thời Trần, với ý ch í sắt đ á tự lập tự cườn g của triều đìn h và của to àn dân, xây dựng trên nền tảng truyền thống dân tộc, trên những chiến công ba
lần chống xâm lược Nguyên - Mông, đã phát triển mạnh mẽ nhiều mặt. Về
nghề dệt, thời gian này nhân dân ta đã có nhiều loại vải bông, vải gai, lụa,
lĩnh, sa, the, nái, sồi, đoạn, gấm, vóc... Nghề thêu cũng phát triển.
Năm Hưn g Lon g thứ 8 (1300), quan võ dùng kiểu mũ áo mới. Quan
văn đội mũ chữ đinh màu đen. Tụng quan đội mũ toàn hoa (mũ hoa thủng có
hai vòng vàng đính ở hai bên) màu xanh như kiểu cũ. Cửa tay áo các quan
văn, võ rộng từ 9 tấc đến 1 thước 2 tấc, kiểu hẹp từ 8 tấc trở xuống thì không
được dùng. Các quan văn võ không được mặc xiêm. Tụng quan không được
mặc thường.
Sau đó (1301) lại cho phép các quan đội mũ chữ đinh, thêm miếng lụa bọc tóc màu tía pha màu biếc (bịt lên đầu dùng để buộc chân tóc lại, bỏ thừa về đằng sau).Vương hầu nào tóc dài thì đội mũ triều thiên, người nào tóc ngắn thì đội bao cân (1303).
Đến năm 1395, Lịch Triều tạp kỷ lại quy định mũ áo của các quan văn, võ. Nhất phẩm thì màu tía, nhị phẩm: màu đại hồng, tam phẩm: màu đào hồng, tứ phẩm, ngũ phẩm: màu lục, thất phẩm: màu biếc, bát, cửu phẩm: màu xanh. Người không có phẩm hàm và nô bộc: màu trắng. Người hầu trong cung thì mặc váy mở, không dùng xiêm.
Các quan theo hầu, chức văn từ lục phẩm trở lên được đội mũ cao sơn
(chánh lục phẩm: mũ màu đen, tòng lục phẩm: màu xanh). Chánh lục phẩm được mang đai, đi hia. Người tôn thất đội mũ phương thắng màu đen. Chức võ, lục phẩm đội mũ chiết xung, tước cao màu không có
chức được mang đai và đội mũ giác đính, thất phẩm đội mũ thái cổ, tòng thất
phẩm đội mũ toàn hoa. Vương hầu đội mũ viên du. Ngự sử đài đội mũ khước phi. Nhà vua búi tóc, dùng theo bọc và buộc lại, trông như khăn nhà đạo sĩ, chỉ rộng hơn một ít, còn tóc ở hai bên thì vẫn để lộ ra và xõa xuống. Các quan được mặc áo bào và cầm hốt.
Triều đình thời Trần mấy lần quy định chế độ mũ áo cho các quan văn,
quan võ, còn đối với nhân dân không thấy nêu những điều lệ cụ thể. Duy chỉ được biết là trong nhân dân, trừ phụ nữ không bị cấm, còn không ai được
mặc màu trắng. Ai mặc màu trắng là phạm pháp. Có thể đây là để giành
riêng màu trắng cho những người tôi t ớ trong cung, tránh sự lẫn lộn trong xã
hội? Các màu xanh, đỏ, vàng, tía, cũng không dùng.
Đàn bà thường mặc áo tứ thân màu đen, trong lót vải trắng để may viền
vào cổ áo, rộng khoảng 13cm, cắt tóc để lại chừng 10cm rồi buộc túm lên
đỉnh đầu, xong uốn cong đuôi tóc và buộc lại lần nữa hình giống như cây bút,
không để tóc mai, không búi tóc phía sau đầu, không đeo vòng khuyên.
Những người giàu thì cài trâm đồi mồi, còn thì cài trâm bằng xương hoặc
sừng, không dùng phấn sáp hay xoa dầu.
Đàn ông thường cởi trần hoặc mặc áo tứ thân màu đen, cổ áo tròn bằng the, quần mỏn g b ằn g lụa thâm. Đại đ a số cạo trọ c đ ầu (k ể cả trẻ em). Có người chùm đầu bằng khăn lụa. Ngày thường ở nhà, chỉ để đầu trần, khi tiếp khách mới đội chăn, khi ra đường mang khăn theo, đều đi đất, cũng có người
đi giầy da, nhưng khi vào cung vua thì cởi ra. Trong nhân dân vẫn phổ biến tục nhuộm răng đen và ăn trầu.Tục xăm mình thời Trần rất phổ biến, đạt đến trình độ nghệ thuật, và đã có thợ chuyên vẽ hình.
Trong khi quân đội thời Trần đều thích lên cánh tay hai chữ "Sát Thát", thì nhân dân Đại Việt, nhiều người, dù là người đã có con cháu, cũng xăm
lên bụng những chữ "Nghĩa dĩ quyên khu, hình vu báo quốc" thể hiện tinh thần vì việc nghĩa liều thân, báo đền ơn nước. Xăm mình, thích chữ vừa là truyền thống, vừa là thi hành lời thề thiêng liêng, vừa thể hiện một tinh thần thượng võ. Đồng thời, đó cũng là một hình thức trang điểm trên thân thể phản ánh quan niệm về cái đẹp của người đương thời.
Nhìn nhận chung, trang phục thời Trần có những sắc thái đặc biệt, nó không tách rời ảnh hưởng của một nguyên lý thẩm mỹ xuất phát từ tinh thần thượng võ Đông A, bắt nguồn từ truyền thống dựng nước, giữ nước oanh liệt của dân tộc. Trong vòng 30 năm ba lần so gươm, đọ dáo với một kẻ thù khét tiếng hung hãn đang "làm cỏ" nhiều nước trên thế giới, quân dân Đại Việt,
với lòng yêu nước nồng nàn, với sức mạnh đoàn kết chặt chẽ, với trí thông minh sáng tạo, đã phải thường xuyên cảnh giác, thường xuyên rèn luyện, liên tục chiến đấu ngoan cường và đã giành được thắng lợi huy hoàng. Thực tế
khách quan ấy không cho phép một sự cầu kỳ, phức tạp, tản mạn... trên mọi
hình thái đời sống xã hội thời ấy, trong đó có phần trang phục, trang sức. (Ví
dụ như phụ nữ không trang điểm diêm dúa cho tới về sau khá lâu, vua quan
đều ăn mặc giản dị...).
