Giá trị sinh thiết lõi bằng kim Jamshidi trong chẩn đoán bướu mô mềm tứ chi

Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> GIÁ TRỊ SINH THIẾT LÕI BẰNG KIM JAMSHIDI  <br /> TRONG CHẨN ĐOÁN BƯỚU MÔ MỀM TỨ CHI <br /> Nguyễn Anh Khoa*, Đỗ Phước Hùng* <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Mở  đầu  –  Mục  tiêu: Bướu mô mềm tứ chi là bệnh lý phức tạp. Sinh thiết (ST) bướu được coi như chìa <br /> khóa để chẩn đoán và điều trị. ST mổ là lựa chọn đầu tiên, nhưng thường đi kèm với tỷ lệ biến chứng đáng kể. <br /> Nhiều nghiên cứu đã chứng minh được ST lõi có các ưu điểm như độ chính xác cao, ít biến chứng. Mục tiêu: (i) <br /> Xác định khả năng lấy được lõi mô bướu; (ii) xác định sự phù hợp kết quả giải phẫu bệnh (GPB) của ST lõi với <br /> chẩn đoán cuối cùng; (iii) xác định tỉ lệ các biến chứng gần. <br /> Đối  tượng  và  phương  pháp: Đây là nghiên cứu tiến cứu mô tả cắt ngang. Từ 07/2012 tới 04/2013, 50 <br /> trường hợp BN bướu mô mềm tứ chi được ST lõi ngay trước khi họ được ST mổ hay mổ chính thức. Mỗi kết quả <br /> GPB của ST lõi được so sánh với chẩn đoán cuối cùng. Khảo sát độ chính xác, độ nhạy, độ đặc hiệu, giá trị tiên <br /> đoán dương, giá trị tiên đoán âm. <br /> Kết quả: Độ chính xác chung là 84%. Độ nhạy là 85,2%, độ đặc hiệu là 100%. giá trị tiên đoán dương và <br /> giá trị tiên đoán âm là 100% và 85,2%. Cần không tới 2 lần (1,2 lần) đâm kim để có được một lõi mô. Không có <br /> biến chứng nào trong 50 trường hợp. <br /> Kết luận: ST lõi có độ chính xác cao, an toàn, thao tác tiện lợi và có tiềm năng thay thế được ST mổ.  <br /> Từ khóa: sinh thiết lõi, bướu mô mềm, độ chính xác <br /> <br /> ABSTRACT <br /> VALUE OF JAMSHIDI CORE NEEDLE BIOPSY IN THE DIAGNOSIS <br />  OF EXTREMITY SOFT TISSUE TUMORS <br /> Nguyen Anh Khoa, Do Phuoc Hung  <br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ Supplement of No 1 ‐ 2014: 424 ‐ 429 <br /> Background  ‐  Objectives:  Soft  tissue  tumors  of  extremity  (STToE)  are  rare  and  complicated.  Biopsy  is <br /> considered the key for diagnosis and treatment program. Open biopsy has been regarded as the biopsy of choice by <br /> some, but it has a high rate of wound complications. Reported advantages of core needle biopsy (CNB) include the <br /> high  accuracy  and  minimal  complication.  The  aims  of  the  study  were  (i)  to  assess  the  utility  of  obtaining <br /> specimens from Jamshidi needle; (ii) to assess the pathologic correlation between CNB and open biopsy result; and <br /> (iii) to assess CNB complications. <br /> Method: This was a cross‐sectional study of case notes and pathology records. Between July 2012 and April <br /> 2013,  50  Jamshidi  CNB  were  performed  without  imaging  guidance  before  the  incision  biopsies  or  the  en‐bloc <br /> excision  performed.  For  each  CNB  pathologic  result  we  compared  to  the  final  diagnosis.  