Trang phục triều Nguyễn:
Triều Nguyễn (1802 - 1945), vương triều cuối cùng của giai cấp phong kiến nước ta, càng về sau càng phản động với bộ máy thống trị lạc hậu, hoàn toàn phụ thuộc vào sự chỉ huy của thực dân Pháp.
Đầu thời Nguyễn, trang phục của vua quan cũng được quy định tỉ mỉ
như ở những triều đại phong kiến trước và có một cơ quan chuyên trách: Bộ lễ, song nó đã không mang được sắc thái riêng của dân tộc. Sự pha tạp những yếu tố Đông Tây, Âu Á trong hình dáng và họa tiết, nhằm mục đích phô trương hình thức, thể hiện uy quyền của đẳng cấp thống trị, cho nên không thể nào tránh được sự lố bịch, lai căng.
Vua Gia Long lên ngôi năm 1802. Trang phục của vua, có mũ miện, áo
long cổn, xiêm , đai , hia , hốt.
- Mũ miện, thân mũ hình tròn ống, đan bằng dây thau, rộng hẹp tùy cỡ đầu, mặt ngoài bọc lụa màu huyền, trong lót lụa màu đỏ. Đặt lên trên thân mũ là một ván gỗ mỏng hình chữ nhật, cạnh trước và cạnh sau đeo 24 dây tua
bằng vàng, xâu 300 hột san hô, trân châu, pha lê và 400 hạt vàng. Đỉnh mũ đính hai chữ vạn thọ bằng vàng. Xung quanh thân mũ có 12 hình rồng vàng, 6 hình ngọn lửa cũng bằng vàng. Lại dát hình hoa sen và đám mây bằng 256 hột vàng. Khi đội mũ, dùng một khăn chít ở trán để đội cho chặt (võng cân). Khăn dệt bằng tơ vàng.
- Áo long cổn bằng sa tanh màu thanh thiên, cổ tròn bằng đoạn bát ty màu quan lục, trong lót lụa trắng. Thân áo thêu nhiều họa tiết: mặt trời, mặt
trăng, sao, núi, rồng v.v... Vạt áo thêu rồng, mây, hình sóng nước... Tay áo cũng có họa tiết hình hai con rồng quay đầu xuống. Bên trong mặc áo đơn màu bạch tuyết, cửa tay thêu hình rồng mây.
- Xiêm bằng sa màu vàng bóng, dưới viền gấm, thêu các họa tiết: ngọn lửa, hạt gạo, hình phất, hình phủ... lại còn đính các thứ ngọc bội, khánh ngọc, ngọc huỳnh, hạt vân mẫu, san hô, hổ phách... Khi đi lại, các thứ đó va chạm vào nhau, phát ra âm thanh rủng rẻng.
- Đai làm bằng da bọc đoạn màu vàng, giữa đính một miếng ngọc hình
vuông, xung quanh gắn sáu viên ngọc trắng hình quả trám, bịt vàng, 392 hạt châu ngọc, bên trong có sáu khuy để đính vào áo.
- Hia, ngoài bọc đoạn màu đen, trong lót đoạn màu đỏ. Xung quanh
thêu hình rồng, mây, đính ngọc, kim cương và những miếng kính cùng nhiều
thứ khác. Hốt (cầm tay) của vua bằng ngọc, dài một thước hai tấc (khoảng
40cm), ngang ba tấc (khoả ng 10cm), có túi gấm đựng.
Năm 1806, vua Gia Long ban chiếu quy định phẩm phục đại triều và
thường triều cho các hàng văn võ, tóm lược như sau:
- Phẩm phục đại triều Văn giai: Các quan từ trên nhất phẩm đến chánh
thất phẩm, tùng thất phẩm đều đội mũ cánh chuồn tròn, nhưng tùy cấp bậc thấp, cao mà được đính ít hay nhiều vàng, bạc, đá quý... ởtrên mũ, áo, mãng, bào cổ tròn. Chức cao nhất thì màu tía rồi đến hàng thấp: màu lục, lam, xanh...Đai, thân màu đỏ, trang sức vàng, ngọc, bạc, đồi. Hia, màu đen, mũi vuông. Tất viền gấm.
- Phẩm phục thường triều Văn giai: Từ trên nhất phẩm đến chánh tam phẩm, tùng tam phẩm: đội mũ văn công, trang sức bằng vàng có hai dải đính ngọc kim hoa. áo bằng sa đoạn, màu xanh, lục, lam, đen v.v... hoặc thêu hoa,
cổ chéo, màu trắng. Xiêm thêu chim hạc, xen hoa màu đỏ. Hia, tất giống như phẩm phục đại triều Văn giai. Từ chánh tứ phẩm, tùng tứ phẩm đến chánh, tùng lục phẩm (tán giai): đội mũ kiểu Đông pha. áo bằng sa đoạn, màu xanh, lam, lục... Bố tử nền đỏ, thêu chim công, (cháng, t ùng tứ phẩm), thêu vân nhạn (chánh, tùng ngũ phẩm), thêu ngỗng trắng (chánh, tùng lục phẩm).
Chánh thất phẩm, tùng thất phẩm đến chánh cửu phẩm, tùng cửu phẩm (tán giai): đội mũ văn tú tài. áo: kiểu may, màu sắc và hia tất giống cấp bậc trên. Bố tử, bậc chánh: nền đỏ, bậc tùng: nền xanh, thêu hình chim cò. Xiêm màu xanh, lục tùy ý nhưng hai bên không thêu hoa chùm.