The  accuracy  of <br /> diagnostic  biopsies  was  calculated,  as  were  the  sensitivity,  specificity,  positive  predictive  value  and  negative <br /> predictive value.  <br /> Results:  The  overall  accuracy  of  CNB  was  84%.  The  sensitivity  was  85.2%,  with  100%  specificity.  The <br /> positive  predictive  value  and  negative  predictive  value  rates  for  CNB  was  100%  and  85.2%.  The  utility  of <br /> obtaining one specimen was 1.2 needle puncture. None of 50 cases had any complication. <br /> Conclusion: Core biopsy has a high degree of accuracy in the diagnosis of STToE. CNB is safe, convenient <br /> * Bộ Môn Chấn Thương Chỉnh Hình – Phục Hồi Chức Năng Đại Học Y Dược TP Hồ Chí Minh. <br /> Tác giả liên lạc. BSNT. Nguyễn Anh Khoa  ĐT: 0919406333 <br /> Email: khoaemail@gmail.com <br /> <br /> 424<br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Khoa <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> and potentially can be the substitutive method for open biopsy. <br /> Keywords: core needle biopsy, soft tissue tumor, accuracy <br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ <br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG ‐ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br /> <br /> Bướu  mô  mềm  tứ  chi  là  bệnh  lý  phức  tạp, <br /> ảnh  hưởng  chất  lượng  cuộc  sống  người  bệnh. <br /> Quá  trình  điều  trị  cần  phải  có  sự  phối  hợp  của <br /> lâm  sàng,  hình  ảnh  học  và  GPB.  Để  chẩn  đoán <br /> chính  xác,  xác  định  hướng  điều  trị,  tiên  lượng <br /> ban đầu thì GPB chính là tiêu chuẩn vàng. Sinh <br /> thiết (ST) mổ đã được tiến hành thường quy với <br /> ưu điểm: quan sát trực tiếp mô bướu về mặt đại <br /> thể,  lấy  được  mẫu  mô  theo  ý  muốn  nên  khả <br /> năng chẩn đoán chính xác cao. Tuy nhiên, bệnh <br /> nhân  (BN)  phải  trải  qua  một  cuộc  phẫu  thuật, <br /> với  các  biến  chứng  như  gieo  rắc  tế  bào,  chảy <br /> máu, tụ máu sau mổ(9,12). Nhằm hạn chế những <br /> nhược  điểm  này,  ST  bằng  kim  qua  da  ra  đời. <br /> FNA  chỉ  lấy  được  tế  bào  và  dịch  nên  khó  đại <br /> diện  cho  tổn  thương  bướu  mô  mềm.  ST  lõi  có <br /> thể lấy đủ lõi mô đại diện cho bướu sẽ giúp ích <br /> cho  việc  chẩn  đoán  mô  học  của  bướu.  Phương <br /> pháp  này  có  độ  chính  xác  là  69%  tới  99%,  biến <br /> chứng  thấp  (0%  tới  6%).  Theo  Oetgen,  ST  lõi <br /> bướu hệ cơ xương với độ chính xác trung bình là <br /> 93% cho bướu ác, riêng bướu mô mềm là 100%, <br /> chỉ  có  1/119  BN  nhiễm  trùng  nhẹ  vết  thương(8). <br /> Theo Auyeung năm 2008, 33/34 BN được ST lõi <br /> bướu  mô  mềm  ngay  tại  phòng  khám  cho  kết <br /> quả chính xác(2). Phương pháp này còn mới mẻ <br /> với  ngành  chấn  thương  chỉnh  hình  (CTCH), <br /> chưa  được  thực  hiện  rộng  rãi  ở  Việt  Nam  vì  e <br /> ngại  khả  năng  lấy  lõi  mô  không  đại  diện  cho <br /> chẩn đoán. Hiện tại chưa có nghiên cứu về ST lõi <br /> bướu  mô  mềm  tứ  chi  tại  Việt  Nam.  