Về trang phục của binh lính thời đó: mặc áo cánh ngắn, cổ đứng, cao, cài cúc giữa, tay áo hẹp, ở gần cửa tay áo có đính phù hiệu chữ V bằng mà u đỏ hay vàng hoặc kim tuyến để chỉ cấp bậc là cai, đội hay quản v.v... Quần
như quần nhân dân nhưng phía dưới bó xà cạp, áo quần màu vàng cỏ úa. Đầu đội nón dấu nhỏ hay nón đĩa đan bằng tre quang dầu. Nón đĩa rộng như cái
mẹt con, đường kính khoảng 25cm, phía sau có đính vải để che gáy và hai
bên tai tránh nắng. Chân đi dép da trâu mỏng, có quai chéo chữ V và một
quai quàng. Giai đoạn này, lính người Việt tham gia quân đội Pháp được
trang phục theo kiểu cách quân đội viễn chinh Pháp quy định.
Ở thời nhà Nguyễn, càng về sau trang phục của giai cấp phong kiến,
đặc biệt là ở tầng lớp trên, càng biểu hiện một sự lố lăng, pha tạp, nhằng nhịt
đến rối mắt.
Ví dụ như hình ảnh một ông vua: Vua Khải Định mặt áo dài đến đầu
gối, cổ đứng cao. áo mở giữa nhưng bó lấy người bằng một thắt lưng to bản và một dải vải vắt chéo thân người. áo thêu rồng, mây, sóng nước rối rắm. Cổ tay chẽn lại bằng miếng đáp như “măng-xét” áo sơ mi. Hai vai đeo ngù. Đầu đội nón chóp. Chân đi giầy da đen bóng và ống chân được bó lại như kiểu đi “ghệt” nhưng lại thêu rồng. Trên nón, trên áo, trên thắt lưng… đều có
đính rất nhiều vàng ngọc. Ngực đeo thẻ bài, khánh… bên cạnh các loại “mề đay” to nhỏ. Có cái “mề đay” đeo xuống tận đùi. Đeo kiếm Tây nhưng vỏ kiếm lại chạm các hình hoa lá phương Đông…
Vua Khải Định
Vua Bảo Đại và hoàng hậu Nam Phương
Đời sống xã hội trong thời kỳ này có ảnh hưởng không nhỏ đến trang
phục của người dân.
Không chỉ vào chốn cung đình với các mệnh phụ công nươn g, cái yếm còn ra ruộng đồng "dầm mưa dãi nắng" với người nông dân, và cùng với chiếc áo tứ thân, cái yếm theo chị em đến với hội đình đám, góp phần tạo nên bộ "quốc phục" của quý bà thời xưa.
Cái yếm xuất hiện trong cuộc sống của người dân Việt Nam từ lâ u nhưng mãi tới đời nhà Lý cái yếm mới "định hình" về cơ bản. Theo dòng lịch sử, cái yếm không ngừng biến đổi, nâng cao tính thẩm mỹ qua những lần cải tiến. Tuy nhiên, "cuộc cách mạng" của cái yếm chỉ xảy ra vào đầu thế kỷ này khi cái quần kiểu Tây và cái váy đầm xoè xâm nhập vào Việt Nam. Thế kỷ
19, cái yếm có hình vuông vắt chéo trước ngực, góc trên khoét lỗ làm cổ, hai
đầu của lỗ, đính hai mẩu dây để cột ra sau gáy. Nếu cổ tròn gọi là yếm cổ xây,
cổ nhọn đầu hình chữ V gọi là yếm cổ xẻ, đít chữ V mà sẻ sâu xuống gọi là
yếm cổ cánh nhạn.
Bước sang thế kỷ 20, áo yếm càng được sử dụng phổ biến với nhiều
kiểu dáng và mẫu mã phong phú. Dành cho người lao động có yếm màu nâu
dệt bằng vải thô. Người lớn tuổi mặc yếm màu thẫm. Con gái nhà gia giáo
mặc yếm nhiều màu, trang nhã và kín đáo.
Để trở thành "quốc phục" của quý bà quý cô trước khi chiếc áo dài ra
đời, đi kèm với cái yếm là chiếc áo cánh khoác ngoài không cài cúc. Khi ra ngoài bên ngoài chiếc yếm phải có thêm chiếc áo dài, chiếc váy lưỡi trai bằng lĩnh, dải lụa đào hoặc màu mỡ gà thắt ngang lưng, cái xà tích bạc lủng lẳng, bộ "độ nghề" ăn trầu bên phía cạnh sườn, chân mang dép. Chưa hết, phục trang ra đường còn phải kể đến là hai chiếc khăn đội đầu: khăn nhiễu (quấn
bên trong) và khăn mỏ quạ (trùm bên ngo ài). Nếu đúng dịp hội hè đình đám các cô gái thường trang bị thêm cho mình chiếc nón quai thao, và tóc thì vấn cao cài lược.
Trang phục từ sau CM Tháng 8 đến năm 1990:
Lịch sử đất nước có những
lớn
thay đổi lao: Cách mạng Tháng Tám (1945) thành công rồi sau đó là cuộc kháng chiến trường kỳ chống Pháp và chống Mỹ.
Vào thời kỳ này, trong nhân
dân, người g ià n h ư trẻ lại. Họ mặc những bộ quần áo mới đi học, đi mít tinh. Lớp trẻ cảm thấy lớn lên, ghé vai đảm đương công tác cách mạng. Nhiều người cất áo the, khăn đóng, mặc áo cánh hoặc sơ-mi gọn gàng hơn. Phụ nữ nhà giàu bớt diêm dúa, đi theo chị em lao động làm việc công ích. Công nhân áo trắng, quần yếm xanh, nông dân
quần áo nâu mới. Đặc b iệt, lứa tuổi th iếu n iên, n h i đ ồn g (n hất là các em ở thành thị), các em mặc đồng phục.
Sau năm 1975, cả nước rơi vào tình trang khó khăn , kinh tế kém phát
triển, sống dưới thời bao cấp, nên thời trang dường như bị giới hạn lại. Những ai tiếp nhận trào lưu thế giới sẽ bị cho là đua đòi hư hỏng.