Mục  tiêu <br /> nghiên cứu: <br /> <br /> Tiêu chuẩn chọn bệnh <br /> <br /> Xác  định  giá  trị  chẩn  đoán  các  bướu  mô <br /> mềm  và  tổn  thương  dạng  bướu  mô  mềm  ở  tứ <br /> chi của phương pháp ST lõi: <br /> 1.  Xác định khả năng lấy được mẫu mô bướu. <br /> 2.  Xác định sự phù hợp kết quả GPB của ST <br /> lõi với kết quả GPB cuối cùng.  <br /> 3.  Xác định tỉ lệ các biến chứng gần. <br /> <br /> BN  tại  Khoa  CTCH  bệnh  viện  Chợ  Rẫy <br /> được  chẩn  đoán  bướu  mô  mềm  hoặc  tổn <br /> thương  dạng  bướu  mô  mềm,  có  chỉ  định  mổ <br /> ST hoặc mổ chính thức.  <br /> <br /> Tiêu chuẩn loại trừ <br /> BN  có  chống  chỉ  định  phẫu  thuật;  khối <br /> bướu nhỏ hơn 4 cm, nằm trong khoang hẹp có <br /> nhiều cấu thần kinh‐mạch máu; bướu nằm bao <br /> xung quanh thần kinh, mạch máu hoặc có thần <br /> kinh, mạch máu, gân nghi ngờ đi qua phần dự <br /> kiến đâm kim ST và bướu có chẩn đoán trước <br /> mổ là bướu mạch máu, bướu dạng nang, bướu <br /> hoạt dịch. <br /> <br /> Thiết kế nghiên cứu <br /> Tiến  cứu  mô  tả  cắt  ngang,  với  cỡ  mẫu  dự <br /> kiến là 60. <br /> Que thông<br /> Cắt lòng máng<br /> <br /> Nòng kim<br /> <br /> Kim sinh thiết<br />  <br /> Hình 1: Bộ kim ST Jamshidi <br /> Ghi nhận các đặc tính lâm sàng phối hợp với <br /> hình ảnh học của tổn thương để  dự định trước <br /> vị  trí  và  đường  ST.  Tối  thiểu  có  chẩn  đoán  của <br /> siêu âm bướu mô mềm. Tốt nhất có kết quả hình <br /> ảnh cộng hưởng từ và cả siêu âm. Trong trường <br /> hợp  BN  có  nhiều  tổn  thương,  chọn  tổn  thương <br /> có khả năng cho chẩn đoán cao nhất và nguy cơ <br /> biến chứng thấp nhất để ST. <br />  <br /> <br /> Chấn Thương Chỉnh Hình <br /> <br /> 425<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> sống  còn  của  chi.  Do  vậy  chúng  tôi  qui  ước <br /> những  trường  hợp  “ác  tính”  là  “ác”,  những <br /> trường  hợp  còn  lại  là  “không  ác”  nhằm  tính <br /> được  độ  nhạy,  độ  đặc  hiệu,  giá  trị  tiên  đoán <br /> dương và tiên đoán âm.  <br /> Ghi nhận các biến chứng gần. <br /> <br /> KẾT QUẢ <br /> <br />  <br /> Hình 2: Lõi mô bướu <br /> Đâm kim tối thiểu 3 lần trên đường mổ  dự <br /> kiến của phẫu thuật viên chính, lấy ít nhất 3 lõi <br /> mô bướu. Mẫu nghiên cứu bao gồm các lõi mô <br /> mềm  từ  kim  và  mẫu  mô  bướu  đối  chứng  của <br /> mỗi BN được mã hóa, gửi đến bộ môn GPB Đại <br /> Học  Y  Dược  TP  HCM.  Thời  gian  lấy  mẫu:  từ <br /> 07/2012 đến 04/2013; Thời gian phân tích số liệu: <br /> 05/2013;  Thời  gian  hoàn  thành:  từ  05/2013  đến <br /> 06/2013.  <br /> Ghi  nhận:  Số  lần  đâm  kim,  Số  lõi  mô  lấy <br /> được.  Khả  năng  lấy  được  lõi  mô  bướu:  là  tỷ  lệ <br /> được  tính  bằng  tổng  số  lõi  mô  trên  tổng  số  lần <br /> đâm kim và tỷ lệ trường hợp lõi mô bướu cho ra <br /> chẩn  đoán  chuyên  biệt.  Trong  đó,  chẩn  đoán <br /> chuyên  biệt  là  những  trường  hợp  ST  lõi  cho <br /> chẩn đoán cụ thể, không phải là mô phản ứng, <br /> thoái hóa, hoại tử. Chẩn đoán cuối cùng: là chẩn <br /> đoán dựa vào kết quả ST trọn khối (nếu có) hoặc <br /> ST mổ có phối hợp, đối chiếu với lâm sàng‐ hình <br /> ảnh  học.  