Trang phục từ năm 1991 đến nay:
Đây là thời kì Việt Nam mở cửa , Mỹ xoá bỏ lệnh cấm vận đố với nền
kinh tế nước ta. Kéo theo đó là hàng nước ngoài được nhập khẩu và bán trên
thì trường. và từ đó những xu hướng thời trang thế giới cũng du nhập vào Việt
Nam.
Ngày nay thời trang Việt Nam cũng gần bắt kịp thời trang thế giới.
Thời trang những năm 90
Thời trang từ 2000-2011
2. Khái quát trang phục phương tây qua các thời kỳ :
Thời kỳ cổ đại:
Cuối th iên n iên kỷ IV TCN , xã hội n g u yên th u ỷ b ắt đ ầu tan rã, n hà nước bắt đầu hình thành, loài người bước vào thời kì văn minh. Và từ đó trang phục cũng biểu hiện cho đặc trưng cho một đất nước , và giai cấp trong xã
hội. trang phục nổi tiêu biểu cho thời kì này là trang phục Ai Cập và Hy Lạp.
Trang phục Ai cập
Trang phục Hy lạp
Các kiểu tóc Hy Lạp
Thời kỳ trung cổ :
Thời kỳ Trung cổ là giai đoạn trong lịch sử châu Âu bắt đầu từ sự sụp
đổ của nền văn minh La Mã ở thế kỷ X, kéo dài tới thời Phục hung. Trong suốt một nghìn năm thời Trung cổ, toàn bộ châu Âu như bị bao trùm bởi một bóng đen kìm hãm sự phát triển về nhiều mặt. Nhưng thủ công nghiệp lại phát triển , nghề cắt may xuất hiện, trang phục phát triển. Quần áo thời kỳ này kín đáo , nặng nề, làm mất đi nét đẹp tự nhiên của cơ thể con người. Màu sắc
Trang phục thời trung cổ
chủ đạo là đen và các màu tối sẫm.
Thời kỳ phục hưng:
Sau thời gian dài dưới chế độ phong kiến hà khắc, đến thời phục hưng (
kéo dài từ thế kỷ XV-XVI) Con người được mở mang về trí tuệ, văn hoá nghệ thuật phát triển mạnh. Trong thời kỳ này vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ được đánh giá cao. Do đó trọng tâm của trang phục nữ là phần ngực và phần cổ nhằm hướng sự chú ý lên khuôn mặt. Phụ nữ thời phục hưng mặc trong cùng váy ôm sát eo , bó sát cơ thể , cổ khoét rộng đến ngực, áo khoác ngoài
khoét nách hoặc không có tay để tiện sử dụng. Đễ trang trí , thường hay dung nếp gấp của vải , hoặc cắt vải thành các hoạ tiết trang trí. Màu sắc rất phong phú.
Trang phục thời phục hưng
Thời kỳ Baroque:
Thế kỷ XVI b ắt đ ầu thời kỳ ph ục h ưn g ở Italia. Đồ n g thời quần áo quý tộc phát triển đến đỉnh điểm của sự xa hoa lộng lẫy , trang trí cầu kỳ,
mang phong cách Ba-ro-cô. Quần áo rất đắt tiền và lộng lẫy. Váy khổng lồ , phồng hình bánh xe tương phản với vóc dáng mảnh mai của người phụ nữ. Để tạo dáng chop hần váy , người ta thiết kế một khung đỡ bằng vải làm làm vật liệu cứng nhẹ. Eo thắt càng nhỏ càng tốt.Cổ áo xếp nếp, khoét rộng, ngực bó sát và được nâng lên cao là đặc điểm thời trang nổi bật , thu hút sự chú ý của
mọingười.
Trang phục thời baroque
Thời kỳ cận đại:
Bắt đầu từ Cách mạng tư sản Anh năm 1660. Xã hội có sự phân hoá giàu nghèo. Trang phục phát triển phong phú, trở thành dấu hiệu phân biệt giai cấp
, tầng lớp , vị trí xã hội. Quan niệm thẩm mỹ, trình độ cắt may thể hiện trên trang phục của giới quý tộc. thời này trang phục được phân hoá thàn h hai hướng :
-Đạt đến đỉnh điểm của sự cầu kỳ phức tạp
-Đơn giản, tiện lợi hơn “ tỉ lệ vàng” của cơ thể được chú ý . Đây là
cơ sở hình thành trang phục dạo phố ngày nay.
Thế kỷ XIX , sản xuất công nghiệp đạt được trình độ phát triện, máy khâu được sản xuất lần đầu tiên vào năm 1860 và chẳng bao lâu nghề may hình thành và phát triển rực rỡ. Trang phục càng trở nên phong phú hơn. Trong giai đoạn này trang phục nữ có sự thay đổi lớn, váy nữ không phồng tròn nữa
mà phồng riêng về phía sau, đuôi váy càng dài càng tốt.
Trang phục nữ thế kỷ XIX
Với sự ra đời cùa xe đạp năm 1870 khiến trang phục có nhiều sự thay đổi. Việc đi xe đạp khiến cho váy tách ra làm hai ống , được gọi là quần buộc túm, áo khoát ngoài ngắn dần lên. Cuối thế kỷ XIX tr ang phục phụ nữ càng trở nên gọn gàng , váy ngắn lại.
Thời kỳ hiện đại:
Thời kỳ này khoa học phát triển tác động mạnh đến mọi khía cạnh của đời sống. Có sự giao lưu văn hoá giữa các nước làm cho mốt biến đổi nhanh trên phạm vi toàn thế giới. trang phục nữ xuất hiện các phong cách mới khác với phong cách cổ điển truyền thống.