Trong  những  trường  hợp  kết  quả  ST <br /> mổ không phù hợp với lâm sàng‐ hình ảnh học, <br /> chẩn đoán cuối cùng dựa vào ST mổ lần 2.  <br /> Kết  quả  ST  lõi  được  so  sánh  với  chẩn  đoán <br /> cuối  cùng,  phân  thành  3  nhóm  sau:  Chính  xác: <br /> kết quả ST lõi phù hợp với chẩn đoán cuối cùng; <br /> Không chính xác:  kết  quả  ST  lõi  không  đúng  với <br /> chẩn  đoán  cuối  cùng;  Không  chẩn  đoán:  ST  lõi <br /> không cho chẩn đoán chuyên biệt nào, gổm các <br /> trường hợp không lấy được mẫu hoặc mẫu mô <br /> không đúng mục tiêu, chỉ là mô phản ứng, thoái <br /> hóa, hoại tử. Điều quan trọng nhất của ST bướu <br /> mô mềm là xác định lành – ác vì quyết định sự <br /> <br /> 426<br /> <br /> Số trường hợp thực hiện ST là 50. Tuổi trung <br /> bình là 45,5 tuổi, nhỏ nhất 16 tuổi ‐ lớn nhất 79 <br /> tuổi. Tỷ lệ Nam và Nữ bằng nhau. <br /> Vị trí thực hiện ST nhiều nhất là vùng đùi, 20 <br /> trường  hợp,  chiếm  40%.  Loại  bướu  được  thực <br /> hiện ST nhiều nhất là bướu thần kinh, 12 trường <br /> hợp (chiếm 24%).  <br /> Số  lõi  mô  trung  bình  lấy  ở  mỗi  BN  là <br /> 177/50  =  3,54  lõi.  Khả  năng  mỗi  lần  đâm  kim <br /> để  lấy  được  lõi  mô  mong  muốn  là <br /> (177/213)*100% = 83,09%. Nói cách khác, để lấy <br /> được  một  lõi  mô  mong  muốn  cần  đâm  kim <br /> (213/177)  =  1.2,  tức  là  không  quá  2  lần.  Khả <br /> năng  lấy  được  mô  bướu  cho  chẩn  đoán  là <br /> (46/50)*100% = 92%, khả năng không lấy được <br /> mô bướu cho chẩn đoán là (4/50)*100% = 8%. <br /> Độ chính xác đạt 84%. Độ nhạy thu được là <br /> 85,2%  với  độ  đặc  hiệu  100%.  Giá  trị  tiên  đoán <br /> dương là 100%, giá trị tiên đoán âm 85.2%. <br /> Không  có  biến  chứng  khi  thực  hiện <br /> nghiên cứu. <br /> <br /> BÀN LUẬN <br /> Khả năng lấy được lõi mô bướu bằng kim <br /> 46/50  trường  hợp  (92%)  cho  chẩn  đoán <br /> chuyên  biệt,  chỉ  có  4/50  trường  hợp  không  cho <br /> chẩn  đoán  chuyên  biệt.  Với  92%  lõi  mô  bướu <br /> cho chẩn đoán, cho phép kết luận khả năng ST <br /> lõi  lấy  được  lõi  mô  bướu  tốt.  Khả  năng  lấy  lõi <br /> mô bướu của kim chịu sự ảnh hưởng của nhiều <br /> yếu  tố,  bao  gồm  kỹ  thuật  ST  và  bản  chất  mô <br /> bướu. <br /> <br /> Những  yếu  tố  kỹ  thuật  ảnh  hưởng  tới  khả <br /> năng lấy được lõi mô bướu bằng kim <br /> Đâm kim đa hướng là nguyên tắc cơ bản của <br /> kỹ  thuật.  Trong  mỗi  trường  hợp  ST,  chúng  tôi <br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Khoa <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 <br /> giữ nguyên tắc quan trọng trong kỹ thuật ST lõi <br /> là đâm kim đa hướng, tối thiểu là 3 hướng, lấy ít <br /> nhất 3 lõi mô. Tổng số lõi mô là 177 lõi với số lần <br /> đâm kim là 213 lần. Hiệu suất mỗi lần đâm kim <br /> để lấy được lõi mô mong muốn là 83.09%, tức là <br /> chỉ phải đâm kim không quá 2 lần để lấy được <br /> một  lõi  mô  bướu.  Pohlig  nhấn  mạnh  tầm  quan <br /> trọng của việc lấy mẫu mô từ thao tác đâm kim <br /> đa hướng(10).  <br /> Tổng  thể  tích  của  mẫu  ST  lấy  được  càng <br /> lớn  thì  cơ  hội  lấy  được  mẫu  mô  đại  diện  cho <br /> bướu  càng  cao.  Vì  vậy  chúng  tôi  lấy  ít  nhất  3 <br /> lõi mô. Chúng tôi còn chú ý tới chất lượng lõi <br /> mô  bướu.  Chất  lượng  của  lõi  mô  bướu  được <br /> xem là đạt khi có thể quan sát được tương đối <br /> rõ hình dáng, màu sắc, mật độ lõi mô nhằm có <br /> phân  biệt  với  mô  bình  thường  hay  mô  phản <br /> ứng. Khả năng lấy được lõi mô đạt chất lượng <br /> chắc chắn sẽ được nâng cao nếu có sự tham gia <br /> của bác sĩ GPB lý có kinh nghiệm. Điều này là <br /> một  trong  những  yếu  điểm  trong  nghiên  cứu <br /> của chúng tôi, khi mà nhận định chủ quan của <br /> người  thực  hiện  chỉ  được  sự  hỗ  trợ  của  phẫu <br /> thuật viên khoa CTCH. Jelinek thực hiện ST lõi <br /> với sự có mặt của bác sĩ GPB, có thể xem như <br /> là tương đương với “cắt lạnh”(4).  <br /> Đâm kim mù sẽ trở nên sáng nếu có hướng <br /> dẫn  của  phương  tiện  chẩn  đoán  hình  ảnh.  Vị <br /> trí  ST  được  ước  định  trước  mổ  dựa  vào  hình <br /> ảnh  học  nên  kết  quả  không  tối  ưu  như  các <br /> nghiên cứu khác. Theo Mitsuyoshi, nếu ST kim <br /> được  thực  hiện  dưới  hướng  dẫn  của  CT‐<br /> Scanner  thì  khả  năng  không  lấy  đủ  mô  thấp <br /> hơn  nhiều  so  với  khi  được  thực  hiện  ST  mù, <br /> 6,8% so với 14,2%(7).  <br /> Loại  kim  ST  và  sự  thành  thạo  về  kỹ  thuật <br /> cũng  là  các  yếu  tố  ảnh  hưởng  không  nhỏ  đến <br /> việc  lấy  lõi  mô.  Chúng  tôi  thực  hiện  nghiên <br /> cứu với kim Jamshidi, với ưu điểm là khả năng <br /> tạo áp lục hút của kim, kéo được mô mềm vào <br /> kim  nhiều  hơn.  Khi  thực  hiện  ST  càng  nhiều, <br /> dần  thành  thạo  được  khả  năng  cắt‐hút  của <br /> kim, chúng tôi  thu thập lõi mô  thuận  lợi  hơn. <br /> Adams,  Woon  khẳng  định  chất  lượng  lõi  mô <br /> <br /> Chấn Thương Chỉnh Hình <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> phụ thuộc vào sự quen thuộc kỹ thuật và nhận <br /> định của ê kíp bác sĩ nhiều chuyên khoa  phối <br /> hợp thực hiện(1,13). <br /> <br /> Tình trạng vật lý của mô thương tổn góp phần <br /> ảnh hưởng đến khả năng lấy lõi mô <br /> ST lõi dễ lấy được mô bướu bở, mềm hơn <br /> mô bướu dai chắc. Chúng tôi gặp khó khăn khi <br /> ST  lõi  loại  bướu  dai,  chắc.  Yang  nhận  xét  các <br /> loại bướu lành, hay có grade mô học thấp chứa <br /> nhiều  mô  sợi  dai  dính  sẽ  khó  ST  hơn  các  loại <br /> bướu ác tính(14).  <br /> <br /> Độ chính xác <br /> Độ  chính  xác  trong  nghiên  cứu  của  chúng <br /> tôi là 84%, nằm trong khoảng dao động trong <br /> khoảng  80%  tới  97%  độ  chính  xác  của  các  tác <br /> giả nước ngoài. <br /> <br /> Sự thành thạo về mặt kỹ thuật có ảnh hưởng <br /> không nhỏ lên độ chính xác <br /> Hầu  hết  các  trường  hợp  không  chính  xác, <br /> không chẩn đoán là ở giai đoạn đầu. Về sau, việc <br /> thực  hiện  kỹ  thuật  ST  kim  Jamshidi  của  chúng <br /> tôi đã quen thuộc, hầu hết các kết quả đều chính <br /> xác.  