Người có ảnh hưởng lớn đến trang phục nữ thời kỳ này là Coco Chanel
(1883-1971). Có thể nói Coco Chanel là người đã tôn vinh những vẻ đẹp yêu kiều, quý phái của người phụ nữ. Bà đã thực sự tạo ra cơn sốt "điên loạn" cho ngành thời trang không chỉ riêng của Paris mà còn ảnh hưởng đến các nước châu Âu lân cận như: Anh, Hà Lan, Bỉ ... suốt thế kỷ 20, khi
thiết kế nên váy ngắn. Hầu như tất cả phụ nữ Paris điều quyết định từ bỏ những chiếc áo có chiều dài chấm gót được tồn tại hàng mấy thế kỷ ở Pháp để mặc những chiếc váy ngắn màu đen của bà. Điều này
không những tạo nên một cơn sốt mà còn làm thay đổi
cả một hệ tư tưởng, quan niệm về văn hóa, thời trang,
thẩm mỹ của Pháp.
Khi chiến trang t hế giới thứ 2 xảy ra , trang phuc trở nên khang hiếm.,
nhiều người thay đổi hoàn toàn khái niệm về quần áo. Phụ nữ có thể mặc
quần mà không bị phê phán. Và quần áo phụ nữ dần dần vay mượn các chi
tiết của y phục nam giới mà mang tính quân phục.
Trang phục nữ qua các thập niên
Sau chiến tranh 1945-1955 được coi là thời kỳ của thời trang mới. Yves Saint Laurent đưa ra hang loạt mốt quần áo mà phụ nữ ngày nay vẫn thường dung. Đó là những kiểu quần áo gọn gang, đơn giản , lịch sự , sang trọng.
Trang phục dạo phố bắt đầu hình thành từ đây.
Từ 1963-1973 , đây là “thời kỳ tuổi trẻ và cách tân” mang đặc trưng của tuổi trẻ thời này: nổi loạn và cực đoan.Thay cho những trang phục kín đáo, người phục nữ mặc những chiếc áo cực mỏng và quần siêu ngắn. chiếc váy mini ra đời, là biểu trưng cho sự nổi loạn của thời trang những năm 60.
Trang phục đường phố phát triển và ảnh hường rất lớn đến đời sống mọi người.
Twiggy - người mẫu điển hình của thập niên 60
Mary Quant và những người mẫu mini-skirt collection
Ở thập niên 70, ta thấy những bộ trang phục áo liền quần, kiểu quần bó
sát mông và đùi, ống loe rộng hoặc váy siêu ngắn kết hợp khuyên tai to và
mắt kính. Đó là do sự ảnh hưởng của các ban nhạc Pop và các diễn viên
Hollywood. Kéo theo đó là hang loạt các vũ trường v à quán bar mọc lên
nhằm phục vụ cho sự sinh sôi của dỏng nhạc khiêu vũ.
Trang phục thập niên 70
Từ năm 1980 đến nay thời trang đã trở thành nền công nghiệp phục vụ đại chúng và không ngừng phát triền. Các bộ sưu tập được trình diễn tại các kinh đô thời trang như Pari , London , Milan , New Yord … Mang tính ứng
Năm 2000 Năm2005 Năm 2010
dụng nhiều hơn, với những đường nét thanh lịch và sang trọng.
Trong thời kỳ này trang phục dạo phố được hình thành và phát triển
mạnh mẽ cho đến ngày nay. Và là một phần không thể thiếu trong tủ quần áo của người phụ nữ hiện đại.
3. Xu hướng thời trang thế giới:
Hầu hết các thương hiệu thời trang lừng danh đạ tung ra các thiết kế và
ý tưởng cho từng mùa qua hàng loạt các tuần lễ thời trang. Xuyên suốt sàn catwalk của Milan, Paris , New Yo rk , Lond on ,n g ười ta có thể thấy dù trên nền chất liệu , kiểu dáng , và phong cách trình diễn nào đi nữa thì các nhà thiết kế cũng có những điểm tương đồng. Đây cũng chính là xu hướng cho năm. Sau đây là các xu hướng của năm 2011:
Christopher
Versace
Xu hướng màu choé, neon
Louis Vuitton
Xu hướng Trung Hoa:
Marni
Philosophy
Xu hướng chất liệu trong suốt :
Dolce & Gabanna
Erdem
Xu hướng quý bà sang trọng:
Các thiết kế dạ hội được thổi vào đó hương vị cổ điển, quý tộc. Những thiết kế váy đầm dự tiệc xuân/hè 2011 đã tái hiện lại quanh cảnh lộng lẫy quý phái của phụ nữ thế kỉ 18 và thời kỳ Phục Hưng.
Có thể nhận biết qua cách xếp tầng bồng, tạo nếp, tạo khối 3D tinh tế.
Xu hướng dài , mỏng và trơn:
Những họa tiết thêu hoa, ren, lưới vô cùng công phu và tỉ mẩn… của Marc Jacobs, Marchesa, Alexander McQueen, Louis Vuitton, Oscar De La Renta.
Trên sàn catwalk của tuần lễ thời trang xuân/hè vừa qua, các người mẫu
nườm nượp trong những mẫu váy dài chấm gót, kiểu dáng trễ nải, trơn tuột. Với chất liệu mỏng bay hòa quyện cùng gam màu rực rỡ, những chiếc đầm này sẽ khiến phụ nữ mềm mại, sóng sánh như dải lụa đào trong gió xuân.
Xu hướng hoạ tiết ấn tượng:
Louise Gray
Isabela Capeto
Xu hướng siêu lấp lánh:
Đây là gợi ý tuyệt hảo để phái đẹp tỏa sáng trong những bữa tiệc từ
sang trọng đến tiệc cocktail vui nhộn. Ánh hào quang của nó tôn vinh vẻ đẹp sexy của phái nữ và sẽ thuyết phục toàn bộ những ánh nhìn xung quanh họ.
Reem Acra
Michael Kors
4. Style trang phục dạo phố của nữ giới 16-21 tuổi:
Cổ điển , lãng mạn :
Với những chất liệu như voan , ren , satin … các bạn nữ trông thật dịu dàng lạng mạn. Tuy mang nét cổ điển nhưng vẫn rất trẻ trung và tuơi sáng. Trang phục này thích hợp với các bạn nữ dịu dàng , thân hình mãnh mai, suy
nghĩ hay mộng mơ.
Hiện đại , cá tính:
Bên cạnh những trang phục thể hiện nữ tính, thì cũng có những trang
phục rất cá tính , thể hiện cái tôi người mặc. Các bạn nữ muốn thông qua trang phục để nói lên tính cách . Trang phục này thích hợp với các bạn có tính
cách độc lập mạnh mẽ.
Thanh lịch ,sang trọng:
Các bạn nữ chọn phong cách thanh lịch sang trọng, thường là các bạn
muốn chứng tỏ mình đã trưởng thành , có tư duy độc lập. Trang phục thường đơn giản nhưng vẫn tôn lênh giá trị của người mặc.
Phá cách , tinh nghịch :
Trang phục này thể hiện sự vui tươi tinh nghịch của bạn gái trẻ. Cách
phối trang phục không theo quy tắc cơ bản nhằm thề hiện cá ính tinh nghịch, phá cách.
Đơn giản , năng động:
Trang phục đơn giản giúp các bạn gái trở nên năng động khi xuống phố. Tuy đơn dản về kiểu dáng nhưng vẫn thể hiện được sự tự tinh duyên dáng .
5. Kết luận:
Nắm bắt được xu hướng của thế giới , hiểu được các phong cách
thiết kế là điều rất quan trọng trong công việc thiết kế. Nhưng như thế vẫn
chưa đủ, chúng ta cần p hải am hiểu văn hoá dân tộc, như thế các sản phẩm
được thiết kế sẽ không đi ngược với văn hoá dân tộc.
Chương III : Tìm hiểu đố tượng thiết kế.
1. Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng được hướng dến của bộ sưu tập là nữ giới độ tuổi 16- 21. Đây là độ tuổi có nhiều biến động về mặt tâm sinh lý,bắt đầu thích và biết
làm đẹp cho bản thân, thích mộng mơ, hay hờn dỗi, muốn được mọi người đối xử với mình như với người trưởng thành; không muốn bị xem như "bé con".
2. Tâm sinh lý của đối tượng :
2.1 Tâm lý lứa tuổi :
Độ tuổi từ 16 đến 21 tuổi là giai đoạn chuyển đổi từ vị thành
niên sang thành niên. Hai giai đoạn này nữ giới có những biến đổi rõ rệt:
Giai đoạn vị thành niên(16-18 tuổi):
Các bạn nữ phát triển tính độc lập , muốn thoát khỏi sự quản lý
của gia đình , phát triển mạnh về cá tính.
Nhu cầu về tình bạn trở nên quan trọng và dễ chịu ảnh hưởng ( tốt
cũng như xấu) của nhóm bạn đó. Đặc biệt chú ý đến người bạn khác giới và hay mộng mơ trong tình cảm , tự đặt ra cho bản than mình những hình mẫu lý tưởng.
Giai đoạn thành niên (19-21):
Ở giai đoạn này về mặt sinh lý của nữ giới đã gần như hoàn chỉnh. Về
mặt tâm lý, tình cảm đã có cách suy nghĩ , ứng xử bắt đầu trưởng thành hơn. Có suy nghĩ kế hoạch cho tương lai, về sự chọn lựa nghề nghiệp một cách thực tế hơn. Tình yêu ở nhóm tuổi này thực tế hơn , đã phân biệt tình bạn và tình yêu, chứ không còn mơ hồ như trước đó.
2.2.Nét tâm lý đặc trưng:
Việc phân đoạn quá trình phát triển tâm lý người phác hoạ cho chúng ta
thấy rõ những nét tâm lý đặc trưng cho từng lứa tuổi. Trong mỗi ngiai đoạn phát triển các nét tâm lý đặc trưng nảy sinh trên cơ sở kết hợp các điều kiện khách quan và chủ quan , từ đó rút ra các nét tâm lý đặc trưng sau:
Hình thành biểu tượng “cái t ôi” có tính hệ thống:
Những thay đổi trong vị thế xã hội , sự thách thức khách quan của cuộc
sống dẫn đến làm xuất hiện ở lứa tuổi thanh niên những nhu cầu về hiểu biết thế giới , hiểu biết xã hội và các chuẩn mực quan hệ người- người , hiểu mình và tự khẳng định mình trong xã hội.
Bước sang tuổi thanh niên, các chức năng tâm lý của con người cũng có
nhiều thay đổi , đặc biệt trong lĩnh vực phát triển trí tuệ , khả năng tư duy.các
nghiên cứu tâm lý học cho thấy rằng hoạt động tư duy của thanh niên rất tích cực và có tính độc lập tư duy lý luận phát triển mạnh.
Biểu tượng về “ cái tôi” trong giai đoạn đầu của lứa tuồi thanh niên thường chưa rõ nét. Do đó tự đánh giá về bản than không ổn định và có tính
mâu thuẫn. Tôi trong biểu tượng của tôi rất tuyệt vời son g thanh niên cũng dễ rơi vào trạng thái nghi ngờ điều đó. Họ so sánh mình với người khác qua các đặc điểm bên ngoài. Trong giai đoạn phát triển tiếp theo các đặc điểm nhân cách như ý chí , tình cảm , trí tuệ , năng lực , mục đích sống… ngày càng có ý nghĩa , tạo nên một hình ảnh “ cái tôi” có chiều sâu , có hệ thống, chính xác
và sống động hơn.
Ý thức về cái tôi rõ rang và đầy đủ hơn đã làm cho thanh niên có khả
năng lựa chọn con đường tiếp theo , đặt ra vấn đề tự khẳng định và tìm kiếm
vị trí cho riêng mình trong cuộc sống.
Nảy sinh cảm nhận về “ tính chất người lớn” của bản thân:
Cảm nhận về “ tính người lớn” của chính bản than là một trong những
nét tâm lý đặc trưng xuất hiện trong giai đoạn chuyển từ lứa tuổi thiếu niên
sang thanh niên. Thực tiễn cho th ấy rằng sự nảy sinh cảm nhận đó ở lứa tuổi
thanh niên là một trong những yếu tố tâm lý góp phần tạo nên những mối
quan hệ bất bình ổn giữa cha mẹ và con cái, làm cho mức độ giao tiếp trong
gia đình giảm xuống và thay vào đó là nhu cầu giao tiếp của thanh niên với
bạn đồng trang lứa tăng lên.