Adams  có  được  độ  chính  xác  91%  với <br /> nghiên cứu được thực hiện ở hai trung tâm nơi <br /> ST lõi được thực hiện thường quy(1).  <br /> <br /> Những khiếm khuyết về hỗ trợ của hình ảnh <br /> học  có  thể  làm  cho  độ  chính  xác  dao  động <br /> khá lớn <br /> Sự hỗ trợ của hình ảnh học trong nghiên cứu <br /> của chúng tôi chỉ dừng lại ở mức độ tham khảo <br /> trước mổ. Tuy nhiên, độ chính xác 84% cũng gặp <br /> trong  nghiên  cứu  của  Serpell  khi  tác  giả  cũng <br /> thực hiện ST mù bướu mô mềm(11).  <br /> <br /> Ảnh  hưởng  của  bản  chất  mô  bướu  tới  độ <br /> chính xác <br /> ST lõi chính xác hơn với các loại bướu ác tính <br /> và  các  loại  bướu  lành  tính  có  tính  chất  mô  bở, <br /> lỏng  lẻo;  gặp  khó  khăn  với  bướu  mô  mềm  có <br /> tính chất dai chắc như bướu sợi.  <br /> <br /> 427<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> Độ nhạy và độ đặc hiệu <br /> Độ  nhạy  của  phương  pháp  ST  lõi  là  85,2%, <br /> nghĩa  là  khả  năng  phát  hiện,  chẩn  đoán  bệnh <br /> của phương pháp này khá tốt. Độ đặc hiệu 100% <br /> chứng minh được độ tin cậy cao của ST lõi.  <br /> Ảnh hưởng của yếu tố kỹ thuật và yếu tố GPB <br /> lên độ nhạy, độ đặc hiệu <br /> Các lỗi ST chắc hẳn sẽ giảm đi  nếu  kết  quả <br /> của  chúng  tôi  được  đọc  bởi  một  nhóm  chuyên <br /> gia  thuần  nhất.  Đó  cũng  là  một  điểm  yếu  nữa <br /> trong  nghiên  cứu.  Tuy  nhiên,  tất  cả  các  trường <br /> hợp ST lõi do một người thực hiện với  sự  tăng <br /> dần mức thành thạo về kỹ thuật, đều có so sánh <br /> với kết quả cuối cùng đọc bởi các cán bộ  giảng <br /> của  bộ  môn  GPB,  có  đối  chiếu  với  lâm  sàng  ‐ <br /> hình ảnh học nên các số liệu có giá trị. Kissin cho <br /> rằng  kết  quả  GPB  nên  được  đọc  bởi  bác  sĩ <br /> chuyên sâu về bệnh học sẽ có độ nhạy cao hơn <br /> các bác sĩ GPB không chuyên khác. Ông so sánh <br /> 3  nhà  GPB,  độ  nhạy  do  bác  sĩ  chuyên  sâu  đọc <br /> thu  được  là  90,9%,  cao  hơn  hai  bác  sĩ  không <br /> chuyên sâu (86,4% và 81,8%)(5).  <br /> Hiện  nay,  nhiều  tác  giả  nghiên  cứu  dùng <br /> phương  tiện  chẩn  đoán  hình  ảnh  để  hướng  dẫn <br /> đường  kim  ST  nhằm  tăng  độ  chính  xác,  có  độ <br /> nhạy  cao  hơn  hẳn  nghiên  cứu  của  chúng  tôi. <br /> Dưới sự hướng dẫn của MRI với độ mở 0,23T <br /> Imager,  Parkkola  có  kết  quả  độ  nhạy,  độ  đặc <br /> hiệu là 96,5% và 100%(9), còn với sự hỗ trợ của <br /> máy hút áp lục âm có CT hướng dẫn, Mohr đạt <br /> 99% và 100%(6).  <br /> <br /> Biến chứng <br /> Không  có  biến  chứng  nào  trong  và  sau  khi <br /> ST kim. Kết quả này cũng tương tự với nhiều tác <br /> giả  khác  như  Adams,  Kissin,  Serpell,  Pohlig, <br /> Woon.  