Bước sang tuổi thanh niên các em có cảm nhận rõ rệt rằng mình đã lớn và hướng tới các giá trị của người lớn, so sánh mình với người lớn, mong muốn tự lập, tự chủ trong giải quyết các vấn đề của riêng mình.
Trên cơ sở ph át triển sinh lý , sự cảm nhận về tính chất người lớn của
bản thân mình ở thanh niên không phải là một cảm nhận chung chung mà liên quan chặt chẽ với sự gắn kết mình vào một giới nhất định. Từ nhận thức đó thanh niên dần dần hình thành các nhu cầu, động cơ , định hướng giá trị , các quan hệ và các kiểu loại hành vi đặc trưng cho mỗi gia đình.
3. Tháp nhu cầu A.Maslow đối với nhu cầu về trang phục:
Abraham Maslow sinh ngày 1/4/1908 tại Brooklyn, New York, Mỹ. Là
tiến sỹ tâm lý học thuộc trường Đại học Tổng hợp Wisconsin.
Vào năm 1954, Abraham Maslow đã đưa ra đưa ra quan điểm về nhu
cầu của con người và nhu cầu này được sắp xếp theo các thứ bậc khác nhau. Học thuyết của ông được dựa trên những con người khoẻ mạnh, sáng tạo,
những người sử dụng tất cả tài năng, tiềm năng và năng lực trong công việc.
Thuyết nhu cầu của A. Maslow là thuyết đạt tới đỉnh cao trong việc nhận dạng các nhu cầu tự nhiên của con người nói chung. Nhu cầu tự nhiên của con người được chia thành các thang bậc khác nhau từ "đáy” lên tới “đỉnh”. Có hai nhóm nhu cầu chính của con người: Nhu cầu cơ bản (basic
needs) và Nhu cầu bậc cao (meta needs).
Tháp nhu cầu A.Maslow
Cấu trúc của Tháp nhu cầu có 5 tầng, trong đó, những nhu cầu con
người được liệt kê theo một trật tự thứ bậc hình tháp kiểu kim tự tháp.
Những nhu cầu cơ bản ở phía đáy tháp phải được thoả mãn trước khi nghĩ đến các nhu cầu cao hơn. Các nhu cầu bậc cao sẽ nảy sinh và mong
muốn được thoả mãn ngày càng mãnh liệt khi tất cả các nhu cầu cơ bản ở dưới (phía đáy tháp) đã được đáp ứng đầy đủ.
Các tầng trong Tháp nhu cầu của Maslow:
• Tầng thứ nhất: Các nhu cầu về căn bản nhất thuộc "sinh lý" (physiological) - thức ăn, nước uống, nơi trú ngụ, tình dục, bài tiết, thở, nghỉ ngơi
• Tầng thứ hai: Nhu cầu an toàn (safety) - cần có cảm giác yên tâm về an toàn thân thể, việc làm, gia đình, sức khỏe, tài sản được đảm bảo
• Tầng thứ ba: Nhu cầu được giao lưu tình cảm và được trực thuộc (love/belonging) - muốn được trong một nhóm cộng đồng nào đó,
muốn có gia đình yên ấm, bạn bè thân hữu tin cậy
• Tầng thứ tư: Nhu cầu được quý trọng, kính mến (esteem) - cần
có cảm giác được tôn trọng, kinh mến, được tin tưởng
• Tẩng thứ năm: Nhu cầu về tự thể hiện bản thân (self- actualization) - muốn sáng tạo, được thể hiện khả năng, thể hiện bản thân, trình diễn mình, có được và được công nhận là thành đạt.
Trong bất kỳ lĩnh vực nào khi nghiên cứu của con người thong thường
đều thong qua tháp nhu cầu Maslow. Các nhu cầu cơ bản như đói và khát nằm ở phần đ áy tháp , đ ó là n h u cầu cần đ ược tho ả mãn trước các n h u cầu khác. Quần áo ở tầng thứ nhất này chỉ đóng vai trò che chắn , giữ ấm , bảo vệ con người trước tác động của tự nhiên và môi trường sống. Trong thực tế ,nếu con người cái ăn còn chưa lo tới, thì cái mặc chỉ là đại khái cho có mãnh vãi
che thân để hoà nhập với xã hội.
Khi nhu cầu căn bản nhất được thoả mãn, thì nhu cầu thứ hai trở nên
cần thiết. người ta cần có cảm giác an tâm về an toàn thân thể, việc lảm , gia đình, sức kho ẻ, tài sản đ ược b ảo đ ảm. Thời điểm đ ó , tran g ph ục được sử dụng bắt đầu đa dạng hơn bởi nhu cầu cần đ ược g iữ ấm , che mưa , ch e
nắng… chống lại các điều kiện khí hậu bất lợi. Tuy nhiên khái niệm mặc đẹp vẫn chưa được hình thành vì đơn thuần người ta chỉ cần sự an toàn thân thể.
Khi đời sống con người thoả mãn nhu cầu về “cái ăn cái mặc” thi nhu cầu giao tiếp bắt đầu cần thiết. Khi con người ta tiếp xúc xã hội nhiều hơn thì nhu cầu về trang phục cũng trở nên bức thiết hơn. Tại lúc này trang phục
không còn dừng lại ở mức độ bảo vệ cơ thể mà đã thay đổi theo hoàn cảnh giao tiếp , tuỳ theo lứa tuổi , giới tính. Trang phục phát triển đa dạng từ quần áo mặc thường ngày đến quần áo đi ra ngoài,… tuỳ thuộc từng hoàn cảnh. Nhìn vào một người, thong qua trang phục ta có thể biết được chút ít về cái “
tôi “ trong con người đó. Và khái niệm “thời trang” được hình thành.
Khi con người là thành viên xã hội thì họ muốn được người khác kính
trọng, quý mến. Mọi người ai cũng muốn mình nhận được sự chú ý, quan tâm
và tôn trọng từ những người xung quanh, nên quần áo trang phục lúc này
đóng vai trò quan trọng. Người ta sẵ n sàng bỏ ra một số tiền lớn để thoả mãn
nhu cầu về trang phục. Ngoài ra trang phục còn nói lên địa vị xã hội của
người mặc. Vậy nên yêu cầu về trang phục con người trở nên khắc khe hơn,
phải mới lạ về kiểu dáng, chất liệu…, phải tinh tế và đẳng cấp.
Lên tới đỉnh tháp nhu cầu là nhu cầu thể hiện bản thân – muốn sáng tạo, được thể hiện bản than, muốn khẳng định bản thân và địa vị trong xã hội. Từ đó nhu cầu về trang phục nên phát triển hơn bao giờ hết. Ngoài việc tô điểm , làm đẹp thêm cho người mặc, trang phục còn thể hiện mạnh mẽ khiếu
thẩm mỹ và tiềm năng kinh tế, cá tính người mặc.
Tóm lại, việc lựa chọn trang phục căn bản xuất phát từ nhu cầu của mỗi cá nhân trong xã hội. Ở mỗi mức độ của nhu cầu, con người có những đòi hỏi khác nhau về trang phục.
4. Kết luận:
Trong quá trình nghiên cứu chương này ta rút ra được tâm lý của đối
tượng thiết kế. Qua đó ta có thể thấu hiểu đối tượng , giúp cho công việc thiết kế đi đúng hướng. Các sản phẩm được thiết kế ra đáp ứng được thị hiệu người dùng .
Chương IV : Nghiên cứu ý tưởng thiết kế.
1. Lịch sử hình thành kẹo Lollipop:
Theo định nghĩa, kẹo là kẹo ngọt làm bằng đường hoặc chất ngọt khác và kết hợp với các hương vị trái cây, hạt . Kẹo có nhiều màu sắc và hình dáng khác nhau.
Kẹo được hình thành từ bao giờ thì chưa ai xác định rõ. Người cổ xưa
đã dung mật ong để làm kẹo.
3500 năn trước, người Ai Cập đã biết kết hợp mật ong và các loại hạt để làm kẹo. Trong thời Trung cổ , đường rất là đắt đỏ , nên kẹo chỉ làm ra để phục vụ cho giới quý tộc.
Khi nền công nghiệp phát triển, sự ra đời của máy làm kẹo đã làm cho
kẹo được sản xuất hàng loạt, và bán rộng rãi , với nhiều hình dáng khác nhau.
Máy làm kẹo cổ điển
Hiện nay kẹo là một loại thức ăn ưa thích của mọi người từ trẻ em cho
đến người già. Kẹo có nhiều loại khác nhau được bày bán trên thị trường như
: kẹo sô cô la , kẹo dẻo , kẹo cứng,kẹo mứt…Trong đó loại kẹo được giới trẻ
yêu thích đó là kẹo cứng Lollipop, đây cũng là tên của một xu hướng thời
trang hiện nay của giới trẻ.
Kẹo Lollipop có từ rất lâu nhưng ai là người sáng chế ra loại kẹo này thì không ai biết. Năm 1931 cái tên “Lollipop” đã được chủ sở hữu một doanh nghiệp bánh kẹo gọi là Bradley Smith đăng kí nhãn hiệu.
Theo từ điển Miriam, định nghĩa của từ “ Lollipop” ( hay lollypop) là
như sau:
+Lolly: cái lưỡi
[
+Pop : có thể hiểu theo nghĩa bóng là sự ngọt ngào.
Kẹo Lollipop
-Kẹo Lollipop là loại kẹo cứng gắn vào que nhựa ( candy on a stick).
-Kẹo có nhiều màu sắc.
-Kẹo được chia là các nhóm :
2. Đặc điểm nhận dạng:
Nhiều màu xoắn lại :
Kẹo một màu :
Kẹo nhiều hình ngộ nghĩnh :
• Nội thất:
3. Tính ứng dụng trong thiết kế :
Ứng dụng lollipop vào không gian sống, làm cho không gian trở nên
tươi trẻ , tràng đầy sức sống.Hình ảnh và màu sắc kẹo Lollipop được sử dụng
để cách điệu tường, trần , làm các hoạ tiết trang trí.
• Công nghệ :
Điện thoại di dộng
MP3, Tai nghe
Có rất nhiều sản phẩm công nghệ đã chọn Lollipop làm ý tưởng thiết kế cho
dòng sản phẩm cho giới trẻ.các sản phẩm này thể hiện sự trẻ trung và năng động của tuổi trẻ.
Thời trang :
•
SASS& BIDE
ISSA
VERSACE
ETRO
AKRIS
Trong thiết kế thời trang , các nhà thiết kế đã sử dụng hình ảnh, màu sắc của
lollipop vào bộ sưu tập của mình một cách linh hoạt và đa dạng.
Chương V : Giải pháp thiết kế cho bộ sưu tập.
1. Phong cách thiết kế: Phong cách thể thao.
2. Thể loại trang phục: Trang phục dạo phố
3. Phương pháp thiết kế cho bộ sưu tập:
3.1 Màu sắc :
3.2 Form dáng :
3.3 Chi tiết xử lý trang phục:
3.4 Chất liệu:
4. Mẫu thiết kế :
Chương VI : Kết luận
Trong quá trình tìm hiểu, phân tích đề tài tôi đã rút ra những k ết luận
_ Để thiết kế ra một sản phẩm có thể bán được ra thị trường thì ta phải
_Ý tưởng tôi chọn nghiên cứu là một đề tài phù hợp với nữ giới độ tuổi
_Bộ sưu tập được thiết kế ra nhằm phục vụ cho đối tượng từ 16-21. Các
_Đối tượng nữ giới từ 16-21 tuổi là đố tượng thường thay đổi về mặt