Các  tài  liệu  y  văn  đều  ghi  nhận  biến <br /> chứng ST lõi rất ít, chỉ từ 0% đến 1%. Trong khi <br /> đó, biến chứng của ST mổ cao gấp nhiều lần, từ <br /> 4%  đến  19%(1).  Serpell  ghi  nhận  2  BN  có  biến <br /> chứng nghiêm trọng khi ST mổ. Một trường hợp <br /> phải hoãn xạ trị vì thám sát thấy mô bướu phát <br /> triển  trong  vùng  mổ  ST.  BN  còn  lại  bị  nhiễm <br /> trùng khu vực mổ, phải cắt bỏ một phần ba dưới <br /> <br /> 428<br /> <br /> đùi(11).  Tỷ  lệ  biến  chứng  rất  thấp,  không  ảnh <br /> hưởng tới quá trình điều trị là một ưu điểm vượt <br /> trội của của phương pháp ST lõi so với ST mổ.  <br /> <br /> Khả năng thay thế ST mổ bằng ST lõi <br /> Nghiên  cứu  của  chúng  tôi  đã  chứng  minh <br /> được  khả  năng  lấy  được  đủ  lõi  mô  bướu  bằng <br /> kim ST đủ cho việc đọc kết quả GPB chính xác. <br /> Biến  chứng  của  phương  pháp  này  hầu  như <br /> không đáng kể. Tuy nhiên, độ chính xác của ST <br /> mổ vẫn cao hơn ST lõi. ST lõi vẫn chưa thay thế <br /> hoàn toàn được ST mổ. Thế nhưng, ST lõi giúp <br /> BN giảm bớt số lần ST mổ, hay nói cách khác là <br /> ST lõi giúp chừa lại những trường hợp chỉ có thể <br /> ST mổ mà thôi. <br /> <br /> KẾT LUẬN <br /> Từ  tháng  07/2012  –  04/2013,  qua  50  trường <br /> hợp ST kim: <br /> 1.  Khả  năng  lấy  được  mẫu  mô  bướu  cho <br /> chẩn  đoán  đạt  92%.  Giữ  nguyên  tắc  tối  thiểu  3 <br /> lần đâm kim, lấy ít nhất 3 lõi mô bướu, quan sát <br /> kĩ vị trí bướu trên hình ảnh học trước mổ cùng <br /> với sự quen thuộc trong thực hiện kỹ thuật giúp <br /> nâng cao chất lượng mẫu mô ST. <br /> 2.  Phương  pháp  ST  lõi  có  giá  trị  chẩn  đoán <br /> cao, độ chính xác đạt 84%. Độ nhạy của phương <br /> pháp ST lõi đạt 85.2% và độ  chuyên biệt là 100 <br /> %,  cho  phép  phát  hiện  bệnh  tốt  và  tin  cậy  vào <br /> kết  quả  của  phương  pháp.  Sự  thành  thạo  kỹ <br /> thuật,  tham  khảo  hình  ảnh  học  trước  mổ,  kết <br /> quả GPB đọc bởi bác sĩ chuyên sâu về bướu tứ <br /> chi sẽ đảm bảo độ chính xác cao.  <br /> 3. Không ghi nhận bất kỳ biến chứng trong <br /> và sau mổ. ST lõi là một phương pháp an toàn, <br /> biến chứng sau mổ không đáng kể.  <br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO <br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> Adams  SC,  Potter  BK,  Pitcher  DJ.  2010;  ʺOffice‐based  Core <br /> Needle  Biopsy  of  Bone  and  Soft  Tissue  Malignancies‐  An <br /> Accurate  Alternative  to  Open  Biopsy  with  Infrequent <br /> Complicationsʺ. Clin Orthop Relat Res. 468 (10): 2774‐80. <br /> Auyeung J, Dildey P, Murray S. 2010;ʺAccuracy of trucut and <br /> incision biopsy in the diagnosis of soft tissue massesʺ. Journal <br /> of Bone Joint Surgery. 92.B (68). <br /> Bickels  J,  Jelinek  J,  Shmookler  B,  et  al.  2004;  “Biopsy  of <br /> musculoskeletal  tumors”.  Musculoskeletal  cancer  surgery.  89: <br /> 37‐46.  <br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Khoa <br /> <br />